ÑÏ
ÇáãÍÊÇÑ Úáì ÇáÏÑ ÇáãÎÊÇÑ ÈóÇÈõ ÕóáóÇÉö ÇáúÌöäóÇÒóÉö ãöäú ÅÖóÇÝóÉö
ÇáÔøóíúÁö áöÓóÈóÈöåö¡ æóåöíó ÈöÇáúÝóÊúÍö ÇáúãóíøöÊõ æóÈöÇáúßóÓúÑö
ÇáÓøóÑöíÑõ¡ æóÞöíáó: áõÛóÊóÇäö. æóÇáúãóæúÊõ ÕöÝóÉñ æõÌõæÏöíøóÉñ ÎõáöÞóÊú
ÖöÏøõ ÇáúÍóíóÇÉö¡ æóÞöíáó: ÚóÏóãöíøóÉñ (íõæóÌøóåõ ÇáúãõÍúÊóÖóÑõ)
æóÚóáóÇãóÊõåõ ÇÓúÊöÑúÎóÇÁõ ÞóÏóãóíúåö¡ æóÇÚúæöÌóÇÌõ ãóäúÎóÑöåö
æóÇäúÎöÓóÇÝõ ÕõÏúÛóíúåö (ÇáúÞöÈúáóÉó) Úóáóì íóãöíäöåö åõæó ÇáÓøõäøóÉõ
(æóÌóÇÒó ÇáöÇÓúÊöáúÞóÇÁõ) Úóáóì ÙóåúÑöåö (æóÞóÏóãóÇåõ ÅáóíúåóÇ) æóåõæó
ÇáúãõÚúÊóÇÏõ Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ (æó) áóßöäú (íõÑúÝóÚõ ÑóÃúÓõåõ ÞóáöíáðÇ)
áöíóÊóæóÌøóåó áöáúÞöÈúáóÉö (æóÞöíáó íõæÖóÚõ ßóãóÇ ÊóíóÓøóÑó Úóáóì
ÇáúÃóÕóÍøö) ÕóÍøóÍóåõ Ýöí ÇáúãõÈúÊóÛóì (æóÅöäú ÔõÞøó Úóáóíúåö ÊõÑößó
Úóáóì ÍóÇáöåö) æóÇáúãóÑúÌõæãõ áóÇ íõæóÌøóåõ ãöÚúÑóÇÌñ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóäóÍúäõ ÓöÊøóÉõ äóÝóÑò ÈóíúäóäóÇ ÈóÚöíÑñ äóÚúÊóÞöÈõåõ ÝóäóÞöÈóÊú
ÃóÞúÏóÇãõäóÇ æóäóÞöÈóÊú ÞóÏóãóÇíó æóÓóÞóØóÊú ÃóÙúÝóÇÑöí ÝóßõäøóÇ äóáõÝøõ
Úóáóì ÃóÙúÝóÇÑöäóÇ ÇáúÎöÑóÞó ÝóÓõãøöíóÊú ÛóÒúæóÉõ ÐóÇÊö ÇáÑøöÞóÇÚö áöãóÇ
ßõäøóÇ äõÚóÕøöÈõ Úóáóì ÃóÑúÌõáöäóÇ ãöäú ÇáúÎöÑóÞö» . ÇåÜ. Ø Úóäú
ÇáúãóæóÇåöÈö ÇááøóÏõäøöíøóÉö. æóÇáÕøóæóÇÈõ ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÈóÚúÏó
ÇáúÎóäúÏóÞö ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ Ýöí ÇáúßóÇÝöí æóÇáöÇÎúÊöíóÇÑö ÊóÈóÚðÇ
áöÌóãóÇÚóÉò ãöäú Ãóåúáö ÇáÓøöíóÑö ßóãóÇ ÍóÞøóÞóåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö.
(Þóæúáõåõ æóÈóØúäö äóÎúáò) ÈöÇáúÎóÇÁö ÇáúãõÚúÌóãóÉö ÇÓúãõ ãóæúÖöÚò Ø
(Þóæúáõåõ æóÚõÓúÝóÇäó) ÈöæóÒúäö ÚõËúãóÇäó ÞóÇãõæÓñ (Þóæúáõåõ æóÐöí
ÞóÑóÏò) ÈöÝóÊúÍö ÇáúÞóÇÝö æóÇáÑøóÇÁö æóÈöÇáÏøóÇáö ÇáúãõåúãóáóÉö æóåõæó
ãóÇÁñ Úóáóì ÈóÑöíÏò ãöäú ÇáúãóÏöíäóÉö æóÊõÚúÑóÝõ ÈöÛóÒúæóÉö ÇáúÛóÇÈóÉö
æóßóÇäóÊú Ýöí ÑóÈöíÚò ÇáúÃóæøóáö ÓóäóÉó ÓöÊøò ÞóÈúáó ÇáúÍõÏóíúÈöíóÉö Ø
Úóäú ÇáúãóæóÇåöÈö æóÇóááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ.
[ÈóÇÈõ ÕóáóÇÉö ÇáúÌöäóÇÒóÉö]
ÈóÇÈõ ÕóáóÇÉö ÇáúÌóäóÇÆöÒö ÊóÑúÌóãó áöáÕøóáóÇÉö æóÃóÊóì ÈöÃóÔúíóÇÁó
ÒóÇÆöÏóÉò ÚóáóíúåóÇ ÈóÚúÖõåóÇ ÔõÑõæØñ ßóÇáúÛõÓúáö¡ æóÈóÚúÖõåóÇ
ãõÞóÏøöãóÇÊñ ßóÇáÊøóßúÝöíäö æóÇáÊøóæúÌöíåö æóÇáÊøóáúÞöíäö¡ æóÈóÚúÖõåóÇ
ãõÊóãøöãóÇÊñ ßóÇáÏøóÝúäö æóÃóÎøóÑóåóÇ áöÃóäøóåóÇ áóíúÓóÊú ÕóáóÇÉð ãöäú
ßõáøö æóÌúåò æóáöÃóäøóåóÇ ÊóÚóáøóÞóÊú ÈöÂÎöÑö ãóÇ íóÚúÑöÖõ áöáúÍóíøö¡
æóåõæó ÇáúãóæúÊõ æóáöãõäóÇÓóÈóÉò ÎóÇÕøóÉò ÈöãóÇ ÞóÈúáóåóÇ¡ æóåöíó Ãóäøó
ÇáúÎóæúÝó æóÇáúÞöÊóÇáó ÞóÏú íõÝúÖöíóÇäö Åáóì ÇáúãóæúÊö (Þóæúáõåõ
áöÓóÈóÈöåö) åõæó ÇáúÌöäóÇÒóÉõ ÈöÇáúÝóÊúÍö íóÚúäöí ÇáúãóíøöÊó Ø (Þóæúáõåõ
æóÈöÇáúßóÓúÑö ÇáÓøóÑöíÑó) ÞóÇáó ÇáúÃóÒúåóÑöíøõ áóÇ íõÓóãøóì ÌöäóÇÒóÉð
ÍóÊøóì íõÔóÏøó ÇáúãóíøöÊõ Úóáóíúåö ãõßóÝøóäðÇ ÅãúÏóÇÏñ (Þóæúáõåõ:
æóÞöíáó áõÛóÊóÇäö) Ãóíú ÇáúßóÓúÑõ æóÇáúÝóÊúÍõ áõÛóÊóÇäö Ýöí ÇáúãóíøöÊö
ßóãóÇ íõÝöíÏõåõ Þóæúáõ ÇáúÞóÇãõæÓö ÌóäóÒóåõ íõÌóäøöÒõåõ ÓóÊóÑóåõ
æóÌóãóÚóåõ æóÇáúÌöäóÇÒóÉõ Ãóíú ÈöÇáúßóÓúÑö ÇáúãóíøöÊõ æóíõÝúÊóÍõ Ãóæú
ÈöÇáúßóÓúÑö ÇáúãóíøöÊõ æóÈöÇáúÝóÊúÍö ÇáÓøóÑöíÑõ Ãóæú ÚóßúÓõåõ Ãóæú
ÈöÇáúßóÓúÑö ÇáÓøóÑöíÑõ ãóÚó ÇáúãóíøöÊö ÇåÜ ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ æóÞöíáó
ÚóÏóãöíøóÉñ) áöÃóäøóåõ ÞóØúÚõ ãóæóÇÏøö ÇáúÍóíóÇÉö Úóäú ÇáúÍóíøö
æóÇáúãõÞóÇÈóáóÉõ Úóáóíúåö ãöäú ãõÞóÇÈóáóÉö ÇáúÚóÏóãö æóÇáúãóáóßóÉö
æóÚóáóì ÇáúÃóæøóáö ãöäú ãõÞóÇÈóáóÉö ÇáÊøóÖóÇÏøö ÃóÝóÇÏóåõ Ø æÞóæúáå
ÊóÚóÇáóì: {ÎóáóÞó ÇáúãóæúÊó æóÇáúÍóíóÇÉó} [Çáãáß: 2] áóíúÓó ÕóÑöíÍðÇ Ýöí
ÇáúÃóæøóáö áöÃóäøó ÇáúÎóáúÞó íóßõæäõ ÈöãóÚúäóì ÇáúÅöíÌóÇÏö æóÈöãóÚúäóì
ÇáÊøóÞúÏöíÑö æóÇáúÅöÚúÏóÇãö ãõÞóÏøóÑóÉñ ÝóáöÐóÇ ÐóåóÈó ÃóßúËóÑõ
ÇáúãõÍóÞøöÞöíäó Åáóì ÇáËøóÇäöí ßóãóÇ äóÞóáóåõ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúÚóÞóÇÆöÏö
(Þóæúáõåõ íõæóÌøóåõ ÇáúãõÍúÊóÖóÑõ) ÈöÇáúÈöäóÇÁö áöáúãóÝúÚõæáö ÝöíåöãóÇ
Ãóíú íõæóÌøóåõ æóÌúåõ ãóäú ÍóÖóÑóåõ ÇáúãóæúÊõ Ãóæú ãóáóÇÆößóÊõåõ
æóÇáúãõÑóÇÏõ ãóäú ÞóÑõÈó ãóæúÊõåõ (Þóæúáõåõ æóÚóáóÇãóÊõåõ ÅáóÎú) Ãóíú
ÚóáóÇãóÉõ ÇáöÇÍúÊöÖóÇÑö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÒóÇÏó Úóáóì ãóÇ åõäóÇ Ãóäú
ÊóãúÊóÏøó ÌöáúÏóÉõ ÎõÕúíóÊóíúåö áöÇäúÔöãóÇÑö ÇáúÎõÕúíóÊóíúäö ÈöÇáúãóæúÊö
(Þóæúáõåõ ÇáúÞöÈúáóÉó) äõÕöÈó Úóáóì ÇáÙøóÑúÝöíøóÉö áöÃóäøóåóÇ ÈöãóÚúäóì
ÇáúÌöåóÉö (Þóæúáõåõ æóÌóÇÒó ÇáöÇÓúÊöáúÞóÇÁõ) ÇÎúÊóÇÑóåõ ãóÔóÇíöÎõäóÇ
ÈöãóÇ æóÑóÇÁó ÇáäøóåúÑö áöÃóäøóåõ ÃóíúÓóÑõ áöÎõÑõæÌö ÇáÑøõæÍö
æóÊóÚóÞøóÈóåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÛóíúÑöåö ÈöÃóäøóåõ áóÇ íõÚúÑóÝõ ÅáøóÇ
äóÞúáðÇ æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ ÈöÇáúÃóíúÓóÑö ãöäúåõãóÇ æóáóßöäøóåõ ÃóíúÓóÑõ
áöÊóÛúãöíÖöåö æóÔóÏøö áóÍúíóíúåö æóÃóãúäóÚõ ãöäú ÊóÞóæøõÓö ÃóÚúÖóÇÆöåö
ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ áöíóÊóæóÌøóåó áöáúÞöÈúáóÉö) ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÝóÊúÍö
áöíóÕöíÑó æóÌúåõåõ Åáóì ÇáúÞöÈúáóÉö Ïõæäó ÇáÓøóãóÇÁö (Þóæúáõåõ ÊõÑößó
Úóáóì ÍóÇáöåö) Ãóíú æóáóæú áóãú íóßõäú ãõÓúÊóáúÞöíðÇ Ãóæú ãõÊóæóÌøöåðÇ
(Þóæúáõåõ æóÇáúãóÑúÌõæãõ áóÇ íõæóÌøóåõ) áöíõäúÙóÑó æóÌúåõåõ æóåóáú
íõÞóÇáõ ßóÐóáößó Ýöíãóäú ÃõÑöíÏó ÞóÊúáõåõ áöÍóÏøò Ãóæú ÞöÕóÇÕò¿ áóãú
ÃóÑóåõ
(2/189)
(æóíõáóÞøóäõ) äóÏúÈðÇ. æóÞöíáó: æõÌõæÈðÇ
(ÈöÐößúÑö ÇáÔøóåóÇÏóÊóíúäö) áöÃóäøó ÇáúÃõæáóì áóÇ ÊõÞúÈóáõ ÈöÏõæäö
ÇáËøóÇäöíóÉö (ÚöäúÏóåõ) ÞóÈúáó ÇáúÛóÑúÛóÑóÉö.
æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÞóÈõæáö ÊóæúÈóÉö ÇáúíóÃúÓö¡ æóÇáúãõÎúÊóÇÑõ ÞóÈõæáõ
ÊóæúÈóÊöåö áóÇ ÅöíãóÇäöåö æóÇáúÝóÑúÞõ Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö æóÛóíúÑöåóÇ.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãóØúáóÈñ Ýöí ÊóáúÞöíäö ÇáúãõÍúÊóÖóÑö ÇáÔøóåóÇÏóÉó
(Þóæúáõåõ æóíõáóÞøóäõ ÅáóÎú) áöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó - «áóÞøöäõæÇ ãóæúÊóÇßõãú áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ ÝóÅöäøóåõ
áóíúÓó ãõÓúáöãñ íóÞõæáõåóÇ ÚöäúÏó ÇáúãóæúÊö ÅáøóÇ ÃóäúÌóÊúåõ ãöäú
ÇáäøóÇÑö» æóáöÞóæúáöåö - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - «ãóäú ßóÇäó
ÂÎöÑõ ßóáóÇãöåö áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ ÏóÎóáó ÇáúÌóäøóÉó» ßóÐóÇ Ýöí
ÇáúÈõÑúåóÇäö Ãóíú ÏóÎóáóåóÇ ãóÚó ÇáúÝóÇÆöÒöíäó¡ æóÅöáøóÇ Ýóßõáøõ
ãõÓúáöãò¡ æóáóæú ÝóÇÓöÞðÇ íóÏúÎõáõåóÇ æóáóæú ÈóÚúÏó Øõæáö ÚóÐóÇÈò
ÅãúÏóÇÏñ (Þóæúáõåõ æóÞöíáó æõÌõæÈðÇ) Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö æóßóÐóÇ Ýöí
ÇáäøöåóÇíóÉö Úóäú ÔóÑúÍö ÇáØøóÍóÇæöíøö: ÇáúæóÇÌöÈõ Úóáóì ÅÎúæóÇäöåö
æóÃóÕúÏöÞóÇÆöåö Ãóäú íõáóÞøöäõæåõ ÇåÜ ÞóÇáó Ýöí ÇáäøóåúÑö: áóßöäøóåõ
ÊóÌóæøõÒñ áöãóÇ Ýöí ÇáÏøöÑóÇíóÉö ãöäú Ãóäøóåõ ãõÓúÊóÍóÈøñ ÈöÇáúÅöÌúãóÇÚö
ÇåÜ ÝóÊóäóÈøóåú (Þóæúáõåõ ÈöÐößúÑö ÇáÔøóåóÇÏóÊóíúäö) ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÅöãúÏóÇÏö: æóÅöäøóãóÇ ÇÞúÊóÕóÑúÊ Úóáóì ÐößúÑö ÇáÔøóåóÇÏóÉö ÊóÈóÚðÇ
áöáúÍóÏöíËö ÇáÕøóÍöíÍö æóÅöäú ÞóÇáó Ýöí ÇáúãõÓúÊóÕúÝóì æóÛóíúÑöåö
æóáõÞøöäó ÇáÔøóåóÇÏóÊóíúäö áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ ãõÍóãøóÏñ ÑóÓõæáõ
Çááøóåö æóÊóÚúáöíáõåõ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö ÈöÃóäøó ÇáúÃõæáóì áóÇ ÊõÞúÈóáõ
ÈöÏõæäö ÇáËøóÇäöíóÉö áóíúÓó Úóáóì ÅØúáóÇÞöåö áöÃóäøó Ðóáößó Ýöí ÛóíúÑö
ÇáúãõÄúãöäö æóáöåóÐóÇ ÞóÇáó ÇÈúäõ ÍóÌóÑò ãöäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö æóÞóæúáõ
ÌóãúÚò íõáóÞøóäõ ãõÍóãøóÏñ ÑóÓõæáõ Çááøóåö ÃóíúÖðÇ áöÃóäøó ÇáúÞóÕúÏó
ãóæúÊõåõ Úóáóì ÇáúÅöÓúáóÇãö æóáóÇ íõÓóãøóì ãõÓúáöãðÇ ÅáøóÇ ÈöåöãóÇ
ãóÑúÏõæÏñ ÈöÃóäøóåõ ãõÓúáöãñ æóÅöäøóãóÇ ÇáúãõÑóÇÏõ ÎóÊúãõ ßóáóÇãöåö
ÈöáóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ áöíóÍúÕõáó áóåõ Ðóáößó ÇáËøóæóÇÈõ ÃóãøóÇ
ÇáúßóÇÝöÑõ ÝóíõáóÞøóäõåóÇ ÞóØúÚðÇ ãóÚó áóÝúÙö ÃóÔúåóÏõ áöæõÌõæÈöåöº ÅÐú
áóÇ íóÕöíÑõ ãõÓúáöãðÇ ÅáøóÇ ÈöåöãóÇ ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÞóÏú íõÔöíÑõ Åáóíúåö ÊóÚúÈöíÑõ ÇáúåöÏóÇíóÉö æóÇáúæöÞóÇíóÉö
æóÇáäøõÞóÇíóÉö æóÇáúßóäúÒö ÈöÊóáúÞöíäö ÇáÔøóåóÇÏóÉö. æóÝöí
ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ ßóÇäó ÃóÈõæ ÍóÝúÕò ÇáúÍóÏøóÇÏõ íõáóÞøöäõ ÇáúãóÑöíÖó
ÈöÞóæúáöåö: ÃóÓúÊóÛúÝöÑõ Çááøóåó ÇáøóÐöí áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ åõæó ÇáúÍóíøõ
ÇáúÞóíøõæãõ æóÃóÊõæÈõ Åáóíúåö¡ æóßóÇäó íóÞõæáõ ÝöíåóÇ ãóÚóÇäò: ÃóÍóÏõåóÇ
ÊóæúÈóÉñ¡ æóÇáËøóÇäöí ÊóæúÍöíÏñ¡ æóÇáËøóÇáöËõ Ãóäøó ÇáúãóÑöíÖó ÑõÈøóãóÇ
íóÝúÒóÚõ áöÃóäøó ÇáúãõáóÞøöäó ÑóÃóì Ýöíåö ÚóáóÇãóÉó ÇáúãóæúÊö æóáóÚóáøó
ÃóÞúÑöÈóÇÁó ÇáúãóíøöÊö íóÊóÃóÐøóæúäó Èöåö (Þóæúáõåõ ÚöäúÏóåõ)
ãõÊóÚóáøöÞñ ÈöÐößúÑö (Þóæúáõåõ: ÞóÈúáó ÇáúÛóÑúÛóÑóÉö) áöÃóäøóåóÇ Êóßõæäõ
ÞõÑúÈó ßóæúäö ÇáÑøõæÍö Ýöí ÇáúÍõáúÞõæãö æóÍöíäóÆöÐò áóÇ íõãúßöäõ
ÇáäøõØúÞõ ÈöåöãóÇ Ø æóÝöí ÇáúÞóÇãõæÓö ÛóÑúÛóÑó ÌóÇÏó ÈöäóÝúÓöåö ÚöäúÏó
ÇáúãóæúÊö. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóßóÃóäøóåóÇ ãóÃúÎõæÐóÉñ ãöäú ÛóÑúÛóÑó ÈöÇáúãóÇÁö ÅÐóÇ ÃóÏóÇÑóåõ
Ýöí ÍóáúÞöåö ÝóßóÃóäøóåõ íõÏöíÑõ ÑõæÍóåõ Ýöí ÍóáúÞöåö. ãóØúáóÈñ Ýöí
ÞóÈõæáö ÊóæúÈóÉö ÇáúíóÃúÓö (Þóæúáõåõ æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÞóÈõæáö ÊóæúÈóÉö
ÇáúíóÃúÓö) ÈöÇáúíóÇÁö ÇáúãõËóäøóÇÉö ÇáÊøóÍúÊöíøóÉö ÖöÏøõ ÇáÑøóÌóÇÁö
æóÞóØúÚõ ÇáúÃóãóáö ãöäú ÇáúÍóíóÇÉö Ãóæú ÈöÇáúãõæóÍøóÏóÉö ÇáÊøóÍúÊöíøóÉö
æóÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ÇáÔøöÏøóÉõ æóÃóåúæóÇáõ ÇáúãóæúÊö æóíõÍúÊóãóáõ ãóÏøõ
ÇáúåóãúÒóÉö Úóáóì Ãóäøóåõ ÇÓúãõ ÝóÇÚöáò æóÅöÓúßóÇäõåóÇ Úóáóì
ÇáúãóÕúÏóÑöíøóÉö ÈöÊóÞúÏöíÑö ãõÖóÇÝò (Þóæúáõåõ æóÇáúãõÎúÊóÇÑõ ÅáóÎú)
ÃóÞõæáõ: ÞóÇáó Ýöí ÃóæóÇÎöÑö ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö Þöíáó: ÊóæúÈóÉõ ÇáúíóÃúÓö
ãóÞúÈõæáóÉñ áóÇ ÅíãóÇäõ ÇáúíóÃúÓö¡ æóÞöíáó: áóÇ ÊõÞúÈóáõ ßóÅöíãóÇäöåö
áöÃóäøóåõ ÊóÚóÇáóì Óóæøóì Èóíúäó ãóäú ÃóÎøóÑó ÇáÊøóæúÈóÉó Åáóì ÍõÖõæÑö
ÇáúãóæúÊö ãöäú ÇáúÝóÓóÞóÉö æóÇáúßõÝøóÇÑö æóÈóíúäó ãóäú ãóÇÊó Úóáóì
ÇáúßõÝúÑö Ýöí Þóæúáöåö - {æóáóíúÓóÊö ÇáÊøóæúÈóÉõ} [ÇáäÓÇÁ: 18] ÇáúÂíóÉó
- ßóãóÇ Ýöí ÇáúßóÔøóÇÝö æóÇáúÈóíúÖóÇæöíøö æóÇáúÞõÑúØõÈöíøö¡ æóÝöí
ÇáúßóÈöíÑö áöáÑøóÇÒöíøö ÞóÇáó ÇáúãõÍóÞøöÞõæäó ÞõÑúÈõ ÇáúãóæúÊö áóÇ
íóãúäóÚõ ãöäú ÞóÈõæáö ÇáÊøóæúÈóÉö Èóáú ÇáúãóÇäöÚõ ãöäúåõ ãõÔóÇåóÏóÉõ
ÇáúÃóåúæóÇáö ÇáøóÊöí íóÍúÕõáõ ÇáúÚöáúãõ ÚöäúÏóåóÇ Úóáóì ÓóÈöíáö
ÇáöÇÖúØöÑóÇÑö¡ ÝóåóÐóÇ ßóáóÇãõ ÇáúÍóäóÝöíøóÉö æóÇáúãóÇáößöíøóÉö
æóÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö ãöäú ÇáúãõÚúÊóÒöáóÉö æóÇáÓøõäøöíøóÉõ æóÇáúÃóÔóÇÚöÑóÉõ
Ãóäøó ÊóæúÈóÉó ÇáúíóÃúÓö áóÇ ÊõÞúÈóáõ ßóÅöíãóÇäö ÇáúíóÃúÓö ÈöÌóÇãöÚö
ÚóÏóãö ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö¡ æóÎõÑõæÌö ÇáäøóÝúÓö ãöäú ÇáúÈóÏóäö¡ æóÚóÏóãö
Ñõßúäö ÇáÊøóæúÈóÉö æóåõæó ÇáúÚóÒúãõ ÈöØóÑöíÞö ÇáÊøóÕúãöíãö Úóáóì Ãóäú
áóÇ íóÚõæÏó Ýöí ÇáúãõÓúÊóÞúÈóáö Åáóì ãóÇ ÇÑúÊóßóÈó æóåóÐóÇ áóÇ
íóÊóÍóÞøóÞõ Ýöí ÊóæúÈóÉö ÇáúíóÃúÓö Åäú ÃõÑöíÏó ÈöÇáúíóÃúÓö ãõÚóÇíóäóÉõ
ÃóÓúÈóÇÈö ÇáúãóæúÊö ÈöÍóíúËõ íóÚúáóãõ ÞóØúÚðÇ Ãóäøó ÇáúãóæúÊó íõÏúÑößõåõ
áóÇ ãóÍóÇáóÉó ßóãóÇ ÃóÎúÈóÑó - ÊóÚóÇáóì - Úóäúåõ ÈöÞóæúáöåö {Ýóáóãú íóßõ
íóäúÝóÚõåõãú ÅöíãóÇäõåõãú áóãøóÇ ÑóÃóæúÇ ÈóÃúÓóäóÇ} [ÛÇÝÑ: 85] æóÞóÏú
ÐõßöÑó Ýöí ÈóÚúÖö ÇáúÝóÊóÇæóì Ãóäøó ÊóæúÈóÉó ÇáúíóÃúÓö ãóÞúÈõæáóÉñ¡
ÝóÅöäú ÃõÑöíÏó ÈöÇáúíóÃúÓö ãóÇ ÐóßóÑúäóÇ íóÑöÏõ Úóáóíúåö ãóÇ ÞõáúäóÇ
æóÅöäú ÃõÑöíÏó Èöåö ÇáúÞõÑúÈõ ãöäú ÇáúãóæúÊö ÝóáóÇ ßóáóÇãó Ýöíåö¡
áóßöäøó ÇáÙøóÇåöÑó
(2/190)
(ãöäú ÛóíúÑö ÃóãúÑöåö ÈöåóÇ) áöÆóáøóÇ
íóÖúÌóÑó æóÅöÐóÇ ÞóÇáóåóÇ ãóÑøóÉð ßóÝóÇåõ æóáóÇ íõßóÑøóÑõ Úóáóíúåö ãóÇ
áóãú íóÊóßóáøóãú áöíóßõæäó ÂÎöÑõ ßóáóÇãöåö áóÇ Åöáóåó ÅöáøóÇ Çááøóåõ¡
æóíõäúÏóÈõ ÞöÑóÇÁóÉõ íÓ æóÇáÑøóÚúÏö
(æóáóÇ íõáóÞøóäõ ÈóÚúÏó ÊóáúÍöíÏöåö) æóÅöäú ÝõÚöáó áóÇ íõäúåóì Úóäúåõ.
æóÝöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö Ãóäøóåõ ãóÔúÑõæÚñ ÚöäúÏó Ãóåúáö ÇáÓøõäøóÉö æóíóßúÝöí
Þóæúáõåõ " íóÇ ÝõáóÇäõ íóÇ ÇÈúäó ÝõáóÇäò ÇõÐúßõÑú ãóÇ ßõäúÊ Úóáóíúåö
æóÞõáú ÑóÖöíÊ ÈöÇóááøóåö ÑóÈøðÇ æóÈöÇáúÅöÓúáóÇãö ÏöíäðÇ æóÈöãõÍóãøóÏò
äóÈöíøðÇ¡ Þöíáó íóÇ ÑóÓõæáó Çááøóåö ÝóÅöäú áóãú íõÚúÑóÝú ÇÓúãõåõ ÞóÇáó:
íõäúÓóÈõ Åáóì ÂÏóãó æóÍóæøóÇÁó ".
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ãóäøó ÒóãóÇäó ÇáúíóÃúÓö ÒóãóÇäõ ãõÚóÇíóäóÉö Çáúåóæúáö æóÇáúãóÓúØõæÑõ Ýöí
ÇáúÝóÊóÇæóì Ãóäøó ÊóæúÈóÉó ÇáúíóÃúÓö ãóÞúÈõæáóÉñ áóÇ ÅíãóÇäõåõ áöÃóäøó
ÇáúßóÇÝöÑó ÃóÌúäóÈöíøñ ÛóíúÑõ ÚóÇÑöÝò ÈöÇóááøóåö ÊóÚóÇáóì æóíóÈúÏóÃõ
ÅíãóÇäðÇ æóÚöÑúÝóÇäðÇ æóÇáúÝóÇÓöÞõ ÚóÇÑöÝñ æóÍóÇáõåõ ÍóÇáõ ÇáúÈóÞóÇÁö
ÃóÓúåóáõ¡ æóÇáÏøóáöíáõ Úóáóì ÞóÈõæáöåóÇ ãöäúåõ ãõØúáóÞðÇ ÅØúáóÇÞõ Þóæúáå
ÊóÚóÇáóì {æóåõæó ÇáøóÐöí íóÞúÈóáõ ÇáÊøóæúÈóÉó Úóäú ÚöÈóÇÏöåö} [ÇáÔæÑì:
25] ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ.
æóÙóÇåöÑõ ÂÎöÑö ßóáóÇãöåö ÇÎúÊöíóÇÑõ ÇáÊøóÝúÕöíáö æóÚóÒóÇåõ Åáóì
ãóÐúåóÈö ÇáúãóÇÊõÑöíÏöíøóÉö ÇáÔøóíúÎõ ÚóÈúÏõ ÇáÓøóáóÇãö Ýöí ÔóÑúÍö
ãóäúÙõæãóÉö æóÇáöÏöåö ÇááøóÞóÇäöíøö æóÞóÇáó æóÚöäúÏó ÇáúÃóÔóÇÚöÑóÉö áóÇ
ÊõÞúÈóáõ ÍóÇáó ÇáúÛóÑúÛóÑóÉö ÊóæúÈóÉñ æóáóÇ ÛóíúÑõåóÇ ßóãóÇ ÞóÇáó
Çáäøóæóæöíøõ. ÇåÜ.
æóÇäúÊóÕóÑó áöáËøóÇäöí ÇáúãõäúáóÇ Úóáóì ÇáúÞóÇÑöÆö Ýöí ÔóÑúÍöåö Úóáóì
ÈóÏúÁö ÇáúÃóãóÇáöí ÈöÅöØúáóÇÞö Þóæúáöåö - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ
æóÇáÓøóáóÇãõ - «Åäøó Çááøóåó íóÞúÈóáõ ÊóæúÈóÉó ÇáúÚóÈúÏö ãóÇ áóãú
íõÛóÑúÛöÑú» ÃóÎúÑóÌóåõ ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ ÝóÅöäøóåõ íóÔúãóáõ ÊóæúÈóÉó
ÇáúãõÄúãöäö æóÇáúßóÇÝöÑö. æóÇÚúÊóÑóÖó Þóæúáó ÈóÚúÖö ÇáÔøõÑøóÇÍö Ãóäøó
ÇáÊøóÝúÕöíáó ãõÎúÊóÇÑõ ÃóÆöãøóÉö ÈõÎóÇÑóì ãöäú ÇáúÍóäóÝöíøóÉö æóÌóãúÚò
ãöäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö ßóÇáÓøõÈúßöíøö æóÇáúÈõáúÞöíäöíøö ÈöÃóäøóåõ Úóáóì
ÊóÞúÏöíÑö ÕöÍøóÊöåö íóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÙõåõæÑö ÍõÌøóÊöåö ÇåÜ. æóÇáúÍóÇÕöáõ
Ãóäøó ÇáúãóÓúÃóáóÉó ÙóäøöíøóÉñ¡ æóÃóãøóÇ ÅíãóÇäõ ÇáúíóÃúÓö ÝóáóÇ
íõÞúÈóáõ ÇÊøöÝóÇÞðÇ æóÓóíóÃúÊöí Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÊóãóÇãõ
ÇáúßóáóÇãö Úóáóíúåö Ýöí ÈóÇÈö ÇáÑøöÏøóÉö (Þóæúáõåõ ãöäú ÛóíúÑö ÃóãúÑöåö)
Ãóíú ãöäú ÛóíúÑö Ãóäú íóÞõæáó áóåõ Þõáú Ýóåõæó ãóÕúÏóÑñ ãõÖóÇÝñ Åáóì
ãóÝúÚõæáöåö (Þóæúáõåõ áöÆóáøóÇ íóÖúÌóÑó) Ãóíú æóíóÑõÏøóåóÇ ÏõÑóÑñ
(Þóæúáõåõ æóíõäúÏóÈõ ÞöÑóÇÁóÉõ íÓ) áöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó - «ÇÞúÑóÁõæÇ Úóáóì ãóæúÊóÇßõãú íÓ» ÕóÍøóÍóåõ ÇÈúäõ ÍöÈøóÇäó
æóÞóÇáó ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ãóäú ÍóÖóÑóåõ ÇáúãóæúÊõ. æóÑóæóì ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ
Úóäú ãõÌóÇáöÏò Úóäú ÇáÔøóÚúÈöíøö ÞóÇáó: ßóÇäóÊú ÇáúÃóäúÕóÇÑõ ÅÐóÇ
ÍóÖóÑõæÇ ÞóÑóÁõæÇ ÚöäúÏó ÇáúãóíøöÊö ÓõæÑóÉó ÇáúÈóÞóÑóÉö ÅáøóÇ Ãóäøó
ãõÌóÇáöÏðÇ ãõÖóÚøóÝñ ÍöáúíóÉñ (Þóæúáõåõ: æóÇáÑøóÚúÏö) åõæó ÇÓúÊöÍúÓóÇäõ
ÈóÚúÖö ÇáúãõÊóÃóÎøöÑöíäó áöÞóæúáö ÌóÇÈöÑò ÅäøóåóÇ Êõåóæøöäõ Úóáóíúåö
ÎõÑõæÌó ÑõæÍöåö ÅãúÏóÇÏñ.
ãóØúáóÈñ Ýöí ÇáÊøóáúÞöíäö ÈóÚúÏó ÇáúãóæúÊö
(Þóæúáõåõ: æóáóÇ íõáóÞøóäõ ÈóÚúÏó ÊóáúÍöíÏöåö) ÐóßóÑó Ýöí ÇáúãöÚúÑóÇÌö
Ãóäøóåõ ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö Ëõãøó ÞóÇáó æóÝöí ÇáúÎóÈøóÇÒöíøóÉö
æóÇáúßóÇÝöí Úóäú ÇáÔøóíúÎö ÇáÒøóÇåöÏö ÇáÕøóÝøóÇÑö: Ãóäøó åóÐóÇ Úóáóì
Þóæúáö ÇáúãõÚúÊóÒöáóÉö áöÃóäøó ÇáúÅöÍúíóÇÁó ÈóÚúÏó ÇáúãóæúÊö ÚöäúÏóåõãú
ãõÓúÊóÍöíáñ ÃóãøóÇ ÚöäúÏó Ãóåúáö ÇáÓøõäøóÉö ÝóÇáúÍóÏöíËõ Ãóíú «áóÞøöäõæÇ
ãóæúÊóÇßõãú áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ» ãóÍúãõæáñ Úóáóì ÍóÞöíÞóÊöåö áöÃóäøó
Çááøóåó ÊóÚóÇáóì íõÍúíöíåö Úóáóì ãóÇ ÌóÇÁóÊú Èöåö ÇáúÂËóÇÑõ æóÞóÏú
Ñõæöíó Úóäúåõ - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - «Ãóäøóåõ ÃóãóÑó
ÈöÇáÊøóáúÞöíäö ÈóÚúÏó ÇáÏøóÝúäö ÝóíóÞõæáõ: íóÇ ÝõáóÇäó Èúäó ÝõáóÇäò
ÇõÐúßõÑú Ïöíäóß ÇáøóÐöí ßõäúÊ Úóáóíúåö ãöäú ÔóåóÇÏóÉö Ãóäú áóÇ Åáóåó
ÅáøóÇ Çááøóåõ æóÃóäøó ãõÍóãøóÏðÇ ÑóÓõæáõ Çááøóåö æóÃóäøó ÇáúÌóäøóÉó
ÍóÞøñ æóÇáäøóÇÑó ÍóÞøñ æóÃóäøó ÇáúÈóÚúËó ÍóÞøñ æóÃóäøó ÇáÓøóÇÚóÉó
ÂÊöíóÉñ áóÇ ÑóíúÈó ÝöíåóÇ æóÃóäøó Çááøóåó íóÈúÚóËõ ãóäú Ýöí ÇáúÞõÈõæÑö
æóÃóäøóß ÑóÖöíÊ ÈöÇóááøóåö ÑóÈøðÇ æóÈöÇáúÅöÓúáóÇãö ÏöíäðÇ æóÈöãõÍóãøóÏò
- Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - äóÈöíøðÇ æóÈöÇáúÞõÑúÂäö ÅãóÇãðÇ
æóÈöÇáúßóÚúÈóÉö ÞöÈúáóÉð æóÈöÇáúãõÄúãöäöíäó ÅÎúæóÇäðÇ» . ÇåÜ. æóÞóÏú
ÃóØóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö Ýöí ÊóÃúíöíÏö Íóãúáö ãóæúÊóÇßõãú Ýöí ÇáúÍóÏöíËö
Úóáóì ÍóÞöíÞóÊöåö ãóÚó ÇáÊøóæúÝöíÞö Èóíúäó ÇáúÃóÏöáøóÉö Úóáóì Ãóäøó
ÇáúãóíøöÊó íóÓúãóÚõ Ãóæú áóÇ ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí Ýöí ÈóÇÈö Çáúíóãöíäö Ýöí
ÇáÖøóÑúÈö æóÇáúÞóÊúáö ãöäú ßöÊóÇÈö ÇáúÃóíúãóÇäö áóßöäú ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö: Åäøó ÇáúÌõãúåõæÑó Úóáóì Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ãöäúåõ ãóÌóÇÒõåõ
Ëõãøó ÞóÇáó: æóÅöäøóãóÇ áóÇ íõäúåóì Úóäú ÇáÊøóáúÞöíäö ÈóÚúÏó ÇáÏøóÝúäö
áöÃóäøóåõ áóÇ ÖóÑóÑó Ýöíåö Èóáú äóÝúÚñ ÝóÅöäøó ÇáúãóíøöÊó íóÓúÊóÃúäöÓõ
ÈöÇáÐøößúÑö Úóáóì ãóÇ æóÑóÏó Ýöí ÇáúÂËóÇÑö ÅáóÎú.
ÞõáúÊ: æóãóÇ Ýöí Ø Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö áóãú ÃóÑóåõ Ýöíåö æóÅöäøóãóÇ
ÇáøóÐöí Ýöíåö Þöíáó íõáóÞøóäõ áöÙóÇåöÑö ãóÇ ÑóæóíúäóÇåõ æóÞöíáó: áóÇ¡
æóÞöíáó áóÇ íõÄúãóÑõ Èöåö æóáóÇ íõäúåóì Úóäúåõ ÇåÜ æóÙóÇåöÑõ
ÇÓúÊöÏúáóÇáöåö áöáúÃóæøóáö ÇÎúÊöíóÇÑõåõ ÝóÇÝúåóãú.
ãóØúáóÈñ Ýöí ÓõÄóÇáö Çáúãóáóßóíúäö åóáú åõæó ÚóÇãøñ áößõáøö ÃóÍóÏò Ãóæú
áóÇ¿
(Þóæúáõåõ æóãóäú áóÇ íõÓúÃóáõ ÅáóÎú) ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó ÓõÄóÇáó
ÇáúÞóÈúÑö áóÇ íóßõæäõ áößõáøö ÃóÍóÏò æóíõÎóÇáöÝõåõ ãóÇ Ýöí ÇáÓøöÑóÇÌö:
ßõáøõ Ðöí ÑõæÍò ãöäú Èóäöí ÂÏóãó íõÓúÃóáõ Ýöí ÇáúÞóÈúÑö ÈöÅöÌúãóÇÚö
Ãóåúáö ÇáÓøõäøóÉö áóßöäú íõáóÞøöäõ ÇáÑøóÖöíÚó Çáúãóáóßõ¡ æóÞöíáó áóÇ
Èóáú íõáúåöãõåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ßóãóÇ Ãóáúåóãó ÚöíÓóì Ýöí ÇáúãóåúÏö ÇåÜ
áóßöäú Ýöí ÍößóÇíóÉö ÇáúÅöÌúãóÇÚö äóÙóÑñ. ÝóÞóÏú ÐóßóÑó ÇáúÍóÇÝöÙõ ÇÈúäõ
ÚóÈúÏö ÇáúÈóÑøö Ãóäøó ÇáúÂËóÇÑó ÏóáøóÊú Úóáóì Ãóäøóåõ áóÇ íóßõæäõ ÅáøóÇ
áöãõÄúãöäò Ãóæú ãõäóÇÝöÞò ãöãøóäú ßóÇäó ãóäúÓõæÈðÇ Åáóì Ãóåúáö
ÇáúÞöÈúáóÉö ÈöÙóÇåöÑö ÇáÔøóåóÇÏóÉö Ïõæäó ÇáúßóÇÝöÑö ÇáúÌóÇÍöÏö
æóÊóÚóÞøóÈóåõ ÇÈúäõ ÇáúÞóíøöãö áóßöäú ÑóÏøó Úóáóíúåö ÇáúÍóÇÝöÙõ
ÇáÓøõíõæØöíø æóÞóÇáó ãóÇ ÞóÇáóåõ ÇÈúäõ ÚóÈúÏö ÇáúÈóÑøö åõæó ÇáúÃóÑúÌóÍõ
æóáóÇ ÃóÞõæáõ ÓöæóÇåõ. æóäóÞóáó ÇáúÚóáúÞóãöíøõ Ýöí ÔóÑúÍöåö Úóáóì
ÇáúÌóÇãöÚö ÇáÕøóÛöíÑö Ãóäøó ÇáÑøóÇÌöÍó ÃóíúÖðÇ ÇÎúÊöÕóÇÕõ ÇáÓøõÄóÇáö
ÈöåóÐöåö ÇáúÃõãøóÉö ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ ÇÓúÊóÙúåóÑóåõ ÇÈúäõ ÇáúÞóíøöãö
æóäõÞöáó ÃóíúÖðÇ Úóäú ÇáúÍóÇÝöÙö ÇÈúäö ÍóÌóÑò ÇáúÚóÓúÞóáóÇäöíøö Ãóäøó
ÇáøóÐöí íóÙúåóÑõ ÇÎúÊöÕóÇÕõ ÇáÓøõÄóÇáö ÈöÇáúãõßóáøóÝö¡ æóÞóÇáó
æóÊóÈöÚóåõ Úóáóíúåö ÔóíúÎõäóÇ íóÚúäöí ÇáúÍóÇÝöÙó ÇáÓøõíõæØöíø. ãóØúáóÈñ
ËóãóÇäöíóÉñ áóÇ íõÓúÃóáõæäó Ýöí ÞõÈõæÑöåöãú
Ëõãøó ÐóßóÑó Ãóäøó ãóäú áóÇ íõÓúÃóáõ ËóãóÇäöíóÉñ: ÇáÔøóåöíÏõ¡
æóÇáúãõÑóÇÈöØõ¡ æóÇáúãóØúÚõæäõ¡ æóÇáúãóíøöÊõ Òóãóäó ÇáØøóÇÚõæäö
ÈöÛóíúÑöåö ÅÐóÇ ßóÇäó ÕóÇÈöÑðÇ ãõÍúÊóÓöÈðÇ¡ æóÇáÕøöÏøöíÞõ
æóÇáúÃóØúÝóÇáõ¡ æóÇáúãóíøöÊõ íóæúãó ÇáúÌõãõÚóÉö Ãóæú áóíúáóÊóåóÇ¡
æóÇáúÞóÇÑöÆõ ßõáøó áóíúáóÉò ÊóÈóÇÑóßó Çáúãõáúßõ æóÈóÚúÖõåõãú Öóãøó
ÅáóíúåóÇ ÇáÓøóÌúÏóÉó æóÇáúÞóÇÑöÆõ Ýöí ãóÑóÖö ãóæúÊöåö {Þõáú åõæó Çááøóåõ
ÃóÍóÏñ} [ÇáÅÎáÇÕ: 1] ÇåÜ æóÃóÔóÇÑó ÇáÔøóÇÑöÍõ Åáóì Ãóäøóåõ íõÒóÇÏõ
ÇáúÃóäúÈöíóÇÁõ - Úóáóíúåöãú ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - áöÃóäøóåõãú
Ãóæúáóì ãöäú ÇáÕøöÏøöíÞöíäó (Þóæúáõåõ æóÇáúÃóÕóÍøõ ÅáóÎú) ÐóßóÑóåõ ÇÈúäõ
ÇáúåõãóÇãö Ýöí ÇáúãõÓóÇíóÑóÉö (Þóæúáõåõ: æóÊóæóÞøóÝó ÇáúÅöãóÇãõ ÅáóÎú)
Ãóíú Ýöí Ãóäøóåõãú íõÓúÃóáõæäó¡ æóÝöí Ãóäøóåõãú Ýöí ÇáúÌóäøóÉö Ãóæú
ÇáäøóÇÑö ÞóÇáó ÇÈúäõ ÇáúåõãóÇãö Ýöí ÇáúãõÓóÇíóÑóÉö. ãóØúáóÈñ Ýöí
ÃóØúÝóÇáö ÇáúãõÔúÑößöíäó
æóÞóÏú ÇõÎúÊõáöÝó Ýöí ÓõÄóÇáö ÃóØúÝóÇáö ÇáúãõÔúÑößöíäó æóÝöí ÏõÎõæáöåöãú
ÇáúÌóäøóÉó Ãóæú ÇáäøóÇÑó¡ ÝóÊóÑóÏøóÏó Ýöíåöãú ÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó æóÛóíúÑõåõ
æóÞóÏú æóÑóÏóÊú Ýöíåöãú ÃóÎúÈóÇÑñ ãõÊóÚóÇÑöÖóÉñ ÝóÇáÓøóÈöíáõ ÊóÝúæöíÖõ
ÃóãúÑöåöãú Åáóì Çááøóåö - ÊóÚóÇáóì. æóÞóÇáó ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÇáúÍóÓóäö:
ÇÚúáóãú Ãóäøó Çááøóåó áóÇ íõÚóÐøöÈõ ÃóÍóÏðÇ ÈöáóÇ ÐóäúÈò ÇåÜ æóÞóÇáó
ÊöáúãöíÐõåõ ÇÈúäõ ÃóÈöí ÔóÑöíÝò Ýöí ÔóÑúÍöåö æóÞóÏú äõÞöáó ÇáúÃóãúÑõ
ÈöÇáúÅöãúÓóÇßö Úóäú ÇáúßóáóÇãö Ýöí Íõßúãöåöãú Ýöí ÇáúÂÎöÑóÉö ãõØúáóÞðÇ
Úóäú ÇáúÞóÇÓöãö Èúäö ãõÍóãøóÏò æóÚõÑúæóÉó Èúäö ÇáÒøõÈóíúÑö ãöäú ÑõÁõæÓö
ÇáÊøóÇÈöÚöíäó æóÛóíúÑöåöãóÇ æóÞóÏú ÖóÚøóÝó ÃóÈõæ ÇáúÈóÑóßóÇÊö
ÇáäøóÓóÝöíøõ ÑöæóÇíóÉó ÇáÊøóæóÞøõÝö Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóÞóÇáó
ÇáÑøöæóÇíóÉõ ÇáÕøóÍöíÍóÉõ Úóäúåõ Ãóäøóåõãú Ýöí ÇáúãóÔöíÆóÉö áöÙóÇåöÑö
ÇáúÍóÏöíËö ÇáÕøóÍöíÍö «Çááøóåõ ÃóÚúáóãõ ÈöãóÇ ßóÇäõæÇ ÚóÇãöáöíäó» æóÞóÏú
Íóßóì Ýöíåöãú ÇáúÅöãóÇãõ Çáäøóæóæöíøõ ËóáóÇËóÉó ãóÐóÇåöÈó ÇáúÃóßúËóÑõ
Ãóäøóåõãú Ýöí ÇáäøóÇÑö¡ ÇáËøóÇäöí: ÇáÊøóæóÞøõÝõ¡ ÇáËøóÇáöËõ: ÇáøóÐöí
ÕóÍøóÍóåõ Ãóäøóåõãú Ýöí ÇáúÌóäøóÉö áöÍóÏöíËö «ßõáøõ ãóæúáõæÏò íõæáóÏõ
Úóáóì ÇáúÝöØúÑóÉö» æóíóãöíáõ Åáóíúåö ãóÇ ãóÑøó Úóäú ãõÍóãøóÏö Èúäö
ÇáúÍóÓóäö æóÝöíåöãú ÃóÞúæóÇáñ ÃõÎóÑõ ÖóÚöíÝóÉñ. ÇåÜ.
(2/191)
æóãóäú áóÇ íõÓúÃóáõ íóäúÈóÛöí Ãóäú áóÇ
íõáóÞøóäó. æóÇáúÃóÕóÍøõ Ãóäøó ÇáúÃóäúÈöíóÇÁó áóÇ íõÓúÃóáõæäó æóáóÇ
ÃóØúÝóÇáó ÇáúãõÄúãöäöíäó æóÊóæóÞøóÝó ÇáúÅöãóÇãõ Ýöí ÃóØúÝóÇáö
ÇáúãõÔúÑößöíäó æóÞöíáó åõãú ÎóÏóãõ Ãóåúáö ÇáúÌóäøóÉö.
æóíõßúÑóåõ Êóãóäøöí ÇáúãóæúÊö æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö æóÓóíóÌöíÁõ Ýöí
ÇáúÍóÙúÑö (æóãóÇ ÙóåóÑó ãöäúåõ ãöäú ßóáöãóÇÊò ßóÝöÑúíóÉõ íõÛúÊóÝóÑõ Ýöí
ÍóÞøöåö æóíõÚóÇãóáõ ãõÚóÇãóáóÉó ãóæúÊóì ÇáúãõÓúáöãöíäó) ÍóãúáðÇ Úóáóì
Ãóäøóåõ Ýöí ÍóÇáö ÒóæóÇáö ÚóÞúáöåö æóáöÐóÇ ÇÎúÊóÇÑó ÈóÚúÖõåõãú ÒóæóÇáó
ÚóÞúáöåö ÞóÈúáó ãóæúÊöåö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Þóæúáõåõ: æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö) ÍóíúËõ ÞóÇáó: æóíõßúÑóåõ Êóãóäøöí
ÇáúãóæúÊö áöÖóÑóÑò äóÒóáó Èöåö áöáäøóåúíö Úóäú Ðóáößó¡ ÝóÅöäú ßóÇäó
æóáóÇ ÈõÏøó ÝóáúíóÞõáú: Çááøóåõãøó ÃóÍúíöäöí ãóÇ ßóÇäóÊú ÇáúÍóíóÇÉõ
ÎóíúÑðÇ áöí æóÊóæóÝøóäöí ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÇáúæóÝóÇÉõ ÎóíúÑðÇ áöí ßóÐóÇ Ýöí
ÇáÓøöÑóÇÌö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ æóÓóíóÌöíÁõ Ýöí ÇáúÍóÙúÑö) Ãóíú Ýöí ßöÊóÇÈö
ÇáúÍóÙúÑö æóÇáúÅöÈóÇÍóÉö æóíõÚóÈøóÑõ Úóäúåõ ÈößöÊóÇÈö ÇáúßóÑóÇåóÉö
æóÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäö æóÓóÞóØó ãöäú ÃóÛúáóÈö ÇáäøõÓóÎö áóÝúÙõ Ýöí ÇáúÍóÙúÑö
(Þóæúáõåõ æóáöÐóÇ ÇÎúÊóÇÑó ÅáóÎú) Ãóíú áößóæúäöåö Ýöí ÍóÇáö ÒóæóÇáö
ÚóÞúáöåö íõÛúÊóÝóÑõ ãóÇ íóÕúÏõÑõ ãöäúåõ ÇÎúÊóÇÑó ÈóÚúÖõåõãú ÒóæóÇáó
ÚóÞúáöåö Ýöí Ðóáößó ÇáúæóÞúÊö ãóÎóÇÝóÉó Ãóäú íóÊóßóáøóãó ÈöÐóáößó
(2/192)
ÐóßóÑóåõ ÇáúßóãóÇáõ
(æóÅöÐóÇ ãóÇÊó ÊõÔóÏøõ áóÍúíóÇåõ æóÊõÛúãóÖõ ÚóíúäóÇåõ) ÊóÍúÓöíäðÇ áóåõ¡
æóíóÞõæáõ ãõÛúãöÖõåõ: ÈöÓúãö Çááøóåö æóÚóáóì ãöáøóÉö ÑóÓõæáö Çááøóåö
Çááøóåõãøó íóÓøöÑú Úóáóíúåö ÃóãúÑóåõ¡ æóÓóåøöáú Úóáóíúåö ãóÇ ÈóÚúÏóåõ¡
æóÃóÓúÚöÏúåõ ÈöáöÞóÇÆöß¡ æóÇÌúÚóáú ãóÇ ÎóÑóÌó Åáóíúåö ÎóíúÑðÇ ãöãøóÇ
ÎóÑóÌó Úóäúåõ Ëõãøó ÊõãóÏøõ ÃóÚúÖóÇÄõåõ¡ æóíõæÖóÚõ Úóáóì ÈóØúäöåö ÓóíúÝñ
Ãóæú ÍóÏöíÏñ áöÆóáøóÇ íóäúÊóÝöÎó¡ æóíõÍúÖóÑõ ÚöäúÏóåõ ÇáØøöíÈõ
æóíóÎúÑõÌõ ãöäú ÚöäúÏöåö ÇáúÍóÇÆöÖõ æóÇáäøõÝóÓóÇÁõ æóÇáúÌõäõÈõ
æóíóÚúáóãõ Èöåö ÌöíÑóÇäõåõ æóÃóÞúÑöÈóÇÄõåõ æóíõÓúÑóÚõ Ýöí ÌöåóÇÒöåö
æóíõÞúÑóÃõ ÚöäúÏóåõ ÇáúÞõÑúÂäõ Åáóì Ãóäú íõÑúÝóÚó Åáóì ÇáúÛõÓúáö ßóãóÇ
Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö ãóÚúÒöíøðÇ áöáäøõÊóÝö.
ÞõáúÊ: æóáóíúÓó Ýöí ÇáäøõÊóÝö Åáóì ÇáúÛõÓúáö Èóáú Åáóì Ãóäú íõÑúÝóÚó
ÝóÞóØú¡ æóÝóÓøóÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöÑóÝúÚö ÇáÑøõæÍö. æóÚöÈóÇÑóÉõ
ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÛóíúÑöåö ÊõßúÑóåõ ÇáúÞöÑóÇÁóÉõ ÚöäúÏóåõ ÍóÊøóì
íõÛóÓøóáó¡ æóÚóáøóáóåõ ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøõ Ýöí ÅãúÏóÇÏö ÇáúÝóÊøóÇÍö
ÊóäúÒöíåðÇ áöáúÞõÑúÂäö Úóäú äóÌóÇÓóÉö ÇáúãóíøöÊö áöÊóäóÌøõÓöåö
ÈöÇáúãóæúÊö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞóÕúÏðÇ ãöäú Ãóáóãö ÇáúãóæúÊö æóãöäú Ãóäú íóÏúÎõáó Úóáóíúåö ÇáÔøóíúØóÇäõ
ÝóÅöäøó Ðóáößó ÇáúæóÞúÊó æóÞúÊõ ÚõÑõæÖöåö áóåõ (Þóæúáõåõ ÐóßóÑóåõ
ÇáúßóãóÇáõ) æóÞóÇáó ÃóíúÖðÇ: æóÈóÚúÖõåõãú ÇÎúÊóÇÑõæÇ ÞöíóÇãóåõ Ýöí ÍóÇáö
ÇáúãóæúÊö. æóÇáúÚóÈúÏõ ÇáÖøóÚöíÝõ ãõÄóáøöÝõ åóÐöåö ÇáúßóáöãóÇÊö ÝóæøóÖó
ÃóãúÑóåõ Åáóì ÇáÑøóÈøö ÇáúÛóäöíøö ÇáúßóÑöíãö ãõÊóæóßøöáðÇ Úóáóíúåö
ØóÇáöÈðÇ ãöäúåõ ÌóáøóÊú ÚóÙóãóÊõåõ Ãóäú íóÑúÍóãó ÚóÙöíãó ÝóÇÞóÊöí
ÈöÇáúãóæúÊö Úóáóì ÇáúÅöíãóÇäö æóÇáúÅöíÞóÇäö {æóãóäú íóÊóæóßøóáú Úóáóì
Çááøóåö Ýóåõæó ÍóÓúÈõåõ} [ÇáØáÇÞ: 3] æóáóÇ Íóæúáó æóáóÇ ÞõæøóÉó ÅáøóÇ
ÈöÇóááøóåö ÇáúÚóáöíøö ÇáúÚóÙöíãö. ÇåÜ. æóÅöäøöí ÇáúÚóÈúÏõ ÇáÐøóáöíáõ
ÃóÞõæáõ ãöËúáó Þóæúáöåö ãõÓúÊóÚöíäðÇ ÈöÞõæøóÉö Çááøóåö ÊóÚóÇáóì
æóÍóæúáöåö
(Þóæúáõåõ áóÍúíóÇåõ) ÊóËúäöíóÉõ áóÍúíò ÈöÝóÊúÍö ÇááøóÇãö ÝöíåöãóÇ¡
æóåõæó ãóäúÈóÊõ ÇááøöÍúíóÉö Ãóæú ÇáúÚóÙúãõ ÇáøóÐöí Úóáóíúåö ÇáúÃóÓúäóÇäõ
ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ ÊóÍúÓöíäðÇ áóåõ) ÅÐú áóæú ÊõÑößó ÝóÙõÚó ãóäúÙóÑõåõ
æóáöÆóáøóÇ íóÏúÎõáó ÝóÇåõ ÇáúåóæóÇãøõ æóÇáúãóÇÁõ ÚöäúÏó ÛõÓúáöåö
ÅãúÏóÇÏñ (Þóæúáõåõ Ëõãøó ÊõãóÏøõ ÃóÚúÖóÇÄõåõ) Ãóíú áöÆóáøóÇ íóÈúÞóì
ãõÞóæøóÓðÇ ßóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö æóÝöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö æóÊõáóíøóäõ
ãóÝóÇÕöáõåõ æóÃóÕóÇÈöÚõåõ ÈöÃóäú íóÑõÏøó ÓóÇÚöÏóåõ áöÚóÖõÏöåö æóÓóÇÞóåõ
áöÝóÎöÐöåö æóÝóÎöÐóåõ áöÈóØúäöåö æóíóÑõÏøóåóÇ ãõáóíøóäóÉð áöíóÓúåõáó
ÛõÓúáõåõ æóÅöÏúÑóÇÌõåõ Ýöí ÇáúßóÝóäö (Þóæúáõåõ æóíõæÖóÚõ ÅáóÎú)
íõÎóÇáöÝõ ãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøó ÊóæúÌöíåóåõ Úóáóì íóãöíäöåö åõæó
ÇáÓøõäøóÉõ áöÃóäøó åóÐóÇ ÇáúæóÖúÚó áóÇ íóßõæäõ ÅáøóÇ ãóÚó
ÇáöÇÓúÊöáúÞóÇÁö ÅáøóÇ Ãóäú íõÞóÇáó: Åäøó ÐóÇßó ÚöäúÏó ÇáöÇÍúÊöÖóÇÑö Åáóì
ÎõÑõæÌö ÇáÑøõæÍö æóåóÐóÇ ÈóÚúÏóåõ (Þóæúáõåõ áöÆóáøóÇ íóäúÊóÝöÎó) áöÃóäøó
ÇáúÍóÏöíÏó íóÏúÝóÚõ ÇáäøóÝúÎó áöÓöÑøò Ýöíåö æóÅöäú áóãú íõæÌóÏú
ÝóíõæÖóÚõ ÔóíúÁñ ËóÞöíáñ ÅãúÏóÇÏñ (Þóæúáõåõ æóíóÎúÑõÌõ ãöäú ÚöäúÏöåö
ÅáóÎú) Ýöí ÇáäøóåúÑö æóíóäúÈóÛöí ÅÎúÑóÇÌõ ÇáúÍóÇÆöÖö ÅáóÎú æóÝöí äõæÑö
ÇáúÅöíÖóÇÍö æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÅÎúÑóÇÌö ÇáúÍóÇÆöÖö ÅáóÎú (Þóæúáõåõ
æóíóÚúáóãõ Èöåö ÌöíÑóÇäõåõ ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáäøöåóÇíóÉö ÝóÅöäú ßóÇäó
ÚóÇáöãðÇ Ãóæú ÒóÇåöÏðÇ Ãóæú ãöãøóäú íõÊóÈóÑøóßõ Èöåö ÝóÞóÏú ÇÓúÊóÍúÓóäó
ÈóÚúÖõ ÇáúãõÊóÃóÎøöÑöíäó ÇáäøöÏóÇÁó Ýöí ÇáúÃóÓúæóÇÞö áöÌöäóÇÒóÊöåö
æóåõæó ÇáúÃóÕóÍøõ ÇåÜ æóáóßöäú áóÇ íóßõæäõ Úóáóì ÌöåóÉö ÇáÊøóÝúÎöíãö
æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö (Þóæúáõåõ æóíõÓúÑóÚõ Ýöí ÌöåóÇÒöåö) áöãóÇ
ÑóæóÇåõ ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ «Úóäúåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -
áóãøóÇ ÚóÇÏó ØóáúÍóÉó Èúäó ÇáúÈóÑóÇÁö æóÇäúÕóÑóÝó ÞóÇáó ãóÇ ÃóÑóì
ØóáúÍóÉó ÅáøóÇ ÞóÏú ÍóÏóËó Ýöíåö ÇáúãóæúÊõ ÝóÅöÐóÇ ãóÇÊó ÝóÂÐöäõæäöí
ÍóÊøóì ÃõÕóáøöíó Úóáóíúåö æóÚóÌøöáõæÇ Èöåö ÝóÅöäøóåõ áóÇ íóäúÈóÛöí
áöÌöíÝóÉö ãõÓúáöãò Ãóäú ÊõÍúÈóÓó Èóíúäó ÙóåúÑóÇäöíøö Ãóåúáöåö»
æóÇáÕøóÇÑöÝõ Úóäú æõÌõæÈö ÇáÊøóÚúÌöíáö ÇáöÇÍúÊöíóÇØõ áöáÑøõæÍö
ÇáÔøóÑöíÝóÉö ÝóÅöäøóåõ íõÍúÊóãóáõ ÇáúÅöÛúãóÇÁõ. æóÞóÏú ÞóÇáó
ÇáúÃóØöÈøóÇÁõ: Åäøó ßóËöíÑöíäó ãöãøóäú íóãõæÊõæäó ÈöÇáÓøóßúÊóÉö ÙóÇåöÑðÇ
íõÏúÝóäõæäó ÃóÍúíóÇÁð áöÃóäøóåõ íóÚúÓõÑõ ÅÏúÑóÇßõ ÇáúãóæúÊö
ÇáúÍóÞöíÞöíøö ÈöåóÇ ÅáøóÇ Úóáóì ÃóÝóÇÖöáö ÇáúÃóØöÈøóÇÁö ÝóíóÊóÚóíøóäõ
ÇáÊøóÃúÎöíÑõ ÝöíåóÇ Åáóì ÙõåõæÑö ÇáúíóÞöíäö ÈöäóÍúæö ÇáÊøóÛóíøõÑö
ÅãúÏóÇÏñº æóÝöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö æóÅöäú ãóÇÊó ÝóÌúÃóÉð ÊõÑößó ÍóÊøóì
íõÊóíóÞøóäó ÈöãóæúÊöåö. ãóØúáóÈñ Ýöí ÇáúÞöÑóÇÁóÉö ÚöäúÏó ÇáúãóíøöÊö
(Þóæúáõåõ æóíõÞúÑóÃõ ÚöäúÏóåõ ÇáúÞõÑúÂäõ ÅáóÎú) Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö
æóáóÇ íõÞúÑóÃõ ÈöáóÇ æóÇáÕøóæóÇÈõ ÅÓúÞóÇØõåóÇ áöÃóäøöí áóãú ÃóÑóåóÇ Ýöí
äõÓúÎóÊóíúäö ãöäú ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö æóáóÇ Ýöí ÇáäøõÊóÝö æóáóÇ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö¡ äóÚóãú ÈöÐößúÑöåóÇ áóÇ íóÈúÞóì ãõÎóÇáóÝóÉñ Èóíúäó ãóÇ Ýöí
ÇáäøõÊóÝö æóãóÇ Ýöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö¡ æóáóÇ íóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÊóÝúÓöíÑö
ÕóÇÍöÈö ÇáúÈóÍúÑö ÈöÑóÝúÚö ÇáÑøõæÍö ÝóÇÝúåóãú æóÇáúÃóäúÓóÈõ ÐößúÑõ åóÐóÇ
ÇáúÈóÍúËö ÚöäúÏó Þóæúáö ÇáúãõÕóäøöÝö ÇáúÂÊöí ÞóÑöíÈðÇ æóßõÑöåó ÞöÑóÇÁóÉõ
ÞõÑúÂäò ÚöäúÏóåõ (Þóæúáõåõ ÞõáúÊ ÅáóÎú) ÃóÞõæáõ ÑóÇÌóÚúÊ ÇáäøõÊóÝó
ÝóÑóÃóíúÊ ÝöíåóÇ ßóãóÇ äóÞóáóåõ ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó
Þóæúáóåõ Åáóì ÇáúÛõÓúáö ÓóÞóØó ãöäú äõÓúÎóÉö ÕóÇÍöÈö ÇáúÈóÍúÑö
æóÊóÈöÚóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ ÈöáóÇ ãõÑóÇÌóÚóÉò áöÚöÈóÇÑóÉö ÇáäøõÊóÝö äóÚóãú Ýöí
ÔóÑúÍö ÏõÑóÑö ÇáúÈöÍóÇÑö æóÞõÑöÆó ÚöäúÏóåõ ÇáúÞõÑúÂäõ
(2/193)
Þöíáó äóÌóÇÓóÉó ÎóÈóËò æóÞöíáó ÍóÏóËò¡
æóÚóáóíúåö ÝóíóäúÈóÛöí ÌóæóÇÒõåóÇ ßóÞöÑóÇÁóÉö ÇáúãõÍúÏöËö
(æóíõæÖóÚõ) ßóãóÇ ãóÇÊó (ßóãóÇ ÊóíóÓøóÑó) Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö (Úóáóì ÓóÑöíÑò
ãõÌóãøóÑò æöÊúÑðÇ) Åáóì ÓóÈúÚò ÝóÞóØú ÝóÊúÍñ (ßóßóÝóäöåö) æóÚöäúÏó
ãóæúÊöåö Ýóåöíó ËóáóÇËñ áóÇ ÎóáúÝóåõ æóáóÇ Ýöí ÇáúÞóÈúÑö
(æóßõÑöåó ÞöÑóÇÁóÉõ ÇáúÞõÑúÂäö ÚöäúÏóåõ Åáóì ÊóãóÇãö ÛõÓúáöåö) ÚöÈóÇÑóÉõ
ÇáÒøóíúáóÚöíøö ÍóÊøóì íõÛóÓøóáó æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáäøóåúÑö ÞóÈúáó ÛõÓúáöåö
(æóÊõÓúÊóÑõ ÚóæúÑóÊõåõ ÇáúÛóáöíÙóÉõ ÝóÞóØú Úóáóì ÇáÙøóÇåöÑö) ãöäú
ÇáÑøöæóÇíóÉö (æóÞöíáó ãõØúáóÞðÇ) ÇáúÛóáöíÙóÉõ æóÇáúÎóÝöíÝóÉõ (æóÕõÍøöÍó)
ÕóÍøóÍóåõ ÇáÒøóíúáóÚöíøõ æóÛóíúÑõåõ (æóíóÛúÓöáõåóÇ ÊóÍúÊó ÎöÑúÞóÉò)
ÇáÓøõÊúÑóÉö (ÈóÚúÏó áóÝøö) ÎöÑúÞóÉò (ãöËúáöåóÇ Úóáóì íóÏóíúåö)
áöÍõÑúãóÉö ÇááøóãúÓö ßóÇáäøóÙóÑö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Åáóì Ãóäú íõÑúÝóÚó ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúãöÚúÑóÇÌö Úóäú ÇáúãõäúÊóÞóì
áóßöäú ÞóÇáó ÚóÞöÈóåõ ÃóÕúÍóÇÈõäóÇ ßóÑöåõæÇ ÇáúÞöÑóÇÁóÉó ÈóÚúÏó ãóæúÊöåö
ÍóÊøóì íõÛóÓøóáó ÝóÃóÝóÇÏó Íóãúáõ ãóÇ Ýöí ÇáúãõäúÊóÞóì Úóáóì ãóÇ ÞóÈúáó
ÇáúãóæúÊö Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáÑøóÝúÚö ÑóÝúÚõ ÇáÑøõæÍö æóÇóááøóåõ
ÃóÚúáóãõ (Þóæúáõåõ Þöíáó äóÌóÇÓóÉó ÎóÈóËò) áöÃóäøó ÇáúÂÏóãöíøó ÍóíóæóÇäñ
Ïóãóæöíøñ ÝóíóÊóäóÌøóÓõ ÈöÇáúãóæúÊö ßóÓóÇÆöÑö ÇáúÍóíóæóÇäóÇÊö æóåõæó
Þóæúáõ ÚóÇãøóÉö ÇáúãóÔóÇíöÎö æóåõæó ÇáúÃóÙúåóÑõ ÈóÏóÇÆöÚõ æóÕóÍøóÍóåõ
Ýöí ÇáúßóÇÝöí.
ÞõáúÊ: æóíõÄóíøöÏõåõ ÅØúáóÇÞõ ãõÍóãøóÏò äóÌóÇÓóÉó ÛõÓóÇáóÊöåö æóßóÐóÇ
Þóæúáõåõãú áóæú æóÞóÚó Ýöí ÈöÆúÑò ÞóÈúáó ÛõÓúáöåö äóÌøóÓóåóÇ æóßóÐóÇ
áóæú Íóãóáó ãóíøöÊðÇ ÞóÈúáó ÛõÓúáöåö æóÕóáøóì Èöåö áóãú ÊóÕöÍøó
ÕóáóÇÊõåõ¡ æóÚóáóíúåö ÝóÅöäøóãóÇ íóØúåõÑõ ÈöÇáúÛõÓúáö ßóÑóÇãóÉð
áöáúãõÓúáöãö¡ æóáöÐóÇ áóæú ßóÇäó ßóÇÝöÑðÇ äóÌøóÓó ÇáúÈöÆúÑó æóáóæú
ÈóÚúÏó ÛõÓúáöåö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇ Ðóáößó ßõáøóåõ Ýöí ÇáØøóåóÇÑóÉö
(Þóæúáõåõ: æóÞöíáó ÍóÏóËò) íõÄóíøöÏõåõ ãóÇ ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãöäú
ßöÊóÇÈö ÇáØøóåóÇÑóÉö Ãóäøó ÇáúÃóÕóÍøó ßóæúäõ ÛõÓóÇáóÊöåö ãõÓúÊóÚúãóáóÉð¡
æóÃóäøó ãõÍóãøóÏðÇ ÃóØúáóÞó äóÌóÇÓóÊóåóÇ áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÎúáõæ ãöäú
ÇáäøóÌóÇÓóÉö ÛóÇáöÈðÇ.
ÞõáúÊ: áóßöäú íõäóÇÝöíåö ãóÇ ãóÑøó ãöäú ÇáúÝõÑõæÚö ÅáøóÇ Ãóäú íõÞóÇáó
ÈöÈöäóÇÆöåóÇ Úóáóì Þóæúáö ÇáúÚóÇãøóÉö. ÞóÇáó Ýöí ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö:
æóÞóÏú Ñõæöíó Ýöí ÍóÏöíËö ÃóÈöí åõÑóíúÑóÉó «ÓõÈúÍóÇäó Çááøóåö Åäøó
ÇáúãõÄúãöäó áóÇ íóäúÌõÓõ ÍóíøðÇ æóáóÇ ãóíøöÊðÇ» ÝóÅöäú ÕóÍøóÊú æóÌóÈó
ÊóÑúÌöíÍõ Ãóäøóåõ áöáúÍóÏóËö. ÇåÜ.
æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: æóÞóÏú ÃóÎúÑóÌó ÇáúÍóÇßöãõ Úóäú ÇÈúäö ÚóÈøóÇÓò
- ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåõãóÇ - ÞóÇáó ÞóÇáó ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «áóÇ ÊõäóÌøöÓõæÇ ãóæúÊóÇßõãú ÝóÅöäøó
ÇáúãõÓúáöãó áóÇ íóäúÌõÓõ ÍóíøðÇ Ãóæú ãóíøöÊðÇ» æóÞóÇáó ÕóÍöíÍñ Úóáóì
ÔóÑúØö ÇáúÈõÎóÇÑöíøö æóãõÓúáöãò ÝóíóÊóÑóÌøóÍõ ÇáúÞóæúáõ ÈöÃóäøóåõ ÍóÏóËñ
ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóíóÙúåóÑõ áöí ÅãúßóÇäõ ÇáúæõÌõæÈö ÈöÃóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöäóÝúíö
ÇáäøóÌóÇÓóÉö Úóäú ÇáúãõÓúáöãö Ýöí ÇáúÍóÏöíËö ÇáäøóÌóÇÓóÉõ ÇáÏøóÇÆöãóÉõ
Ýóíóßõæäõ ÇÍúÊöÑóÇÒðÇ Úóäú ÇáúßóÇÝöÑö ÝóÅöäøó äóÌóÇÓóÊóåõ ÏóÇÆöãóÉñ áóÇ
ÊóÒõæáõ ÈöÛõÓúáöåö¡ æóíõÄóíøöÏõ Ðóáößó Ãóäøóåõ áóæú ßóÇäó ÇáúãõÑóÇÏõ
äóÝúíó ÇáäøóÌóÇÓóÉö ãõØúáóÞðÇ áóÒöãó Ãóäøóåõ áóæú ÃóÕóÇÈóÊúåõ äóÌóÇÓóÉñ
ÎóÇÑöÌöíøóÉñ áóÇ íóäúÌõÓõ ãóÚó Ãóäøóåõ ÎöáóÇÝõ ÇáúæóÇÞöÚö ÝóÊóÚóíøóäó
ãóÇ ÞõáúäóÇ æóÍöíäóÆöÐò ÝóáóíúÓó Ýöí ÇáúÍóÏöíËö ÏóáóÇáóÉñ Úóáóì Ãóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó ÈöäóÌóÇÓóÊöåö äóÌóÇÓóÉõ ÍóÏóËò ÝóÊóÃóãøóáú Ðóáößó ÈöÅöäúÕóÇÝò
(Þóæúáõåõ ßóÞöÑóÇÁóÉö ÇáúãõÍúÏöËö) ÝóÅöäøóåõ ÅÐóÇ ÌóÇÒó áöáúãõÍúÏöËö
ÍóÏóËðÇ ÃóÕúÛóÑó ÇáúÞöÑóÇÁóÉõ ÝóÌóæóÇÒõåóÇ ÚöäúÏó ÇáúãóíøöÊö ÇáúãõÍúÏöËö
ÈöÇáúÃóæúáóì áóßöäú ßóÇäó ÇáúãõäóÇÓöÈõ Ãóäú íóÞõæáó ßóÇáúÞöÑóÇÁóÉö
ÚöäúÏó ÇáúÌõäõÈö áöÃóäøó ÍóÏóËó ÇáúãóæúÊö ãõæÌöÈñ áöáúÛõÓúáö Ýóåõæó
ÃóÔúÈóåõ ÈöÇáúÌóäóÇÈóÉö æóÅöäú áóãú íóßõäú ÌóäóÇÈóÉð ÈöÏóáöíáö Ãóäøóåõãú
ÐóßóÑõæÇ Ãóäøó ÍóÏóËóåõ ÈöÓóÈóÈö ÇÓúÊöÑúÎóÇÁö ÇáúãóÝóÇÕöáö æóÒóæóÇáö
ÇáúÚóÞúáö ÞóÈúáó ÇáúãóæúÊö ÝóßóÇäó íóäúÈóÛöí ÇÞúÊöÕóÇÑõåõ Úóáóì
ÃóÚúÖóÇÁö ÇáúæõÖõæÁö áóßöäøó ÇáúÞöíóÇÓó Ýöí ÍóÏóËö ÇáúÍóíøö ÛóÓúáõ
ÌóãöíÚö ÇáúÈóÏóäö æóÇÞúÊóÕóÑó Úóáóì ÇáúÃóÚúÖóÇÁö áöáúÍóÑóÌö
áöÊóßóÑøõÑöåö ßõáøó íóæúãò ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÌóäóÇÈóÉö¡ æóÇáúãóæúÊõ ÔóÈöíåñ
ÈöÇáúÌóäóÇÈóÉö Ýöí Ãóäøóåõ áóÇ íóÊóßóÑøóÑõ ÝóÃóÎóÐõæÇ ÈöÇáúÞöíóÇÓö Ýöíåö
áöÃóäøóåõ áóÇ íóÊóßóÑøóÑõ ÝóáóÇ ÍóÑóÌó Ýöí ÛóÓúáö ÌóãöíÚö ÇáúÈóÏóäö.
