Zeyd b. Hârise'nin Cüzamları Te'dib İçin Hısma'ya Gönderilişi

Seferin Tarihi, Mevkii ve Sebebi

Hısmâ seferi, Hicretin 7. yılı başlarında vuku bulmuştur. 1

Hısmâ; Şam toprağında bir kırdır. Vâdi'l-kurâ'ya iki gecelik uzaklıktadır. Cüzamların konak yeridir. 2

Peygamberimiz aleyhisselamın elçisi Dıhye b. Halife Kayser Herakliyus'un yanından Medine'ye dönerken, Hısma'ya geldiği sırada, Cüzamlardan Huneyd ve Huneyd'in oğlu ile daha bazı adamlar, önünü keserek Kayser'in vermiş olduğu birçok kıymetli hediyeleri soymuşlar, Medine'ye ancak üzerindeki eski elbise ile gelebilmişti. 3

Bunun üzerine, Peygamberimiz aleyhisselam, Zeyd b. Hârise'yi, 500 kişilik askerî bir te'dib birliğinin başında Cüzamlara yolladı.

Dıhye b. Halifeyi de Zeyd b. Hârise'nin yanına kattı.

Benî Uzrelerden bir adam da, kılavuz olarak yanlarına katıldı. 4

Zeyd b. Harise ve askerleri, kılavuzlarıyla birlikte, geceleri yürüyorlar, gündüzleri gizleniyorlardı. 5

İslâm mücahidlerinin Cüzamların yurtlarına geldikleri sırada, Cüzamların ileri gelenlerinden Rifâa b. Zeyd Müslüman olup Peygamberimiz aleyhisselamın mektubu ile kavminin yanına dönmüş, Cüzamlardan bütün Gatafanlar ve Vâillerile Selaman ve Sa'd-ı Hüzeymlerden ve Behralardan birçok kişilerde, Harretü'r-Reclâ'ya gelip konmuşlardı.

Rifâa b. Zeyd de, Benî Dubayblardan bazı kişilerle birlikte Kurâ-i Rebbe'de, öteki Benî Dubayblar ise Harre nahiyesinin Medan vadisinde bulunuyorlardı.

Zeyd b. Hârise'nin gelip saldıracağından hiçbirinin haberi yoktu.

Kılavuz, İslâm mücahidlerini Harre'nin Evlac tarafından getirmişti. 6 İslâm mücahidleri, sabahleyin, Huneyd ve oğlunun konak yerine ve onların yanında bulunanlara ansızın baskın yaptılar.

Huneyd ile oğlu öldürüldü.

Benî Ahnef veya Ecneflerden de iki kişi öldü. 7

1000 deve ile 5000 davar iğtinam edildi. 8

Rifâa b. Zeyd'in cemaatinden, Benî Dubayblardan yeni Müslüman olmuş bulunan bazı kişiler, Huneyd ile oğlunun Dıhye b. Halifeyi soyduklarını haber alır almaz toplanmış, onların üzerlerine yürüyüp çarpışmış, yağmaladıkları şeyleri-Dıhye'ye teslim etmek üzere-ellerinden kurtarmış bulunuyorlardı. 9

-------------------------------------

1. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 377.

2. Yâkût, Mu'cemu'l-büldân, c. 2, s. 258, 259.

3. İbn İshak, İbn Hişam , Sîre, c. 4, s. 260, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 555-556, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 88, Taberî, Târih, c. 3, s. 83, İbn Kayyım, Zâdu'l-mead, c. 2, s. 135, Halebî, İnsânu'l-uyün, c. 3, s. 179, Zürkânî, Mevâhibü'l-ledünniye Şerhi, c. 2, s. 158.

4. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 557, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 88, İbn Seyyid, Uyün, c. 2, s. 107.

5. Vâkıdı, Megâzî, c. 2, s. 557, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2 s. 88.

6. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 261, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 557.

7. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 261.

8. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 260, 261 , Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 556, 557, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 88.

9. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 260, 261 , Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 556, 557, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 88.