Hayber arazisi ve varidatı; Şıkk, Natat ve Ketibe mülkleri olarak bölüştürüldü.

Şıkk ve Natat mülkleri, Müslümanların (beşte dört) hisselerine karşılık tutuldu.

Ketibe mülkleri ise, Allah'a ait (beşte bir) hisse olarak Peygamberimiz aleyhisselama bırakıldı. 466

Başka rivayete göre; batan Hayber mülkleri, ilk önce her biri yüzer hisselik 36 kümeye ayrıldı.

Bundan, Natat ve Şıkk mülkleri, yüzer hisselik 18 küme halinde Müslümanlar arasında bölüştürüldü.

Vatîh, Ketibe ve Sülalim mülklerini ise Peygamberimiz aleyhisselam işletip; gelirlerinden, kendi ev halkının geçimleri ile karşılaşılacak önemli hadiseleri, musibet ve felaketleri, halkın umumî ihtiyaçlarını, Medine'ye gelecek heyetlerin masraflarını karşılamak üzere vakıf olarak elinde tuttu. 467

Peygamberimiz aleyhisselam, bundan, akrabaları ile yetimlerin, yoksulların, yolcuların ve sulh için Medine'ye gidip gelmiş olanların yiyeceklerini de karşılamakta idi.

Nitekim, Muhayyısa b. Mes'ud'a verdiği otuz vesk (deve yükü) arpa ile otuz vesk hurma bu mülklerin gelirierindendi. 468

Ganimetin Allah'a ve Allah'ın Resûlüne ayrılan beşte bir parçası da, dörde bölünüp:

Dörtte biri Allah ve Resûlü ve Resûlullahın akrabaları için,

İkinci dörtte biri yetimler için,

Üçüncü dörtte biri miskinler, yoksullar için,

Dördüncü dörtte biri Müslümanların yanlarına gelen fakir konuklar için ayrılırdı. 469

Natat mülkleri 5'e,

Şıkk mülkleri de 13'e bölündü.

Bunlar da, 1400 piyade ve 200 süvari hissesi olmak üzere yüzer hisselik 18 gruba ayrıldı.

Hisse sahiplerine hisselerini dağıtmak üzere, heryüz hisse için de birer başkan, yönetici tayin edildi.

Yüzer hisselik onsekiz grubun isimleri:

1. Hazret-i Ali grubunun hisseleri,

2. Zübeyr b. Avvam grubunun hisseleri,

3. Talha b. Ubeydullah grubunun hisseleri,

4. Hazret-i Ömer grubunun hisseleri,

5. Abdurrahman b. Avf grubunun hisseleri,

6. Asım b. Adiyy grubunun hisseleri,

7. Useyd b. Hudayr grubunun hisseleri,

8. Belharis b. Hazrec grubunun hisseleri,

9. Benî Beyâzâlar grubunun hisseleri,

10. Benî Ubeydler grubunun hisseleri,

11. Benî Selimelerden Benî Haramlar grubunun hisseleri,

12. Benî Hâriselerden Ubeyd es-Sehham b. Evs'in hissesi (rivayete göre; Ubeyd bu hisseyi Hayber ganimet hisselerinden satın almıştı),

13. Benî Sâideler grubunun hisseleri,

14. Benî Neccarlar grubunun hisseleri,

15. Harise b. Hâriseler grubunun hisseleri,

16. Evsîler grubunun hisseleri,

17. Gıfâr ve Eşlemler gruplarının hisseleri, 470

18. Nâim'deki hisseler (Avf b. Hazrec oğulları ile Müzeynelere ve ortaklarına ait) idi. 471

Peygamberimiz aleyhisselam; Natat'ta Hav ve Süreyr mevkiinde ilk önce Zübeyr b. Avvam'ın hissesini ayırdı.

İkinci olarak Beyâzâların,

Üçüncü olarak Useyd b. Hudayr'ın

Dördüncü olarak Benî Haris b. Hazreclerin,

Beşinci olarak Benî Avf b. Hazreclerle Müzeyneler ve ortaklarının Nâim'deki hisselerini ayırdı.

Bundan sonra, Şıkk'a çıktılar.

Şıkkta ilk ayrılan hisse, Benî Aclanların kardeşi Asım b. Adiyy'in hissesi idi ki, Peygamberimiz aleyhisselamın hissesi de onun yanında idi.

Sonra, Abdurrahman b. Avf'ın,

Sonra, Sâidelerin,

Sonra, Neccarların,

Sonra, Hazret-i Ali'nin,

Sonra, Talha b. Ubeydullah'ın,

Sonra, Gıfârlarla Eşlemlerin,

Sonra, Hazret-i Ömer'in,

Sonra, Seleme b. Ubeyd ve Haram oğullarının,

Sonra, Hâriselerin hisselerini,

Sonra, Abdu's-Sehham'ın hissesini,

Sonra, Evslerin (ki, Ellefif diye anılan ve Cüheyneler ile sair Araplardan, Hayber savaşına katılanlara ait bulunan) hisseler topluluğunu ayırdı.

En sonra da, Peygamberimiz aleyhisselamın onların sırasındaki hissesi aynldı ki, Asım b. Adiyy'in hissesi içine düşmüş bulunuyordu.

-------------------------------------

466. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 363.

467. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 113, 114, Ebu Ubeyd, Kitâbu'l-emrâl, s. 79, Ebu Dâvud, Sünen, c. 3, s. 159, 160, Belâzurî, Fütûhu'l-büldân, c. 1, s. 28, 29.

468. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 363, 364, Taberî, Târih, c. 3, s. 97.

469. Ebu Ubeyd, Kitâbu'l-emvâl, s. 453.

470. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 364, 365, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 689, 690.

471. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 365.