[ÊóäúÈöíåñ]
ÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó ÇáúãóæúÊó Åäú ßóÇäó ÍóÏóËðÇ ÝóáóÇ ßóÑóÇåóÉó Ýöí
ÇáúÞöÑóÇÁóÉö ÚöäúÏóåõ¡ æóÅöäú ßóÇäó äóÌóÓðÇ ßõÑöåóÊú¡ æóÚóáóì ÇáúÃóæøóáö
íõÍúãóáõ ãóÇ Ýöí ÇáäøõÊóÝö æóÚóáóì ÇáËøóÇäöí ãóÇ Ýöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö
æóÛóíúÑöåö. æóÐóßóÑó Ø Ãóäøó ãóÍóáøó ÇáúßóÑóÇåóÉö ÅÐóÇ ßóÇäó ÞóÑöíÈðÇ
ãöäúåõ¡ ÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÈóÚõÏó Úóäúåõ ÈöÇáúÞöÑóÇÁóÉö ÝóáóÇ ßóÑóÇåóÉó. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó åóÐóÇ ÃóíúÖðÇ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú ÇáúãóíøöÊõ
ãõÓóÌøðì ÈöËóæúÈò íóÓúÊõÑõ ÌóãöíÚó ÈóÏóäöåö áöÃóäøóåõ áóæú Õóáøóì ÝóæúÞó
äóÌóÇÓóÉò Úóáóì ÍóÇÆöáò ãöäú ËóæúÈò Ãóæú ÍóÕöíÑò áóÇ íõßúÑóåõ ÝöíãóÇ
íóÙúåóÑõ ÝóßóÐóÇ ÅÐóÇ ÞóÑóÃó ÚöäúÏó äóÌóÇÓóÉò ãóÓúÊõæÑóÉò æóßóÐóÇ
íóäúÈóÛöí ÊóÞúíöíÏõ ÇáúßóÑóÇåóÉö ÈöãóÇ ÅÐóÇ ÞóÑóÃó ÌóåúÑðÇ ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÎóÇäöíøóÉö: æóÊõßúÑóåõ ÞöÑóÇÁóÉõ ÇáúÞõÑúÂäö Ýöí ãóæúÖöÚö ÇáäøóÌóÇÓóÉö
ßóÇáúãõÛúÊóÓóáö æóÇáúãóÎúÑóÌö æóÇáúãóÓúáóÎö æóãóÇ ÃóÔúÈóåó Ðóáößó¡
æóÃóãøóÇ Ýöí ÇáúÍóãøóÇãö ÝóÅöäú áóãú íóßõäú Ýöíåö ÃóÍóÏñ ãóßúÔõæÝõ
ÇáúÚóæúÑóÉö æóßóÇäó ÇáúÍóãøóÇãõ ØóÇåöÑðÇ áóÇ ÈóÃúÓó ÈöÃóäú íóÑúÝóÚó
ÕóæúÊóåõ ÈöÇáúÞöÑóÇÁóÉö¡ æóÅöäú áóãú íóßõäú ßóÐóáößó ÝóÅöäú ÞóÑóÃó Ýöí
äóÝúÓöåö æóáóÇ íóÑúÝóÚõ ÕóæúÊóåõ ÝóáóÇ ÈóÃúÓó Èöåö æóáóÇ ÈóÃúÓó
ÈöÇáÊøóÓúÈöíÍö æóÇáÊøóåúáöíáö æóÅöäú ÑóÝóÚó ÕóæúÊóåõ ÇåÜ æóÝöí
ÇáúÞõäúíóÉö áóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇáúÞöÑóÇÁóÉö ÑóÇßöÈðÇ Ãóæú ãóÇÔöíðÇ ÅÐóÇ áóãú
íóßõäú Ðóáößó ÇáúãóæúÖöÚõ ãõÚóÏøðÇ áöáäøóÌóÇÓóÉö ÝóÅöäú ßóÇäó íõßúÑóåõ
ÇåÜ æóÝöíåóÇ áóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇáÕøóáóÇÉö ÍöÐóÇÁó ÇáúÈóÇáõæÚóÉö ÅÐóÇ áóãú
Êóßõäú ÈöÞõÑúÈöåö. ÇåÜ.
(2/194)
(æóíõÌóÑøóÏõ) ãöäú ËöíóÇÈöåö (ßóãóÇ
ãóÇÊó) «æóÛõÓúáõåõ - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - Ýöí ÞóãöíÕöåö»
ãöäú ÎóæóÇÕøöåö (æóíõæóÖøóÃõ) ãóäú íõÄúãóÑõ ÈöÇáÕøóáóÇÉö (ÈöáóÇ
ãóÖúãóÖóÉò æóÇÓúÊöäúÔóÇÞò)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÝóÊóÍóÕøóáó ãöäú åóÐóÇ Ãóäøó ÇáúãóæúÖöÚó Åäú ßóÇäó ãõÚóÏøðÇ
áöáäøóÌóÇÓóÉö ßóÇáúãóÎúÑóÌö æóÇáúãóÓúáóÎö ßõÑöåóÊú ÇáúÞöÑóÇÁóÉõ
ãõØúáóÞðÇ¡ æóÅöáøóÇ ÝóÅöäú áóãú íóßõäú åõäóÇßó äóÌóÇÓóÉñ æóáóÇ ÃóÍóÏñ
ãóßúÔõæÝõ ÇáúÚóæúÑóÉö ÝóáóÇ ßóÑóÇåóÉó ãõØúáóÞðÇ æóÅöäú ßóÇäó ÝóÅöäøóåõ
íõßúÑóåõ ÑóÝúÚõ ÇáÕøóæúÊö ÝóÞóØú Åäú ßóÇäóÊú ÇáäøóÌóÇÓóÉõ ÞóÑöíÈóÉð
ÝóÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ ßóãóÇ ãóÇÊó) åóÐöåö ÇáúßóÇÝõ ÇáÏøóÇÎöáóÉõ Úóáóì ãóÇ ÊõÓóãøóì
ßóÇÝó ÇáúãõÈóÇÏóÑóÉö ãöËúáó: Óóáøöãú ßóãóÇ ÊóÏúÎõáõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúãõÛúäöí
Ãóíú Ãóäøóåõ íõæÖóÚõ Úóáóì ÇáÓøóÑöíÑö ÚóÞöÈó ÊóíóÞøõäö ãóæúÊöåö
æóÞóíøóÏóåõ ÇáúÞõÏõæÑöíøõ ÈöãóÇ ÅÐóÇ ÃóÑóÇÏõæÇ ÛõÓúáóåõ¡ æóÇáúÃóæøóáõ
ÃóÔúÈóåõ ßóãóÇ Ýöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö (Þóæúáõåõ Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö) æóÞöíáó
íõæÖóÚõ Åáóì ÇáúÞöÈúáóÉö ØõæáðÇ¡ æóÞöíáó: ÚóÑúÖðÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÞóÈúÑö
ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ ãõÌóãøóÑò) Ãóíú: ãõÈóÎøóÑò¡ æóÝöíåö
ÅÔóÇÑóÉñ Åáóì Ãóäøó ÇáÓøóÑöíÑó íõÌóãøóÑõ ÞóÈúáó æóÖúÚöåö Úóáóíúåö
ÊóÚúÙöíãðÇ æóÅöÒóÇáóÉð áöáÑøóÇÆöÍóÉö ÇáúßóÑöíåóÉö ãöäúåõ äóåúÑñ
(Þóæúáõåõ Åáóì ÓóÈúÚò ÝóÞóØú) Ãóíú ÈöÃóäú ÊõÏóÇÑó ÇáúãõÌóãøóÑóÉõ Íóæúáó
ÇáÓøóÑöíÑö ãóÑøóÉð Ãóæú ËóáóÇËðÇ Ãóæú ÎóãúÓðÇ Ãóæú ÓóÈúÚðÇ¡ æóáóÇ
íõÒóÇÏõ ÚóáóíúåóÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúßóÇÝöí æóÇáäøöåóÇíóÉö¡ æóÝöí
ÇáÊøóÈúíöíäö áóÇ íõÒóÇÏõ Úóáóì ÎóãúÓóÉò (Þóæúáõåõ ßóßóÝóäöåö) ÝóÅöäøóåõ
íõÌóãøóÑõ æöÊúÑðÇ ÃóíúÖðÇ Ø (Þóæúáõåõ: æóÚöäúÏó ãóæúÊöåö) ÃóÝóÇÏóåõ
ÈöÞóæúáöåö ÓóÇÈöÞðÇ: æóíõÍúÖóÑõ ÚöäúÏóåõ ÇáØøöíÈõ Ø (Þóæúáõåõ: Ýóåöíó
ËóáóÇËñ ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÌóãöíÚõ ãóÇ íõÌóãøóÑõ Ýöíåö
ÇáúãóíøöÊõ ËóáóÇËñ ÚöäúÏó ÎõÑõæÌö ÑõæÍöåö áöÅöÒóÇáóÉö ÇáÑøóÇÆöÍóÉö
ÇáúßóÑöíåóÉö¡ æóÚöäúÏó ÛõÓúáöåö æóÚöäúÏó ÊóßúÝöíäöåö¡ æóáóÇ íõÌóãøóÑõ
ÎóáúÝóåõ¡ æóáóÇ Ýöí ÇáúÞóÈúÑö¡ áöãóÇ Ñõæöíó «áóÇ ÊóÊúÈóÚõæÇ ÇáúÌöäóÇÒóÉó
ÈöÕóæúÊò æóáóÇ äóÇÑò» ÇåÜ
(Þóæúáõåõ: ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáÒøóíúáóÚöíøö ÅáóÎú) ÃóÔóÇÑó ÈöäóÞúáö
ÇáúÚöÈóÇÑóÊóíúäö Åáóì Ãóäøó Þóæúáó ÇáúãõÕóäøöÝö Åáóì ÊóãóÇãö ÛõÓúáöåö
ÛóíúÑõ ÞóíúÏò áöÃóäøóåõ íóØúåõÑõ ÈöÛõÓúáöåö ãóÑøóÉð ÝóáóÇ íóÊóæóÞøóÝõ
Úóáóì ÇáÊøóãóÇãö ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ æóÊõÓúÊóÑõ ÚóæúÑóÊõåõ ÇáúÛóáöíÙóÉõ
ÝóÞóØú) Ãóíú ÇáúÞõÈõáõ æóÇáÏøõÈõÑõ¡ æóÚóáøóáõæåõ ÈöÃóäøóåõ ÃóíúÓóÑõ
æóÈöÈõØúáóÇäö ÇáÔøóåúæóÉö æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ ÈóíóÇäñ áöáúæóÇÌöÈö
ÈöãóÚúäóì Ãóäú áóÇ íóÃúËóãó ÈöÐóáößó áóÇ áößóæúäö ÇáúãóØúáõæÈö
ÇáöÇÞúÊöÕóÇÑó Úóáóì Ðóáößó ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ ÕóÍøóÍóåõ ÇáÒøóíúáóÚöíøõ
æóÛóíúÑõåõ) æóÇáúÃóæøóáõ ÕóÍøóÍóåõ Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö æóÛóíúÑöåóÇ áóßöäú
ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö Ãóäøó ÇáËøóÇäöíó åõæó ÇáúãóÃúÎõæÐõ Èöåö
«áöÞóæúáöåö - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - áöÚóáöíøò áóÇ ÊóäúÙõÑú
Åáóì ÝóÎöÐö Íóíøò æóáóÇ ãóíøöÊò» áöÃóäøó ãóÇ ßóÇäó ÚóæúÑóÉð áóÇ íóÓúÞõØõ
ÈöÇáúãóæúÊöº æóáöÐóÇ áóÇ íóÌõæÒõ ãóÓøõåõ¡ ÍóÊøóì áóæú ãóÇÊóÊú Èóíúäó
ÑöÌóÇáò ÃóÌóÇäöÈó íóãøóãóåóÇ ÑóÌõáñ ÈöÎöÑúÞóÉò æóáóÇ íóãóÓøóåóÇ ÅáóÎú¡
æóÝöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö¡ æóåóÐóÇ ÔóÇãöáñ áöáúãóÑúÃóÉö æóÇáÑøóÌõáöº
áöÃóäøó ÚóæúÑóÉó ÇáúãóÑúÃóÉö áöáúãóÑúÃóÉö ßóÇáÑøóÌõáö áöáÑøóÌõáö
(Þóæúáõåõ ãöËúáöåóÇ) áóíúÓó ÈöÞóíúÏò ÝóÇáúãõÑóÇÏõ ãóÇ íóãúäóÚõ ÇáúãóÓøó
Ø (Þóæúáõåõ áöÍõÑúãóÉö ÇááøóãúÓö ßóÇáäøóÙóÑö) íõÝöíÏõ åóÐóÇ ÇáÊøóÚúáöíáõ
Ãóäøó ÇáÕøóÛöíÑó ÇáøóÐöí áóÇ ÚóæúÑóÉó áóåõ áóÇ íóÖõÑøõ ÚóÏóãõ ÓóÊúÑöåö Ø
(Þóæúáõåõ æóíõÌóÑøóÏõ ãöäú ËöíóÇÈöåö) áöíõãúßöäóåõãú ÇáÊøóäúÙöíÝõ
áöÃóäøó ÇáúãóÞúÕõæÏó ãöäú ÇáúÛõÓúáö åõæó ÇáÊøóØúåöíÑõ áóÇ íóÍúÕõáõ ãóÚó
ËöíóÇÈöåö áöÃóäøó ÇáËøóæúÈó ãóÊóì ÊóäóÌøóÓó ÈöÇáúÛõÓóÇáóÉö ÊóäóÌøóÓó
Èöåö ÈóÏóäõåõ ËóÇäöíðÇ ÈöäóÌóÇÓóÉö ÇáËøóæúÈö ÝóáóÇ íõÝöíÏõ ÇáúÛõÓúáõ
ÝóíóÌöÈõ ÇáÊøóÌúÑöíÏõ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÚöäóÇíóÉö¡ æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó
ÇáúæõÌõæÈó Úóáóì ÙóÇåöÑöåö (Þóæúáõåõ ßóãóÇ ãóÇÊó) áöÃóäøó ÇáËøöíóÇÈó
ÊõÍúãóì Úóáóíúåö ÝóíõÓúÑöÚõ Åáóíúåö ÇáÊøóÛóíøõÑõ ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ ãöäú
ÎóæóÇÕøöåö) áöãóÇ Ñóæóì ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ «Ãóäøóåõãú ÞóÇáõæÇ äõÌóÑøöÏõåõ
ßóãóÇ äõÌóÑøöÏõ ãóæúÊóÇäóÇ Ãóãú äõÛóÓøöáõåõ Ýöí ËöíóÇÈöåö ÝóÓóãöÚõæÇ
ãöäú äóÇÍöíóÉö ÇáúÈóíúÊö ÇÛúÓöáõæÇ ÑóÓõæáó Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - æóÚóáóíúåö ËöíóÇÈõåõ» ÞóÇáó ÇÈúäõ ÚóÈúÏö ÇáúÈóÑøö:
Ñõæöíó Ðóáößó Úóäú ÚóÇÆöÔóÉó ãöäú æóÌúåò ÕóÍöíÍò ÝóÏóáøó åóÐóÇ Ãóäøó
ÚóÇÏóÊóåõãú ßóÇäóÊú ÊóÌúÑöíÏó ãóæúÊóÇåõãú áöáúÛõÓúáö Ýöí Òóãóäöåö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö ÒóÇÏó Ýöí
ÇáúãöÚúÑóÇÌö: æóÛõÓúáõåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - áóíúÓó
áöáÊøóØúåöíÑö áöÃóäøóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ßóÇäó
ØóÇåöÑðÇ ÍóíøðÇ æóãóíøöÊðÇ (Þóæúáõåõ æóíõæóÖøóÃõ ãóäú íõÄúãóÑõ
ÈöÇáÕøóáóÇÉö) ÎóÑóÌó ÇáÕøóÈöíøõ ÇáøóÐöí áóãú íóÚúÞöáú áöÃóäøóåõ áóãú
íóßõäú ÈöÍóíúËõ íõÕóáøöí ÞóÇáó ÇáúÍóáúæóÇäöíøõ æóåóÐóÇ ÇáÊøóæúÌöíåõ
áóíúÓó ÈöÞóæöíøòº ÅÐú íõÞóÇáõ: Åäøó åóÐóÇ ÇáúæõÖõæÁó ÓõäøóÉõ ÇáúÛõÓúáö
ÇáúãóÝúÑõæÖö áöáúãóíøöÊö áóÇ ÊóÚóáøõÞó áößóæúäö ÇáúãóíøöÊö ÈöÍóíúËõ
íõÕóáøöí Ãóæú áóÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúãóÌúäõæäö ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö
æóãõÞúÊóÖóÇåõ
(2/195)
áöáúÍóÑóÌö¡ æóÞöíáó íõÝúÚóáóÇäö
ÈöÎöÑúÞóÉò¡ æóÚóáóíúåö ÇáúÚóãóáõ Çáúíóæúãó¡ æóáóæú ßóÇäó ÌõäõÈðÇ Ãóæú
ÍóÇÆöÖðÇ Ãóæú äõÝóÓóÇÁó ÝõÚöáóÇ ÇÊøöÝóÇÞðÇ ÊóÊúãöíãðÇ áöáØøóåóÇÑóÉö
ßóãóÇ Ýöí ÅãúÏóÇÏö ÇáúÝóÊøóÇÍö ãõÓúÊóãóÏøðÇ ãöäú ÔóÑúÍö ÇáúãóÞúÏöÓöíøó¡
æóíõÈúÏóÃõ ÈöæóÌúåöåö æóíõãúÓóÍõ ÑóÃúÓõåõ (æóíõÕóÈøõ Úóáóíúåö ãóÇÁñ
ãõÛúáóì ÈöÓöÏúÑö) æóÑóÞö ÇáäøóÈúÞö (Ãóæú ÍõÑúÖö) ÈöÖóãøò ÝóÓõßõæäò
ÇáúÃõÔúäóÇäö (Åäú ÊóíóÓøóÑó¡ æóÅöáøóÇ ÝóãóÇÁñ ÎóÇáöÕñ) ãõÛúáðì
(æóíõÛúÓóáõ ÑóÃúÓõåõ æóáöÍúíóÊõåõ ÈöÇáúÎöØúãöíøö) äóÈúÊñ ÈöÇáúÚöÑóÇÞö
(Åäú æõÌöÏó æóÅöáøóÇ ÝóÈöÇáÕøóÇÈõæäö æóäóÍúæöåö) åóÐóÇ áóæú ßóÇäó
ÈöåöãóÇ ÔóÚúÑñ ÍóÊøóì áóæú ßóÇäó ÃóãúÑóÏó Ãóæú ÃóÌúÑóÏó áóÇ íõÝúÚóáõ
(æóíõÖúÌóÚõ Úóáóì íóÓóÇÑöåö) áöíõÈúÏóÃó Èöíóãöíäöåö (ÝóíõÛúÓóáõ ÍóÊøóì
íóÕöáó ÇáúãóÇÁõ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ãóäøóåõ áóÇ ßóáóÇãó Ýöí Ãóäøó ÇáúãóÌúäõæäó íõæóÖøóÃõ¡ æóÃóäøó ÇáÕøóÈöíøó
ÇáøóÐöí áóÇ íóÚúÞöáõ ÇáÕøóáóÇÉó íõæóÖøóÃõ ÃóíúÖðÇ Úóáóì ÎöáóÇÝö ãóÇ
íóÞúÊóÖöíåö ÊóæúÌöíåõ ÇáúÍóáúæóÇäöíøö ãöäú ÃóäøóåõãóÇ áóÇ íõæóÖøóÂäö
(Þóæúáõåõ áöáúÍóÑóÌö) ÅÐú áóÇ íõãúßöäõ ÅÎúÑóÇÌõ ÇáúãóÇÁö¡ Ãóæú íóÚúÓõÑõ
ÝóíõÊúÑóßóÇäö ÒóíúáóÚöíøñ (Þóæúáõåõ: ÈöÎöÑúÞóÉò) Ãóíú íóÌúÚóáõåóÇ
ÇáúÛóÇÓöáõ Ýöí ÃõÕúÈõÚöåö íóãúÓóÍõ ÈöåóÇ ÃóÓúäóÇäóåõ æóáóåóÇÊóåõ
æóáóËóÊóåõ æóíõÏúÎöáõåóÇ ãóäúÎóÑóåõ ÃóíúÖðÇ ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ æóÚóáóíúåö
ÇáúÚóãóáõ Çáúíóæúãó) ÞóÇÆöáõåõ ÔóãúÓõ ÇáúÃóÆöãøóÉö ÇáúÍóáúæóÇäöíøõ ßóãóÇ
Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö Úóäú ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ (Þóæúáõåõ: æóáóæú ßóÇäó
ÌõäõÈðÇ ÅáóÎú) äóÞóáó ÃóÈõæ ÇáÓøõÚõæÏö Úóäú ÔóÑúÍö ÇáúßóäúÒö
áöáÔøóáóÈöíøö Ãóäøó ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáúÎóáúÎóÇáöíøõ Ãóíú Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúÞõÏõæÑöíøö ãöäú Ãóäøó ÇáúÌõäõÈó íõãóÖúãóÖõ æóíõÓúÊóäúÔóÞõ ÛóÑöíÈñ
ãõÎóÇáöÝñ áöÚóÇãøóÉö ÇáúßõÊõÈö. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÞóÇáó ÇáÑøóãúáöíøõ ÃóíúÖðÇ Ýöí ÍóÇÔöíóÉö ÇáúÈóÍúÑö: ÅØúáóÇÞõ
ÇáúãõÊõæäö æóÇáÔøõÑõæÍö æóÇáúÝóÊóÇæóì íóÔúãóáõ ãóäú ãóÇÊó ÌõäõÈðÇ æóáóãú
ÃóÑó ãóäú ÕóÑøóÍó Èöåö áóßöäú ÇáúÅöØúáóÇÞõ íóÏúÎõáõåõ¡ æóÇáúÚöáøóÉõ
ÊóÞúÊóÖöíåö ÇåÜ æóãóÇ äóÞóáóåõ ÃóÈõæ ÇáÓøõÚõæÏö Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö ãöäú
Þóæúáöåö: ÈöáóÇ ãóÖúãóÖóÉò æóÇÓúÊöäúÔóÇÞò æóáóæú ÌõäõÈðÇ ÕóÑöíÍñ Ýöí
Ðóáößó áóßöäøöí áóãú ÃóÑóåõ Ýöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö (Þóæúáõåõ ÇÊøöÝóÇÞðÇ)
áóãú ÃóÌöÏúåõ Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö æóáóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãóÞúÏöÓöíøó (Þóæúáõåõ
æóíóÈúÏóÃõ ÈöæóÌúåöåö) Ãóíú áóÇ íõÛóÓøöáõ íóÏóíúåö ÃóæøóáðÇ Åáóì
ÇáÑøõÓúÛóíúäö ßóÇáúÌõäõÈö áöÃóäøó ÇáúÌõäõÈó íõÛóÓøöáõ äóÝúÓóåõ
ÈöíóÏóíúåö ÝóíóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÊóäúÙöíÝöåöãóÇ ÃóæøóáðÇ æóÇáúãóíøöÊõ
íõÛóÓøóáõ ÈöíóÏö ÇáúÛóÇÓöáö (Þóæúáõåõ æóíóãúÓóÍõ ÑóÃúÓóåõ) Ãóíú Ýöí
ÇáúæõÖõæÁö¡ æóåõæó ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö ßóÇáúÌõäõÈö ÈóÍúÑñ.
[ÊóäúÈöíåñ]
áóãú íóÐúßõÑú ÇáöÇÓúÊöäúÌóÇÁó áöáöÇÎúÊöáóÇÝö Ýöíåö. ÝóÚöäúÏóåõãóÇ
íõÓúÊóäúÌóì¡ æóÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó áóÇ. æóÕõæÑóÊõåõ Ãóäú íóáõÝøó
ÇáúÛóÇÓöáõ Úóáóì íóÏöåö ÎöÑúÞóÉð¡ æóíóÛúÓöáó ÇáÓøóæúÃóÉó áöÃóäøó
ãóÓøóåóÇ ÍóÑóÇãñ ßóÇáäøóÙóÑö ÌóæúåóÑóÉñ (Þóæúáõåõ ãõÛúáðì) ÈöÖóãøö
Çáúãöíãö ÇÓúãõ ãóÝúÚõæáò ãöäú ÇáúÅöÛúáóÇÁö áóÇ ãöäú ÇáúÛóáúíö
æóÇáúÛóáóíóÇäö áöÃóäøóåõ áóÇÒöãñ æóÇÓúãõ ÇáúãóÝúÚõæáö ÅäøóãóÇ íõÈúäóì
ãöäú ÇáúãõÊóÚóÏøöí Í æóÅöäøóãóÇ ØõáöÈó ÊóÓúÎöíäõåõ ãõÈóÇáóÛóÉð Ýöí
ÇáÊøóäúÙöíÝö (Þóæúáõåõ æóÑóÞö ÇáäøóÈúÞö) ÈöÝóÊúÍö Çáäøõæäö æóßóÓúÑöåóÇ
æóÈöÓõßõæäö ÇáúÈóÇÁö ÇáúãõæóÍøóÏóÉö æóßóßóÊúÝò ßóãóÇ íõÚúáóãõ ãöäú
ÇáúÞóÇãõæÓö. æóÝöí ÇáÊøóÐúßöÑóÉö ÇáÓøöÏúÑõ ÔóÌóÑñ ãóÚúÑõæÝñ æóËóãóÑõåõ
åõæó ÇáäøóÈúÞõ æóÓóÍöíÞõ æóÑóÞöåö íóáúÍõãõ ÇáúÌöÑóÇÍó æóíõÞúáöÚõ
ÇáúÃóæúÓóÇÎó æóíõäóÞøöí ÇáúÈóÔóÑóÉó æóíõäóÚøöãõåóÇ æóíóÔõÏøõ ÇáÔøóÚúÑó.
æóãöäú ÎóæóÇÕøöåö Ãóäøóåõ íóØúÑõÏõ ÇáúåóæóÇãøó æóíóÔõÏøõ ÇáúÚóÕóÈó
æóíóãúäóÚõ ÇáúãóíøöÊó ãöäú ÇáúÈóáóÇÁö. ÇåÜ. æóÝöí ÇáúÞóÇãõæÓö ÃóíúÖðÇ
ÇáäøóÈúÞõ: Íóãúáõ ÇáÓøöÏúÑö¡ æóÈöåö Úõáöãó Ãóäøó ÇáÓøöÏúÑó åõæó
ÇáÔøóÌóÑõ æóÇáäøóÈúÞó ÇáËøóãóÑõ ÝóÅöÖóÇÝóÉõ ÇáúæóÑóÞö Åáóì ÇáäøóÈúÞö
áöÃóÏúäóì ãõáóÇÈóÓóÉò æóÊóÝúÓöíÑõ ÇáÓøöÏúÑö ÈöÇáúæóÑóÞö ÈóíóÇäñ
áöáúãõÑóÇÏö ãöäúåõ ÝóÇáúÃóÍúÓóäõ Ýöí ÇáÊøóÚúÈöíÑö Þóæúáõ ÇáúãöÚúÑóÇÌö:
ÇáÓøöÏúÑõ ÔóÌóÑóÉõ ÇáäøóÈúÞö¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ æóÑóÞõåõ. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ
ÝóÓõßõæäò) Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö: Ãóäøóåõ íóÌõæÒõ Ýöí ÇáÑøóÇÁö
ÇáÓøõßõæäõ æóÇáÖøóãøõ ßóãóÇ Ýöí ÇáÕøöÍóÇÍö (Þóæúáõåõ: ÇáúÃõÔúäóÇäõ)
ÈöÖóãøö ÇáúåóãúÒóÉö æóßóÓúÑöåóÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÞóÇãõæÓö æóÞóíøóÏóåõ
ÇáúßóãóÇáõ æóÛóíúÑõåõ ÈöÛóíúÑö ÇáúãóØúÍõæäö (Þóæúáõåõ: æóÅöáøóÇ ÝóãóÇÁñ
ÎóÇáöÕñ ãõÛúáðì) Ãóíú ÅÛúáóÇÁð æóÓóØðÇ áöÃóäøó ÇáúãóíøöÊó íóÊóÃóÐøóì
ÈöãóÇ íóÊóÃóÐøóì Èöåö ÇáúÍóíøõ Ø æóÃóÝóÇÏó ßóáóÇãõåõ Ãóäøó ÇáúÍóÇÑøó
ÃóÝúÖóáõ ÓóæóÇÁñ ßóÇäó Úóáóíúåö æóÓóÎñ Ãóæú áóÇ äóåúÑñ (Þóæúáõåõ
ÈöÇáúÎöØúãöíøö) Ýöí ÇáúãöÕúÈóÇÍö Ãóäøóåõ ãõÔóÏøóÏõ ÇáúíóÇÁö æóßóÓúÑõ
ÇáúÎóÇÁö ÃóßúËóÑõ ãöäú ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ äóÈúÊñ ÈöÇáúÚöÑóÇÞö) ØóíøöÈõ
ÇáÑøóÇÆöÍóÉö íóÚúãóáõ Úóãóáó ÇáÕøóÇÈõæäö äóåúÑñ (Þóæúáõåõ åóÐóÇ ÅáóÎú)
ÇáúÅöÔóÇÑóÉõ Åáóì Þóæúáöåö æóíóÛúÓöáó ÑóÃúÓóåõ æóáöÍúíóÊóåõ
ÈöÇáúÎöØúãöíøö ÅáóÎú
(Þóæúáõåõ: æóíõÖúÌóÚõ ÅáóÎú) åóÐóÇ Ãóæøóáõ ÇáúÛõÓúáö ÇáúãõÑóÊøóÈö¡
æóÃóãøóÇ Þóæúáõåõ: æóÕõÈøó Úóáóíúåö ãóÇÁñ ãõÛúáðì ÅáóÎú æóÞóæúáõåõ
æóÅöáøóÇ ÝóÇáúÞóÑóÇÍõ æóÞóæúáõåõ æóÛóÓøóáó ÑóÃúÓóåõ ÈöÇáúÎöØúãöíøö
íõÝúÚóáõ ÞóÈúáó ÇáÊøóÑúÊöíÈö ÇáúÂÊöí¡ æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö:
æóíõÝúÚóáõ åóÐóÇ ÞóÈúáó ÇáÊøóÑúÊöíÈö ÇáúÂÊöí áöíóÈúÊóáøó ãóÇ Úóáóíúåö
ãöäú ÇáÏøóÑóäö. ÇåÜ. Ø.
ÞõáúÊ: áóßöäøó ÕóÑöíÍó ÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö æóÛóíúÑöåöãóÇ Ãóäøó
Þóæúáóåõ æóÕõÈøó Úóáóíúåö ãóÇÁñ ãõÛúáðì ÅáóÎú áóíúÓó ÎóÇÑöÌðÇ Úóäú
åóÐöåö ÇáúÛóÓóáóÇÊö ÇáËøóáóÇËö ÇáúÂÊöíóÉö Èóáú åõæó ÅÌúãóÇáñ áöÈóíóÇäö
ßóíúÝöíøóÉö ÇáúãóÇÁö: Ãóíú áöÈóíóÇäö ÇáúãóÇÁö ÇáøóÐöí íõÛóÓøóáõ Èöåö¡
æóåõæó ßóæúäõåõ ãõÛúáðì ÈöÓöÏúÑò áóÇ ÈóÇÑöÏðÇ æóáóÇ
(2/196)
Åáóì ãóÇ íóáöí ÇáÊøóÎúÊó ãöäúåõ Ëõãøó
Úóáóì íóãöíäöåö ßóÐóáößó Ëõãøó íõÌúáóÓõ ãõÓúäóÏðÇ) ÈöÇáúÈöäóÇÁö
áöáúãóÝúÚõæáö (Åáóíúåö æóíõãúÓóÍõ ÈóØúäõåõ ÑóÝöíÞðÇ æóãóÇ ÎóÑóÌó ãöäúåõ
íõÛóÓøöáõåõ Ëõãøó) ÈóÚúÏó ÅÞúÚóÇÏöåö (íõÖúÌöÚõåõ Úóáóì ÔöÞøöåö
ÇáúÃóíúÓóÑö æóíóÛúÓöáõåõ) æóåóÐöåö ÛóÓúáóÉñ (ËóÇáöËóÉñ) áöíóÍúÕõáó
ÇáúãóÓúäõæäõ (æóíóÕõÈøõ Úóáóíúåö ÇáúãóÇÁó ÚöäúÏó ßõáøö ÇÖúØöÌóÇÚò
ËóáóÇËó ãóÑøóÇÊò) áöãóÇ ãóÑøó (æóÅöäú ÒóÇÏó ÚóáóíúåóÇ Ãóæú äóÞóÕó ÌóÇÒó)
ÅÐú ÇáúæóÇÌöÈõ ãóÑøóÉð (æóáóÇ íõÚóÇÏõ ÛõÓúáõåõ æóáóÇ æõÖõæÁõåõ
ÈöÇáúÎóÇÑöÌö ãöäúåõ) áöÃóäøó ÛõÓúáóåõ ãóÇ æóÌóÈó áöÑóÝúÚö ÇáúÍóÏóËö
áöÈóÞóÇÆöåö ÈöÇáúãóæúÊö Èóáú áöÊóäóÌøõÓöåö ÈöÇáúãóæúÊö ßóÓóÇÆöÑö
ÇáúÍóíóæóÇäóÇÊö ÇáÏøóãóæöíøóÉö ÅáøóÇ Ãóäøó ÇáúãõÓúáöãó íóØúåõÑõ
ÈöÇáúÛõÓúáö ßóÑóÇãóÉð áóåõ æóÞóÏú ÍóÕóáó ÈóÍúÑñ æóÔóÑúÍõ ãóÌúãóÚò.
(æóíõäóÔøóÝõ Ýöí ËóæúÈò æóíõÌúÚóáõ ÇáúÍóäõæØõ) æóåõæó ÈöÝóÊúÍö ÇáúÍóÇÁö
(ÇáúÚöØúÑõ ÇáúãõÑóßøóÈõ ãöäú ÇáúÃóÔúíóÇÁö ÇáØøóíøöÈóÉö ÛóíúÑö
ÒóÚúÝóÑóÇäò æóæóÑúÓò) áößóÑóÇåóÊöåöãóÇ áöáÑøöÌóÇáö¡ æóÌóÚúáõåõãóÇ Ýöí
ÇáúßóÝóäö Ìóåúáñ (Úóáóì ÑóÃúÓöåö æóáöÍúíóÊöåö) äóÏúÈðÇ (æóÇáúßóÇÝõæÑõ
Úóáóì ãóÓóÇÌöÏöåö) ßóÑóÇãóÉð áóåóÇ
(æóáóÇ íõÓóÑøóÍõ ÔóÚúÑõåõ)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞóÑóÇÍðÇ¡ æóßóÐóÇ ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÅöÐóÇ ÝóÑóÛó ãöäú ÇáúæõÖõæÁö
ÛóÓøóáó ÑóÃúÓóåõ æóáöÍúíóÊóåõ ÈöÇáúÎöØúãöíøö Ëõãøó íõÖúÌöÚõåõ ÅáóÎú
æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö. äóÚóãú ÇÎúÊóáóÝõæÇ Ýöí ÔóíúÁò æóåõæó
Ãóäøóåõ Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö áóãú íóÝúÕöáú Ýöí ÇáúÛóÓóáóÇÊö Èóíúäó
ÇáúÞóÑóÇÍö æóÛóíúÑöåö æóåõæó ÙóÇåöÑõ ßóáóÇãö ÇáúÍóÇßöãö æóÐóßóÑó ÔóíúÎõ
ÇáúÅöÓúáóÇãö Ãóäøó ÇáúÃõæáóì ÈöÇáúÞóÑóÇÍö Ãóíú ÇáúãóÇÁö ÇáúÎóÇáöÕö¡
æóÇáËøóÇäöíóÉõ ÈöÇáúãõÛúáóì Ýöíåö ÓöÏúÑñ¡ æóÇáËøóÇáöËóÉõ ÈöÇóáøóÐöí Èöåö
ßóÇÝõæÑñ ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÃóæúáóì ßóæúäõ ÇáúÃõæáóíóíúäö
ÈöÇáÓøöÏúÑö ßóãóÇ åõæó ÙóÇåöÑõ ÇáúåöÏóÇíóÉö áöãóÇ Ýöí ÃóÈöí ÏóÇæõÏ
ÈöÓóäóÏò ÕóÍöíÍò " Ãóäøó Ãõãøó ÚóØöíøóÉó ÊõÛóÓøöáõ ÈöÇáÓøöÏúÑö
ãóÑøóÊóíúäö æóÇáËøóÇáöËó ÈöÇáúãóÇÁö æóÇáúßóÇÝõæÑö " (Þóæúáõåõ Åáóì ãóÇ
íóáöí ÇáÊøóÎúÊó ãöäúåõ) ÈöÇáúÎóÇÁö ÇáúãõÚúÌóãóÉö Ãóíú ÇáÓøóÑöíÑó
æóãöäúåõ ÈóíóÇäñ áöãóÇ¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ÇáúÌóÇäöÈõ ÇáúÃóÓúÝóáõ
æóßóÃóäøóåõ áóãú íõÕóÑøöÍú Èöåö áöÆóáøóÇ íõÊóæóåøóãó Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó
Èöåö ÌóÇäöÈõ ÇáÑøöÌúáóíúäö æóÌóæøóÒó ÇáúÚóíúäöíøõ ÇáÊøóÍúÊó ÈöÇáúÍóÇÁö
ÇáúãõåúãóáóÉö æóáóÇ íóÙúåóÑõ ãöäú ÌöåóÉö ÇáúãóÚúäóì æóÇáúÅöÚúÑóÇÈö ßóãóÇ
áóÇ íóÎúÝóì (Þóæúáõåõ ßóÐóáößó) ÈöÃóäú íõÛóÓøöáóåõ Åáóì Ãóäú íóÕöáó
ÇáúãóÇÁõ Åáóì ãóÇ íóáöí ÇáÊøóÎúÊó ãöäúåõ æóåõæó ÇáúÌóÇäöÈõ ÇáúÃóíúÓóÑõ
æóåóÐöåö ÛóÓúáóÉñ ËóÇäöíóÉñ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÈóÍúÑö. æóÃóÝóÇÏó
Ãóäøóåõ áóÇ íóßõÈøõ Úóáóì æóÌúåöåö áöíóÛúÓöáó ÙóåúÑóåõ ßóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö Úóäú ÛóÇíóÉö ÇáÓøõÑõæÌöíøö (Þóæúáõåõ ÑóÝöíÞðÇ) Ãóíú ãóÓúÍðÇ
ÈöÑöÝúÞò (Þóæúáõåõ æóãóÇ ÎóÑóÌó ãöäúåõ íóÛúÓöáõåõ) Ãóíú ÊóäúÙöíÝðÇ áóåõ
ÈóÍúÑñ. ÞóÇáó ÇáÑøóãúáöíøõ: Ãóíú áóÇ ÔóÑúØðÇ ÍóÊøóì áóæú Õõáøöíó
Úóáóíúåö ãöäú ÛóíúÑö ÛõÓúáöåö ÌóÇÒó¡ æóåóÐóÇ ãöãøóÇ áóÇ íõÊóæóÞøóÝõ
Ýöíåö ÇåÜ æóÝöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÇáúãõÍöíØö íõãúÓóÍõ ãóÇ ÓóÇáó
æóíõßóÝøóäõ. æóÝöí ßöÊóÇÈö ÇáÕøóáóÇÉö áöáúÍóÓóäö ÅÐóÇ ÓóÇáó ÞóÈúáó Ãóäú
íõßóÝøöäó ÛõÓøöáó æóÈóÚúÏóåõ áóÇ. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÓóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõåõ Ýöí ÈóÍúËö ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ
áöíóÍúÕõáó ÇáúãóÓúäõæäõ) æóåõæó ÊóËúáöíËõ ÇáúÛóÓóáóÇÊö
ÇáúãõÓúÊóæúÚöÈóÇÊö ÌóÓóÏóåõ ÅãúÏóÇÏñ (Þóæúáõåõ áöãóÇ ãóÑøó) Ãóíú ãöäú
Þóæúáöåö áöíóÍúÕõáó ÇáúãóÓúäõæäõ Ø (Þóæúáõåõ æóÅöäú ÒóÇÏó) Ãóíú ÚöäúÏó
ÇáúÍóÇÌóÉö áóßöäú íóäúÈóÛöí Ãóäú íóßõæäó æöÊúÑðÇ ÐóßóÑóåõ Ýöí ÔóÑúÍö
ãõÎúÊóÕóÑö ÇáúßóÑúÎöíøö ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ ÌóÇÒó) Ãóíú ÕóÍøó
æóßõÑöåó ÈöáóÇ ÍóÇÌóÉò áöÃóäøóåõ ÅÓúÑóÇÝñ Ãóæú ÊóÞúÊöíÑñ (Þóæúáõåõ æóáóÇ
íõÚóÇÏõ ÛõÓúáõåõ) ÈöÖóãøö ÇáúÛóíúäö Þöíáó¡ æóÈöÇáúÝóÊúÍö ÃóíúÖðÇ¡
æóÞöíáó Åäú ÃõÖöíÝó Åáóì ÇáúãóÛúÓõæáö Ãóíú ßóÇáËøóæúÈö ãóËóáðÇ ÝõÊöÍó
æóÅöáóì ÛóíúÑöåö Öõãøó äóåúÑñ (Þóæúáõåõ áöÈóÞóÇÆöåö ÈöÇáúãóæúÊö) Ãóíú
áöÃóäøó ÇáúãóæúÊó ÍóÏóËñ ßóÇáúÎóÇÑöÌö ÝóáóãøóÇ áóãú íõÄóËøöÑú ÇáúãóæúÊõ
Ýöí ÇáúæõÖõæÁö æóåõæó ãóæúÌõæÏñ áóãú íõÄóËøöÑú ÇáúÎóÇÑöÌõ ÈóÍúÑñ
æóáöÃóäøóåõ ÎóÑóÌó Úóäú ÇáÊøóßúáöíÝö ÈöäóÞúÖö ÇáØøóåóÇÑóÉö ÔóÑúÍõ
ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ: Èóáú áöÊóäóÌøõÓöåö ÈöÇáúãóæúÊö) ÞóÏøóãúäóÇ
ÇáúßóáóÇãó Ýöíåö ÞóÑöíÈðÇ (Þóæúáõåõ: æóÞóÏú ÍóÕóáó) Ãóíú ÇáúÛõÓúáõ
æóÈöØõÑõæøö ÇáäøóÌóÇÓóÉö ÈóÚúÏóåõ áóÇ íõÚóÇÏõ Èóáú íõÛúÓóáõ ãóæúÖöÚõåóÇ
(Þóæúáõåõ æóíõäóÔøóÝõ Ýöí ËóæúÈò) Ãóíú ßóíú áóÇ ÊóÈúÊóáøó ÃóßúÝóÇäõåõ
æóåõæó ØóÇåöÑñ ßóÇáúãöäúÏöíáö ÇáøóÐöí íóãúÓóÍõ Èöåö ÇáúÍóíøõ ÈóÍúÑñ
(Þóæúáõåõ äóÏúÈðÇ) ÑóÇÌöÚñ Åáóì Þóæúáöåö æóíõÌúÚóáõ æóÇáúÃóæúáóì
ÐößúÑõåõ ÈöáóÕúÞöåö Ø (Þóæúáõåõ Úóáóì ãóÓóÇÌöÏöåö) ãóæóÇÖöÚö ÓõÌõæÏöåö
ÌóãúÚõ ãóÓúÌóÏò ÈöÇáúÝóÊúÍö áóÇ ÛóíúÑõåõ æóåõæó ÇáúÌóÈúåóÉõ æóÇáúÃóäúÝõ
æóÇáúíóÏóÇäö æóÇáÑøõßúÈóÊóÇäö æóÇáúÞóÏóãóÇäö ÝóÊúÍñ æóÓóæóÇÁñ Ýöíåö
ÇáúãõÍúÑöãõ æóÛóíúÑõåõ ÝóíõØóíøóÈõ æóíõÛóØøóì ÑóÃúÓõåõ ÅãúÏóÇÏñ Úóäú
ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ (Þóæúáõåõ ßóÑóÇãóÉð áóåóÇ) ÝóÅöäøóåõ ßóÇäó íóÓúÌõÏõ
ÈöåóÐöåö
(2/197)
Ãóíú íõßúÑóåõ ÊóÍúÑöíãðÇ (æóáóÇ íõÞóÕøõ
ÙõÝúÑõåõ) ÅáøóÇ ÇáúãóßúÓõæÑõ (æóáóÇ ÔóÚúÑõåõ) æóáóÇ íõÎúÊóäõ¡ æóáóÇ
ÈóÃúÓó ÈöÌóÚúáö ÇáúÞõØúäö Úóáóì æóÌúåöåö¡ æóÝöí ãóÎóÇÑöÞöåö ßóÏõÈõÑò
æóÞõÈõáò æóÃõÐõäò æóÝóãò¡ æóíõæÖóÚõ íóÏóÇåõ Ýöí ÌóÇäöÈóíúåö áóÇ Úóáóì
ÕóÏúÑöåö áöÃóäøóåõ ãöäú Úóãóáö ÇáúßõÝøóÇÑö ÇÈúäõ ãóÇáößò
(æóíõãúäóÚõ ÒóæúÌõåóÇ ãöäú ÛõÓúáöåóÇ æóãóÓøöåóÇ áóÇ ãöäú ÇáäøóÙóÑö
ÅáóíúåóÇ Úóáóì ÇáúÃóÕóÍøö) ãõäúíóÉñ.
æóÞóÇáóÊú ÇáúÃóÆöãøóÉõ ÇáËøóáóÇËóÉõ: íóÌõæÒõ áöÃóäøó ÚóáöíøðÇ ÛóÓøóáó
ÝóÇØöãóÉó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåóÇ -.
ÞõáúäóÇ: åóÐóÇ ãóÍúãõæáñ Úóáóì ÈóÞóÇÁö ÇáÒøóæúÌöíøóÉö áöÞóæúáöåö -
Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - «ßõáøõ ÓóÈóÈò æóäóÓóÈò íóäúÞóØöÚõ
ÈöÇáúãóæúÊö ÅáøóÇ ÓóÈóÈöí æóäóÓóÈöí» ãóÚó Ãóäøó ÈóÚúÖó ÇáÕøóÍóÇÈóÉö
ÃóäúßóÑó Úóáóíúåö ÔóÑúÍõ ÇáúãóÌúãóÚö áöáúÚóíúäöíøö (æóåöíó áóÇ ÊõãúäóÚõ
ãöäú Ðóáößó)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáúÃóÚúÖóÇÁö ÝóÊóÎúÊóÕøõ ÈöÒöíóÇÏóÉö ßóÑóÇãóÉò¡ æóÕöíóÇäóÉð áóåóÇ Úóäú
ÓõÑúÚóÉö ÇáúÝóÓóÇÏö ÏõÑóÑñ
(Þóæúáõåõ: Ãóíú íõßúÑóåõ ÊóÍúÑöíãðÇ) áöãóÇ Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö ãöäú Ãóäøó
ÇáÊøóÒúíöíäó ÈóÚúÏó ãóæúÊöåóÇ æóÇáöÇãúÊöÔóÇØó æóÞóØúÚó ÇáÔøóÚúÑö áóÇ
íóÌõæÒõ äóåúÑñ¡ Ýóáóæú ÞõØöÚó ÙõÝúÑõåõ Ãóæú ÔóÚúÑõåõ ÃõÏúÑöÌó ãóÚóåõ Ýöí
ÇáúßóÝóäö ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ Úóäú ÇáúÚóÊøóÇÈöíøö (Þóæúáõåõ: æóáóÇ ÈóÃúÓó
ÅáóÎú) ßóÐóÇ Ýöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó ÊóÑúßóåõ Ãóæúáóì
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: æóáóíúÓó Ýöí ÇáúÛõÓúáö ÇÓúÊöÚúãóÇáõ ÇáúÞõØúäö Ýöí
ÇáÑøöæóÇíóÇÊö ÇáÙøóÇåöÑóÉö. æóÚóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó Ãóäøóåõ íõÌúÚóáõ Ýöí
ãóäúÎöÑóíúåö æóÝóãöåö¡ æóÞóÇáó ÈóÚúÖõåõãú Ýöí ÕöãóÇÎöåö ÃóíúÖðÇ¡ æóÞóÇáó
ÈóÚúÖõåõãú: Ýöí ÏõÈõÑöåö ÃóíúÖðÇ ÞóÇáó Ýöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö:
æóÇÓúÊóÞúÈóÍóåõ ÚóÇãøóÉõ ÇáúÚõáóãóÇÁö ÇåÜ áóßöäú Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö Ãóäøóåõ
ãóäúÞõæáñ Úóäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøö æóÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÝóÅöØúáóÇÞõ Ãóäøóåõ
ÞóÈöíÍñ áóíúÓó ÈöÕóÍöíÍò. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ æóíõãúäóÚõ ÒóæúÌõåóÇ ÅáóÎú) ÃóÔóÇÑó Åáóì ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
ãöäú Ãóäøó ãöäú ÔóÑúØö ÇáúÛóÇÓöáö Ãóäú íóÍöáøó áóåõ ÇáäøóÙóÑõ Åáóì
ÇáúãóÛúÓõæáö ÝóáóÇ íõÛóÓøöáõ ÇáÑøóÌõáõ ÇáúãóÑúÃóÉó æóÈöÇáúÚóßúÓö. ÇåÜ.
æóÓóíóÃúÊöí ãóÇ ÅÐóÇ ãóÇÊóÊú ÇáúãóÑúÃóÉõ Èóíúäó ÑöÌóÇáò Ãóæú ÈöÇáúÚóßúÓö
æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó åóÐóÇ ÔóÑúØñ áöæõÌõæÈö ÇáúÛõÓúáö Ãóæú áöÌóæóÇÒöåö áóÇ
áöÕöÍøóÊöåö (Þóæúáõåõ áóÇ ãöäú ÇáäøóÙóÑö ÅáóíúåöãóÇ Úóáóì ÇáúÃóÕóÍøö)
ÚóÒóÇåõ Ýöí ÇáúãöäóÍö Åáóì ÇáúÞõäúíóÉö¡ æóäóÞóáó Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö
Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó áöáúãóÑúÃóÉö ãóÍúÑóãñ íóãøóãóåóÇ ÈöíóÏöåö æóÃóãøóÇ
ÇáúÃóÌúäóÈöíøõ ÝóÈöÎöÑúÞóÉò Úóáóì íóÏöåö æóíóÛõÖøõ ÈóÕóÑóåõ Úóäú
ÐöÑóÇÚöåóÇ æóßóÐóÇ ÇáÑøóÌõáõ Ýöí ÇãúÑóÃóÊöåö ÅáøóÇ Ýöí ÛóÖøö ÇáúÈóÕóÑö
ÇåÜ æóáóÚóáøó æóÌúåóåõ Ãóäøó ÇáäøóÙóÑó ÃóÎóÝøõ ãöäú ÇáúãóÓøö ÝóÌóÇÒó
áöÔõÈúåóÉö ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ (Þóæúáõåõ ÞõáúäóÇ ÅáóÎú)
ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö áöãõÕóäøöÝöåö ÝóÇØöãóÉõ - ÑóÖöíó Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì ÚóäúåóÇ - ÛóÓøóáóÊúåóÇ Ãõãøõ Ãóíúãóäó ÍóÇÖöäóÊõåõ - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - æóÑóÖöíó ÚóäúåóÇ ÝóÊõÍúãóáõ ÑöæóÇíóÉõ
ÇáúÛõÓúáö áöÚóáöíøò - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - Úóáóì ãóÚúäóì
ÇáÊøóåúíöÆóÉö æóÇáúÞöíóÇãö ÇáÊøóÇãøö ÈöÃóÓúÈóÇÈöåö¡ æóáóÆöäú ËóÈóÊóÊú
ÇáÑøöæóÇíóÉõ Ýóåõæó ãõÎúÊóÕøñ Èöåö¡ ÃóáóÇ ÊóÑóì «Ãóäøó ÇÈúäó ãóÓúÚõæÏò -
ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõ - áóãøóÇ ÇÚúÊóÑóÖó Úóáóíúåö ÈöÐóáößó ÃóÌóÇÈóåõ
ÈöÞóæúáöåö: ÃóãóÇ ÚóáöãúÊ Ãóäøó ÑóÓõæáó Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÞóÇáó: Åäøó ÝóÇØöãóÉó ÒóæúÌóÊõß Ýöí ÇáÏøõäúíóÇ
æóÇáúÂÎöÑóÉö» ÝóÇÏøöÚóÇÄõåõ ÇáúÎõÕõæÕöíøóÉó Ïóáöíáñ Úóáóì Ãóäøó
ÇáúãóÐúåóÈó ÚöäúÏóåõãú ÚóÏóãõ ÇáúÌóæóÇÒö ÇåÜ. ãóØúáóÈñ Ýöí ÍóÏöíËö
«ßõáøõ ÓóÈóÈò æóäóÓóÈò ãõäúÞóØöÚñ ÅáøóÇ ÓóÈóÈöí æóäóÓóÈöí»
ÞõáúÊ: æóíóÏõáøõ Úóáóì ÇáúÎõÕõæÕöíøóÉö ÃóíúÖðÇ ÇáúÍóÏöíËõ ÇáøóÐöí
ÐóßóÑóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ æóÝóÓøóÑó ÈóÚúÖõåõãú ÇáÓøóÈóÈó Ýöíåö ÈöÇáúÅöÓúáóÇãö
æóÇáÊøóÞúæóì¡ æóÇáäøóÓóÈó ÈöÇáöÇäúÊöÓóÇÈö æóáóæú ÈöÇáúãõÕóÇåóÑóÉö
æóÇáÑøóÖóÇÚö¡ æóíóÙúåóÑõ áöí Ãóäøó ÇáúÃóæúáóì ßóæúäõ ÇáúãõÑóÇÏö
ÈöÇáÓøóÈóÈö ÇáúÞóÑóÇÈóÉó ÇáÓøóÈóÈöíøóÉó ßóÇáÒøóæúÌöíøóÉö
æóÇáúãõÕóÇåóÑóÉö æóÈöÇáäøóÓóÈö ÇáúÞóÑóÇÈóÉó ÇáäøóÓóÈöíøóÉó áöÃóäøó
ÓóÈóÈöíøóÉó ÇáúÅöÓúáóÇãö æóÇáÊøóÞúæóì áóÇ ÊóäúÞóØöÚõ Úóäú ÃóÍóÏò
ÝóÈóÞöíóÊú ÇáúÎõÕõæÕöíøóÉõ Ýöí ÓóÈóÈöåö æóäóÓóÈöåö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - æóáöåóÐóÇ ÞóÇáó ÚõãóÑõ - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
Úóäúåõ -: ÝóÊóÒóæøóÌúÊ Ãõãøó ßõáúËõæãò ÈöäúÊó Úóáöíøò áöÐóáößó.
æóÃóãøóÇ Þóæúáå ÊóÚóÇáóì {ÝóáÇ ÃóäúÓóÇÈó Èóíúäóåõãú} [ÇáãÄãäæä: 101]
Ýóåõæó ãóÎúÕõæÕñ ÈöÛóíúÑö äóÓóÈöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -
ÇáäøóÇÝöÚö Ýöí ÇáÏøõäúíóÇ æóÇáúÂÎöÑóÉö¡ æóÃóãøóÇ ÍóÏöíËõ «áóÇ ÃõÛúäöí
Úóäúßõãú ãöäú Çááøóåö ÔóíúÆðÇ» Ãóíú Ãóäøóåõ áóÇ íóãúáößõ Ðóáößó ÅáøóÇ
Åäú ãóáøóßóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÝóÅöäøóåõ íóäúÝóÚõ ÇáúÃóÌóÇäöÈó
ÈöÔóÝóÇÚóÊöåö áóåõãú ÈöÅöÐúäö Çááøóåö ÊóÚóÇáóì ÝóßóÐóÇ ÇáúÃóÞóÇÑöÈõ
æóÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Úóáóì Ðóáößó Ýöí ÑöÓóÇáóÊöäóÇ [ÇáúÚöáúãö ÇáÙøóÇåöÑö
Ýöí äóÝúÚö ÇáäøóÓóÈö ÇáØøóÇåöÑö] (Þóæúáõåõ æóåöíó áóÇ ÊõãúäóÚõ ãöäú
Ðóáößó) Ãóíú ãöäú ÊóÛúÓöíáö ÒóæúÌöåóÇ ÏóÎóáó ÈöåóÇ Ãóæú áóÇ ßóãóÇ Ýöí
ÇáúãöÚúÑóÇÌö æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì.
(2/198)
æóáóæú ÐöãøöíøóÉð ÈöÔóÑúØö ÈóÞóÇÁö
ÇáÒøóæúÌöíøóÉö (ÈöÎöáóÇÝö Ãõãøö ÇáúæóáóÏö) æóÇáúãõÏóÈøóÑóÉö
æóÇáúãõßóÇÊóÈóÉö ÝóáóÇ íõÛóÓøöáõæäóåõ æóáóÇ íõÛóÓøöáõåõäøó Úóáóì
ÇáúãóÔúåõæÑö ãõÌúÊóÈóì.
(æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ) Ýöí ÇáÒøóæúÌöíøóÉö (ÕóáóÇÍöíøóÊõåóÇ áöÛõÓúáöåö ÍóÇáóÉó
ÇáúÛõÓúáö áóÇ) ÍóÇáóÉó (ÇáúãóæúÊö ÝóÊõãúäóÚõ ãöäú ÛõÓúáöåö áóæú) ÈóÇäóÊú
ÞóÈúáó ãóæúÊöåö Ãóæú (ÇÑúÊóÏøóÊú ÈóÚúÏóåõ) Ëõãøó ÃóÓúáóãóÊú (Ãóæú
ãóÓøóÊú ÇÈúäóåõ ÈöÔóåúæóÉò) áöÒóæóÇáö ÇáäøößóÇÍö (æóÌóÇÒó áóåóÇ)
ÛõÓúáõåõ (áóæú ÃóÓúáóãó) ÒóæúÌõ ÇáúãóÌõæÓöíøóÉö (ÝóãóÇÊó ÝóÃóÓúáóãóÊú)
ÈóÚúÏóåõ áöÍöáøö ãóÓøöåóÇ ÍöíäóÆöÐò ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ ÈöÍóÇáóÉö ÇáúÍóíóÇÉö.
(æõÌöÏó ÑóÃúÓõ ÂÏóãöíøò) Ãóæú ÃóÍóÏõ ÔöÞøóíúåö (áóÇ íõÛóÓøóáõ æóáóÇ
íõÕóáøóì Úóáóíúåö) Èóáú íõÏúÝóäõ ÅáøóÇ Ãóäú íõæÌóÏó ÃóßúËóÑõ ãöäú
äöÕúÝöåö æóáóæú ÈöáóÇ ÑóÃúÓò
(æóÇáúÃóÝúÖóáõ Ãóäú íõÛóÓøóáó) ÇáúãóíøöÊõ (ãóÌøóÇäðÇ¡ ÝóÅöäú ÇÈúÊóÛóì
ÇáúÛóÇÓöáõ ÇáúÃóÌúÑó ÌóÇÒó Åäú ßóÇäó ËóãøóÉó ÛóíúÑõåõ æóÅöáøóÇ áóÇ)
áöÊóÚóíøõäöåö Úóáóíúåö¡ æóíóäúÈóÛöí Ãóäú íóßõæäó Íõßúãõ ÇáúÍóãøóÇáö
æóÇáúÍóÝøóÇÑö ßóÐóáößó ÓöÑóÇÌñ
(æóÅöäú ÛóÓøóáó) ÇáúãóíøöÊó (ÈöÛóíúÑö äöíøóÉò ÃóÌúÒóÃó) Ãóíú
áöØóåóÇÑóÊöåö áóÇ áöÅöÓúÞóÇØö ÇáúÝóÑúÖö Úóäú ÐöãøóÉö ÇáúãõßóáøóÝöíäó
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: Ãóíú áöÃóäøóåóÇ ÊóáúÒóãõåóÇ ÚöÏøóÉõ ÇáúæóÝóÇÉö¡ æóáóæú áóãú
íóÏúÎõáú ÈöåóÇ¡ æóÝöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: ÇáúãóÑúÃóÉõ ÊõÛóÓøöáõ ÒóæúÌóåóǺ
áöÃóäøó ÅÈóÇÍóÉó ÇáúÛõÓúáö ãõÓúÊóÝóÇÏóÉñ ÈöÇáäøößóÇÍö¡ ÝóÊóÈúÞóì ãóÇ
ÈóÞöíó ÇáäøößóÇÍõ¡ æóÇáäøößóÇÍõ ÈóÚúÏó ÇáúãóæúÊö ÈóÇÞò Åáóì Ãóäú
ÊóäúÞóÖöíó ÇáúÚöÏøóÉõ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÅÐóÇ ãóÇÊóÊú ÝóáóÇ íõÛóÓøöáõåóÇ
áöÇäúÊöåóÇÁö ãöáúßö ÇáäøößóÇÍö áöÚóÏóãö ÇáúãóÍóáøö ÝóÕóÇÑó ÃóÌúäóÈöíøðÇ¡
æóåóÐóÇ ÅÐóÇ áóãú ÊóËúÈõÊú ÇáúÈóíúäõæäóÉõ ÈóíúäóåõãóÇ Ýöí ÍóÇáö ÍóíóÇÉö
ÇáÒøóæúÌö¡ ÝóÅöäú ËóÈóÊóÊú ÈöÃóäú ØóáøóÞóåóÇ ÈóÇÆöäðÇ¡ Ãóæú ËóáóÇËðÇ
Ëõãøó ãóÇÊó áóÇ ÊõÛóÓøöáõåõ áöÇÑúÊöÝóÇÚö Çáúãöáúßö ÈöÇáúÅöÈóÇäóÉö ÅáóÎú.
(Þóæúáõåõ æóáóæú ÐöãøöíøóÉð) ÇáúÃóæúáóì¡ æóáóæú ßöÊóÇÈöíøóÉð
áöáöÇÍúÊöÑóÇÒö Úóäú ÇáúãóÌõæÓöíøóÉö ÅÐóÇ ÃóÓúáóãó ÒóæúÌõåóÇ ÝóãóÇÊó áóÇ
ÊõÛóÓøöáõåõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÃóÓúáóãóÊú ßóãóÇ íóÃúÊöí
(Þóæúáõåõ: ÈöÔóÑúØö ÈóÞóÇÁö ÇáÒøóæúÌöíøóÉö) Ãóíú Åáóì æóÞúÊö ÇáúÛõÓúáö¡
æóíóÃúÊöí ãõÍúÊóÑóÒõåõ (Þóæúáõåõ ÝóáóÇ íõÛóÓøöáõæäóåõ) ÊóÈöÚó Ýöíåö
ÇáäøóåúÑó æóÇáÕøóæóÇÈõ íõÛóÓøöáúäóåõ Ø¡ æóåõæó ßóÐóáößó Ýöí ÈóÚúÖö
ÇáäøõÓóÎö¡ æóæóÌúåõ Ðóáößó Ãóäøó Ãõãøó ÇáúæóáóÏö áóÇ íóÈúÞóì ÝöíåóÇ
Çáúãöáúßõ ÈöÈóÞóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö áöÃóäøó Çáúãöáúßó ÝöíåóÇ íóãöíäñ¡ æóåöíó
ÊõÚúÊóÞõ ÈöãóæúÊöåö¡ æóÇáúÍõÑøöíøóÉõ ÊõäóÇÝöí ãöáúßó Çáúíóãöíäö¡
ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãóäúßõæÍóÉö ÇáúãõÚúÊóÏøóÉö ÝóÅöäøó ÍõÑøöíøóÊóåóÇ áóÇ
ÊõäóÇÝöí ãöáúßó ÇáäøößóÇÍö ÍóÇáó ÇáúÍóíóÇÉö¡ æóÃóãøóÇ ÇáúãõÏóÈøóÑóÉõ
ÝóáöÃóäøóåóÇ ÊõÚúÊóÞõ æóáóÇ ÚöÏøóÉó ÚóáóíúåóÇ ÝóáóÇ ÊõÛóÓøöáõåõ
ÈöÇáúÃóæúáóì æóßóÐóÇ ÇáúÃóãóÉõ áöÃóäøóåóÇ ÒóÇáóÊú Úóäú ãöáúßöåö
ÈöÇáúãóæúÊö Åáóì ÇáúæóÑóËóÉö æóáóÇ íõÈóÇÍõ áöÃóãóÉö ÇáúÛóíúÑö ãóÓøõ
ÚóæúÑóÊöåö ÈóÏóÇÆöÚõ ãõáóÎøóÕðÇ¡ æóÃóãøóÇ ÇáúãõßóÇÊóÈóÉõ ÝóáöÃóäøóåóÇ
ÕóÇÑóÊú ÈöÚóÞúÏö ÇáúßöÊóÇÈóÉö ÍõÑøóÉð íóÏðÇ ÍóÇáðÇ¡ æóÑóÞóÈóÉð ãóÂáðÇ
Ãóíú ÚöäúÏó ÇáúÃóÏóÇÁö æóáöÐóÇ ÍõÑøöãó Úóáóíúåö æóØúÄõåóÇ Ýöí ÍóíóÇÊöåö
æóÛóÑöãó ÚõÞúÑóåóÇ ßóãóÇ íóÃúÊöí Ýöí ÈóÇÈöåö Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ -
ÊóÚóÇáóì (Þóæúáõåõ: æóáóÇ íõÛóÓøöáõåõäøó) áöÃóäøó Çáúãöáúßó íóÈúØõáõ
ÈöãóæúÊö ãóÍóáøöåö (Þóæúáõåõ Ýöí ÇáÒøóæúÌöíøóÉö) áóãú íóÙúåóÑú æóÌúåñ
Ýöí ÊóÞúÏöíÑö ÇáÔøóÇÑöÍö ÇáÒøóæúÌöíøóÉó ßóãóÇ ÞóÇáó Í: æóÞóÇáó Ø:
ÕóæóÇÈõåõ Ýöí ÇáÒøóæúÌóÉö áöÃóäøó ÇáÕøóáóÇÍöíóÉó áöáÒøóæúÌóÉö áóÇ
áöáÒøóæúÌöíøóÉö ÇåÜ æóÇáúÃóÍúÓóäõ ÇáÊøóÚúÈöíÑõ ÈöãóÇ Ýöí ÇáúãöÚúÑóÇÌö
æóÇáúÈóÍúÑö æóÛóíúÑöåöãóÇ¡ æóåõæó Ãóäøóåõ íõÔúÊóÑóØõ ÈóÞóÇÁõ
ÇáÒøóæúÌöíøóÉö ÚöäúÏó ÇáúÛõÓúáö¡ æóÈöåö íóÙúåóÑõ ÇáÊøóÝúÑöíÚõ ÈöãóÇ
ÒóÇÏóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ (Þóæúáõåõ: æóáóæú ÈóÇäóÊú ÞóÈúáó ãóæúÊöåö) Ãóíú
ÈöÃóíøö ÓóÈóÈò ãöäú ÇáúÃóÓúÈóÇÈö ÈöÑöÏøóÊöåóÇ Ãóæú ÈöÊóãúßöíäöåóÇ
ÇÈúäóåõ Ãóæú ØóáóÇÞò ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ ÊõÛóÓøöáõåõ æóÅöäú ßóÇäóÊú Ýöí
ÇáúÚöÏøóÉö ÝóÊúÍñ Ãóíú áöÚóÏóãö ÈóÞóÇÁö ÇáÒøóæúÌöíøóÉö ÚöäúÏó ÇáúÛõÓúáö¡
æóáóÇ ÚöäúÏó ÇáúãóæúÊö. æóÇÍúÊóÑóÒó ÚóãøóÇ áóæú ØóáøóÞóåóÇ ÑóÌúÚöíøðÇ
Ëõãøó ãóÇÊó Ýöí ÚöÏøóÊöåóÇ ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÛóÓøöáõåõ áöÃóäøóåõ áóÇ íõÒöíáõ
ãöáúßó ÇáäøößóÇÍö ÈóÏóÇÆöÚõ (Þóæúáõåõ ÈóÚúÏóåõ) Ãóíú ÈóÚúÏó ãóæúÊöåö
(Þóæúáõåõ áöÒóæóÇáö ÇáäøößóÇÍö) áöÃóäøó ÇáäøößóÇÍó ßóÇäó ÞóÇÆöãðÇ ÈóÚúÏó
ÇáúãóæúÊö ÝóÇÑúÊóÝóÚó ÈöÇáÑøöÏøóÉö æóÈöÇáúãóÓøö ÈöÔóåúæóÉò ÇáúãõæÌöÈö
ÊóÍúÑöíãó ÇáúãóãúÓõæÓóÉö Úóáóì ÃõÕõæáö ÇáúãóÇÓøö æóÝõÑõæÚöåö¡ æóáóæú
ßóÇäó ÇáúãõÚúÊóÈóÑõ ÈóÞóÇÁó ÇáÒøóæúÌöíøóÉö ÍóÇáóÉó ÇáúãóæúÊö ßóãóÇ ÞóÇáó
Èöåö ÒõÝóÑõ áóÌóÇÒó áóåóÇ ÊóÛúÓöíáõåõ (Þóæúáõåõ æóÌóÇÒó áóåóÇ ÅáóÎú)
ÇáúÃóæúáóì Ýöí Íöáøö ÇáÊøóÑúßöíÈö Ãóäú íóÞõæáó: æóÌóÇÒó áöÇãúÑóÃóÉö
ÇáúãóÌõæÓöíøö ÊóÛúÓöíáõåõ áóæú ÃóÓúáóãó ÅáóÎú Í (Þóæúáõåõ ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ
ÈöÍóÇáóÉö ÇáúÍóíóÇÉö) ÝóÅöäøóåõ áóæú ÃóÓúáóãóÊú ÈóÚúÏóåõ æóßóÇäó ÍóíøðÇ
íóÈúÞóì ÇáäøößóÇÍõ æóíóÍöáøõ ÇáúãóÓøõ ÝóßóÐóÇ ÅÐóÇ ÃóÓúáóãóÊú ÈóÚúÏó
ãóæúÊöåö
(Þóæúáõåõ æóáóæú ÈöáóÇ ÑóÃúÓò) æóßóÐóÇ íõÛóÓøóáõ áóæú æõÌöÏó ÇáäøöÕúÝõ
ãóÚó ÇáÑøóÃúÓö ÈóÍúÑñ
(Þóæúáõåõ áöÊóÚóíøõäöåö Úóáóíúåö) Ãóíú áöÃóäøóåõ ÕóÇÑó æóÇÌöÈðÇ Úóáóíúåö
ÚóíúäðÇ¡ æóáóÇ íóÌõæÒõ ÃóÎúÐõ ÇáúÃõÌúÑóÉö Úóáóì ÇáØøóÇÚóÉö
ßóÇáúãóÚúÕöíóÉö¡ æóÝöíåö Ãóäøó ÃóÎúÐó ÇáúÃõÌúÑóÉö Úóáóì ÇáØøóÇÚóÉö áóÇ
íóÌõæÒõ ãõØúáóÞðÇ ÚöäúÏó ÇáúãõÊóÞóÏøöãöíäó¡ æóÃóÌóÇÒó ÇáúãõÊóÃóÎøöÑõæäó
Úóáóì ÊóÚúáöíãö ÇáúÞõÑúÂäö æóÇáúÃóÐóÇäö æóÇáúÅöãóÇãóÉö
(2/199)
(æó) áöÐóÇ ÞóÇáó (áóæú æõÌöÏó ãóíøöÊñ Ýöí
ÇáúãóÇÁö ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÛõÓúáöåö ËóáóÇËðÇ) áöÃóäøóÇ ÃõãöÑúäóÇ
ÈöÇáúÛõÓúáö ÝóíõÍóÑøößõåõ Ýöí ÇáúãóÇÁö ÈöäöíøóÉö ÇáúÛõÓúáö ËóáóÇËðÇ
ÝóÊúÍñ æóÊóÚúáöíáõåõ íõÝöíÏõ Ãóäøóåõãú áóæú ÕóáøóæúÇ Úóáóíúåö ÈöáóÇ
ÅÚóÇÏóÉö ÛõÓúáöåö ÕóÍøó¡ æóÅöäú áóãú íóÓúÞõØú æõÌõæÈõåõ Úóäúåõãú
ÝóÊóÏóÈøóÑú. æóÝöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö ÇáúÃóÕúáõ Ýöíåö ÊóÛúÓöíáõ
ÇáúãóáóÇÆößóÉö áöÂÏóãó - Úóáóíúåö ÇáÓøóáóÇãõ - æóÞóÇáõæÇ áöæóáóÏöåö
åóÐöåö ÓõäøóÉõ ãóæúÊóÇßõãú.
[ÝõÑõæÚñ] áóæú áóãú íõÏúÑó ÃóãõÓúáöãñ Ãóãú ßóÇÝöÑñ¡ æóáóÇ ÚóáóÇãóÉó
ÝóÅöäú Ýöí ÏóÇÑöäóÇ ÛõÓøöáó æóÕõáøöíó Úóáóíúåö æóÅöáøóÇ áóÇ. ÇÎúÊóáóØó
ãóæúÊóÇäóÇ ÈößõÝøóÇÑò æóáóÇ ÚóáóÇãóÉó
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áöáÖøóÑõæÑóÉö ßóãóÇ Èõíøöäó Ýöí ãóÍóáøöåö¡ æóãõÞúÊóÖóÇåõ ÚóÏóãõ
ÇáúÌóæóÇÒö åõäóÇ¡ æóÅöäú æõÌöÏó ÛóíúÑõåõ áöÃóäøóåõ ØóÇÚóÉñ ÊóÚóíøóäó
Ãóæú áóÇ æóáóÇ íóÎúÊóÕøõ ÚóÏóãõ ÇáúÌóæóÇÒö ÈöÇáúæóÇÌöÈö¡ äóÚóãú
ÇáöÇÓúÊöÆúÌóÇÑõ Úóáóì ÇáúæóÇÌöÈö ÛóíúÑõ ÌóÇÆöÒò ÇÊøöÝóÇÞðÇ ßóãóÇ ÕóÑøóÍó
Èöåö ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ Ýöí ÇáúÅöÌóÇÑóÇÊö¡ æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÝóÊúÍö æóáóÇ
íóÌõæÒõ ÇáöÇÓúÊöÆúÌóÇÑõ Úóáóì ÛõÓúáö ÇáúãóíøöÊö æóíóÌõæÒõ Úóáóì
ÇáúÍóãúáö æóÇáÏøóÝúäö æóÃóÌóÇÒóåõ ÈóÚúÖõåõãú Ýöí ÇáúÛõÓúáö ÃóíúÖðÇ ÇåÜ
ÝóáúíõÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ: æóáöÐóÇ) Ãóíú áößóæúäö ÇáäøöíøóÉö áóíúÓóÊú ÔóÑúØðÇ áöÕöÍøóÉö
ÇáØøóåóÇÑóÉö Èóáú ÔóÑúØñ áöÅöÓúÞóÇØö ÇáúÝóÑúÖö Úóäú ÇáúãõßóáøóÝöíäó
(Þóæúáõåõ: ÝóáóÇ ÈõÏøó) Ãóíú Ýöí ÊóÍúÕöíáö ÇáúÛõÓúáö ÇáúãóÓúäõæäö¡
æóÅöáøóÇ ÝóÇáÔøóÑúØõ ãóÑøóÉð¡ æóßóÃóäøóåõ íõÔöíÑõ ÈöáóÇ ÈõÏøó Åáóì
Ãóäøóåõ ÈöæõÌõæÏöåö Ýöí ÇáúãóÇÁö áóãú íóÓúÞõØú ÛõÓúáõåõ ÇáúãóÓúäõæäõ
ÝóÖúáðÇ Úóäú ÇáÔøóÑúØö ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ æóÊóÚúáöíáõåõ) Ãóíú ÊóÚúáöíáõ
ÇáúÝóÊúÍö ÈöÞóæúáöåö áöÃóäøóÇ ÃõãöÑúäóÇ ÅáóÎú Ãóíú æóáóãú íóÞõáú Ýöí
ÇáÊøóÚúáöíáö áöÃóäøóåõ áóãú íóØúåõÑú Ø. [ÊóäúÈöíåñ]
ÇÚúáóãú Ãóäøó ÍóÇÕöáó ÇáúßóáóÇãö Ýöí ÇáúãóÞóÇãö Ãóäøóåõ ÞóÇáó Ýöí
ÇáÊøóÌúäöíÓö: æóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÇáäøöíøóÉö Ýöí ÛõÓúáöåö Ýöí ÇáÙøóÇåöÑö.
æóÝöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö: ÅÐóÇ ÌóÑóì ÇáúãóÇÁõ Úóáóì ÇáúãóíøöÊö¡ Ãóæú
ÃóÕóÇÈóåõ ÇáúãóØóÑõ Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó Ãóäøóåõ áóÇ íóäõæÈõ Úóäú
ÇáúÛõÓúáö áöÃóäøóÇ ÃõãöÑúäóÇ ÈöÇáúÛõÓúáö¡ æóÐóáößó áóíúÓó ÈöÛõÓúáò æóÝöí
ÇáäøöåóÇíóÉö æóÇáúßöÝóÇíóÉö æóÛóíúÑöåöãóÇ Ãóäøóåõ áóÇ ÈõÏøó ãöäúåõ ÅáøóÇ
Ãóäú íõÍóÑøößóåõ ÈöäöíøóÉö ÇáúÛõÓúáö¡ æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÚöäóÇíóÉö: æóÝöíåö
äóÙóÑñ áöÃóäøó ÇáúãóÇÁó ãõÒöíáñ ÈöØóÈúÚöåö æóßóãóÇ áóÇ ÊóÌöÈõ ÇáäøöíøóÉõ
Ýöí ÛõÓúáö ÇáúÍóíøö ÝóßóÐóÇ ÇáúãóíøöÊõº æóáöÐóÇ ÞóÇáó Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö:
ãóíøöÊñ ÛóÓøóáóåõ Ãóåúáõåõ ãöäú ÛóíúÑö äöíøóÉö ÇáúÛõÓúáö ÃóÌúÒóÃóåõãú
Ðóáößó ÇåÜ.
æóÕóÑøóÍó Ýöí ÇáÊøóÌúÑöíÏö æÇáÅÓÈíÌÇÈí æóÇáúãöÝúÊóÇÍö ÈöÚóÏóãö
ÇÔúÊöÑóÇØöåóÇ ÃóíúÖðÇ æóæóÝøóÞó Ýöí ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö ÈöÞóæúáöåö:
ÇáÙøóÇåöÑõ ÇÔúÊöÑóÇØõåóÇ Ýöíåö áöÅöÓúÞóÇØö æõÌõæÈöåö Úóäú ÇáúãõßóáøóÝö
áóÇ áöÊóÍúÕöíáö ØóåóÇÑóÊöåö åõæó æóÔóÑúØö ÕöÍøóÉö ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóíúåö.
ÇåÜ.
æóÈóÍóËó Ýöíåö ÔóÇÑöÍõ ÇáúãõäúíóÉö ÈöÃóäøó ãóÇ ãóÑøó Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó
íõÝöíÏõ Ãóäøó ÇáúÝóÑúÖó ÝöÚúáõ ÇáúÛõÓúáö ãöäøóÇ¡ ÍóÊøóì áóæú ÛóÓøóáóåõ
áöÊóÚúáöíãö ÇáúÛóíúÑö ßóÝóì æóáóíúÓó Ýöíåö ãóÇ íõÝöíÏõ ÇÔúÊöÑóÇØó
ÇáäøöíøóÉö áöÅöÓúÞóÇØö ÇáúæõÌõæÈö ÈöÍóíúËõ íóÓúÊóÍöÞøõ ÇáúÚöÞóÇÈó
ÈöÊóÑúßöåóÇ. æóÞóÏú ÊóÞóÑøóÑó Ýöí ÇáúÃõÕõæáö Ãóäøó ãóÇ æóÌóÈó áöÛóíúÑöåö
ãöäú ÇáúÃóÝúÚóÇáö ÇáúÍöÓøöíøóÉö íõÔúÊóÑóØõ æõÌõæÏõåõ áóÇ ÅíÌóÇÏõåõ
ßóÇáÓøóÚúíö æóÇáØøóåóÇÑóÉö äóÚóãú áóÇ íóäóÇáõ ËóæóÇÈó ÇáúÚöÈóÇÏóÉö
ÈöÏõæäöåóÇ ÇåÜ æóÃóÞóÑøóåõ ÇáúÈóÇÞóÇäöíøõ æóÃóíøóÏóåõ ÈöãóÇ Ýöí
ÇáúãõÍöíØö áóæú æõÌöÏó ÇáúãóíøöÊõ Ýöí ÇáúãóÇÁö áóÇ ÈõÏøó ãöäú ÛõÓúáöåö
áöÃóäøó ÇáúÎöØóÇÈó íóÊóæóÌøóåõ Åáóì Èóäöí ÂÏóãó æóáóãú íõæÌóÏú ãöäúåõãú
ÝöÚúáñ. ÇåÜ.
