Namaz, abdestli olarak kılınır. 275 Abdest, namazın anahtarıdır. 276 Abdestsiz, namaz olmaz ve kabul olunmaz. 277

Peygamberimiz aleyhisselâm namaz kılacağı zaman Kıble'ye döner, 278 ellerini kulaklarının hizasına kadar kaldırıp " Allahuekber" diyerek tekbir alır;279 sağ eliyle sol elini tutar, 280 sağ elini sol elinin üzerine koyar (bağlar);281 " Sübhâneke allâhümme ve bihamdike ve tebâreke ismüke ve teâlâ ceddüke velâ ilahe gayrüke! " diyerek namaza başlardı. 282

Sonra, içinden Eûzü ve Besmele çekerdi.

(Sabah, akşam, yatsı namazlanyla Cuma ve Bayram namazında) açıktan Fatiha sûresini okur, 283 Fâtiha'nın sonunda yavaşça " Âmîn! " der ve " Âmîn" denilmesini de emrederdi. 284

Peygamberimiz aleyhisselâmın:

" Her kim içinde Ümmü'l-Kur'ân'ı (Fâtiha'yı) okumaksızın bir namaz kılarsa, o namaz noksandır, tamam değildir, güdüktür! " buyurduğu bildirilmektedir. 285

Peygamberimiz aleyhisselâm, sabah namazında, Fatiha sûresinden sonra, Yasin sûresini286 ve Kaf sûresini, 287 ya da benzeri sûreleri288 veya Tûrsûresini289 veya Mü'minûn sûresini 290 veya Tekvir sûresini291 veya benzeri sûreleri okurdu. 292 Peygamberimiz aleyhisselâmın okuduğu âyetlerin sayısı altmışı ve hatta yüzü bulurdu. 293

Birinci rekatta uzun sûre, ikinci rekatta kısa sûre okurdu. 294

Cuma günü ise, sabah namazında Secde sûresi ile Dehr sûresini okurdu. 295

Öğle ile ikindinin ilk iki rekatlarında Fâtiha'dan sonra, birer sûre, 296 meselâ Târik ve Buruc sûrelerini297 ve benzerlerini, 298

Öğle namazında, Leyi sûresini,

İkindi namazında, onun gibi bir sûreyi okurdu.

Öğle namazında, A'lâ sûresini okuduğu da olurdu. 299

Öğlenin birinci rekatında otuz, ikincide onbeş âyet kadar okurdu. 300

Akşam namazında, Mürselât sûresini, 301 Tûr sûresini okuduğu da olurdu. 302

Yatsı namazında, Tîn sûresini, 303 Şems ve benzeri sûreleri okurdu. 304

Muaz b. Cebel'e yatsı namazında A'lâ, Leyi ve Alâk sûrelerini okuması tavsiye buyurulmuştur. 305

Peygamberimiz aleyhisselâm, kıraatten sonra, " Allahuekber! " diyerek tekbir alır, belini kamburiaştırmaksızın büküp rükûa varır, ellerini dizkapaklarının üzerine koyar, 306 " Sübhâne Rabbiyel azîm! " der;307 " Semiallâhu limen hamiden" diyerek308 başını kaldırıp omurga kemiklerinden her biri yerli yerine gelinceye kadar doğrulunca, 309 " Rabbena ve lekelhamd! " der;310 " Allahuekber! " diyerek secdeye giderdi.

Secdeye gittiği zaman; kollarını ne yere yayar, ne de yanlarına yapıştırırdı.

Ayaklarının parmaklarını, Kıbleye karşı dikerdi. 311

Peygamberimiz aleyhisselâm, bu secde vaziyetini anlatırken de:

" Ben, birisi cephe (alınla burun), ikisi dizler, ikisi de ayak uçları olmak üzere, yedi kemik (organ) üzerinde secde etmekle emrolundum.

Namaz kılarken, elbisemizle saçımızı, düzeltmek için toplamaktan da, nehyolundum." 312

" Secde ettiği zaman, kulun yedi âzası:

Yüzü,

İki eli,

İki dizi,

İki ayağı da, onunla birlikte, secde eder" buyurmuştur. 313

Peygamberimiz aleyhisselâm, secdede " Sübhâne Rabbiyel a'lâ! " derdi. 314 Gerek rükûdaki, gerek secdedeki teşbihlerin en az üçer kere söylenmesini tavsiye buyurmuştur. 315

Peygamberimiz aleyhisselâm " Allahuekber! " diyerek başını secdeden kaldırır ve sol ayağını büküp, üstüne otururdu ve ikinci secdede de böyle yapardı.

