Se’âdet-i Ebediyye Kitâbında Adı Geçenlerin Hâl Tercemeleri

0237 — EBÛ EYYÛB-İ ENSÂRÎ “Radıyallahü Anh”: Hâlid bin Zeyddir. Eshâb-ı kirâmın büyüklerindendir. Resûlullah Medîneye hicret edince, bunun evinde yedi ay müsâfir oldu. Bütün gazâlarda bulundu. Yüzelli hadîs-i şerîf bildirmişdir. 50 [m. 670] de, Süfyân bin Avf emrinde İstanbula gelen ve içlerinde Yezîdin de bulunduğu asker arasında otuzüç Sahâbî vardı. Bunlardan hazret-i Hâlid dizanteriden vefât etdi. Fâtih sultân Muhammedin hocalarından Akşemseddîn efendi kabrini keşf etdi. Üzerine güzel türbe ile bir câmi’ yapıldı. Ramezânlarda câmi’lere mahya kurulması emr olununca, [1136] da uzun iki minâre yapıldı. (Mir’at-ülharemeyn) sekizyüzikinci sahîfede diyor ki, (Çifte minâreli câmi’lere mahya kurulması, sultân üçüncü Ahmed hân devrinde oniki sene kadar sadr-ı a’zamlık yapmış olan dâmâd İbrâhîm pâşanın 1132 [m. 1719] senesinde ihdas eylediği bid’atdir.) Eyyûb sultân câmi’i, üçüncü Selîm hân tarafından 1215 [m. 1800] de yeniden yapıldı. İlk Cum’a nemâzında sultân da bulundu. Câmi’in son ta’mîrini 1380 [m. 1960] de başvekîl şehîd Adnan Menderes yapdırmışdır. Türbenin son ta’mîrini ikinci Mahmûd hân yapdırmışdır. Sanduka üzerindeki yazılar, sultânın el yazısıdır. Türbede asılı levhadaki iki beyti üçüncü Selîm hân söylemiş, Yesârîzâde yazmışdır. Nakş-i kadem-i Peygamberî, Birinci Mahmûd hânın emri ile [1044] de serâydan türbeye getirildi. Türbe civârındaki kabrler, (Hadîkat-ül-cevâmi’) de uzun yazılıdır. 333, 1079, 1105.