ÝóÊóáóÎøóÕó: Ãóäøóåõ áóÇ ÈõÏøó Ýöí ÅÓúÞóÇØö ÇáúÝóÑúÖö ãöäú ÇáúÝöÚúáö¡
æóÃóãøóÇ ÇáäøöíøóÉõ ÝóÔóÑúØõ ÇáÊøóÍúÕöíáö ÇáËøóæóÇÈõº æóáöÐóÇ ÕóÍøó
ÊóÛúÓöíáõ ÇáÐøöãøöíøóÉö ÒóæúÌóåóÇ ÇáúãõÓúáöãó ãóÚó Ãóäøó ÇáäøöíøóÉó
ÔóÑúØõåóÇ ÇáúÅöÓúáóÇãõ ÝóíóÓúÞõØõ ÇáúÝóÑúÖõ ÚóäøóÇ ÈöÝöÚúáöäóÇ ÈöÏõæäö
äöíøóÉò¡ æóåõæó ÇáúãõÊóÈóÇÏöÑõ ãöäú Þóæúáö ÇáúÎóÇäöíøóÉö ÃóÌúÒóÃóåõãú
Ðóáößó. ÈóÞöíó Þóæúáõ ÇáúãõÍöíØö áöÃóäøó ÇáúÎöØóÇÈó íóÊóæóÌøóåõ Åáóì
Èóäöí ÂÏóãó ÙóÇåöÑõåõ Ãóäøóåõ áóÇ íóÓúÞõØõ ÈöÝöÚúáö Çáúãöáúßö. æóíóÑöÏõ
Úóáóíúåö ÞöÕøóÉõ ÍóäúÙóáóÉó ÛóÓöíáö ÇáúãóáóÇÆößóÉö. æóÞóÏú ÞóÇáó: Åäøó
ÝöÚúáóåõãú Ðóáößó ßóÇäó ÈöØóÑöíÞö ÇáäøöíóÇÈóÉö ÊóÃóãøóáú æóÓóíóÃúÊöí
ÊóÍúÞöíÞõåõ Ýöí ÈóÇÈö ÇáÔøóåöíÏö. åóÐóÇ æóÞóÏú ÕóÑøóÍó Ýöí ÃóÍúßóÇãö
ÇáÕøöÛóÇÑö ÈöÃóäøó ÇáÕøóÈöíøó ÅÐóÇ ÛóÓøóáó ÇáúãóíøöÊó ÌóÇÒó ÇåÜ
æóãöËúáõåõ ãóÇ ÓóäóÐúßõÑõåõ Úóäú ÇáúÈóÏóÇÆöÚö Ãóäøóåõ áóæú ãóÇÊóÊú
ÇãúÑóÃóÉñ ãöäú Èóíúäö ÑöÌóÇáò æóãóÚóåõãú ÕóÈöíøñ ÛóíúÑõ ãõÔúÊóåò
Úóáøóãõæåõ ÇáúÛõÓúáó áöíõÛóÓøöáóåóÇ æóÈöåö Úõáöãó Ãóäøó ÇáúÈõáõæÛó
ÛóíúÑõ ÔóÑúØò (Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö ÅáóÎú) ÇõÓúÊõÝöíÏó ãöäúåõ
Ãóäøóåõ ÔóÑöíÚóÉñ ÞóÏöíãóÉñ¡ æóÃóäøóåõ íóÓúÞõØõ æóÅöäú áóãú íóßõäú
ÇáúÛóÇÓöáõ ãõßóáøóÝðǺ æóáöÐóÇ áóãú íõÚöÏú ÃóæúáóÇÏõ ÃóÈöíäóÇ ÂÏóãó -
Úóáóíúåö ÇáÓøóáóÇãõ - ÛõÓúáóåõ Ø
(Þóæúáõåõ ÝóÅöäú Ýöí ÏóÇÑöäóÇ ÅáóÎú) ÃóÝóÇÏó ÈöÐößúÑö ÇáÊøóÝúÕöíáö Ýöí
ÇáúãóßóÇäö ÈóÚúÏó ÇäúÊöÝóÇÁö ÇáúÚóáóÇãóÉö Ãóäøó ÇáúÚóáóÇãóÉó ãõÞóÏøóãóÉñ
æóÚöäúÏó ÝóÞúÏöåóÇ íõÚúÊóÈóÑõ ÇáúãóßóÇäõ Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö áöÃóäøóåõ
íóÍúÕõáõ Èöåö ÛóáóÈóÉõ ÇáÙøóäøö ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö Úóäú ÇáúÈóÏóÇÆöÚö.
æóÝöíåóÇ Ãóäøó ÚóáóÇãóÉó ÇáúãõÓúáöãöíäó ÃóÑúÈóÚóÉñ ÇáúÎöÊóÇäõ
æóÇáúÎöÖóÇÈõ æóáõÈúÓõ ÇáÓøóæóÇÏö æóÍóáúÞõ ÇáúÚóÇäóÉö ÇåÜ
(2/200)
ÇõÚúÊõÈöÑó ÇáúÃóßúËóÑõ ÝóÅöäú ÇÓúÊóæóæúÇ
ÛõÓøöáõæÇ æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóíúåöãú æóãóÍóáøö ÏóÝúäöåöãú
ßóÏóÝúäö ÐöãøöíøóÉò ÍõÈúáóì ãöäú ãõÓúáöãò ÞóÇáõæÇ: æóÇáúÃóÍúæóØõ
ÏóÝúäõåóÇ Úóáóì ÍöÏóÉò æóíõÌúÚóáõ ÙóåúÑõåóÇ Åáóì ÇáúÞöÈúáóÉöº áöÃóäøó
æóÌúåó ÇáúæóáóÏö áöÙóåúÑöåóÇ.
ãóÇÊóÊú Èóíúäó ÑöÌóÇáò Ãóæú åõæó Èóíúäó äöÓóÇÁò íóãøóãóåõ ÇáúãóÍúÑóãõ
ÝóÅöäú áóãú íóßõäú ÝóÇáúÃóÌúäóÈöíøõ ÈöÎöÑúÞóÉò æóíõíóãøóãõ ÇáúÎõäúËóì
ÇáúãõÔúßöáõ áóæú ãõÑóÇåöÞðÇ æóÅöáøóÇ ÝóßóÛóíúÑöåö ÝóíõÛóÓøöáõåõ
ÇáÑøöÌóÇáõ æóÇáäøöÓóÇÁõ. íõãøöãó áöÝóÞúÏö ãóÇÁò æóÕõáøöíó Úóáóíúåö Ëõãøó
æóÌóÏõæåõ ÛóÓøóáõæåõ æóÕóáøóæúÇ ËóÇäöíðÇ æóÞöíáó áóÇ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ áõÈúÓõ ÇáÓøóæóÇÏö áóãú íóÈúÞó ÚóáóÇãóÉð
áöáúãõÓúáöãöíäó (Þóæúáõåõ ÇõÚúÊõÈöÑó ÇáúÃóßúËóÑõ) Ãóíú Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö
ÈöÞóÑöíäóÉö Þóæúáöåö Ýöí ÇáöÇÓúÊöæóÇÁö æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö
Úóáóíúåöãú. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: ÝóÅöäú ßóÇäó ÈöÇáúãõÓúáöãöíäó
ÚóáóÇãóÉñ ÝóáóÇ ÅÔúßóÇáó Ýöí ÅÌúÑóÇÁö ÃóÍúßóÇãö ÇáúãõÓúáöãöíäó
Úóáóíúåöãú æóÅöáøóÇ Ýóáóæú ÇáúãõÓúáöãõæäó ÃóßúËóÑó Õóáøóì Úóáóíúåöãú
æóíóäúæöí ÈöÇáÏøõÚóÇÁö ÇáúãõÓúáöãöíäó¡ æóáóæú ÇáúßõÝøóÇÑõ ÃóßúËóÑó.
ÝóÝöí ÔóÑúÍö ãõÎúÊóÕóÑö ÇáØøóÍóÇæöíøö áöáúÅöÓúÈöíÌóÇÈöíøö áóÇ íõÕóáøóì
Úóáóíúåöãú áóßöäú íõÛóÓøóáõæäó æóíõßóÝøóäõæäó æóíõÏúÝóäõæäó Ýöí
ãóÞóÇÈöÑö ÇáúãõÔúÑößöíäó ÇåÜ ÞóÇáó Ø: æóßóíúÝöíøóÉõ ÇáúÚöáúãö
ÈöÇáúÃóßúËóÑö Ãóäú íõÍúÕöíó ÚóÏóÏó ÇáúãõÓúáöãöíäó æóíóÚúáóãó ãóÇ ÐóåóÈó
ãöäúåõãú¡ æóíóÚõÏøó ÇáúãóæúÊóì ÝóíóÙúåóÑó ÇáúÍóÇáõ (Þóæúáõåõ:
æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóíúåöãú) ÝóÞöíáó áóÇ íõÕóáøöí áöÃóäøó
ÊóÑúßó ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóì ÇáúãõÓúáöãö ãóÔúÑõæÚñ Ýöí ÇáúÌõãúáóÉö
ßóÇáúÈõÛóÇÉö æóÞõØøóÇÚö ÇáØøóÑöíÞö ÝóßóÇäó Ãóæúáóì ãöäú ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóì
ÇáúßóÇÝöÑö áöÃóäøóåóÇ ÛóíúÑõ ãóÔúÑõæÚóÉò {æóáÇ ÊõÕóáøö Úóáóì ÃóÍóÏò
ãöäúåõãú ãóÇÊó ÃóÈóÏðÇ} [ÇáÊæÈÉ: 84] æóÞöíáó íõÕóáøöí æóíóÞúÕöÏõ
ÇáúãõÓúáöãöíäó áöÃóäøóåõ Åäú ÚóÌóÒó Úóäú ÇáÊøóÚóíøõäö áóÇ íóÚúÌöÒõ Úóäú
ÇáúÞóÕúÏö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö.
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: ÝóÚóáóì åóÐóÇ íóäúÈóÛöí Ãóäú íõÕóáøöíó Úóáóíúåöãú
Ýöí ÇáúÍóÇáóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö ÃóíúÖðÇ Ãóíú ÍóÇáóÉö ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó
ÇáúßõÝøóÇÑõ ÃóßúËóÑó áöÃóäøóåõ ÍóíúËõ ÞóÕóÏó ÇáúãõÓúáöãöíäó ÝóÞóØú áóãú
íóßõäú ãõÕóáøöíðÇ Úóáóì ÇáúßõÝøóÇÑö¡ æóÅöáøóÇ áóãú ÊóÌõÒú ÇáÕøóáóÇÉõ
Úóáóíúåöãú Ýöí ÇáúÍóÇáóÉö ÇáúÃõæáóì ÃóíúÖðÇ ãóÚó Ãóäøó ÇáöÇÊøöÝóÇÞó
Úóáóì ÇáúÌóæóÇÒö ÝóíóäúÈóÛöí ÇáÕøóáóÇÉõ Úóáóíúåöãú Ýöí ÇáúÃóÍúæóÇáö
ÇáËøóáóÇËö ßóãóÇ ÞóÇáóÊú Èöåö ÇáúÃóÆöãøóÉõ ÇáËøóáóÇËõ æóåõæó ÃóæúÌóåõ
ÞóÖóÇÁð áöÍóÞøö ÇáúãõÓúáöãöíäó ÈöáóÇ ÇÑúÊößóÇÈö ãóäúåöíøò Úóäúåõ ÇåÜ
ãõáóÎøóÕðÇ (Þóæúáõåõ: æóãóÍóáøö ÏóÝúäöåöãú) ÈöÇáúÌóÑøö ÚóØúÝðÇ Úóáóì
ÇáÕøóáóÇÉö ÝóÝöíåö ÎöáóÇÝñ ÃóíúÖðÇ (Þóæúáõåõ ßóÏóÝúäö ÐöãøöíøóÉò) ÌóÚóáó
ÇáúÃóæøóáó ãõÔóÈøóåðÇ ÈöåóÐóÇ áöÃóäøóåõ áóÇ ÑöæóÇíóÉó Ýöíåö Úóäú
ÇáúÅöãóÇãö Èóáú Ýöíåö ÇÎúÊöáóÇÝõ ÇáúãóÔóÇíöÎö ÞöíóÇÓðÇ Úóáóì åóÐöåö
ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÝóÅöäøóåõ ÇÎúÊóáóÝó ÝöíåóÇ ÇáÕøóÍóÇÈóÉõ - ÑóÖöíó Çááøóåõ
Úóäúåõãú - Úóáóì ËóáóÇËóÉö ÃóÞúæóÇáòº ÝóÞóÇáó ÈóÚúÖõåõãú: ÊõÏúÝóäõ Ýöí
ãóÞóÇÈöÑöäóÇ ÊóÑúÌöíÍðÇ áöÌóÇäöÈö ÇáúæóáóÏö¡ æóÈóÚúÖõåõãú: Ýöí ãóÞóÇÈöÑö
ÇáúãõÔúÑößöíäó áöÃóäøó ÇáúæóáóÏó Ýöí Íõßúãö ÌõÒúÁò ãöäúåóÇ ãóÇ ÏóÇãó Ýöí
ÈóØúäöåóÇ.
æóÞóÇáó æóÇÆöáóÉõ Èúäõ ÇáúÃóÓúÞóÚö: íõÊøóÎóÐõ áóåóÇ ãóÞúÈóÑóÉñ Úóáóì
ÍöÏóÉò. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö¡ æóåóÐóÇ ÃóÍúæóØõ æóÇáÙøóÇåöÑõ ßóãóÇ
ÃóÝúÕóÍó Èöåö ÈóÚúÖõåõãú Ãóäøó ÇáúãóÓúÃóáóÉó ãõÕóæøóÑóÉñ ÝöíãóÇ ÅÐóÇ
äõÝöÎó Ýöíåö ÇáÑøõæÍõ¡ æóÅöáøóÇ ÏõÝöäóÊú Ýöí ãóÞóÇÈöÑö ÇáúãõÔúÑößöíäó
(Þóæúáõåõ áöÃóäøó æóÌúåó ÇáúæóáóÏö áöÙóåúÑöåóÇ) Ãóíú æóÇáúæóáóÏõ
ãõÓúáöãñ ÊóÈóÚðÇ áöÃóÈöíåö ÝóíõæóÌøóåõ Åáóì ÇáúÞöÈúáóÉö ÈöåóÐöåö
ÇáÕøöÝóÉö Ø (Þóæúáõåõ íóãøóãóåõ ÇáúãóÍúÑóãõ ÅáóÎú) Ãóíú íóãøóãó
ÇáúãóíøöÊó ÇáúÃóÚóãøó ãöäú ÇáÐøóßóÑö æóÇáúÃõäúËóì¡ æóßóÐóÇ Þóæúáõåõ
ÝóÇáúÃóÌúäóÈöíøõ Ãóíú ÝóÇáÔøóÎúÕõ ÇáúÃóÌúäóÈöíøõ ÇáÕøóÇÏöÞõ ÈöÐóáößó¡
æóÃóÝóÇÏó Ãóäøó ÇáúãóÍúÑóãó áóÇ íóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÎöÑúÞóÉò áöÃóäøóåõ
íóÌõæÒõ áóåõ ãóÓøõ ÃóÚúÖóÇÁö ÇáÊøóíóãøõãö ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÃóÌúäóÈöíøö ÅáøóÇ
ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ ÃóãóÉð áöÃóäøóåóÇ ßóÇáÑøóÌõáö. Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó
åóÐóÇ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú ãóÚó ÇáäøöÓóÇÁö ÑóÌõáñ áóÇ ãõÓúáöãñ æóáóÇ ßóÇÝöÑñ
æóáóÇ ÕóÈöíøóÉñ ÕóÛöíÑóÉñ Ýóáóæú ãóÚóåõäøó ßóÇÝöÑñ Úóáøóãúäóåõ ÇáúÛõÓúáó
áöÃóäøó äóÙóÑó ÇáúÌöäúÓö Åáóì ÇáúÌöäúÓö ÃóÎóÝøõ æóÅöäú áóãú íõæóÇÝöÞú
Ýöí ÇáÏøöíäö æóáóæú ãóÚóåõäøó ÕóÈöíøóÉñ áóãú ÊóÈúáõÛú ÍóÏøó ÇáÔøóåúæóÉö
æóÃóØóÇÞóÊú ÛõÓúáóåõ ÚóáøóãúäóåóÇ ÛõÓúáóåõ áöÃóäøó Íõßúãó ÇáúÚóæúÑóÉö
ÛóíúÑõ ËóÇÈöÊò Ýöí ÍóÞøöåóÇ æóßóÐóÇ Ýöí ÇáúãóÑúÃóÉö ÊóãõæÊõ Èóíúäó
ÑöÌóÇáò ãóÚóåõãú ÇãúÑóÃóÉñ ßóÇÝöÑóÉñ Ãóæú ÕóÈöíøñ ÛóíúÑõ ãõÔúÊóåðì ßóãóÇ
ÈóÓóØóåõ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö (Þóæúáõåõ áóæú ãõÑóÇåöÞðÇ) ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö
åõäóÇ ãóäú ÈóáóÛó ÍóÏøó ÇáÔøóåúæóÉö ßóãóÇ íõÚúáóãõ ãöãøóÇ ÈóÚúÏóåõ
(Þóæúáõåõ: æóÅöáøóÇ ÝóßóÛóíúÑöåö) Ãóíú ãöäú ÇáÕøöÛóÇÑö æóÇáÕøóÛóÇÆöÑö
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: ÇáÕøóÛöíÑõ æóÇáÕøóÛöíÑóÉõ ÅÐóÇ áóãú íóÈúáõÛóÇ ÍóÏøó
ÇáÔøóåúæóÉö íõÛóÓøöáõåõãóÇ ÇáÑøöÌóÇáõ æóÇáäøöÓóÇÁõ æóÞóÏøóÑóåõ Ýöí
ÇáúÃóÕúáö ÈöÃóäú íóßõæäó ÞóÈúáó Ãóäú íóÊóßóáøóãó. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ íõãøöãó
áöÝóÞúÏö ãóÇÁò ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóáóæú áóãú íõæÌóÏú ãóÇÁñ
Ýóíõãøöãó ÇáúãóíøöÊõ æóÕóáøóæúÇ Úóáóíúåö Ëõãøó æóÌóÏõæåõ ÛóÓøóáõæåõ
æóÕóáøóæúÇ Úóáóíúåö ËóÇäöíðÇ ÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó æóÚóäúåõ íõÛóÓøóáõ
æóáóÇ ÊõÚóÇÏõ ÇáÕøóáóÇÉõ Úóáóíúåö¡ æóáóæú ßóÝøóäõæåõ æóÈóÞöíó ãöäúåõ
ÚõÖúæñ áóãú íõÛóÓøóáú ÝóÅöäøóåõ íõÛóÓøóáõ Ðóáößó ÇáúÚõÖúæõ æóáóæú ÈóÞöíó
äóÍúæõ ÇáúÃõÕúÈõÚö áóÇ íõÛóÓøóáõ ÇåÜ (Þóæúáõåõ æóÞöíáó áóÇ) Ãóíú
íõÛóÓøóáõ æóáóÇ íõÕóáøóì Úóáóíúåö ßóãóÇ ÚóáöãúÊå.
(2/201)
(æóíõÓóäøõ Ýöí ÇáúßóÝóäö áóåõ ÅÒóÇÑñ
æóÞóãöíÕñ æóáöÝóÇÝóÉñ æóÊõßúÑóåõ ÇáúÚöãóÇãóÉõ) áöáúãóíøöÊö (Ýöí
ÇáúÃóÕóÍøö) ãõÌúÊóÈóì æóÇÓúÊóÍúÓóäóåóÇ ÇáúãõÊóÃóÎøöÑõæäó áöáúÚõáóãóÇÁö
æóÇáúÃóÔúÑóÇÝö æóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇáÒøöíóÇÏóÉö Úóáóì ÇáËøóáóÇËóÉö
æóíõÍóÓøóäõ ÇáúßóÝóäõ áöÍóÏöíËö «ÍóÓøöäõæÇ ÃóßúÝóÇäó ÇáúãóæúÊóì
ÝóÅöäøóåõãú íóÊóÒóÇæóÑõæäó ÝöíãóÇ Èóíúäóåõãú æóíóÊóÝóÇÎóÑõæäó ÈöÍõÓúäö
ÃóßúÝóÇäöåöãú» ÙóåöíÑöíøóÉñ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: æóáóÇ íóÙúåóÑõ ÇáúÝóÑúÞõ Èóíúäóåõ æóÈóíúäó ÇáúÍóíøö¡ ÝóÅöäøó
ÇáúÍóíøó áóæú Êóíóãøóãó áöÝóÞúÏö ÇáúãóÇÁö æóÕóáøóì Ëõãøó æóÌóÏóåõ áóÇ
íõÚöíÏõ¡ Ëõãøó ÑóÃóíúÊ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö äóÞúáðÇ Úóäú ÇáÓøõÑõæÌöíøö
Ãóäøó åóÐöåö ÇáÑøöæóÇíóÉó ãõæóÇÝöÞóÉñ áöáúÃõÕõæáö ÇåÜ æóÝöíåö ÅÔúÚóÇÑñ
ÈöÊóÑúÌöíÍöåóÇ áöãóÇ ÞõáúäóÇ.
[ÎóÇÊöãóÉñ] íõäúÏóÈõ ÇáúÛõÓúáõ ãöäú ÛõÓúáö ÇáúãóíøöÊö æóíõßúÑóåõ Ãóäú
íõÛóÓøöáóåõ ÌõäõÈñ Ãóæú ÍóÇÆöÖñ ÅãúÏóÇÏñ æóÇáúÃóæúáóì ßóæúäõåõ ÃóÞúÑóÈó
ÇáäøóÇÓö Åáóíúåö ÝóÅöäú áóãú íõÍúÓöäú ÇáúÛõÓúáó ÝóÃóåúáõ ÇáúÃóãóÇäóÉö
æóÇáúæóÑóÚö æóíóäúÈóÛöí áöáúÛóÇÓöáö æóáöãóäú ÍóÖóÑó ÅÐóÇ ÑóÃóì ãóÇ
íõÍöÈøõ ÇáúãóíøöÊõ ÓóÊúÑóåõ Ãóäú íóÓúÊõÑóåõ æóáóÇ íõÍóÏøöËó Èöåö
áöÃóäøóåõ ÛöíÈóÉñ æóßóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÚóíúÈðÇ ÍóÇÏöËðÇ ÈöÇáúãóæúÊö
ßóÓóæóÇÏö æóÌúåò æóäóÍúæöåö ãóÇ áóãú íóßõäú ãóÔúåõæÑðÇ ÈöÈöÏúÚóÉò ÝóáóÇ
ÈóÃúÓó ÈöÐößúÑöåö ÊóÍúÐöíÑðÇ ãöäú ÈöÏúÚóÊöåö¡ æóÅöäú ÑóÃóì ãöäú
ÃóãóÇÑóÇÊö ÇáúÎóíúÑö ßóæóÖóÇÁóÉö ÇáúæóÌúåö æóÇáÊøóÈóÓøõãö æóäóÍúæöåö
ÇõÓúÊõÍöÈøó ÅÙúåóÇÑõåõ áößóËúÑóÉö ÇáÊøóÑóÍøõãö Úóáóíúåö æóÇáúÍóËøö Úóáóì
ãöËúáö Úóãóáöåö ÇáúÍóÓóäö ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö.
ãóØúáóÈñ Ýöí ÇáúßóÝóäö
(Þóæúáõåõ æóíõÓóäøõ Ýöí ÇáúßóÝóäö ÅáóÎú) ÃóÕúáõ ÇáÊøóßúÝöíäö ÝóÑúÖõ
ßöÝóÇíóÉò¡ æóßóæúäõåõ Úóáóì åóÐóÇ ÇáÔøóßúáö ãóÓúäõæäñ ÔõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉñ
(Þóæúáõåõ áóåõ) Ãóíú áöáÑøóÌõáö (Þóæúáõåõ ÅÒóÇÑñ ÅáóÎú) åõæó ãöäú
ÇáúÞóÑúäö Åáóì ÇáúÞóÏóãö¡ æóÇáúÞóãöíÕõ ãöäú ÃóÕúáö ÇáúÚõäõÞö Åáóì
ÇáúÞóÏóãóíúäö ÈöáóÇ ÏöÎúÑöíÕò æóßõãøóíúäö¡ æóÇááøöÝóÇÝóÉõ ÊóÒöíÏõ Úóáóì
ãóÇ ÝóæúÞó ÇáúÞóÑóäö æóÇáúÞóÏóãö áöíõáóÝøó ÝöíåóÇ ÇáúãóíøöÊõ æóÊõÑúÈóØó
ãöäú ÇáúÃóÚúáóì æóÇáúÃóÓúÝóáö ÅãúÏóÇÏñ. æóÇáÏøöÎúÑöíÕõ: ÇáÔøöÞøõ ÇáøóÐöí
íõÝúÚóáõ Ýöí ÞóãöíÕö ÇáúÍóíøö áöíóÊøóÓöÚó áöáúãóÔúíö (Þóæúáõåõ
æóÊõßúÑóåõ ÇáúÚöãóÇãóÉõ ÅáóÎú) åöíó ÈöÇáúßóÓúÑö ãóÇ íõáóÝøõ Úóáóì
ÇáÑøóÃúÓö ÞóÇãõæÓñ ÞóÇáó Ø: æóåöíó ãóÍóáøõ ÇáúÎöáóÇÝö¡ æóÃóãøóÇ ãóÇ
íõÝúÚóáõ Úóáóì ÇáúÎóÔóÈóÉö ãöäú ÇáúÚöãóÇãóÉö æóÇáÒøöíäóÉö ÈöÈóÚúÖö
Íõáöíøò Ýóåõæó ãöäú ÇáúãóßúÑõæåö ÈöáóÇ ÎöáóÇÝò áöãóÇ ÊóÞóÏøóãó Ãóäøóåõ
íõßúÑóåõ Ýöíåö ßõáøõ ãóÇ ßóÇäó áöáÒøöíäóÉö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ Ýöí
ÇáúÃóÕóÍøö) åõæó ÃóÍóÏõ ÊóÕúÍöíÍóíúäö ÞóÇáó ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ:
æóÇÓúÊóÍúÓóäó Úóáóì ÇáÕøóÍöíÍö ÇáúÚöãóÇãóÉó íõÚóãøóãõ íóãöíäðÇ
æóíõÐóäøóÈõ æóíõáóÝøõ ÐóäóÈõåõ Úóáóì ßõæÑóÉò ãöäú ÞöÈóáö íóãöíäöåö¡
æóÞöíáó íõÐóäøóÈõ Úóáóì æóÌúåöåö ßóãóÇ Ýöí ÇáÊøõãõÑúÊóÇÔöíøö æóÞöíáó
åóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ãöäú ÇáúÃóÔúÑóÇÝö¡ æóÞöíáó åóÐóÇ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú Ýöí
ÇáúæóÑóËóÉö ÕöÛóÇÑñ¡ æóÞöíáó áóÇ íõÚóãøóãõ Èößõáøö ÍóÇáò ßóãóÇ Ýöí
ÇáúãõÍöíØö æóÇáúÃóÕóÍøõ Ãóäøóåõ ÊõßúÑóåõ ÇáúÚöãóÇãóÉõ Èößõáøö ÍóÇáò
ßóãóÇ Ýöí ÇáÒøóÇåöÏöíøö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ: æóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇáÒøöíóÇÏóÉö
Úóáóì ÇáËøóáóÇËóÉö) ßóÐóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö Úóäú ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö¡
æóäóÞúáõåõ ÞóÈúáóåõ Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì ÇáúßóÑóÇåóÉõ áóßöäú ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÍöáúíóÉö Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö ãóÚúÒöíøðÇ Åáóì ÚöÕóÇãò: Ãóäøóåõ Åáóì
ÎóãúÓóÉò áóíúÓó ÈöãóßúÑõæåò æóáóÇ ÈóÃúÓó Èöåö. ÇåÜ. Ëõãøó ÞóÇáó:
æóæõÌøöåó ÈöÃóäøó ÇÈúäó ÚõãóÑó ßóÝøóäó ÇÈúäóåõ æóÇÞöÏðÇ Ýöí ÎóãúÓóÉö
ÃóËúæóÇÈò ÞóãöíÕò æóÚöãóÇãóÉò æóËóáóÇËö áóÝóÇÆöÝó æóÃóÏóÇÑó ÇáúÚöãóÇãóÉó
Åáóì ÊóÍúÊö Íóäóßöåö ÑóæóÇåõ ÓóÚöíÏõ Èúäõ ãóäúÕõæÑò. ÇåÜ.
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÚúÏó äóÞúáö ÇáúßóÑóÇåóÉö Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì
æóÇÓúÊóËúäóì Ýöí ÑóæúÖóÉö ÇáÒøóäúÏóæóÓúÊöíøö ãóÇ ÅÐóÇ æóÕøóì ÈöÃóäú
íõßóÝøóäó Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉò Ãóæú ÎóãúÓóÉò ÝóÅöäøóåõ íóÌõæÒõ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ
ÅÐóÇ ÃóæúÕóì Ãóäú íõßóÝøóäó Ýöí ËóæúÈóíúäö ÝóÅöäøóåõ íõßóÝøóäõ Ýöí
ËóáóÇËóÉò¡ æóáóæú ÃóæúÕóì Ãóäú íõßóÝøóäó ÈöÃóáúÝö ÏöÑúåóãò ßõÝøöäó
ßóÝóäðÇ æóÓóØðÇ ÇåÜ.
ÞõáúÊ: ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáöÇÓúÊöËúäóÇÁó ÇáøóÐöí Ýöí ÇáÑøóæúÖóÉö
ãõäúÞóØöÚñº ÅÐú áóæú ßõÑöåó áóãú ÊõäóÝøóÐú æóÕöíøóÊõåõ ßóãóÇ áóãú
ÊõäóÝøóÐú ÈöÇáúÃóÞóáøö ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ: æóíóÍúÓõäõ ÇáúßóÝóäõ) ÈöÃóäú
íõßóÝøóäó ÈößóÝóäö ãöËúáöåö¡ æóåõæó Ãóäú íõäúÙóÑó Åáóì ËöíóÇÈöåö Ýöí
ÍóíóÇÊöåö áöáúÌõãõÚóÉö æóÇáúÚöíÏóíúäö¡ æóÝöí ÇáúãóÑúÃóÉö ãóÇ ÊóáúÈóÓõåõ
áöÒöíóÇÑóÉö ÃóÈóæóíúåóÇ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúãöÚúÑóÇÌö ÝóÞóæúáõ ÇáúÍóÏøóÇÏöíøö:
æóÊõßúÑóåõ ÇáúãõÛóÇáóÇÉõ Ýöí ÇáúßóÝóäö íóÚúäöí ÒöíóÇÏóÉð Úóáóì ßóÝóäö
ÇáúãöËúáö äóåúÑñ (Þóæúáõåõ áöÍóÏöíËö ÅáóÎú) æóÝöí ÕóÍöíÍö ãõÓúáöãò
Úóäúåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ÅÐóÇ ßóÝøóäó ÃóÍóÏõßõãú
ÃóÎóÇåõ ÝóáúíõÍúÓöäú ßóÝóäóåõ» æóÑóæóì ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ Úóäúåõ - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «áóÇ ÊõÛóÇáõæÇ Ýöí ÇáúßóÝóäö ÝóÅöäøóåõ
íõÓúáóÈõ ÓóáúÈðÇ ÓóÑöíÚðÇ» æóÌõãöÚó Èóíúäó ÇáúÍóÏöíËóíúäö ÈöÃóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÊóÍúÓöíäöåö ÈóíóÇÖõåõ æóäóÙóÇÝóÊõåõ áóÇ ßóæúäõåõ ËóãöíäðÇ
ÍöáúíóÉñ¡ æóåõæó Ýöí ãóÚúäóì ãóÇ ãóÑøó Úóäú ÇáäøóåúÑö (Þóæúáõåõ
æóíóÊóÝóÇÎóÑõæäó) ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ÇáúÝóÑóÍõ æóÇáÓøõÑõæÑõ ÍóíúËõ æóÇÝóÞó
ÇáÓøõäøóÉó¡ æóÇáÒøöíóÇÑóÉõ
(2/202)
(æóáóåóÇ ÏöÑúÚñ) Ãóíú ÞóãöíÕñ (æóÅöÒóÇÑñ
æóÎöãóÇÑñ æóáöÝóÇÝóÉñ æóÎöÑúÞóÉñ ÊõÑúÈóØõ ÈöåóÇ ËóÏúíóÇåóÇ) æóÈóØúäõåóÇ
(æóßöÝóÇíóÉñ áóåõ ÅÒóÇÑñ æóáöÝóÇÝóÉñ) Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö (æóáóåóÇ ËóæúÈóÇäö
æóÎöãóÇÑñ)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÅöäú ßóÇäóÊú áöáÑøõæÍö áóßöäú áöáÑøõæÍö äóæúÚõ ÊóÚóáøõÞò ÈöÇáúÌóÓóÏö
(Þóæúáõåõ: æóáóåóÇ) Ãóíú æóíõÓóäøõ Ýöí ÇáúßóÝóäö áöáúãóÑúÃóÉö (Þóæúáõåõ
Ãóíú ÞóãöíÕñ) ÃóÔóÇÑó Åáóì ÊóÑóÇÏõÝöåöãóÇ ßóãóÇ ÞóÇáõæÇ: æóÞóÏú ÝóÑøóÞó
ÈóíúäóåõãóÇ ÈöÃóäøó ÔóÞøó ÇáÏøöÑúÚö Åáóì ÇáÕøóÏúÑö æóÇáúÞóãöíÕö Åáóì
ÇáúãóäúßöÈö ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ (Þóæúáõåõ æóÎöãóÇÑñ) ÈößóÓúÑö ÇáúÎóÇÁö ãóÇ
ÊõÛóØøöí Èöåö ÇáúãóÑúÃóÉõ ÑóÃúÓóåóÇ ÞóÇáó ÇáÔøóíúÎõ ÅÓúãóÇÚöíáõ
æóãöÞúÏóÇÑõåõ ÍóÇáóÉó ÇáúãóæúÊö ËóáóÇËóÉõ ÃóÐúÑõÚò ÈöÐöÑóÇÚö
ÇáúßöÑúÈóÇÓö íõÑúÓóáõ Úóáóì æóÌúåöåóÇ¡ æóáóÇ íõáóÝøõ ßóÐóÇ Ýöí
ÇáúÅöíÖóÇÍö æóÇáúÚóÊøóÇÈöíøö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ æóÎöÑúÞóÉñ) æóÇáúÃóæúáóì
Ãóäú Êóßõæäó ãöäú ÇáËøóÏúíóíúäö Åáóì ÇáúÝóÎöÐóíúäö äóåúÑñ Úóäú
ÇáúÎóÇäöíøóÉö (Þóæúáõåõ æóßöÝóÇíóÉñ) Ãóíú ÇáöÇÞúÊöÕóÇÑõ Úóáóì
ÇáËøóæúÈóíúäö áóåõ ßóÝóäõ ÇáúßöÝóÇíóÉö áöÃóäøóåõ ÃóÏúäóì ãóÇ íõáúÈóÓõ
ÍóÇáó ÍóíóÇÊöåö æóßóÝóäõåõ ßöÓúæóÊõåõ ÈóÚúÏó ÇáúæóÝóÇÉö ÝóíõÚúÊóÈóÑõ
ÈößöÓúæóÊöåö Ýöí ÇáúÍóíóÇÉö æóáöåóÐóÇ ÊóÌõæÒõ ÕóáóÇÊõåõ ÝöíåöãóÇ ÈöáóÇ
ßóÑóÇåóÉò ãöÚúÑóÇÌñ.
æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó ßóÝóäó ÇáúßöÝóÇíóÉö åõæó ÃóÏúäóì ãóÇ íóßúÝöíåö ÈöáóÇ
ßóÑóÇåóÉò Ýóåõæó Ïõæäó ßóÝóäö ÇáÓøõäøóÉö æóåóáú åõæó ÓõäøóÉñ ÃóíúÖðÇ
Ãóæú æóÇÌöÈñ¿ ÇáøóÐöí íóÙúåóÑõ áöí ÇáËøóÇäöí æóáöÐóÇßöÑöåö ÇáúÃóÞóáøõ
ãöäúåõ ßóãóÇ íóÐúßõÑõåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: ÞóÇáõæÇ:
æóíõßúÑóåõ Ãóäú íõßóÝøóäó Ýöí ËóæúÈò æóÇÍöÏò ÍóÇáóÉó ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö
áöÃóäøó Ýöí ÍóÇáóÉö ÍóíóÇÊöåö ÊóÌõæÒõ ÕóáóÇÊõåõ Ýöí ËóæúÈò æóÇÍöÏò ãóÚó
ÇáúßóÑóÇåóÉö æóÞóÇáõæÇ: ÅÐóÇ ßóÇäó ÈöÇáúãóÇáö ÞöáøóÉñ¡ æóÇáúæóÑóËóÉõ
ßóËúÑóÉñ ÝóßóÝóäõ ÇáúßöÝóÇíóÉö Ãóæúáóì æóÚóáóì ÇáúÞóáúÈö ßóÝóäõ
ÇáÓøõäøóÉö Ãóæúáóì æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøóåõ áóæú ßóÇäó Úóáóíúåö ËóáóÇËóÉõ
ÃóËúæóÇÈò æóáóíúÓó áóåõ ÛóíúÑõåóÇ æóÚóáóíúåö Ïóíúäñ Ãóäú íõÈóÇÚó ãöäúåóÇ
æóÇÍöÏñ áöáÏøóíúäö áöÃóäøó ÇáËøóÇáöËó áóíúÓó ÈöæóÇÌöÈò ÍóÊøóì ÊõÑößó
áöáúæóÑóËóÉö ÚöäúÏó ßóËúÑóÊöåöãú æóÇáÏøóíúäõ Ãóæúáóì ãóÚó Ãóäøóåõãú
ÕóÑøóÍõæÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÈöÃóäøóåõ áóÇ íõÈóÇÚõ ÔóíúÁñ ãöäúåóÇ
ÈöÇáÏøóíúäö ßóãóÇ Ýöí ÍóÇáóÉö ÇáúÍóíóÇÉö ÅÐóÇ ÃóÝúáóÓó æóáóåõ ËóáóÇËóÉõ
ÃóËúæóÇÈò åõæó áóÇÈöÓõåóÇ áóÇ íõäúÒóÚõ Úóäúåõ ÔóíúÁñ áöíõÈóÇÚó ÇåÜ ãóÇ
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóåõæó ãóÃúÎõæÐñ ãöäú ÇáúÝóÊúÍö æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö
æóáóÇ íóÈúÚõÏõ ÇáúÌóæóÇÈõ ÇåÜ æóÐóßóÑó ÇáúÌóæóÇÈó ÈóÚúÖõåõãú ÈöÃóäú
íõÝóÑøóÞó Èóíúäó ÇáúãóíøöÊö æóÇáúÍóíøö ÈöÃóäøó ÚóÏóãó ÇáúÃóÎúÐö ãöäú
ÇáúÍóíøö áöÇÍúÊöíóÇÌöåö æóáóÇ ßóÐóáößó ÇáúãóíøöÊõ. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: ÃóäúÊó ÎóÈöíÑñ ÈöÃóäøó ÇáúÅöÔúßóÇáó ÌóÇÁó ãöäú ÊóÕúÑöíÍöåöãú
ÈöÚóÏóãö ÇáúÝóÑúÞö Èóíúäó ÇáúÍóíøö æóÇáúãóíøöÊö ÝóÃóäøóì íóÕöÍøõ åóÐóÇ
ÇáúÌóæóÇÈõ¿ äóÚóãú íóÕöÍøõ Úóáóì ãóÇ ÞóÇáóåõ ÇáÓøóíøöÏõ Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö ãöäú Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáÏøóíúäõ ãõÓúÊóÛúÑöÞðÇ
ÝóáöáúÛõÑóãóÇÁö ÇáúãóäúÚõ ãöäú ÊóßúÝöíäöåö ÈöãóÇ ÒóÇÏó Úóáóì ßóÝóäö
ÇáúßöÝóÇíóÉö. æóÞóÇáó ÇáÔøóÇÑöÍõ Ýöí ÝóÑóÇÆöÖö ÇáÏøõÑøö ÇáúãõäúÊóÞóì
æóåóáú áöáúÛõÑóãóÇÁö ÇáúãóäúÚõ ãöäú ßóÝóäö ÇáúãöËúáö ÞóæúáóÇäö
æóÇáÕøóÍöíÍõ äóÚóãú ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÓóßúÈö ÇáúÃóäúåõÑö áóßöäú ÞóÇáó
ÃóíúÖðÇ: ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøóåõ áóæú ßóÇäó áöáúãóÏúíõæäö ËöíóÇÈñ ÍóÓóäóÉñ
Ýöí ÍóÇáö ÍóíóÇÊöåö æóíõãúßöäõåõ ÇáöÇßúÊöÝóÇÁõ ÈöãóÇ ÏõæäóåóÇ íóÈöíÚõåóÇ
ÇáúÞóÇÖöí¡ æóíóÞúÖöí ÇáÏøóíúäó æóíóÔúÊóÑöí ÈöÇáúÈóÇÞöí ËóæúÈðÇ
íóáúÈóÓõåõ ÝóßóÐóÇ Ýöí ÇáúãóíøöÊö ÇáúãóÏúíõæäö ßóÐóÇ ÇÎúÊóÇÑóåõ
ÇáúÎóÕøóÇÝõ Ýöí ÃóÏóÈö ÇáúÞóÇÖöí. ÇåÜ.
Ëõãøó ÑóÃóíúÊ ãöËúáóåõ Ýöí ÍóÇÔöíóÉö ÇáÑøóãúáöíøö Úóäú ÔóÑúÍö
ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö ÇáúãõÓóãøóì ÖóæúÁõ ÇáÓøöÑóÇÌö áöáúßóáóÇÈóÇÐöíøö:
æóÍöíäóÆöÐò ÝóáóÇ ÅÔúßóÇáó¡ æóáóÇ ÌóæóÇÈó æóÈöåö Úõáöãó Ãóäøó ãóÇ ãóÑøó
Úóäú ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÎöáóÇÝõ ÇáÕøóÍöíÍö æóÞóÏú íõæóÝøóÞõ ÈöÍóãúáö ãóÇ Ýöí
ÇáúÎõáóÇÕóÉö Ýöí ÇáúÍóíøö Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ áóãú íóßúÊóÝö ÈöãóÇ Ïõæäó
ÇáËøóáóÇËóÉö¡ æóÝöí ÇáúãóíøöÊö Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ áóãú íóãúäóÚúåõãú
ÇáúÛõÑóãóÇÁõ ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö ÞóáóÇÆöÏö ÇáúãóäúÙõæãö ÕóÍøóÍó
ÇáúÚóáøóÇãóÉõ ÍóíúÏóÑõ Ýöí ÔóÑúÍöåö Úóáóì ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö ÇáúãõÓóãøóì
ÈöÇáúãöÔúßóÇÉö ÈöÃóäøó áöáúæóÑóËóÉö ÊóßúÝöíäóåõ ÈößóÝóäö ÇáúãöËúáö ãóÇ
áóãú íóãúäóÚúåõãú ÇáúÛõÑóãóÇÁõ. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÚóÏóãö ÇáúãóäúÚö ÇáÑøöÖóÇ
ÈöÐóáößó¡ æóÅöáøóÇ ÝóßóíúÝó íóÓõæÛõ áöáúæóÑóËóÉö ÊóÞúÏöíãõ ÇáúãóÓúäõæäö
Úóáóì ÇáÏøóíúäö ÇáúæóÇÌöÈö Ëõãøó Åäøó åóÐóÇ ãõÄóíøöÏñ áöãóÇ ÈóÍóËúäóÇåõ
ãöäú Ãóäøó ßóÝóäó ÇáúßöÝóÇíóÉö æóÇÌöÈñ ÈöãóÚúäóì Ãóäøóåõ áóÇ íóÌõæÒõ
ÃóÞóáøõ ãöäúåõ ÚöäúÏó ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö Ëõãøó ÑóÃóíúÊ Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãóÞúÏöÓöíøó ÞóÇáó: æóåóÐóÇ ÃóÞóáøõ ãóÇ íóÌõæÒõ ÚöäúÏó ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö¡
æóÇóááøóåõ - ÊóÚóÇáóì - ÃóÚúáóãõ (Þóæúáõåõ: Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö) æóÞöíáó
ÞóãöíÕñ æóáöÝóÇÝóÉñ ÒóíúáóÚöíøñ ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóíóäúÈóÛöí ÚóÏóãõ
ÇáÊøóÎúÕöíÕö ÈöÇáúÅöÒóÇÑö æóÇááøöÝóÇÝóÉö áöÃóäøó ßóÝóäó ÇáúßöÝóÇíóÉö
ãõÚúÊóÈóÑñ ÈöÃóÏúäóì ãóÇ íóáúÈóÓõåõ ÇáÑøóÌõáõ Ýöí ÍóíóÇÊöåö ãöäú ÛóíúÑö
ßóÑóÇåóÉò ßóãóÇ Úóáøóáó Èöåö Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÇåÜ (Þóæúáõåõ: æóáóåóÇ
ËóæúÈóÇäö) áóãú íõÚóíøöäúåõãóÇ ßóÇáúåöÏóÇíóÉö æóÝóÓøóÑóåõãóÇ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö ÈöÇáúÞóãöíÕö æóÇááøöÝóÇÝóÉö æóÚóíøóäóåõãóÇ Ýöí ÇáúßóäúÒö
ÈöÇáúÅöÒóÇÑö æóÇááøöÝóÇÝóÉö ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÇáÙøóÇåöÑõ ßóãóÇ
ÞóÏøóãúäóÇåõ ÚóÏóãõ ÇáÊøóÚúíöíäö Èóáú ÅãøóÇ ÞóãöíÕñ æóÅöÒóÇÑñ Ãóæú
ÅÒóÇÑóÇäö
(2/203)
æóíõßúÑóåõ ÃóÞóáøõ ãöäú Ðóáößó
(æóßóÝóäõ ÇáÖøóÑõæÑóÉö áóåõãóÇ ãóÇ íõæÌóÏõ) æóÃóÞóáøõåõ ãóÇ íóÚõãøõ
ÇáúÈóÏóäó. æóÚöäúÏó ÇáÔøóÇÝöÚöíøö ãóÇ íóÓúÊõÑõ ÇáúÚóæúÑóÉó ßóÇáúÍóíøö
(ÊõÈúÓóØõ ÇááøöÝóÇÝóÉõ) ÃóæøóáðÇ (Ëõãøó íõÈúÓóØõ ÇáúÅöÒóÇÑõ ÚóáóíúåóÇ
æóíõÞóãøóÕõ æóíõæÖóÚõ Úóáóì ÇáúÅöÒóÇÑö æóíõáóÝøõ íóÓóÇÑõåõ Ëõãøó
íóãöíäõåõ Ëõãøó ÇááøöÝóÇÝóÉõ ßóÐóáößó) áöíóßõæäó ÇáúÃóíúãóäõ Úóáóì
ÇáúÃóíúÓóÑö (æóåöíó ÊóáúÈóÓõ ÇáÏøöÑúÚó æóíõÌúÚóáõ ÔóÚúÑõåóÇ
ÖóÝöíÑóÊóíúäö Úóáóì ÕóÏúÑöåóÇ ÝóæúÞóåõ) Ãóíú ÇáÏøöÑúÚö (æóÇáúÎöãóÇÑõ
ÝóæúÞóåõ) Ãóíú ÇáÔøóÚúÑö (ÊóÍúÊó ÇááøöÝóÇÝóÉö) Ëõãøó íõÝúÚóáõ ßóãóÇ
ãóÑøó (æóíõÚúÞóÏõ ÇáúßóÝóäõ Åäú ÎöíÝó ÇäúÊöÔóÇÑõåõ)
(æóÎõäúËóì ãõÔúßöáñ ßóÇãúÑóÃóÉò Ýöíåö) Ãóíú ÇáúßóÝóäö¡ æóÇáúãõÍúÑöãõ
ßóÇáúÍóáóÇáö æóÇáúãõÑóÇåöÞõ ßóÇáúÈóÇáöÛö æóãóäú áóãú íõÑóÇåöÞú Åäú
ßõÝøöäó Ýöí æóÇÍöÏò ÌóÇÒó æóÇáÓøöÞúØõ íõáóÝøõ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÇáËøóÇäöí Ãóæúáóì áöÃóäøó Ýöíåö ÒöíóÇÏóÉð Ýöí ÓóÊúÑö ÇáÑøóÃúÓö
æóÇáúÚõäõÞö (Þóæúáõåõ æóíõßúÑóåõ) Ãóíú ÚöäúÏó ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö
(Þóæúáõåõ æóÃóÞóáøõåõ ãóÇ íóÚõãøõ ÇáúÈóÏóäó) ÙóÇåöÑõåõ Ãóäøóåõ áóæú áóãú
íõæÌóÏú áóåõ Ðóáößó ÓóÃóáõæÇ ÇáäøóÇÓó áóåõ ËóæúÈðÇ íóÚõãøõåõ¡ æóÃóäøó
ãóÇ Ïõæäó Ðóáößó ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúÚóÏóãö¡ æóÃóäøóåõ áóÇ íóÓúÞõØõ Èöåö
ÇáúÝóÑúÖõ Úóäú ÇáúãõßóáøóÝöíäó æóÅöäú ßóÇäó ÓóÇÊöÑðÇ áöáúÚóæúÑóÉö ãóÇ
áóãú íóÚõãøó ÇáúÈóÏóäó¡ áóßöäú áóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó ßóÝóäó ÇáÖøóÑõæÑóÉö ãóÇ
áóÇ íõÕóÇÑõ Åáóíúåö ÅáøóÇ ÚöäúÏó ÇáúÚóÌúÒö¡ ÝóáóÇ íõäóÇÓöÈõ ÊóÞúíöíÏóåõ
ÈöÔóíúÁò æóáöÐóÇ ÚóÈøóÑó ÇáúãõÕóäøöÝõ ÈöãóÇ íõæÌóÏõ.
äóÚóãú ãóÇ íóÚõãøõ ÇáúÈóÏóäó åõæó ßóÝóäõ ÇáúÝóÑúÖö ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö
Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö ÝóíóÓúÞõØõ Èöåö ÇáúÝóÑúÖõ Úóäú ÇáúãõßóáøóÝöíäó
áóÇ ÈöÞóíúÏö ßóæúäöåö ÚöäúÏó ÇáÖøóÑõæÑóÉö áöÃóäøóåóÇ ÊõÞóÏøóÑõ
ÈöÞóÏúÑöåóÇ¡ æóáöÐóÇ «áóãøóÇ ÇõÓúÊõÔúåöÏó ãõÕúÚóÈõ Èúäõ ÚõãóíúÑò -
ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõ - íóæúãó ÃõÍõÏò æóáóãú íóßõäú ÚöäúÏóåõ ÅáøóÇ
äóãöÑóÉñ Ãóíú ßöÓóÇÁñ ãõÎóØøóØñ ÝóßóÇäó ÅÐóÇ ÛõØøöíó ÈöåóÇ ÑóÃúÓõåõ
ÈóÏóÊú ÑöÌúáóÇåõ æóÈöÇáúÚóßúÓö ÃóãóÑó ÇáäøóÈöíøõ - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÈöÊóÛúØöíóÉö ÑóÃúÓöåö ÈöåóÇ æóÑöÌúáóíúåö
ÈöÇáúÅöÐúÎöÑö» ÅáøóÇ Ãóäøó ãóÇ áóÇ íóÓúÊõÑõ ÇáúÈóÏóäó áóÇ íóßúÝöí ÚöäúÏó
ÇáÖøóÑõæÑóÉö ÃóíúÖðÇ Èóáú íóÌöÈõ ÓóÊúÑõ ÈóÇÞöíåö ÈöäóÍúæö ÍóÔöíÔò
ßóÇáúÅöÐúÎöÑöº æóáöÐóÇ ÞóÇáó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ ÈóÚúÏó ÓóæúÞöåö ÍóÏöíËó
ãõÕúÚóÈò: æóåóÐóÇ Ïóáöíáñ Úóáóì Ãóäøó ÓóÊúÑó ÇáúÚóæúÑóÉö æóÍúÏóåóÇ áóÇ
íóßúÝöí ÎöáóÇÝðÇ áöáÔøóÇÝöÚöíøö ÇåÜ ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ: æóíõÞóãøóÕõ)
Ãóíú ÇáúãóíøöÊõ Ãóíú íõáúÈóÓõ ÇáúÞóãöíÕó ÈóÚúÏó ÊóäúÔöíÝöåö ÈöÎöÑúÞóÉò
ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ: æóíõáóÝøõ íóÓóÇÑõåõ Ëõãøó íóãöíäõåõ)
ÇáÖøóãöíÑóÇäö áöáúÅöÒóÇÑö æóÃóÔóÇÑó Èöåö Åáóì Ãóäøó ßõáøðÇ ãöäú
ÇáúÅöÒóÇÑö æóÇááøöÝóÇÝóÉö íõáóÝøõ æóÍúÏóåõ áöÃóäøóåõ Ãóãúßóäõ Ýöí
ÇáÓøóÊúÑö Ø (Þóæúáõåõ: áöíóßõæäó ÇáúÃóíúãóäõ Úóáóì ÇáúÃóíúÓóÑö)
ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ ÈöÍóÇáóÉö ÇáúÍóíóÇÉö ÅãúÏóÇÏñ (Þóæúáõåõ: ÊóÍúÊó
ÇááøöÝóÇÝóÉö) ÇáúÃóæúÖóÍõ ÊóÍúÊó ÇáúÅöÒóÇÑö (Þóæúáõåõ: Ëõãøó íõÝúÚóáõ
ßóãóÇ ãóÑøó) Ãóíú ÈöÃóäú ÊõæÖóÚó ÈóÚúÏó ÅáúÈóÇÓö ÇáÏøöÑúÚö æóÇáúÎöãóÇÑö
Úóáóì ÇáúÅöÒóÇÑö¡ æóíõáóÝøõ íóÓóÇÑõåõ ÅáóÎú ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: æóáóãú
íóÐúßõÑú ÇáúÎöÑúÞóÉó æóÝöí ÔóÑúÍö ÇáúßóäúÒö ÝóæúÞó ÇáúÃóßúÝóÇäö ßóíú áóÇ
ÊóäúÊóÔöÑó¡ æóÚóÑúÖõåóÇ ãóÇ Èóíúäó ËóÏúíö ÇáúãóÑúÃóÉö Åáóì ÇáÓøõÑøóÉö¡
æóÞöíáó ãóÇ Èóíúäó ÇáËøóÏúíö Åáóì ÇáÑøõßúÈóÉö¡ ßóíú áóÇ íóäúÊóÔöÑó
ÇáúßóÝóäõ Úóäú ÇáúÝóÎöÐóíúäö æóÞúÊó ÇáúãóÔúíö¡ æóÝöí ÇáÊøõÍúÝóÉö
ÊõÑúÈóØõ ÇáúÎöÑúÞóÉõ ÝóæúÞó ÇáúÃóßúÝóÇäö ÚöäúÏó ÇáÕøóÏúÑö ÝóæúÞó
ÇáËøóÏúíóíúäö ÇåÜ æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö æóÞóæúáö ÇáúÎõÌóäúÏöíøö:
ÊõÑúÈóØõ ÇáúÎöÑúÞóÉõ Úóáóì ÇáËøóÏúíóíúäö ÝóæúÞó ÇáúÃóßúÝóÇäö íõÍúÊóãóáõ
Ãóäú íõÑóÇÏó Èöåö ÊóÍúÊó ÇááøöÝóÇÝóÉö æóÝóæúÞó ÇáúÅöÒóÇÑö æóÇáúÞóãöíÕö
æóåõæó ÇáÙøóÇåöÑõ ÇåÜ æóÝöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö: ÊõáúÈóÓõ ÇáúÞóãöíÕó Ëõãøó
ÇáúÎöãóÇÑó ÝóæúÞóåõ Ëõãøó ÊõÑúÈóØõ ÇáúÎöÑúÞóÉõ ÝóæúÞó ÇáúÞóãöíÕö ÇåÜ
æóãõÝóÇÏõ åóÐöåö ÇáúÚöÈóÇÑóÇÊö ÇáöÇÎúÊöáóÇÝõ Ýöí ÚóÑúÖöåóÇ¡ æóÝöí
ãóÍóáøö æóÖúÚöåóÇ æóÝöí ÒóãóÇäöåö ÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ æóÎõäúËóì ãõÔúßöáñ ßóÇãúÑóÃóÉò Ýöíåö) Ãóíú ÝóíõßóÝøóäõ Ýöí
ÎóãúÓóÉö ÃóËúæóÇÈò ÇÍúÊöíóÇØðÇ áöÃóäøóåõ Úóáóì ÇÍúÊöãóÇáö ßóæúäöåö
ÐóßóÑðÇ ÝóÇáÒøöíóÇÏóÉõ áóÇ ÊóÖõÑøõ ÞóÇáó Ýöí ÇáäøóåúÑö ÅáøóÇ Ãóäøóåõ
íõÌóäøóÈõ ÇáúÍóÑöíÑó æóÇáúãõÚóÕúÝóÑó æóÇáúãõÒóÚúÝóÑó ÇÍúÊöíóÇØðÇ
(Þóæúáõåõ: æóÇáúãõÍúÑöãõ ßóÇáúÍóáóÇáö) Ãóíú ÝóíõÛóØøóì ÑóÃúÓõåõ
æóÊõØóíøóÈõ ÃóßúÝóÇäõåõ ÎöáóÇÝðÇ áöáÔøóÇÝöÚöíøö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - (Þóæúáõåõ: æóÇáúãõÑóÇåöÞõ ßóÇáúÈóÇáöÛö) ÇáÐøóßóÑõ ßóÇáÐøóßóÑö
æóÇáúÃõäúËóì ßóÇáúÃõäúËóì Í ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö áöÃóäøó ÇáúãõÑóÇåöÞó
Ýöí ÍóíóÇÊöåö íóÎúÑõÌõ ÝöíãóÇ íóÎúÑõÌõ Ýöíåö ÇáúÈóÇáöÛõ ÚóÇÏóÉð ÝóßóÐóÇ
íõßóÝøóäõ ÝöíãóÇ íõßóÝøóäõ Ýöíåö (Þóæúáõåõ æóãóäú áóãú íõÑóÇåöÞú ÅáóÎú)
åóÐóÇ áóæú ÐóßóÑðÇ ÞóÇáó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ æóÃóÏúäóì ãóÇ íõßóÝøóäõ Èöåö
ÇáÕøóÈöíøõ ÇáÕøóÛöíÑõ ËóæúÈñ æóÇÍöÏñ æóÇáÕøóÈöíøóÉõ ËóæúÈóÇäö. ÇåÜ.
æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: æóÅöäú ßóÇäó ÕóÈöíøðÇ áóãú íõÑóÇåöÞú ÝóÅöäú
ßõÝøöäó Ýöí ÎöÑúÞóÊóíúäö ÅÒóÇÑò æóÑöÏóÇÁò ÝóÍóÓóäñ¡ æóÅöäú ßõÝøöäó Ýöí
ÅÒóÇÑò æóÇÍöÏò ÌóÇÒó æóÃóãøóÇ ÇáÕøóÛöíÑóÉõ ÝóáóÇ ÈóÃúÓó Ãóäú ÊõßóÝøóäó
Ýöí ËóæúÈóíúäö. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: Ýöí Þóæúáöåö ÝóÍóÓóäñ ÅÔóÇÑóÉñ Åáóì Ãóäøóåõ áóæú ßõÝøöäó
ÈößóÝóäö ÇáúÈóÇáöÛö íóßõæäõ ÃóÍúÓóäó áöãóÇ Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö Úóäú
ÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÇáúÎõáóÇÕóÉö ÇáØøöÝúáõ ÇáøóÐöí áóãú íóÈúáõÛú ÍóÏøó
ÇáÔøóåúæóÉö ÇáúÃóÍúÓóäõ Ãóäú íõßóÝøóäó ÝöíãóÇ íõßóÝøóäõ Ýöíåö ÇáúÈóÇáöÛõ
æóÅöäú ßõÝøöäó Ýöí ËóæúÈò æóÇÍöÏò ÌóÇÒó ÇåÜ æóÝöíåö ÅÔóÇÑóÉñ Åáóì Ãóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó Èöãóäú áóãú íõÑóÇåöÞú ãóäú áóãú íóÈúáõÛú ÍóÏøó ÇáÔøóåúæóÉö
(Þóæúáõåõ æóÇáÓøöÞúØõ íõáóÝøõ) Ãóíú Ýöí ÎöÑúÞóÉò áöÃóäøóåõ áóíúÓó áóåõ
ÍõÑúãóÉñ ßóÇãöáóÉñ æóßóÐóÇ
(2/204)
æóáóÇ íõßóÝøóäõ ßóÇáúÚõÖúæö ãöäú
ÇáúãóíøöÊö
(æó) ÂÏóãöíøñ (ãóäúÈõæÔñ ØóÑöíøñ) áóãú íóÊóÝóÓøóÎú (íõßóÝøóäõ ßóÇóáøóÐöí
áóãú íõÏúÝóäú) ãóÑøóÉð ÈóÚúÏó ÃõÎúÑóì (æóÅöäú ÊóÝóÓøóÎó ßõÝøöäó Ýöí
ËóæúÈò æóÇÍöÏò) æóÅöáóì åõäóÇ ÕóÇÑó ÇáúãõßóÝøóäõæäó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó.
æóÇáËøóÇäöí ÚóÔóÑó: ÇáÔøóåöíÏõ ÐóßóÑóåóÇ Ýöí ÇáúãõÌúÊóÈóì
(æóáóÇ ÈóÃúÓó Ýöí ÇáúßóÝóäö ÈöÈõÑõæÏò æóßóÊøóÇäò æóÝöí ÇáäøöÓóÇÁö
ÈöÍóÑöíÑò æóãõÒóÚúÝóÑò æóãõÚóÕúÝóÑò) áöÌóæóÇÒöåö Èößõáøö ãóÇ íóÌõæÒõ
áõÈúÓõåõ ÍóÇáó ÇáúÍóíóÇÉö æóÃóÍóÈøõåõ ÇáúÈóíóÇÖõ Ãóæú ãóÇ ßóÇäó íõÕóáøöí
Ýöíåö
(æóßóÝóäõ ãóäú áóÇ ãóÇáó áóåõ Úóáóì ãóäú ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÊõåõ) ÝóÅöäú
ÊóÚóÏøóÏõæÇ ÝóÚóáóì ÞóÏúÑö ãöíÑóÇËöåöãú.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãóäú æõáöÏó ãóíøöÊðÇ ÈóÏóÇÆöÚõ (Þóæúáõåõ: æóáóÇ íõßóÝøóäõ) Ãóíú áóÇ
íõÑóÇÚóì Ýöíåö ÓõäøóÉõ ÇáúßóÝóäö¡ æóåóáú ÇáäøóÝúíõ ÈöãóÚúäóì Çáäøóåúíö
Ãóæú ÈöãóÚúäóì äóÝúíö ÇááøõÒõæãö¿ ÇáÙøóÇåöÑõ ÇáËøóÇäöí ÝóáúíõÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ ßóÇáúÚõÖúæö ãöäú ÇáúãóíøöÊö) Ãóíú áóæú æõÌöÏó ØóÑóÝñ ãöäú
ÃóØúÑóÇÝö ÅäúÓóÇäò Ãóæú äöÕúÝõåõ ãóÔúÞõæÞðÇ ØõæáðÇ Ãóæú ÚóÑúÖðÇ íõáóÝøõ
Ýöí ÎöÑúÞóÉò ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ãóÚóåõ ÇáÑøóÃúÓõ ÝóíõßóÝøóäõ ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÞóÇáó: æóßóÐóÇ ÇáúßóÇÝöÑõ áóæú áóåõ Ðõæ ÑóÍöãò ãóÍúÑóãò
ãõÓúáöãò íõÛóÓøöáõåõ æóíõßóÝøöäõåõ Ýöí ÎöÑúÞóÉò áöÃóäøó ÇáÊøóßúÝöíäó
Úóáóì æóÌúåö ÇáÓøõäøóÉö ãöäú ÈóÇÈö ÇáúßóÑóÇãóÉö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ ãóäúÈõæÔñ ØóÑöíøñ) Ãóíú ÈöÃóäú æõÌöÏó ãóäúÈõæÔðÇ ÈöáóÇ ßóÝóäò
(Þóæúáõåõ áóãú íóÊóÝóÓøóÎú) ÞóíøóÏó Èöåö áöÃóäøóåõ áóæú ÊóÝóÓøóÎó
íõßóÝøóäõ Ýöí ËóæúÈò æóÇÍöÏò ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö ÈóÚúÏóåõ æóÇáÙøóÇåöÑõ
Ãóäøóåõ ÈóíóÇäñ áöáúãõÑóÇÏö ãöäú Þóæúáöåö ØóÑöíøñ ßóãóÇ ÊóÔúåóÏõ Èöåö
ÇáúãõÞóÇÈóáóÉõ ÈöÞóæúáöåö æóÅöäú ÊóÝóÓøóÎó (Þóæúáõåõ ßóÇóáøóÐöí áóãú
íõÏúÝóäú) Ãóíú íõßóÝøóäõ Ýöí ËóáóÇËóÉö ÃóËúæóÇÈò (Þóæúáõåõ ãóÑøóÉð
ÈóÚúÏó ÃõÎúÑóì) Ãóíú áóæú äõÈöÔó ËóÇäöíðÇ æóËóÇáöËðÇ¡ æóÃóßúËóÑó ßõÝøöäó
ßóÐóáößó ãóÇ ÏóÇãó ØóÑöíøðÇ ãöäú ÃóÕúáö ãóÇáöåö ÚöäúÏóäóÇ¡ æóáóæú
ãóÏúíõæäðÇ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÞóÈóÖó ÇáúÛõÑóãóÇÁõ ÇáÊøóÑößóÉó ÝóáóÇ íõÓúÊóÑóÏøõ
ãöäúåõãú¡ æóÅöäú ÞõÓöãó ãóÇáõåõ ÝóÚóáóì ßõáøö æóÇÑöËò ÈöÞóÏúÑö äóÕöíÈöåö
Ïõæäó ÇáúÛõÑóãóÇÁö æóÃóÕúÍóÇÈö ÇáúæóÕóÇíóÇ áöÃóäøóåõãú ÃóÌóÇäöÈõ ÓóßúÈö
ÇáúÃóäúåõÑö (Þóæúáõåõ ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó) ÇáúãóÐúßõæÑõ ãöäúåóÇ ãóÊúäðÇ
ÎóãúÓóÉñ: ÇáÑøóÌõáõ¡ æóÇáúãóÑúÃóÉõ¡ æóÇáúÎõäúËóì¡ æóÇáúãóäúÈõæÔõ
ÇáØøóÑöíøõ¡ æóÇáúãõÊóÝóÓøöÎõ. æóÐóßóÑó Ýöí ÇáÔøóÑúÍö ÓöÊøóÉð:
ÇáúãõÍúÑöãõ¡ æóÇáúãõÑóÇåöÞõ ÐóßóÑñ Ãóæú ÃõäúËóì¡ æóãóäú áóãú íõÑóÇåöÞú
ßóÐóáößó Ãóæú ÇáÓøöÞúØõ áóßöäú ÚóáöãúÊ Ãóäøó ÇáúãõÑóÇåöÞóÉó áóãú íóäõÕøó
Úóáóì ÍõßúãöåóÇ æóÞóÏøóãúäóÇ Úóäú ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÇËúäóíúäö ÂÎóÑóíúäö
æóåõãóÇ ãóäú æõáöÏó ãóíøöÊðÇ æóÇáúßóÇÝöÑõ
(Þóæúáõåõ æóáóÇ ÈóÃúÓó ÅáóÎú) ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó ÎöáóÇÝóåõ Ãóæúáóì
æóåõæó ÇáúÈóíóÇÖõ ãöäú ÇáúÞõØúäö. æóÝöí ÌóÇãöÚö ÇáúÝóÊóÇæóì: æóíóÌõæÒõ
Ãóäú íõßóÝøóäó ÇáÑøóÌõáõ ãöäú ÇáúßóÊøóÇäö æóÇáÕøõæÝö áóßöäú ÇáúÃóæúáóì
ÇáúÞõØúäõ. æóÝöí ÇáÊøóÇÌöíøóÉö: æóíõßúÑóåõ ÇáÕøõæÝõ æóÇáÔøóÚúÑõ
æóÇáúÌöáúÏõ¡ æóÝöí ÇáúãõÍöíØö æóÛóíúÑõåõ¡ æóíõÓúÊóÍóÈøõ ÇáúÈóíóÇÖõ
ÅÓúãóÇÚöíáõ (Þóæúáõåõ ÈöÈõÑõæÏò) ÌóãúÚõ ÈõÑúÏò ÈöÇáÖøóãøö ãöäú ÈõÑõæÏö
ÇáúÚóÕóÈö ãõÛúÑöÈñ Ëõãøó ÞóÇáó: æóÇáúÚóÕóÈõ ãöäú ÈõÑõæÏö Çáúíóãóäö
áöÃóäøóåõ íõÚúÕóÈõ ÛóÒúáõåõ Ëõãøó íõÕúÈóÛõ Ëõãøó íõÍóÇßõ¡ æóÝöíåö:
æóÃóãøóÇ ÇáúÈõÑúÏóÉõ ÈöÇáúåóÇÁö ÝóßöÓóÇÁñ ãõÑóÈøóÚñ ÃóÓúæóÏõ ÕóÛöíÑñ
(Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáäøöÓóÇÁö) Úóáóì ÊóÞúÏöíÑö ãõÖóÇÝò Ãóíú æóÝöí ßóÝóäö
ÇáäøöÓóÇÁö æóÇÍúÊóÑóÒó Úóäú ÇáÑøöÌóÇáö áöÃóäøóåõ íõßúÑóåõ áóåõãú Ðóáößó
(Þóæúáõåõ æóÃóÍóÈøõåõ ÇáúÈóíóÇÖõ) æóÇáúÌóÏöíÏõ æóÇáúÛóÓöíáõ Ýöíåö
ÓóæóÇÁñ äóåúÑñ (Þóæúáõåõ Ãóæú ãóÇ ßóÇäó íõÕóáøöí Ýöíåö) ãóÑúæöíøñ Úóäú
ÇÈúäö ÇáúãõÈóÇÑóßö Ø
(Þóæúáõåõ ãóäú áóÇ ãóÇáó áóåõ) ÃóãøóÇ ãóäú áóåõ ãóÇáñ ÝóßóÝóäõåõ Ýöí
ãóÇáöåö íõÞóÏøóãõ Úóáóì ÇáÏøóíúäö æóÇáúæóÕöíøóÉö æóÇáúÅöÑúËö Åáóì ÞóÏúÑö
ÇáÓøõäøóÉö ãóÇ áóãú íóÊóÚóáøóÞú Èöåö ÍóÞøõ ÇáúÛóíúÑö ßóÇáÑøóåúäö
æóÇáúãóÈöíÚö ÞóÈúáó ÇáúÞóÈúÖö æóÇáúÚóÈúÏö ÇáúÌóÇäöí ÈóÍúÑñ æóÒóíúáóÚöíøñ
æóÞóÏøóãúäóÇ Ãóäøó áöáúÛõÑóãóÇÁö ãóäúÚó ÇáúæóÑóËóÉö ãöäú ÊóßúÝöíäöåö
ÈöãóÇ ÒóÇÏó Úóáóì ßóÝóäö ÇáúßöÝóÇíóÉö (Þóæúáõåõ Úóáóì ãóäú ÊóÌöÈõ
Úóáóíúåö äóÝóÞóÊõåõ) æóßóÝóäõ ÇáúÚóÈúÏö Úóáóì ÓóíøöÏöåö æóÇáúãóÑúåõæäö
Úóáóì ÇáÑøóÇåöäö æóÇáúãóÈöíÚö Ýöí íóÏö ÇáúÈóÇÆöÚö Úóáóíúåö ÈóÍúÑñ
(Þóæúáõåõ ÝóÚóáóì ÞóÏúÑö ãöíÑóÇËöåöãú) ßóãóÇ ßóÇäóÊú ÇáäøóÝóÞóÉõ
æóÇÌöÈóÉð Úóáóíúåöãú ÝóÊúÍñ Ãóíú ÝóÅöäøóåóÇ Úóáóì ÞóÏúÑö ÇáúãöíÑóÇËö¡
Ýóáóæú áóåõ ÃóÎñ áöÃõãøò æóÃóÎñ ÔóÞöíÞñ ÝóÚóáóì ÇáúÃóæøóáö ÇáÓøõÏõÓõ
æóÇáúÈóÇÞöí Úóáóì ÇáÔøóÞöíÞö.
ÃóÞõæáõ: æóãõÞúÊóÖóì ÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáúßóÝóäö ÈöÇáäøóÝóÞóÉö Ãóäøóåõ áóæú
ßóÇäó áóåõ ÇÈúäñ æóÈöäúÊñ ßóÇäó ÚóáóíúåöãóÇ ÓóæöíøóÉð ßóÇáäøóÝóÞóÉöº ÅÐú
áóÇ íõÚúÊóÈóÑõ ÇáúãöíÑóÇËõ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö ÇáúæóÇÌöÈóÉö Úóáóì ÇáúÝóÑúÚö
áöÃóÕúáöåöº æóáöÐóÇ áóæú ßóÇäó áóåõ ÇÈúäñ ãõÓúáöãñ¡ æóÇÈúäñ ßóÇÝöÑñ
Ýóåöíó ÚóáóíúåöãóÇ¡ æóãõÞúÊóÖóÇåõ ÃóíúÖðÇ Ãóäøóåõ áóæú ßóÇäó áöáúãóíøöÊö
ÃóÈñ æóÇÈúäñ ßóÝøóäóåõ ÇáöÇÈúäõ Ïõæäó ÇáúÃóÈö ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö
Úóáóì ÇáÊøóÝóÇÕöíáö ÇáúÂÊöíóÉö Ýöí ÈóÇÈöåóÇ Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì.
[ÊóäúÈöíåñ]
áóæú ßóÝøóäóåõ ÇáúÍóÇÖöÑõ ãöäú ãóÇáöåö áöíóÑúÌöÚó Úóáóì ÇáúÛóÇÆöÈö
ãöäúåõãú ÈöÍöÕøóÊöåö ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó áóåõ Åäú ÃóäúÝóÞó ÈöáóÇ ÅÐúäö
ÇáúÞóÇÖöí ÍóÇæöí ÇáÒøóÇåöÏöíøö æóÇÓúÊóäúÈóØó ãöäúåõ ÇáúÎóíúÑõ
ÇáÑøóãúáöíøõ Ãóäøóåõ áóæú ßóÝøóäó ÇáÒøóæúÌóÉó ÛóíúÑõ ÒóæúÌöåóÇ ÈöáóÇ
ÅÐúäöåö¡ æóáóÇ ÅÐúäö ÇáúÞóÇÖöí Ýóåõæó ãõÊóÈóÑøöÚñ.
(2/205)
(æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÇáÒøóæúÌö æóÇáúÝóÊúæóì
Úóáóì æõÌõæÈö ßóÝóäöåóÇ Úóáóíúåö) ÚöäúÏó ÇáËøóÇäöí (æóÅöäú ÊóÑóßóÊú
ãóÇáðÇ) ÎóÇäöíøóÉñ æóÑóÌøóÍóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöÃóäøóåõ ÇáÙøóÇåöÑõ
áöÃóäøóåõ ßóßöÓúæóÊöåóÇ (æóÅöäú áóãú íóßõäú ËóãøóÉó ãóäú ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö
äóÝóÞóÊõåõ ÝóÝöí ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö ÝóÅöäú áóãú íóßõäú) ÈóíúÊõ ÇáúãóÇáö
ãóÚúãõæÑðÇ Ãóæú ãõäúÊóÙöãðÇ (ÝóÚóáóì ÇáúãõÓúáöãöíäó ÊóßúÝöíäõåõ) ÝóÅöäú
áóãú íóÞúÏöÑõæÇ ÓóÃóáõæÇ ÇáäøóÇÓó áóåõ ËóæúÈðÇ ÝóÅöäú ÝóÖóáó ÔóíúÁñ
ÑõÏøó áöáúãõÕøóÏøöÞö Åäú Úõáöãó æóÅöáøóÇ ßõÝøöäó Èöåö ãöËúáõåõ¡ æóÅöáøóÇ
ÊõÕõÏøöÞó Èöåö ãõÌúÊóÈóì æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøóåõ áóÇ íóÌöÈõ Úóáóíúåöãú ÅáøóÇ
ÓõÄóÇáõ ßóÝóäö ÇáÖøóÑõæÑóÉö áóÇ ÇáúßöÝóÇíóÉõ æóáóæú ßóÇäó Ýöí ãóßóÇä
áóíúÓó Ýöíåö ÅáøóÇ æóÇÍöÏñ¡ æóÐóáößó ÇáúæóÇÍöÏõ áóíúÓó áóåõ ÅáøóÇ ËóæúÈñ
áóÇ íóáúÒóãõåõ ÊóßúÝöíäõåõ Èöåö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãóØúáóÈñ Ýöí ßóÝóäö ÇáÒøóæúÌóÉö Úóáóì ÇáÒøóæúÌö
(Þóæúáõåõ: æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÇáÒøóæúÌö) Ãóíú Ýöí æõÌõæÈö ßóÝóäö ÒóæúÌóÊöåö
Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ ÚöäúÏó ÇáËøóÇäöí) Ãóíú ÃóÈöí íõæÓõÝó æóÃóãøóÇ ÚöäúÏó
ãõÍóãøóÏò ÝóáóÇ íóáúÒóãõåõ áöÇäúÞöØóÇÚö ÇáÒøóæúÌöíøóÉö ÈöÇáúãóæúÊö¡
æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì Ãóäøóåõ áóÇ ÑöæóÇíóÉó Úóäú ÃóÈöí
ÍóäöíÝóÉó áóßöäú ÐóßóÑó Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö Úóäú ÔóÑúÍö
ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö áöãõÕóäøöÝöåóÇ Ãóäøó Þóæúáó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ßóÞóæúáö
ÃóÈöí íõæÓõÝó (Þóæúáõåõ: æóÅöäú ÊóÑóßóÊú ãóÇáðÇ ÅáóÎú) ÇÚúáóãú Ãóäøóåõ
ÇÎúÊóáóÝóÊú ÇáúÚöÈóÇÑóÇÊõ Ýöí ÊóÍúÑöíÑö Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó ÝóÝöí
ÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÇáúÎõáóÇÕóÉö æóÇáÙøóåöíÑöíøóÉö: Ãóäøóåõ íóáúÒóãõåõ
ßóÝóäõåóÇ¡ æóÅöäú ÊóÑóßóÊú ãóÇáðÇ æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì æóÝöí ÇáúãõÍöíØö
æóÇáÊøóÌúäöíÓö æóÇáúæóÇÞöÚóÇÊö æóÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö áöãõÕóäøöÝöåö ÅÐóÇ
áóãú íóßõäú áóåóÇ ãóÇáñ ÝóßóÝóäõåóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö æóÚóáóíúåö
ÇáúÝóÊúæóì æóÝöí ÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö áöãõÕóäøöÝöåö ÅÐóÇ ãóÇÊóÊú æóáóÇ
ãóÇáó áóåóÇ ÝóÚóáóì ÇáÒøóæúÌö ÇáúãõæÓöÑö ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÃóÍúßóÇãö
Úóäú ÇáúãõÈúÊóÛóì ÈöÒöíóÇÏóÉò æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì æóãõÞúÊóÖóÇåõ
Ãóäøóåõ áóæú ãõÚúÓöÑðÇ áóÇ íóáúÒóãõåõ ÇÊøöÝóÇÞðÇ æóÝöí ÇáúÃóÍúßóÇãö
ÃóíúÖðÇ Úóäú ÇáúÚõíõæäö ßóÝóäõåóÇ Ýöí ãóÇáöåóÇ Åäú ßóÇäó æóÅöáøóÇ
ÝóÚóáóì ÇáÒøóæúÌö æóáóæú ãõÚúÓöÑðÇ ÝóÝöí ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö. ÇåÜ.