İkinci secdeyi yaptıktan sonra " Allahuekber! " diyerek ikinci rekata kalkar, 316 onu da kılıp oturunca " Ettahiyyâtü..." yü ve arkasından, şehadet kelimelerini okurdu ve namazın sonunda, buna " Allâhümme salli..." ve " Allâhümme bârik..." salavatlarını ekler ve bundan sonra istedikleri duayı yapmalarını Müslümanlara emrederdi. 317

Kendileri ise, en çok " Allâhümme Rabbena âtinâ fi'd-dünyâ haseneten ve fi'l-âhireti haseneten ve kına azâbennâr! " diyerek dua ederdi. 318

Peygamberimiz aleyhisselâm, bundan sonra, başını önce sağ tarafına çevirip " Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh! , " sonra da sol tarafına çevirip " Esselâmü aleyküm ve rahmetullâh! " diyerek selam verirdi. 319

Selam verdikten sonra, üç kere " Estağfirullâh! , " 320 bir kere de " Allâhümme entesselâmu ve min kesselâmu tebârekte yâ zelcelâli vel'ikram. Lâ ilahe illallâhu vahdedû lâ şerîke leh lehül mülkü ve lehül hamdü yuhyî ve yümîtu ve hüve alâ külli şey'in kadîr. Allâhümme lâ mania limâ atayte ve lâ mûtî limâ mena'te. Velâ yenfau zelceddi minkel cedd" derdi. 321 Arkasından da:

Otuz üç kere " Sübhânallah, "

Otuz üç kere " Elhamdülillah, "

Otuz üç kere " Allahuekber, "

Sonunda da, bir kere " Lâ ilahe ilallâhu vahdehû lâ şerike leh lehül mülkü ve lehül hamdü ve hüve alâ külli şey'in kadîr" derdi322-ki, böyle diyen kimsenin günahlarının, deniz köpükleri kadar çok bile olsa, hepsinin bağışlanacağını müjdelemiştir. 323

Peygamberimiz aleyhisselâm, en sonunda " Sübhâne Rabbike Rabbil izzeti amma yasıfûn ve selâmün alel mürselîn velhamdü lillâhi rabbil âlemîn" âyetini okurdu. 324

Peygamberimiz aleyhisselâm, farz namazların arkasında Âyete'l-Kürsî'yi okuyan kimsenin de, ikinci bir namaza kadar Yüce Allah'ın himayesinde bulunacağını haber vermiştir. 325

" Peygamber aleyhisselâmın Kur’ân'ı okuyuşu nasıldı?" diye sorulunca, Enes b. Mâlik:

" Çekilmesi gerekeni çekerdi" dedikten sonra, Besmeleyi okuyarak: " 'Bismillâhiyi çekerdi, 'errahmân'ı çekerdi, 'errahîm'i çekerdi" demiştir. 326

Hazret-i Hafsa ve Hazret-i Ümmü Seleme'nin bildirdiklerine göre; Peygamberimiz aleyhisselâm Kur'ân-ı Kerîm'i âyet âyet okurdu:

'Bismillâhirrahmânirrahîm' der, keserdi.

'Elhamdulillâhi rabbil âlemîn' der, keserdi.

'Mâliki yevmiddîn' der, keserdi. 327

-------------------------------------

275. Mâide: 6.

276. Ahmed b. Hanbel, c. 1, s. 129, Tirmizî, c. 1, s. 9, Dârimî, Sünen, c. 1, s. 175.

277. Ahmed b. Hanbel, c. 2, s. 20, Buhârî, Sahih, c. 1, s. 43, Müslim, Sahih, c. 1, s. 204, Tirmizî, c.1 , s. 5.

278. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 316, Ebu Davud, c. 1, s. 193, İbn Mâce, Sünen, c. 1, s. 264.

279. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 316, Buhârî, c. 1, s. 180, Müslim, c. 1 , s. 292, Ebu Davud, c. 1, s. 193.

280. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 316, Ebu Davud, Sünen, c. 1, s. 193.

281. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 316, Ebu Davud, c. 1, s. 193, Dârimî, Sünen, c. 1, s. 255.

282. Ebu Davud, c. 1, s. 206, Tirmizî, Sünen, c. 2, s. 10, 11, İbn Mâce, Sünen, c. 1, s. 264, Nesâî, Sünen, c. 2, s. 132.

283. Tirmizî, Sünen, c. 2, s. 14-15.

284. Malik, Muvatta', c. 1, s. 87, Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 316, Buhârî, Sahih, c. 1, s. 190, Tirmizî, c. 2, s. 28.

285. Malik, Muvatta', c. 1, s. 84, Ahmed b. Hanbel, c. 2, s. 241, Müslim, c. 1, s. 296, Ebu Davud, c. 1, s. 216-217, Tirmizî, c. 2, s. 121, Nesâî, c. 2, s. 135.

286. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 34.

287. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 34, Müslim, c. 1, s. 337.

288. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 34, Müslim, c. 1, s. 337.

289. Buhârî, Sahih, c. 1, s. 187.

290. Buhârî, Sahih, c. 1, s. 187.

291. Müslim, c. 1, s. 336, Tirmizî, c. 2, s. 109.

292. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 104.

293. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 419, Buhârî, c. 1, s. 187, Müslim, c. 1 , s. 338, Tirmizî, c. 2, s. 109.

294. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 295, Buhârî, c. 1, s. 185, Müslim, c. 1 , s. 333, Ebu Davud, c. 1, s. 212.

295. Ahmed b. Hanbel, c. 1, s. 328, İbn Mâce, c. 1, s. 269-270.

296. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 383, Buhârî, c. 1, s. 185, Müslim, c. 1 , s. 333.

297. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 103, Ebu Davud, c. 1, s. 213, Tirmizî, c. 2, s. 111.

298. Ahmet b. Hanbel, c. 5, s. 103.

299. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 86, Müslim, c. 1, s. 337-338.

300. Tirmizî, c. 2, s. 111.

301. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 83, Ebu Davud, Sünen, c. 1, s. 214-215, İbn Mâce, Sünen, c. 1, s. 272.

302. Ahmed b. Hanbel, c. 1, s. 215.

303. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 284, Buhârî, c. 1, s. 186, Müslim, c. 1 , s. 339, Tirmizî, Sünen, c. 2, s. 115.

304. Tirmizî, Sünen, c. 2, s. 114.

305. Müslim, Sahih, c. 1 , s. 340.

306. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 424, Buhârî, c. 1, s. 201, Ebu Davud, c. 1, s. 194.

307. Abdurrezzak, Musannef, c. 2, s. 155, Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 382, Tirmizî, c. 2, s. 48.

308. Abdurrezzak, c. 2, s. 165, Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 424, Buhârî, c. 1, s. 201, Ebu Davud, c. 1. S. 194.

309. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 424, Buhârî, c. 1, s. 201, Ebu Davud, c. 1, s. 194.

310. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 353, Buhârî, c. 1, s. 193.

311. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 424, Buhârî, c. 1, s. 201, Ebu Davud, c. 1, s. 194.

312. Abdurrezzak, Musannef, c. 2, s. 179-180, Buhârî, c. 1, s. 198, Müslim, c. 1, s. 354, Dârimî, Sünen, c. 1, s. 244-245.

313. Ahmed b. Hanbel, c. 1, s. 206, Müslim, c. 1 , s. 355, Ebu Davud, c. 1, s. 235, Tirmizî, c. 2, s. 61 , İbn Mâce. c. 1, s. 286.

314. Abdurrezzak, c. 2, s. 155, Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 382, Tirmizî, c. 2, s. 48.

315. Tirmizî, Sünen, c. 2, s. 47, İbn Mâce, Sünen, c. 1 , s. 287-288.

316. Ebu Davud, Sünen, c. 1 , s. 194.

317. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 1, s. 408, Buhârî, Sahih, c. 1, s. 203, Müslim , Sahîh. c. 1, s. 301-302, Ebu Davud, c. 1, s. 254, Tirmizî, Sünen, c. 2, s. 81 , İbn Mâce, Sünen, c. 1, s. 290.

318. Ahmed b. Hanbel, c. 3, s. 101, Buhârî, c. 7, s. 163, Ebu Davud, c. 2, s. 85.

319. Abdurrezzak, Musannef, c. 2, s. 219, Ahmed b. Hanbel, c. 1, s. 390, Ebu Davud, c. 1, s. 261 -262, Tirmizî, Sünen, c. 2, s. 89, İbn Mâce, c. 1 , s. 296.

320. Ahmed b. Hanbel, c. 5, s. 275, Müslim, c. 1 , s. 414.

321. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 245, Buhârî, c. 1 , s. 205, Ebu Davud, c. 2, s. 82, Tirmizî, c. 2, s. 96-97, Dârimî, Sünen, c. 1, s. 253.

322. Ahmed b. Hanbel, c. 2, s. 238, Müslim, c. 1 , s. 418, Ebu Davud, c. 2, s. 82, Dârimî, c. 1, s. 254.

323. Müslim, c. 1, s. 418, Ebu Davud, c. 2, s. 82.

324. Tirmizî, c. 2, s. 97, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 2, s. 147-148.

325. Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 2, s. 148.

326. Buhârî, Sahih, c. 6, s. 112.

327. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 6, s. 288, 302.