æóÇóáøóÐöí ÇÎúÊóÇÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö áõÒõæãõåõ Úóáóíúåö ãõæÓöÑðÇ Ãóæú áóÇ
áóåóÇ ãóÇáñ Ãóæú áóÇ áöÃóäøóåõ ßóßöÓúæóÊöåóÇ æóåöíó æóÇÌöÈóÉñ Úóáóíúåö
ãõØúáóÞðÇ ÞóÇáó: æóÕóÍøóÍóåõ Ýöí äóÝóÞóÇÊö ÇáúæóáúæóÇáöÌíøóÉö. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÚöÈóÇÑóÊõåóÇ ÅÐóÇ ãóÇÊóÊú ÇáúãóÑúÃóÉõ¡ æóáóÇ ãóÇáó áóåóÇ ÞóÇáó
ÃóÈõæ íõæÓõÝó: íõÌúÈóÑõ ÇáÒøóæúÌõ Úóáóì ßóÝóäöåóÇ¡ æóÇáúÃóÕúáõ Ýöíåö
Ãóäøó ãóäú íõÌúÈóÑõ Úóáóì äóÝóÞóÊöåö Ýöí ÍóíóÇÊöåö íõÌúÈóÑõ ÚóáóíúåóÇ
ÈóÚúÏó ãóæúÊöåö¡ æóÞóÇáó ãõÍóãøóÏñ: áóÇ íõÌúÈóÑõ ÇáÒøóæúÌõ æóÇáÕøóÍöíÍõ
ÇáúÃóæøóáõ ÇåÜ ÝóáúíõÊóÃóãøóáú. [ÊóäúÈöíåñ]
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: íóäúÈóÛöí Ãóäú íóßõæäó ãóÍóáøõ ÇáúÎöáóÇÝö ãóÇ
ÅÐóÇ áóãú íóÞõãú ÈöåóÇ ãóÇäöÚõ ÇáúæõÌõæÈö Úóáóíúåö ÍóÇáóÉó ÇáúãóæúÊö
ãöäú äõÔõæÒöåóÇ Ãóæú ÕöÛóÑöåóÇ æóäóÍúæö Ðóáößó ÇåÜ æóåõæó æóÌöíåñ
áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ ÇõÚúÊõÈöÑó áõÒõæãõ ÇáúßóÝóäö ÈöáõÒõæãö ÇáäøóÝóÞóÉö ÓóÞóØó
ÈöãóÇ íõÓúÞöØõåóÇ.
Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó ÇáúæóÇÌöÈó Úóáóíúåö ÊóßúÝöíäõåóÇ æóÊóÌúåöíÒõåóÇ
ÇáÔøóÑúÚöíøóÇäö ãöäú ßóÝóäö ÇáÓøõäøóÉö Ãóæú ÇáúßöÝóÇíóÉö æóÍóäõæØò
æóÃõÌúÑóÉö ÛõÓúáò æóÍóãúáò æóÏóÝúäò Ïõæäó ãóÇ ÇõÈúÊõÏöÚó Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ
ãöäú ãõåóáøöáöíäó æóÞõÑøóÇÁò æóãõÛóäøöíäó æóØóÚóÇãò ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò
æóäóÍúæö Ðóáößó¡ æóãóäú ÝóÚóáó Ðóáößó ÈöÏõæäö ÑöÖóÇ ÈóÞöíøóÉö
ÇáúæóÑóËóÉö ÇáúÈóÇáöÛöíäó íóÖúãóäõåõ Ýöí ãóÇáöåö (Þóæúáõåõ ÝóÅöäú áóãú
íóßõäú ÈóíúÊõ ÇáúãóÇáö ãóÚúãõæÑðÇ) Ãóíú ÈöÃóäú áóãú íóßõäú Ýöíåö ÔóíúÁñ
Ãóæú ãõäúÊóÙöãðÇ Ãóíú ãõÓúÊóÞöíãðÇ ÈöÃóäú ßóÇäó ÚóÇãöÑðÇ æóáóÇ íóÕúÑöÝõ
ãóÕóÇÑöÝóåõ Ø (Þóæúáõåõ ÝóÚóáóì ÇáúãõÓúáöãöíäó) Ãóíú ÇáúÚóÇáöãöíäó Èöåö
æóåõæó ÝóÑúÖõ ßöÝóÇíóÉò íóÃúËóãõ ÈöÊóÑúßöåö ÌóãöíÚõ ãóäú Úóáöãó Èöåö Ø
(Þóæúáõåõ ÝóÅöäú áóãú íóÞúÏöÑõæÇ) Ãóíú ãóäú Úóáöãó ãöäúåõãú ÈöÃóäú
ßóÇäõæÇ ÝõÞóÑóÇÁó (Þóæúáõåõ æóÅöáøóÇ ßõÝøöäó Èöåö ãöËúáõåõ) åóÐóÇ áóãú
íóÐúßõÑúåõ Ýöí ÇáúãõÌúÊóÈóì Èóáú ÒóÇÏóåõ Úóáóíúåö Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáÊøóÌúäöíÓö æóÇáúæóÇÞöÚóÇÊö.
ÞõáúÊ: æóÝöí ãõÎúÊóÇÑóÇÊö ÇáäøóæóÇÒöáö áöÕóÇÍöÈö ÇáúåöÏóÇíóÉö: ÝóÞöíÑñ
ãóÇÊó ÝóÌõãöÚó ãöäú ÇáäøóÇÓö ÇáÏøóÑóÇåöãõ æóßóÝøóäõæåõ æóÝóÖóáó ÔóíúÁñ
Åäú ÚõÑöÝó ÕóÇÍöÈõåõ íõÑóÏøõ Úóáóíúåö æóÅöáøóÇ íõÕúÑóÝõ Åáóì ßóÝóäö
ÝóÞöíÑò ÂÎóÑó Ãóæú íõÊóÕóÏøóÞõ Èöåö (Þóæúáõåõ: æóÙóÇåöÑõåõ ÅáóÎú) Ãóíú
ÙóÇåöÑõ Þóæúáöåö ËóæúÈðÇ¡ æóåóÐóÇ ÈóÍúËñ áöÕóÇÍöÈö ÇáäøóåúÑö áóßöäú
ÞóÇáó Ýöí ãõÎúÊóÇÑóÇÊö ÇáäøóæóÇÒöáö ÈóÚúÏó ãóÇ äóÞóáúäóÇåõ Úóäúåõ. æóáóÇ
íõÌúãóÚõ ãöäú ÇáäøóÇÓö ÅáøóÇ ÞóÏúÑõ ßöÝóÇíóÊöåö ÇåÜ ÝóÊóÃóãøóáú. Ëõãøó
ÑóÃóíúÊ Ýöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÚõãúÏóÉö ÇáúãõÝúÊöí æóáóÇ íóÌúãóÚõæäó ãöäú
ÇáäøóÇÓö ÅáøóÇ ÞóÏúÑó ËóæúÈò æóÇÍöÏò ÇåÜ (Þóæúáõåõ áóÇ íóáúÒóãõåõ
ÊóßúÝöíäõåõ Èöåö) áöÃóäøóåõ ãõÍúÊóÇÌñ Åáóíúåö Ýóáóæú ßóÇäó ÇáËøóæúÈõ
áöáúãóíøöÊö æóÇáúÍóíøõ æóÇÑöËõåõ íõßóÝøóäõ Èöåö ÇáúãóíøöÊõ áöÃóäøóåõ
ãõÞóÏøóãñ Úóáóì ÇáúãöíÑóÇËö ÈóÍúÑñ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúÍóíøõ
(2/206)
æóáóÇ íóÎúÑõÌõ ÇáúßóÝóäõ Úóäú ãöáúßö
ÇáúãõÊóÈóÑøöÚö
(æóÇáÕøóáóÇÉõ Úóáóíúåö) ÕöÝóÊõåóÇ (ÝóÑúÖõ ßöÝóÇíóÉò) ÈöÇáúÅöÌúãóÇÚö
ÝóíóßúÝõÑõ ãõäúßöÑõåóÇ áöÃóäøóåõ ÃóäúßóÑó ÇáúÅöÌúãóÇÚó ÞõäúíóÉñ
(ßóÏóÝúäöåö) æóÛõÓúáöåö æóÊóÌúåöíÒöåö ÝóÅöäøóåóÇ ÝóÑúÖõ ßöÝóÇíóÉò.
(æóÔóÑúØõåóÇ) ÓöÊøóÉñ (ÅÓúáóÇãõ ÇáúãóíøöÊö æóØóåóÇÑóÊõåõ) ãóÇ áóãú
íõåóáú Úóáóíúåö ÇáÊøõÑóÇÈõ ÝóíõÕóáøóì Úóáóì ÞóÈúÑöåö ÈöáóÇ ÛõÓúáò¡
æóÅöäú Õóáøóì Úóáóíúåö ÃóæøóáðÇ ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãõÖúØóÑøðÇ Åáóíúåö áöÈóÑúÏò Ãóæú ÓóÈóÈò íõÎúÔóì ãöäúåõ ÇáÊøóáóÝõ ßóãóÇ
áóæú ßóÇäó áöáúãóíøöÊö ãóÇÁñ æóåõäóÇßó ãõÖúØóÑøñ Åáóíúåö áöÚóØóÔò
ÞõÏøöãó Úóáóì ÛõÓúáöåö ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ: æóáóÇ íóÎúÑõÌõ
ÇáúßóÝóäõ Úóäú ãöáúßö ÇáúãõÊóÈóÑøöÚö) ÍóÊøóì áóæú ÇÝúÊóÑóÓó ÇáúãóíøöÊó
ÓóÈõÚñ ßóÇäó áöáúãõÊóÈóÑøöÚö áóÇ áöáúæóÑóËóÉö äóåúÑñ Ãóíú Åäú áóãú
íóßõäú æóåóÈóåõ áóåõãú ßóãóÇ Ýöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÇáúãõÍöíØö.
ãóØúáóÈñ Ýöí ÕóáóÇÉö ÇáúÌöäóÇÒóÉö
(Þóæúáõåõ ÕöÝóÊõåóÇ ÅáóÎú) ÐóßóÑó ÕöÝóÊóåóÇ æóÔóÑúØóåóÇ æóÑõßúäóåóÇ
æóÓõäóäóåóÇ æóßóíúÝöíøóÊóåóÇ æóÇáúÃóÍóÞøó ÈöåóÇ. ÞóÇáó
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ: æóÓóÈóÈõ æõÌõæÈöåóÇ ÇáúãóíøöÊõ ÇáúãõÓúáöãõ ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÎõáóÇÕóÉö æóæóÞúÊõåóÇ æóÞúÊõ ÍõÖõæÑöåöº æóáöÐóÇ ÞõÏøöãóÊú Úóáóì
ÓõäøóÉö ÇáúãóÛúÑöÈö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÎöÒóÇäóÉö. ÇåÜ. æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö
æóíõÝúÓöÏõåóÇ ãóÇ ÃóÝúÓóÏó ÇáÕøóáóÇÉó ÅáøóÇ ÇáúãõÍóÇÐóÇÉó ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö æóÊõßúÑóåõ Ýöí ÇáúÃóæúÞóÇÊö ÇáúãóßúÑõæåóÉö æóáóæú ÃóÍúÏóËó
ÇáúÅöãóÇãõ ÝóÇÓúÊóÎúáóÝó ÛóíúÑóåõ ÝöíåóÇ ÌóÇÒó åõæó ÇáÕøóÍöíÍõ ßóÐóÇ Ýöí
ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ ÈöÇáúÅöÌúãóÇÚö) æóãóÇ Ýöí ÈóÚúÖö
ÇáúÚöÈóÇÑóÇÊö ãöäú ÃóäøóåóÇ æóÇÌöÈóÉñ ÝóÇáúãõÑóÇÏõ ÇáöÇÝúÊöÑóÇÖõ ÈóÍúÑñ
áóßöäú Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Úóäú ÇáäøóÙúãö Þöíáó ÅäøóåóÇ ÓõäøóÉñ. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: íõãúßöäõ ÊóÃúæöíáõåõ ÈöËõÈõæÊöåóÇ ÈöÇáÓøõäøóÉö ßóãóÇ Ýöí
äóÙóÇÆöÑöåö áóßöäú íõäóÇÝöíåö ÇáÊøóÕúÑöíÍõ ÈöÇáúÅöÌúãóÇÚö ÅáøóÇ Ãóäú
íõÞóÇáó Åäøó ÇáúÅöÌúãóÇÚó ÓóäóÏõåõ ÇáÓøõäøóÉõ ßóÞóæúáöåö - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ÕóáøõæÇ Úóáóì ßõáø ÈóÑøò æóÝóÇÌöÑò»
æóÃóãøóÇ Þóæúáå ÊóÚóÇáóì {æóÕóáøö Úóáóíúåöãú} [ÇáÊæÈÉ: 103] ÝóÞöíáó
Åäøóåõ Ïóáöíáõ ÇáúÝóÑúÖöíøóÉö áóßöäú ÑõÏøó ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö
ÈöÅöÌúãóÇÚö ÇáúãõÝóÓøöÑöíäó Úóáóì Ãóäøó ÇáúãóÃúãõæÑó Èöåö åõæó
ÇáÏøõÚóÇÁõ æóÇáöÇÓúÊöÛúÝóÇÑõ áöáúãõÊóÕóÏøöÞö. ÇåÜ.
åóÐóÇ¡ æóÇÓúÊóÔúßóáó ÇáúãõÍóÞøöÞõ ÇÈúäõ ÇáúåõãóÇãö Ýöí ÇáÊøóÍúÑöíÑö
æõÌõæÈóåóÇ ÈöÓõÞõæØöåóÇ ÈöÝöÚúáö ÇáÕøóÈöíøö¡ ÞóÇáó: æóÇáúÌóæóÇÈõ ÈöÃóäøó
ÇáúãóÞúÕõæÏó ÇáúÝöÚúáõ áóÇ íóÏúÝóÚõ ÇáúæóÇÑöÏó ãöäú áóÝúÙö ÇáúæõÌõæÈö
ÇåÜ Ãóíú áöÃóäøó ÇáúæõÌõæÈó Úóáóì ÇáúãõßóáøóÝöíäó ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú
ÕõÏõæÑö ÇáúÝöÚúáö ãöäúåõãú æóÐóßóÑó ÔóÇÑöÍõåõ ÇáúãõÍóÞøöÞõ ÇÈúäõ ÃóãöíÑö
ÍóÇÌøò Ãóäøó ÓõÞõæØóåóÇ ÈöÝöÚúáö ÇáÕøóÈöíøö ÇáúãõãóíøöÒö åõæó ÇáúÃóÕóÍøõ
ÚöäúÏó ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö ÞóÇáó: æóáóÇ íóÍúÖõÑõäöí åóÐóÇ ãóäúÞõæáðÇ ÝöíãóÇ
æóÞóÝúÊ Úóáóíúåö ãöäú ßõÊõÈöäóÇ æóÅöäøóãóÇ ÙóÇåöÑõ ÃõÕõæáö ÇáúãóÐúåóÈö
ÚóÏóãõ ÇáÓøõÞõæØö ÇåÜ æóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö ÞóÑöíÈðÇ
(Þóæúáõåõ: æóÔóÑúØõåóÇ) Ãóíú ÔóÑúØõ ÕöÍøóÊöåóÇ æóÃóãøóÇ ÔõÑõæØõ
æõÌõæÈöåóÇ Ýóåöíó ÔõÑõæØõ ÈóÞöíøóÉö ÇáÕøóáóæóÇÊö ãöäú ÇáúÞõÏúÑóÉö
æóÇáúÚóÞúáö æóÇáúÈõáõæÛö æóÇáúÅöÓúáóÇãö ãóÚó ÒöíóÇÏóÉö ÇáúÚöáúãö
ÈöãóæúÊöåö ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ ÓöÊøóÉñ) ËóáóÇËóÉñ Ýöí ÇáúãóÊúäö
æóËóáóÇËóÉñ Ýöí ÇáÔøóÑúÍö¡ æóåöíó: ÓóÊúÑõ ÇáúÚóæúÑóÉö¡ æóÍõÖõæÑõ
ÇáúãóíøöÊö¡ æóßóæúäõåõ Ãóæú ÃóßúËóÑõåõ ÃóãóÇãó ÇáúãõÕóáøöí¡ æóÒóÇÏó
ÃóíúÖðÇ ÓóÇÈöÚðÇ: æóåõæó ÈõáõæÛõ ÇáúÅöãóÇãö¡ Ëõãøó åóÐöåö ÇáÔøõÑõæØõ
ÑóÇÌöÚóÉñ Åáóì ÇáúãóíøöÊö¡ æóÃóãøóÇ ÇáÔøõÑõæØõ ÇáøóÊöí ÊóÑúÌöÚõ Åáóì
ÇáúãõÕóáøöí Ýóåöíó ÔõÑõæØõ ÈóÞöíøóÉö ÇáÕøóáóæóÇÊö ãöäú ÇáØøóåóÇÑóÉö
ÇáúÍóÞöíÞöíøóÉö ÈóÏóäðÇ æóËóæúÈðÇ æóãóßóÇäðÇ æóÇáúÍõßúãöíøóÉö æóÓóÊúÑö
ÇáúÚóæúÑóÉö æóÇáöÇÓúÊöÞúÈóÇáö æóÇáäøöíøóÉö Óöæóì ÇáúæóÞúÊö (Þóæúáõåõ
ÅÓúáóÇãõ ÇáúãóíøöÊö) Ãóíú æóáóæú ÈöØóÑöíÞö ÇáÊøóÈóÚöíøóÉö áöÃóÍóÏö
ÃóÈóæóíúåö Ãóæú áöáÏøóÇÑö Ãóæú áöáÓøóÇÈöí ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí æóÇáúãõÑóÇÏõ
ÈöÇáúãóíøöÊö ãóäú ãóÇÊó ÈóÚúÏó æöáóÇÏóÊöåö ÍóíøðÇ áóÇ áöÈóÛúíò Ãóæú
ÞóØúÚö ØóÑöíÞò Ãóæú ãõßóÇÈóÑóÉò Ýöí ãöÕúÑò Ãóæú ÞóÊúáò áöÃóÍóÏö
ÃóÈóæóíúåö Ãóæú ÞóÊúáò áöäóÝúÓöåö ßóãóÇ íóÃúÊöí ÈóíóÇäõ Ðóáößó ßõáøöåö
(Þóæúáõåõ: ãóÇ áóãú íõåóáú Úóáóíúåö ÇáÊøõÑóÇÈõ) ÃóãøóÇ áóæú ÏõÝöäó ÈöáóÇ
ÛõÓúáò æóáóãú íõåóáú Úóáóíúåö ÇáÊøõÑóÇÈõ ÝóÅöäøóåõ íõÎúÑóÌõ æóíõÛóÓøóáõ
æóíõÕóáøóì Úóáóíúåö ÌóæúåóÑóÉñ (Þóæúáõåõ ÝóíõÕóáøóì Úóáóì ÞóÈúÑöåö ÈöáóÇ
ÛõÓúáò) Ãóíú ÞóÈúáó Ãóäú íóÊóÝóÓøóÎó ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí ÚöäúÏó Þóæúáö
ÇáúãõÕóäøöÝö: æóÅöäú ÏõÝöäó ÈöáóÇ ÕóáóÇÉò. åóÐóÇ¡ æóÐóßóÑó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
åõäóÇßó Ãóäøó ÇáÕøóáóÇÉó Úóáóíúåö ÅÐóÇ ÏõÝöäó ÈöáóÇ ÛõÓúáò ÑöæóÇíóÉõ
ÇÈúäö ÓöãóÇÚóÉó Úóäú ãõÍóãøóÏò¡ æóÃóäøóåõ ÕóÍøóÍó Ýöí ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö
ãóÚúÒöíøðÇ Åáóì ÇáúÞõÏõæÑöíøö æóÕóÇÍöÈö ÇáÊøõÍúÝóÉö Ãóäøóåõ áóÇ íõÕóáøóì
Úóáóì ÞóÈúÑöåö áöÃóäøóåóÇ ÈöáóÇ ÛõÓúáò ÛóíúÑõ ãóÔúÑõæÚóÉò Ñóãúáöíøñ
æóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Úóáóíúåö.
(Þóæúáõåõ æóÅöäú Õõáøöíó Úóáóíúåö ÃóæøóáðÇ) Ãóíú Ëõãøó ÊóÐøóßøóÑõæÇ
Ãóäøóåõ ÏõÝöäó ÈöáóÇ ÛõÓúáò (Þóæúáõåõ ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ)
(2/207)
æóÝöí ÇáúÞõäúíóÉö ÇáØøóåóÇÑóÉõ ãöäú
ÇáäøóÌóÇÓóÉö Ýöí ËóæúÈò æóÈóÏóäò æóãóßóÇäò¡ æóÓóÊúÑõ ÇáúÚóæúÑóÉö ÔóÑúØñ
Ýöí ÍóÞøö ÇáúãóíøöÊö æóÇáúÅöãóÇãö ÌóãöíÚðǺ Ýóáóæú Ãóãøó ÈöáóÇ ØóåóÇÑóÉò
æóÇáúÞóæúãõ ÈöåóÇ ÃõÚöíÏóÊú æóÈöÚóßúÓöåö áóÇ ßóãóÇ áóæú ÃóãøóÊú
ÇãúÑóÃóÉñ æóáóæú ÃóãóÉð áöÓõÞõæØö ÝóÑúÖöåóÇ ÈöæóÇÍöÏò æóÈóÞöíó ãöäú
ÇáÔøõÑõæØö ÈõáõæÛõ ÇáúÅöãóÇãö ÊóÃóãøóáú æóÔóÑúØõåóÇ ÃóíúÖðÇ ÍõÖõæÑõåõ
(æóæóÖúÚõåõ) æóßóæúäõåõ åõæó Ãóæú ÃóßúËóÑõåõ (ÃóãóÇãó ÇáúãõÕóáøöí)
æóßóæúäõåõ áöáúÞöÈúáóÉö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áöÃóäøó Êöáúßó ÇáÕøóáóÇÉó áóãú íõÚúÊóÏøó ÈöåóÇ áöÊóÑúßö ÇáØøóåóÇÑóÉö
ãóÚó ÇáúÅöãúßóÇäö æóÇáúÂäó ÒóÇáó ÇáúÅöãúßóÇäõ æóÓóÞóØóÊú ÝóÑöíÖóÉõ
ÇáúÛõÓúáö ÌóæúåóÑóÉñ (Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúÞõäúíóÉö ÅáóÎú) ãöËúáõåõ Ýöí
ÇáúãöÝúÊóÇÍö æóÇáúãõÌúÊóÈóì ãóÚúÒöíøðÇ Åáóì ÇáÊøóÌúÑöíÏö ÅÓúãóÇÚöíáõ¡
áóßöäú Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ ÓõÆöáó ÞóÇÖöí ÎóÇäú Úóäú ØóåóÇÑóÉö
ãóßóÇäö ÇáúãóíøöÊö åóáú ÊõÔúÊóÑóØõ áöÌóæóÇÒö ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóíúåö¿ ÞóÇáó
Åäú ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ Úóáóì ÇáúÌöäóÇÒóÉö áóÇ Ôóßøó Ãóäøóåõ íóÌõæÒõ¡
æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ ÑöæóÇíóÉó áöåóÐóÇ æóíóäúÈóÛöí ÇáúÌóæóÇÒõ¡ æóåóßóÐóÇ
ÃóÌóÇÈó ÇáúÞóÇÖöí ÈóÏúÑõ ÇáÏøöíäö ÇåÜ. æóÝöí Ø Úóäú ÇáúÎöÒóÇäóÉö ÅÐóÇ
ÊóäóÌøóÓó ÇáúßóÝóäõ ÈöäóÌóÇÓóÉö ÇáúãóíøöÊö áóÇ íóÖõÑøõ ÏóÝúÚðÇ
áöáúÍóÑóÌö ÈöÎöáóÇÝö ÇáúßóÝóäö ÇáúãõÊóäóÌøöÓö ÇÈúÊöÏóÇÁð. ÇåÜ. æóßóÐóÇ
áóæú ÊóäóÌøóÓó ÈóÏóäõåõ ÈöãóÇ ÎóÑóÌó ãöäúåõ Åäú ßóÇäó ÞóÈúáó Ãóäú
íõßóÝøóäó ÛõÓøöáó æóÈóÚúÏóåõ áóÇ ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Ýöí ÇáúÛõÓúáö
ÝóíõÞóíøóÏõ ãóÇ Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö ÈöÛóíúÑö ÇáäøóÌóÇÓóÉö ÇáúÎóÇÑöÌóÉö ãöäú
ÇáúãóíøöÊö (Þóæúáõåõ ÃõÚöíÏóÊú) áöÃóäøóåõ áóÇ ÕöÍøóÉó áóåóÇ ÈöÏõæäö
ÇáØøóåóÇÑóÉö æóÅöÐóÇ áóãú ÊóÕöÍøó ÕóáóÇÉõ ÇáúÅöãóÇãö áóãú ÊóÕöÍøó
ÕóáóÇÉõ ÇáúÞóæúãö ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ: æóÈöÚóßúÓöåö áóÇ) Ãóíú áóÇ ÊõÚóÇÏõ
áöÕöÍøóÉö ÕóáóÇÉö ÇáúÅöãóÇãö æóÅöäú áóãú ÊóÕöÍøó ÕóáóÇÉõ ãóäú ÎóáúÝóåõ
(Þóæúáõåõ ßóãóÇ áóæú ÃóãøóÊú ÇãúÑóÃóÉñ) Ãóíú ÃóãøóÊú ÑóÌõáðÇ ÝóÅöäøó
ÕóáóÇÊóåóÇ ÊóÕöÍøõ¡ æóÅöäú áóãú íóÕöÍøó ÇáöÇÞúÊöÏóÇÁõ ÈöåóÇ (Þóæúáõåõ:
æóáóæú ÃóãóÉð) ÓóÇÞöØñ ãöäú ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö (Þóæúáõåõ áöÓõÞõæØö
ÝóÑúÖöåóÇ ÈöæóÇÍöÏò) Ãóíú ÈöÔóÎúÕò æóÇÍöÏò ÑóÌõáðÇ ßóÇäó Ãóæú ÇãúÑóÃóÉð¡
Ýóåõæó ÊóÚúáöíáñ áöãóÓúÃóáóÉö ÇáúÚóßúÓö æóãóÓúÃóáóÉö ÇáúãóÑúÃóÉö. ÞóÇáó
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÇáúÍöáúíóÉö æóÈöåóÐóÇ ÊóÈóíøóäó Ãóäøóåõ áóÇ ÊóÌöÈõ
ÕóáóÇÉõ ÇáúÌóãóÇÚóÉö ÝöíåóÇ ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö (Þóæúáõåõ
æóÈóÞöíó ãöäú ÇáÔøõÑõæØö ÈõáõæÛõ ÇáúÅöãóÇãö) ÇáúÃóæúáóì ÐößúÑõ Ðóáößó
ÈóÚúÏó ÊóãóÇãö ÇáÔøõÑõæØö áöÃóäøóåõ ÔóÑúØñ ÓóÇÈöÚñ ÒóÇÆöÏñ Úóáóì
ÇáÓøöÊøóÉö ÝóÇÝúåóãú æóÅöäøóãóÇ ÃóãóÑó ÈöÇáÊøóÃóãøõáö áöÃóäøóåõ
ãóÐúßõæÑñ ÈóÍúËðÇ áóÇ äóÞúáðÇ
ãóØúáóÈñ åóáú íóÓúÞõØõ ÝóÑúÖõ ÇáúßöÝóÇíóÉö ÈöÝöÚúáö ÇáÕøóÈöíøö¿
ÞóÇáó ÇáúÅöãóÇãõ ÇáúÃõÓúÑõæÔóäöíøõ Ýöí ßöÊóÇÈö ÃóÍúßóÇãö ÇáÕøöÛóÇÑö:
ÇáÕøóÈöíøõ ÅÐóÇ ÛóÓøóáó ÇáúãóíøöÊó ÌóÇÒó æóÅöÐóÇ Ãóãøó Ýöí ÕóáóÇÉö
ÇáúÌöäóÇÒóÉö íóäúÈóÛöí Ãóäú áóÇ íóÌõæÒó¡ æóåõæó ÇáÙøóÇåöÑõ áöÃóäøóåóÇ
ãöäú ÝõÑõæÖö ÇáúßöÝóÇíóÉö¡ æóåõæó áóíúÓó ãöäú Ãóåúáö ÃóÏóÇÁö ÇáúÝóÑúÖö¡
æóáóßöäú íóÔúßõáõ ÈöÑóÏøö ÇáÓøóáóÇãö ÅÐóÇ Óóáøóãó Úóáóì Þóæúãò ÝóÑóÏøó
ÕóÈöíøñ ÌóæóÇÈó ÇáÓøóáóÇãö. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: ÍóÇÕöáõåõ ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÓúÞõØõ Úóäú ÇáúÈóÇáöÛöíäó ÈöÝöÚúáöåö
áöÃóäøó ÕóáóÇÊóåõãú áóãú ÊóÕöÍøó áöÝóÞúÏö ÔõÑõæØö ÇáöÇÞúÊöÏóÇÁö æóåõæó
ÈõáõæÛõ ÇáúÅöãóÇãö æóÕóáóÇÊõåõ¡ æóÅöäú ÕóÍøóÊú áöäóÝúÓöåö áóÇ ÊóÞóÚõ
ÝóÑúÖðÇ áöÃóäøóåõ áóíúÓó ãöäú Ãóåúáöåö¡ æóÚóáóíúåö Ýóáóæú Õóáøóì
æóÍúÏóåõ áóÇ íóÓúÞõØõ ÇáúÝóÑúÖõ Úóäúåõãú ÈöÝöÚúáöåö¡ ÈöÎöáóÇÝö
ÇáúãóÑúÃóÉö áóæú ÕóáøóÊú ÅãóÇãðÇ Ãóæú æóÍúÏóåóÇ ßóãóÇ ãóÑøó¡ áóßöäú
íóÔúßõáõ Úóáóì Ðóáößó ãóÓúÃóáóÉõ ÇáÓøóáóÇãö¡ æóßóÐóÇ ÌóæóÇÒõ ÊóÛúÓöíáöåö
áöáúãóíøöÊö ãóÚó Ãóäøóåõ ÝóÑúÖñ ÃóíúÖðÇ¡ æóÞóÏøóãúäóÇ Úóäú ÇáÊøóÍúÑöíÑö
ÞóÑöíÈðÇ ÇÓúÊöÔúßóÇáó ÓõÞõæØö ÇáÕøóáóÇÉö ÈöÝöÚúáöåö. æóÚóäú ÔóÇÑöÍöåö
Ãóäøóåõ áóãú íóÑóåõ æóÃóäøó ÙóÇåöÑó ÃõÕõæáö ÇáúãóÐúåóÈö ÚóÏóãõ
ÇáÓøõÞõæØö¡ áóßöäú äõÞöáó Ýöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÌóÇãöÚö ÇáúÝóÊóÇæóì
ÓõÞõæØõåóÇ ÈöÝöÚúáöåóÇ ßóÑóÏøö ÇáÓøóáóÇãö¡ æóäóÞóáó ÈóÚúÏóåõ Úóäú
ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö Ãóäøóåõ íõÔúÊóÑóØõ ÈõáõæÛõåõ.
ÞõáúÊ: íõãúßöäõ Íóãúáõ ÇáËøóÇäöí Úóáóì Ãóäøó ÇáúÈõáõæÛó ÔóÑúØñ
áößóæúäöåö ÅãóÇãðÇ¡ ÝóáóÇ íõäóÇÝöí ÇáÓøõÞõæØó ÈöÝöÚúáöåö ßóãóÇ Ýöí
ÇáÊøóÛúÓöíáö æóÑóÏøö ÇáÓøóáóÇãö¡ æóßóæúäõåõ áóíúÓó ãöäú Ãóåúáö ÃóÏóÇÁö
ÇáúÝóÑúÖö áóÇ íõäóÇÝöí Ðóáößó¡ ßóãóÇ ÍóÞøóÞúäóÇåõ Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÅöãóÇãóÉö
ÚöäúÏó Þóæúáöåö: æóáóÇ íóÕöÍøõ ÇÞúÊöÏóÇÁõ ÑóÌõáò ÈöÇãúÑóÃóÉò ÝóÑóÇÌöÚúåõ
(Þóæúáõåõ ÍõÖõæÑõåõ) Ãóíú ßõáøõåõ Ãóæú ÃóßúËóÑõåõ ßóÇáäøöÕúÝö ãóÚó
ÇáÑøóÃúÓö ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ æóæóÖúÚõåõ) Ãóíú Úóáóì ÇáúÃóÑúÖö¡ Ãóæú
Úóáóì ÇáúÃóíúÏöí ÞóÑöíÈðÇ ãöäúåóÇ (Þóæúáõåõ: æóßóæúäõåõ åõæó Ãóæú
ÃóßúËóÑõåõ ÃóãóÇãó ÇáúãõÕóáøöí) ÇáúãõäóÇÓöÈõ ÐößúÑõ Þóæúáöåö åõæó Ãóæú
ÃóßúËóÑõåõ ÈóÚúÏó Þóæúáöåö ÍõÖõæÑõåõ áöÃóäøóåõ ÇÍúÊöÑóÇÒñ Úóäú ßóæúäöåö
ÎóáúÝóåõ ãóÚó Ãóäøóåõ íõæåöãõ ÇÔúÊöÑóÇØó ãõÍóÇÐóÇÊöåö áöáúãóíøöÊö Ãóæú
ÃóßúËóÑöåö æóáóíúÓó ßóÐóáößó¡ ÝóÞóÏú ÐóßóÑó ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ Úóäú
ÇáÊøõÍúÝóÉö Ãóäøó ÑõßúäóåóÇ ÇáúÞöíóÇãõ æóãõÍóÇÐóÇÊõåõ Åáóì ÌõÒúÁò ãöäú
ÃóÌúÒóÇÁö ÇáúãóíøöÊö ÇåÜ áóßöäú Ýöíåö äóÙóÑñ¡ Èóáú ÇáúÃóÞúÑóÈõ ßóæúäõ
ÇáúãõÍóÇÐóÇÉö
(2/208)
ÝóáóÇ ÊóÕöÍøõ Úóáóì ÛóÇÆöÈò æóãóÍúãõæáò
Úóáóì äóÍúæö ÏóÇÈøóÉò æóãóæúÖõæÚò ÎóáúÝóåõ¡ áöÃóäøóåõ ßóÇáúÅöãóÇãö ãöäú
æóÌúåò Ïõæäó æóÌúåò áöÕöÍøóÊöåóÇ Úóáóì ÇáÕøóÈöíøö æóÕóáóÇÉõ ÇáäøóÈöíøö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Úóáóì ÇáäøóÌóÇÔöíøö áõÛóæöíøóÉñ Ãóæú
ÎõÕõæÕöíøóÉñ. æóÕóÍøóÊú áóæú æóÖóÚõæÇ ÇáÑøóÃúÓó ãóæúÖöÚó ÇáÑøöÌúáóíúäö
æóÃóÓóÇÁõæÇ Åäú ÊóÚóãøóÏõæÇ¡ æóáóæú ÃóÎúØóÆõæÇ ÇáúÞöÈúáóÉó ÕóÍøóÊú Åäú
ÊóÍóÑøóæúÇ æóÅöáøóÇ áóÇ ãöÝúÊóÇÍõ ÇáÓøóÚóÇÏóÉö.
(æóÑõßúäõåóÇ) ÔóíúÆóÇäö (ÇáÊøóßúÈöíÑóÇÊõ) ÇáúÃóÑúÈóÚõ¡ ÝóÇáúÃõæáóì
Ñõßúäñ ÃóíúÖðÇ áóÇ ÔóÑúØñ¡ ÝóáöÐóÇ áóãú íóÌõÒú ÈöäóÇÁõ ÃõÎúÑóì ÚóáóíúåóÇ
(æóÇáúÞöíóÇãõ) Ýóáóãú ÊóÌõÒú ÞóÇÚöÏðÇ ÈöáóÇ ÚõÐúÑò.
(æóÓõäøóÊõåóÇ) ËóáóÇËóÉñ (ÇáÊøóÍúãöíÏõ æóÇáËøóäóÇÁõ æóÇáÏøõÚóÇÁõ ÝöíåóÇ)
ÐóßóÑóåõ ÇáÒøóÇåöÏöíøõ¡ æóãóÇ Ýóåöãóåõ ÇáúßóãóÇáõ ãöäú Ãóäøó ÇáÏøõÚóÇÁó
Ñõßúäñ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÔóÑúØðÇ ÝóíõÒóÇÏõ Úóáóì ÇáÓøóÈúÚóÉö ÇáúãóÐúßõæÑóÉö¡ Ëõãøó åóÐóÇ ÙóÇåöÑñ
ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ æóÇÍöÏðÇ¡ æóÅöáøóÇ ÝóíõÍóÇÐöí æóÇÍöÏðÇ ãöäúåõãú
ÈöÏóáöíáö ãóÇ ÓóíóÃúÊöí ãöäú ÇáÊøóÎúíöíÑö Ýöí æóÖúÚöåöãú ÕóÝøðÇ ØõæáðÇ
Ãóæú ÚóÑúÖðÇ ÊóÃóãøóáú Ëõãøó ÑóÃóíúÊå Ýöí Ø.
Ëõãøó ÞóÇáó: Åäøó åóÐóÇ ÙóÇåöÑñ Ýöí ÇáúÅöãóÇãö áöÃóäøó ÕóÝøó
ÇáúãõÄúÊóãøöíäó ÞóÏú íóÎúÑõÌõ Úóäú ÇáúãõÍóÇÐóÇÉö (Þóæúáõåõ ÝóáóÇ
ÊóÕöÍøõ) ÈóíóÇäñ áöãõÍúÊóÑóÒóÇÊö ÇáÔøõÑõæØö ÇáËøóáóÇËóÉö ÇáúÃóÎöíÑóÉö
Úóáóì ÇááøóÝøö æóÇáäøóÔúÑö ÇáúãõÑóÊøóÈö (Þóæúáõåõ Úóáóì äóÍúæö ÏóÇÈøóÉò)
Ãóíú ßóãóÍúãõæáò Úóáóì ÃóíúÏöí ÇáäøóÇÓö¡ ÝóáóÇ ÊóÌõæÒõ Ýöí ÇáúãõÎúÊóÇÑö
ÅáøóÇ ãöäú ÚõÐúÑò ÅãúÏóÇÏñ Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö¡ æóåóÐóÇ áóæú ÍõãöáóÊú
Úóáóì ÇáúÃóíúÏöí ÇÈúÊöÏóÇÁðº ÃóãøóÇ áóæú ÓõÈöÞó ÈöÈóÚúÖö ÇáÊøóßúÈöíÑóÇÊö
ÝóÅöäøóåõ íóÃúÊöí ÈóÚúÏó ÓóáóÇãö ÇáúÅöãóÇãö ÈöãóÇ ÝóÇÊóåõ¡ æóÅöäú
ÑõÝöÚóÊú Úóáóì ÇáúÃóíúÏöí ÞóÈúáó Ãóäú ÊõæÖóÚó Úóáóì ÇáúÃóßúÊóÇÝö ßóãóÇ
ÓóíóÃúÊöí (Þóæúáõåõ: áöÃóäøóåõ ßóÇáúÅöãóÇãö ãöäú æóÌúåò) áöÇÔúÊöÑóÇØö
åóÐöåö ÇáÔøõÑõæØö æóÚóÏóãö ÕöÍøóÊöåóÇ ÈöÝóÞúÏöåóÇ Ãóæú ÝóÞúÏö ÈóÚúÖöåóÇ
(Þóæúáõåõ: áöÕöÍøóÊöåóÇ Úóáóì ÇáÕøóÈöíøö) Ãóíú æóÇáúãóÑúÃóÉö¡ æóåóÐóÇ
ÚöáøóÉñ áöÞóæúáöåö Ïõæäó æóÌúåòº ÅÐú áóæú ßóÇäó ÅãóÇãðÇ ãöäú ßõáøö
æóÌúåò áóãóÇ ÕóÍøóÊú Úóáóì ÇáÕøóÈöíøö æóäóÍúæöåö (Þóæúáõåõ Úóáóì
ÇáäøóÌóÇÔöíøö) ÈöÊóÔúÏöíÏö ÇáúíóÇÁö æóÈöÊóÎúÝöíÝöåóÇ ÃóÝúÕóÍõ æóÊõßúÓóÑõ
äõæäõåóÇ¡ Ãóæú åõæó ÃóÝúÕóÍõ: ãóáößö ÇáúÍóÈóÔóÉö ÇÓúãõåõ ÃóÕúÍóãóÉõ
ÞóÇãõæÓñ. æóÐõßöÑó Ýöí ÇáúãõÛúÑöÈö Ãóäøóåõ ÈöÊóÎúÝöíÝö ÇáúíóÇÁö ÓóãóÇÚðÇ
ãöäú ÇáËøöÞóÇÊö¡ æóÃóäøó ÊóÔúÏöíÏó ÇáúÌöíãö Ýöíåö ÎóØóÃñ¡ æóÃóäøó
ÇáÓøöíäó Ýöí ÃóÕúÍóãóÉó ÊóÕúÍöíÝñ (Þóæúáõåõ áõÛóæöíøóÉñ) Ãóíú ÇáúãõÑóÇÏõ
ÈöåóÇ ãõÌóÑøóÏõ ÇáÏøõÚóÇÁö æóåõæó ÈóÚöíÏñ (Þóæúáõåõ Ãóæú ÎõÕõæÕöíøóÉñ)
Ãóæú áöÃóäøóåõ ÑõÝöÚó ÓóÑöíÑõåõ ÍóÊøóì ÑóÂåõ - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ
æóÇáÓøóáóÇãõ - ÈöÍóÖúÑóÊöåö ÝóÊóßõæäõ ÕóáóÇÉõ ãóäú ÎóáúÝóåõ Úóáóì
ãóíøöÊò íóÑóÇåõ ÇáúÅöãóÇãõ æóÈöÍóÖúÑóÊöåö Ïõæäó ÇáúãóÃúãõæãöíäó¡ æóåóÐóÇ
ÛóíúÑõ ãóÇäöÚò ãöäú ÇáöÇÞúÊöÏóÇÁö ÝóÊúÍñ. æóÇÓúÊóÏóáøó áöåóÐóíúäö
ÇáöÇÍúÊöãóÇáóíúäö ÈöãóÇ áóÇ ãóÒöíÏó Úóáóíúåö ÝóÇÑúÌöÚú Åáóíúåö¡ ãöäú
ÌõãúáóÉö Ðóáößó Ãóäøóåõ ÊõæõÝøöíó ÎóáúÞñ ßóËöíÑñ ãöäú ÃóÕúÍóÇÈöåö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ãöäú ÃóÚóÒøöåöãú Úóáóíúåö
ÇáúÞõÑøóÇÁõ¡ æóáóãú íõäúÞóáú Úóäúåõ Ãóäøóåõ Õóáøóì Úóáóíúåöãú ãóÚó
ÍöÑúÕöåö Úóáóì Ðóáößó ÍóÊøóì ÞóÇáó «áóÇ íóãõæÊóäøó ÃóÍóÏñ ãöäúßõãú ÅáøóÇ
ÂÐóäúÊõãõæäöí Èöåö ÝóÅöäøó ÕóáóÇÊöí Úóáóíúåö ÑóÍúãóÉñ áóåõ» (Þóæúáõåõ
æóÕóÍøóÊú áóæú æóÖóÚõæÇ ÅáóÎú) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö¡ æóÝóÓøóÑóåõ Ýöí
ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö ãóÚúÒöíøðÇ áöáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉö ÈöÃóäú æóÖóÚõæÇ
ÑóÃúÓóåõ ãöãøóÇ íóáöí íóÓóÇÑó ÇáúÅöãóÇãö ÇåÜ ÝóÃóÝóÇÏó Ãóäøó ÇáÓøõäøóÉó
æóÖúÚõ ÑóÃúÓöåö ãöãøóÇ íóáöí íóãöíäó ÇáúÅöãóÇãö ßóãóÇ åõæó ÇáúãóÚúÑõæÝõ
ÇáúÂäó¡ æóáöåóÐóÇ Úóáøóáó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö áöáúÅöÓóÇÁóÉö ÈöÞóæúáöåö
áöÊóÛúíöíÑöåöãú ÇáÓøõäøóÉó ÇáúãõÊóæóÇÑóËóÉó¡ æóíõæóÇÝöÞõåõ Þóæúáõ
ÇáúÍóÇæöí ÇáúÞõÏúÓöíøö: íõæÖóÚõ ÑóÃúÓõåõ ãöãøóÇ íóáöí ÇáúãõÓúÊóÞúÈöáó¡
ÝóãóÇ Ýöí ÍóÇÔöíóÉö ÇáÑøóÍúãóÊöíøö ãöäú ÎöáóÇÝö åóÐóÇ Ýöíåö äóÙóÑñ
ÝóÑóÇÌöÚúåõ
(Þóæúáõåõ ÔóíúÆóÇäö) æóÃóãøóÇ Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Úóäú ÇáÊøõÍúÝóÉö
ãöäú ÒöíóÇÏóÉö ÇáúãõÍóÇÐóÇÉö Åáóì ÌõÒúÁò ãöäú ÇáúãóíøöÊö ÝóÇóáøóÐöí
íóÙúåóÑõ ßóæúäõåõ ÔóÑúØðÇ áóÇ ÑõßúäðÇ ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ (Þóæúáõåõ
ÝóáöÐóÇ ÅáóÎú) Ãóíú áößóæúäöåóÇ ÑõßúäðÇ áóÇ ÔóÑúØðÇ áöÃóäøóåõ áóæú
äóæóÇåóÇ áöáúÃõÎúÑóì ÃóíúÖðÇ íóÕöíÑõ ãõßóÈøöÑðÇ ËóáóÇËðÇ¡ æóÅöäøóåõ áóÇ
íóÌõæÒõ ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáúãõÍöíØö (Þóæúáõåõ: Ýóáóãú ÊóÌõÒú ÞóÇÚöÏðÇ) Ãóíú
æóáóÇ ÑóÇßöÈðÇ (Þóæúáõåõ ÈöáóÇ ÚõÐúÑò) Ýóáóæú ÊóÚóÐøóÑó ÇáäøõÒõæáõ
áöØöíäò Ãóæú ãóØóÑò ÌóÇÒóÊú ÑóÇßöÈðÇ¡ æóáóæú ßóÇäó ÇáúæóÇáöí ãóÑöíÖðÇ
ÝóÕóáøóì ÞóÇÚöÏðÇ æóÇáäøóÇÓõ ÞöíóÇãðÇ ÃóÌúÒóÃóåõãú ÚöäúÏóåõãóÇ. æóÞóÇáó
ãõÍóãøóÏñ: ÊõÌúÒöÆõ ÇáúÅöãóÇãó ÝóÞóØú ÍöáúíóÉñ
(Þóæúáõåõ: ÇáÊøóÍúãöíÏõ æóÇáËøóäóÇÁõ) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáúãõÍöíØö¡ æóãõÞúÊóÖóì Þóæúáö ÇáÔøóÇÑöÍö ËóáóÇËóÉñ Ãóäøó ÇáËøóäóÇÁó
ÛóíúÑõ ÇáÊøóÍúãöíÏö ãóÚó Ãóäøóåõ ÝöíãóÇ íóÃúÊöí ÝóÓøóÑó ÇáËøóäóÇÁó
ÈöÞóæúáöåö " ÓõÈúÍóÇäóß Çááøóåõãøó æóÈöÍóãúÏöß " ÝóÚõáöãó Ãóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó ÈöåöãóÇ æóÇÍöÏñ Úóáóì ãóÇ íóÃúÊöí ÈóíóÇäõåõ ÝóßóÇäó Úóáóíúåö
Ãóäú íóÐúßõÑó ÇáËøóÇáöËõ ÇáÕøóáóÇÉó Úóáóì ÇáäøóÈöíøö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - (Þóæúáõåõ æóãóÇ Ýóåöãóåõ ÇáúßóãóÇáõ) ÊóÈöÚóåõ
ÔóÇÑöÍóÇ ÇáúãõäúíóÉö ÇáúÈõÑúåóÇäõ ÇáúÍóáóÈöíøõ æóÇÈúäõ ÃóãöíÑö ÍóÇÌøò
(Þóæúáõåõ ãöäú Ãóäøó ÇáÏøõÚóÇÁó Ñõßúäñ) ÞóÇáó áöÞóæúáöåöãú Åäøó
ÍóÞöíÞóÊóåóÇ æóÇáúãóÞúÕõæÏó ãöäúåóÇ ÇáÏøõÚóÇÁõ
(2/209)
æóÇáÊøóßúÈöíÑóÉõ ÇáúÃõæáóì ÔóÑúØñ ÑóÏøóåõ
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöÊóÕúÑöíÍöåöãú ÈöÎöáóÇÝöåö
(æóåöíó ÝóÑúÖñ Úóáóì ßõáøö ãõÓúáöãò ãóÇÊó ÎóáóÇ) ÃóÑúÈóÚóÉò (ÈõÛóÇÉò¡
æóÞõØøóÇÚö ØóÑöíÞò) ÝóáóÇ íõÛóÓøóáõæÇ¡ æóáóÇ íõÕóáøóì Úóáóíúåöãú (ÅÐóÇ
ÞõÊöáõæÇ Ýöí ÇáúÍóÑúÈö) æóáóæú ÈóÚúÏóåõ Õóáøóì Úóáóíúåöãú áöÃóäøóåõ
ÍóÏøñ Ãóæú ÞöÕóÇÕñ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Þóæúáõåõ æóÇáÊøóßúÈöíÑóÉõ ÇáúÃõæáóì ÔóÑúØñ) ÞóÇáó áöÃóäøóåóÇ ÊóßúÈöíÑóÉõ
ÇáúÅöÍúÑóÇãó (Þóæúáõåõ ÑóÏøóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöÊóÕúÑöíÍöåöãú
ÈöÎöáóÇÝöåö) ÃóãøóÇ ÇáúÃóæøóáõ ÝóÝöí ÇáúãõÍöíØö Ãóäøó ÇáÏøõÚóÇÁó
ÓõäøóÉñ¡ æóÞóæúáõåõãú: Åäøó ÇáúãóÓúÈõæÞó íóÞúÖöí ÇáÊøóßúÈöíÑó äóÓóÞðÇ
ÈöÛóíúÑö ÏõÚóÇÁò íóÏõáøõ Úóáóíúåö. æóÃóãøóÇ ÇáËøóÇäöí ÝóãóÇ ãóÑøó ãöäú
Ãóäøóåõ áóãú íóÌõÒú ÈöäóÇÁõ ÃõÎúÑóì ÚóáóíúåóÇ æóÞóæúáõåõãú: Åäøó
ÇáÊøóßúÈöíÑóÇÊö ÇáúÃóÑúÈóÚó ÞóÇÆöãóÉñ ãóÞóÇãó ÃóÑúÈóÚö ÑóßóÚóÇÊò. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: ãóÇ äóÞóáóåõ Úóäú ÇáúãõÍöíØö ãöäú Ãóäøó ÇáÏøõÚóÇÁó ÓõäøóÉñ. ÞóÇáó
Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: Ýöíåö äóÙóÑñ ÙóÇåöÑñ¡ ÝóÞóÏú ÕóÑøóÍõæÇ Úóäú ÂÎöÑöåöãú
ÈöÃóäøó ÕóáóÇÉó ÇáúÌöäóÇÒóÉö åöíó ÇáÏøõÚóÇÁõ áöáúãóíøöÊö ÅÐú åõæó
ÇáúãóÞúÕõæÏõ ãöäúåóÇ. ÇåÜ. æóÃóãøóÇ Þóæúáõåõãú: Åäøó ÇáúãóÓúÈõæÞó
íóÞúÖöí ÇáÊøóßúÈöíÑó äóÓóÞðÇ ÈöÛóíúÑö ÏõÚóÇÁò¡ ÝóÞóÏú ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö: Åäøó ÇáúÅöãóÇãó íóÊóÍóãøóáõåõ Úóäúåõ Ãóíú ÝóáóÇ íõäóÇÝöí
ÑõßúäöíøóÊóåõ ßóãóÇ íóÊóÍóãøóáõ Úóäúåõ ÇáúÞöÑóÇÁóÉó æóåöíó Ñõßúäñ
ÃóíúÖðÇ ÇåÜ áóßöäú ÊõÍúãóáõ ÇáúÞöÑóÇÁóÉõ Ýöí ÍóÇáóÉö ÇáöÇÞúÊöÏóÇÁö¡
ÃóãøóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÝóÑóÇÛö ÝóíóÃúÊöí ÇáúãóÓúÈõæÞõ ÈöåóÇ. æóÞóÏú íõÞóÇáõ:
íóÊóÍóãøóáõ ÇáúÅöãóÇãõ ÇáÏøõÚóÇÁó Úóäú ÇáúãóÓúÈõæÞö áöÖóÑõæÑóÉö
ÊóÕúÍöíÍö ÕóáóÇÊöåö áöÃóäøó ÇáúßóáóÇãó ÝöíãóÇ ÅÐóÇ ÎöíÝó ÑóÝúÚõ
ÇáúÌöäóÇÒóÉö æóÃóÊóì ÈöÇáÊøóßúÈöíÑóÇÊö äóÓóÞðÇ ÊóÃóãøóáú.
ÃóÞõæáõ: æóÊóÞóÏøóãó Ýöí ÈóÇÈö ÔõÑõæØö ÇáÕøóáóÇÉö Ãóäøó ÇáúãõÕóáøöíó
íóäúæöí ãóÚó ÇáÕøóáóÇÉö áöáøóåö - ÊóÚóÇáóì - ÇáÏøõÚóÇÁó áöáúãóíøöÊö¡
æóÚóáøóáóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ åõäóÇßó ÈöÃóäøóåõ ÇáúæóÇÌöÈõ Úóáóíúåö¡
æóäóÞóáúäóÇåõ åõäóÇßó Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö¡
ÝóåóÐóÇ ãõÄóíøöÏñ áöãóÇ ÇÎúÊóÇÑóåõ ÇáúãõÍóÞøöÞõ¡ æóÇóááøóåõ
ÇáúãõæóÝøöÞõ. æóÃóãøóÇ ÚóÏóãõ ÌóæóÇÒö ÈöäóÇÁö ÃõÎúÑóì ÚóáóíúåóÇ
ÝóáößóæúäöåóÇ ÞóÇÆöãóÉð ãóÞóÇãó ÑóßúÚóÉò¡ æóßóæúäõåóÇ ßóÐóáößó áóÇ
íóáúÒóãõ ãöäúåõ Ãóäú Êóßõæäó ÑõßúäðÇ ãöäú ßõáøö æóÌúåòº ÅÐú áóÇ Ôóßøó
ÃóäøóåóÇ ÊóÍúÑöíãóÉñ íóÏúÎõáõ ÈöåóÇ Ýöí ÇáÕøóáóÇÉöº æóáöÐóÇ ÎõÕøóÊú
ÈöÑóÝúÚö ÇáúÃóíúÏöí¡ Ýóåöíó ÔóÑúØñ ãöäú æóÌúåò Ñõßúäñ ãöäú æóÌúåò
ÝóÊóÏóÈøóÑú
(Þóæúáõåõ æóåöíó ÝóÑúÖñ Úóáóì ßõáøö ãõÓúáöãò ãóÇÊó) áóÝúÙõ Úóáóì
ÈöãóÚúäóì ÇááøóÇãö ÇáÊøóÚúáöíáöíøóÉö ãöËúáó {æóáöÊõßóÈøöÑõæÇ Çááøóåó
Úóáóì ãóÇ åóÏóÇßõãú} [ÇáÈÞÑÉ: 185] Ãóæú ãõÊóÚóáøöÞñ ÈöãóÍúÐõæÝò ÎóÈóÑñ
ËóÇäò áöáÖøóãöíÑö ÇáúãõÈúÊóÏóÅö Ãóæú ãõÊóÚóáøöÞñ Èöåö áöÃóäøóåõ ÚóÇÆöÏñ
áöáÕøóáóÇÉö ÈöãóÚúäóì ÇáúãóÕúÏóÑö¡ æóÇáÊøóÞúÏöíÑõ: æóÇáÕøóáóÇÉõ Úóáóì
ßõáøö ãõÓúáöãò ãóÇÊó ÝóÑúÖñ: Ãóíú ãõÝúÊóÑöÖò Úóáóì ÇáúãõßóáøóÝöíäó¡
æóáóæú ÃóÓúÞóØó ÇáÔøóÇÑöÍõ áóÝúÙó ÝóÑúÖò áóßóÇäó ÃóÕúæóÈó áöÃóäøóåõ
ÊóÞóÏøóãó ÊóÕúÑöíÍõ ÇáúãõÕóäøöÝö Èöåö¡ æóáöÆóáøóÇ íõæåöãó ÊóÚóáøõÞó
ÇáúÌóÇÑøö Èöåö ÝóíóÝúÓõÏõ ÇáúãóÚúäóì ÝóÊóÏóÈøóÑú (Þóæúáõåõ ÎóáóÇ
ÃóÑúÈóÚóÉò) ÈöÇáúÌóÑøö Úóáóì Ãóäøó ÎóáóÇ ÍóÑúÝõ ÇÓúÊöËúäóÇÁò (Þóæúáõåõ
ÈõÛóÇÉò) åõãú Þóæúãñ ãõÓúáöãõæäó ÎóÑóÌõæÇ Úóäú ØóÇÚóÉö ÇáúÅöãóÇãö
ÈöÛóíúÑö ÍóÞøò (Þóæúáõåõ ÝóáóÇ íõÛóÓøóáõæÇ ÅáóÎú) Ýöí äõÓúÎóÉò ÝóáóÇ
íõÛóÓøóáõæäó æóåöíó ÃóÕúæóÈõ¡ ÅäøóãóÇ áóãú íõÛóÓøóáõæÇ æóáóãú íõÕóáøó
Úóáóíúåöãú ÅåóÇäóÉð áóåõãú æóÒóÌúÑðÇ áöÛóíúÑöåöãú Úóäú ÝöÚúáöåöãú.
æóÕóÑøóÍó ÈöäóÝúíö ÛõÓúáöåöãú áöÃóäøóåõ Þöíáó íõÛóÓøóáõæäó æóáóÇ
íõÕóáøóì Úóáóíúåöãú áöáúÝóÑúÞö Èóíúäóåõãú æóÈóíúäó ÇáÔøóåöíÏö ßóãóÇ
ÐóßóÑóåõ ÇáÒøóíúáóÚöíøõ æóÛóíúÑõåõ¡ æóåóÐóÇ ÇáúÞöíáõ ÑöæóÇíóÉñ. æóÝöíåö
ÅÔóÇÑóÉñ Åáóì ÖóÚúÝöåóÇ¡ áóßöäú ãóÔóì ÚóáóíúåóÇ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö
æóÇáúæöÞóÇíóÉö. æóÝöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì
(Þóæúáõåõ: æóáóæú ÈóÚúÏóåõ ÅáóÎú) ÞóÇáó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ: æóÃóãøóÇ ÅÐóÇ
ÞõÊöáõæÇ ÈóÚúÏó ËõÈõæÊö íóÏö ÇáúÅöãóÇãö Úóáóíúåöãú ÝóÅöäøóåõãú
íõÛóÓøóáõæäó æóíõÕóáøóì Úóáóíúåöãú¡ æóåóÐóÇ ÊóÝúÕöíáñ ÍóÓóäñ ÃóÎóÐó Èöåö
ßöÈóÇÑõ ÇáúãóÔóÇíöÎö áöÃóäøó ÞóÊúáó ÞóÇØöÚö ÇáØøóÑöíÞö Ýöí åóÐöåö
ÇáúÍóÇáóÉö ÍóÏøñ Ãóæú ÞöÕóÇÕñ¡ æóãóäú ÞõÊöáó ÈöÐóáößó íõÛóÓøóáõ
æóíõÕóáøóì Úóáóíúåö¡ æóÞóÊúáõ ÇáúÈóÇÛöí Ýöí åóÐöåö ÇáúÍóÇáóÉö
áöáÓøöíóÇÓóÉö Ãóæú áößóÓúÑö ÔóæúßóÊöåöãú ÝóíóäúÒöáõ ãóäúÒöáóÊóåõ
áöÚóæúÏö äóÝúÚöåö Åáóì ÇáúÚóÇãøóÉö ÇåÜ æóÞóæúáõåõ Ãóæú ÞöÕóÇÕñ Ãóíú
ÈöÃóäú ßóÇäó Ëóãøó ãóÇ íõÓúÞöØõ ÇáúÍóÏøó ßóÞóØúÚöåö Úóáóì ãõÍúÑöãò
æóäóÍúæöåö ãöãøóÇ ÐõßöÑó Ýöí ÈóÇÈöåö¡ æóÞóÏú Úõáöãó ãöäú åóÐóÇ
ÇáÊøóÝúÕöíáö Ãóäøóåõ áóæú ãóÇÊó ÃóÍóÏõåõãú ÍóÊúÝó ÃóäúÝöåö ÞóÈúáó
ÇáúÃóÎúÐö Ãóæú ÈóÚúÏóåõ íõÕóáøóì Úóáóíúåö ßóãóÇ ÈóÍóËóåõ Ýöí
ÇáúÍöáúíóÉö¡ æóÞóÇáó: æóáóãú ÃóÑóåõ ÕóÑöíÍðÇ.
(2/210)
(æóßóÐóÇ) Ãóåúáõ ÚõÕúÈóÉò æó (ãõßóÇÈöÑñ
Ýöí ãöÕúÑò áóíúáðÇ ÈöÓöáóÇÍò æóÎóäøóÇÞñ) ÎóäóÞó ÛóíúÑó ãóÑøóÉò
ÝóÍõßúãõåõãú ßóÇáúÈõÛóÇÉö.
(ãóäú ÞóÊóáó äóÝúÓóåõ) æóáóæú (ÚóãúÏðÇ íõÛóÓøóáõ æóíõÕóáøóì Úóáóíúåö)
Èöåö íõÝúÊóì æóÅöäú ßóÇäó ÃóÚúÙóãó æöÒúÑðÇ ãöäú ÞóÇÊöáö ÛóíúÑöåö.
æóÑóÌøóÍó ÇáúßóãóÇáõ Þóæúáó ÇáËøóÇäöí ÈöãóÇ Ýöí ãõÓúáöãò «Ãóäøóåõ -
Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - ÃõÊöíó ÈöÑóÌõáò ÞóÊóáó äóÝúÓóåõ
Ýóáóãú íõÕóáøö Úóáóíúåö» .
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: æóÝöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÃóÈöí ÇááøóíúËö: æóáóæú ÞõÊöáõæÇ Ýöí
ÛóíúÑö ÇáúÍóÑúÈö Ãóæú ãóÇÊõæÇ íõÕóáøóì Úóáóíúåöãú ÇåÜ æóåõæó ÕóÑöíÍñ Ýöí
ÇáúãóØúáõæÈö (Þóæúáõåõ: æóßóÐóÇ Ãóåúáõ ÚõÕúÈóÉò) ÈöÖóãøò ÝóÓõßõæäò¡
æóÝöí äõÓúÎóÉò ÚóÕóÈöíøóÉò.
æóÝöí äöåóÇíóÉö ÇÈúäö ÇáúÃóËöíÑö: ÇáúÚóÕóÈöíøóÉõ æóÇáÊøóÚóÕøõÈõ:
ÇáúãõÍóÇãóÇÉõ æóÇáúãõÏóÇÝóÚóÉõ. æóÇáúÚóÕóÈöíøõ: ãóäú íõÚöíäõ Þóæúãóåõ
Úóáóì ÇáÙøõáúãö¡ æóÇóáøóÐöí íóÛúÖóÈõ áöÚõÕúÈóÊöåö¡ æóãöäúåõ ÇáúÍóÏöíËõ
«áóíúÓó ãöäøóÇ ãóäú ÏóÚóÇ Åáóì ÚóÕóÈöíøóÉò Ãóæú ÞóÇÊóáó ÚóÕóÈöíøóÉð»
ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö ÏõÑóÑö ÇáúÈöÍóÇÑö: æóÝöí ÇáäøóæóÇÒöáö: æóÌóÚóáó
ãóÔóÇíöÎõäóÇ ÇáúãóÞúÊõæáöíäó Ýöí ÇáúÚóÕóÈöíøóÉö Ýöí Íõßúãö Ãóåúáö
ÇáúÈóÛúíö Úóáóì åóÐóÇ ÇáÊøóÝúÕöíáö. æóÝöí ÇáúãõÛúäöí: ÌóÚóáó
ÇáÏøóÑúæóÇÒóßöíøõ æóÇáúßóáóÇÈóÇÐöíøõ ßóÇáúÈóÇÛöí æóßóÐóÇ ÇáúæóÇÞöÝõæäó
ÇáäøóÇÙöÑõæäó ÅáóíúåöãóÇ Åäú ÃóÕóÇÈóåõãú ÍóÌóÑñ Ãóæú ÛóíúÑõåõ æóãóÇÊõæÇ
Ýöí Êöáúßó ÇáúÍóÇáóÉö¡ æóáóæú ãóÇÊõæÇ ÈóÚúÏó ÊóÝóÑøõÞöåöãú íõÕóáøóì
Úóáóíúåöãú. ÇåÜ. ÞóÇáó Ø: æóãöËúáõåõãú ÓóÚúÏñ æóÍóÑóÇãñ ÈöãöÕúÑó
æóÞóíúÓñ æóíóãóäñ ÈöÈóÚúÖö ÇáúÈöáóÇÏö ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó åóÐóÇ ÍóíúËõ ßóÇäó ÇáúÈóÛúíõ ãöäú
ÇáúÝóÑöíÞóíúäö¡ Ýóáóæú ÈóÛóì ÃóÍóÏõåõãóÇ Úóáóì ÇáúÂÎóÑö æóÞóÕóÏó
ÇáúÂÎóÑõ ÇáúãõÏóÇÝóÚóÉó Úóäú äóÝúÓöåö ÈöÇáúÞóÏúÑö Çáúãõãúßöäö íóßõæäõ
ÇáúãõÏóÇÝöÚõ ÔóåöíÏðÇ. æóÝöí ÔóÑúÍö ãõäúáóÇ ãöÓúßöíäò ãóÇ íõÄóíøöÏõåõ
ÝóÑóÇÌöÚúåõ (Þóæúáõåõ: æóãõßóÇÈöÑò Ýöí ãöÕúÑò áóíúáðÇ ÈöÓöáóÇÍò) ßóÐóÇ
Ýöí ÇáÏøõÑóÑö æóÇáúÈóÍúÑö æóÛóíúÑöåöãóÇ. æóÇáúãõßóÇÈöÑõ: ÈöÇáúÈóÇÁö
ÇáúãõæóÍøóÏóÉö ÇáúãõÊóÛóáøöÈõ ÅÓúãóÇÚöíáõ¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ãóäú íóÞöÝõ
Ýöí ãóÍóáøò ãöäú ÇáúãöÕúÑö íóÊóÚóÑøóÖõ áöãóÚúÕõæãò. æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó
åóÐóÇ ãóÈúäöíøñ Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó ãöäú Ãóäøóåõ íóßõæäõ ÞóÇØöÚó
ØóÑöíÞò ÅÐóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáúãöÕúÑö áóíúáðÇ ãõØúáóÞðÇ Ãóæú äóåóÇÑðÇ
ÈöÓöáóÇÍò æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí Ýöí ÈóÇÈöåö Åäú ÔóÇÁó
Çááøóåõ - ÊóÚóÇáóì¡ ÝóíõÚúØóì ÃóÍúßóÇãó ÞóÇØöÚö ÇáØøóÑöíÞö Ýöí ÛóíúÑö
ÇáúãöÕúÑö ãöäú Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ÙóåóÑó Úóáóíúåö ÞóÈúáó ÃóÎúÐö ÔóíúÁò
æóÞóÊóáó ÝóÅöäøóåõ íõÍúÈóÓõ ÍóÊøóì íóÊõæÈó¡ æóÅöäú ÃóÎóÐó ãóÇáðÇ ÞõØöÚó
ãöäú ÎöáóÇÝò æóÅöäú ÞóÊóáó ãóÚúÕõæãðÇ ÞõÊöáó ÍóÏøðÇ Úóáóì ãóÇ ÓóíóÃúÊöí
ÊóÝúÕöíáõåõ Ýöí ãóÍóáøöåö¡ ÝóÍóíúËõ ßóÇäó ÍóÏøõåõ ÇáúÞóÊúáó áóÇ íõÕóáøóì
Úóáóíúåö¡ æóÈöãóÇ ÞóÑøóÑúäóÇåõ ÙóåóÑó Ãóäøó Þóæúáóåõ ÈöÓöáóÇÍò ÛóíúÑõ
ÞóíúÏò áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ æóÞóÝó Ýöí ÇáúãöÕúÑö áóíúáðÇ áóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó
ßóæúäöåö ÞóÇÊöáðÇ ÈöÓöáóÇÍò Ãóæú ÛóíúÑöåö ßóÍóÌóÑò Ãóæú ÚóÕðÇ æóÇóááøóåõ
ÃóÚúáóãõ (Þóæúáõåõ ÎóäóÞó ÛóíúÑó ãóÑøóÉò) åõæó ãõÝóÇÏõ ÕöíÛóÉö
ÇáúãõÈóÇáóÛóÉö¡ æóÞóíøóÏóåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÈõÛóÇÉö ÈöãóÇ ÅÐóÇ
ßóÇäó Ðóáößó Ýöí ÇáúãöÕúÑö. æóÚöÈóÇÑóÊõåõ Ýöí ÇáÔøóÑúÍö: æóãóäú
ÊóßóÑøóÑó ÇáúÎóäöÞõ ÈößóÓúÑö Çáäøõæäö ãöäúåõ Ýöí ÇáúãöÕúÑö Ãóíú ÎóäóÞó
ãöÑóÇÑðÇ¡ ÐóßóÑóåõ ãöÓúßöíäñ ÞõÊöáó Èöåö ÓöíóÇÓóÉð áöÓóÚúíöåö
ÈöÇáúÝóÓóÇÏö¡ æóßõáøõ ãóäú ßóÇäó ßóÐóáößó íõÏúÝóÚõ ÔóÑøõåõ ÈöÇáúÞóÊúáö
æóÅöáøóÇ ÈöÃóäú ÎóäóÞó ãóÑøóÉð áóÇ áöÃóäøóåõ ßóÇáúÞóÊúáö ÈöÇáúãõËúÞóáö¡
æóÝöíåö ÇáúÞóæóÏõ ÚöäúÏó ÛóíúÑö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÇåÜ Ãóíú æóÃóãøóÇ
ÚöäúÏóåõ ÝóÝöíåö ÇáÏøöíóÉõ Úóáóì ÚóÇÞöáóÊöåö ßóÇáúÞóÊúáö ÈöÇáúãõËúÞóáö
æóÙóÇåöÑõ Þóæúáöåö ÈöÃóäú ÎóäóÞó ãóÑøóÉð Ãóäøó ÇáÊøóßúÑóÇÑó íóÍúÕõáõ
ÈöãóÑøóÊóíúäö (Þóæúáõåõ: ÝóÍõßúãõåõãú ßóÇáúÈõÛóÇÉö) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
æóÇáÒøóíúáóÚöíøö: Ãóíú Íõßúãõ Ãóåúáö ÚóÕóÈöíøóÉò æóãõßóÇÈöÑò æóÎóäøóÇÞò
Íõßúãõ ÇáúÈõÛóÇÉö Ýöí Ãóäøóåõãú áóÇ íõÛóÓøóáõæäó æóáóÇ íõÕóáøóì
Úóáóíúåöãú. æóÃóãøóÇ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö ãöäú Þóæúáöåö: æóÅöäú ÛõÓøöáõæÇ: Ãóíú
ÇáúÈõÛóÇÉõ æóÇáúÞõØøóÇÚõ æóÇáúãõßóÇÈöÑõ¡ ÝóÅöäøóåõ ãóÈúäöíøñ Úóáóì
ÇáÑøöæóÇíóÉö ÇáúÃõÎúÑóì¡ æóÞóÏøóãúäóÇ ÊóÑúÌöíÍóåóÇ
(Þóæúáõåõ Èöåö íõÝúÊóì) áöÃóäøóåõ ÝóÇÓöÞñ ÛóíúÑõ ÓóÇÚò Ýöí ÇáúÃóÑúÖö
ÈöÇáúÝóÓóÇÏö¡ æóÅöäú ßóÇäó ÈóÇÛöíðÇ Úóáóì äóÝúÓöåö ßóÓóÇÆöÑö ÝõÓøóÇÞö
ÇáúãõÓúáöãöíäó ÒóíúáóÚöíøñ (Þóæúáõåõ: æóÑóÌøóÍó ÇáúßóãóÇáõ Þóæúáó
ÇáËøóÇäöí ÅáóÎú) Ãóíú Þóæúáó ÃóÈöí íõæÓõÝó: Åäøóåõ íõÛóÓøóáõ¡ æóáóÇ
íõÕóáøóì Úóáóíúåö ÅÓúãóÇÚöíáõ Úóäú ÎöÒóÇäóÉö ÇáúÝóÊóÇæóì. æóÝöí
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö æóÇáúßöÝóÇíóÉö æóÛóíúÑöåöãóÇ Úóäú ÇáúÅöãóÇãö
ÇáÓøóÚúÏöíøö: ÇáúÃóÕóÍøõ ÚöäúÏöí Ãóäøóåõ áóÇ íõÕóáøóì Úóáóíúåö áöÃóäøóåõ
áóÇ ÊóæúÈóÉó áóåõ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: ÝóÞóÏú ÇÎúÊóáóÝó ÇáÊøóÕúÍöíÍõ¡
áóßöäú ÊóÃóíøóÏó ÇáËøóÇäöí ÈöÇáúÍóÏöíËö. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: ÞóÏú íõÞóÇáõ: áóÇ ÏóáóÇáóÉó Ýöí ÇáúÍóÏöíËö Úóáóì Ðóáößó
áöÃóäøóåõ áóíúÓó Ýöíåö Óöæóì «Ãóäøóåõ - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ
- áóãú íõÕóáøö Úóáóíúåö» ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ ÇãúÊóäóÚó ÒóÌúÑðÇ
áöÛóíúÑöåö Úóäú ãöËúáö åóÐóÇ ÇáúÝöÚúáö ßóãóÇ ÇãúÊóäóÚó Úóäú ÇáÕøóáóÇÉö
Úóáóì ÇáúãóÏúíõæäö¡ æóáóÇ íóáúÒóãõ ãöäú Ðóáößó ÚóÏóãõ
(2/211)
(áóÇ) íõÕóáøóì Úóáóì (ÞóÇÊöáö ÃóÍóÏö
ÃóÈóæóíúåö) ÅåóÇäóÉð áóåõ¡ æóÃóáúÍóÞóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö ÈöÇáúÈõÛóÇÉö.
(æóåöíó ÃóÑúÈóÚõ ÊóßúÈöíÑóÇÊò) ßõáøõ ÊóßúÈöíÑóÉò ÞóÇÆöãóÉñ ãóÞóÇãó
ÑóßúÚóÉò (íóÑúÝóÚõ íóÏóíúåö Ýöí ÇáúÃõæáóì ÝóÞóØú) æóÞóÇáó ÃóÆöãøóÉõ
ÈóáúÎò Ýöí ßõáøöåóÇ (æóíõËúäöí ÈóÚúÏóåóÇ) æóåõæó " ÓõÈúÍóÇäóß Çááøóåõãøó
æóÈöÍóãúÏöß " (æóíõÕóáøöí Úóáóì ÇáäøóÈöíøö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó -) ßóãóÇ Ýöí ÇáÊøóÔóåøõÏö (ÈóÚúÏó ÇáËøóÇäöíóÉö) áöÃóäøó
ÊóÞúÏöíãóåóÇ ÓõäøóÉõ ÇáÏøõÚóÇÁö (æóíóÏúÚõæ ÈóÚúÏó ÇáËøóÇáöËóÉö)
ÈöÃõãõæÑö ÇáúÂÎöÑóÉö æóÇáúãóÃúËõæÑõ Ãóæúáóì¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÕóáóÇÉö ÃóÍóÏò Úóáóíúåö ãöäú ÇáÕøóÍóÇÈóÉöº ÅÐú áóÇ ãõÓóÇæóÇÉó Èóíúäó
ÕóáóÇÊöåö æóÕóáóÇÉö ÛóíúÑöåö. ÞóÇáó ÊóÚóÇáóì {Åöäøó ÕóáÇÊóßó Óóßóäñ
áóåõãú} [ÇáÊæÈÉ: 103] Ëõãøó ÑóÃóíúÊ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö ÈóÍúËðÇ
ßóÐóáößó¡ æóÃóíúÖðÇ ÝóÇáÊøóÚúáöíáõ ÈöÃóäøóåõ áóÇ ÊóæúÈóÉó áóåõ ãõÔúßöáñ
Úóáóì ÞóæóÇÚöÏö Ãóåúáö ÇáÓøõäøóÉö æóÇáúÌóãóÇÚóÉö áöÅöØúáóÇÞö ÇáäøõÕõæÕö
Ýöí ÞóÈõæáö ÊóæúÈóÉö ÇáúÚóÇÕöí¡ Èóáú ÇáÊøóæúÈóÉõ ãöäú ÇáúßõÝúÑö
ãóÞúÈõæáóÉñ ÞóØúÚðÇ æóåõæó ÃóÚúÙóãõ æöÒúÑðÇ¡ æóáóÚóáøó ÇáúãõÑóÇÏó ãóÇ
ÅÐóÇ ÊóÇÈó ÍóÇáóÉó ÇáúíóÃúÓö ßóãóÇ ÅÐóÇ ÝóÚóáó ÈöäóÝúÓöåö ãóÇ áóÇ
íóÚöíÔõ ãóÚóåõ ÚóÇÏóÉð ßóÌõÑúÍò ãõÒúåöÞò Ýöí ÓóÇÚóÊöåö æóÅöáúÞóÇÁò Ýöí
ÈóÍúÑò Ãóæú äóÇÑò ÝóÊóÇÈó¡ ÃóãøóÇ áóæú ÌóÑóÍó äóÝúÓóåõ¡ æóÈóÞöíó ÍóíøðÇ
ÃóíøóÇãðÇ ãóËóáðÇ Ëõãøó ÊóÇÈó æóãóÇÊó ÝóíóäúÈóÛöí ÇáúÌóÒúãõ ÈöÞóÈõæáö
ÊóæúÈóÊöåö æóáóæú ßóÇäó ãõÓúÊóÍöáøðÇ áöÐóáößó ÇáúÝöÚúáöº ÅÐú ÇáÊøóæúÈóÉõ
ãöäú ÇáúßõÝúÑö ÍöíäóÆöÐò ãóÞúÈõæáóÉñ ÝóÖúáðÇ Úóäú ÇáúãóÚúÕöíóÉö¡ Èóáú
ÊóÞóÏøóãó ÇáúÎöáóÇÝõ Ýöí ÞóÈõæáö ÊóæúÈóÉö ÇáúÚóÇÕöí ÍóÇáóÉó ÇáúíóÃúÓö.
Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó åóÐóÇ ßõáøóåõ Ýöíãóäú ÞóÊóáó äóÝúÓóåõ ÚóãúÏðÇ¡
ÃóãøóÇ áóæú ßóÇäó ÎóØóÃð ÝóÅöäøóåõ íõÕóáøóì Úóáóíúåö ÈöáóÇ ÎöáóÇÝò ßóãóÇ
ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáúßöÝóÇíóÉö æóÛóíúÑöåóÇ æóÓóíóÃúÊöí ÚóÏøõåõ ãóÚó
ÇáÔøõåóÏóÇÁö
(Þóæúáõåõ: áóÇ íõÕóáøóì Úóáóì ÞóÇÊöáö ÃóÍóÏö ÃóÈóæóíúåö) ÇáÙøóÇåöÑõ
Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó Ãóäøóåõ áóÇ íõÕóáøóì Úóáóíúåö ÅÐóÇ ÞóÊóáóåõ ÇáúÅöãóÇãõ
ÞöÕóÇÕðÇ¡ ÃóãøóÇ áóæú ãóÇÊó ÍóÊúÝó ÃóäúÝöåö íõÕóáøóì Úóáóíúåö ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÈõÛóÇÉö æóäóÍúæöåöãú¡ æóáóãú ÃóÑóåõ ÕóÑöíÍðÇ ÝóáúíõÑóÇÌóÚú (Þóæúáõåõ
æóÃóáúÍóÞóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö ÈöÇáúÈõÛóÇÉö) Ãóíú ÝóáóÇ íõÚóÏøõ ÎóÇãöÓðÇ
åóßóÐóÇ ÝóåöãúÊ¡ Ëõãøó ÑóÃóíúÊå Ýöí Ø¡ áóßöäú Ýöíåö Ãóäøó ÚöÈóÇÑóÉó
ÇáäøóåúÑö åóßóÐóÇ: æóÇáúÚóÕóÈöíøóÉõ ßóÇáúÈõÛóÇÉö¡ æóãöäú åóÐóÇ ÇáäøóæúÚö
ÇáúÎóäøóÇÞõ æóÞóÇÊöáõ ÃóÍóÏö ÃóÈóæóíúåö ÇåÜ æóÚóáóíúåö Ýóíóßõæäõ
ÇáúãõÓúÊóËúäóì ÃóÞóáøó ãöäú ÃóÑúÈóÚóÉò ÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ: æóÞóÇáó ÃóÆöãøóÉõ ÈóáúÎò Ýöí ßõáøöåóÇ) æóåõæó Þóæúáõ
ÇáúÃóÆöãøóÉö ÇáËøóáóÇËóÉö æóÑöæóÇíóÉñ Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ßóãóÇ Ýöí
ÔóÑúÍö ÏõÑóÑö ÇáúÈöÍóÇÑö¡ æóÇáúÃóæøóáõ ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö. æóÝöí ÍóÇÔöíóÊöåö áöáÑøóãúáöíøö: ÑõÈøóãóÇ íõÓúÊóÝóÇÏõ ãöäúåõ
Ãóäøó ÇáúÍóäóÝöíøó ÅÐóÇ ÇÞúÊóÏóì ÈöÇáÔøóÇÝöÚöíøö ÝóÇáúÃóæúáóì
ãõÊóÇÈóÚóÊõåõ Ýöí ÇáÑøóÝúÚö æóáóãú ÃóÑóåõ. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: æóáóãú íóÞõáú íóÌöÈõ áöÃóäøó ÇáúãõÊóÇÈóÚóÉó ÅäøóãóÇ ÊóÌöÈõ Ýöí
ÇáúæóÇÌöÈö Ãóæú ÇáúÝóÑúÖö¡ æóåóÐóÇ ÇáÑøóÝúÚõ ÛóíúÑõ æóÇÌöÈò ÚöäúÏó
ÇáÔøóÇÝöÚöíøöº æóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúßóíúÏóÇäöíøóÉö áöáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö
ãöäú Ãóäøóåõ áóÇ ÊóÌõæÒõ ÇáúãõÊóÇÈóÚóÉõ Ýöí ÑóÝúÚö ÇáúíóÏóíúäö Ýöí
ÊóßúÈöíÑóÇÊö ÇáÑøõßõæÚö æóÊóßúÈöíÑóÇÊö ÇáúÌöäóÇÒóÉö Ýöíåö äóÙóÑñº ÅÐú
áóíúÓó Ðóáößó ãöãøóÇ áóÇ íõÓóæøóÛõ ÇáöÇÌúÊöåóÇÏõ Ýöíåö ÈöÇáäøóÙóÑö Åáóì
ÇáÑøóÝúÚö Ýöí ÊóßúÈöíÑóÇÊö ÇáúÌöäóÇÒóÉö¡ áöãóÇ ÚóáöãúÊ ãöäú Ãóäøóåõ
ÞóÇáó Èöåö ÇáúÈóáúÎöíøõæäó ãöäú ÃóÆöãøóÊöäóÇ¡ æóÞóÏú ÃóæúÖóÍúäóÇ
ÇáúãóÞóÇãó Ýöí ÂÎöÑö æóÇÌöÈóÇÊö ÇáÕøóáóÇÉö¡ æóÞóÏøóãúäóÇ ÃóíúÖðÇ ÔóíúÆðÇ
ãöäúåõ Ýöí ÕóáóÇÉö ÇáúÚöíÏóíúäö (Þóæúáõåõ: æóåõæó ÓõÈúÍóÇäóß Çááøóåõãøó
æóÈöÍóãúÏöß) ßóÐóÇ ÝóÓøóÑó Èöåö ÇáËøóäóÇÁó Ýöí ÔóÑúÍö ÏõÑóÑö ÇáúÈöÍóÇÑö
æóÛóíúÑöåö¡ æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÚöäóÇíóÉö: Åäøóåõ ãõÑóÇÏõ ÕóÇÍöÈö
ÇáúåöÏóÇíóÉö áöÃóäøóåõ ÇáúãóÚúåõæÏõ ãöäú ÇáËøóäóÇÁö¡ æóÐóßóÑó Ýöí
ÇáäøóåúÑö Ãóäøó åóÐóÇ ÑöæóÇíóÉõ ÇáúÍóÓóäö Úóäú ÇáúÅöãóÇãö. æóÇóáøóÐöí
Ýöí ÇáúãóÈúÓõæØö Úóäú ÕóÇÍöÈö ÇáÑøöæóÇíóÉö Ãóäøóåõ íóÍúãóÏõ Çááøóåó.
ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: ãõÞúÊóÖóì ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö ÍõÕõæáõ ÇáÓøõäøóÉö ÈöÃóíøö
ÕöíÛóÉò ãöäú ÕöíóÛö ÇáúÍóãúÏö¡ ÝóíóÔúãóáõ ÇáËøóäóÇÁó ÇáúãóÐúßõæÑó
áöÇÔúÊöãóÇáöåö Úóáóì ÇáúÍóãúÏö (Þóæúáõåõ ßóãóÇ Ýöí ÇáÊøóÔóåøõÏö) Ãóíú
ÇáúãõÑóÇÏõ ÇáÕøóáóÇÉõ ÇáúÅöÈúÑóÇåöíãöíøóÉ ÇáøóÊöí íóÃúÊöí ÈöåóÇ
ÇáúãõÕóáøöí Ýöí ÞóÚúÏóÉö ÇáÊøóÔóåøõÏö (Þóæúáõåõ: áöÃóäøó ÊóÞúÏöíãóåóÇ)
Ãóíú ÊóÞúÏöíãó ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóì ÇáÏøõÚóÇÁö ÓõäøóÉñ ßóãóÇ Ãóäøó ÊóÞúÏöíãó
ÇáËøóäóÇÁö ÚóáóíúåöãóÇ ÓõäøóÉñ ÃóíúÖðÇ (Þóæúáõåõ æóíóÏúÚõæ ÅáóÎú) Ãóíú
áöäóÝúÓöåö æóáöáúãóíøöÊö æóáöáúãõÓúáöãöíäó áößóíú íóÛúÝöÑó áóåõ
ÝóíõÓúÊóÌóÇÈó ÏõÚóÇÄõåõ Ýöí ÍóÞøö ÛóíúÑöåö¡ æóáöÃóäøó ãöäú ÓõäøóÉö
ÇáÏøõÚóÇÁö Ãóäú íóÈúÏóÃó ÈöäóÝúÓöåö. ÞóÇáó ÊóÚóÇáóì {ÑóÈøö ÇÛúÝöÑú áöí
æóáöæóÇáöÏóíøó æóáöãóäú ÏóÎóáó ÈóíúÊöíó ãõÄúãöäðÇ} [äæÍ: 28] ÌóæúåóÑóÉñ¡
Ëõãøó ÃóÝóÇÏó Ãóäøó ãóäú áóãú íõÍúÓöäú ÇáÏøõÚóÇÁó ÈöÇáúãóÃúËõæÑö íóÞõæáõ
Çááøóåõãøó ÇÛúÝöÑú áóäóÇ æóáöæóÇáöÏóíúäóÇ æóáóåõ æóáöáúãõÄúãöäöíäó
æóÇáúãõÄúãöäóÇÊö (Þóæúáõåõ æóÇáúãóÃúËõæÑõ Ãóæúáóì) æóãöäú ÇáúãóÃúËõæÑö:
«Çááøóåõãøó ÇÛúÝöÑú áöÍóíøöäóÇ æóãóíøöÊöäóÇ æóÔóÇåöÏöäóÇ æóÛóÇÆöÈöäóÇ
æóÕóÛöíÑöäóÇ æóßóÈöíÑöäóÇ æóÐóßóÑöäóÇ æóÃõäúËóÇäóÇ. Çááøóåõãøó ãóäú
ÃóÍúíóíúÊå ãöäøóÇ ÝóÃóÍúíöåö Úóáóì ÇáúÅöÓúáóÇãö¡ æóãóäú ÊóæóÝøóíúÊå
ãöäøóÇ ÝóÊóæóÝøóåõ Úóáóì ÇáúÅöíãóÇäö. Çááøóåõãøó ÇÛúÝöÑú
(2/212)
æóÞõÏøöãó Ýöíåö ÇáúÅöÓúáóÇãõ ãóÚó Ãóäøóåõ
ÇáúÅöíãóÇäõ áöÃóäøóåõ ãõäúÈöÆñ Úóäú ÇáöÇäúÞöíóÇÏö ÝóßóÃóäøóåõ ÏõÚóÇÁñ
Ýöí ÍóÇáö ÇáúÍóíóÇÉö ÈöÇáúÅöíãóÇäö æóÇáöÇäúÞöíóÇÏö¡ æóÃóãøóÇ Ýöí ÍóÇáö
ÇáúæóÝóÇÉö ÝóÇáöÇäúÞöíóÇÏõ¡ æóåõæó ÇáúÚóãóáõ ÛóíúÑõ ãóæúÌõæÏò
(æóíõÓóáøöãõ) ÈöáóÇ ÏõÚóÇÁò (ÈóÚúÏó ÇáÑøóÇÈöÚóÉö) ÊóÓúáöíãóÊóíúäö
äóÇæöíðÇ ÇáúãóíøöÊó ãóÚó ÇáúÞóæúãö¡ æóíõÓöÑøõ Çáúßõáøó ÅáøóÇ
ÇáÊøóßúÈöíÑó ÒóíúáóÚöíøñ æóÛóíúÑõåõ¡ áóßöäú Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÇáúÚóãóáõ
Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ Úóáóì ÇáúÌóåúÑö ÈöÇáÊøóÓúáöíãö. æóÝöí ÌóæóÇåöÑö
ÇáúÝóÊóÇæóì: íóÌúåóÑõ ÈöæóÇÍöÏóÉò
(æóáóÇ ÞöÑóÇÁóÉó æóáóÇ ÊóÔóåøõÏó ÝöíåóÇ) æóÚóíøóäó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ
ÇáúÝóÇÊöÍóÉó Ýöí ÇáúÃõæáóì. æóÚöäúÏóäóÇ ÊóÌõæÒõ ÈöäöíøóÉö ÇáÏøõÚóÇÁö¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áóåõ æóÇÑúÍóãúåõ æóÚóÇÝöåö æóÇÚúÝõ Úóäúåõ¡ æóÃóßúÑöãú äõÒõáóåõ æóæóÓøöÚú
ãõÏúÎóáóåõ æóÇÛúÓöáúåõ ÈöÇáúãóÇÁö æóÇáËøóáúÌö æóÇáúÈóÑóÏö æóäóÞøöåö ãöäú
ÇáúÎóØóÇíóÇ ßóãóÇ íõäóÞøóì ÇáËøóæúÈõ ÇáúÃóÈúíóÖõ ãöäú ÇáÏøóäóÓö¡
æóÃóÈúÏöáúåõ ÏóÇÑðÇ ÎóíúÑðÇ ãöäú ÏóÇÑöåö æóÃóåúáðÇ ÎóíúÑðÇ ãöäú Ãóåúáöåö
æóÒóæúÌðÇ ÎóíúÑðÇ ãöäú ÒóæúÌöåö¡ æóÃóÏúÎöáúåõ ÇáúÌóäøóÉó æóÃóÚöÐúåõ ãöäú
ÚóÐóÇÈö ÇáúÞóÈúÑö æóÚóÐóÇÈö ÇáäøóÇÑö» ãöäóÍñ¡ æóËóãøó ÃóÏúÚöíóÉñ ÃõÎóÑõ
ÝóÇäúÙõÑúåóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÅöãúÏóÇÏö æóÔõÑõæÍö ÇáúãõäúíóÉö.
[ÊóäúÈöíåñ]
ÇáúãõÑóÇÏõ ÇáöÇÓúÊöíÚóÇÈõ¡ ÝóÇáúãóÚúäóì ÇÛúÝöÑú áöáúãõÓúáöãöíäó
ßõáøöåöãú¡ ÝóáóÇ íõäóÇÝöí Þóæúáõåõ æóÕóÛöíÑöäóÇ Þóæúáóåõ ÇáúÂÊöí¡ æóáóÇ
íóÓúÊóÛúÝöÑõ áöÕóÈöíøò: Ãóíú áóÇ íóÞõæáõ ÇÛúÝöÑú áóåõ ÃóÝóÇÏóåõ
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáúÅöÈúÏóÇáö Ýöí ÇáúÃóåúáö
æóÇáÒøóæúÌóÉö ÅÈúÏóÇáõ ÇáúÃóæúÕóÇÝö áóÇ ÇáÐøóæóÇÊö {ÃóáúÍóÞúäóÇ Èöåöãú
ÐõÑøöíøóÊóåõãú} [ÇáØæÑ: 21] æóáöÎóÈóÑö ÇáØøóÈóÑóÇäöíøö æóÛóíúÑöåö «Åäøó
äöÓóÇÁó ÇáúÌóäøóÉö ãöäú äöÓóÇÁö ÇáÏøõäúíóÇ ÃóÝúÖóáõ ãöäú ÇáúÍõæÑö
ÇáúÚöíäö» " æóÝöíãóäú áóÇ ÒóæúÌóÉó áóåõ Úóáóì ÊóÞúÏöíÑöåóÇ áóåõ Ãóäú
áóæú ßóÇäóÊú æóáöÃóäøóåõ ÕóÍøó ÇáúÎóÈóÑõ ÈöÃóäøó ÇáúãóÑúÃóÉó áöÂÎöÑö
ÃóÒúæóÇÌöåóÇ: Ãóíú ÅÐóÇ ãóÇÊó æóåöíó Ýöí ÚöÕúãóÊöåö æóÝöí ÍóÏöíËò
ÑóæóÇåõ ÌóãúÚñ áóßöäøóåõ ÖóÚöíÝñ «ÇáúãóÑúÃóÉõ ãöäøóÇ ÑõÈøóãóÇ íóßõæäõ
áóåóÇ ÒóæúÌóÇäö Ýöí ÇáÏøõäúíóÇ ÝóÊóãõæÊõ æóíóãõæÊóÇäö æóíóÏúÎõáóÇäö
ÇáúÌóäøóÉó áöÃóíøöåöãóÇ åöíó¿ ÞóÇáó: áöÃóÍúÓóäöåöãóÇ ÎõáõÞðÇ ßóÇäó
ÚöäúÏóåóÇ Ýöí ÇáÏøõäúíóÇ» æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÊõÍúÝóÉö ÇÈúäö ÍóÌóÑò
(Þóæúáõåõ æóÞóÏøóãó Ýöíåö ÇáúÅöÓúáóÇãó) Ãóíú Ýöí ÇáÏøõÚóÇÁö ÇáúãóÃúËõæÑö
ßóãóÇ ãóÑøó.
ÇÚúáóãú Ãóäøó ÇáúÅöÓúáóÇãó Úóáóì æóÌúåóíúäö: ÔóÑúÚöíøò¡ æóåõæó ÈöãóÚúäóì
ÇáúÅöíãóÇäö. æóáõÛóæöíøò¡ æóåõæó ÈöãóÚúäóì ÇáöÇÓúÊöÓúáóÇãö
æóÇáöÇäúÞöíóÇÏö ßóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúÚõãúÏóÉö áöáäøóÓóÝöíøö¡ ÝóÞóæúáõ
ÇáÔøóÇÑöÍö ãóÚó Ãóäøóåõ ÇáúÅöíãóÇäõ äóÇÙöÑñ áöáúãóÚúäóì ÇáÔøóÑúÚöíøö
áöáúÅöÓúáóÇãö¡ æóÞóæúáõåõ áöÃóäøóåõ ãõäúÈöÆñ äóÇÙöÑñ Åáóì ÇáúãóÚúäóì
ÇááøõÛóæöíøö áóåõ¡ æóÞóæúáõåõ ÝóßóÃóäøóåõ ÏõÚóÇÁñ Ýöí ÍóÇáö ÇáúÍóíóÇÉö
ÈöÇáúÅöíãóÇäö åõæó ãóÚúäóì ÇáúÅöÓúáóÇãö ÇáÔøóÑúÚöíøö¡ æóÞóæúáõåõ
æóÇáöÇäúÞöíóÇÏõ Ãóíú ÇáøóÐöí åõæó ãóÚúäóì ÇáúÅöÓúáóÇãö ÇááøõÛóæöíøö.
ÇåÜ. ͺ æóãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ ãóÃúÎõæÐñ ãöäú ÕóÏúÑö ÇáÔøóÑöíÚóÉö.
æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó ÇáúÅöÓúáóÇãó ÎõÕøó ÈöÍóÇáóÉö ÇáúÍóíóÇÉöº áöÃóäøóåõ
ÇáúãõäóÇÓöÈõ áóåóÇ ÈöãóÚúäóíóíúåö ÇáÔøóÑúÚöíøö æóåõæó ÇáúÅöíãóÇäõ: Ãóíú
ÇáÊøóÕúÏöíÞõ ÇáúÞóáúÈöíøõ¡ æóÇááøõÛóæöíøö¡ æóåõæó ÇáöÇäúÞöíóÇÏõ
ÈöÇáúÃóÚúãóÇáö ÇáÙøóÇåöÑóÉö¡ æóÎõÕøó ÇáúÅöíãóÇäõ ÈöÍóÇáóÉö ÇáúãóæúÊö
áöÃóäøóåõ ÇáúãõäóÇÓöÈõ áóåóǺ ÅÐú áóÇ íõäúÈöÆõ Úóäú ÇáúÚóãóáö Èóáú Úóäú
ÇáÊøóÕúÏöíÞö ÝóÞóØú¡ æóáóÇ íõãúßöäõ Ýöí ÍóÇáóÉö ÇáúãóæúÊö ÓöæóÇåõ
(Þóæúáõåõ: ÈöáóÇ ÏõÚóÇÁò) åõæó ÙóÇåöÑõ ÇáúãóÐúåóÈö¡ æóÞöíáó: íóÞõæáõ:
Çááøóåõãøó ÂÊöäóÇ Ýöí ÇáÏøõäúíóÇ ÍóÓóäóÉð ÅáóÎú¡ æóÞöíáó - ÑóÈøóäóÇ áóÇ
ÊõÒöÛú ÞõáõæÈóäóÇ ÅáóÎú¡ æóÞöíáó íõÎóíøóÑõ Èóíúäó ÇáÓøõßõæÊö
æóÇáÏøõÚóÇÁö ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ äóÇæöíðÇ ÇáúãóíøöÊó ãóÚó ÇáúÞóæúãö) ßóÐóÇ
Ýöí ÇáúÝóÊúÍö. æóÞóÇáó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ: íóäúæöí ÈöåöãóÇ ßóãóÇ æóÕóÝúäóÇ
Ýöí ÕöÝóÉö ÇáÕøóáóÇÉö¡ æóíóäúæöí ÇáúãóíøöÊó ßóãóÇ íóäúæöí ÇáúÅöãóÇãõ ÇåÜ
æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøóåõ íóäúæöí ÇáúãóáóÇÆößóÉó ÇáúÍóÝóÙóÉó ÃóíúÖðÇ¡ Ëõãøó
ÑóÃóíúÊå ÕóÑöíÍðÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÏõÑóÑö ÇáúÈöÍóÇÑö. æóÐóßóÑó Ýöí
ÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÇáÙøóåöíÑöíøóÉö æóÇáúÌóæúåóÑóÉö Ãóäøóåõ áóÇ íóäúæöí
ÇáúãóíøöÊó. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóåõæó ÇáÙøóÇåöÑõ áöÃóäøó ÇáúãóíøöÊó
áóÇ íõÎóÇØóÈõ ÈöÇáÓøóáóÇãö ÍóÊøóì íõäúæóì Èöåö ÅÐú áóíúÓó ÃóåúáðÇ áóåõ
ÇåÜ æóÃóÞóÑøóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö¡ áóßöäú ÞóÇáó ÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ:
Åäøóåõ ÛóíúÑõ ãõÓóáøóãò¡ æóÓóíóÃúÊöí ãóÇ æóÑóÏó Ýöí Ãóåúáö
ÇáúãóÞúÈóÑóÉö: ÇáÓøóáóÇãõ Úóáóíúßõãú ÏóÇÑó Þóæúãò ãõÄúãöäöíäó¡
æóÊóÚúáöíãõåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÇáÓøóáóÇãó Úóáóì
ÇáúãóæúÊóì ÇåÜ (Þóæúáõåõ áóßöäú Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÅáóÎú) ÞóÏú íõÞóÇáõ:
Åäøó ÇáÒøóíúáóÚöíøó áóãú íõÑöÏú ÏõÎõæáó ÇáÊøóÓúáöíãö Ýöí ÇáúßõáøöíøóÉö
ÇáúãóÐúßõæÑóÉö. æóÇóáøóÐöí Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: æóáóÇ íóÌúåóÑõ ÈöãóÇ
íóÞúÑóÃõ ÚóÞöÈó ßõáøö ÊóßúÈöíÑóÉò áöÃóäøóåõ ÐößúÑñ¡ æóÇáÓøõäøóÉõ Ýöíåö
ÇáúãõÎóÇÝóÊóÉõ¡ æóåóáú íóÑúÝóÚõ ÕóæúÊóåõ ÈöÇáÊøóÓúáöíãöº áóãú
íóÊóÚóÑøóÖú áóåõ Ýöí ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö. æóÐóßóÑó ÇáúÍóÓóäõ Èúäõ
ÒöíóÇÏò Ãóäøóåõ áóÇ íóÑúÝóÚõ áöÃóäøóåõ áöáúÅöÚúáóÇãö¡ æóáóÇ ÍóÇÌóÉó áóåõ
áöÃóäøó ÇáÊøóÓúáöíãó ãóÔúÑõæÚñ ÚóÞöÈó ÇáÊøóßúÈöíÑö ÈöáóÇ ÝóÕúáò æóáóßöäú
ÇáúÚóãóáõ Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ Úóáóì ÎöáóÇÝöåö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ æóÚóíøóäó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ ÇáúÝóÇÊöÍóÉó) æóÈöåö ÞóÇáó ÃóÍúãóÏõ
áöÃóäøó ÇÈúäó ÚóÈøóÇÓò Õóáøóì Úóáóì ÌöäóÇÒóÉò ÝóÌóåóÑó ÈöÇáúÝóÇÊöÍóÉö¡
æóÞóÇáó: ÚóãúÏðÇ ÝóÚóáúÊ áöíõÚúáöãó ÃóäøóåóÇ ÓõäøóÉñ. æóãóÐúåóÈõäóÇ
Þóæúáõ ÚõãóÑó æóÇÈúäöåö æóÚóáöíøò æóÃóÈöí åõÑóíúÑóÉó¡ æóÈöåö ÞóÇáó
ãóÇáößñ ßóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ ÈöäöíøóÉö ÇáÏøõÚóÇÁö)
(2/213)
æóÊõßúÑóåõ ÈöäöíøóÉö ÇáúÞöÑóÇÁóÉö
áöÚóÏóãö ËõÈõæÊöåóÇ ÝöíåóÇ Úóäúåõ - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ -
æóÃóÝúÖóáõ ÕõÝõæÝöåóÇ ÂÎöÑõåóÇ ÅÙúåóÇÑðÇ áöáÊøóæóÇÖõÚö (æóáóæú ßóÈøóÑó
ÅãóÇãõåõ ÎóãúÓðÇ áóãú íóÊúÈóÚú) áöÃóäøóåõ ãóäúÓõæÎñ (ÝóíóãúßõËõ
ÇáúãõÄúÊóãøõ ÍóÊøóì íõÓóáøöãó ãóÚóåõ ÅÐóÇ Óóáøóãó) Èöåö íõÝúÊóì¡ åóÐóÇ
ÅÐóÇ ÓóãöÚó ãöäú ÇáúÅöãóÇãö¡ æóáóæú ãöäú ÇáúãõÈóáøöÛö ÊóÇÈóÚóåõ¡
æóíóäúæöí ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍó Èößõáøö ÊóßúÈöíÑóÉò æóßóÐóÇ Ýöí ÇáúÚöíÏö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÇáÙøóÇåöÑõ ÃóäøóåóÇ ÍöíäóÆöÐò ÊóÞõæãõ ãóÞóÇãó ÇáËøóäóÇÁö Úóáóì ÙóÇåöÑö
ÇáÑøöæóÇíóÉö ãöäú Ãóäøóåõ íõÓóäøõ ÈóÚúÏó ÇáúÃõæáóì ÇáÊøóÍúãöíÏõ
(Þóæúáõåõ æóÊõßúÑóåõ ÈöäöíøóÉö ÇáúÞöÑóÇÁóÉö) Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáÊøóÌúäöíÓö æóÇáúãõÍöíØö: áóÇ íóÌõæÒõ áöÃóäøóåóÇ ãóÍóáøõ ÇáÏøõÚóÇÁö
Ïõæäó ÇáúÞöÑóÇÁóÉö ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúæóáúæóÇáöÌíøóÉö æÇáÊÊÇÑÎÇäíÉ.
æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó ÇáúßóÑóÇåóÉó ÊóÍúÑöíãöíøóÉñ¡ æóÞóæúáõ ÇáúÞõäúíóÉö:
áóæú ÞóÑóÃó ÝöíåóÇ ÇáúÝóÇÊöÍóÉó ÌóÇÒó Ãóíú áóæú ÞóÑóÃóåóÇ ÈöäöíøóÉö
ÇáÏøõÚóÇÁö áöíõæóÇÝöÞó ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÛóíúÑõåõ¡ Ãóæú ÃóÑóÇÏó ÈöÇáúÌóæóÇÒö
ÇáÕøöÍøóÉó¡ Úóáóì Ãóäøó ßóáóÇãó ÇáúÞõäúíóÉö áóÇ íõÚúãóáõ Èöåö ÅÐóÇ
ÚóÇÑóÖóåõ ÛóíúÑõåõ¡ ÝóÞóæúáõ ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøõ Ýöí ÑöÓóÇáóÊöåö: Åäøóåõ
äóÕøó Úóáóì ÌóæóÇÒö ÞöÑóÇÁóÊöåóÇ Ýöíåö äóÙóÑñ ÙóÇåöÑñ áöãóÇ ÚóáöãúÊå¡
æóÞóæúáõåõ: æóÞóæúáõ ãõäúáóÇ Úóáóì ÇáúÞóÇÑöÆö ÃóíúÖðÇ íõÓúÊóÍóÈøõ
ÞöÑóÇÁóÊõåóÇ ÈöäöíøóÉö ÇáÏøõÚóÇÁö ÎõÑõæÌðÇ ãöäú ÎöáóÇÝö ÇáúÅöãóÇãö
ÇáÔøóÇÝöÚöíøö Ýöíåö äóÙóÑñ ÃóíúÖðÇ áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÕöÍøõ ÚöäúÏóåõ ÅáøóÇ
ÈöäöíøóÉö ÇáúÞõÑúÂäö¡ æóáóíúÓó áóåõ Ãóäú íóÞúÑóÃóåóÇ ÈöäöíøóÉö
ÇáúÞöÑóÇÁóÉö æóíóÑúÊóßöÈó ãóßúÑõæåó ãóÐúåóÈöåö áöíõÑóÇÚöíó ãóÐúåóÈó
ÛóíúÑöåö ßóãóÇ ãóÑøó ÊóÞúÑöíÑõåõ Ãóæøóáó ÇáúßöÊóÇÈö
(Þóæúáõåõ æóÃóÝúÖóáõ ÕõÝõæÝöåóÇ ÂÎöÑõåóÇ ÅáóÎú) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö¡
æóÈóÍóËó Ýöíåö Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö ÈöÅöØúáóÇÞö ãóÇ Ýöí ÕóÍöíÍö ãõÓúáöãò
Úóäúåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ÎóíúÑõ ÕõÝõæÝö ÇáÑøöÌóÇáö
ÃóæøóáõåóÇ¡ æóÔóÑøõåóÇ ÂÎöÑõåóÇ» æóÈöÃóäøó ÅÙúåóÇÑó ÇáÊøóæóÇÖõÚö áóÇ
íóÊóæóÞøóÝõ Úóáóì ÇáÊøóÃóÎøõÑö. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: ÞóÏú íõÞóÇáõ: Åäøó ÇáúÍóÏöíËó ãóÎúÕõæÕñ ÈöÇáÕøóáóÇÉö
ÇáúãõØúáóÞóÉö áöÃóäøóåóÇ ÇáúãõÊóÈóÇÏöÑóÉõ¡ æóáöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ãóäú Õóáøóì Úóáóíúåö ËóáóÇËóÉõ ÕõÝõæÝò ÛõÝöÑó
áóåõ» ÑóæóÇåõ ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ æóÞóÇáó ÍóÏöíËñ ÍóÓóäñ æóÇáúÍóÇßöãõ æóÞóÇáó:
ÕóÍöíÍñ Úóáóì ÔóÑúØö ãõÓúáöãò¡ æóáöåóÐóÇ ÞóÇáó Ýöí ÇáúãõÍöíØö:
æóíõÓúÊóÍóÈøõ Ãóäú íõÕóÝøó ËóáóÇËóÉõ ÕõÝõæÝò¡ ÍóÊøóì áóæú ßóÇäõæÇ
ÓóÈúÚóÉð íóÊóÞóÏøóãõ ÃóÍóÏõåõãú áöáúÅöãóÇãóÉö¡ æóíóÞöÝõ æóÑóÇÁóåõ
ËóáóÇËóÉñ Ëõãøó ÇËúäóÇäö Ëõãøó æóÇÍöÏñ. ÇåÜ. Ýóáóæú ßóÇäó ÇáÕøóÝøõ
ÇáúÃóæøóáõ ÃóÝúÖóáó Ýöí ÇáúÌöäóÇÒóÉö ÃóíúÖðÇ áóßóÇäó ÇáúÃóÝúÖóáõ
ÌóÚúáóåõãú ÕóÝøðÇ æóÇÍöÏðÇ æóáóßõÑöåó ÞöíóÇãõ ÇáúæóÇÍöÏö æóÍúÏóåõ ßóãóÇ
ßõÑöåó Ýöí ÛóíúÑöåóÇ¡ åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöí (Þóæúáõåõ áöÃóäøóåõ
ãóäúÓõæÎñ) áöÃóäøó ÇáúÂËóÇÑó ÇÎúÊóáóÝóÊú Ýöí ÝöÚúáö ÑóÓõæáö Çááøóåö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -º ÝóÑõæöíó ÇáúÎóãúÓõ æóÇáÓøóÈúÚõ
æóÇáÊøöÓúÚõ æóÃóßúËóÑõ ãöäú Ðóáößó ÅáøóÇ «Ãóäøó ÂÎöÑó ÝöÚúáöåö -
Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - ßóÇäó ÃóÑúÈóÚó ÊóßúÈöíÑóÇÊò» ÝóßóÇäó
äóÇÓöÎðÇ áöãóÇ ÞóÈúáóåõ Í Úóäú ÇáúÅöãúÏóÇÏö. æóÝöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö
«Ãóäøóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Íöíäó Õóáøóì Úóáóì
ÇáäøóÌóÇÔöíøö ßóÈøóÑó ÃóÑúÈóÚó ÊóßúÈöíÑóÇÊò æóËóÈóÊó ÚóáóíúåóÇ Åáóì Ãóäú
ÊõæõÝøöíó» ÝóäóÓóÎóÊú ãóÇ ÞóÈúáóåóÇ Ø (Þóæúáõåõ ÝóíóãúßõËõ ÇáúãõÄúÊóãøõ
ÅáóÎú) áóãøóÇ ßóÇäó Þóæúáõåõãú áóãú íóÊúÈóÚú ÕóÇÏöÞðÇ ÈöÇáúÞóØúÚö
æóÈöÇáöÇäúÊöÙóÇÑö ÃóÑúÏóÝóåõ ÈöÈóíóÇäö ÇáúãõÑóÇÏö ãöäúåõ Ø (Þóæúáõåõ
Èöåö íõÝúÊóì) ÑóÌøóÍóåõ Ýöí ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö ÈöÃóäøó ÇáúÈóÞóÇÁó Ýöí
ÍõÑúãóÉö ÇáÕøóáóÇÉö ÈóÚúÏó ÝóÑóÇÛöåóÇ áóíúÓó ÈöÎóØóÃò ãõØúáóÞðÇ ÅäøóãóÇ
ÇáúÎóØóÃõ Ýöí ÇáúãõÊóÇÈóÚóÉö Ýöí ÇáúÎóÇãöÓóÉö ÈóÍúÑñ. æóÑõæöíó Úóäú
ÇáúÅöãóÇãö Ãóäøóåõ íõÓóáøöãõ áöáúÍóÇáö æóáóÇ íóäúÊóÙöÑõ ÊóÍúÞöíÞðÇ
áöáúãõÎóÇáóÝóÉö Ø (Þóæúáõåõ åóÐóÇ) Ãóíú ÚóÏóãõ ÇáúãõÊóÇÈóÚóÉö Ø.
(Þóæúáõåõ: æóíóäúæöí ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍó ÅáóÎú) áöÌóæóÇÒö Ãóäøó ÊóßúÈöíÑóÉó
ÇáúÅöãóÇãö áöáöÇÝúÊöÊóÇÍö ÇáúÂäó¡ æóÃóÎúØóÃó ÇáúãõÈóáøöÛõ äóÞóáó Ðóáößó
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö Çáúãóßøöíøö ÈöÕöíÛóÉö ÞóÇáõæÇ¡
æóäóÞóáóåõ Ýöí ÈóÇÈö ÕóáóÇÉö ÇáúÚöíÏö ÈöÕöíÛóÉö Þöíáó¡ æóßöáóÇ
ÇáÕøöíÛóÊóíúäö ãõÔúÚöÑñ ÈöÇáÖøóÚúÝöº ßóíúÝó æóåõæó áóÇ æóÌúåó áóåõ
íóÙúåóÑõ áöÃóäøóåõ Åäú ßóÇäó ÇáúãõÑóÇÏõ Ãóäøóåõ íóäúæöí ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍó
ÈöãóÇ ÒóÇÏó Úóáóì ÇáÑøóÇÈöÚóÉö ßóãóÇ åõæó ÇáúãõÊóÈóÇÏöÑõ æóáóÒöãó Ãóäú
íóÃúÊöíó ÈóÚúÏóåóÇ ÈöËóáóÇËö ÊóßúÈöíÑóÇÊò ÃõÎóÑó áöÃóäøó äöíøóÉó
ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍö áöÊóÕúÍöíÍö ÕóáóÇÊöåö ÈöÇÍúÊöãóÇáö ÎóØóÃö ÇáúãõÈóáøöÛö¡
æóáóÇ ÕöÍøóÉó áóåóÇ ÅáøóÇ ÈöËóáóÇËò ÈóÚúÏóåóÇ áöÃóäøóåóÇ ÃóÑúßóÇäñ¡
æóÅöáøóÇ ßóÇäóÊú äöíøóÊõåõ áóÛúæðÇ ÝóßóÇäó ÇáúæóÇÌöÈõ ÚóÏóãóåóÇ¡ æóÅöäú
ßóÇäó ÇáúãõÑóÇÏõ ÌóãöíÚó ÇáÊøóßúÈöíÑóÇÊö Ýóãöäú Ãóíúäó íóÚúáóãõ Ãóäøó
ÇáúãõÈóáøöÛó íóÒöíÏõ Úóáóì ÇáÑøóÇÈöÚóÉö ÍóÊøóì íóäúæöíó ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍó
ÈöÇáúÌóãöíÚö¡ ÝóÅöäøó ÇÍúÊöãóÇáó ÇáúÎóØóÃö ÅäøóãóÇ ÙóåóÑó æóÞúÊó
ÇáÒøöíóÇÏóÉö¿ æóÅöäú Þöíáó: Åäøóåõ ËóÇÈöÊñ ÞóÈúáóåóÇ íóáúÒóãõ Úóáóíúåö
Ãóäú íóäúæöíó ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍó ÈöÇáúÌóãöíÚö¡ æóÅöäú áóãú íóÒöÏú
ÇáúãõÈóáøöÛõ ÔóíúÆðÇ¡ æóÃóäøóåõ íóÃúÊöí ÈóÚúÏó ÇáÑøóÇÈöÚóÉö ÈöËóáóÇËö
ÊóßúÈöíÑóÇÊò ÃóíúÖðÇ¡ æóÅöáøóÇ áóãú íóßõäú áöåóÐöåö ÇáäøöíøóÉö
ÝóÇÆöÏóÉñ¡ æóÃóäøóåõ Ýöí ÛóíúÑö ÕóáóÇÉö ÇáúÌöäóÇÒóÉö íóÃúÊöí
ÈöÊóßúÈöíÑóÉò ÃõÎúÑóì áöÇÍúÊöãóÇáö ÎóØóÃö ÇáúãõÈóáøöÛö¡ æóäóÍúæõ Ðóáößó
íõÞóÇáõ Ýöí ÊóßúÈöíÑóÇÊö ÇáúÚöíÏö ßóãóÇ ÃóÔóÑúäóÇ Åáóíúåö Ýöí ÈóÇÈöåö¡
æóáóãú ÃóÑó ãóäú ÊóÚóÑøóÖó áöÔóíúÁò ãöäú Ðóáößó¡ Ëõãøó ÙóåóÑó Ãóäøóåõ
íõãúßöäõ Ãóäú íõÌóÇÈó ÈöÇÎúÊöíóÇÑö ÇáÔøöÞøö ÇáúÃóæøóáö¡ æóÃóäøó
ÝóÇÆöÏóÊóåõ Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ÒóÇÏó ÎóÇãöÓóÉð ãóËóáðÇ ÇÍúÊóãóáó Ãóäú Êóßõæäó
ÇáÊøóÍúÑöíãóÉó æóÃóäøóåõ ÓóíõßóÈøöÑõ ÈóÚúÏóåóÇ
(2/214)
(æóáóÇ íóÓúÊóÛúÝöÑõ ÝöíåóÇ áöÕóÈöíøò
æóãóÌúäõæäò) æóãóÚúÊõæåò áöÚóÏóãö ÊóßúáöíÝöåöãú (Èóáú íóÞõæáõ ÈóÚúÏó
ÏõÚóÇÁö ÇáúÈóÇáöÛöíäó: Çááøóåõãøó ÇÌúÚóáúåõ áóäóÇ ÝóÑóØðÇ)
ÈöÝóÊúÍóÊóíúäö: Ãóíú ÓóÇÈöÞðÇ Åáóì ÇáúÍóæúÖö áöíõåóíøöÆó ÇáúãóÇÁó¡
æóåõæó ÏõÚóÇÁñ áóåõ ÃóíúÖðÇ ÈöÊóÞóÏøõãöåö Ýöí ÇáúÎóíúÑö¡ áóÇ ÓöíøóãóÇ¡
æóÞóÏú ÞóÇáõæÇ: ÍóÓóäóÇÊõ ÇáÕøóÈöíøö áóåõ áóÇ áöÃóÈóæóíúåö Èóáú áóåõãóÇ
ËóæóÇÈõ ÇáÊøóÚúáöíãö (æóÇÌúÚóáúåõ ÐõÎúÑðÇ) ÈöÖóãøö ÇáÐøóÇáö
ÇáúãõÚúÌóãóÉö¡ ÐóÎöíÑóÉð (æóÔóÇÝöÚðÇ ãõÔóÝøóÚðÇ) ãóÞúÈõæáó ÇáÔøóÝóÇÚóÉö.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ËóáóÇËðÇ ÃõÎúÑóì æóåóßóÐóÇ Ýöí ÇáÓøóÇÏöÓóÉö æóÇáÓøóÇÈöÚóÉö¡ ÝóÅöÐóÇ
Óóáøóãó ÇÍúÊóãóáó Ãóäøó ÃóÑúÈóÚðÇ ÞóÈúáó ÇáÓøóáóÇãö åöíó ÇáúÝóÑóÇÆöÖõ
ÇáúÃóÕúáöíøóÉõ æóÃóäøó ãóÇ ÞóÈúáóåóÇ ÒóÇÆöÏóÉñ ÛóáóØðÇ¡ æóÇÍúÊóãóáó
Ãóäøó ÃóÑúÈóÚðÇ ãöäú ÇáöÇÈúÊöÏóÇÁö åöíó ÇáúÝóÑóÇÆöÖõ ÇáúÃóÕúáöíøóÉõ
æóãóÇ ÈóÚúÏóåóÇ ÒóÇÆöÏñ ÛóáóØðÇ ÝóÅöÐóÇ äóæóì ÊóßúÈöíÑóÉó ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍö
ÝöíãóÇ ÒóÇÏó Úóáóì ÇáúÃóÑúÈóÚö ÇáúÃõæóáö ÞóÏú íóäúÝóÚõåõ Ðóáößó Ýöí
ÈóÚúÖö ÇáÕøõæóÑö ÈöáóÇ ÖóÑóÑò¡ æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ
(Þóæúáõåõ: æóáóÇ íóÓúÊóÛúÝöÑõ ÝöíåóÇ áöÕóÈöíøò) Ãóíú Ýöí ÕóáóÇÉö
ÇáúÌöäóÇÒóÉö (Þóæúáõåõ: æóãóÌúäõæäò æóãóÚúÊõæåò) åóÐóÇ Ýöí ÇáúÃóÕúáöíøö
ÝóÅöäøó ÇáúÌõäõæäó æóÇáúÚóÊóåó ÇáØøóÇÑöÆóíúäö ÈóÚúÏó ÇáúÈõáõæÛö áóÇ
íõÓúÞöØóÇäö ÇáÐøõäõæÈó ÇáÓøóÇáöÝóÉó ßóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö
(Þóæúáõåõ ÈóÚúÏó ÏõÚóÇÁö ÇáúÈóÇáöÛöíäó) ßóÐóÇ Ýöí ÈóÚúÖö äõÓóÎö
ÇáÏøõÑóÑö æóÝöí ÈóÚúÖöåóÇ ÈóÏóáó ÏõÚóÇÁö ÇáúÈóÇáöÛöíäó: æóßóÊóÈó
ÇáúÚóáøóÇãóÉõ äõæÍñ Úóáóì äõÓúÎóÉò ÈóÚúÏõ ÃóäøóåóÇ ãõÎóÇáöÝóÉñ áöãóÇ Ýöí
ÇáúßõÊõÈö ÇáúãóÔúåõæÑóÉö æóãõäóÇÞöÖóÉñ áöÞóæúáöåö áóÇ íóÓúÊóÛúÝöÑõ
áöÕóÈöíøò¡ æóáöåóÐóÇ ÞóÇáó ÈóÚúÖõåõãú ÅäøóåóÇ ÊóÕúÍöíÝñ ãöäú ÈóÏóáò.
ÇåÜ. æóÞóÇáó ÇáÔøóíúÎõ ÅÓúãóÇÚöíáõ ÈóÚúÏó ßóáóÇãò: æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó
ãõÞúÊóÖóì ãõÊõæäö ÇáúãóÐúåóÈö æóÇáúÝóÊóÇæóì æóÕóÑöíÍö ÛõÑóÑö
ÇáúÃóÐúßóÇÑö ÇáöÇÞúÊöÕóÇÑõ Ýöí ÇáØøöÝúáö Úóáóì: Çááøóåõãøó ÇÌúÚóáúåõ
áóäóÇ ÝóÑóØðÇ ÅáóÎú. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøóåõ áóÇ íóÃúÊöí ÈöÔóíúÁò ãöäú ÏõÚóÇÁö
ÇáúÈóÇáöÛöíäó ÃóÕúáðÇ¡ Èóáú íóÞúÊóÕöÑõ Úóáóì ãóÇ ÐõßöÑó. æóÞóÏú äóÞóáó
Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö Úóäú ÇáúÈóÏóÇÆöÚö æóÇáúãõÍöíØö æóÔóÑúÍö ÇáúÌóÇãöÚö
áöÞóÇÖöí ÎóÇäú ãóÇ åõæó ßóÇáÕøóÑöíÍö Ýöí Ðóáößó ÝóÑóÇÌöÚúåõ¡ æóÈöåö
Úõáöãó Ãóäøó ãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö ãöäú Ãóäøóåõ íóÃúÊöí ÈöÐóáößó
ÇáÏøõÚóÇÁõ ÈóÚúÏó Þóæúáöåö " æóãóäú ÊóæóÝøóíúÊå ãöäøóÇ ÝóÊóæóÝøóåõ Úóáóì
ÇáúÅöíãóÇäö " ãóÈúäöíøñ Úóáóì äõÓúÎóÉò ÈóÚúÏõ ãöäú ÇáÏøõÑóÑö
ÝóÊóÏóÈøóÑú.
åóÐóÇ æóãóÇ ãóÑøó Ýöí ÇáúãóÃúËõæÑö Ýöí ÏõÚóÇÁö ÇáúÈóÇáöÛöíäó ãöäú
Þóæúáöåö æóÕóÛöíÑöäóÇ æóßóÈöíÑöäóÇ áóÇ íõäóÇÝöí Þóæúáóåõãú áóÇ
íóÓúÊóÛúÝöÑõ áöÕóÈöíøò ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ Ãóíú
ÓóÇÈöÞðÇ ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúãõÛúÑöÈö: Çááøóåõãøó ÇÌúÚóáúåõ áóäóÇ
ÝóÑóØðÇ: Ãóíú ÃóÌúÑðÇ íóÊóÞóÏøóãõäóÇ¡ æóÃóÕúáõ ÇáúÝóÇÑöØö æóÇáúÝóÑóØö
Ýöíãóäú íóÊóÞóÏøóãõ ÇáúæóÇÑöÏóÉó ÇåÜ Ãóíú ãóäú íóÊóÞóÏøóãõ ÇáúÌóãóÇÚóÉó
ÇáúæóÇÑöÏóÉó Åáóì ÇáúãóÇÁö áöíõåóíøöÆóåõ áóåõãú¡ æóãöäúåõ ÇáúÍóÏöíËõ
«ÃóäóÇ ÝóÑóØõßõãú Úóáóì ÇáúÍóæúÖö» æóÇÞúÊóÕóÑó ÇáÔøóÇÑöÍõ Úóáóì
ÇáúãóÚúäóì ÇáËøóÇäöí ÇáøóÐöí åõæó ÇáúÃóÕúáõ¡ áöãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Ãóäøóåõ
ÇáúÃóäúÓóÈõ åõäóÇ áöÆóáøóÇ íóÊóßóÑøóÑó ãóÚó Þóæúáöåö " æóÇÌúÚóáúåõ áóäóÇ
ÃóÌúÑðÇ ". ÇåÜ. ÞóÇáó Ø: æóÇóáøóÐöí Ýöí ÇáäøóåúÑö æóÛóíúÑöåö ÊóÝúÓöíÑõåõ
ÈöÇáúãõÊóÞóÏøöãö áöíõåóíøöÆó ãóÕóÇáöÍó æóÇáöÏóíúåö Ýöí ÏóÇÑö ÇáúÞóÑóÇÑö
(Þóæúáõåõ: æóåõæó ÏõÚóÇÁñ áóåõ) Ãóíú áöáÕøóÈöíøö ÃóíúÖðÇ: Ãóíú ßóãóÇ
åõæó ÏõÚóÇÁñ áöæóÇáöÏóíúåö æóáöáúãõÕóáøöíäó áöÃóäøóåõ áóÇ íõåóíøöÆõ
ÇáúãóÇÁó áöÏóÝúÚö ÇáÙøóãóÃö Ãóæú ãóÕóÇáöÍö æóÇáöÏóíúåö Ýöí ÏóÇÑö
ÇáúÞóÑóÇÑö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ãõÊóÞóÏøöãðÇ Ýöí ÇáúÎóíúÑö¡ æóåõæó ÌóæóÇÈñ
Úóäú ÓõÄóÇáò¡ ÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó åóÐóÇ ÏõÚóÇÁñ áöáúÃóÍúíóÇÁö¡ æóáóÇ äóÝúÚó
áöáúãóíøöÊö Ýöíåö Ø (Þóæúáõåõ áóÇ ÓöíøóãóÇ æóÞóÏú ÞóÇáõæÇ ÅáóÎú)
ÍóÇÕöáõåõ Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÍóÓóäóÇÊõåõ: Ãóíú ËóæóÇÈõåóÇ áóåõ íóßõæäõ
ÃóåúáðÇ áöáúÌóÒóÇÁö æóÇáËøóæóÇÈö¡ ÝóäóÇÓóÈó Ãóäú íóßõæäó Ðóáößó ÏõÚóÇÁð
áóåõ ÃóíúÖðÇ áöíóäúÊóÝöÚó Èöåö íóæúãó ÇáúÌóÒóÇÁö (Þóæúáõåõ æóÇÌúÚóáúåõ
ÐõÎúÑðÇ) Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö æóÇáúßóÇÝöí æóÇáúßóäúÒö æóÛóíúÑöåóÇ "
æóÇÌúÚóáúåõ áóäóÇ ÃóÌúÑðÇ¡ æóÇÌúÚóáúåõ áóäóÇ ÐõÎúÑðÇ " æóÝöí ÇáÏøõÑóÑö
æóÇáúæöÞóÇíóÉö ßóãóÇ åõäóÇ (Þóæúáõåõ ÐóÎöíÑóÉð) ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáÐøõÎúÑö ÇáöÇÓúãõ: Ãóíú ãóÇ íóÐúÎóÑõ áóÇ ÇáúãóÕúÏóÑõ
ÝóÅöäøóåõ íõÓúÊóÚúãóáõ ÇÓúãðÇ æóãóÕúÏóÑðÇ ßóãóÇ íõÝöíÏõåõ Þóæúáõ
ÇáúÞóÇãõæÓö ÐóÎóÑóåõ ßóãóäóÚóåõ ÐõÎúÑðÇ ÈöÇáÖøóãøö¡ æóÇÏøóÎóÑóåõ:
ÇÎúÊóÇÑóåõ¡ Ãóæú ÇÊøóÎóÐóåõ. æóÇáÐøóÎöíÑóÉõ: ãóÇ ÃóÐúÎóÑó ßóÇáÐøõÎúÑö
ÌóãúÚõåõ ÃóÐúÎóÇÑñ ÇåÜ. ÞóÇáó ÇáúÚóáøóÇãóÉõ ÇÈúäõ ÍóÌóÑò: ÔóÈøóåó
ÊóÞóÏøõãóåõ áöæóÇáöÏóíúåö ÈöÔóíúÁò äóÝöíÓò íóßõæäõ ÃóãóÇãóåõãóÇ
ãõÏøóÎóÑðÇ Åáóì æóÞúÊö ÍóÇÌóÊöåöãóÇ áóåõ ÈöÔóÝóÇÚóÊöåö áóåõãóÇ ßóãóÇ
ÕóÍøó. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ ãóÞúÈõæáó ÇáÔøóÝóÇÚóÉö) ÊóÝúÓöíÑñ áöÞóæúáöåö
ãõÔóÝøóÚðÇ ÈöÇáúÈöäóÇÁö ÇáúãóÌúåõæáö. [ÊóÊöãøóÉñ]
Ýöí ÈóÚúÖö ÇáúßõÊõÈö íóÞõæáõ " Çááøóåõãøó ÇÌúÚóáúåõ áöæóÇáöÏóíúåö
ÝóÑóØðÇ æóÓóáóÝðÇ æóÐõÎúÑðÇ æóÚöÙóÉð æóÇÚúÊöÈóÇÑðÇ æóÔóÝöíÚðÇ æóÃóÌúÑðÇ
æóËóÞøöáú Èöåö ãóæóÇÒöíäóåõãóÇ¡ æóÃóÝúÑöÛú ÇáÕøóÈúÑó Úóáóì ÞõáõæÈöåöãóÇ¡
æóáóÇ ÊóÝúÊöäúåõãóÇ ÈóÚúÏóåõ¡ æóÇÛúÝöÑú áóäóÇ æóáóåõ " Ø.
ÃóÞõæáõ: ÑóÃóíúÊ Ðóáößó Ýöí ßõÊõÈö ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö¡ áóßöäú ÈöÅöÈúÏóÇáö
Þóæúáöåö æóÇÛúÝöÑú áóäóÇ æóáóåõ ÈöÞóæúáöåö æóáóÇ ÊóÍúÑöãúåõãóÇ ÃóÌúÑóåõ¡
æóåóÐóÇ Ãóæúáóì
(2/215)
(æóíóÞõæãõ ÇáúÅöãóÇãõ) äóÏúÈðÇ (ÈöÍöÐóÇÁö
ÇáÕøóÏúÑö ãõØúáóÞðÇ) áöáÑøóÌõáö æóÇáúãóÑúÃóÉö áöÃóäøóåõ ãóÍóáøõ
ÇáúÅöíãóÇäö æóÇáÔøóÝóÇÚóÉõ áöÃóÌúáöåö
(æóÇáúãóÓúÈõæÞõ) ÈöÈóÚúÖö ÇáÊøóßúÈöíÑóÇÊö áóÇ íõßóÈøöÑõ Ýöí ÇáúÍóÇáö
Èóáú (íóäúÊóÙöÑõ) ÊóßúÈöíÑó (ÇáúÅöãóÇãö áöíõßóÈøöÑó ãóÚóåõ)
áöáöÇÝúÊöÊóÇÍö áöãóÇ ãóÑøó Ãóäøó ßõáøó ÊóßúÈöíÑóÉò ßóÑóßúÚóÉò¡
æóÇáúãóÓúÈõæÞõ áóÇ íóÈúÏóÃõ ÈöãóÇ ÝóÇÊóåõ. æóÞóÇáó ÃóÈõæ íõæÓõÝó:
íõßóÈøöÑõ Íöíäó íóÍúÖõÑõ (ßóãóÇ áóÇ íóäúÊóÙöÑõ ÇáúÍóÇÖöÑõ) Ýöí (ÍóÇáö
ÇáÊøóÍúÑöíãóÉö) Èóáú íõßóÈøöÑõ ÇÊøöÝóÇÞðÇ áöáÊøóÍúÑöíãóÉö¡ -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áöãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøóåõ áóÇ íóÓúÊóÛúÝöÑõ áöÕóÈöíøò. æóÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö: æóÝöí ÇáúãõÝöíÏö æóíóÏúÚõæ áöæóÇáöÏóíú ÇáØøöÝúáö¡ æóÞöíáó
íóÞõæáõ: Çááøóåõãøó ËóÞøöáú Èöåö ãóæóÇÒöíäóåõãóÇ æóÃóÚúÙöãú Èöåö
ÃóÌúÑóåõãóÇ æóáóÇ ÊóÝúÊöäúåõãóÇ ÈóÚúÏóåõ¡ Çááøóåõãøó ÇÌúÚóáúåõ Ýöí
ßóÝóÇáóÉö ÅÈúÑóÇåöíãó¡ æóÃóáúÍöÞúåõ ÈöÕóÇáöÍöí ÇáúãõÄúãöäöíäó. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ äóÏúÈðÇ) Ãóíú ßóæúäõåõ ÈöÇáúÞõÑúÈö ãöäú ÇáÕøóÏúÑö ãóäúÏõæÈñ¡
æóÅöáøóÇ ÝóãõÍóÇÐóÇÉõ ÌõÒúÁò ãöäú ÇáúãóíøöÊö áóÇ ÈõÏøó ãöäúåóÇ
ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ Úóäú ÇáÊøõÍúÝóÉö. æóíóÙúåóÑõ Ãóäøó åóÐóÇ Ýöí ÇáúÅöãóÇãö
æóÝöíãóÇ ÅÐóÇ áóãú ÊóÊóÚóÏøóÏú ÇáúãóæúÊóì æóÅöáøóÇ æóÞóÝó ÚöäúÏó ÕóÏúÑö
ÃóÍóÏöåöãú ÝóÞóØú¡ æóáóÇ íóÈúÚõÏõ Úóäú ÇáúãóíøöÊö ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö Ø
(Þóæúáõåõ áöáÑøóÌõáö æóÇáúãóÑúÃóÉö) ÃóÑóÇÏó ÇáÐøóßóÑó æóÇáúÃõäúËóì
ÇáÔøóÇãöáó áöáÕøóÛöíÑö æóÇáÕøóÛöíÑóÉö Ø Úóäú ÃóÈöí ÇáÓøõÚõæÏö: æóÚöäúÏó
ÇáÔøóÇÝöÚöíøö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ - íóÞöÝõ ÚöäúÏó ÑóÃúÓö ÇáÑøóÌõáö
æóÚóÌõÒö ÇáúãóÑúÃóÉö (Þóæúáõåõ: æóÇáÔøóÝóÇÚóÉõ áöÃóÌúáöåö) Ãóíú Ãóäøó
ÇáúãõÕóáøöíó ÔóÇÝöÚñ áöáúãóíøöÊö áöÃóÌúáö ÅíãóÇäöåö ÝóäóÇÓóÈó Ãóäú
íóÞõæãó ÈöÍöÐóÇÁö ãóÍóáøöåö
(Þóæúáõåõ: æóÇáúãóÓúÈõæÞõ) Ãóíú ÇáøóÐöí áóãú íóßõäú ÍóÇÖöÑðÇ ÊóßúÈöíÑó
ÇáúÅöãóÇãö ÇáÓøóÇÈöÞö Ø (Þóæúáõåõ ÈöÈóÚúÖö ÇáÊøóßúÈöíÑóÇÊö) ÕóÇÏöÞñ
ÈöÇáúÃóÞóáøö æóÇáúÃóßúËóÑö Ø. ÃóãøóÇ ÇáúãóÓúÈõæÞõ ÈöÇáúßõáøö ÝóíóÃúÊöí
Íõßúãõåõ (Þóæúáõåõ áóÇ íõßóÈøöÑõ Ýöí ÇáúÍóÇáö) Ýóáóæú ßóÈøóÑó ßóãóÇ
ÍóÖóÑó¡ æóáóãú íóäúÊóÙöÑú áóÇ ÊóÝúÓõÏõ ÚöäúÏóåõãóÇ¡ áóßöäú ãóÇ ÃóÏøóÇåõ
ÛóíúÑõ ãõÚúÊóÈóÑò¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÈóÍúÑñ¡ æóãöËúáõåõ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö. æóÞóÖöíøóÉõ ÚóÏóãö ÇÚúÊöÈóÇÑö ãóÇ ÃóÏøóÇåõ Ãóäøóåõ áóÇ
íóßõæäõ ÔóÇÑöÚðÇ Ýöí Êöáúßó ÇáÕøóáóÇÉö¡ æóÍöíäóÆöÐò ÝóÊóÝúÓõÏõ
ÇáÊøóßúÈöíÑóÉõ ãóÚó Ãóäøó ÇáúãóÓúØõæÑó Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö Ãóäøóåõ íóßõæäõ
ÔóÇÑöÚðÇ¡ æóÚóáóíúåö ÝóíõÚúÊóÈóÑõ ãóÇ ÃóÏøóÇåõ¡ æóåóÐóÇ áóãú ÃóÑó ãóäú
ÃóÝúÕóÍó Úóäúåõ ÝóÊóÏóÈøóÑúåõ äóåúÑñ.
æóÃóÌóÇÈó ÇáúÍóãóæöíøõ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúßóäúÒö ÈöÃóäøóåõ áóÇ íóáúÒóãõ ãöäú
ÚóÏóãö ÇÚúÊöÈóÇÑöåö ÚóÏóãõ ÔõÑõæÚöåö¡ æóáóÇ ãöäú ÇÚúÊöÈóÇÑö ÔõÑõæÚöåö
ÇÚúÊöÈóÇÑõ ãóÇ ÃóÏøóÇåõº ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó ãóäú ÃóÏúÑóßó ÇáúÅöãóÇãó Ýöí
ÇáÓøõÌõæÏö ÕóÍøó ÔõÑõæÚõåõ ãóÚó Ãóäøóåõ áóÇ íõÚúÊóÈóÑõ ãóÇ ÃóÏøóÇåõ ãöäú
ÇáÓøõÌõæÏö ãóÚó ÇáúÅöãóÇãö Èóáú Úóáóíúåö ÅÚóÇÏóÊõåõ ÅÐóÇ ÞóÇãó Åáóì
ÞóÖóÇÁö ãóÇ ÓóÈóÞó Èöåö ÝóáóÇ ãõÎóÇáóÝóÉó Èóíúäó ãóÇ Ýöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö
æóÇáúÞõäúíóÉö ÇåÜ áóßöäú Ýöíåö Ãóäøó ÊóßúÈöíÑóÉó ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍö åõäóÇ
ÈöãóäúÒöáóÉö ÑóßúÚóÉò¡ Ýóáóæú ÕóÍøó ÔõÑõæÚõåõ ÈöåóÇ íóáúÒóãõ
ÇÚúÊöÈóÇÑõåóÇ¡ ÅáøóÇ Ãóäú íõÞóÇáó: Åäøó áóåóÇ ÔóÈóåóíúäö ßóãóÇ ãóÑøó
ÝóäõÕóÍøöÍõ ÔõÑõæÚóåõ ÈöåóÇ ãöäú ÍóíúËõ ßóæúäõåóÇ ÔóÑúØðÇ¡ æóáóÇ
äóÚúÊóÈöÑõåóÇ Ýöí Êóßúãöíáö ÇáúÚóÏóÏö ãöäú ÍóíúËõ ÔóÈóåõåóÇ
ÈöÇáÑøóßúÚóÉö¡ ÝóáöÐóÇ ÞõáúäóÇ: íóÕöÍøõ ÔõÑõæÚõåõ ÈöåóÇ¡ æóíõÚöíÏõåóÇ
ÈóÚúÏó ÓóáóÇãö ÅãóÇãöåö¡ æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ (Þóæúáõåõ: æóÇáúãóÓúÈõæÞõ
ÅáóÎú) åõæó ãöäú ÊóÊöãøóÉö ÇáÊøóÚúáöíáö: Ãóíú Ýóáóæú ßóÈøóÑó æóáóãú
íóäúÊóÙöÑú áóßóÇäó ßóÇáúãóÓúÈõæÞö ÇáøóÐöí ÔóÑóÚó Ýöí ÞóÖóÇÁö ãóÇ ÓõÈöÞó
Èöåö ÞóÈúáó ÇáúÝóÑóÇÛö ãöäú ÇáöÇÞúÊöÏóÇÁö Ø (Þóæúáõåõ æóÞóÇáó ÃóÈõæ
íõæÓõÝó ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáäøöåóÇíóÉö: ÊóÝúÓöíÑõ ÇáúãóÓúÃóáóÉö Úóáóì
Þóæúáöåö Ãóäøóåõ áóãøóÇ ÌóÇÁó æóÞóÏú ßóÈøóÑó ÇáúÅöãóÇãõ ÊóßúÈöíÑóÉó
ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍö ßóÈøóÑó åóÐóÇ ÇáÑøóÌõáõ áöáöÇÝúÊöÊóÇÍö¡ ÝóÅöÐóÇ ßóÈøóÑó
ÇáúÅöãóÇãõ ÇáËøóÇäöíóÉó ÊóÇÈóÚóåõ ÝöíåóÇ¡ æóáóãú íóßõäú ãóÓúÈõæÞðÇ.
æóÚöäúÏóåõãóÇ áóÇ íõßóÈøöÑõ áöáöÇÝúÊöÊóÇÍö Íöíäó íóÍúÖõÑõ Èóáú
íóäúÊóÙöÑõ ÍóÊøóì íõßóÈøöÑó ÇáúÅöãóÇãõ ÇáËøóÇäöíóÉó¡ æóíóßõæäõ åóÐóÇ
ÇáÊøóßúÈöíÑõ ÊóßúÈöíÑó ÇáöÇÝúÊöÊóÇÍö Ýöí ÍóÞøö åóÐóÇ ÇáÑøóÌõáö ÝóíóÕöíÑõ
ãóÓúÈõæÞðÇ ÈöÊóßúÈöíÑóÉò íóÃúÊöí ÈöåóÇ ÈóÚúÏó ÓóáóÇãö ÇáúÅöãóÇãö ÇåÜ
(Þóæúáõåõ ßóãóÇ áóÇ íóäúÊóÙöÑõ ÇáúÍóÇÖöÑõ ÅáóÎú) ÃóÝóÇÏó ÈöÇáÊøóÔúÈöíåö
Ãóäøó ãóÓúÃóáóÉó ÇáúÍóÇÖöÑö ÇÊøöÝóÇÞöíøóÉñº æóáöÐóÇ ÞóÇáó: Èóáú
íõßóÈøöÑõ Ãóíú ÇáúÍóÇÖöÑõ ÇÊøöÝóÇÞðÇ¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ãóäú ßóÇäó
ÍóÇÖöÑðÇ æóÞúÊó ÊóÍúÑöíãóÉö ÇáúÅöãóÇãö Ýöí ãóÍóáøò íõÌúÒöÆõåõ Ýöíåö
ÇáÏøõÎõæáõ Ýöí ÕóáóÇÉö ÇáúÅöãóÇãö ßóãóÇ íóÃúÊöí Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì: Ãóíú
ÈöÃóäú ßóÇäó ãõÊóåóíøöÆðÇ áöáÕøóáóÇÉö ßóãóÇ íõÝöíÏõåõ Þóæúáõ
ÇáúåöäúÏöíøóÉö Úóäú ÔóÑúÍö ÇáúÌóÇãöÚö áöÞóÇÖöí ÎóÇäú¡ æóÅöäú ßóÇäó ãóÚó
ÇáúÅöãóÇãö ÝóÊóÛóÇÝóáó æóáóãú íõßóÈøöÑú ãóÚóåõ¡ Ãóæú ßóÇäó Ýöí
ÇáäøöíøóÉö ÈóÚúÏõ ÝóÃóÎøóÑó ÇáÊøóßúÈöíÑó ÝóÅöäøóåõ íõßóÈøöÑõ¡ æóáóÇ
íóäúÊóÙöÑõ ÊóßúÈöíÑó ÇáúÅöãóÇãö ÇáËøóÇäöíóÉó Ýöí Þóæúáöåöãú áöÃóäøóåõ
áóãøóÇ ßóÇäó ãõÓúÊóÚöÏøðÇ ÌõÚöáó ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúãõÔóÇÑößö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ: Ýöí ÍóÇáö ÇáÊøóÍúÑöíãóÉö) ãóÝúåõæãõåõ Ãóäøóåõ áóæú ÝóÇÊóÊúåõ
ÇáÊøóÍúÑöíãóÉõ¡ æóÍóÖóÑó Ýöí ÍóÇáóÉö ÇáÊøóßúÈöíÑóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö ãóËóáðÇ
áóÇ íóßõæäõ ãõÏúÑößðÇ áóåóÇ Èóáú íóäúÊóÙöÑõ ÇáËøóÇáöËóÉó æóíóßõæäõ
ãóÓúÈõæÞðÇ ÈöÊóßúÈöíÑóÊóíúäö áóÇ ÈöæóÇÍöÏóÉò
(2/216)
áöÃóäøóåõ ßóÇáúãõÏúÑößö Ëõãøó
íõßóÈøöÑóÇäö ãóÇ ÝóÇÊóåõãóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÝóÑóÇÛö äóÓóÞðÇ ÈöáóÇ ÏõÚóÇÁò Åäú
ÎóÔöíóÇ ÑóÝúÚó ÇáúãóíøöÊö Úóáóì ÇáúÃóÚúäóÇÞö. æóãóÇ Ýöí ÇáúãõÌúÊóÈóì
ãöäú Ãóäøó ÇáúãõÏúÑößó íõßóÈøöÑõ Çáúßõáøó áöáúÍóÇáö ÔóÇÐøñ äóåúÑñ
(Ýóáóæú ÌóÇÁó) ÇáúãóÓúÈõæÞõ (ÈóÚúÏó ÊóßúÈöíÑóÉö ÇáúÅöãóÇãö áöÑóÇÈöÚóÉò
ÝóÇÊóÊúåõ ÇáÕøóáóÇÉõ) áöÊóÚóÐøõÑö ÇáÏøõÎõæáö Ýöí ÊóßúÈöíÑóÉö ÇáúÅöãóÇãö.
æóÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó íóÏúÎõáõ áöÈóÞóÇÁö ÇáÊøóÍúÑöíãóÉö¡ ÝóÅöÐóÇ
Óóáøóãó ÇáúÅöãóÇãõ ßóÈøóÑó ËóáóÇËðÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÍóÇÖöÑö æóÚóáóíúåö
ÇáúÝóÊúæóì¡ ÐóßóÑóåõ ÇáúÍóáóÈöíøõ æóÛóíúÑõåõ.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÚöäúÏóåõãóÇ¡ áóßöäøó ÇáÙøóÇåöÑó Ãóäøó ÇáÊøóÍúÑöíãóÉó ÛóíúÑõ ÞóíúÏò áöãóÇ
ÓóíóÃúÊöí ÝöíãóÇ áóæú ßóÈøóÑó ÇáúÃóÑúÈóÚó æóÇáÑøóÌõáõ ÇáúÍóÇÖöÑõ
ÝóÅöäøóåõ íóßõæäõ ãõÏúÑößðÇ áóåóÇ¡ æóíõÄóíøöÏõåõ ÇáÊøóÚúáöíáõ ÇáúãóÇÑøõ
Úóäú ÞóÇÖöí ÎóÇäú æóÇáúÂÊöí ÚóÞöÈóåõ Úóäú ÇáúÝóÊúÍö ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ:
áöÃóäøóåõ ßóÇáúãõÏúÑößö) ÞóÇáó Ýöí ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö: íõÝöíÏõ Ãóäøóåõ
áóíúÓó ÈöãõÏúÑößò ÍóÞöíÞóÉð Èóáú ÇõÚúÊõÈöÑó ãõÏúÑößðÇ áöÍõÖõæÑöåö
ÇáÊøóßúÈöíÑó ÏóÝúÚðÇ áöáúÍóÑóÌöº ÅÐú ÍóÞöíÞóÉõ ÅÏúÑóÇßö ÇáÑøóßúÚóÉö
ÈöÝöÚúáöåóÇ ãóÚó ÇáúÅöãóÇãö¡ æóáóæú ÔóÑóØó Ýöí ÇáÊøóßúÈöíÑö ÇáúãóÚöíøóÉó
ÖóÇÞó ÇáúÃóãúÑõ ÌöÏøðǺ ÅÐú ÇáúÛóÇáöÈõ ÊóÃóÎøõÑõ ÇáäøöíøóÉö ÞóáöíáðÇ
Úóäú ÊóßúÈöíÑö ÇáúÅöãóÇãö ÝóÇÚúÊõÈöÑó ãõÏúÑößðÇ áöÍõÖõæÑöåö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ Ëõãøó íõßóÈøöÑóÇäö ÅáóÎú) Ãóíú ÇáúãóÓúÈõæÞõ æóÇáúÍóÇÖöÑõ¡
æóÞóæúáõåõ: ãóÇ ÝóÇÊóåõãóÇ Ýöíåö ÎóÝóÇÁñ áöÃóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáúÍóÇÖöÑö
Ýöí ßóáóÇãöåö ÇáúÍóÇÖöÑõ Ýöí ÍóÇáö ÇáÊøóÍúÑöíãóÉö¡ ÝóÅöÐóÇ ÃóÊóì ÈöåóÇ
áóãú íóÝõÊúåõ ÔóíúÁñ ÅáøóÇ Ãóäú íõÑóÇÏó ãóÇ ÅÐóÇ ÍóÖóÑó ÃóßúËóÑó ãöäú
ÊóßúÈöíÑóÉò ÝóßóÈøóÑó æóÇÍöÏóÉð ÝóÅöäøóåõ íõßóÈøöÑõ ÈóÚúÏó ÇáÓøóáóÇãö
ãóÇ ÝóÇÊóåõ Úóáóì ãóÇ ÓóíóÃúÊöí ÊóÃóãøóáú. æóÇÍúÊõÑöÒó Úóäú ÇááøóÇÍöÞö
ßóÃóäú ßóÈøóÑó ãóÚó ÇáúÅöãóÇãö ÇáúÃõæáóì Ïõæäó ÇáËøóÇäöíóÉö
æóÇáËøóÇáöËóÉö ÝóÅöäøóåõ íõßóÈøöÑõåõãóÇ Ëõãøó íõßóÈøöÑõ ãóÚó ÇáúÅöãóÇãö
ÇáÑøóÇÈöÚóÉó ßóãóÇ Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö æóÇáäøóåúÑö.
åóÐóÇ¡ æóÝöí äõæÑö ÇáúÅöíÖóÇÍö æóÔóÑúÍöåö Ãóäøó ÇáúãóÓúÈõæÞó íõæóÇÝöÞõ
ÅãóÇãóåõ Ýöí ÏõÚóÇÆöåö áóæú Úóáöãóåõ ÈöÓóãóÇÚöåö ÇåÜ æóáóãú íóÐúßõÑú ãóÇ
ÅÐóÇ áóãú íóÚúáóãú¡ æóÙóÇåöÑõ ÊóÞúíöíÏöåö ÇáúãõæóÇÝóÞóÉõ ÈöÇáúÚöáúãö
Ãóäøóåõ ÅÐóÇ áóãú íóÚúáóãú ÈöÃóäú áóãú íóÚúáóãú Ãóäøóåõ Ýöí
ÇáÊøóßúÈöíÑóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö Ãóæú ÇáËøóÇáöËóÉö ãóËóáðÇ íóÃúÊöí Èöåö
ãõÑóÊøóÈðÇ: Ãóíú ÈöÇáËøóäóÇÁö Ëõãøó ÇáÕøóáóÇÉö Ëõãøó ÇáÏøõÚóÇÁö
ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ äóÓóÞðÇ) ÈöÇáÊøóÍúÑöíßö: Ãóíú ãõÊóÊóÇÈöÚóÉð. æóÝöí
ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö ÊóÊúÑóì¡ æóåõæó ÈöãóÚúäóÇåõ (Þóæúáõåõ Úóáóì
ÇáúÃóÚúäóÇÞö) ãóÝúåõæãõåõ Ãóäøóåõ áóæú ÑõÝöÚóÊú ÈöÇáúÃóíúÏöí æóáóãú
ÊõæÖóÚú Úóáóì ÇáúÃóÚúäóÇÞö Ãóäøóåõ áóÇ íóÞúØóÚõ ÇáÊøóßúÈöíÑó Èóáú
íõßóÈøöÑõ¡ æóåõæó ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö¡ æóÚóäú ãõÍóãøóÏò Åäú ßóÇäóÊú
Åáóì ÇáúÃóÑúÖö ÃóÞúÑóÈó íõßóÈøöÑõ¡ æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ ãöÚúÑóÇÌñ¡ æóãöËúáõåõ
Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö æóÇáúÝóÊúÍö.
æóíõÎóÇáöÝõåõ ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö ÃóäøóåóÇ áóæú
ÑõÝöÚóÊú ÈöÇáúÃóíúÏöí æóáóãú ÊõæÖóÚú Úóáóì ÇáúÃóßúÊóÇÝö áóÇ íõßóÈøöÑõ
Ýöí ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö¡ áóßöäú ÞóÇáó Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö:
æóíóäúÈóÛöí Ãóäú íõÚóæøóáó Úóáóì ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö¡ æóáóÇ
íõÎóÇáöÝõåõ ãóÇ íóÃúÊöí ãöäú ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÕöÍøõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ
Úóáóì ÃóíúÏöí ÇáäøóÇÓö áöÃóäøóåõ íõÛúÊóÝóÑõ Ýöí ÇáúÈóÞóÇÁö ãóÇ áóÇ
íõÛúÊóÝóÑõ Ýöí ÇáöÇÈúÊöÏóÇÁö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ æóãóÇ Ýöí ÇáúãõÌúÊóÈóì ãöäú
Ãóäøó ÇáúãõÏúÑößó) Ãóíú ÇáúÍóÇÖöÑó¡ æóÓóãøóÇåõ ãõÏúÑößðÇ áöÃóäøóåõ
ÈöãóäúÒöáóÊöåö ßóãóÇ ãóÑøó. æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúãõÌúÊóÈóì: ÑóÌõáñ æóÇÞöÝñ
ÍóíúËõ íóÌúÒöíåö ÇáÏøõÎõæáõ Ýöí ÕóáóÇÉö ÇáúÅöãóÇãö ÝóßóÈøóÑó ÇáúÅöãóÇãõ
ÇáúÃõæáóì æóáóãú íõßóÈøöÑú ãóÚóåõ ÝóÅöäøóåõ íõßóÈøöÑõ ãóÇ áóãú íõßóÈøöÑú
ÇáúÅöãóÇãõ ÇáËøóÇäöíóÉó¡ ÝóÅöäú ßóÈøóÑó ßóÈøóÑó ãóÚóåõ æóÞóÖóì ÇáúÃõæáóì
Ýöí ÇáúÍóÇáö æóßóÐóÇ Åäú áóãú íõßóÈøöÑú Ýöí ÇáËøóÇäöíóÉö æóÇáËøóÇáöËóÉö
æóÇáÑøóÇÈöÚóÉö íõßóÈøöÑõ æóíóÞúÖöí ãóÇ ÝóÇÊóåõ Ýöí ÇáúÍóÇáö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ ÔóÇÐøñ) áöãõÎóÇáóÝóÊöåö ãóÇ äóÕøó Úóáóíúåö ÛóíúÑõ æóÇÍöÏò ãöäú
Ãóäøóåõ íõßóÈøöÑõ ãóÇ ÝóÇÊóåõ ÈóÚúÏó ÓóáóÇãö ÇáúÅöãóÇãö ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí
ÇáäøóåúÑö (Þóæúáõåõ Ýóáóæú ÌóÇÁó ÅáóÎú) åóÐóÇ ËóãóÑóÉõ ÇáúÎöáóÇÝö
ÈóíúäóåõãóÇ¡ æóÈóíúäó ÃóÈöí íõæÓõÝó ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö (Þóæúáõåõ
áöÊóÚóÐøõÑö ÇáÏøõÎõæáö ÅáóÎú) áöãóÇ ãóÑøó Ãóäøó ÇáúãóÓúÈõæÞó íóäúÊóÙöÑõ
ÇáúÅöãóÇãó áöíõßóÈøöÑó ãóÚóåõ æóÈóÚúÏó ÇáÑøóÇÈöÚóÉö áóãú íóÈúÞó Úóáóì
ÇáúÅöãóÇãö ÊóßúÈöíÑñ ÍóÊøóì íóäúÊóÙöÑóåõ áöíõÊóÇÈöÚóåõ Ýöíåö. ÞóÇáó Ýöí
ÇáÏøõÑóÑö: æóÇáúÃóÕúáõ Ýöí ÇáúÈóÇÈö ÚöäúÏóåõãóÇ Ãóäøó ÇáúãõÞúÊóÏöíó
íóÏúÎõáõ Ýöí ÊóßúÈöíÑóÉö ÇáúÅöãóÇãö ÝóÅöÐóÇ ÝóÑóÛó ÇáúÅöãóÇãõ ãöäú
ÇáÑøóÇÈöÚóÉö ÊóÚóÐøóÑó Úóáóíúåö ÇáÏøõÎõæáõ. æóÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó
íóÏúÎõáõ ÅÐóÇ ÈóÞöíóÊú ÇáÊøóÍúÑöíãóÉõ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÍóÇÖöÑö) Ãóíú Ýöí æóÞúÊö ÇáÊøóßúÈöíÑóÉö
ÇáÑøóÇÈöÚóÉö ÝóÞóØú Ãóæú ÇáÊøóßúÈöíÑóÇÊö ßõáøöåóÇ æóáóãú íõßóÈøöÑúåóÇ
ãóÚó ÇáúÅöãóÇãö¡ æóÃóÔóÇÑó ÈöÇáÊøóÔúÈöíåö ÊóÈóÚðÇ áöáúÈóÏóÇÆöÚö Åáóì
Ãóäøó ãóÓúÃóáóÉó ÇáúÍóÇÖöÑö ÇÊøöÝóÇÞöíøóÉñ¡ æóÝöíåö ßóáóÇãñ íóÃúÊöí
(Þóæúáõåõ æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì) Ãóíú Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó Ýöí
ãóÓúÃóáóÉö ÇáúãóÓúÈõæÞö ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ ãóÔóì Úóáóíúåö Ýöí ÇáúãóÊúäö
(Þóæúáõåõ ÐóßóÑóåõ ÇáúÍóáóÈöíøõ æóÛóíúÑõåõ) ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÍóáóÈöíøö
(2/217)
(æóÅöÐóÇ ÇÌúÊóãóÚóÊú ÇáúÌóäóÇÆöÒõ
ÝóÅöÝúÑóÇÏõ ÇáÕøóáóÇÉö) Úóáóì ßõáøö æóÇÍöÏóÉò
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö: Åäú ÌóÇÁó ÈóÚúÏó ãóÇ ßóÈøóÑó ÇáÑøóÇÈöÚóÉó
ÝóÇÊóÊúåõ ÇáÕøóáóÇÉõ ÚöäúÏóåõãóÇ. æóÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó íõßóÈøöÑõ¡
ÝóÅöÐóÇ Óóáøóãó ÇáúÅöãóÇãõ ÞóÖóì ËóáóÇËó ÊóßúÈöíÑóÇÊò. æóÐóßóÑó Ýöí
ÇáúãõÍöíØö Ãóäøó Úóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÐóßóÑó ÃóíúÖðÇ Ýöí ÇáúÝóÊóÇæóì ÇáúåöäúÏöíøóÉö Úóäú
ÇáúãõÖúãóÑóÇÊö Ãóäøóåõ ÇáúÃóÕóÍøõ æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì¡ áóßöäú ãóÇ
ãóÔóì Úóáóíúåö Ýöí ÇáúãóÊúäö ÕóÑøóÍó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÈöÃóäøóåõ
ÇáÕøóÍöíÍõ¡ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö æóÔóÑúÍö ÇáúãóÞúÏöÓöíøó æóäõæÑö
ÇáúÅöíÖóÇÍö¡ äóÚóãú äóÞóáó Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö Úóäú ÇáÊøóÌúäöíÓö
æóÇáúæóáúæóÇáöÌöíøóÉ Ãóäøó Ðóáößó ÑöæóÇíóÉñ Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó¡
æóÃóäøó ÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó íóÏúÎõáõ Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö æóÚóáóíúåö
ÇáúÝóÊúæóì¡ ÞóÇáó: ÝóÞóÏú ÇÎúÊóáóÝó ÇáÊøóÕúÍöíÍõ. [ÊóäúÈöíåñ]
åóÐóÇ ßõáøõåõ Ýöí ÇáúãóÓúÈõæÞö¡ æóÃóãøóÇ ÇáúÍóÇÖöÑõ æóÞúÊó
ÇáÊøóßúÈöíÑóÉö ÇáÑøóÇÈöÚóÉö ÝóÅöäøóåõ íóÏúÎõáõ¡ æóÞóÏú ÃóÔóÇÑó
ÇáÔøóÇÑöÍõ ßóÇáúÈóÏóÇÆöÚö Åáóì Ãóäøóåõ ÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇ¡
æóÈöåö ÕóÑøóÍó Ýöí ÇáäøóåúÑö¡ æóåõæó ÙóÇåöÑõ ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúãõÌúÊóÈóì
ÇáøóÊöí ÞóÏøóãúäóÇåóÇ. áóßöäú Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúãõÍöíØö áóæú ßóÈøóÑó
ÇáúÅöãóÇãõ ÃóÑúÈóÚðÇ¡ æóÇáÑøóÌõáõ ÍóÇÖöÑñ¡ ÝóÅöäøóåõ íõßóÈøöÑõ ãóÇ áóãú
íõÓóáøöãú ÇáúÅöãóÇãõ æóíóÞúÖöí ÇáËøóáóÇËó¡ æóåóÐóÇ Þóæúáõ ÃóÈöí íõæÓõÝó
æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì. æóÑóæóì ÇáúÍóÓóäõ Ãóäøóåõ áóÇ íõßóÈøöÑõ æóÞóÏú
ÝóÇÊóÊúåõ ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: áóßöäú ÇáúãóÝúåõæãõ ãöäú ÛóÇáöÈö ÚöÈóÇÑóÇÊöåöãú Ãóäøó ÚóÏóãó
ÝóæóÇÊö ÇáÕøóáóÇÉö Ýöí ÇáúÍóÇÖöÑö ãõÊøóÝóÞñ Úóáóíúåö Èóíúäó ÃóÈöí
íõæÓõÝó æóÕóÇÍöÈóíúåö æóÃóäøó ÇáúÝóæóÇÊó ÑöæóÇíóÉõ ÇáúÍóÓóäö Úóäú ÃóÈöí
ÍóäöíÝóÉó æóÃóäøó ÇáúãõÝúÊóì Èöåö ÚóÏóãõ ÇáúÝóæóÇÊö¡ æóåóÐóÇ åõæó
ÇáúãõäóÇÓöÈõ¡ áöãóÇ ãóÑøó ãöäú ÊóÞúÑöíÑö ÃóÞúæóÇáöåöãú: ÃóãøóÇ Úóáóì
Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó ÝóÙóÇåöÑñ áöÃóäøó ÇáúãóÓúÈõæÞó ÚöäúÏóåõ áóÇ
ÊóÝõæÊõåõ ÇáÕøóáóÇÉõ ÝóÇáúÍóÇÖöÑõ ÈöÇáúÃóæúáóì. æóÃóãøóÇ Úóáóì
ÞóæúáöåöãóÇ ÝóáöãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö æóÛóíúÑöåóÇ ãöäú Ãóäøó
ÇáúÍóÇÖöÑó ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúãõÏúÑößö ÚöäúÏóåõãóÇ¡ æóåóÐóÇ ÍóÇÖöÑñ æóÞúÊó
ÇáÑøóÇÈöÚóÉö ÝóíõßóÈøöÑõåóÇ ÞóÈúáó ÓóáóÇãö ÇáúÅöãóÇãö Ëõãøó íóÞúÖöí
ÇáËøóáóÇËó áöÝóæóÇÊö ãóÍóáøöåóÇ¡ æóÍöíäóÆöÐò ÝóãóÇ Ýöí ÇáúãõÍöíØö ãöäú
Þóæúáöåö: æóåóÐóÇ Þóæúáõ ÃóÈöí íõæÓõÝó áóÇ íóáúÒóãõ ãöäúåõ Ãóäú íóßõæäó
ÞóæúáõåõãóÇ ÈöÎöáóÇÝöåö¡ Èóáú ÞóæúáõåõãóÇ ßóÞóæúáöåö ÈöÏóáöíáö Ãóäøóåõ
ÞóÇÈóáóåõ ÈöÑöæóÇíóÉö ÇáúÍóÓóäö ÝóÞóØú¡ æóÅöáøóÇ ßóÇäó ÇáúãõäóÇÓöÈõ
ãõÞóÇÈóáóÊóåõ ÈöÞóæúáöåöãóÇ¡ æóáöÐóÇ áóãú íóÚúÒõåõ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö
æóÇáúæóáúæóÇáöÌöíøóÉ æóÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö Åáóì ÃóÈöí íõæÓõÝó¡ Èóáú
ÃóØúáóÞõæåõ æóÞóÇÈóáõæåõ ÈöÑöæóÇíóÉö ÇáúÍóÓóäö Èóáú ÒóÇÏó Ýöí ÛóÇíóÉö
ÇáúÈóíóÇäö ÈóÚúÏó Ðóáößó. æóÚóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó Ãóäøóåõ íóÏúÎõáõ ãóÚóåõ
ÝóÃóÝóÇÏó Ãóäøó Þóæúáó ÃóÈöí íõæÓõÝó ßóÞóæúáöåöãóÇ¡ æóÃóäøó
ÇáúãõÎóÇáóÝóÉó Ýöí ÑöæóÇíóÉö ÇáúÍóÓóäö ÝóÞóØú.
[ÊóäúÈöíåñ]
äóÞóáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÚöÈóÇÑóÉó ÇáúãõÍöíØö ÇáÓøóÇÈöÞóÉó¡ Ëõãøó ÞóÇáó:
ÝóãóÇ Ýöí ÇáúÍóÞóÇÆöÞö ãöäú Ãóäøó ÇáúÝóÊúæóì Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó
ÅäøóãóÇ åõæó Ýöí ãóÓúÃóáóÉö ÇáúÍóÇÖöÑö áóÇ ÇáúãóÓúÈõæÞö. æóÞóÏú íõÞóÇáõ:
Åäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÍóÇÖöÑðÇ¡ æóáóãú íõßóÈøöÑú ÍóÊøóì ßóÈøóÑó ÇáúÅöãóÇãõ
ËöäúÊóíúäö Ãóæú ËóáóÇËðÇ ÝóáóÇ Ôóßøó Ãóäøóåõ ãóÓúÈõæÞñ æóÍõÖõæÑõåõ ãöäú
ÛóíúÑö ÝöÚúáò áóÇ íóÌúÚóáõåõ ãõÏúÑößðÇ ÝóíóäúÈóÛöí Ãóäú íóßõæäó
ßóãóÓúÃóáóÉö ÇáúãóÓúÈõæÞö¡ æóÃóäú íóßõæäó ÇáúÝóÑúÞõ Èóíúäó ÇáúÍóÇÖöÑö
æóÛóíúÑöåö Ýöí ÇáÊøóßúÈöíÑóÉö ÇáúÃõæáóì ÝóÞóØú ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì. ÇåÜ.
æóÃóÞõæáõ: Åäøó ãóÇ Ýöí ÇáúÍóÞóÇÆöÞö ãóÍúãõæáñ Úóáóì ãóÓúÃóáóÉö
ÇáúãóÓúÈõæÞö¡ áöãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøó ÇáúãõÎóÇáöÝó ÝöíåóÇ ÃóÈõæ íõæÓõÝó¡
æóÃóäøó ÇáúÝóÊúæóì Úóáóì Þóæúáöåö. æóÃóãøóÇ ãóÓúÃóáóÉõ ÇáúÍóÇÖöÑö
ÝóÅöäøóåóÇ æöÝóÇÞöíøóÉñ ßóãóÇ ÚóáöãúÊå. æóÃóãøóÇ Þóæúáõåõ: æóÞóÏú
íõÞóÇáõ ÅáóÎú ÝóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøóåõ áóÇ ÊóÍóÞøõÞó áöãóÓúÃóáóÉö ÇáúÍóÇÖöÑö
ÅáøóÇ Ýöíãóäú ÍóÖóÑó æóÞúÊó ÇáÊøóßúÈöíÑóÉö ÇáúÃõæáóì ÝóßóÈøóÑóåóÇ ÞóÈúáó
Ãóäú íõßóÈøöÑó ÇáúÅöãóÇãõ ÇáËøóÇäöíóÉó. ÃóãøóÇ áóæú ÊóÔóÇÛóáó ÍóÊøóì
ßóÈøóÑó ÇáúÅöãóÇãõ ÇáËøóÇäöíóÉó Ãóæú ÃóßúËóÑó Ýóåõæó ãóÓúÈõæÞñ áóÇ
ÍóÇÖöÑñ¡ æóÝöíåö äóÙóÑñ ÙóÇåöÑñº ÝóÅöäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÍóÇÖöÑðÇ ÍóÊøóì
ßóÈøóÑó ÇáúÅöãóÇãõ ÊóßúÈöíÑóÊóíúäö ãóËóáðÇ íóßõæäõ ãõÏúÑößðÇ
áöáËøóÇäöíóÉö Ýóáóåõ Ãóäú íõßóÈøöÑóåóÇ ÞóÈúáó Ãóäú íõßóÈøöÑó ÇáúÅöãóÇãõ
ÇáËøóÇáöËóÉó æóíóßõæäó ãóÓúÈõæÞðÇ ÈöÇáúÃõæáóì ÝóíóÃúÊöíó ÈöåóÇ ÈóÚúÏó
ÓóáóÇãö ÇáúÅöãóÇãö ÝóÓóÈúÞõåõ ÈöåóÇ áóÇ íõäóÇÝöí ßóæúäóåõ ÍóÇÖöÑðÇ Ýöí
ÛóíúÑöåóÇ¡ íóÏõáøõ Úóáóì Ðóáößó ãóÇ äóÞóáóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáúæóÇÞöÚóÇÊö ãöäú Ãóäøóåõ Åäú áóãú íõßóÈøöÑú ÇáúÍóÇÖöÑõ ÍóÊøóì ßóÈøóÑó
ÇáúÅöãóÇãõ
(2/218)
(Ãóæúáóì) ãöäú ÇáúÌóãúÚö æóÊóÞúÏöíãõ
ÇáúÃóÝúÖóáö ÃóÝúÖóáõ (æóÅöäú ÌóãóÚó) ÌóÇÒó¡ Ëõãøó Åäú ÔóÇÁó ÌóÚóáó
ÇáúÌóäóÇÆöÒó ÕóÝøðÇ æóÇÍöÏðÇ æóÞóÇãó ÚöäúÏó ÃóÝúÖóáöåöãú¡ æóÅöäú ÔóÇÁó
(ÌóÚóáóåóÇ ÕóÝøðÇ ãöãøóÇ íóáöí ÇáúÞöÈúáóÉó) æóÇÍöÏðÇ ÎóáúÝó æóÇÍöÏò
(ÈöÍóíúËõ íóßõæäõ ÕóÏúÑõ ßõáøö) ÌöäóÇÒóÉò (ãöãøóÇ íóáöí ÇáúÅöãóÇãó)
áöíóÞõæãó ÈöÍöÐóÇÁö ÕóÏúÑö Çáúßõáøö æóÅöäú ÌóÚóáóåóÇ ÏóÑóÌðÇ ÝóÍóÓóäñ
áöÍõÕõæáö ÇáúãóÞúÕõæÏö (æóÑóÇÚóì ÇáÊøóÑúÊöíÈó) ÇáúãóÚúåõæÏó ÎóáúÝóåõ
ÍóÇáóÉó ÇáúÍóíóÇÉö¡ ÝóíóÞúÑõÈõ ãöäúåõ ÇáúÃóÝúÖóáõ ÝóÇáúÃóÝúÖóáõ
ÇáÑøóÌõáõ ãöãøóÇ íóáöíåöº ÝóÇáÕøóÈöíøõ ÝóÇáúÎõäúËóì ÝóÇáúÈóÇáöÛóÉõ
ÝóÇáúãõÑóÇåöÞóÉõº æóÇáÕøóÈöíøõ ÇáúÍõÑøõ íõÞóÏøóãõ Úóáóì ÇáúÚóÈúÏö¡
æóÇáúÚóÈúÏõ Úóáóì ÇáúãóÑúÃóÉöº æóÃóãøóÇ ÊóÑúÊöíÈõåõãú Ýöí ÞóÈúÑò æóÇÍöÏò
áöÖóÑõæÑóÉò ÝóÈöÚóßúÓö åóÐóÇ¡ ÝóíõÌúÚóáõ ÇáúÃóÝúÖóáõ ãöãøóÇ íóáöí
ÇáúÞöÈúáóÉó ÝóÊúÍñ
(æóíõÞóÏøóãõ Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóíúåö ÇáÓøõáúØóÇäõ) Åäú ÍóÖóÑó (Ãóæú
äóÇÆöÈõåõ) æóåõæó ÃóãöíÑõ ÇáúãöÕúÑö (Ëõãøó ÇáúÞóÇÖöí) Ëõãøó ÕóÇÍöÈõ
ÇáÔøóÑóØö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ËöäúÊóíúäö ßóÈøóÑó ÇáËøóÇäöíóÉó ãöäúåõãóÇ¡ æóáóãú íõßóÈøöÑú ÇáúÃõæáóì
ÍóÊøóì íõÓóáøöãó ÇáúÅöãóÇãõ áöÃóäøó ÇáúÃõæáóì ÐóåóÈó ãóÍóáøõåóÇ
ÝóßóÇäóÊú ÞóÖóÇÁð¡ æóÇáúãóÓúÈõæÞõ áóÇ íóÔúÊóÛöáõ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö ÞóÈúáó
ÝóÑóÇÛö ÇáúÅöãóÇãö ÇåÜ ÝóÇäúÙõÑú ßóíúÝó ÌóÚóáóåõ ÍóÇÖöÑðÇ æóãóÓúÈõæÞðǺ
ÅÐú áóæú ßóÇäó ãóÓúÈõæÞðÇ ÝóÞóØú áóãú íóßõäú áóåõ Ãóäú íõßóÈøöÑó
ÇáËøóÇäöíóÉó Èóáú íóäúÊóÙöÑõ ÊóßúÈöíÑó ÇáúÅöãóÇãö ÇáËøóÇáöËóÉó ßóãóÇ
ãóÑøó¡ ÝóÇÛúÊóäöãú ÊóÍúÑöíÑó åóÐóÇ ÇáúãóÞóÇãö
(Þóæúáõåõ Ãóæúáóì ãöäú ÇáúÌóãúÚö) áöÃóäøó ÇáúÌóãúÚó ãõÎúÊóáóÝñ Ýöíåö
ÞõäúíóÉñ (Þóæúáõåõ: æóÊóÞúÏöíãõ ÇáúÃóÝúÖóáö ÃóÝúÖóáõ) Ãóíú íõÕóáøöí
ÃóæøóáðÇ Úóáóì ÃóÝúÖóáöåöãú Ëõãøó íõÕóáøöí Úóáóì ÇáøóÐöí íóáöíåö Ýöí
ÇáúÝóÖúáö¡ æóÞóíøóÏóåõ Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö ÈöÞóæúáöåö Åäú áóãú íóßõäú
ÓóÈúÞñ Ãóíú æóÅöáøóÇ íõÕóáøöí Úóáóì ÇáúÃóÓúÈóÞö æóáóæú ãóÝúÖõæáðÇ¡
æóÓóíóÃúÊöí ÈóíóÇäõ ÇáÊøóÑúÊöíÈö (Þóæúáõåõ æóÅöäú ÌóãóÚó ÌóÇÒó) Ãóíú
ÈöÃóäú Õóáøóì Úóáóì Çáúßõáøö ÕóáóÇÉð æóÇÍöÏóÉð (Þóæúáõåõ ÕóÝøðÇ
æóÇÍöÏðÇ) Ãóíú ßóãóÇ íóÕúØóÝøõæäó Ýöí ÍóÇáö ÍóíóÇÊöåöãú ÚöäúÏó
ÇáÕøóáóÇÉö ÈóÏóÇÆöÚõ: Ãóíú ÈöÃóäú íóßõæäó ÑóÃúÓõ ßõáøò ÚöäúÏó ÑöÌúáö
ÇáúÂÎóÑö Ýóíóßõæäõ ÇáÕøóÝøõ Úóáóì ÚóÑúÖö ÇáúÞöÈúáóÉö (Þóæúáõåõ: æóÅöäú
ÔóÇÁó ÌóÚóáóåóÇ ÕóÝøðÇ ÅáóÎú) ÐóßóÑó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÇáÊøóÎúíöíÑó
Èóíúäó åóÐóÇ¡ æóÇóáøóÐöí ÞóÈúáóåõ¡ Ëõãøó ÞóÇáó: åóÐóÇ ÌóæóÇÈõ ÙóÇåöÑö
ÇáÑøöæóÇíóÉö. æóÑõæöíó Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó Ýöí ÛóíúÑö ÑöæóÇíóÉö
ÇáúÃõÕõæáö Ãóäøó ÇáËøóÇäöíó Ãóæúáóì áöÃóäøó ÇáÓøõäøóÉó åöíó ÞöíóÇãõ
ÇáúÅöãóÇãö ÈöÍöÐóÇÁö ÇáúãóíøöÊö¡ æóåõæó íóÍúÕõáõ Ýöí ÇáËøóÇäöí Ïõæäó
ÇáúÃóæøóáö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ ÏóÑóÌðÇ) Ãóíú ÔöÈúåó ÇáÏøóÑóÌö ÈöÃóäú íóßõæäó
ÑóÃúÓõ ÇáËøóÇäöí ÚöäúÏó ãóäúßöÈö ÇáúÃóæøóáö ÈóÏóÇÆöÚõ (Þóæúáõåõ
áöÍõÕõæáö ÇáúãóÞúÕõæÏö) æóåõæó ÇáÕøóáóÇÉõ Úóáóíúåöãú ÏõÑóÑñ
æóÇáúÃóÍúÓóäõ ãóÇ Ýöí ÇáúãóÈúÓõæØö áöÃóäøó ÇáÔøóÑúØó Ãóäú Êóßõæäó
ÇáúÌóäóÇÆöÒõ ÃóãóÇãó ÇáúÅöãóÇãö æóÞóÏú æõÌöÏó ÅÓúãóÇÚöíáõ (Þóæúáõåõ:
ÝóíóÞúÑõÈõ ãöäúåõ ÇáúÃóÝúÖóáõ ÝóÇáúÃóÝúÖóáõ) Ãóíú Ýöí ÕõæÑóÉö ãóÇ ÅÐóÇ
ÌóÚóáóåõãú ÕóÝøðÇ æóÇÍöÏðÇ ãöãøóÇ íóáöí ÇáúÞöÈúáóÉó ÈöæóÌúåóíúåóÇ¡
ÃóãøóÇ Ýöí ÕõæÑóÉö ÌóÚúáöåöãú ÕóÝøðÇ ÚóÑúÖðÇ ÝóÅöäøóåõ íóÞõæãõ ÚöäúÏó
ÃóÝúÖóáöåöãú ßóãóÇ ÞóÏøóãóåõº ÅÐú áóíúÓó ÃóÍóÏõåõãú ÃóÞúÑóÈó¡ æóåóÐóÇ
ÍóíúËõ ÇÎúÊóáóÝõæÇ Ýöí ÇáúÝóÕúáö¡ æóÅöäú ÊóÓóÇæóæúÇ ÞõÏøöãó ÃóÓóäøõåõãú
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö. æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÝóÊúÍö æóÝöí
ÇáÑøóÌõáóíúäö íõÞóÏøóãõ ÃóßúÈóÑõåõãóÇ ÓöäøðÇ æóÞõÑúÂäðÇ æóÚöáúãðÇ ßóãóÇ
«ÝóÚóáóåõ - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - Ýöí ÞóÊúáóì ÃõÍõÏò ãöäú
ÇáúãõÓúáöãöíäó» (Þóæúáõåõ íõÞóÏøóãõ Úóáóì ÇáúÚóÈúÏö) Ãóíú æóáóæú
ÈóÇáöÛðÇ ßóãóÇ íõÝöíÏõåõ Þóæúáõ ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö
æóíõÞóÏøóãõ ÇáúÍõÑøõ Úóáóì ÇáúÚóÈúÏö æóáóæú ßóÇäó ÇáúÍõÑøõ ÕóÈöíøðÇ.
ÇåÜ. ÞóÇáó Ø: æóÃóÝóÇÏó Ãóäøó ÇáúÍõÑøó ÇáúÈóÇáöÛó íõÞóÏøóãõ
ÈöÇáúÃóæúáóì¡ æóåõæó ÇáúãóÔúåõæÑõ¡ æóÑóæóì ÇáúÍóÓóäõ Úóäú ÇáúÅöãóÇãö
Ãóäøó ÇáúÚóÈúÏó ÅÐóÇ ßóÇäó ÃóÕúáóÍó ÞõÏøöãó ãöäóÍñ. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ
áöÖóÑõæÑóÉò) ÅäøóãóÇ ÞóíøóÏó ÈöåóÇ áöÃóäøóåõ áóÇ íõÏúÝóäõ ÇËúäóÇäö Ýöí
ÞóÈúÑò ãóÇ áóãú íóÕöÑú ÇáúÃóæøóáõ ÊõÑóÇÈðÇ ÝóíóÌõæÒõ ÍöíäóÆöÐò
ÇáúÈöäóÇÁõ Úóáóíúåö æóÇáÒøóÑúÚõ ÅáøóÇ áöÖóÑõæÑóÉò ÝóíõæÖóÚõ ÈóíúäóåõãóÇ
ÊõÑóÇÈñ Ãóæú áóÈöäñ áöíóÕöíÑó ßóÞóÈúÑóíúäö æóíóÌúÚóáõ ÇáÑøóÌõáó ãöãøóÇ
íóáöí ÇáúÞöÈúáóÉó Ëõãøó ÇáúÛõáóÇãó Ëõãøó ÇáúÎõäúËóì Ëõãøó ÇáúãóÑúÃóÉó
ÔóÑúÍõ ÇáúãõáúÊóÞóì.
ãóØúáóÈñ Ýöí ÈóíóÇäö ãóäú åõæó ÃóÍóÞøõ ÈöÇáÕøóáóÇÉö Úóáóì ÇáúãóíøöÊö
(Þóæúáõåõ äóÇÆöÈõåõ) ÇáúÃóæúáóì Ëõãøó äóÇÆöÈõåõ Í: Ãóíú ßóãóÇ ÚóÈøóÑó
Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÛóíúÑöåö (Þóæúáõåõ Ëõãøó ÕóÇÍöÈõ ÇáÔøóÑóØö) ÞóÇáó Ýöí
ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö ÙóÇåöÑõ ßóáóÇãö ÇáúßóãóÇáö Ãóäøó ÕóÇÍöÈó ÇáÔøóÑóØö
ÛóíúÑõ ÃóãöíÑö ÇáúÈóáóÏö. æóÝöí ÇáúãöÚúÑóÇÌö ãóÇ íõÝöíÏõ Ãóäøóåõ åõæó
ÍóíúËõ ÞóÇáó ÇáÔøóÑúØõ ÈöÇáÓøõßõæäö æóÇáúÍóÑóßóÉö ÎöíóÇÑõ ÇáúÌõäúÏö¡
æóÇáúãõÑóÇÏõ ÃóãöíÑõ ÇáúÈóáúÏóÉö ßóÃóãöíÑö ÈõÎóÇÑóì. ÇåÜ. æóÃóÌóÇÈó Ø
ÈöÍóãúáö ÃóãöíÑö ÇáúÈóáóÏö Úóáóì Çáúãóæúáóì ãöäú äóÇÆöÈö ÇáÓøõáúØóÇäö
áóÇ ãöäú ÇáÓøõáúØóÇäö.
åóÐóÇ¡ æóÊóÞóÏøóãó Ýöí ÇáúÌõãõÚóÉö ÊóÞúÏöíãõ ÇáÔøõÑóØöíøö Úóáóì
ÇáúÞóÇÖöí¡ æóãóÇ åõäóÇ ãõÎóÇáöÝñ áóåõ¡ æóáóãú ÃóÑó ãóäú äóÈøóåó Úóáóíúåö
ÝóáúíõÊóÃóãøóáú
(2/219)
Ëõãøó ÎóáöíÝóÊõåõ Ëõãøó ÎóáöíÝóÉõ
ÇáúÞóÇÖöí (Ëõãøó ÅãóÇãõ ÇáúÍóíøö) Ýöíåö ÅíåóÇãñ¡ æóÐóáößó Ãóäøó
ÊóÞúÏöíãó ÇáúæõáóÇÉö æóÇÌöÈñ¡ æóÊóÞúÏöíãõ ÅãóÇãö ÇáúÍóíøö ãóäúÏõæÈñ
ÝóÞóØú ÈöÔóÑúØö Ãóäú íóßõæäó ÃóÝúÖóáó ãöäú Çáúæóáöíøö¡ æóÅöáøóÇ
ÝóÇáúæóáöíøõ Ãóæúáóì ßóãóÇ Ýöí ÇáúãõÌúÊóÈóì æóÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö
áöáúãõÕóäøöÝö. æóÝöí ÇáÏøöÑóÇíóÉö: ÅãóÇãõ ÇáúãóÓúÌöÏö ÇáúÌóÇãöÚö Ãóæúáóì
ãöäú ÅãóÇãö ÇáúÍóíøö: Ãóíú ãóÓúÌöÏö ãóÍóáøóÊöåö äóåúÑñ (Ëõãøó
Çáúæóáöíøõ) ÈöÊóÑúÊöíÈö ÚõÕõæÈóÉö ÇáúÅöäúßóÇÍö ÅáøóÇ ÇáúÃóÈó
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Þóæúáõåõ Ëõãøó ÎóáöíÝóÊõåõ) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: Ãóíú ÎóáöíÝóÉõ ÕóÇÍöÈö
ÇáÔøóÑóØö ßóãóÇ åõæó ÇáúãõÊóÈóÇÏöÑõ¡ æóÝöíåö Ãóäøóåõ ÍóíúËõ ÞóÏøóãó
ÇáúÞóÇÖöíó Úóáóì ÕóÇÍöÈö ÇáÔøóÑóØö ßóÇäó ÇáúãõäóÇÓöÈõ ÊóÞúÏöíãó
ÎóáöíÝóÊöåö Úóáóì ÎóáöíÝóÉö ÕóÇÍöÈö ÇáÔøóÑóØöº ÝóÇáúãõäóÇÓöÈõ Þóæúáõ
ÇáúÝóÊúÍö¡ Ëõãøó ÎóáöíÝóÉõ ÇáúæóÇáöí¡ Ëõãøó ÎóáöíÝóÉõ ÇáúÞóÇÖöí ÇåÜ
æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö (Þóæúáõåõ Ëõãøó ÅãóÇãõ
ÇáúÍóíøö) Ãóíú ÇáØøóÇÆöÝóÉö æóåõæó ÅãóÇãõ ÇáúãóÓúÌöÏö ÇáúÎóÇÕøö
ÈöÇáúãóÍóáøóÉö¡ æóÅöäøóãóÇ ßóÇäó Ãóæúáóì áöÃóäøó ÇáúãóíøöÊó ÑóÖöíó
ÈöÇáÕøóáóÇÉö ÎóáúÝóåõ Ýöí ÍóÇáö ÍóíóÇÊöåö¡ ÝóíóäúÈóÛöí Ãóäú íõÕóáøöíó
Úóáóíúåö ÈóÚúÏó æóÝóÇÊöåö. ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö: ÝóÚóáóì åóÐóÇ
áóæú Úóáöãó Ãóäøóåõ ßóÇäó ÛóíúÑó ÑóÇÖò Èöåö ÍóÇáó ÍóíóÇÊöåö íóäúÈóÛöí
Ãóäú áóÇ íõÓúÊóÍóÈøó ÊóÞúÏöíãõåõ. ÇåÜ. ÞõáúÊ: åóÐóÇ ãõÓóáøóãñ Åäú ßóÇäó
ÚóÏóãõ ÑöÖóÇåõ Èöåö áöæóÌúåò ÕóÍöíÍò¡ æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ
Ýöíåö ÅíåóÇãñ) Ãóíú Ýöí ßóáóÇãö ÇáúãõÕóäøöÝö ÅíåóÇãõ ÇáÊøóÓúæöíóÉö Ýöí
ÇáúÍõßúãö Èóíúäó ÊóÞúÏöíãö ÇáúãóÐúßõæÑöíäó¡ áóßöäøó ÇáúÞóÇÚöÏóÉó
ÇáúÃõÕõæáöíøóÉó Ãóäøó ÇáúÞõÑúÂäó Ýöí ÇáÐøößúÑö áóÇ íõæÌöÈõ ÇáöÇÊøöÍóÇÏó
Ýöí ÇáúÍõßúãö ÊóÃóãøóáú. ãóØúáóÈñ ÊóÚúÙöíãõ Ãõæáöí ÇáúÃóãúÑö æóÇÌöÈñ
(Þóæúáõåõ: æóÐóáößó Ãóäøó ÊóÞúÏöíãó ÇáúæõáóÇÉö æóÇÌöÈñ) áöÃóäøó Ýöí
ÇáÊøóÞúÏöíãö Úóáóíúåöãú ÇÒúÏöÑóÇÁð Èöåöãú¡ æóÊóÚúÙöíãõ Ãõæáöí ÇáúÃóãúÑö
æóÇÌöÈñ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö. æóÕóÑøóÍó Ýöí ÇáúæóáúæóÇáöÌíøóÉö
æóÇáúÅöíÖóÇÍö æóÛóíúÑöåöãóÇ ÈöæõÌõæÈö ÊóÞúÏöíãö ÇáÓøõáúØóÇäö¡
æóÚóáøóáóåõ Ýöí ÇáúãóäúÈóÚö æóÛóíúÑöåö ÈöÃóäøóåõ äóÇÆöÈõ ÇáäøóÈöíøö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÇáøóÐöí åõæó Ãóæúáóì
ÈöÇáúãõÄúãöäöíäó ãöäú ÃóäúÝõÓöåöãú Ýóíóßõæäõ åõæó ÃóíúÖðÇ ßóÐóáößó
ÅÓúãóÇÚöíáõ (Þóæúáõåõ ÈöÔóÑúØö ÅáóÎú) äóÞóáó åóÐóÇ ÇáÔøóÑúØó Ýöí
ÇáúÍöáúíóÉö¡ Ëõãøó ÞóÇáó: æóåõæó ÍóÓóäñ¡ æóÊóÈöÚóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
(Þóæúáõåõ ÅãóÇãõ ÇáúãóÓúÌöÏö ÇáúÌóÇãöÚö) ÚóÈøóÑó Úóäúåõ Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö ÈöÅöãóÇãö ÇáúÌõãõÚóÉö. [ÊóäúÈöíåñ]
æóÃóãøóÇ ÅãóÇãõ ãõÕóáøöí ÇáúÌöäóÇÒóÉö ÇáøóÐöí ÔóÑóØóåõ ÇáúæóÇÞöÝõ
æóÌóÚóáó áóåõ ãóÚúáõæãðÇ ãöäú æóÞúÝöåö Ýóåóáú íõÞóÏøóãõ Úóáóì Çáúæóáöíøö
ßóÅöãóÇãö ÇáúÍóíøö Ãóãú áóÇ áöáúÞóØúÚö ÈöÃóäøó ÚöáøóÉó ÇáÑøöÖóÇ
ÈöÇáÕøóáóÇÉö ÎóáúÝóåõ Ýöí ÍóíóÇÊöåö ÎóÇÕøóÉð ÈöÅöãóÇãö ÇáúãóÍóáøóÉö¿
æóÇóáøóÐöí íóÙúåóÑõ áöí Ãóäøóåõ Åäú ßóÇäó ãõÞóÑøóÑðÇ ãöäú ÌöåóÉö
ÇáúÞóÇÖöí Ýóåõæó ßóäóÇÆöÈöåö¡ æóÅöäú ãöäú ÌöåóÉö ÇáäøóÇÙöÑö
ÝóßóÇáúÃóÌúäóÈöíøö ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. æóÎóÇáóÝóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö
ÈöÃóäøó ãóÇ ãóÑøó Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÅöãóÇãóÉö ãöäú ÊóÞúÏöíãö ÇáÑøóÇÊöÈö Úóáóì
ÅãóÇãö ÇáúÍóíøö íóÞúÊóÖöí ÊóÞúÏöíãóåõ åõäóÇ Úóáóíúåö. æóÇÓúÊóÙúåóÑó
ÇáúãóÞúÏöÓöíøó Ãóäøóåõ ßóÇáúÃóÌúäóÈöíøö ãõØúáóÞðÇ áöÃóäøóåõ ÅäøóãóÇ
íóÌúÚóáõ áöáúÛõÑóÈóÇÁö¡ æóãóäú áóÇ æóáöíøó áóåõ.
ÃóÞõæáõ: æóåóÐóÇ Ãóæúáóì áöãóÇ íóÃúÊöí ãöäú Ãóäøó ÇáúÃóÕúáó Ãóäøó
ÇáúÍóÞøó áöáúæóáöíøö¡ æóÅöäøóãóÇ ÞóÏøóãó Úóáóíúåö ÇáúæõáóÇÉó æóÅöãóÇãó
ÇáúÍóíøö áöãóÇ ãóÑøó ãöäú ÇáÊøóÚúáöíáö æóåõæó ÛóíúÑõ ãóæúÌõæÏò åõäóÇ¡
æóÊóÞúÑöíÑõ ÇáúÞóÇÖöí áóåõ áöÇÓúÊöÍúÞóÇÞö ÇáúæóÙöíÝóÉö áóÇ áöÌóÚúáöåö
äóÇÆöÈðÇ Úóäúåõ¡ æóÅöáøóÇ áóÒöãó Ãóäøó ßõáøó ãóäú ÞóÑøóÑóåõ ÇáúÞóÇÖöí
Ýöí æóÙöíÝóÉö ÅãóÇãóÉò Ãóäú íóßõæäó äóÇÆöÈðÇ Úóäúåõ ãõÞóÏøóãðÇ Úóáóì
ÅãóÇãö ÇáúÍóíøö¡ æóÇáúÝóÑúÞõ Èóíúäóåõ æóÈóíúäó ÇáúÅöãóÇãö ÇáÑøóÇÊöÈö
ÙóÇåöÑñ áöÃóäøóåõ áóãú íóÑúÖóåõ áöáÕøóáóÇÉö ÎóáúÝóåõ Ýöí ÍóíóÇÊöåö
ÈöÎöáóÇÝö ÇáÑøóÇÊöÈö¡ åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöí ÝóÊóÃóãøóáúåõ (Þóæúáõåõ Ëõãøó
ÇáúæóÇáöí) Ãóíú æóáöíøõ ÇáúãóíøöÊö ÇáÐøóßóÑö ÇáúÈóÇáöÛö ÇáúÚóÇÞöáö ÝóáóÇ
æöáóÇíóÉó áöÇãúÑóÃóÉò æóÕóÈöíøò æóãóÚúÊõæåò ßóãóÇ Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö.
ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö: ÇáúÃóÕúáõ Ãóäøó ÇáúÍóÞøó Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö
áöáúæóáöíøöº æóáöÐóÇ ÞõÏøöãó Úóáóì ÇáúÌóãöíÚö Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó
æóÇáÔøóÇÝöÚöíøö æóÑöæóÇíóÉò Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó áöÃóäøó åóÐóÇ Íõßúãñ
íóÊóÚóáøóÞõ ÈöÇáúæöáóÇíóÉö ßóÇáúÅöäúßóÇÍö ÅáøóÇ Ãóäøó ÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäó
æóåõæó ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö ÊóÞóÏøõãõ ÇáÓøõáúØóÇäö æóäóÍúæöåöº áöãóÇ
Ñõæöíó Ãóäøó ÇáúÍõÓóíúäó ÞóÏøóãó ÓóÚöíÏó Èúäó ÇáúÚóÇÕö áóãøóÇ ãóÇÊó
ÇáúÍóÓóäõ æóÞóÇáó: áóæúáóÇ ÇáÓøõäøóÉõ áóãóÇ ÞóÏøóãúÊõßó æóßóÇäó ÓóÚöíÏñ
æóÇáöíðÇ ÈöÇáúãóÏöíäóÉöº æóáöãóÇ ãóÑøó ãöäú ÇáúæóÌúåö Ýöí ÊóÞúÏöíãö
ÇáúæõáóÇÉö æóÅöãóÇãö ÇáúÍóíøö (Þóæúáõåõ ÈöÊóÑúÊöíÈö ÚõÕõæÈóÉö
ÇáúÅöäúßóÇÍö) ÝóáóÇ æöáóÇíóÉó áöáäøöÓóÇÁö æóáóÇ áöáÒøóæúÌö ÅáøóÇ Ãóäøóåõ
ÃóÍóÞøõ ãöäú ÇáúÃóÌúäóÈöíøö. æóÝöí ÇáúßóáóÇãö ÑóãúÒñ Åáóì Ãóäøó
ÇáúÃóÈúÚóÏó
(2/220)
ÝóíõÞóÏøóãõ Úóáóì ÇáöÇÈúäö ÇÊøöÝóÇÞðÇ
ÅáøóÇ Ãóäú íóßõæäó ÚóÇáöãðÇ æóÇáúÃóÈõ ÌóÇåöáðÇ ÝóÇáöÇÈúäõ Ãóæúáóì.
ÝóÅöäú áóãú íóßõäú áóåõ æóáöíøñ ÝóÇáÒøóæúÌõ Ëõãøó ÇáúÌöíÑóÇäõ¡ æóãóæúáóì
ÇáúÚóÈúÏö Ãóæúáóì ãöäú ÇÈúäöåö ÇáúÍõÑøö áöÈóÞóÇÁö ãöáúßöåö¡ æóÇáúÝóÊúæóì
Úóáóì ÈõØúáóÇäö ÇáúæóÕöíøóÉö ÈöÛõÓúáöåö æóÇáÕøóáóÇÉö Úóáóíúåö
(æóáóåõ) Ãóíú áöáúæóáöíøö.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÃóÍóÞøõ ãöäú ÇáúÃóÞúÑóÈö ÇáúÛóÇÆöÈö. æóÍóÏøõ ÇáúÛóíúÈóÉö åõäóÇ Ãóäú
íóßõæäó ÈöãóßóÇäò ÊóÝõæÊõåõ ÇáÕøóáóÇÉõ ÅÐóÇ ÍóÖóÑó Ø Úóäú
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö. ÒóÇÏó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÃóäú áóÇ íóäúÊóÙöÑó ÇáäøóÇÓõ
ÞõÏõæãóåõ.
ÞõáúÊ: æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó Ðóæöí ÇáúÃóÑúÍóÇãö ÏóÇÎöáõæäó Ýöí
ÇáúæöáóÇíóÉö¡ æóÇáÊøóÞúíöíÏõ ÈöÇáúÚõÕõæÈóÉö áöÅöÎúÑóÇÌö ÇáäøöÓóÇÁö
ÝóÞóØú. Ýóåõãú Ãóæúáóì ãöäú ÇáúÃóÌúäóÈöíøö¡ æóåõæó ÙóÇåöÑñ¡
æóíõÄóíøöÏõåõ ÊóÚúÈöíÑõ ÇáúåöÏóÇíóÉö ÈöæöáóÇíóÉö ÇáäøößóÇÍö ÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ: ÝóíõÞóÏøóãõ Úóáóì ÇáöÇÈúäö ÇÊøöÝóÇÞðÇ) åõæó ÇáúÃóÕóÍøõ
áöÃóäøó áöáúÃóÈö ÝóÖöíáóÉð Úóáóíúåö æóÒöíóÇÏóÉó Óöäøò¡ æóÇáúÝóÖöíáóÉõ
æóÇáÒøöíóÇÏóÉõ ÊõÚúÊóÈóÑõ ÊóÑúÌöíÍðÇ Ýöí ÇÓúÊöÍúÞóÇÞö ÇáúÅöãóÇãóÉö ßóãóÇ
Ýöí ÓóÇÆöÑö ÇáÕøóáóæóÇÊö ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáúÈóÏóÇÆöÚö¡ æóÞöíáó åóÐóÇ Þóæúáõ
ãõÍóãøóÏò. æóÚöäúÏóåõãóÇ ÇáöÇÈúäõ Ãóæúáóì. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö:
æóÅöäøóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇ ÇáúÃóÓóäøó ÈöÇáÓøõäøóÉö. ÞóÇáó - Úóáóíúåö
ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - Ýöí ÍóÏöíËö ÇáúÞóÓóÇãóÉö «áöíóÊóßóáøóãú
ÃóßúÈóÑõåõãóÇ» æóåóÐóÇ íõÝöíÏõ Ãóäøó ÇáúÍóÞøó áöáöÇÈúäö ÚöäúÏóåõãóÇ
ÅáøóÇ Ãóäøó ÇáÓøõäøóÉó Ãóäú íõÞóÏøöãó åõæó ÃóÈóÇåõ¡ æóíóÏõáøõ Úóáóíúåö
Þóæúáõåõãú: ÓóÇÆöÑõ ÇáúÞóÑóÇÈóÇÊö Ãóæúáóì ãöäú ÇáÒøóæúÌö Åäú áóãú íóßõäú
áóåõ ãöäúåóÇ ÇÈúäñ¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ÝóÇáÒøóæúÌõ Ãóæúáóì ãöäúåõãú áöÃóäøó
ÇáúÍóÞøó áöáöÇÈúäö¡ æóåõæó íõÞóÏøöãõ ÃóÈóÇåõ¡ æóáóÇ íóÈúÚõÏõ Ãóäú
íõÞóÇáó Åäøó ÊóÞúÏöíãóåõ Úóáóì äóÝúÓöåö æóÇÌöÈñ ÈöÇáÓøõäøóÉö. ÇåÜ. æóÝöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö æóáöáöÇÈúäö Ýöí Íõßúãö ÇáúæöáóÇíóÉö Ãóäú íõÞóÏøöãó ÛóíúÑóåõ
áöÃóäøó ÇáúæöáóÇíóÉó áóåõ¡ æóÅöäøóãóÇ ãõäöÚó Úóäú ÇáÊøóÞóÏøõãö áöÆóáøóÇ
íóÓúÊóÎöÝøó ÈöÃóÈöíåö Ýóáóãú ÊóÓúÞõØú æöáóÇíóÊõåõ ÈöÇáÊøóÞúÏöíãö
(Þóæúáõåõ: Ãóäú áóÇ íóßõæäó ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóáóæú ßóÇäó
ÇáúÃóÈõ ÌóÇåöáðÇ æóÇáöÇÈúäõ ÚóÇáöãðÇ íóäúÈóÛöí Ãóäú íõÞóÏøöãó ÇáöÇÈúäó¡
ÅáøóÇ Ãóäú íõÞóÇáó Åäøó ÕöÝóÉó ÇáúÚöáúãö áóÇ ÊõæÌöÈõ ÇáÊøóÞúÏöíãó Ýöí
ÕóáóÇÉö ÇáúÌöäóÇÒóÉö áöÚóÏóãö ÇÍúÊöíóÇÌöåóÇ áóåõ. æóÇÚúÊóÑóÖóåõ Ýöí
ÇáäøóåúÑö ÈöãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøó ÅãóÇãó ÇáúÍóíøö ÅäøóãóÇ íõÞóÏøóãõ Úóáóì
Çáúæóáöíøö ÅÐóÇ ßóÇäó ÃóÝúÖóáó¡ ÞóÇáó: äóÚóãú¡ Úóáøóáó ÇáúÞõÏõæÑöíøõ
ßóÑóÇåóÉó ÊóÞóÏøõãö ÇáöÇÈúäö Úóáóì ÃóÈöíåö ÈöÃóäøó Ýöíåö ÇÓúÊöÎúÝóÇÝðÇ
Èöåö¡ æóåóÐóÇ íóÞúÖöí æõÌõæÈó ÊóÞúÏöíãöåö ãõØúáóÞðÇ. ÇåÜ. ÞõáúÊ: æóåóÐóÇ
ãõÄóíøöÏñ áöãóÇ ãóÑøó ÂäöÝðÇ Úóäú ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ ÝóÇáöÇÈúäõ
Ãóæúáóì) Ýöí äõÓúÎóÉò: æóÇáúÃóÓóäøõ Ãóæúáóì æóÚóáóíúåóÇ ßóÊóÈó
ÇáúãõÍóÔøöí ÝóÞóÇáó: Ãóíú ÅÐóÇ ÍóÕóáóÊú ÇáúãõÓóÇæóÇÉõ Ýöí ÇáÏøóÑóÌóÉö
æóÇáúÞõÑúÈö æóÇáúÞõæøóÉö ßóÇÈúäóíúäö Ãóæú ÃóÎóæóíúäö Ãóæú Úóãøóíúäö
ÝóÇáúÃóÓóäøõ Ãóæúáóì.
ÃóÞõæáõ: ÅáøóÇ Ãóäú íóßõæäó ÛóíúÑõ ÇáúÃóÓóäøö ÃóÝúÖóáó ÇåÜ Ãóíú ÞöíóÇÓðÇ
Úóáóì ÊóÞúÏöíãö ÇáöÇÈúäö ÇáúÃóÝúÖóáö Úóáóì ÃóÈöíåö Èóáú åóÐóÇ Ãóæúáóì¡
Ýóáóæú ßóÇäó ÇáúÃóÕúÛóÑõ ÔóÞöíÞðÇ æóÇáúÃóßúÈóÑõ áöÃóÈò ÝóÇáúÃóÕúÛóÑõ
Ãóæúáóì ßóãóÇ Ýöí ÇáúãöíÑóÇËöº ÍóÊøóì áóæú ÞõÏøöãó ÃóÍóÏñ ÝóáóíúÓó
áöáúÃóßúÈóÑö ãóäúÚõåõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ ÝóÅöäú áóãú íóßõäú
áóåõ ÝóÇáÒøóæúÌõ Ëõãøó ÇáúÌöíÑóÇäõ) ßóÐóÇ Ýöí ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö¡ æóåõæó
ÕóÑöíÍñ Ýöí ÊóÞúÏöíãö ÇáÒøóæúÌö Úóáóì ÇáúÃóÌúäóÈöíøö æóáóæú ÌóÇÑðÇ¡
æóåõæó ãõÞúÊóÖóì ÅØúáóÇÞö ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö ãöäú
Ãóäøó ÇáÒøóæúÌó ÃóÍóÞøõ ãöäú ÇáúÃóÌúäóÈöíøö. ÝóãóÇ åõäóÇ Ãóæúáóì ãöäú
Þóæúáö ÇáäøóåúÑö æóÇáÒøóæúÌõ¡ æóÇáúÌöíÑóÇäõ Ãóæúáóì ãöäú ÇáúÃóÌúäóÈöíøö
ÇåÜ æóÔóãöáó Çáúæóáöíøõ ãóæúáóì ÇáúÚóÊóÇÞóÉö æóÇÈúäóåõ æóãóæúáóì
ÇáúãõæóÇáóÇÉö ÝóÅöäøóåõãú Ãóæúáóì ãöäú ÇáÒøóæúÌö áöÇäúÞöØóÇÚö
ÇáÒøóæúÌöíøóÉö ÈöÇáúãóæúÊö ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ: æóãóæúáóì ÇáúÚóÈúÏö Ãóæúáóì
ãöäú ÇÈúäöåö ÇáúÍõÑøö) æóßóÐóÇ ãöäú ÃóÈöíåö æóÛóíúÑöåö. ÞóÇáó
ÇáÒøóíúáóÚöíøõ: æóÇáÓøóíøöÏõ Ãóæúáóì ãöäú ÞóÑöíÈö ÚóÈúÏöåö Úóáóì
ÇáÕøóÍöíÍö¡ æóÇáúÞóÑöíÈõ Ãóæúáóì ãöäú ÇáÓøóíøöÏö ÇáúãõÚúÊöÞö ÇåÜ ÝóãóÇ
Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö ãöäú Ãóäøó ÇÈúäó ÇáúÚóÈúÏö æóÃóÈóÇåõ ÃóÍóÞøõ ãöäú
Çáúãóæúáóì Úóáóì ÎöáóÇÝö ÇáÕøóÍöíÍö (Þóæúáõåõ áöÈóÞóÇÁö ãöáúßöåö)
ÇõÚúÊõÑöÖó ÈöãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúåóÇãöáöíøóÉö ãöäú Ãóäøó ÇáÓøóíøöÏó áóÇ
íõÛóÓøöáõ ÃóãóÊóåõ¡ æóáóÇ Ãõãøó æóáóÏöåö æóáóÇ ãõÏóÈøóÑóÊóåõ
áöÇäúÞöØóÇÚö ãöáúßöåö Úóäúåõäøó ÈöÇáúãóæúÊö. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: áöÃóäøó ÇáúÌõËøóÉó ÇáúãóíøöÊóÉó áóÇ ÊóÞúÈóáõ Çáúãöáúßó¡ áóßöäøó
ÇáúãõÑóÇÏó ÈóÞóÇÁõ Çáúãöáúßö ÍõßúãðÇ ßóãóÇ ÞóíøóÏóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡
æóáöÐóÇ íóáúÒóãõåõ ÊóßúÝöíäõ ÚóÈúÏöåö ßóÇáÒøóæúÌóÉö ãóÚó Ãóäøó
ÇáÒøóæúÌöíøóÉó ÇäúÞóØóÚóÊú ÈöÇáúãóæúÊö ßóãóÇ ãóÑøó ÂäöÝðÇ¡
æóÇáÊøóÛúÓöíáõ áöãóÇ Ýöíåö ãöäú ÇáúãóÓøö æóÇáäøóÙóÑö ÇáúãóÍúÐõæÑóíúäö
áóÇ íõÑóÇÚóì Ýöíåö Çáúãöáúßõ ÇáúÍõßúãöíøõ áöÖóÚúÝöåö ÝóÝóÇÑóÞó
ÇáÊøóßúÝöíäó æóæöáóÇíóÉó ÇáÕøóáóÇÉö¡ åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöí (Þóæúáõåõ:
æóÇáúÝóÊúæóì Úóáóì ÈõØúáóÇäö ÇáúæóÕöíøóÉö) ÚóÒóÇåõ Ýöí ÇáúåöäúÏöíøóÉö
Åáóì ÇáúãõÖúãóÑóÇÊö: Ãóíú áóæú ÃóæúÕóì ÈöÃóäú íõÕóáøöíó Úóáóíúåö ÛóíúÑõ
ãóäú áóåõ ÍóÞøõ ÇáÊøóÞóÏøõãö¡ Ãóæú ÈöÃóäú íõÛóÓøöáóåõ ÝõáóÇäñ áóÇ
íóáúÒóãõ ÊóäúÝöíÐõ æóÕöíøóÊöåö¡ æóáóÇ íóÈúØõáõ ÍóÞøõ Çáúæóáöíøö
ÈöÐóáößó. æóßóÐóÇ ÊóÈúØõáõ áóæú ÃóæúÕóì ÈöÃóäú íõßóÝøóäó Ýöí ËóæúÈö
ßóÐóÇ Ãóæú íõÏúÝóäó Ýöí ãóæúÖöÚö ßóÐóÇ ßóãóÇ ÚóÒóÇåõ Åáóì ÇáúãõÍöíØö.
æóÐóßóÑó Ýöí ÔóÑúÍö ÏõÑóÑö ÇáúÈöÍóÇÑö Ãóäøó ÊóÚúáöíáó ÊóÞúÏöíãö ÅãóÇãö
ÇáúÍóíøö ÈöãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøó ÇáúãóíøöÊó ÑóÖöíóåõ Ýöí ÍóíóÇÊöåö
íõÚúáöãõ Ãóäøó ÇáúãõæÕóì
(2/221)
æóãöËúáõåõ ßõáøõ ãóäú íõÞóÏøóãõ Úóáóíúåö
ãöäú ÈóÇÈö Ãóæúáóì (ÇáúÅöÐúäõ áöÛóíúÑöåö ÝöíåóÇ) áöÃóäøóåõ ÍóÞøõåõ
Ýóíóãúáößõ ÅÈúØóÇáóåõ (ÅáøóÇ) Ãóäøóåõ (Åäú ßóÇäó åõäóÇßó ãóäú íõÓóÇæöíåö
Ýóáóåõ) Ãóíú áöÐóáößó ÇáúãõÓóÇæöí æóáóæú ÃóÕúÛóÑó ÓöäøðÇ (ÇáúãóäúÚõ)
áöãõÔóÇÑóßóÊöåö Ýöí ÇáúÍóÞøö¡ ÃóãøóÇ ÇáúÈóÚöíÏõ ÝóáóíúÓó áóåõ ÇáúãóäúÚõ
(ÝóÅöäú Õóáøóì ÛóíúÑõåõ) Ãóíú Çáúæóáöíøö (ãöãøóäú áóíúÓó áóåõ ÍóÞøõ
ÇáÊøóÞúÏöíãö) Úóáóì Çáúæóáöíøö (æóáóãú íõÊóÇÈöÚúåõ) Çáúæóáöíøõ (ÃóÚóÇÏó
Çáúæóáöíøõ) æóáóæú Úóáóì ÞóÈúÑöåö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áóåõ íõÞóÏøóãõ Úóáóì ÅãóÇãö ÇáúÍóíøö áöÇÎúÊöíóÇÑöåö áóåõ ÕóÑöíÍðÇ ÅáøóÇ
Ãóäøó ÇáúãóÐúßõæÑó Ýöí ÇáúãõäúÊóÞóì Ãóäøó åóÐöåö ÇáúæóÕöíøóÉó ÈóÇØöáóÉñ
ÇåÜ ÝóÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ: æóãöËúáõåõ ßõáøõ ãóäú íõÞóÏøóãõ Úóáóíúåö ãöäú ÈóÇÈö Ãóæúáóì)
ÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó áöáÓøõáúØóÇäö Ãóäú íóÃúÐóäó ÈöÇáÕøóáóÇÉö áöÃóÌúäóÈöíøò
ÈöáóÇ ÅÐúäö Çáúæóáöíøö æóÞóÏú ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö ÈóÍúËðÇ ÈöäóÇÁð
Úóáóì Ãóäøó ÇáúÍóÞøó ËóÇÈöÊñ áöáÓøõáúØóÇäö æóäóÍúæöåö ÇÈúÊöÏóÇÁð¡
æóÇÓúÊóËúäóì ÅãóÇãó ÇáúÍóíøö ÝóáóíúÓó áóåõ ÇáúÅöÐúäõ áöÃóäøó ÊóÞúÏöíãóåõ
Úóáóì Çáúæóáöíøö ãõÓúÊóÍóÈøñ Ýóåõæó ßóÃóßúÈóÑö ÇáúÃóÎóæóíúäö ÅÐóÇ
ÞóÏøóãó ÃóÌúäóÈöíøðÇ ÝóáöáúÃóÕúÛóÑö ãóäúÚõåõ ÝóßóÐóÇ áöáúæóáöíøö. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: æóÝöí ßóæúäö ÇáúÍóÞøö ËóÇÈöÊðÇ áöáÓøõáúØóÇäö ÇÈúÊöÏóÇÁð ÈóÍúËñ
áöãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö ãöäú Ãóäøó ÇáúÍóÞøó Ýöí
ÇáúÃóÕúáö áöáúæóáöíøö æóÅöäøóãóÇ ÞóÏøóãó ÇáÓøõáúØóÇäó Ýöí ÙóÇåöÑö
ÇáÑøöæóÇíóÉö áöÆóáøóÇ íóÒúÏóÑöíó Èöåö¡ æóÊóÚúÙöíãõåõ æóÇÌöÈñ¡ æóÞóÏøóãó
ÅãóÇãó ÇáúÍóíøö áöÃóäøó ÇáúãóíøöÊó ÑóÖöíóåõ Ýöí ÍóíóÇÊöåö æóãöËúáõåõ ãóÇ
Ýöí ÇáúßóÇÝöí ÍóíúËõ Úóáøóáó áöãóÇ íóÃúÊöí ãöäú Ãóäøó áöáúæóáöíøö
ÇáúÅöÚóÇÏóÉó ÅÐóÇ Õóáøóì ÛóíúÑõåõ ÈöÞóæúáöåö áöÃóäøó ÇáúÍóÞøó
áöáúÃóæúáöíóÇÁö áöÃóäøóåõãú ÃóÞúÑóÈõ ÇáäøóÇÓö Åáóíúåö æóÃóæúáóÇåõãú
Èöåö¡ ÛóíúÑó Ãóäøó ÇáÓøõáúØóÇäó Ãóæú ÇáúÅöãóÇãó ÅäøóãóÇ íõÞóÏøóãõ
ÈöÚóÇÑöÖö ÇáÓøóáúØóäóÉö æóÇáúÅöãóÇãóÉö ÇåÜ æóÈöåóÐóÇ ÊóäúÏóÝöÚõ
ÇáúÃóæúáóæöíøóÉõ ÝóÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ: ÝöíåóÇ) Ãóíú Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö
Úóáóì ÇáúãóíøöÊö¡ æóÝóÓøóÑó ÇáúÅöÐúäó ÈöÊóÝúÓöíÑò ÂÎóÑó¡ æóåõæó Ãóäú
íóÃúÐóäó áöáäøóÇÓö Ýöí ÇáöÇäúÕöÑóÇÝö ÈóÚúÏó ÇáÕøóáóÇÉö ÞóÈúáó ÇáÏøóÝúäö
áöÃóäøóåõ áóÇ íóäúÈóÛöí áóåõãú Ãóäú íóäúÕóÑöÝõæÇ ÅáøóÇ ÈöÅöÐúäöåö.
æóÐóßóÑó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ ãóÚúäðì ÂÎóÑó¡ æóåõæó ÇáúÅöÚúáóÇãõ ÈöãóæúÊöåö
áöíõÕóáøõæÇ Úóáóíúåö ÈóÍúÑñ¡ áóßöäú íóÊóÚóíøóäõ ÇáúãóÚúäóì ÇáúÃóæøóáõ
Ýöí ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúãõÕóäøöÝö áöáöÇÓúÊöËúäóÇÁö ÇáúãóÐúßõæÑö¡ ÈöÎöáóÇÝö
ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúßóäúÒö æóÇáúåöÏóÇíóÉö (Þóæúáõåõ: Ýóíóãúáößõ ÅÈúØóÇáóåõ)
Ãóíú ÈöÊóÞúÏöíãö ÛóíúÑöåö åöÏóÇíóÉñ.
ÝóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáúÅöÈúØóÇáö äóÞúáõåõ Úóäúåõ Åáóì ÛóíúÑöåö (Þóæúáõåõ:
æóáóæú ÃóÕúÛóÑó ÓöäøðÇ) Ýóáóæú ßóÇäóÇ ÔóÞöíÞóíúäö¡ ÝóÇáúÃóÓóäøõ Ãóæúáóì
áóßöäøóåõ áóæú ÞóÏøóãó ÃóÍóÏðÇ ÝóáöáúÃóÕúÛóÑö ãóäúÚõåõ¡ æóáóæú ÞóÏøóãó
ßõáøñ ãöäúåõãóÇ æóÇÍöÏðÇ Ýóãóäú ÞóÏøóãóåõ ÇáúÃóÓóäøõ Ãóæúáóì ÈóÍúÑñ
(Þóæúáõåõ ÃóãøóÇ ÇáúÈóÚöíÏõ ÝóáóíúÓó áóåõ ÇáúãóäúÚõ) Ýóáóæú ßóÇäó
ÇáúÃóÕúÛóÑõ ÔóÞöíÞðÇ¡ æóÇáúÃóßúÈóÑõ áöÃóÈò ÝóÞóÏøóãó ÇáúÃóÕúÛóÑõ ÃóÍóÏðÇ
ÝóáóíúÓó áöáúÃóßúÈóÑö ÇáúãóäúÚõ ÈóÍúÑñ¡ æóÝöíåö: ÝóÅöäú ßóÇäó ÇáÔøóÞöíÞõ
ÛóÇÆöÈðÇ¡ æóßóÊóÈó Åáóì ÅäúÓóÇäò áöíóÊóÞóÏøóãó ÝóáöáúÃóÎö áöÃóÈò
ãóäúÚõåõ¡ æóÇáúãóÑöíÖõ Ýöí ÇáúãöÕúÑö ßóÇáÕøóÍöíÍö íõÞóÏøöãõ ãóäú ÔóÇÁó¡
æóáóíúÓó áöáúÃóÈúÚóÏö ãóäúÚõåõ (Þóæúáõåõ ÝóÅöäú Õóáøóì ÛóíúÑõåõ)
ÇáúÃóÎúÕóÑõ Ãóäú íóÞõæáó: ÝóÅöäú Õóáøóì ãóäú áóíúÓó áóåõ ÍóÞøõ
ÇáÊøóÞóÏøõãö ÇåÜ Í (Þóæúáõåõ ãöãøóäú áóíúÓó áóåõ ÍóÞøõ ÇáÊøóÞóÏøõãö
ÅáóÎú) ÈóíóÇäñ áöÛóíúÑö ÇáúãõÖóÇÝö Åáóì ÖóãöíÑö Çáúæóáöíøö ÃóÎúÑóÌó Èöåö
ÇáÓøõáúØóÇäó æóäóÍúæóåõ æóÅöãóÇãó ÇáúÍóíøö¡ ÝóÅöäú Õóáøóì ÃóÍóÏõåõãú
áóãú íõÚöÏú Çáúæóáöíøõ ßóãóÇ íóÃúÊöí áöÊóÞóÏøõãöåöãú Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ
ÃóÚóÇÏó Çáúæóáöíøõ) ãóÝúåõæãõåõ Ãóäøó ÛóíúÑó Çáúæóáöíøö ßóÇáÓøõáúØóÇäö
áóÇ íõÚöíÏõ ÅÐóÇ Õóáøóì ÛóíúÑõåõ ãöãøóäú áóíúÓó áóåõ ÍóÞøõ ÇáÊøóÞóÏøõãö
ãóÚóåõ ÅáøóÇ Ãóäú íõÑóÇÏó ÈöÇáúæóáöíøö ãóäú áóåõ ÍóÞøõ ÇáÕøóáóÇÉö¡
æóÚóáóíúåö ÝóßóÇäó ÇáúÃóæúáóì Ãóäú íóÞõæáó: ÃóÚóÇÏó ãóäú áóåõ ÍóÞøõ
ÇáÊøóÞóÏøõãö áóßöäú ÇõÎúÊõáöÝó ÝöíãóÇ ÅÐóÇ Õóáøóì Çáúæóáöíøõ Ýóåóáú
áöãóäú ÞóÈúáóåõ ßóÇáÓøõáúØóÇäö ÍóÞøõ ÇáúÅöÚóÇÏóÉö¿ ÝóÝöí ÇáäøöåóÇíóÉö
æóÇáúÚöäóÇíóÉö äóÚóãú áöÃóäøó Çáúæóáöíøó ÅÐóÇ ßóÇäó áóåõ ÇáúÅöÚóÇÏóÉõ
ÅÐóÇ Õóáøóì ÛóíúÑõåõ ãóÚó Ãóäøóåõ ÃóÏúäóì ÝóÇáÓøõáúØóÇäõ æóÇáúÞóÇÖöí
ÈöÇáúÃóæúáóì.
æóÝöí ÇáÓøöÑóÇÌö æóÇáúãõÓúÊóÕúÝóì áóÇ. æóæóÝøóÞó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöÍóãúáö
ÇáúÃóæøóáö Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ ÊóÞóÏøóãó Çáúæóáöíøõ ãóÚó æõÌõæÏö ÇáÓøõáúØóÇäö
æóäóÍúæöåö¡ æóÇáËøóÇäöí Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ áóãú íõæÌóÏú. æóÇÚúÊóÑóÖóåõ Ýöí
ÇáäøóåúÑö ÈöÃóäøó ÇáÓøõáúØóÇäó áóÇ ÍóÞøó áóåõ ÚöäúÏó ÚóÏóãö ÍõÖõæÑöåö¡
ÝóÇáúÎöáóÇÝõ ÚöäúÏó ÍõÖõæÑöåö ÇåÜ. æóÇóáøóÐöí íóÙúåóÑõ áöí ãóÇ Ýöí
ÇáÓøöÑóÇÌö æóÇáúãõÓúÊóÕúÝóì áöãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ
(2/222)
Åäú ÔóÇÁó áöÃóÌúáö ÍóÞøöåö áóÇ
áöÅöÓúÞóÇØö ÇáúÝóÑúÖöº æóáöÐóÇ ÞõáúäóÇ: áóíúÓó áöãóäú Õóáøóì ÚóáóíúåóÇ
Ãóäú íõÚöíÏó ãóÚó Çáúæóáöíøö áöÃóäøó ÊóßúÑóÇÑóåóÇ ÛóíúÑõ ãóÔúÑõæÚò
(æóÅöáøóÇ) Ãóíú æóÅöäú Õóáøóì ãóäú áóåõ ÍóÞøõ ÇáÊøóÞóÏøõãö ßóÞóÇÖò Ãóæú
äóÇÆöÈöåö Ãóæú ÅãóÇãö ÇáúÍóíøö Ãóæú ãóäú áóíúÓó áóåõ ÍóÞøõ ÇáÊøóÞóÏøõãö
æóÊóÇÈóÚóåõ Çáúæóáöíøõ (áóÇ) íõÚöíÏõ áöÃóäøóåõãú Ãóæúáóì ÈöÇáÕøóáóÇÉö
ãöäúåõ.
(æóÅöäú Õóáøóì åõæó) Ãóíú Çáúæóáöíøõ (ÈöÍóÞøò) ÈöÃóäú áóãú íóÍúÖõÑú ãóäú
íõÞóÏøóãõ Úóáóíúåö (áóÇ íõÕóáøöí ÛóíúÑõåõ ÈóÚúÏóåõ) æóÅöäú ÍóÖóÑó ãóäú
áóåõ ÇáÊøóÞóÏøõãõ áößóæúäöåóÇ ÈöÍóÞøò. ÃóãøóÇ áóæú Õóáøóì Çáúæóáöíøõ
ÈöÍóÖúÑóÉö ÇáÓøõáúØóÇäö ãóËóáðÇ ÃóÚóÇÏó ÇáÓøõáúØóÇäõ ßóãóÇ Ýöí
ÇáúãõÌúÊóÈóì æóÛóíúÑöåö æóÝöíåö Íõßúãõ ÕóáóÇÉö ãóäú áóÇ æöáóÇíóÉó áóåõ
ßóÚóÏóãö ÇáÕøóáóÇÉö ÃóÕúáðÇ ÝóíõÕóáøöí Úóáóì ÞóÈúÑöåö ãóÇ áóãú
íóÊóãóÒøóÞú
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Úóäú ÇáúßóÇÝöí ãöäú Ãóäøó ÇáúÍóÞøó áöáúÃóæúáöíóÇÁö¡ æóÊóÞúÏöíãõ
ÇáÓøõáúØóÇäö æóäóÍúæöåö áöÚóÇÑöÖò¡ æóÃóäøó ÏóÚúæóì ÇáúÃóæúáóæöíøóÉö
ÛóíúÑõ ãõÓóáøóãóÉò¡ æóäóÙöíÑõåõ ÇáöÇÈúäõ¡ ÝóÅöäøó ÇáúÍóÞøó áóåõ
ÇÈúÊöÏóÇÁð¡ æóáóßöäøóåõ íõÞóÏøöãõ ÃóÈóÇåõ áöÍõÑúãóÉö ÇáúÃõÈõæøóÉö.
æóÃóãøóÇ ÊóÃúíöíÏõ ÕóÇÍöÈö ÇáúÈóÍúÑö ãóÇ Ýöí ÇáäøöåóÇíóÉö æóÇáúÚöäóÇíóÉö
ÈöãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊóÇæóì ßóÇáúÎõáóÇÕóÉö æóÇáúæóáúæóÇáöÌöíøóÉ æóÛóíúÑöåöãóÇ¡
ãöäú Ãóäøóåõ áóæú Õóáøóì ÇáÓøõáúØóÇäõ Ãóæú ÇáúÞóÇÖöí Ãóæú ÅãóÇãõ
ÇáúÍóíøö æóáóãú íõÊóÇÈöÚúåõ Çáúæóáöíøõ áóíúÓó áóåõ ÇáúÅöÚóÇÏóÉõ
áöÃóäøóåõãú Ãóæúáóì ãöäúåõ ÇåÜ ÝóÝöíåö äóÙóÑñº ÅÐú áóÇ íóáúÒóãõ ãöäú
ßóæúäöåöãú Ãóæúáóì ãöäúåõ Ãóäú ÊóËúÈõÊó áóåõãú ÇáúÅöÚóÇÏóÉõ ÅÐóÇ Õóáøóì
ÈöÍóÖúÑóÊöåöãú áöÃóäøóåõ ÕóÇÍöÈõ ÇáúÍóÞøö¡ æóÅöäú ÊóÑóßó æóÇÌöÈó
ÇÍúÊöÑóÇãö ÇáÓøõáúØóÇäö æóäóÍúæöåö.
æóíóÏõáøõ Úóáóì Ðóáößó Þóæúáõ ÇáúåöÏóÇíóÉö ÝóÅöäú Õóáøóì ÛóíúÑõ
Çáúæóáöíøö Ãóæú ÇáÓøõáúØóÇäö ÃóÚóÇÏó Çáúæóáöíøõ áöÃóäøó ÇáúÍóÞøó
áöáúÃóæúáöíóÇÁö¡ æóÅöäú Õóáøóì Çáúæóáöíøõ áóãú íóÌõÒú áöÃóÍóÏò Ãóäú
íõÕóáøöíó ÈóÚúÏóåõ ÇåÜ æóäóÍúæõåõ Ýöí ÇáúßóäúÒö æóÛóíúÑöåö¡ ÝóÞóæúáõåõ
áóãú íóÌõÒú áöÃóÍóÏò íóÔúãóáõ ÇáÓøõáúØóÇäó. Ëõãøó ÑóÃóíúÊ Ýöí ÛóÇíóÉö
ÇáúÈóíóÇäö ÞóÇáó ãóÇ äóÕøõåõ: åóÐóÇ Úóáóì ÓóÈöíáö ÇáúÚõãõæãö ÍóÊøóì áóÇ
ÊóÌõæÒó ÇáúÅöÚóÇÏóÉõ áóÇ áöáÓøõáúØóÇäö æóáóÇ áöÛóíúÑöåö. ÇåÜ. æóãóÇ
Þöíáó: Åäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáúæóáöíøö ãóäú áóåõ ÍóÞøõ ÇáúæöáóÇíóÉö
íõÈúÚöÏõåõ ÚóØúÝõ ÇáÓøõáúØóÇäö ÞóÈúáóåõ Úóáóì Çáúæóáöíøö. æóäóÞóáó Ýöí
ÇáúãöÚúÑóÇÌö Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì Ãóäøó áöáÓøõáúØóÇäö ÇáúÅöÚóÇÏóÉó ÅÐóÇ
Õóáøóì Çáúæóáöíøõ ÈöÍóÖúÑóÊöåö¡ Ëõãøó ÞóÇáó: áóßöäú Ýöí ÇáúãóäóÇÝöÚö
áóíúÓó áöáÓøõáúØóÇäö ÇáúÅöÚóÇÏóÉõ¡ Ëõãøó ÃóíøóÏó ÑöæóÇíóÉó ÇáúãóäóÇÝöÚö
ÝóÑóÇÌöÚúåõ¡ æóåóÐóÇ Úóíúäõ ãóÇ ÞõáúäóÇåõ¡ ÝóÇÛúÊóäöãú ÊóÍúÑöíÑó åóÐóÇ
ÇáúãóÞóÇãö æóÇáÓøóáóÇãõ (Þóæúáõåõ Åäú ÔóÇÁó ÅáóÎú) æóÃóãøóÇ ãóÇ Ýöí
ÇáÊøóÞúæöíãö ãöäú Ãóäøóåõ áóæú Õóáøóì ÛóíúÑõ Çáúæóáöíøö ßóÇäóÊú
ÇáÕøóáóÇÉõ ÈóÇÞöíóÉð Úóáóì Çáúæóáöíøö ÝóÖóÚöíÝñ ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö
(Þóæúáõåõ æóáöÐóÇ ÅáóÎú) ÚöáøóÉñ áöÞóæúáöåö áóÇ áöÅöÓúÞóÇØö ÇáúÝóÑúÖö
Ãóíú ÝóÅöäøó ÇáúÝóÑúÖó áóæú áóãú íóÓúÞõØú ÈöÇáúÃõæáóì ßóÇäó áöãóäú
Õóáøóì ÃóæøóáðÇ Ãóäú íõÚöíÏó ãóÚó Çáúæóáöíøö.
æóÈöåóÐóÇ ÑóÏøó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãóÇ Ýöí ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö ãöäú Ãóäøó
ÇáúÃõæáóì ãóæúÞõæÝóÉñ¡ ÝóÅöäú ÃóÚóÇÏó Çáúæóáöíøõ ÊóÈóíøóäó Ãóäøó
ÇáúÝóÑúÖó ãóÇ Õõáøöíó æóÅöáøóÇ ÓóÞóØó ÈöÇáúÃõæáóì¡ áóßöäú ÞóÇáó
ÇáúÚóáøóÇãóÉõ ÇáúãóÞúÏöÓöíøó: Åäøó ãóÇ Ýöí ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö ãõæóÇÝöÞñ
áöáúÞóæóÇÚöÏö áöÃóäøó ÇáÊøóäóÝøõáó ÈöåóÇ ÛóíúÑõ ãóÔúÑõæÚò ÚöäúÏóäóÇ¡
æóáöÐóáößó äóÙöíÑñ æóåõæó ÇáúÌõãõÚóÉõ ãóÚó ÇáÙøõåúÑö áöãóäú ÃóÏøóÇåõ
ÞóÈúáóåóÇ ÇåÜ äóÚóãú íóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÇáúÌóæóÇÈö ÚóãøóÇ ÞóÇáóåõ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö æóåõæó ÕóÚúÈñ ÝóÇáúÃóÍúÓóäõ ÇáúÌóæóÇÈõ ÚóãøóÇ ÞóÇáóåõ
ÇáúãóÞúÏöÓöíøó ÈöÃóäøó ÅÚóÇÏóÉó Çáúæóáöíøö áóíúÓóÊú äóÝúáðÇ áöÃóäøó
ÕóáóÇÉó ÛóíúÑöåö¡ æóÅöäú ÊóÃóÏøóì ÈöåóÇ ÇáúÝóÑúÖõ¡ æóåõæó ÍóÞøõ
ÇáúãóíøöÊö áóßöäøóåóÇ äóÇÞöÕóÉñ áöÈóÞóÇÁö ÍóÞøö Çáúæóáöíøö ÝöíåóÇ¡
ÝóÅöÐóÇ ÃóÚóÇÏóåóÇ æóÞóÚóÊú ÝóÑúÖðÇ ãõßóãøöáðÇ áöáúÝóÑúÖö ÇáúÃóæøóáö
äóÙöíÑó ÅÚóÇÏóÉö ÇáÕøóáóÇÉö ÇáúãõÄóÏøóÇÉö ÈößóÑóÇåóÉò¡ ÝóÅöäøó ßõáøðÇ
ãöäúåõãóÇ ÝóÑúÖñ ßóãóÇ ÍóÞøóÞúäóÇåõ Ýöí ãóÍóáøöåöº æóÍóíúËõ ßóÇäóÊú
ÇáúÃõæáóì ÝóÑúÖðÇ ÝóáóíúÓó áöãóäú Õóáøóì ÃóæøóáðÇ Ãóäú íõÚöíÏó ãóÚó
Çáúæóáöíøö áöÃóäøó ÅÚóÇÏóÊóåõ Êóßõæäõ äóÝúáðÇ ãöäú ßõáøö æóÌúåò¡
ÈöÎöáóÇÝö Çáúæóáöíøö áöÃóäøóåõ ÕóÇÍöÈõ ÇáúÍóÞøö¡ åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöí
ÝóÊóÃóãøóáúåõ (Þóæúáõåõ: ÛóíúÑõ ãóÔúÑõæÚò) Ãóíú ÚöäúÏóäóÇ. æóÚöäúÏó
ãóÇáößò ÎöáóÇÝðÇ áöáÔøóÇÝöÚöíøö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ -¡ æóÇáúÃóÏöáøóÉõ Ýöí
ÇáúãõØóæøóáóÇÊö (Þóæúáõåõ: Ãóæú ÅãóÇãö ÇáúÍóíøö) äóÕøó Úóáóíúåö Ýöí
ÇáúÎõáóÇÕóÉö æóÛóíúÑöåóÇ ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ.
æóßóÐóÇ ÕóÑøóÍó Ýöí ÇáúãóÌúãóÚö æóÔóÑúÍöåö ÈöÃóäøóåõ ßóÇáÓøõáúØóÇäö Ýöí
ÚóÏóãö ÅÚóÇÏóÉö Çáúæóáöíøö¡ æóÈöåö ÙóåóÑó ÖóÚúÝõ ãóÇ Ýöí ÛóÇíóÉö
ÇáúÈóíóÇäö ãöäú Ãóäøó áöáúæóáöíøö ÇáúÅöÚóÇÏóÉó áóæú Õóáøóì ÅãóÇãõ
ÇáúÍóíøö áóÇ áóæú Õóáøóì ÇáÓøõáúØóÇäõ áöÆóáøóÇ íóÒúÏóÑöíó Èöåö ÃóÝóÇÏóåõ
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ: áöÃóäøóåõãú Ãóæúáóì ÅáóÎú) ÇáúÃóæúáóì Ãóäú
íóÞõæáó ÃóíúÖðÇ æóáöÃóäøó ãõÊóÇÈóÚóÊóåõ ÅÐúäñ ÈöÇáÕøóáóÇÉö áöíóßõæäó
ÚöáøóÉð áöÞóæúáöåö Ãóæú ãóäú áóíúÓó áóåõ ÍóÞøõ ÇáÊøóÞóÏøõãö æóÊóÇÈóÚóåõ
Çáúæóáöíøõ Ø (Þóæúáõåõ ÈöÃóäú áóãú íóÍúÖõÑú ÅáóÎú) áöÃóäøóåõ áóÇ ÍóÞøó
áöáúæóáöíøö ÚöäúÏó ÍóÖúÑóÉö ÇáÓøõáúØóÇäö æóäóÍúæöåö¡ æóÞóÏú ÚóáöãúÊ ãóÇ
Ýöíåö (Þóæúáõåõ æóÅöäú ÍóÖóÑó) íóÚúäöí ÈóÚúÏó ÕóáóÇÉö Çáúæóáöíøö æóÅöäú
æóÕúáöíøóÉñ (Þóæúáõåõ ÃóãøóÇ áóæú Õóáøóì ÅáóÎú) ÊóÕúÑöíÍñ ÈöãóÝúåõæãö
Þóæúáöåö ÈöÃóäú áóãú íóÍúÖõÑú ãóäú íõÞóÏøóãõ Úóáóíúåö¡ æóåóÐóÇ ãóÇ
æóÝøóÞó Èöåö ÕóÇÍöÈõ ÇáúÈóÍúÑö Èóíúäó ÚöÈóÇÑóÇÊöåöãú¡ ÞóÏú ÚóáöãúÊ
ÊóÍúÑöíÑó ÇáúãóÞóÇãö ÂäöÝðÇ (Þóæúáõåõ æóÝöíåö) Ãóíú Ýöí ÇáúãõÌúÊóÈóì¡
æóåóÐöåö ÇáúÚöÈóÇÑóÉõ ÚóÒóÇåóÇ Åáóíúåö Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. áóßöäøöí áóãú
ÃóÌöÏúåóÇ Ýöíåö
(2/223)
(æóÅöäú ÏõÝöäó) æóÃõåöíáó Úóáóíúåö
ÇáÊøõÑóÇÈõ (ÈöÛóíúÑö ÕóáóÇÉò) Ãóæú ÈöåóÇ ÈöáóÇ ÛõÓúáò Ãóæú ãöãøóäú áóÇ
æöáóÇíóÉó áóåõ (Õõáøöíó Úóáóì ÞóÈúÑöåö) ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ (ãóÇ áóãú íóÛúáöÈú
Úóáóì ÇáÙøóäøö ÊóÝóÓøõÎõåõ) ãöäú ÛóíúÑö ÊóÞúÏöíÑò åõæó ÇáúÃóÕóÍøõ.
æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøóåõ áóæú Ôõßøó Ýöí ÊóÝóÓøõÎöåö Õõáøöíó Úóáóíúåö¡ áóßöäú
Ýöí ÇáäøóåúÑö Úóäú ãõÍóãøóÏò áóÇ ßóÃóäøóåõ ÊóÞúÏöíãðÇ áöáúãóÇäöÚö
(æóáóãú ÊóÌõÒú) ÇáÕøóáóÇÉõ (ÚóáóíúåóÇ ÑóÇßöÈðÇ) æóáóÇ ÞóÇÚöÏðÇ (ÈöÛóíúÑö
ÚõÐúÑò) ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ.
(æóßõÑöåóÊú ÊóÍúÑöíãðÇ) æóÞöíáó (ÊóäúÒöíåðÇ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÇóáøóÐöí ÑóÃóíúÊå Ýöí ÇáúãõÌúÊóÈóì åóßóÐóÇ: Ëõãøó ÅÐóÇ ÏõÝöäó ÞóÈúáó
ÇáÕøóáóÇÉö æóÕóáøóì Úóáóíúåö ãóäú áóÇ æöáóÇíóÉó áóåõ íõÕóáøóì Úóáóíúåö
ãóÇ áóãú íóÊóãóÒøóÞú. ÇåÜ.
æóÇáúãõÑóÇÏõ íõÕóáøöí Úóáóíúåö Çáúæóáöíøõ Åäú ÔóÇÁó áöÃóÌúáö ÍóÞøöåö áóÇ
áöÅöÓúÞóÇØö ÇáúÝóÑúÖö ÝóáóÇ íõäóÇÝöí ãóÇ ãóÑøó¡ æóßóÐóÇ íõãúßöäõ
ÊóÃúæöíáõ Þóæúáöåö ßóÚóÏóãö ÇáÕøóáóÇÉö ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ Í ÈöÃóäøóåóÇ
ÈöÇáäøöÓúÈóÉö Åáóì ãóäú áóåõ ÇáúæöáóÇíóÉõ ßóÇáúÚóÏóãö ÍóÊøóì ßóÇäó áóåõ
ÇáúÅöÚóÇÏóÉõ.
(Þóæúáõåõ æóÃõåöíáó Úóáóíúåö ÇáÊøõÑóÇÈõ) ÝóÅöäú áóãú íõåóáú ÃõÎúÑöÌó
æóÕõáøöíó Úóáóíúåö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ: Ãóæú ÈöåóÇ ÈöáóÇ
ÛõÓúáò) åóÐóÇ ÑöæóÇíóÉõ ÇÈúäö ÓöãóÇÚóÉó. æóÇáÕøóÍöíÍõ Ãóäøóåõ áóÇ
íõÕóáøóì Úóáóì ÞóÈúÑöåö Ýöí åóÐöåö ÇáúÍóÇáóÉö áöÃóäøóåóÇ ÈöáóÇ ÛõÓúáò
ÛóíúÑõ ãóÔúÑõæÚóÉò ßóÐóÇ Ýöí ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö¡ áóßöäú Ýöí ÇáÓøöÑóÇÌö
æóÛóíúÑöåö Þöíáó áóÇ íõÕóáøóì Úóáóì ÞóÈúÑöåö. æóÞóÇáó ÇáúßóÑúÎöíøõ:
íõÕóáøóì æóåõæó ÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäõ áöÃóäøó ÇáúÃõæáóì áóãú íõÚúÊóÏøó ÈöåóÇ
áöÊóÑúßö ÇáÔøóÑúØö ãóÚó ÇáúÅöãúßóÇäö æóÇáúÂäó ÒóÇáó ÇáúÅöãúßóÇäõ
ÝóÓóÞóØóÊú ÝóÑúÖöíøóÉõ ÇáúÛõÓúáö¡ æóåóÐóÇ íóÞúÊóÖöí ÊóÑúÌöíÍó
ÇáúÅöØúáóÇÞö¡ æóåõæó ÇáúÃóæúáóì äóåúÑñ. [ÊóäúÈöíåñ]
íóäúÈóÛöí Ãóäú íóßõæäó Ýöí Íõßúãö ãóäú ÏõÝöäó ÈöáóÇ ÕóáóÇÉò ãóäú
ÊóÑóÏøóì Ýöí äóÍúæö ÈöÆúÑò Ãóæú æóÞóÚó Úóáóíúåö ÈõäúíóÇäñ æóáóãú
íõãúßöäú ÅÎúÑóÇÌõåõ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ áóæú ÛóÑöÞó Ýöí ÈóÍúÑò áöÚóÏóãö
ÊóÍóÞøõÞö æõÌõæÏöåö ÃóãóÇãó ÇáúãõÕóáøöí ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ Ãóæú ãöãøóäú
áóÇ æöáóÇíóÉó áóåõ) ãõÊóÚóáøöÞñ ÈöãóÍúÐõæÝò ÍóÇáðÇ ãöäú ÖóãöíÑö ÈöåóÇ
ÇáúÚóÇÆöÏö Åáóì ÇáÕøóáóÇÉö¡ æóåóÐóÇ ãõßóÑøóÑñ ÈöãóÇ äóÞóáóåõ Úóäú
ÇáúãõÌúÊóÈóì (Þóæúáõåõ Õõáøöíó Úóáóì ÞóÈúÑöåö) Ãóíú ÇÝúÊöÑóÇÖðÇ Ýöí
ÇáúÃõæáóíóíúäö æóÌóæóÇÒðÇ Ýöí ÇáËøóÇáöËóÉö áöÃóäøóåóÇ áöÍóÞøö Çáúæóáöíøö
ÃóÝóÇÏóåõ Í.
ÃóÞõæáõ: æóáóíúÓó åóÐóÇ ãöäú ÇÓúÊöÚúãóÇáö ÇáúãõÔúÊóÑóßö Ýöí ãóÚúäóíóíúåö
ßóãóÇ æóåóãó áöÃóäøó ÍóÞöíÞóÉó ÇáÕøóáóÇÉö Ýöí ÇáúãóÓóÇÆöáö ÇáËøóáóÇËö
æóÇÍöÏóÉñ¡ æóÅöäøóãóÇ ÇáöÇÎúÊöáóÇÝõ Ýöí ÇáúæóÕúÝö æóåõæó ÇáúÍõßúãõ¡
Ýóåõæó ßóÅöØúáóÇÞö ÇáúÅöäúÓóÇäö Úóáóì ãóÇ íóÔúãóáõ ÇáúÃóÈúíóÖó
æóÇáúÃóÓúæóÏó ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ åõæó ÇáúÃóÕóÍøõ) áöÃóäøóåõ íóÎúÊóáöÝõ
ÈöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáúÃóæúÞóÇÊö ÍóÑøðÇ æóÈóÑúÏðÇ æóÇáúãóíøöÊö ÓöãóäðÇ
æóåõÒóÇáðÇ æóÇáúÃóãúßöäóÉö ÈóÍúÑñ¡ æóÞöíáó íõÞóÏøóÑõ ÈöËóáóÇËóÉö
ÃóíøóÇãò¡ æóÞöíáó ÚóÔóÑóÉò¡ æóÞöíáó ÔóåúÑò Ø Úóäú ÇáúÍóãóæöíøö (Þóæúáõåõ
æóÙóÇåöÑõåõ ÅáóÎú) Ãóíú ÙóÇåöÑõ Þóæúáöåö ãóÇ áóãú íóÛúáöÈú ÅáóÎú
ÝóÅöäøóåõ Ýöí ÇáÔøóßøö áóãú íóÛúáöÈú Úóáóì ÇáÙøóäøö ÊóÝóÓøõÎõåõ Ø
(Þóæúáõåõ: ßóÃóäøóåõ ÊóÞúÏöíãðÇ áöáúãóÇäöÚö) ÇáúÎóÈóÑõ ãóÍúÐõæÝñ: Ãóíú
ßóÃóäøóåõ ÞóÇáó Ðóáößó ÊóÞúÏöíãðÇ: Ãóíú Ãóäøóåõ ÏóÇÑó ÇáúÃóãúÑõ Èóíúäó
ÇáÊøóÝóÓøõÎö ÇáúãõÞúÊóÖöí ÚóÏóãó ÇáÕøóáóÇÉö æóÈóíúäó ÚóÏóãöåö ÇáúãõæÌöÈö
áóåóÇ¡ ÝóÇÚúÊóÈóÑúäóÇ ÇáúãóÇäöÚó¡ æóåõæó ÇáÊøóÝóÓøõÎõ Ø
ÃóÞõæáõ: æóÝöí ÇáúÍöáúíóÉö¡ äóÕøó ÇáúÃóÕúÍóÇÈõ Úóáóì Ãóäøóåõ áóÇ
íõÕóáøóì Úóáóíúåö ãóÚó ÇáÔøóßøö Ýöí Ðóáößó ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúãõÝöíÏö
æóÇáúãóÒöíÏö æóÌóæóÇãöÚö ÇáúÝöÞúåö æóÚóÇãøóÉö ÇáúßõÊõÈö¡ æóÚóáøóáóåõ Ýöí
ÇáúãõÍöíØö ÈöæõÞõæÚö ÇáÔøóßøö Ýöí ÇáúÌóæóÇÒö ÇåÜ æóÊóãóÇãõåõ ÝöíåóÇ
(Þóæúáõåõ ÈöÛóíúÑö ÚõÐúÑò) ÑóÇÌöÚñ Åáóì ÇáúãóÓúÃóáóÊóíúäö Ýóáóæú Õóáøóì
ÑóÇßöÈðÇ áöÊóÚóÐøõÑö ÇáäøõÒõæáö áöØöíäò Ãóæú ãóØóÑò ÌóÇÒó. æóßóÐóÇ áóæú
Õóáøóì Çáúæóáöíøõ ÞóÇÚöÏðÇ áöãóÑóÖò¡ æóÇáäøóÇÓõ ÎóáúÝóåõ ÞöíóÇãðÇ
ÚöäúÏóåõãóÇ. æóÞóÇáó ãõÍóãøóÏñ: ÊõÌúÒöíåö Ïõæäó ÇáúÞóæúãö ÈöäóÇÁð Úóáóì
ÇáúÎöáóÇÝö Ýöí ÇÞúÊöÏóÇÁö ÇáúÞóÇÆöãö ÈöÇáúÞóÇÚöÏö ÈóÍúÑñ¡ æóÇáÊøóÞúíöíÏõ
ÈöÇáúæóáöíøö áöÃóäøó ÇáúÍóÞøó áóåõ¡ Ýóáóæú Õóáøóì ÛóíúÑõåõ ãöãøóäú áóÇ
ÍóÞøó áóåõ ÅãóÇãðÇ ÞóÇÚöÏðÇ áöÚõÐúÑò ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúÍõßúãó
ßóÐóáößó¡ æóíóÓúÞõØõ ÇáúÝóÑúÖõ ÈöÕóáóÇÊöåö ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ ÈóÍóËóåõ
ÇáÓøóíøöÏõ ÃóÈõæ ÇáÓøõÚõæÏö ÃóÝóÇÏóåõ Ø.
ãóØúáóÈñ Ýöí ßóÑóÇåóÉö ÕóáóÇÉö ÇáúÌöäóÇÒóÉö Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö
(Þóæúáõåõ: æóÞöíáó ÊóäúÒöíåðÇ) ÑóÌøóÍóåõ ÇáúãõÍóÞøöÞõ ÇÈúäõ ÇáúåõãóÇãö
æóÃóØóÇáóº æóæóÇÝóÞóåõ ÊöáúãöíÐõåõ ÇáúÚóáøóÇãóÉõ ÇÈúäõ ÃóãöíÑö ÍóÇÌøò¡
æóÎóÇáóÝóåõ ÊöáúãöíÐõåõ ÇáËøóÇäöí ÇáúÍóÇÝöÙõ ÇáÒøóíúäöíøõ ÞóÇÓöãñ Ýöí
ÝóÊúæóÇåõ ÈöÑöÓóÇáóÉò ÎóÇÕøóÉò¡ ÝóÑóÌøóÍó ÇáúÞóæúáó ÇáúÃóæøóáó
áöÅöØúáóÇÞö ÇáúãóäúÚö Ýöí Þóæúáö ãõÍóãøóÏò Ýöí ãõæóØøóÆöåö: áóÇ íõÕóáøóì
Úóáóì ÌöäóÇÒóÉò Ýöí ãóÓúÌöÏò. æóÞóÇáó ÇáúÅöãóÇãõ ÇáØøóÍóÇæöíøõ:
Çáäøóåúíõ ÚóäúåóÇ æóßóÑóÇåöíóÊõåóÇ Þóæúáõ ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏò¡
æóåõæó Þóæúáõ
(2/224)
Ýöí ãóÓúÌöÏö ÌóãóÇÚóÉò åõæó) Ãóíú
ÇáúãóíøöÊõ (Ýöíåö) æóÍúÏóåõ Ãóæú ãóÚó ÇáúÞóæúãö.
(æóÇÎúÊõáöÝó Ýöí ÇáúÎóÇÑöÌóÉö) Úóäú ÇáúãóÓúÌöÏö æóÍúÏóåõ Ãóæú ãóÚó
ÈóÚúÖö ÇáúÞóæúãö (æóÇáúãõÎúÊóÇÑõ ÇáúßóÑóÇåóÉõ) ãõØúáóÞðÇ ÎõáóÇÕóÉñ¡
ÈöäóÇÁð Úóáóì Ãóäøó ÇáúãóÓúÌöÏó ÅäøóãóÇ Èõäöíó áöáúãóßúÊõæÈóÉö¡
æóÊóæóÇÈöÚõåóÇ ßóäóÇÝöáóÉò æóÐößúÑò æóÊóÏúÑöíÓö Úöáúãò¡ æóåõæó
ÇáúãõæóÇÝöÞõ áöÅöØúáóÇÞö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÃóÈöí íõæÓõÝó ÃóíúÖðÇ æóÃóØóÇáó¡ æóÍóÞøóÞó Ãóäøó ÇáúÌóæóÇÒó ßóÇäó Ëõãøó
äõÓöÎó æóÊóÈöÚóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡ æóÇäúÊóÕóÑó áóåõ ÃóíúÖðÇ ÓóíøöÏöí
ÚóÈúÏõ ÇáúÛóäöíøö Ýöí ÑöÓóÇáóÉò ÓóãøóÇåóÇ äõÒúåóÉó ÇáúæóÇÌöÏö Ýöí Íõßúãö
ÇáÕøóáóÇÉö Úóáóì ÇáúÌóäóÇÆöÒö Ýöí ÇáúãóÓóÇÌöÏö (Þóæúáõåõ: Ýöí ãóÓúÌöÏö
ÌóãóÇÚóÉò) Ãóíú ÇáúãóÓúÌöÏö ÇáúÌóÇãöÚö¡ æóãóÓúÌöÏö ÇáúãóÍóáøóÉö
ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ. æóÊõßúÑóåõ ÃóíúÖðÇ Ýöí ÇáÔøóÇÑöÚö æóÃóÑúÖõ ÇáäøóÇÓö
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊóÇæóì ÇáúåöäúÏöíøóÉö Úóäú ÇáúãõÖúãóÑóÇÊö¡ æóßóãóÇ
ÊõßúÑóåõ ÇáÕøóáóÇÉõ ÚóáóíúåóÇ Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö íõßúÑóåõ ÅÏúÎóÇáõåóÇ Ýöíåö
ßóãóÇ äóÞóáóåõ ÇáÔøóíúÎõ ÞóÇÓöãñ (Þóæúáõåõ: Ãóæú ãóÚó ÇáúÞóæúãö) Ãóíú
ßõáøðÇ Ãóæú ÈóÚúÖðÇ ÈöäóÇÁð Úóáóì Ãóäøó Ãóáú Ýöí ÇáúÞóæúãö ÌöäúÓöíøóÉñ.
ÇåÜ. Í (Þóæúáõåõ ãõØúáóÞðÇ) Ãóíú Ýöí ÌóãöíÚö ÇáÕøõæóÑö ÇáúãõÊóÞóÏøöãóÉö
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö Úóäú ÇáúÎõáóÇÕóÉö. æóÝöí ãõÎúÊóÇÑóÇÊö ÇáäøóæóÇÒöáö
ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ Ýöíåö Ãóæú ÎóÇÑöÌóåõ åõæó ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö.
æóÝöí ÑöæóÇíóÉò áóÇ íõßúÑóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ ÎóÇÑöÌó ÇáúãóÓúÌöÏö
(Þóæúáõåõ ÈöäóÇÁð Úóáóì Ãóäøó ÇáúãóÓúÌöÏó ÅáóÎú) ÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÚóáøóáúäóÇ
ÈöÎóæúÝö ÊóáúæöíËö ÇáúãóÓúÌöÏö ÝóáóÇ íõßúÑóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ
ÎóÇÑöÌó ÇáúãóÓúÌöÏö æóÍúÏóåõ Ãóæú ãóÚó ÈóÚúÖö ÇáúÞóæúãö ÇåÜ Í. ÞóÇáó Ýöí
ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö: æóÅöáóíúåö ãóÇáó Ýöí ÇáúãóÈúÓõæØö æóÇáúãõÍöíØö¡
æóÚóáóíúåö ÇáúÚóãóáõ¡ æóåõæó ÇáúãõÎúÊóÇÑõ. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: Èóáú ÐóßóÑó Ýöí ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö æóÇáúÚöäóÇíóÉö Ãóäøóåõ áóÇ
ßóÑóÇåóÉó ÝöíåóÇ ÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞö¡ áóßöäú ÑóÏøóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. æóÃóÌóÇÈó
Ýöí ÇáäøóåúÑö ÈöÍóãúáö ÇáöÇÊøöÝóÇÞö Úóáóì ÚóÏóãö ÇáúßóÑóÇåóÉö Ýöí ÍóÞøö
ãóäú ßóÇäó ÎóÇÑöÌó ÇáúãóÓúÌöÏö æóãóÇ ãóÑøó Ýöí ÍóÞøö ãóäú ßóÇäó
ÏóÇÎöáóåõ.
Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó ÇáÊøóÚúáöíáó ÇáúÃóæøóáó Ýöíåö ÎóÝóÇÁñ¡ ÅÐú áóÇ Ôóßøó
Ãóäøó ÇáÕøóáóÇÉó Úóáóì ÇáúãóíøöÊö ÏõÚóÇÁñ æóÐößúÑñ æóåõãóÇ ãöãøóÇ Èõäöíó
áóåõ ÇáúãóÓúÌöÏõ æóÅöáøóÇ áóÒöãó ÇáúãóäúÚõ Úóäú ÇáÏøõÚóÇÁö Ýöíåö
áöäóÍúæö ÇáöÇÓúÊöÓúÞóÇÁö æóÇáúßõÓõæÝö ãóÚó Ãóäøó ÇáúæóÇÑöÏó Ýöí Ðóáößó
ãóÇ ÑóæóÇåõ ãõÓúáöãñ «Ãóäøó ÑóÌõáðÇ äóÔóÏó Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö ÖóÇáøóÉð
ÝóÞóÇáó - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -: áóÇ æóÌóÏúÊ¡ ÅäøóãóÇ
ÈõäöíóÊú ÇáúãóÓóÇÌöÏõ áöãóÇ ÈõäöíóÊú áóåõ» ÝóáúíõÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ
æóåõæó ÇáúãõæóÇÝöÞõ ÅáóÎú) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö¡ áóßöäú Ýöíåö äóÙóÑñ
áöÃóäøó Þóæúáóåõ Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö íóÍúÊóãöáõ Ãóäú íóßõæäó ÙóÑúÝðÇ
áöÕóáøóì Ãóæú áöãóíøöÊò Ãóæú áóåõãóÇ¡ ÝóÚóáóì ÇáúÃóæøóáö áóÇ íõßúÑóåõ
ßóæúäõ ÇáúãóíøöÊö Ýöíåö æóÇáÕøóáóÇÉö ÎóÇÑöÌóåõ¡ æóÚóáóì ÇáËøóÇäöí áóÇ
íõßúÑóåõ ÇáúÚóßúÓõ¡ æóÚóáóì ÇáËøóÇáöËö áóÇ íõßúÑóåõ ÅÐóÇ ÝõÞöÏó
ÃóÍóÏõåõãóÇ¡ æóÚóáóì ßõáøò Ýóåõæó ãõÎóÇáöÝñ áöáúãõÎúÊóÇÑö ãöäú ÅØúáóÇÞö
ÇáúßóÑóÇåóÉö. æóÃóÌóÇÈó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöÃóäøóåõ áóãøóÇ áóãú íóÞõãú
Ïóáöíáñ Úóáóì æóÇÍöÏò ãöäú ÇáöÇÍúÊöãóÇáóÇÊö ÈöÚóíúäöåö ÞóÇáõæÇ
ÈöÇáúßóÑóÇåóÉö ÈöæõÌõæÏö ÃóÍóÏöåóÇ ÃóíøðÇ ßóÇäó. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: íóáúÒóãõ Úóáóíúåö ÅËúÈóÇÊõ ÇáúßóÑóÇåóÉö ÈöáóÇ Ïóáöíáò áöÃóäøóåõ
ÅÐóÇ ØóÑóÞóåõ ÇáöÇÍúÊöãóÇáõ ÓóÞóØó Èöåö ÇáöÇÓúÊöÏúáóÇá¡ æóáóßöäú áóÇ
íóÎúÝóì Ãóäøó ÇáúãõÊóÈóÇÏöÑó áõÛóÉð æóÚõÑúÝðÇ ãöäú äóÍúæö Þóæúáöß
ÖóÑóÈúÊ ÒóíúÏðÇ Ýöí ÇáÏøóÇÑö ÊóÚóáøõÞõ ÇáÙøóÑúÝö ÈöÇáúÝöÚúáö¡ æóÃóãøóÇ
Ãóäøóåõ åóáú íóÞúÊóÖöí ßóæúäó ßõáøò ãöäú ÇáúÝóÇÚöáö æóÇáúãóÝúÚõæáö Èöåö
Ãóæú ÃóÍóÏöåöãóÇ ÈöÚóíúäöåö Ýöí ÇáúãóßóÇäö ÝóÛóíúÑõ áóÇÒöãò. ãóØúáóÈñ
ãõåöãøñ
ÅÐóÇ ÞóÇáó: Åäú ÔóÊóãúÊ ÝõáóÇäðÇ Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö íóÊóæóÞøóÝõ Úóáóì
ßóæúäö ÇáÔøóÇÊöãö Ýöíåö¡ æóÝöí Åäú ÞóÊóáúÊå ÈöÇáúÚóßúÓö äóÚóãú ÐóßóÑó
ÖóÇÈöØðÇ áöÐóáößó Ýöí ÊóáúÎöíÕö ÇáúÌóÇãöÚö ÇáúßóÈöíÑö æóÔóÑúÍöåö Ýöí
ÈóÇÈö ÇáúÍöäúËö Ýöí ÇáÔøóÊúãö¡ æóåõæó Ãóäøó ÇáúÝöÚúáó ÞóÏú áóÇ íóßõæäõ
áóåõ ÃóËóÑñ Ýöí ÇáúãóÝúÚõæáö ßóÇáúÚöáúãö æóÇáÐøößúÑö¡ æóÞóÏú íóßõæäõ
ßóÇáÖøóÑúÈö æóÇáúÞóÊúáö¡ ÝóÅöÐóÇ ÞóÇáó: Åäú ÔóÊóãúÊ ÒóíúÏðÇ Ýöí
ÇáúãóÓúÌöÏö ãóËóáðÇ ÝóÅöäøóãóÇ íóÊóÍóÞøóÞõ Èößóæúäö ÇáÔøóÇÊöãö Ýöí
Ðóáößó ÇáúãóßóÇäö ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÇáúãóÔúÊõæãõ Ýöíåö ÃóíúÖðÇ Ãóæú áóÇ
áöÃóäøó ÇáÔøóÊúãó åõæó ÐößúÑõ ÇáúãóÔúÊõæãö ÈöÓõæÁò æóÇáÐøóÇßöÑõ
(2/225)
ÍóÏöíËö ÃóÈöí ÏóÇæõÏ «ãóäú Õóáøóì Úóáóì
ãóíøöÊò Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö ÝóáóÇ ÕóáóÇÉó áóåõ» .
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
íóÞõæãõ ÈöÇáÐøóÇßöÑö æóáóÇ ÃóËóÑó áóåõ Ýöí ÇáúãóÐúßõæÑö áöÃóäøóåõ
íóÊóÍóÞøóÞõ ÔóÊúãðÇ Ýöí ÍóÞøö ÇáúãóíøöÊö æóÇáúÛóÇÆöÈö ÝóíõÚúÊóÈóÑõ
ãóßóÇäõ ÇáúÝóÇÚöáö. æóÃóãøóÇ ÇáúÞóÊúáõ æóÇáÖøóÑúÈõ æóäóÍúæõåõãóÇ Ýöí
ãóßóÇä ÝóíóÊóÍóÞøóÞõ Èößóæúäö ÇáúãóÝúÚõæáö Èöåö Ýöíåö ÓóæóÇÁñ ßóÇäó
ÇáúÝóÇÚöáõ Ýöíåö ÃóíúÖðÇ Ãóãú áóÇ áöÃóäøó åóÐöåö ÇáúÃóÝúÚóÇáó áóåóÇ
ÂËóÇÑñ ÊóÞõæãõ ÈöÇáúãóÍóáøö¡ ÝóíõÔúÊóÑóØõ æõÌõæÏõ ÇáúãóÝúÚõæáö Èöåö
æóåõæó ÇáúãóÍóáøõ Ýöí Ðóáößó ÇáúãóßóÇäö Ïõæäó ÇáúÝóÇÚöáö áöÃóäøó ãóäú
ÐóÈóÍó ÔóÇÉð åöíó Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö æóåõæó ÎóÇÑöÌõåõ íõÓóãøóì ÐóÇÈöÍðÇ Ýöí
ÇáúãóÓúÌöÏö ÈöÎöáóÇÝö ÚóßúÓöåöº ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó ÇáÑøóÇãöíó Åáóì ÕóíúÏò
Ýöí ÇáúÍóÑóãö íóßõæäõ ÞóÇÊöáðÇ áöáÕøóíúÏö Ýöí ÇáúÍóÑóãö æóÅöäú ßóÇäó
ÍóÇáó ÇáÑøóãúíö Ýöí ÇáúÍöáøö ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ¡ æóÊóãóÇãõ ÊóÍúÞöíÞöåö
åõäóÇßó ÝóÑóÇÌöÚúåõ. ÅÐóÇ ÚóáöãúÊ Ðóáößó ÝóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó ÇáÕøóáóÇÉó
Úóáóì ÇáúãóíøöÊö ÝöÚúáñ áóÇ ÃóËóÑó áóåõ Ýöí ÇáúãóÝúÚõæáö¡ æóÅöäøóãóÇ
íóÞõæãõ ÈöÇáúãõÕóáøöí¡ ÝóÞóæúáõåõ ãóäú Õóáøóì Úóáóì ãóíøöÊò Ýöí ãóÓúÌöÏò
íóÞúÊóÖöí ßóæúäó ÇáúãõÕóáøöí Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ
Ýöíåö Ãóæú áóÇ¡ ÝóíõßúÑóåõ Ðóáößó ÃóÎúÐðÇ ãöäú ãóäúØõæÞö ÇáúÍóÏöíËö¡
æóíõÄóíøöÏõåõ ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáúÚóáøóÇãóÉõ ÞóÇÓöãñ Ýöí ÑöÓóÇáóÊöåö ãöäú
Ãóäøóåõ Ñõæöíó «Ãóäøó ÇáäøóÈöíøó - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -
áóãøóÇ äóÚóì ÇáäøóÌóÇÔöíøó Åáóì ÃóÕúÍóÇÈöåö ÎóÑóÌó ÝóÕóáøóì Úóáóíúåö Ýöí
ÇáúãõÕóáøóì» ÞóÇáó: æóáóæú ÌóÇÒóÊú Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö áóãú íóßõäú
áöáúÎõÑõæÌö ãóÚúäðì ÇåÜ ãóÚó Ãóäøó ÇáúãóíøöÊó ßóÇäó ÎóÇÑöÌó ÇáúãóÓúÌöÏö.
æóÈóÞöíó ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúãõÕóáøöí ÎóÇÑöÌóåõ æóÇáúãóíøöÊõ Ýöíåö¡
æóáóíúÓó Ýöí ÇáúÍóÏöíËö ÏóáóÇáóÉñ Úóáóì ÚóÏóãö ßóÑóÇåóÊöåö áöÃóäøó
ÇáúãóÝúåõæãó ÚöäúÏóäóÇ ÛóíúÑõ ãõÚúÊóÈóÑò Ýöí ÛóíúÑö Ðóáößó¡ Èóáú ÞóÏú
íõÓúÊóÏóáøõ Úóáóì ÇáúßóÑóÇåóÉö ÈöÏóáóÇáóÉö ÇáäøóÕøö¡ áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ
ßõÑöåóÊú ÇáÕøóáóÇÉõ Úóáóíúåö Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö æóÅöäú áóãú íóßõäú åõæó
Ýöíåö ãóÚó Ãóäøó ÇáÕøóáóÇÉó ÐößúÑñ æóÏõÚóÇÁñ íõßúÑóåõ ÅÏúÎóÇáõåõ Ýöíåö
ÈöÇáúÃóæúáóì áöÃóäøóåõ ÚóÈóËñ ãóÍúÖñ æóáóÇ ÓöíøóãóÇ Úóáóì ßóæúäö ÚöáøóÉö
ßóÑóÇåóÉö ÇáÕøóáóÇÉö ÎóÔöíóÊú ÊóáúæöíËó ÇáúãóÓúÌöÏö.
æóÈöåóÐóÇ ÇáÊøóÞúÑöíÑö ÙóåóÑó Ãóäøó ÇáúÍóÏöíËó ãõÄóíøöÏñ áöáúÞóæúáö
ÇáúãõÎúÊóÇÑö ãöäú ÅØúáóÇÞö ÇáúßóÑóÇåóÉö ÇáøóÐöí åõæó ÙóÇåöÑõ
ÇáÑøöæóÇíóÉö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ¡ ÝóÇÛúÊóäöãú åóÐóÇ ÇáÊøóÍúÑöíÑó
ÇáúÝóÑöíÏó ÝóÅöäøóåõ ãöãøóÇ ÝóÊóÍó Èöåö Çáúãóæúáóì Úóáóì ÃóÖúÚóÝö
ÎóáúÞöåö¡ æóÇáúÍóãúÏõ áöáøóåö Úóáóì Ðóáößó (Þóæúáõåõ «ÝóáóÇ ÕóáóÇÉó
áóåõ» ) åóÐöåö ÑöæóÇíóÉõ ÇÈúäö ÃóÈöí ÔóíúÈóÉó æóÑöæóÇíóÉõ ÃóÍúãóÏó
æóÃóÈöí ÏóÇæõÏ «ÝóáóÇ ÔóíúÁó áóåõ» " æóÇÈúäö ãóÇÌóåú «ÝóáóíúÓó áóåõ
ÔóíúÁñ» æóÑóæóì «ÝóáóÇ ÃóÌúÑó áóåõ» æóÞóÇáó ÇÈúäõ ÚóÈúÏö ÇáúÈóÑøö: åöíó
ÎóØóÃñ ÝóÇÍöÔñ¡ æóÇáÕøóÍöíÍõ «ÝóáóÇ ÔóíúÁó áóåõ» æóÊóãóÇãõåõ Ýöí
ÍóÇÔöíóÉö äõæÍò ÃóÝóäúÏöí æóÇáúãóÏóäöíøö¡ æóáóíúÓó ÇáúÍóÏöíËõ äóåúíðÇ
ÛóíúÑó ãóÕúÑõæÝò æóáóÇ ãóÞúÑõæäðÇ ÈöæóÚöíÏò áöÃóäøó ÓóáúÈó ÇáúÃóÌúÑö áóÇ
íóÓúÊóáúÒöãõ ËõÈõæÊó ÇÓúÊöÍúÞóÇÞö ÇáúÚöÞóÇÈö áöÌóæóÇÒö ÇáúÅöÈóÇÍóÉö.
æóÞóÏú íõÞóÇáõ: Åäøó ÇáÕøóáóÇÉó äóÝúÓóåóÇ ÓóÈóÈñ ãóæúÖõæÚñ áöáËøóæóÇÈö
ÝóÓóáúÈõåõ ãóÚó ÝöÚúáöåóÇ áóÇ íóßõæäõ ÅáøóÇ ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ãóÇ íóÞúÊóÑöäõ
ÈöåóÇ ãöäú ÅËúãò íõÞóÇæöãõ Ðóáößó æóÝöíåö äóÙóÑñ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö¡
æóßóÐóÇ íõÞóÇáõ Ýöí ÑöæóÇíóÉò " ÝóáóÇ ÕóáóÇÉó áóåõ " áöÃóäøóåõ Úõáöãó
ÞóØúÚðÇ ÃóäøóåóÇ ÕóÍöíÍóÉñ Ýóåöíó ãöËúáõ «áóÇ ÕóáóÇÉó áöÌóÇÑö
ÇáúãóÓúÌöÏö ÅáøóÇ Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö» Èóáú ÊóÃúæöíáõ åóÐöåö ÇáÑøöæóÇíóÉö
ÃóÞúÑóÈõ: Ãóíú áóÇ ÕóáóÇÉó ßóÇãöáóÉñ¡ ÝóáóÇ ÊõäóÇÝöí ËõÈõæÊó ÃóÕúáö
ÇáËøóæóÇÈö. æóÈöåö ÇäúÏóÝóÚó ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãöäú Ãóäøó åóÐöåö
ÇáÑøöæóÇíóÉó ÊõÄóíøöÏõ ÇáúÞóæúáó ÈößóÑóÇåóÉö ÇáÊøóÍúÑöíãö. [ÊóÊöãøóÉñ]
ÅäøóãóÇ ÊõßúÑóåõ Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö ÈöáóÇ ÚõÐúÑò¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ÝóáóÇ¡
æóãöäú ÇáúÃóÚúÐóÇÑö ÇáúãóØóÑõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÇáöÇÚúÊößóÇÝõ
ßóãóÇ Ýöí ÇáúãóÈúÓõæØö¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö æóÛóíúÑöåóÇ. æóÇáÙøóÇåöÑõ
Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÇÚúÊößóÇÝõ Çáúæóáöíøö æóäóÍúæöåö ãöãøóäú áóåõ ÍóÞøõ
ÇáÊøóÞóÏøõãö¡ æóáöÛóíúÑöåö ÇáÕøóáóÇÉõ ãóÚóåõ ÊóÈóÚðÇ áóåõ æóÅöáøóÇ
áóÒöãó Ãóäú áóÇ íõÕóáøöíóåóÇ ÛóíúÑõåõ æóåõæó ÈóÚöíÏñ áöÃóäøó ÅËúãó
ÇáúÅöÏúÎóÇáö æóÇáÕøóáóÇÉö ÇÑúÊóÝóÚó ÈöÇáúÚõÐúÑö ÊóÃóãøóáú¡ æóÇäúÙõÑú
åóáú íõÞóÇáõ: Åäøó ãöäú ÇáúÚõÐúÑö ãóÇ ÌóÑóÊú Èöåö ÇáúÚóÇÏóÉõ Ýöí
ÈöáóÇÏöäóÇ ãöäú ÇáÕøóáóÇÉö ÚóáóíúåóÇ Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö áöÊóÚóÐøõÑö
ÛóíúÑöåö Ãóæú ÊóÚóÓøõÑöåö ÈöÓóÈóÈö ÇäúÏöÑóÇÓö ÇáúãóæóÇÖöÚö ÇáøóÊöí ßóÇäó
íõÕóáøöí ÚóáóíúåóÇ ÝöíåóÇ¡ Ýóãóäú ÍóÖóÑóåóÇ Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö Åäú áóãú
íõÕóáøö ÚóáóíúåóÇ ãóÚó ÇáäøóÇÓö áóÇ íõãúßöäõåõ ÇáÕøóáóÇÉõ ÚóáóíúåóÇ Ýöí
ÛóíúÑöåö¡ æóáóÒöãó Ãóäú áóÇ íõÕóáøöíó Ýöí ÚõãõÑöåö Úóáóì ÌöäóÇÒóÉò¡
äóÚóãú ÞóÏú ÊõæÖóÚõ Ýöí ÈóÚúÖö ÇáúãóæóÇÖöÚö ÎóÇÑöÌó ÇáúãóÓúÌöÏö Ýöí
ÇáÔøóÇÑöÚö ÝóíõÕóáøóì ÚóáóíúåóÇ¡ æóíóáúÒóãõ ãöäúåõ ÝóÓóÇÏõåóÇ ãöäú
ßóËöíÑò ãöäú ÇáúãõÕóáøöíäó áöÚõãõæãö ÇáäøóÌóÇÓóÉö æóÚóÏóãö ÎóáúÚöåöãú
äöÚóÇáóåõãú ÇáúãõÊóäóÌøöÓóÉó ãóÚó ÃóäøóÇ ÞóÏøóãúäóÇ ßóÑóÇåóÊóåóÇ Ýöí
ÇáÔøóÇÑöÚö.
(2/226)
(æóãóäú æõáöÏó ÝóãóÇÊó íõÛóÓøóáõ
æóíõÕóáøóì Úóáóíúåö) æóíóÑöËõ æóíõæÑóËõ æóíõÓóãøóì (Åäú ÇÓúÊóåóáøó)
ÈöÇáúÈöäóÇÁö áöáúÝóÇÚöáö: Ãóíú æõÌöÏó ãöäúåõ ãóÇ íóÏõáøõ Úóáóì ÍóíóÇÊöåö
ÈóÚúÏó ÎõÑõæÌö ÃóßúËóÑöåö¡ ÍóÊøóì áóæú ÎóÑóÌó ÑóÃúÓõåõ ÝóÞóØú æóåõæó
íóÕöíÍõ ÝóÐóÈóÍóåõ ÑóÌõáñ ÝóÚóáóíúåö ÇáúÛõÑøóÉõ¡ æóÅöäú ÞóØóÚó ÃõÐõäóåõ
ÝóÎóÑóÌó ÍóíøðÇ ÝóãóÇÊó
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÅöÐóÇ ÖóÇÞó ÇáúÃóãúÑõ ÇÊøóÓóÚó¡ ÝóíóäúÈóÛöí ÇáúÅöÝúÊóÇÁõ ÈöÇáúÞóæúáö
ÈößóÑóÇåóÉö ÇáÊøóäúÒöíåö ÇáøóÐöí åõæó ÎöáóÇÝõ ÇáúÃóæúáóì ßóãóÇ
ÇÎúÊóÇÑóåõ ÇáúãõÍóÞøöÞõ ÇÈúäõ ÇáúåõãóÇãö¡ æóÅöÐóÇ ßóÇäó ãóÇ ÐóßóÑúäóÇåõ
ÚõÐúÑðÇ ÝóáóÇ ßóÑóÇåóÉó ÃóÕúáðÇ¡ æóÇóááøóåõ - ÊóÚóÇáóì - ÃóÚúáóãõ
(Þóæúáõåõ íõÛóÓøóáõ æóíõÕóáøóì Úóáóíúåö) Ãóíú æóíõßóÝøóäõ¡ æóáóãú
íõÕóÑøöÍú Èöåö áöÚöáúãöåö ãöãøóÇ ÐóßóÑóåõ áöÃóäøó ÓóÊúÑó ÇáúÚóæúÑóÉö
ÔóÑúØñ áöÕöÍøóÉö ÇáÕøóáóÇÉö ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ: Åäú ÇÓúÊóåóáøó) áóÇ
íóÎúÝóì ãóÇ Ýöíåö ãöäú ÇáÊøóÓóÇãõÍö Èöåö áöÃóäøó ÊóÑúÊöíÈóåõ ÇáúãóæúÊó
Úóáóì ÇáúæöáóÇÏóÉö Ãóíú Ýöí Þóæúáöåö ÞóÈúáóåõ: ÝóãóÇÊó ãõÝöíÏñ
áöáúÍóíóÇÉö ÞóÈúáóåõ ÝóáóÇ íóÍúÓõäõ ÇáÊøóÝúÕöíáõ ÈóÚúÏóåõ¡ ÝóßóÇäó
íóäúÈóÛöí Ãóäú íóÞõæáó ßóÇáúßóäúÒö: æóãóäú ÇÓúÊóåóáøó Õõáøöíó Úóáóíúåö
æóÅöáøóÇ áóÇ ÔõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉñ (Þóæúáõåõ ÈöÇáúÈöäóÇÁö áöáúÝóÇÚöáö)
áöÃóäøó ÃóÕúáó ÇáúÅöåúáóÇáö æóÇáöÇÓúÊöåúáóÇáö: ÑóÝúÚõ ÇáÕøóæúÊö ÚöäúÏó
ÑõÄúíóÉö ÇáúåöáóÇáö¡ Ëõãøó ÃõØúáöÞó Úóáóì ÑõÄúíóÉö ÇáúåöáóÇáö¡ æóÚóáóì
ÑóÝúÚö ÇáÕøóæúÊö ãõØúáóÞðÇ¡ æóãöäúåõ Ãóåóáøó ÇáúãõÍúÑöãõ ÈöÇáúÍóÌøö:
Ãóíú ÑóÝóÚó ÕóæúÊóåõ ÈöÇáÊøóáúÈöíóÉö¡ æóÇÓúÊóåóáøó ÇáÕøóÈöíøõ: ÅÐóÇ
ÑóÝóÚó ÕóæúÊóåõ ÈöÇáúÈõßóÇÁö ÚöäúÏó æöáóÇÏóÊöåö. æóÃóãøóÇ ÇáúãóÈúäöíøõ
áöáúãóÌúåõæáö ÝóíõÞóÇáõ ÇõÓúÊõåöáøó ÇáúåöáóÇáõ: Ãóíú ÃõÈúÕöÑó¡ ßóÐóÇ
íõÝóÇÏõ ãöäú ÇáúãõÛúÑöÈö (Þóæúáõåõ Ãóíú æõÌöÏó ãöäúåõ ãóÇ íóÏõáøõ Úóáóì
ÍóíóÇÊöåö) Ãóíú ãöäú ÈõßóÇÁò Ãóæú ÊóÍúÑöíßö ÚõÖúæò Ãóæú ØóÑóÝò æóäóÍúæö
Ðóáößó ÈóÏóÇÆöÚõ¡ æóåóÐóÇ ãóÚúäóÇåõ Ýöí ÇáÔøóÑúÚö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö.
æóÞóÇáó Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö: íóÚúäöí ÇáúÍóíóÇÉó ÇáúãõÓúÊóÞöÑøóÉó¡
æóáóÇ ÚöÈúÑóÉó áöÇäúÞöÈóÇÖö æóÈóÓúØö ÇáúíóÏö æóÞóÈúÖöåóÇ áöÃóäøó åóÐöåö
ÇáúÃóÔúíóÇÁó ÍóÑóßóÉõ ÇáúãóÐúÈõæÍö æóáóÇ ÚöÈúÑóÉó ÈöåóÇ¡ ÍóÊøóì áóæú
ÐõÈöÍó ÑóÌõáñ ÝóãóÇÊó ÃóÈõæåõ¡ æóåõæó íóÊóÍóÑøóßõ áóãú íóÑöËúåõ
ÇáúãóÐúÈõæÍõ áöÃóäøó áóåõ Ýöí åóÐöåö ÇáúÍóÇáóÉö Íõßúãó ÇáúãóíøöÊö ßóãóÇ
Ýöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö. ÇåÜ.
ÃóÞõæáõ: æóãóÇ äóÞóáúäóÇåõ Úóäú ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ãóÔóì Úóáóíúåö Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÈóÍúÑö æóÇáÒøóíúáóÚöíøö¡ æóíõãúßöäõ Íóãúáõåõ Úóáóì ãóÇ
Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö ÊóÃóãøóáú. [ÊóäúÈöíåñ]
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ãóÇ äóÕøõåõ: æóáóæú ÔóåöÏóÊú ÇáúÞóÇÈöáóÉõ Ãóæú
ÇáúÃõãøõ Úóáóì ÇáöÇÓúÊöåúáóÇáö ÊõÞúÈóáõ Ýöí ÍóÞøö ÇáúÛõÓúáö æóÇáÕøóáóÇÉö
Úóáóíúåö áöÃóäøó ÎóÈóÑó ÇáúæóÇÍöÏö Ýöí ÇáÏøöíóÇäóÇÊö ãóÞúÈõæáñ ÅÐóÇ
ßóÇäó ÚóÏúáðÇ¡ æóÃóãøóÇ Ýöí ÍóÞøö ÇáúãöíÑóÇËö ÝóáóÇ íõÞúÈóáõ Þóæúáõ
ÇáúÃõãøö áößóæúäöåóÇ ãõÊøóåóãóÉð ÈöÌóÑøöåóÇ ÇáúãóÛúäóãó Åáóì äóÝúÓöåóÇ
æóßóÐóÇ ÔóåóÇÏóÉõ ÇáúÞóÇÈöáóÉö ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó. æóÞóÇáóÇ:
ÊõÞúÈóáõ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÚóÏúáóÉñ. ÇåÜ. æóÙóÇåöÑõåõ ÇÔúÊöÑóÇØõ äöÕóÇÈö
ÇáÔøóåóÇÏóÉö ÚöäúÏóåõ Ýöí ÇáúãöíÑóÇËö¡ æóÈöåö ÕóÑøóÍó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáúãõÌúÊóÈóì ÈöáóÝúÙö æóÚóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó (Þóæúáõåõ ÈóÚúÏó ÎõÑõæÌö
ÃóßúËóÑöåö) ãõÊóÚóáøöÞñ ÈöæõÌöÏó¡ Ýóáóæú ÎóÑóÌó ÑóÃúÓõåõ æóåõæó íóÕöíÍõ
Ëõãøó ãóÇÊó áóãú íóÑöËú¡ æóáóãú íõÕóáøó Úóáóíúåö ãóÇ áóãú íóÎúÑõÌú
ÃóßúËóÑõ ÈóÏóäöåö ÍóíøðÇ ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáúãõÈúÊóÛóì. æõÌöÏó ÇáúÃóßúËóÑõ
ãöäú ÞöÈóáö ÇáÑøóÌõáö ÓõÑøóÊõåõ¡ æóãöäú ÞöÈóáö ÇáÑøóÃúÓö ÕóÏúÑõåõ äóåúÑñ
Úóäú ãõäúíóÉö ÇáúãõÝúÊöí (Þóæúáõåõ ÍóÊøóì áóæú ÎóÑóÌó ÅáóÎú) Ãóíú Ýóáóæú
ÇÚúÊóÈóÑó ÍóíóÇÊóåõ ÚöäúÏó ÎõÑõæÌö ÇáúÃóÞóáøö ãöäú ÇáäøöÕúÝö áóßóÇäó
ÇáúæóÇÌöÈõ ÇáÏøöíóÉóº ÝóÅöíÌóÇÈõ ÇáúÛõÑøóÉö Ýöí åóÐöåö ÇáúÍóÇáóÉö
ãóÈúäöíøñ Úóáóì Ãóäøó åóÐóÇ ÇáúÎõÑõæÌó ßóÚóÏóãöåö¡ ÝóÅöäøó ÇáúÛõÑøóÉó
ÅäøóãóÇ ÊóÌöÈõ Ýöíãóäú ÖóÑóÈó ÈóØúäó ÇáúÍóÇãöáö ÍóÊøóì ÃóÓúÞóØóÊúåõ
ãóíøöÊðÇ ÝóÐóÈúÍõåõ ÞóÈúáó ÎõÑõæÌö ÃóßúËóÑöåö Ýöí Íõßúãö ÖóÑúÈöåö¡
æóåõæó Ýöí ÈóØúäö Ãõãøöåö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÐóÈúÍöåö ÈóÚúÏó ÎõÑõæÌö ÃóßúËóÑöåö
ÝóÅöäøóåõ ãõæÌöÈñ áöáúÞóæóÏö¡ æóÈöãóÇ ÞóÑøóÑúäóÇåõ ÙóåóÑó ÕöÍøóÉõ
ÇáÊøóÝúÑöíÚö¡ æóÈóØóáó ÇáÊøóÔúäöíÚõ ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ ÝóÚóáóíúåö
ÇáúÛõÑøóÉõ) åöíó äöÕúÝõ ÚõÔúÑö ÏöíóÉö ÇáÑøóÌõáö áóæú ÇáúÌóäöíäõ ÐóßóÑðÇ¡
æóÚõÔúÑõ ÏöíóÉö ÇáúãóÑúÃóÉö áóæú ÃõäúËóì¡ æóßõáøñ ãöäúåõãóÇ
ÎóãúÓõãöÇÆóÉö ÏöÑúåóãò¡ æóåöíó ÎóãúÓõæäó ÏöíäóÇÑðÇ ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí Ýöí
ãóÍóáøöåö.
åóÐóÇ¡ æóãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ äóÞóáóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáúãõÈúÊóÛóì ÈöÇáúãõÚúÌóãóÉö¡ áóßöäú ÐóßóÑúäóÇ Ýöí ßöÊóÇÈö ÇáúÌöäóÇíóÇÊö
Ýöí ÃóæóÇÆöáö ÝóÕúáö ãóÇ íõæÌöÈõ ÇáúÞóæóÏó Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì
æÇáÊÊÇÑÎÇäíÉ Ãóäøó Úóáóíúåö ÇáÏøöíóÉó¡ áóßöäú ãóÇ ÞóÑøóÑúäóÇåõ ÂäöÝðÇ
íõÄóíøöÏõ ãóÇ åõäóÇ¡ Ãóæú íõÑóÇÏõ ÈöÇáÏøöíóÉö ÇáúÛõÑøóÉõ ÝóÊóÃóãøóáú
(2/227)
ÝóÚóáóíúåö ÇáÏøöíóÉõ (æóÅöáøóÇ)
íóÓúÊóåöáøõ (ÛõÓøöáó æóÓõãøöíó) ÚöäúÏó ÇáËøóÇäöí æóåõæó ÇáúÃóÕóÍøõ
ÝóíõÝúÊóì Èöåö Úóáóì ÎöáóÇÝö ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö ÅßúÑóÇãðÇ áöÈóäöí
ÂÏóãó ßóãóÇ Ýöí ãõáúÊóÞóì ÇáúÈöÍóÇÑö. æóÝöí ÇáäøóåúÑö Úóäú
ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö: æóÅöÐóÇ ÇÓúÊóÈóÇäó ÈóÚúÖõ ÎóáúÞöåö ÛõÓøöáó æóÍõÔöÑó
åõæó ÇáúãõÎúÊóÇÑõ (æóÃõÏúÑöÌó Ýöí ÎöÑúÞóÉò æóÏõÝöäó æóáóãú íõÕóáøó
Úóáóíúåö) æóßóÐóÇ áóÇ íóÑöËõ Åäú ÇäúÝóÕóáó ÈöäóÝúÓöåö (ßóÕóÈöíøò ÓõÈöíó
ãóÚó ÃóÍóÏö ÃóÈóæóíúåö)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Þóæúáõåõ: ÝóÚóáóíúåö ÇáÏøöíóÉõ) ÙóÇåöÑõ Þóæúáöåö ÝóãóÇÊó Ãóäøó ÇáúãóæúÊó
ÈöÓóÈóÈö ÇáúÞóØúÚö¡ æóÚóáóíúåö ÝóÇáúãõÑóÇÏõ ÏöíóÉõ ÇáäøóÝúÓö Åäú ßóÇäó
ÇáúÞóØúÚõ ÎóØóÃð¡ æóÅöáøóÇ æóÌóÈó ÇáúÞóæóÏõ¡ áóßöäú ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÈóÍúÑö
Úóäú ÇáúãõÈúÊóÛóì Ëõãøó ãóÇÊó æóÚóáóíúåö¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ãóæúÊõåõ áóÇ
ÈöÓóÈóÈö ÇáúÞóØúÚö ÝóÇáúæóÇÌöÈõ ÏöíóÉõ ÇáúÃõÐõäö¡ æóÅöäú ßóÇäó Èöåö
ÝóÇáúæóÇÌöÈõ ÏöíóÉõ ÇáäøóÝúÓö Ãóæú ÇáúÞóæóÏö ßóãóÇ ÞõáúäóÇ¡ áóßöäú ÞóÇáó
ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ: ÅäøóãóÇ æóÌóÈóÊú ÇáÏøöíóÉõ áóÇ ÇáúÞöÕóÇÕõ áöáÔøõÈúåóÉö
ÍóíúËõ ÌóÑóÍóåõ ÞóÈúáó ÊóÍóÞøõÞö ßóæúäöåö æóáóÏðÇ ÇåÜ ÝóáúíõÊóÃóãøóáú.
æóÝöí ÇáúÃóÍúßóÇãö áöáÔøóíúÎö ÅÓúãóÇÚöíáó Úóäú [ÇáÊøóåúÐöíÈö áöÐöåúäö
ÇááøóÈöíÈö] ãóÓúÃóáóÉñ: ÑóÌõáñ ÞóØóÚó ÃõÐõäó ÅäúÓóÇäò æóÌóÈó Úóáóíúåö
ÎóãúÓõãöÇÆóÉö ÏöíäóÇÑò¡ æóáóæú ÞóØóÚó ÑóÃúÓóåõ æóÌóÈó Úóáóíúåö ÎóãúÓõæäó
ÏöíäóÇÑðÇ. ÌóæóÇÈõåóÇ ÞóØóÚó ÃõÐõäó ÕóÈöíøò ÎóÑóÌó ÑóÃúÓõåõ ÚöäúÏó
ÇáúæöáóÇÏóÉö¡ ÝóÅöäú ÊóãøóÊú æöáóÇÏóÊõåõ æóÚóÇÔó æóÌóÈó äöÕúÝõ
ÇáÏøöíóÉö¡ æóåöíó ÎóãúÓõãöÇÆóÉö ÏöíäóÇÑò¡ æóáóæú ÞóØóÚó ÑóÃúÓóåõ æóãóÇÊó
ÞóÈúáó ÎõÑõæÌö ÇáúÈóÇÞöí æóÌóÈóÊú Ýöíåö ÇáúÛõÑøóÉõ æóåöíó ÎóãúÓõæäó
ÏöíäóÇÑðÇ ÇåÜ (Þóæúáõåõ: æóÅöáøóÇ íóÓúÊóåöáøõ ÛõÓøöáó æóÓõãøöíó) Ôóãöáó
ãóÇ Êóãøó ÎóáúÞõåõ¡ æóáóÇ ÎöáóÇÝó Ýöí ÛõÓúáöåö æóãóÇ áóãú íóÊöãøó¡
æóÝöíåö ÎöáóÇÝñ. æóÇáúãõÎúÊóÇÑõ Ãóäøóåõ íõÛóÓøóáõ æóíõáóÝøõ Ýöí
ÎöÑúÞóÉò¡ æóáóÇ íõÕóáøóì Úóáóíúåö ßóãóÇ Ýöí ÇáúãöÚúÑóÇÌö æóÇáúÝóÊúÍö
æóÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö æóÇáÙøóåöíÑöíøóÉö ÔõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉñ.
æóÐóßóÑó Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö áöãõÕóäøöÝöåö Ãóäøó ÇáúÎöáóÇÝó Ýöí
ÇáúÃóæøóáö¡ æóÃóäøó ÇáËøóÇäöíó áóÇ íõÛóÓøóáõ ÅÌúãóÇÚðÇ. ÇåÜ.
æóÇÛúÊóÑøó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöäóÞúáö ÇáúÅöÌúãóÇÚö Úóáóì Ãóäøóåõ áóÇ
íõÛóÓøóáõ ÝóÍóßóãó Úóáóì ãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÎõáóÇÕóÉö ãöäú Ãóäøó
ÇáúãõÎúÊóÇÑó ÊóÛúÓöíáõåõ ÈöÃóäøóåõ ÓóÈóÞó äóÙóÑõåõãóÇ Åáóì ÇáøóÐöí Êóãøó
ÎóáúÞõåõ Ãóæú Óóåúæñ ãöäú ÇáúßóÇÊöÈö. æóÇÚúÊóÑóÖóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö
ÈöÃóäøó ãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÎõáóÇÕóÉö ÚóÒóÇåõ Ýöí ÇáúãöÚúÑóÇÌö Åáóì
ÇáúãóÈúÓõæØö æóÇáúãõÍöíØö ÇåÜ æóÚóáöãúÊ äóÞúáóåõ ÃóíúÖðÇ Úóäú ÇáúßõÊõÈö
ÇáúãóÐúßõæÑóÉö. æóÐóßóÑó Ýöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Ãóäøóåõ ÌóÒóãó Èöåö Ýöí
ÚõãúÏóÉö ÇáúãõÝúÊöí æóÇáúÝóíúÖö æóÇáúãóÌúãõæÚö æóÇáúãõÈúÊóÛóì ÇåÜ
ÝóÍóíúËõ ßóÇäó åõæó ÇáúãóÐúßõæÑõ Ýöí ÚóÇãøóÉö ÇáúßõÊõÈö ÝóÇáúãõäóÇÓöÈõ
ÇáúÍõßúãõ ÈöÇáÓøóåúæö Úóáóì ãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö áóßöäú ÞóÇáó Ýöí
ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö: íõãúßöäõ ÇáÊøóæúÝöíÞõ ÈöÃóäøó ãóäú äóÝóì ÛõÓúáóåõ
ÃóÑóÇÏó ÛõÓúáó ÇáúãõÑóÇÚóì Ýöíåö æóÌúåõ ÇáÓøõäøóÉö¡ æóãóäú ÃóËúÈóÊóåõ
ÃóÑóÇÏó ÇáúÛõÓúáó Ýöí ÇáúÌõãúáóÉö ßóÕóÈøö ÇáúãóÇÁö Úóáóíúåö ãöäú ÛóíúÑö
æõÖõæÁò æóÊóÑúÊöíÈò áöÝöÚúáöåö ßóÛõÓúáöåö ÇÈúÊöÏóÇÁð ÈöÓöÏúÑò æóÍõÑúÖò.
ÇåÜ. ÞõáúÊ: æóíõÄóíøöÏõåõ Þóæúáõåõãú æóíõáóÝøõ Ýöí ÎöÑúÞóÉò ÍóíúËõ áóãú
íõÑóÇÚõæÇ Ýöí ÊóßúÝöíäöåö ÇáÓøõäøóÉó ÝóßóÐóÇ ÛõÓúáõåõ (Þóæúáõåõ ÚöäúÏó
ÇáËøóÇäöí) ÇáúãõäóÇÓöÈõ ÐößúÑõåõ ÈóÚúÏó Þóæúáöåö ÇáúÂÊöí æóÅöÐóÇ
ÇÓúÊóÈóÇäó ÈóÚúÖõ ÎóáúÞöåö ÛõÓøöáó áöÃóäøóß ÚóáöãúÊ Ãóäøó ÇáúÎöáóÇÝó
Ýöíåö ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö æóÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ
ÅßúÑóÇãðÇ áöÈóäöí ÂÏóãó) ÚöáøóÉñ áöáúãóÊúäö ßóãóÇ íõÚúáóãõ ãöäú
ÇáúÈóÍúÑö¡ æóíóÕöÍøõ ÌóÚúáõåõ ÚöáøóÉð áöÞóæúáöåö ÝóíõÝúÊóì Èöåö
(Þóæúáõåõ æóÍõÔöÑó) ÇáúãõäóÇÓöÈõ ÊóÃúÎöíÑõåõ Úóäú Þóæúáöåö åõæó
ÇáúãõÎúÊóÇÑõ áöÃóäøó ÇáøóÐöí Ýöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö æóÇáúãõÎúÊóÇÑõ Ãóäøóåõ
íõÛóÓøóáõ. æóåóáú íõÍúÔóÑõ¿ Úóäú ÃóÈöí ÌóÚúÝóÑò ÇáúßóÈöíÑö Ãóäøóåõ Åäú
äõÝöÎó Ýöíåö ÇáÑøõæÍõ ÍõÔöÑó¡ æóÅöáøóÇ áóÇ. æóÇóáøóÐöí íóÞúÊóÖöíåö
ãóÐúåóÈõ ÃóÕúÍóÇÈöäóÇ Ãóäøóåõ Åäú ÇÓúÊóÈóÇäó ÈóÚúÖõ ÎóáúÞöåö ÝóÅöäøóåõ
íõÍúÔóÑõ¡ æóåõæó Þóæúáõ ÇáÔøóÚúÈöíøö æóÇÈúäö ÓöíÑöíäó. ÇåÜ. æóæóÌúåõåõ
Ãóäøó ÊóÓúãöíóÊóåõ ÊóÞúÊóÖöí ÍóÔúÑóåõº ÅÐú áóÇ ÝóÇÆöÏóÉó áóåóÇ ÅáøóÇ Ýöí
äöÏóÇÆöåö Ýöí ÇáúãóÍúÔóÑö ÈöÇÓúãöåö. æóÐóßóÑó ÇáúÚóáúÞóãöíøõ Ýöí ÍóÏöíËö
«ÓóãøõæÇ ÃóÓúÞóÇØóßõãú ÝóÅöäøóåõãú ÝóÑóØóßõãú» ÇáúÍóÏöíËó
ÝóÞóÇáó: ÝóÇÆöÏóÉñ ÓóÃóáó ÈóÚúÖõåõãú åóáú íóßõæäõ ÇáÓøöÞúØõ ÔóÇÝöÚðÇ¡
æóãóÊóì íóßõæäõ ÔóÇÝöÚðÇ¡ åóáú åõæó ãöäú ãóÕöíÑöåö ÚóáóÞóÉð Ãóãú ãöäú
ÙõåõæÑö ÇáúÍóãúáö¡ Ãóãú ÈóÚúÏó ãõÖöíøö ÃóÑúÈóÚóÉö ÃóÔúåõÑò¡ Ãóãú ãöäú
äóÝúÎö ÇáÑøõæÍö¿ æóÇáúÌóæóÇÈõ Ãóäøó ÇáúÚöÈúÑóÉó ÅäøóãóÇ åõæó ÈöÙõåõæÑö
ÎóáúÞöåö æóÚóÏóãö ÙõåõæÑöåö ßóãóÇ ÍóÑøóÑóåõ ÔóíúÎõäóÇ ÒóßóÑöíøóÇ
(Þóæúáõåõ: æóáóãú íõÕóáøó Úóáóíúåö) Ãóíú ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÊóÇãøó ÇáúÎóáúÞö
Ãóãú áóÇ Ø (Þóæúáõåõ Åäú ÇäúÝóÕóáó ÈöäóÝúÓöåö) ÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÃõÝúÕöáó
ßóãóÇ ÅÐóÇ ÖóÑóÈó ÈóØúäóåóÇ ÝóÃóáúÞóÊú ÌóäöíäðÇ ãóíøöÊðÇ ÝóÅöäøóåõ
íóÑöËõ æóíõæÑóËõ áöÃóäøó ÇáÔøóÇÑöÚó áóãøóÇ ÃóæúÌóÈó ÇáúÛõÑøóÉó Úóáóì
ÇáÖøóÇÑöÈö ÝóÞóÏú Íõßöãó ÈöÍóíóÇÊöåö äóåúÑñ: Ãóíú íóÑöËõ ÅÐóÇ ãóÇÊó
ÃóÈõæåõ ãóËóáðÇ ÞóÈúáó ÇäúÝöÕóÇáöåö (Þóæúáõåõ ßóÕóÈöíøò ÓõÈöíó ãóÚó
ÃóÍóÏö ÃóÈóæóíúåö) æóÈöÇáúÃóæúáóì ÅÐóÇ ÓõÈöíó
(2/228)
áóÇ íõÕóáøóì Úóáóíúåö áöÃóäøóåõ ÊóÈóÚñ
áóåõ Ãóíú Ýöí ÃóÍúßóÇãö ÇáÏøõäúíóÇ áóÇ ÇáúÚõÞúÈóì¡ áöãóÇ ãóÑøó Ãóäøóåõãú
ÎóÏóãõ Ãóåúáö ÇáúÌóäøóÉö. (æóáóæú ÓõÈöíó ÈöÏõæäöåö) Ýóåõæó ãõÓúáöãñ
ÊóÈóÚðÇ áöáÏøóÇÑö Ãóæú áöáÓøóÈúíö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãóÚóåõãóÇ¡ æóÇáúãóÌúäõæäõ ÇáúÈóÇáöÛõ ßóÇáÕøóÈöíøö ßóãóÇ Ýöí
ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö. æóáóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó ßóæúäö ÇáÕøóÈöíøö ãõãóíøöÒðÇ
Ãóæú áóÇ¡ æóáóÇ Èóíúäó ãóæúÊöåö Ýöí ÏóÇÑö ÇáúÅöÓúáóÇãö Ãóæú ÇáúÍóÑúÈö¡
æóáóÇ Èóíúäó ßóæúäö ÇáÓøóÇÈöí ãõÓúáöãðÇ Ãóæú ÐöãøöíøðǺ áöÃóäøóåõ ãóÚó
æõÌõæÏö ÇáúÃóÈóæóíúäö áóÇ ÚöÈúÑóÉó áöáÏøóÇÑö æóáóÇ áöáÓøóÇÈöí¡ Èóáú åõæó
ÊóÇÈöÚñ áöÃóÍóÏö ÃóÈóæóíúåö Åáóì ÇáúÈõáõæÛö ãóÇ áóãú íõÍúÏöËú ÅÓúáóÇãðÇ
æóåõæó ãõãóíøöÒñ ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. ÇåÜ. Í. æóÞóÇáó
ÇáúãõÍóÞøöÞõ ÇÈúäõ ÃóãöíÑö ÍóÇÌøò Ýöí ÔóÑúÍöåö Úóáóì ÇáÊøóÍúÑöíÑö Ýöí
ÝóÕúáö ÇáúÍóÇßöãö ÈóÚúÏó ÐößúÑöåö ÇáÊøóÈóÚöíøóÉó ãóÇ äóÕøõåõ: ÇáøóÐöí
Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúÌóÇãöÚö ÇáÕøóÛöíÑö áöÝóÎúÑö ÇáúÅöÓúáóÇãö: æóíóÓúÊóæöí
ÝöíãóÇ ÞõáúäóÇ Ãóäú íóÚúÞöáó Ãóæú áóÇ íóÚúÞöáó Åáóì åóÐóÇ ÃóÔóÇÑó Ýöí
åóÐóÇ ÇáúßöÊóÇÈö æóäóÕøó Úóáóíúåö Ýöí ÇáúÌóÇãöÚö ÇáúßóÈöíÑö¡ ÝóáóÇ
ÌóÑúãó Ãóäú ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍöåö Ãóæú ÃóÓúáóãó ÃóÍóÏõ ÃóÈóæóíúåö íõÌúÚóáõ
ãõÓúáöãðÇ ÊóÈóÚðÇ ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÇáÕøóÛöíÑõ ÚóÇÞöáðÇ Ãóæú áóãú íóßõäú
áöÃóäøó ÇáúæóáóÏó íóÊúÈóÚõ ÎóíúÑó ÇáúÃóÈóæóíúäö ÏöíäðÇ ÇåÜ. æóÐóßóÑó
ÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ Ãóäøóåõ áóæú ÓõÈöíó ãóÚó ÇáúÌóÏøö ÃóÈöí ÇáúÃóÈö
áóÇ íóßõæäõ ßóÐóáößó Èóáú íõÕóáøóì Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ áóÇ íõÕóáøóì
Úóáóíúåö) ÊóÕúÑöíÍñ ÈöÇáúãóÞúÕõæÏö ãöäú ÇáÊøóÔúÈöíåö (Þóæúáõåõ: áóÇ
ÇáúÚõÞúÈóì) æóÅöáøóÇ ßóÇäõæÇ Ýöí ÇáäøóÇÑö ãöËúáóåõãú¡ æóåõæó ÃóÍóÏõ ãóÇ
Þöíáó Ýöíåöãú. æóäóÞóáóåõ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãóÞóÇÕöÏö Úóäú ÇáúÃóßúËóÑöíäó Ø
æóÞóÏøóãúäóÇ ÊóãóÇãóåõ ÝöíãóÇ ãóÑøó Ãóæøóáó åóÐóÇ ÇáúÈóÇÈö (Þóæúáõåõ:
æóáóæú ÓõÈöíó ÈöÏõæäöåö) Ãóíú ÈöÏõæäö ÃóÍóÏö ÃóÈóæóíúåö¡ ÈöÃóäú áóãú
íóßõäú ãóÚóåõ æóÇÍöÏñ ãöäúåõãóÇ Í.
ÞõáúÊ: ÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáúãóÚöíøóÉö ãóÇ íóÔúãóáõ ÇáúÍõßúãöíøóÉó¡ áöãóÇ Ýöí
ÓöíóÑö ÃóÍúßóÇãö ÇáÕøöÛóÇÑö: æóáóæú ÏóÎóáó ÍóÑúÈöíøñ ÏóÇÑó ÇáúÅöÓúáóÇãö
ÐöãøöíøðÇ Ëõãøó ÓõÈöíó ÇÈúäõåõ áóÇ íóÕöíÑõ ÇáöÇÈúäõ ãõÓúáöãðÇ
ÈöÇáÏøóÇÑö. ÇåÜ. æóÝöíåö: æóÅöÐóÇ ÓóÈóì ÇáúãõÓúáöãõæäó ÕöÈúíóÇäó Ãóåúáö
ÇáúÍóÑúÈö¡ æóåõãú ÈóÚúÏõ Ýöí ÏóÇÑö ÇáúÍóÑúÈö ÝóÏóÎóáó ÂÈóÇÄõåõãú ÏóÇÑó
ÇáúÅöÓúáóÇãö æóÃóÓúáóãõæÇ ÝóÃóÈúäóÇÄõåõãú ÕóÇÑõæÇ ãõÓúáöãöíäó
ÈöÅöÓúáóÇãö ÂÈóÇÆöåöãú¡ æóÅöäú áóãú íóÎúÑõÌõæÇ Åáóì ÏóÇÑö ÇáúÅöÓúáóÇãö
ÇåÜ æóåóÐóÇ íõÝöíÏõ ÊóÞúíöíÏõ ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÈöãóÇ ÅÐóÇ áóãú íõÓúáöãú
ÃóÈõæåõ (Þóæúáõåõ: ÊóÈóÚðÇ áöáÏøóÇÑö) Ãóíú Åäú ßóÇäó ÇáÓøóÇÈöí
ÐöãøöíøðÇ¡ Ãóæú áöáÓøóÇÈöí Åäú ßóÇäó ãõÓúáöãðÇ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö. æóÇÞúÊóÕóÑó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóáóì ÊóÈóÚöíøóÉö ÇáÏøóÇÑö¡
ÞóÇáó: áöÃóäøó ÝóÇÆöÏóÉó ÊóÈóÚöíøóÉö ÇáÓøóÇÈöí ÅäøóãóÇ ÊóÙúåóÑõ Ýöí
ÏóÇÑö ÇáúÍóÑúÈö¡ ÈöÃóäú æóÞóÚó ÕóÈöíøñ Ýöí Óóåúãö ÑóÌõáò æóãóÇÊó
ÇáÕøóÈöíøõ íõÕóáøóì Úóáóíúåö ÊóÈóÚðÇ áöáÓøóÇÈöí¡ æóÇáúßóáóÇãõ Ýöí
ÇáÓøóÈúíö¡ æóåõæó áõÛóÉð ÇáúÃóÓúÑóì ÇáúãóÍúãõæáõæäó ãöäú ÈóáóÏò Åáóì
ÈóáóÏò¡ ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÇáúÍóãúáö ÍóÊøóì íõÓóãøóì ÓóÈúíðÇ æóáóãú
íõæÌóÏú. ÇåÜ. ÃóÞõæáõ: áóßöäú ÇáøóÐöí Ýöí ÇáÕøöÍóÇÍö æóÇáúÞóÇãõæÓö
Ãóäøóåõ íõÞóÇáõ: ÓóÈóíúÊ ÇáúÚóÏõæøó ÓóÈúíðÇ ÅÐóÇ ÃóÓóÑúÊå Ýóåõæó ÓóÈúíñ
æóåöíó ÓóÈúíñ¡ æóíõÞóÇáõ ÓóÈóíúÊ ÇáúÎóãúÑó ÓóÈúíðÇ ÅÐóÇ ÍóãóáúÊåóÇ ãöäú
ÈóáóÏò Åáóì ÈóáóÏò Ýóåöíó ÓóÈöíøóÉñ ÇåÜ ÝóÌóÚóáóÇ ÇáúÍóãúáó ÞóíúÏðÇ Ýöí
ÇáúÎóãúÑóÉö Ïõæäó ÇáúÃóÓöíÑö ÊóÃóãøóáú¡ äóÚóãú ÐóßóÑó ÇáúÅöãóÇãõ
ÇáÓøóÑóÎúÓöíøõ Ýöí ÃóæóÇÎöÑö ÔóÑúÍö ÇáÓøöíóÑö ÇáúßóÈöíÑö ãóÇ íóÏõáøõ
Úóáóì ßóæúäö Ðóáößó ÔóÑúØðÇ ÎóÇÑöÌðÇ Úóäú ãóÝúåõæãöåö¡ ÝóÅöäøóåõ ÞóÇáó
áóæú ÓõÈöíó æóÍúÏóåõ áóÇ íõÍúßóãõ ÈöÅöÓúáóÇãöåö ãóÇ áóãú íóÎúÑõÌú Åáóì
ÏóÇÑö ÇáúÅöÓúáóÇãö ÝóíóÕöíÑõ ãõÓúáöãðÇ ÊóÈóÚðÇ áöáÏøóÇÑö Ãóæú íóÞúÓöãõ
ÇáúÅöãóÇãõ ÇáúÛóäóÇÆöãó¡ Ãóæú íóÈöíÚõåóÇ Ýöí ÏóÇÑö ÇáúÍóÑúÈö ÝóíóÕöíÑõ
ãõÓúáöãðÇ ÊóÈóÚðÇ áöáúãóÇáößö áöÃóäøó ÊóÃúËöíÑó ÇáÊøóÈóÚöíøóÉö
áöáúãóÇáößö ÝóæúÞó ÊóÃúËöíÑö ÇáÊøóÈóÚöíøóÉö áöáÏøóÇÑö¡ ÝóÅöäú ßóÇäó
ÇáúãóÇáößõ ÐöãøöíøðÇ ÈöÃóäú ãóáóßóåõ ÈöÔöÑóÇÁò Ãóæú ÑóÖóÎó ÝóßóÐóáößó
íõÍúßóãõ ÈöÅöÓúáóÇãöåö¡ æóÍóÊøóì áóæú ãóÇÊó íõÕóáøóì Úóáóíúåö æóíõÌúÈóÑõ
ÇáÐøöãøöíøõ Úóáóì ÈóíúÚöåö áöÃóäøóåõ ÕóÇÑó ãõÍúÑóÒðÇ ÈöÞõæøóÉö
ÇáúãõÓúáöãöíäó ÝóÞóÏú ãóáóßóåõ ÈöÅöÍúÑóÇÒöåöãú ÅíøóÇåõ ÝóÕóÇÑó ÊóãóÇãõ
ÇáúÅöÍúÑóÇÒö ÈöÇáúÞöÓúãóÉö æóÇáúÈóíúÚö ßóÊóãóÇãöåö ÈöáóÇ ÎóÑóÇÌò Åáóì
ÏóÇÑöäóǺ æóáóæú ÏóÎóáó ÇáÐøöãøöíøõ ÏóÇÑó ÇáúÍóÑúÈö ãõÊóáóÕøöÕðÇ
æóÃóÎúÑóÌó ÕóÛöíÑðÇ Åáóì ÏóÇÑöäóÇ Ýóåõæó ãõÓúáöãñ íõÌúÈóÑõ ÇáÐøöãøöíøõ
Úóáóì ÈóíúÚöåö áöÃóäøóåõ ÅäøóãóÇ ãóáóßóåõ ÈöÇáúÅöÍúÑóÇÒö ÈöÏóÇÑöäóÇ
ÝóÕóÇÑó ßóÇáúãõäóÝøóáö ÈöÃóäú ÞóÇáó ÇáúÃóãöíÑõ ãóäú ÃóÕóÇÈó ÑóÃúÓðÇ
Ýóåõæó áóåõ ÝóÃóÕóÇÈó ÇáÐøöãøöíøõ ÕóÛöíÑðÇ áóíúÓó ãóÚóåõ ÃóÍóÏõ
ÃóÈóæóíúåö Ýóåõæó ãõÓúáöãñ áöÃóäøóåõ ÅäøóãóÇ ãóáóßóåõ ÈöãóäóÚóÉö
ÇáúãõÓúáöãöíäóº ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÅÐóÇ ÏóÎóáó ÇáÐøöãøöíøõ ÏóÇÑóåõãú
ÈöÃóãóÇäò ÝóÇÔúÊóÑóì ÕóÛöíÑðÇ ãöäú ãóãóÇáöíßöåöãú áöÃóäøóåõ íóãúáößõåõ
ÈöÇáúÚóÞúÏö áóÇ ÈöãóäúÚóÊöäóÇ¡ ÝóÅöÐóÇ ÃóÎúÑóÌóåõ ÅáóíúäóÇ áóãú íóßõäú
ãõÓúáöãðÇ¡ ÃóãøóÇ áóæú ßóÇäó ÇáÔøóÇÑöí ãöäúåõãú ãõÓúáöãðÇ ÝóÅöäøóåõ ÅÐóÇ
ÃóÎúÑóÌóåõ Åáóì ÏóÇÑöäóÇ æóÍúÏóåõ Íõßöãó ÈöÅöÓúáóÇãöåö¡ æóÊóÈóÚöíøóÉõ
ÇáúãóÇáößö ÅäøóãóÇ ÊóÙúåóÑõ Ýöí åóÐóÇ¡ ÝóÅöÐóÇ ßóÇäó ÇáúãóÇáößõ
ãõÓúáöãðÇ ÝóÇáúãóãúáõæßõ ãöËúáõåõ ÊóÈóÚðÇ áóåõ Ãóæú ÐöãøöíøðÇ Ýóåõæó
ãöËúáõåõ ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ.
(2/229)
(Ãóæú Èöåö ÝóÃóÓúáóãó åõæó Ãóæú) ÃóÓúáóãó
(ÇáÕøóÈöíøõ æóåõæó ÚóÇÞöáñ) Ãóíú ÇÈúäõ ÓóÈúÚö Óöäöíäó (Õõáøöíó Úóáóíúåö)
áöÕóíúÑõæÑóÊöåö ãõÓúáöãðÇ. ÞóÇáõæÇ: æóáóÇ íóäúÈóÛöí Ãóäú íóÓúÃóáó
ÇáúÚóÇãøöíøó Úóäú ÇáúÅöÓúáóÇãö Èóáú íóÐúßõÑõ ÚöäúÏóåõ ÍóÞöíÞóÊóåõ¡ æóãóÇ
íóÌöÈõ ÇáúÅöíãóÇäõ Èöåö¡ Ëõãøó íõÞóÇáõ áóåõ: åóáú ÃóäúÊó ãõÕóÏøöÞñ
ÈöåóÐóÇ¿ ÝóÅöÐóÇ ÞóÇáó äóÚóãú ÇõßúÊõÝöíó Èöåö. æóáóÇ íóÖõÑøõ ÊóæóÞøõÝõåõ
Ýöí ÌóæóÇÈö ãóÇ ÇáúÅöíãóÇäõ ãóÇ ÇáúÅöÓúáóÇãõ ÝóÊúÍñ.
(æóíõÛóÓøöáõ ÇáúãõÓúáöãõ æóíõßóÝøöäõ æóíóÏúÝöäõ ÞóÑöíÈóåõ) ßóÎóÇáöåö
(ÇáúßóÇÝöÑó ÇáúÃóÕúáöíøó) ÃóãøóÇ ÇáúãõÑúÊóÏøõ ÝóíõáúÞóì Ýöí ÍõÝúÑóÉò
ßóÇáúßóáúÈö (ÚöäúÏó ÇáöÇÍúÊöíóÇÌö) Ýóáóæú áóåõ ÞóÑöíÈñ ÝóÇáúÃóæúáóì
ÊóÑúßõåõ áóåõãú (ãöäú ÛóíúÑö ãõÑóÇÚóÇÉö ÇáÓøõäøóÉö) ÝóíõÛóÓøöáõåõ ÛóÓúáó
ÇáËøóæúÈö ÇáäøóÌóÓö æóíóáõÝøõåõ Ýöí ÎöÑúÞóÉò
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøóåõ ÅäøóãóÇ íõÍúßóãõ ÈöÅöÓúáóÇãöåö ÈöÇáúÅöÎúÑóÇÌö Åáóì
ÏóÇÑö ÇáÓøóáóÇãö ÊóÈóÚðÇ áöáÏøóÇÑö Ãóæú ÈöÇáúãöáúßö ÈöÞöÓúãóÉò Ãóæú
ÈóíúÚò ãöäú ÇáúÅöãóÇãö ÊóÈóÚðÇ áöáúãóÇáößö áóæú ãõÓúáöãðÇ Ãóæú
áöáúÛóÇäöãöíäó áóæú ÐöãøöíøðÇ¡ æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ.
ÞõáúÊ: æóíõÄúÎóÐõ ãöäú Þóæúáöåö: Åäøó ÊóãóÇãó ÇáúÅöÍúÑóÇÒö ÈöÇáúÞöÓúãóÉö
æóÇáúÈóíúÚö ßóÊóãóÇãöåö ÈöáóÇ ÎóÑóÇÌò Ãóäøó ÇáÐøöãøöíøó ÅÐóÇ ãóáóßóåõ
íõÍúßóãõ ÈöÅöÓúáóÇãöåö ÞóÈúáó ÇáúÅöÎúÑóÇÌö¡ ÝóÅöÐóÇ ãóÇÊó Ýöí ÏóÇÑö
ÇáúÍóÑúÈö íõÕóáøóì Úóáóíúåö ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ: Ãóæú Èöåö) Ãóíú ÓõÈöíó
ÈöÃóÍóÏö ÃóÈóæóíúåö Ãóíú ãóÚóåõ Í (Þóæúáõåõ: ÝóÃóÓúáóãó åõæó) Ãóíú
ÃóÍóÏõ ÃóÈóæóíúåö Í Ãóíú ÝóÅöäøó ÇáÕøóÈöíøó íóÕöíÑõ ãõÓúáöãðÇ áöÃóäøó
ÇáúæóáóÏó íóÊúÈóÚõ ÎóíúÑó ÇáúÃóÈóæóíúäö ÏöíäðÇ. æóáóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó
ßóæúäö ÇáúæóáóÏö ãõãóíøöÒðÇ Ãóæú áóÇ ßóãóÇ ãóÑøó. æóäóÞóáó ÇáúÎóíúÑõ
ÇáÑøóãúáöíøõ Ýöí ÈóÇÈö äößóÇÍö ÇáúßóÇÝöÑö Þóæúáóíúäö¡ æóÃóäøó
ÇáÔøóáóÈöíøó ÃóÝúÊóì ÈöÇÔúÊöÑóÇØö ÚóÏóãö ÇáÊøóãúíöíÒö¡ áóßöäú ÕóÑøóÍó
ÇáÓøóÑóÎúÓöíøõ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáÓøöíóÑö ÈöÃóäøó åóÐóÇ ÇáúÞóæúáó ÎóØóÃñ
æóÓóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Úóáóíúåö åõäóÇßó Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì.
ÃóÞõæáõ: æóÈóÞöíó ãóÇ áóæú ÓõÈöíó ãóÚóåõ ÃóÈóæóíúåö Ãóæú ÃóÍóÏõåõãóÇ
ÝóãóÇÊóÇ Ëõãøó ÃõÎúÑöÌó Åáóì ÏóÇÑöäóÇ æóÍúÏóåõ Ýóåõæó ãõÓúáöãñ áöÃóäøóåõ
ÈöãóæúÊöåöãóÇ Ýöí ÏóÇÑö ÇáúÍóÑúÈö ÎóÑóÌó Úóäú ßóæúäöåö ÊóÈóÚðÇ áóåõãóÇ¡
ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ áóæú ãóÇÊóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÅöÎúÑóÇÌö Ãóæú ÇáúÞöÓúãóÉö Ãóæú
ÇáúÈóíúÚö¡ ßóÐóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáÓøöíóÑö ÇáúßóÈöíÑö (Þóæúáõåõ: æóåõæó
ÚóÇÞöáñ) ÞóíúÏñ áöÞóæúáöåö Ãóæú ÃóÓúáóãó ÇáÕøóÈöíøõ áöÃóäøó ßóáóÇãó
ÛóíúÑö ÇáúÚóÇÞöáö ÛóíúÑõ ãõÚúÊóÈóÑò áöÚóÏóãö ÕõÏõæÑöåö Úóäú ÞóÕúÏò
(Þóæúáõåõ Ãóíú ÇÈúäö ÓóÈúÚö Óöäöíäó) ÊóÝúÓöíÑñ áöáúÚóÇÞöáö ÇáøóÐöí
íóÕöÍøõ ÅÓúáóÇãõåõ ÈöäóÝúÓöåö¡ æóÚóÒóÇåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö Åáóì ÝóÊóÇæóì
ÞóÇÑöÆö ÇáúåöÏóÇíóÉö¡ æóÝóÓøóÑóåõ Ýöí ÇáúÚöäóÇíóÉö ÈöÃóäú íóÚúÞöáó
ÇáúãóäóÇÝöÚó æóÇáúãóÖóÇÑøó. æóÃóäøó ÇáúÅöÓúáóÇãó åõÏðì æóÇÊøöÈóÇÚõåõ
ÎóíúÑñ áóåõ¡ æóÝóÓøóÑóåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö ÈöÃóäú íóÚúÞöáó ÕöÝóÉó
ÇáúÅöÓúáóÇãö¡ æóåõæó ãóÇ Ýöí ÇáúÍóÏöíËö «Ãóäú ÊõÄúãöäó ÈöÇóááøóåö
æóãóáóÇÆößóÊöåö æóßõÊõÈöåö æóÑõÓõáöåö æóÇáúíóæúãö ÇáúÂÎöÑö æóÇáúÞóÏóÑö
ÎóíúÑöåö æóÔóÑøöåö» ÞóÇáó: æóåóÐóÇ Ïóáöíáñ Úóáóì Ãóäøó ãõÌóÑøóÏó Þóæúáö
" áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ " áóÇ íõæÌöÈõ ÇáúÍõßúãõ ÈöÇáúÅöÓúáóÇãö ãóÇ
áóãú íõÄúãöäú ÈöãóÇ ÐóßóÑúäóÇ¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö.
ÃóÞõæáõ: æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ãõÑóÇÏóåõ Ãóäú íõÄúãöäó ÈöÐóáößó ÅÐóÇ
ÝõÕøöáó áóåõ æóØõáöÈó ãöäúåõ ÇáúÅöíãóÇäõ Èöåö ÈöÞóÑöíäóÉö ãóÇ íóÃúÊöí¡
Ýóáóæú ÃóäúßóÑóåõ Ãóæú ÇãúÊóäóÚó ãöäú ÇáúÅöÞúÑóÇÑö Èöåö ÈóÚúÏó ÇáØøóáóÈö
áóÇ íóßúÝöíåö Þóæúáõ áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ áöáúÚöáúãö ÈöÃóäøóåõ -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ßóÇäó íóßúÊóÝöí ãöäú ÇáúãõÔúÑößöíäó
ÈöÞóæúáö " áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ " æóÈöÇáúÅöÞúÑóÇÑö ÈöÑöÓóÇáóÊöåö ãöäú
ÛóíúÑö ÅáúÒóÇãò ÈöÊóÝúÕöíáö ÇáúãõÄúãóäö Èöåö¡ äóÚóãú ÞóÏú íõÔúÊóÑóØõ
ÇáúÅöÞúÑóÇÑõ ÈöÇáÔøóåóÇÏóÊóíúäö ãóÚðÇ Ãóæú ÈöæóÇÍöÏóÉò ãöäúåõãóÇ¡ æóÞóÏú
íõÔúÊóÑóØõ ÇáÊøóÈóÑøõÄõ Úóäú ÈóÞöíøóÉö ÇáúÃóÏúíóÇäö ÇáúãõÎóÇáöÝóÉö
ÃóíúÖðÇ Úóáóì ãóÇ ÓóíóÌöíÁõ - Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÝúÕöíáõåõ
Ýöí ÈóÇÈö ÇáÑøöÏøóÉö ÚöäúÏó ÐößúÑö ÇáÔøóÇÑöÍö åõäóÇßó Ãóäøó ÇáúßõÝøóÇÑó
ÎóãúÓóÉõ ÃóÕúäóÇÝò (Þóæúáõåõ: æóáóÇ íóÖõÑøõ ÊóæóÞøõÝõåõ ÅáóÎú) ÝóÅöäøó
ÇáúÚóæøóÇãó ÞóÏú íóÞõæáõæäó: áóÇ äóÚúÑöÝõåõ¡ æóåõãú ãöäú ÇáÊøóæúÍöíÏö
æóÇáúÅöÞúÑóÇÑö æóÇáúÎóæúÝö ãöäú ÇáäøóÇÑö æóØóáóÈö ÇáúÌóäøóÉö ÈöãóßóÇäò¡
æóßóÃóäøóåõãú íóÙõäøõæäó Ãóäøó ÌóæóÇÈó åóÐöåö ÇáúÃóÔúíóÇÁö ÅäøóãóÇ
íóßõæäõ ÈößóáóÇãò ÎóÇÕøò ãóäúÙõæãò ÝóíõÍúÌöãõæäó Úóäú ÇáúÌóæóÇÈö ÈóÍúÑñ
Úóäú ÇáúÝóÊúÍö
(Þóæúáõåõ: æóíõÛóÓøöáõ ÇáúãõÓúáöãõ) Ãóíú ÌóæóÇÒðÇ áöÃóäøó ãöäú ÔõÑõæØö
æõÌõæÈö ÇáúÛõÓúáö ßóæúäó ÇáúãóíøöÊö ãõÓúáöãðÇ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö:
ÍóÊøóì áóÇ íóÌöÈó ÛõÓúáõ ÇáúßóÇÝöÑö áöÃóäøó ÇáúÛõÓúáó æóÌóÈó ßóÑóÇãóÉð
æóÊóÚúÙöíãðÇ áöáúãóíøöÊö¡ æóÇáúßóÇÝöÑõ áóíúÓó ãöäú Ãóåúáö Ðóáößó
(Þóæúáõåõ ÞóÑöíÈóåõ) ãóÝúÚõæáñ ÊóäóÇÒóÚó Ýöíåö ÇáúÃóÝúÚóÇáõ ÇáËøóáóÇËóÉõ
ÞóÈúáóåõ (Þóæúáõåõ ßóÎóÇáöåö) ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáúÞóÑöíÈö
ãóÇ íóÔúãóáõ Ðóæöí ÇáúÃóÑúÍóÇãö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ ÇáúßóÇÝöÑó
ÇáúÃóÕúáöíøó) ÞóíøóÏóåõ ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ Úóäú ÇáúÌóáøóÇÈöíøö Ýöí ÈóÇÈö
ÇáÔøóåöíÏö ÈöÛóíúÑö ÇáúÍóÑúÈöíøö Ø (Þóæúáõåõ ÝóíõáúÞóì Ýöí ÍõÝúÑóÉò)
Ãóíú æóáóÇ íõÛóÓøóáõ¡ æóáóÇ íõßóÝøóäõº æóáóÇ íõÏúÝóÚõ Åáóì ãóäú
ÇäúÊóÞóáó Åáóì Ïöíäöåöãú ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ Ýóáóæú áóåõ
ÞóÑöíÈñ) Ãóíú ãöäú Ãóåúáö ãöáøóÊöåö (Þóæúáõåõ: ãöäú ÛóíúÑö ãõÑóÇÚóÇÉö
ÇáÓøõäøóÉö) ÞóíúÏñ áöáúÃóÝúÚóÇáö ÇáËøóáóÇËóÉö
(2/230)
æóíõáúÞöíåö Ýöí ÍõÝúÑóÉò æóáóíúÓó
áöáúßóÇÝöÑö ÛõÓúáõ ÞóÑöíÈöåö ÇáúãõÓúáöãö:
(æóÅöÐóÇ Íóãóáó ÇáúÌöäóÇÒóÉó æóÖóÚó) äóÏúÈðÇ (ãõÞóÏøöãóåóÇ) ÈößóÓúÑö
ÇáÏøóÇáö æóÊõÝúÊóÍõ æóßóÐóÇ ÇáúãõÄóÎøóÑõ (Úóáóì íóãöíäöåö) ÚóÔúÑó
ÎõØõæóÇÊò áöÍóÏöíËö «ãóäú Íóãóáó ÌöäóÇÒóÉð ÃóÑúÈóÚöíäó ÎõØúæóÉð
ßóÝøóÑóÊú Úóäúåõ ÃóÑúÈóÚöíäó ßóÈöíÑóÉð» (Ëõãøó) æóÖóÚó (ãõÄóÎøöÑóåóÇ)
Úóáóì íóãöíäöåö ßóÐóáößó¡ Ëõãøó ãõÞóÏøöãóåóÇ Úóáóì íóÓóÇÑöåö Ëõãøó
ãõÄóÎøöÑóåóÇ ßóÐóáößó¡ ÝóíóÞóÚõ ÇáúÝóÑóÇÛõ ÎóáúÝó ÇáúÌöäóÇÒóÉö ÝóíóãúÔöí
ÎóáúÝóåóǺ æóÕóÍøó «Ãóäøóåõ - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - Íóãóáó
ÌöäóÇÒóÉó ÓóÚúÏö Èúäö ãõÚóÇÐò» æóíõßúÑóåõ ÚöäúÏóäóÇ Íóãúáõåõ Èóíúäó
ÚóãõæÏöíøö ÇáÓøóÑöíÑö Èóáú íóÑúÝóÚõ ßõáøõ ÑóÌõáò ÞóÇÆöãóÉð ÈöÇáúíóÏö áóÇ
Úóáóì ÇáúÚõäõÞö ßóÇáúÃóãúÊöÚóÉö¡ æóáöÐóÇ ßõÑöåó Íóãúáõåõ Úóáóì ÙóåúÑò
æóÏóÇÈøóÉò
(æóÇáÕøóÈöíøõ ÇáÑøóÖöíÚõ Ãóæú ÇáúÝóØöíãõ Ãóæú ÝóæúÞó Ðóáößó ÞóáöíáðÇ
íóÍúãöáõåõ æóÇÍöÏñ Úóáóì íóÏóíúåö) æóáóæú ÑóÇßöÈðÇ (æóÅöäú ßóÇäó
ßóÈöíÑðÇ Íõãöáó Úóáóì ÇáúÌöäóÇÒóÉö æóíõÓúÑóÚõ ÈöåóÇ ÈöáóÇ ÎóÈóÈò) Ãóíú
ÚóÏúæò ÓóÑöíÚò
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ ÈöÇáÊøóÝúÑöíÚö ÈóÚúÏóåõ (Þóæúáõåõ: æóáóíúÓó áöáúßóÇÝöÑö
ÅáóÎú) Ãóíú ÅÐóÇ áóãú íóßõäú áöáúãõÓúáöãö ÞóÑöíÈñ ãõÓúáöãñ ÝóíóÊóæóáøóì
ÊóÌúåöíÒóåõ ÇáúãõÓúáöãõæäó. æóíõßúÑóåõ Ãóäú íóÏúÎõáó ÇáúßóÇÝöÑõ Ýöí
ÞóÈúÑö ÞóÑöíÈöåö ÇáúãõÓúáöãö áöíóÏúÝöäóåõ ÈóÍúÑñ¡ æóÞóÏøóãúäóÇ Ãóäøóåõ
áóæú ãóÇÊó ãõÓúáöãñ Èóíúäó äöÓóÇÁò ãóÚóåõäøó ßóÇÝöÑñ íõÚóáøöãúäóåõ
ÇáúÛõÓúáó Ëõãøó íõÕóáøöíäó Úóáóíúåö¡ ÝóÊóÛúÓöíáõ ÇáúßóÇÝöÑö ÇáúãõÓúáöãó
Ýöíåö áöáÖøóÑõæÑóÉö ÝóáóÇ íóÏõáøõ Úóáóì Ãóäøóåõ íõãóßøóäõ ãöäú ÊóÌúåöíÒö
ÞóÑöíÈöåö ÇáúãõÓúáöãö ÚöäúÏó ÚóÏóãöåóÇ ÎöáóÇÝðÇ áöáÒøóíúáóÚöíøö¡
ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö.
ãóØúáóÈñ Ýöí Íóãúáö ÇáúãóíøöÊö
(Þóæúáõåõ æóÅöÐóÇ Íóãóáó ÇáúÌöäóÇÒóÉó) ÔõÑõæÚñ Ýöí ÈóíóÇäö ßóíúÝöíøóÉö
ÍóãúáöåóÇ¡ æóßóÇäó íóäúÈóÛöí ÊóÞúÏöíãõåõ Úóáóì ÇáÕøóáóÇÉö ßóãóÇ ÝóÚóáó
Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö áöÊóÞóÏøõãöåö ÚóáóíúåóÇ ÛóÇáöÈðÇ (Þóæúáõåõ äóÏúÈðÇ)
áöÃóäøó Ýöíåö ÅíËóÇÑðÇ áöáúíóãöíäö æóÇáúãõÞóÏøóãö Úóáóì ÇáúíóÓóÇÑö
æóÇáúãõÄóÎøóÑö (Þóæúáõåõ: ÈößóÓúÑö ÇáÏøóÇáö æóÊõÝúÊóÍõ) ÃóÔóÇÑó Åáóì
Ãóäøó ÇáúßóÓúÑó ÃóÝúÕóÍõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÛóÇíóÉö¡ áóßöäøó
ÇáúßóÓúÑó ãóÚó ÇáÊøóÎúÝöíÝö æóÇáúÝóÊúÍó ãóÚó ÇáÊøóÔúÏöíÏö ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÞóÇãõæÓö¡ ÍóíúËõ ÞóÇáó ãõÞóÏøóãõ ÇáÑøöÌúáö ßóãõÍóÓøóäò æóãõÚóÙøóãò
(Þóæúáõåõ áöÍóÏöíËö ãóäú Íóãóáó ÅáóÎú) ÇáúÃóæúáóì ÊóÃúÎöíÑõåõ Úóäú
Þóæúáöåö Ëõãøó ãõÞóÏøóãõåóÇ Ëõãøó ãõÄóÎøóÑõåóÇ Ø æóÇáúÍóÏöíËõ
ÇáúãóÐúßõæÑõ ÐóßóÑóåõ ÇáÒøóíúáóÚöíøõ æóäóÞóáóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö.
æóÝöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö: æóíõÓúÊóÍóÈøõ Ãóäú íóÍúãöáóåóÇ ãöäú ßõáøö
ÌóÇäöÈò ÃóÑúÈóÚöíäó ÎõØúæóÉð áöáúÍóÏöíËö ÇáúãóÐúßõæÑö ÑóæóÇåõ ÃóÈõæ
ÈóßúÑò ÇáäøóÌøóÇÑõ (Þóæúáõåõ ßóÝøóÑóÊú Úóäúåõ ÃóÑúÈóÚöíäó ßóÈöíÑóÉð)
ÈöÈöäóÇÁö ßóÝøóÑóÊú áöáúÝóÇÚöáö¡ æóÖóãöíÑõåõ áöáúÌöäóÇÒóÉö Úóáóì
ÊóÞúÏöíÑö ãõÖóÇÝò: Ãóíú ÍóãúáõåóÇ¡ æóÇáúßóÈöíÑóÉõ ÞóÏú ÊõØúáóÞõ Úóáóì
ÇáÕøóÛöíÑóÉö áöÃóäøó ßõáøó ÐóäúÈò ÕóÛöíÑñ ÈöÇáäøóÙóÑö áöãóÇ ÝóæúÞóåõ¡
ßóÈöíÑñ ÈöÇáäøöÓúÈóÉö áöãóÇ ÊóÍúÊóåõ¡ Ãóæú ÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáúßóÈöíÑóÉö
ÍóÞöíÞóÊõåóÇ¡ æóÞóæúáõåõãú: Åäøó ÇáúßóÈóÇÆöÑó áóÇ ÊõßóÝøóÑõ ÅáøóÇ
ÈöÇáÊøóæúÈóÉö Ãóæú ÈöãóÍúÖö ÇáúÝóÖúáö Ãóæú ÈöÇáúÍóÌøö ÇáúãóÈúÑõæÑö
ãóÍúãõæáñ Úóáóì ãóÇ áóãú íóÑöÏú ÇáäøóÕøõ Ýöíåö Ø æóÓóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ
Ðóáößó Ýöí ßöÊóÇÈö ÇáúÍóÌøö Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ - ÊóÚóÇáóì (Þóæúáõåõ
ßóÐóáößó) Ãóíú ÚóÔúÑó ÎõØõæóÇÊò¡ æóåöíó ãóÚúäóì ßóÐóáößó ÇáËøóÇäöíóÉö¡
æóíóãöíäõ ÇáúÍóÇãöáö íóãöíäõ ÇáúãóíøöÊö¡ æóíóÓóÇÑõ ÇáúÌöäóÇÒóÉö¡
æóíóÓóÇÑõåõ íóÓóÇÑõåõ æóíóãöíäõ ÇáúÌöäóÇÒóÉö ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ Ø (Þóæúáõåõ
æóíõßúÑóåõ ÚöäúÏóäóÇ ÅáóÎú) áöÃóäøó ÇáÓøõäøóÉó ÇáÊøóÑúÈöíÚõ ÈóÍúÑñ¡
æóãóÇ äõÞöáó Úóäú ÈóÚúÖö ÇáÓøóáóÝö ãöäú ÇáúÍóãúáö Èóíúäó ÇáúÚóãõæÏóíúäö
Åäú ËóÈóÊó ÝóáöÚóÇÑöÖò ßóÖöíÞö ÇáúãóßóÇäö Ãóæú ßóËúÑóÉö ÇáäøóÇÓö Ãóæú
ÞöáøóÉö ÇáúÍóÇãöáöíäó ßóãóÇ ÈóÓóØóåõ Ýöí ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö (Þóæúáõåõ
ÞóÇÆöãóÉð) Ãóíú ãöäú ÞóæóÇÆöãö ÇáÓøóÑöíÑö ÇáúÃóÑúÈóÚö (Þóæúáõåõ
ÈöÇáúíóÏö) Ãóíú Ëõãøó íóÖóÚõ Úóáóì ÇáúÚõäõÞö¡ æóÞóæúáõåõ: áóÇ Úóáóì
ÇáúÚõäõÞö: Ãóíú ÇÈúÊöÏóÇÁð ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ ÔóíúÎõäóÇ. ÇåÜ. Í. æóÝöí
ÇáúÍöáúíóÉö Ãóæú íóÑúÝóÚõæäóåõ ÃóÎúÐðÇ ÈöÇáúíóÏö áóÇ æóÖúÚðÇ Úóáóì
ÇáúÚõäõÞö ßóãóÇ ÊõÍúãóáõ ÇáúÃóËúÞóÇáõ¡ ÐóßóÑóåõ ÇáúÝóÞöíåõ ÃóÈõæ
ÇááøóíúËö Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúÌóÇãöÚö ÇáÕøóÛöíÑö ÇåÜ æóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáúÚõäõÞö
ÇáúßóÊöÝõ ßóãóÇ ÞóÇáó Ø (ÞóÇáó æóáöÐóÇ ÅáóÎú) ÚöáøóÉñ áöãóÇ ÇõÓúÊõÝöíÏó
ãöäú Ãóäøó Íóãúáóåõ ßóÇáúÃóãúÊöÚóÉö ãóßúÑõæåñ Ø
(Þóæúáõåõ: íóÍúãöáõåõ æóÇÍöÏñ Úóáóì íóÏóíúåö) Ãóíú æóíóÊóÏóÇæóáõåõ
ÇáäøóÇÓõ ÈöÇáúÍóãúáö Úóáóì ÃóíúÏöíåöãú ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ æóíõÓúÑöÚõ
ÈöåóÇ) ãóÚúØõæÝñ Úóáóì Þóæúáöåö æóÖóÚó ãõÞóÏøóãóåóÇ (Þóæúáõåõ ÈöáóÇ
ÎóÈóÈò) ÈöãõÚúÌóãóÉö ãóÝúÊõæÍóÉò æóãõæóÍøóÏóÊóíúäö.
(2/231)
æóáóæú Èöåö ßõÑöåó
(æóßõÑöåó ÊóÃúÎöíÑõ ÕóáóÇÊöåö æóÏóÝúäöåö áöíõÕóáøöíó Úóáóíúåö ÌóãúÚñ
ÚóÙöíãñ ÈóÚúÏó ÕóáóÇÉö ÇáúÌõãõÚóÉö) ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÎöíÝó ÝóæúÊõåóÇ ÈöÓóÈóÈö
ÏóÝúäöåö ÞõäúíóÉñ (ßóãóÇ ßõÑöåó) áöãõÊøóÈöÚöåóÇ (ÌõáõæÓñ ÞóÈúáó
æóÖúÚöåóÇ) æóÞöíóÇãñ ÈóÚúÏóåõ (æóáóÇ íóÞõæãõ ãóäú Ýöí ÇáúãõÕóáøóì áóåóÇ
ÅÐóÇ ÑóÂåóÇ) ÞóÈúáó æóÖúÚöåóÇ æóáóÇ ãóäú ãóÑøóÊú Úóáóíúåö åõæó
ÇáúãõÎúÊóÇÑõ¡ æóãóÇ æóÑóÏó Ýöíåö ãóäúÓõæÎñ ÒóíúáóÚöíøñ
(æóäõÏöÈó ÇáúãóÔúíõ ÎóáúÝóåóÇ) áöÃóäøóåóÇ ãóÊúÈõæÚóÉñ ÅáøóÇ Ãóäú íóßõæäó
ÎóáúÝóåóÇ äöÓóÇÁñ ÝóÇáúãóÔúíõ ÃóãóÇãóåóÇ ÃóÍúÓóäõ ÇÎúÊöíóÇÑñ. æóíõßúÑóåõ
ÎõÑõæÌõåõäøó ÊóÍúÑöíãðÇ¡ æóÊõÒúÌóÑõ ÇáäøóÇÆöÍóÉõ¡ æóáóÇ íõÊúÑóßõ
ÇÊøöÈóÇÚõåóÇ áöÃóÌúáöåóÇ¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÍóÏøõ ÇáÊøóÚúÌöíáö ÇáúãóÓúäõæäö Ãóäú íõÓúÑöÚó Èöåö ÈöÍóíúËõ áóÇ
íóÖúØóÑöÈõ ÇáúãóíøöÊõ Úóáóì ÇáúÌöäóÇÒóÉö áöáúÍóÏöíËö «ÃóÓúÑöÚõæÇ
ÈöÇáúÌöäóÇÒóÉö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÕóÇáöÍóÉð ÞóÏøóãúÊõãõæåóÇ Åáóì ÇáúÎóíúÑö¡
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÛóíúÑó Ðóáößó ÝóÔóÑøñ ÊóÖóÚõæäóåõ Úóäú ÑöÞóÇÈößõãú»
æóÇáúÃóÝúÖóáõ Ãóäú íõÚóÌøöáó ÈöÊóÌúåöíÒöåö ßõáøöåö ãöäú Íöíäö íóãõæÊõ
ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ æóáóæú Èöåö ßõÑöåó) áöÃóäøóåõ ÇÒúÏöÑóÇÁñ ÈöÇáúãóíøöÊö
æóÅöÖúÑóÇÑñ ÈöÇáúãõÊøóÈöÚöíäó ÈóÍúÑñ
(Þóæúáõåõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÎöíÝó ÅáóÎú) ÝóíõÄóÎøóÑõ ÇáÏøóÝúäõ æóÊõÞóÏøóãõ
ÕóáóÇÉõ ÇáúÚöíÏö Úóáóì ÕóáóÇÉö ÇáúÌöäóÇÒóÉö¡ æóÇáúÌöäóÇÒóÉö Úóáóì
ÇáúÎõØúÈóÉö æóÇáúÞöíóÇÓõ ÊóÞúÏöíãõåóÇ Úóáóì ÇáúÚöíÏö¡ áóßöäøóåõ ÞõÏøöãó
ãóÎóÇÝóÉó ÇáÊøóÔúæöíÔö¡ æóßóíú áóÇ íóÙõäøóåóÇ ãóäú Ýöí ÃõÎúÑóíóÇÊö
ÇáÕøõÝõæÝö ÃóäøóåóÇ ÕóáóÇÉõ ÇáúÚöíÏö ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáúÞõäúíóÉö.
æóãõÝóÇÏõåõ ÊóÞúÏöíãõ ÇáúÌõãõÚóÉö Úóáóì ÇáúÌöäóÇÒóÉö áöáúÚöáøóÉö
ÇáúãóÐúßõæÑóÉö æóáöÃóäøóåóÇ ÝóÑúÖõ Úóíúäò¡ Èóáú ÇáúÝóÊúæóì Úóáóì
ÊóÞúÏöíãö ÓõäøóÊöåóÇ ÚóáóíúåóÇ¡ æóãóÑøó ÊóãóÇãõåõ Ýöí Ãóæøóáö ÈóÇÈö
ÕóáóÇÉö ÇáúÚöíÏö (Þóæúáõåõ: ÌõáõæÓñ ÞóÈúáó æóÖúÚöåóÇ) áöáäøóåúíö Úóäú
Ðóáößó ßóãóÇ Ýöí ÇáÓøöÑóÇÌö äóåúÑñ¡ æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøó ÇáúßóÑóÇåóÉó
ÊóÍúÑöíãöíøóÉñ Ñóãúáöíøñ (Þóæúáõåõ æóÞöíóÇãñ ÈóÚúÏóåõ) Ãóíú íõßúÑóåõ
ÇáúÞöíóÇãõ ÈóÚúÏó æóÖúÚöåóÇ Úóäú ÇáúÃóÚúäóÇÞö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö
æóÇáúÚöäóÇíóÉö. æóÝöí ÇáúãõÍöíØö ÎöáóÇÝõåõ ÍóíúËõ ÞóÇáó: æóÇáúÃóÝúÖóáõ
Ãóäú áóÇ íóÌúáöÓõæÇ ÍóÊøóì íõÓóæøõæÇ Úóáóíúåö ÇáÊøõÑóÇÈó. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö: æóÇáúÃóæøóáõ Ãóæúáóì¡ áöãóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: áóÇ ÈóÃúÓó
ÈöÇáúÌõáõæÓö ÈóÚúÏó ÇáúæóÖúÚö¡ áöãóÇ Ñõæöíó Úóäú ÚõÈóÇÏóÉó Èúäö
ÇáÕøóÇãöÊö «Ãóäøóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ßóÇäó áóÇ
íóÌúáöÓõ ÍóÊøóì íõæÖóÚó ÇáúãóíøöÊõ Ýöí ÇááøóÍúÏö¡ ÝóßóÇäó ÞóÇÆöãðÇ ãóÚó
ÃóÕúÍóÇÈöåö Úóáóì ÑóÃúÓö ÞóÈúÑò ÝóÞóÇáó íóåõæÏöíøñ: åóßóÐóÇ äóÕúäóÚõ
ÈöãóæúÊóÇäóÇ¡ ÝóÌóáóÓó - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - æóÞóÇáó
áöÃóÕúÍóÇÈöåö: ÎóÇáöÝõæåõãú» Ãóíú Ýöí ÇáúÞöíóÇãö¡ ÝóáöÐóÇ ßõÑöåó¡
æóãõÞúÊóÖóÇåõ ÃóäøóåóÇ ßóÑóÇåóÉõ ÊóÍúÑöíãò¡ æóåõæó ãõÞóíøóÏñ ÈöÚóÏóãö
ÇáúÍóÇÌóÉö æóÇáÖøóÑõæÑóÉö Ñóãúáöíøñ (Þóæúáõåõ æóãóÇ æóÑóÏó Ýöíåö) Ãóíú
ãöäú Þóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ÅÐóÇ ÑóÃóíúÊõãú
ÇáúÌöäóÇÒóÉó ÝóÞõæãõæÇ áóåóÇ ÍóÊøóì ÊõÎóáøöÝóßõãú Ãóæú ÊõæÖóÚó» . ÇåÜ. Í
ÞóÇáó Çáäøóæóæöíøõ Ýöí ÔóÑúÍö ãõÓúáöãò åõæó ÈöÖóãøö ÇáÊøóÇÁö æóßóÓúÑö
ÇááøóÇãö ÇáúãõÔóÏøóÏóÉö: Ãóíú ÊóÕöíÑõæäó æóÑóÇÁóåóÇ ÛóÇÆöÈöíäó ÚóäúåóÇ.
ÇåÜ. ãóÏóäöíøñ (Þóæúáõåõ ãóäúÓõæÎñ) Ãóíú ÈöãóÇ ÑóæóÇåõ ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ
æóÇÈúäõ ãóÇÌóåú æóÃóÍúãóÏõ æóÇáØøóÍóÇæöíøõ ãöäú ØõÑõÞò Úóäú Úóáöíøò
«ÞóÇãó ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Ëõãøó
ÞóÚóÏó» æóáöãõÓúáöãò ÈöãóÚúäóÇåõ¡ æóÞóÇáó " ÞóÏú ßóÇäó Ëõãøó äõÓöÎó "
ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö
(Þóæúáõåõ áöÃóäøóåóÇ ãóÊúÈõæÚóÉñ) íõÔöíÑõ Åáóì ãóÇ Ýöí ÕóÍöíÍö
ÇáúÈõÎóÇÑöíøö Úóäú ÇáúÈóÑóÇÁö Èúäö ÚóÇÒöÈò «ÃóãóÑóäóÇ ÑóÓõæáõ Çááøóåö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÈöÇÊøöÈóÇÚö ÇáúÌöäóÇÒóÉö» ÞóÇáó
Úóáöíøñ: ÇáúÅöÊúÈóÇÚõ áóÇ íóÞóÚõ ÅáøóÇ Úóáóì ÇáÊøóÇáöí¡ æóáóÇ íõÓóãøóì
ÇáúãõÞóÏøóãõ ÊóÇÈöÚðÇ Èóáú åõæó ãóÊúÈõæÚñ¡ æóÇáúÃóãúÑõ áöáäøóÏúÈö áóÇ
áöáúæõÌõæÈö áöáúÅöÌúãóÇÚö. æóÚóäú Úóáöíøò: ÞóÏøöãúåóÇ Èóíúäó íóÏóíúß
æóÇÌúÚóáúåóÇ äõÕúÈó Úóíúäóíúß¡ ÝóÅöäøóãóÇ åöíó ãóæúÚöÙóÉñ æóÊóÐúßöÑóÉñ
æóÚöÈúÑóÉñ¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ ÅáøóÇ Ãóäú
íóßõæäó ÎóáúÝóåóÇ äöÓóÇÁñ) ÇáÙøóÇåöÑõ ÊóÞúíöíÏõåõ ÈöãóÇ ÅÐóÇ ÎóÔöíó
ÇáöÇÎúÊöáóÇØó ãóÚóåõäøó Ãóæú ßóÇäó Ýöíåöäøó äóÇÆöÍóÉñ ÈöÞóÑöíäóÉö ãóÇ
ÈóÚúÏóåõ ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ æóíõßúÑóåõ ÎõÑõæÌõåõäøó ÊóÍúÑöíãðÇ)
áöÞóæúáöåö - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - «ÇÑúÌöÚúäó ãóÃúÒõæÑóÇÊò
ÛóíúÑó ãóÃúÌõæÑóÇÊò» ÑóæóÇåõ ÇÈúäõ ãóÇÌóåú ÈöÓóäóÏò ÖóÚöíÝò¡ áóßöäú
íõÚóÖøöÏõåõ ÇáúãóÚúäóì ÇáúÍóÇÏöËõ ÈöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáÒøóãóÇäö ÇáøóÐöí
ÃóÔóÇÑóÊú Åáóíúåö ÚóÇÆöÔóÉõ ÈöÞóæúáöåóÇ: áóæú Ãóäøó ÑóÓõæáó Çááøóåö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÑóÃóì ãóÇ ÃóÍúÏóËó ÇáäøöÓóÇÁõ
ÈóÚúÏóåõ áóãóäóÚóåõäøó ßóãóÇ ãõäöÚóÊú äöÓóÇÁõ Èóäöí ÅÓúÑóÇÆöíáó¡ æóåóÐóÇ
Ýöí äöÓóÇÁö ÒóãóÇäöåóÇ¡ ÝóãóÇ Ùóäøõß ÈöäöÓóÇÁö ÒóãóÇäöäóÇ. æóÃóãøóÇ ãóÇ
Ýöí ÇáÕøóÍöíÍóíúäö «Úóäú Ãõãøö ÚóØöíøóÉó äõåöíäóÇ Úóäú ÇÊøöÈóÇÚö
ÇáúÌóäóÇÆöÒö æóáóãú íóÚúÒöãú ÚóáóíúäóÇ» Ãóíú Ãóäøóåõ äóåúíõ ÊóäúÒöíåò¡
ÝóíóäúÈóÛöí Ãóäú íóÎúÊóÕøó ÈöÐóáößó ÇáÒøóãóäö ÍóíúËõ ßóÇäó íõÈóÇÍõ
áóåõäøó ÇáúÎõÑõæÌõ áöáúãóÓóÇÌöÏö æóÇáúÃóÚúíóÇÏö¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ æóÊõÒúÌóÑõ ÇáäøóÇÆöÍóÉõ) æóßóÐóÇ ÇáÕøóÇÆöÍóÉõ
ÔõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉñ (Þóæúáõåõ: æóáóÇ íõÊúÑóßõ ÇÊøöÈóÇÚõåóÇ áöÃóÌúáöåóÇ)
Ãóíú áöÃóÌúáö ÇáäøóÇÆöÍóÉö áöÃóäøó ÇáÓøõäøóÉó áóÇ ÊõÊúÑóßõ ÈöãóÇ
ÇÞúÊóÑóäó ÈöåóÇ ãöäú ÇáúÈöÏúÚóÉö.
(2/232)
æóáóÇ íóãúÔöí Úóäú íóãöíäöåóÇ
æóíóÓóÇÑöåóÇ (æóáóæú ãóÔóì ÃóãóÇãóåóÇ ÌóÇÒó) æóÝöíåö ÝóÖöíáóÉñ ÃóíúÖðÇ
(æó) áóßöäú (Åäú ÊóÈóÇÚóÏó ÚóäúåóÇ Ãóæú ÊóÞóÏøóãó Çáúßõáøõ) Ãóæú ÑóßöÈó
ÃóãóÇãóåóÇ
(ßõÑöåó) ßóãóÇ ßõÑöåó ÝöíåóÇ ÑóÝúÚõ ÕóæúÊò ÈöÐößúÑò Ãóæú ÞöÑóÇÁóÉò
ÝóÊúÍñ
(æóÍóÝúÑõ ÞóÈúÑöåö)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóáóÇ íóÑöÏõ ÇáúæóáöíãóÉó - ÍóíúËõ íóÊúÑõßõ ÍõÖõæÑóåóÇ áöÈöÏúÚóÉò ÝöíåóÇ
- áöáúÝóÇÑöÞö¡ ÈöÃóäøóåõãú áóæú ÊóÑóßõæÇ ÇáúãóÔúíó ãóÚó ÇáúÌöäóÇÒóÉö
áóÒöãó ÚóÏóãõ ÇäúÊöÙóÇãöåóÇ¡ æóáóÇ ßóÐóáößó ÇáúæóáöíãóÉõ áöæõÌõæÏö ãóäú
íóÃúßõáõ ÇáØøóÚóÇãó Ø Úóäú ÃóÈöí ÇáÓøõÚõæÏö: æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇÊøöÈóÇÚöåóÇ ÇáúãóÔúíõ ãóÚóåóÇ ãõØúáóÞðÇ áóÇ ÎõÕõæÕõ
ÇáúãóÔúíö ÎóáúÝóåóÇ¡ Èóáú íõÊúÑóßõ ÇáúãóÔúíõ ÎóáúÝóåóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú
äóÇÆöÍóÉð¡ áöãóÇ ãóÑøó Úóäú ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö¡ æóíóÍúÕõáõ ÇáÊøóæúÝöíÞõ
(Þóæúáõåõ: æóáóÇ íóãúÔöí Úóäú íóãöíäöåóÇ æóíóÓóÇÑöåóÇ) ßóÐóÇ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÈóÍúÑö. æóÝöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö: áóÇ ÈóÃúÓó Èöåö¡
ÝóÃóÝóÇÏó Ãóäøóåõ ÎöáóÇÝõ ÇáúÃóæúáóì áöÃóäøó Ýöíåö ÊóÑúßó ÇáúãóäúÏõæÈö
æóåõæó ÇÊøöÈóÇÚõåóÇ (Þóæúáõåõ ÌóÇÒó) Ãóíú ÈöáóÇ ßóÑóÇåóÉò ÍöáúíóÉñ
(Þóæúáõåõ æóÝöíåö ÝóÖöíáóÉñ ÃóíúÖðÇ) ÃóÎúÐðÇ ãöäú Þóæúáöåöãú Åäøó
ÇáúãóÔúíó ÎóáúÝóåóÇ ÃóÝúÖóáõ ÚöäúÏóäóÇ (Þóæúáõåõ: Åäú ÊóÈóÇÚóÏó ÚóäúåóÇ)
Ãóíú ÈöÍóíúËõ íõÚóÏøõ ãóÇÔöíðÇ æóÍúÏóåõ (Þóæúáõåõ: Ãóæú ÊóÞóÏøóãó
Çáúßõáøõ) Ãóíú æóÊóÑóßõæåóÇ ÎóáúÝóåõãú áóíúÓó ãóÚóåóÇ ÃóÍóÏñ (Þóæúáõåõ
Ãóæú ÑóßöÈó ÃóãóÇãóåóÇ) áöÃóäøóåõ íóÖõÑøõ Èöãóäú ÎóáúÝóåõ ÈöÅöËóÇÑóÉö
ÇáúÛõÈóÇÑö¡ ÃóãøóÇ ÇáÑøõßõæÈõ ÎóáúÝóåóÇ ÝóáóÇ ÈóÃúÓó Èöåö¡ æóÇáúãóÔúíõ
ÃóÝúÖóáõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
(Þóæúáõåõ ßõÑöåó) ÇáÙøóÇåöÑõ ÃóäøóåóÇ ÊóäúÒöíåöíøóÉñ Ñóãúáöíøñ. ÃóÞõæáõ:
áóßöäú Åäú ÊóÍóÞøóÞó ÇáÖøóÑóÑõ ÈöÇáÑøõßõæÈö ÃóãóÇãóåóÇ Ýóåöíó
ÊóÍúÑöíãöíøóÉñ ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ: ßóãóÇ ßõÑöåó ÅáóÎú) Þöíáó
ÊóÍúÑöíãðÇ¡ æóÞöíáó ÊóäúÒöíåðÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÛóÇíóÉö.
æóÝöíåö ÚóäúåóÇ: æóíóäúÈóÛöí áöãóäú ÊóÈöÚó ÇáúÌöäóÇÒóÉó Ãóäú íõØöíáó
ÇáÕøóãúÊó. æóÝöíåö Úóäú ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö: ÝóÅöäú ÃóÑóÇÏó Ãóäú íóÐúßõÑó
Çááøóåó - ÊóÚóÇáóì - íóÐúßõÑõåõ Ýöí äóÝúÓöåö {Åöäøóåõ áÇ íõÍöÈøõ
ÇáúãõÚúÊóÏöíäó} [ÇáÃÚÑÇÝ: 55] Ãóíú ÇáúÌóÇåöÑöíäó ÈöÇáÏøõÚóÇÁö. æóÚóäú
ÅÈúÑóÇåöíãó Ãóäøóåõ ßóÇäó íóßúÑóåõ Ãóäú íóÞõæáó ÇáÑøóÌõáõ æóåõæó íóãúÔöí
ãóÚóåóÇ ÇÓúÊóÛúÝöÑõæÇ áóåõ ÛóÝóÑó Çááøóåõ áóßõãú. ÇåÜ. ÞõáúÊ: æóÅöÐóÇ
ßóÇäó åóÐóÇ Ýöí ÇáÏøõÚóÇÁö æóÇáÐøößúÑö ÝóãóÇ Ùóäøõß ÈöÇáúÛöäóÇÁö
ÇáúÍóÇÏöËö Ýöí åóÐóÇ ÇáÒøóãóÇäö.
[ãØáÈ Ýöí ÏÝä ÇáúãóíøöÊ]
(Þóæúáõåõ æóÍóÝúÑõ ÞóÈúÑöåö ÅáóÎú) ÔõÑõæÚñ Ýöí ãóÓóÇÆöáö ÇáÏøóÝúäö.
æóåõæó ÝóÑúÖõ ßöÝóÇíóÉò Åäú Ãóãúßóäó ÅÌúãóÇÚðÇ ÍöáúíóÉñ. æóÇÍúÊóÑóÒó
ÈöÇáúÅöãúßóÇäö ÚóãøóÇ ÅÐóÇ áóãú íõãúßöäú ßóãóÇ áóæú ãóÇÊó Ýöí ÓóÝöíäóÉò
ßóãóÇ íóÃúÊöí. æóãõÝóÇÏõåõ Ãóäøóåõ áóÇ íõÌúÒöÆõ ÏóÝúäõåõ Úóáóì æóÌúåö
ÇáúÃóÑúÖö ÈöÈöäóÇÁò Úóáóíúåö ßóãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉõ¡ æóáóãú
ÃóÑóåõ áöÃóÆöãøóÊöäóÇ ÕóÑöíÍðÇ¡ æóÃóÔóÇÑó ÈöÅöÝúÑóÇÏö ÇáÖøóãöíÑö Åáóì
ãóÇ ÊóÞóÏøóãó ãöäú Ãóäøóåõ áóÇ íõÏúÝóäõ ÇËúäóÇäö Ýöí ÞóÈúÑò ÅáøóÇ
áöÖóÑõæÑóÉò¡ æóåóÐóÇ Ýöí ÇáöÇÈúÊöÏóÇÁö¡ æóßóÐóÇ ÈóÚúÏóåõ. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö¡ æóáóÇ íõÍúÝóÑõ ÞóÈúÑñ áöÏóÝúäö ÂÎóÑó ÅáøóÇ Åäú Èóáöíó
ÇáúÃóæøóáõ Ýóáóãú íóÈúÞó áóåõ ÚóÙúãñ ÅáøóÇ Ãóäú áóÇ íõæÌóÏó ÝóÊõÖóãøõ
ÚöÙóÇãõ ÇáúÃóæøóáö æóíõÌúÚóáõ ÈóíúäóåõãóÇ ÍóÇÌöÒñ ãöäú ÊõÑóÇÈò.
æóíõßúÑóåõ ÇáÏøóÝúäõ Ýöí ÇáúÝóÓóÇÞöíö ÇåÜ æóåöíó ßóÈóíúÊò ãóÚúÞõæÏò
ÈöÇáúÈöäóÇÁö íóÓóÚõ ÌóãóÇÚóÉð ÞöíóÇãðÇ áöãõÎóÇáóÝóÊöåóÇ ÇáÓøõäøóÉó
ÅãúÏóÇÏñ. æóÇáúßóÑóÇåóÉõ ÝöíåóÇ ãöäú æõÌõæåò: ÚóÏóãö ÇááøóÍúÏö¡ æóÏóÝúäö
ÇáúÌóãóÇÚóÉö Ýöí ÞóÈúÑò æóÇÍöÏò ÈöáóÇ ÖóÑõæÑóÉò¡ æóÇÎúÊöáóÇØö ÇáÑøöÌóÇáö
ÈöÇáäøöÓóÇÁö ÈöáóÇ ÍóÇÌöÒò¡ æóÊóÌúÕöíÕöåóÇ¡ æóÇáúÈöäóÇÁö ÚóáóíúåóÇ
ÈóÍúÑñ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: æóÎõÕõæÕðÇ Åäú ßóÇäó ÝöíåóÇ ãóíøöÊñ áóãú
íóÈúáõº æóãóÇ íóÝúÚóáõåõ ÌóåóáóÉõ ÇáúÍóÝøóÇÑöíäó ãöäú äóÈúÔö ÇáúÞõÈõæÑö
ÇáøóÊöí áóãú ÊóÈúáõ ÃóÑúÈóÇÈõåóÇ¡ æóÅöÏúÎóÇáö ÃóÌóÇäöÈó Úóáóíúåöãú
Ýóåõæó ãöäú ÇáúãõäúßóÑö ÇáÙøóÇåöÑö¡ æóáóíúÓó ãöäú ÇáÖøóÑõæÑóÉö
ÇáúãõÈöíÍóÉö áöÌóãúÚö ãóíøöÊóíúäö ÝóÃóßúËóÑó ÇÈúÊöÏóÇÁð Ýöí ÞóÈúÑò
æóÇÍöÏò ÞóÕúÏó ÏóÝúäö ÇáÑøóÌõáö ãóÚó ÞóÑöíÈöåö Ãóæú ÖöíÞö ÇáúãóÍóáøö Ýöí
Êöáúßó ÇáúãóÞúÈóÑóÉö ãóÚó æõÌõæÏö ÛóíúÑöåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ãöãøóÇ
íõÊóÈóÑøóßõ ÈöÇáÏøóÝúäö ÝöíåóÇ ÝóÖúáðÇ Úóäú ßóæúäö Ðóáößó æóäóÍúæöåö
ãõÈöíÍðÇ áöáäøóÈúÔö¡ æóÅöÏúÎóÇáö ÇáúÈóÚúÖö Úóáóì ÇáúÈóÚúÖö ÞóÈúáó
ÇáúÈöáóì ãóÚó ãóÇ Ýöíåö ãöäú åóÊúßö ÍõÑúãóÉö ÇáúãóíøöÊö ÇáúÃóæøóáö¡
æóÊóÝúÑöíÞö ÃóÌúÒóÇÆöåö¡ ÝóÇáúÍóÐóÑõ ãöäú Ðóáößó ÇåÜ: æóÞóÇáó
ÇáÒøóíúáóÚöíøõ: æóáóæú Èóáöíó ÇáúãóíøöÊõ æóÕóÇÑó ÊõÑóÇÈðÇ ÌóÇÒó ÏóÝúäõ
ÛóíúÑöåö Ýöí ÞóÈúÑöåö æóÒóÑúÚõåõ æóÇáúÈöäóÇÁõ Úóáóíúåö ÇåÜ. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÅöãúÏóÇÏö: æóíõÎóÇáöÝõåõ ãóÇ Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ ÅÐóÇ ÕóÇÑó
ÇáúãóíøöÊõ ÊõÑóÇÈðÇ Ýöí ÇáúÞóÈúÑö íõßúÑóåõ ÏóÝúäõ ÛóíúÑöåö Ýöí ÞóÈúÑöåö
áöÃóäøó ÇáúÍõÑúãóÉó ÈóÇÞöíóÉñ¡ æóÅöäú ÌóãóÚõæÇ ÚöÙóÇãóåõ Ýöí äóÇÍöíóÉò
Ëõãøó ÏõÝöäó ÛóíúÑõåõ Ýöíåö ÊóÈóÑøõßðÇ ÈöÇáúÌöíÑóÇäö ÇáÕøóÇáöÍöíäó¡
æóíõæÌóÏõ ãóæúÖöÚñ ÝóÇÑöÛñ íõßúÑóåõ Ðóáößó. ÇåÜ.
(2/233)
Ýöí ÛóíúÑö ÏóÇÑò (ãöÞúÏóÇÑó äöÕúÝö
ÞóÇãóÉò) ÝóÅöäú ÒóÇÏó ÝóÍóÓóäñ (æóíõáúÍóÏõ æóáóÇ íõÔóÞøõ) ÅáøóÇ Ýöí
ÃóÑúÖò ÑóÎúæóÉò (æóáóÇ) íóÌõæÒõ Ãóäú (íõæÖóÚó Ýöíåö ãõÖúÑöÈóÉñ) æóãóÇ
Ñõæöíó Úóäú Úóáöíøò ÝóÛóíúÑõ ãóÔúåõæÑò áóÇ íõÄúÎóÐõ Èöåö ÙóåöíÑöíøóÉñ
(æóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇöÊøöÎóÇÐö ÊóÇÈõæÊò)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: áóßöäú Ýöí åóÐóÇ ãóÔóÞøóÉñ ÚóÙöíãóÉñ¡ ÝóÇáúÃóæúáóì ÅäóÇØóÉõ
ÇáúÌóæóÇÒö ÈöÇáúÈöáóì ÅÐú áóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÚóÏøó áößõáøö ãóíøöÊò
ÞóÈúÑñ áóÇ íõÏúÝóäõ Ýöíåö ÛóíúÑõåõ¡ æóÅöäú ÕóÇÑó ÇáúÃóæøóáõ ÊõÑóÇÈðÇ áóÇ
ÓöíøóãóÇ Ýöí ÇáúÃóãúÕóÇÑö ÇáúßóÈöíÑóÉö ÇáúÌóÇãöÚóÉö¡ æóÅöáøóÇ áóÒöãó
Ãóäú ÊóÚõãøó ÇáúÞõÈõæÑõ ÇáÓøóåúáó æóÇáúæóÚúÑó¡ Úóáóì Ãóäøó ÇáúãóäúÚó
ãöäú ÇáúÍóÝúÑö Åáóì Ãóäú íóÈúÞóì ÚóÙúãñ ÚóÓöÑñ ÌöÏøðÇ æóÅöäú Ãóãúßóäó
Ðóáößó áöÈóÚúÖö ÇáäøóÇÓö¡ áóßöäøó ÇáúßóáóÇãó Ýöí ÌóÚúáöåö ÍõßúãðÇ
ÚóÇãøðÇ áößõáøö ÃóÍóÏò ÝóÊóÃóãøóáú.
[ÊóÊöãøóÉñ]
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÃóÍúßóÇãö: áóÇ ÈóÃúÓó ÈöÃóäú íõÞúÈóÑó ÇáúãõÓúáöãõ Ýöí
ãóÞóÇÈöÑö ÇáúãõÔúÑößöíäó ÅÐóÇ áóãú íóÈúÞó ãöäú ÚóáóÇãóÇÊöåöãú ÔóíúÁñ
ßóãóÇ Ýöí ÎöÒóÇäóÉö ÇáúÝóÊóÇæóì¡ æóÅöäú ÈóÞöíó ãöäú ÚöÙóÇãöåöãú ÔóíúÁñ
ÊõäúÈóÔõ æóÊõÑúÝóÚõ ÇáúÂËóÇÑõ æóÊõÊøóÎóÐõ ãóÓúÌöÏðÇ¡ áöãóÇ Ñõæöíó «Ãóäøó
ãóÓúÌöÏó ÇáäøóÈöíøö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ßóÇäó ÞóÈúáõ
ãóÞúÈóÑóÉó ÇáúãõÔúÑößöíäó ÝóäõÈöÔóÊú» ßóÐóÇ Ýöí ÇáúæóÇÞöÚóÇÊö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ Ýöí ÛóíúÑö ÏóÇÑò) íõÛúäöí Úóäúåõ ãóÇ íóÃúÊöí ãóÊúäðÇ (Þóæúáõåõ
ãöÞúÏóÇÑõ äöÕúÝö ÞóÇãóÉò ÅáóÎú) Ãóæú Åáóì ÍóÏøö ÇáÕøóÏúÑö¡ æóÅöäú ÒóÇÏó
Åáóì ãöÞúÏóÇÑö ÞóÇãóÉò Ýóåõæó ÃóÍúÓóäõ ßóãóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ ÝóÚõáöãó
Ãóäøó ÇáúÃóÏúäóì äöÕúÝõ ÇáúÞóÇãóÉö æóÇáúÃóÚúáóì ÇáúÞóÇãóÉõ¡ æóãóÇ
ÈóíúäóåõãóÇ ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö¡ æóåóÐóÇ ÍóÏøõ ÇáúÚõãúÞö¡ æóÇáúãóÞúÕõæÏõ
ãöäúåõ ÇáúãõÈóÇáóÛóÉõ Ýöí ãóäúÚö ÇáÑøóÇÆöÍóÉö æóäóÈúÔö ÇáÓøöÈóÇÚö. æóÝöí
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö: æóØõæáõåõ Úóáóì ÞóÏúÑö Øõæáö ÇáúãóíøöÊö¡ æóÚóÑúÖõåõ
Úóáóì ÞóÏúÑö äöÕúÝö Øõæáöåö (Þóæúáõåõ: æóíõáúÍóÏõ) áöÃóäøóåõ ÇáÓøõäøóÉõ
æóÕöÝóÊõåõ Ãóäú íõÍúÝóÑó ÇáúÞóÈúÑõ Ëõãøó íõÍúÝóÑó Ýöí ÌóÇäöÈö
ÇáúÞöÈúáóÉö ãöäúåõ ÍóÝöíÑóÉñ ÝóíõæÖóÚõ ÝöíåóÇ ÇáúãóíøöÊõ æóíõÌúÚóáõ
Ðóáößó ßóÇáúÈóíúÊö ÇáúãõÓúÞóÝö ÍöáúíóÉñ (Þóæúáõåõ æóáóÇ íõÔóÞøõ)
æóÕöÝóÊõåõ Ãóäú íõÍúÝóÑó Ýöí æóÓóØö ÇáúÞóÈúÑö ÍóÝöíÑóÉñ ÝóíõæÖóÚõ ÝöíåóÇ
ÇáúãóíøöÊõ ÍöáúíóÉñ (Þóæúáõåõ ÅáøóÇ Ýöí ÃóÑúÖò ÑóÎúæóÉò) ÝóíõÎóíøóÑõ
Èóíúäó ÇáÔøöÞøö æóÇöÊøöÎóÇÐö ÊóÇÈõæÊò Ø Úóäú ÇáÏøõÑøö ÇáúãõäúÊóÞóì¡
æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö.
æóãõÞúÊóÖóì ÇáúãõÞóÇÈóáóÉö Ãóäøóåõ íõáúÍóÏõ æóíõæÖóÚõ ÇáÊøóÇÈõæÊõ Ýöí
ÇááøóÍúÏö áöÃóäøó ÇáúÚõÏõæáó Åáóì ÇáÔøöÞøö áöÎóæúÝö ÇäúåöíóÇÑö ÇááøóÍúÏö
ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáúÝóÊúÍö¡ ÝóÅöÐóÇ æõÖöÚó ÇáÊøóÇÈõæÊõ Ýöí
ÇááøóÍúÏö Ãõãöäó ÇäúåöíóÇÑõåõ Úóáóì ÇáúãóíøöÊö¡ Ýóáóæú áóãú íóßõäú
ÍóÝúÑõ ÇááøóÍúÏö ÊóÚóíøóäó ÇáÔøóÞøõ¡ æóáóãú íóÍúÊóÌú Åáóì ÇáÊøóÇÈõæÊö¡
ÅáøóÇ Åäú ßóÇäóÊú ÇáúÃóÑúÖõ äóÏöíøóÉð íõÓúÑöÚõ ÝöíåóÇ Èöáóì ÇáúãóíøöÊö
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö Úóäú ÇáúÛóÇíóÉö: æóíóßõæäõ ÇáÊøóÇÈõæÊõ ãöäú ÑóÃúÓö
ÇáúãóÇáö ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÇáúÃóÑúÖõ ÑóÎúæóÉð Ãóæú äóÏöíøóÉð ãóÚó ßóæúäö
ÇáÊøóÇÈõæÊö Ýöí ÛóíúÑöåóÇ ãóßúÑõæåðÇ Ýöí Þóæúáö ÇáúÚõáóãóÇÁö ÞóÇØöÈóÉð.
ÇåÜ. æóÞóÏú íõÞóÇáõ: íõæÖóÚõ ÇáÊøóÇÈõæÊõ Ýöí ÇáÔøöÞøö ÅÐóÇ áóãú íóßõäú
ÝóæúÞóåõ ÈöäóÇÁñ áöÆóáøóÇ íõÑúãóÓó ÇáúãóíøöÊõ Ýöí ÇáÊøõÑóÇÈö¡ ÃóãøóÇ
ÅÐóÇ ßóÇäó áóåõ ÓóÞúÝñ Ãóæú ÈöäóÇÁñ ãóÚúÞõæÏñ ÝóæúÞóåõ ßóÞõÈõæÑö
ÈöáóÇÏöäóÇ æóáóãú Êóßõäú ÇáúÃóÑúÖõ äóÏöíøóÉð æóáóãú íõáúÍóÏú ÝóíõßúÑóåõ
ÇáÊøóÇÈõæÊõ (Þóæúáõåõ: æóáóÇ íóÌõæÒõ ÅáóÎú) Ãóíú íõßúÑóåõ Ðóáößó. ÞóÇáó
Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: æóíõßúÑóåõ Ãóäú íõæÖóÚó ÊóÍúÊó ÇáúãóíøöÊö Ýöí ÇáúÞóÈúÑö
ãöÖúÑóÈóÉñ Ãóæú ãöÎóÏøóÉñ Ãóæú ÍóÕöíÑñ Ãóæú äóÍúæõ Ðóáößó ÇåÜ æóáóÚóáøó
æóÌúåóåõ Ãóäøóåõ ÅÊúáóÇÝõ ãóÇáò ÈöáóÇ ÖóÑõæÑóÉò¡ ÝóÇáúßóÑóÇåóÉõ
ÊóÍúÑöíãöíøóÉñ¡ æóáöÐóÇ ÚóÈøóÑó ÈöáóÇ íóÌõæÒõ (Þóæúáõåõ æóãóÇ Ñõæöíó
Úóäú Úóáöíøò) íóÚúäöí ãöäú ÝöÚúáö Ðóáößó äóåúÑñ.
Ëõãøó Åäøó ÇáÔøóÇÑöÍó ÊóÈöÚó Ýöí Ðóáößó ÇáúãõÕóäøöÝó Ýöí ãöäóÍöåö.
æóÇóáøóÐöí æóÌóÏúÊå Ýöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö Úóäú ÚóÇÆöÔóÉó¡ æóßóÐóÇ ÚóÒóÇåõ
Åáóì ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö: æóãóÇ Ñõæöíó «Ãóäøóåõ ÌõÚöáó Ýöí ÞóÈúÑöåö - Úóáóíúåö
ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - ÞóØöíÝóÉñ» ¡ Þöíáó áöÃóäøó ÇáúãóÏöíäóÉó
ÓóÈöÎóÉñ¡ æóÞöíáó Åäøó ÇáúÚóÈøóÇÓó æóÚóáöíøðÇ ÊóäóÇÒóÚóÇåóÇ ÝóÈóÓóØóåóÇ
ÔõÞúÑóÇäõ ÊóÍúÊóåõ áöÞóØúÚö ÇáÊøóäóÇÒõÚö¡ æóÞöíáó «ßóÇäó - Úóáóíúåö
ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - íóáúÈóÓõåóÇ æóíóÝúÊóÑöÔõåóÇ¡ ÝóÞóÇáó
ÔõÞúÑóÇäõ: æóÇóááøóåö áóÇ íóáúÈóÓõß ÃóÍóÏñ ÈóÚúÏóåõ ÃóÈóÏðÇ ÝóÃóáúÞóÇåóÇ
Ýöí ÇáúÞóÈúÑö» (Þóæúáõåõ ÝóÛóíúÑõ ãóÔúåõæÑò) Ãóíú ÛóíúÑõ ËóÇÈöÊò Úóäúåõ¡
Ãóæú ÇáúãõÑóÇÏõ Ãóäøóåõ áóãú íóÔúÊóåöÑú Úóäúåõ ÝöÚúáõåõ Èóíúäó
ÇáÕøóÍóÇÈóÉö áöíóßõæäó ÅÌúãóÇÚðÇ ãöäúåõãú¡ Èóáú ËóÈóÊó Úóäú ÛóíúÑöåö
ÎöáóÇÝõåõ. ÝóÝöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö: æóßóÑöåó ÇÈúäõ ÚóÈøóÇÓò Ãóäú
íõáúÞóì ÊóÍúÊó ÇáúãóíøöÊö ÔóíúÁñ¡ æóÑóæóÇåõ ÇáÊøöÑúãöÐöíøõ. æóÚóäú ÃóÈöí
ãõæÓóì «áóÇ ÊóÌúÚóáõæÇ Èóíúäöí æóÈóíúäó ÇáúÃóÑúÖö ÔóíúÆðÇ» . ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ: æóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇöÊøöÎóÇÐö ÊóÇÈõæÊò ÅáóÎú) Ãóíú íõÑóÎøóÕõ
Ðóáößó ÚöäúÏó ÇáúÍóÇÌóÉö¡ æóÅöáøóÇ ßõÑöåó ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ ÂäöÝðÇ.
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö:
(2/234)
æóáóæú ãöäú ÍóÌóÑò Ãóæú ÍóÏöíÏò (áóåõ
ÚöäúÏó ÇáúÍóÇÌóÉö) ßóÑóÎóÇæóÉö ÇáúÃóÑúÖö
(æó) íõÓóäøõ Ãóäú (íõÝúÑóÔó Ýöíåö ÇáÊøõÑóÇÈõ. ãóÇÊó Ýöí ÓóÝöíäóÉò
ÛõÓøöáó æóßõÝøöäó æóÕõáøöíó Úóáóíúåö æóÃõáúÞöíó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Åäú áóãú
íóßõäú ÞóÑöíÈðÇ ãöäú ÇáúÈóÑøö æóáóÇ íóäúÈóÛöí Ãóäú íõÏúÝóäó) ÇáúãóíøöÊõ
(Ýöí ÇáÏøóÇÑö æóáóæú) ßóÇäó (ÕóÛöíÑðÇ) áöÇÎúÊöÕóÇÕö åóÐöåö ÇáÓøõäøóÉö
ÈöÇáúÃóäúÈöíóÇÁö æóÇÞöÚóÇÊñ.
(æó) íõÓúÊóÍóÈøõ Ãóäú (íõÏúÎóáó ãöäú ÞöÈóáö ÇáúÞöÈúáóÉö) ÈöÃóäú íõæÖóÚó
ãöäú ÌöåóÊöåóÇ Ëõãøó íõÍúãóáó ÝóíõáúÍóÏó (æó) Ãóäú (íóÞõæáó æóÇÖöÚõåõ:
ÈöÓúãö Çááøóåö¡ æóÈöÇóááøóåö¡ æóÚóáóì ãöáøóÉö ÑóÓõæáö Çááøóåö - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - æóíõæóÌøóåó ÅáóíúåóÇ)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
äóÞóáó ÛóíúÑõ æóÇÍöÏò Úóäú ÇáúÅöãóÇãö ÇÈúäö ÇáúÝóÖúáö Ãóäøóåõ ÌóæøóÒóåõ
Ýöí ÃóÑóÇÖöíöåöãú áöÑóÎóÇæóÊöåóÇ: æóÞóÇáó: áóßöäú íóäúÈóÛöí Ãóäú
íõÝúÑóÔó Ýöíåö ÇáÊøõÑóÇÈõ¡ æóÊõØóíøóäó ÇáØøóÈóÞóÉõ ÇáúÚõáúíóÇ ãöãøóÇ
íóáöí ÇáúãóíøöÊó¡ æóíõÌúÚóáõ ÇááøóÈöäõ ÇáúÎóÝöíÝõ Úóáóì íóãöíäö
ÇáúãóíøöÊö æóíóÓóÇÑöåö áöíóÕöíÑó ÈöãóäúÒöáóÉö ÇááøóÍúÏö¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ
ÈöÞóæúáöåö íóäúÈóÛöí íõÓóäøõ ßóãóÇ ÃóÝúÕóÍó Èöåö ÝóÎúÑõ ÇáúÅöÓúáóÇãö
æóÛóíúÑõåõ¡ Èóáú Ýöí ÇáúíóäóÇÈöíÚö: æóÇáÓøõäøóÉõ Ãóäú íõÝúÑóÔó Ýöí
ÇáúÞóÈúÑö ÇáÊøõÑóÇÈõ¡ Ëõãøó áóãú íóÊóÚóÞøóÈõæÇ ÇáÑøõÎúÕóÉó Ýöí
ÇÊøöÎóÇÐöåö ãöäú ÍóÏöíÏò ÈöÔóíúÁò¡ æóáóÇ Ôóßøó Ýöí ßóÑóÇåóÊöåö ßóãóÇ
åõæó ÙóÇåöÑõ ÇáúæóÌúåö ÇåÜ Ãóíú áöÃóäøóåõ áóÇ íõÚúãóáõ ÅáøóÇ ÈöÇáäøóÇÑö
Ýóíóßõæäõ ßóÇáúÂÌõÑøö ÇáúãóØúÈõæÎö ÈöåóÇ ßóãóÇ íóÃúÊöí (Þóæúáõåõ áóåõ)
Ãóíú áöáúãóíøöÊö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Ãóæú áöáÑøóÌõáö¡ æóãóÝúåõæãõåõ
Ãóäøóåõ áóÇ ÈóÃúÓó áöáúãóÑúÃóÉö ãõØúáóÞðÇ¡ æóÈöåö ÕóÑøóÍó Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö ÝóÞóÇáó: æóÝöí ÇáúãõÍöíØö: æóÇÓúÊóÍúÓóäó ãóÔóÇíöÎõäóÇ
ÇÊøöÎóÇÐó ÇáÊøóÇÈõæÊö áöáäøöÓóÇÁö¡ íóÚúäöí æóáóæú áóãú Êóßõäú ÇáúÃóÑúÖõ
ÑóÎúæóÉð ÝóÅöäøóåõ ÃóÞúÑóÈõ Åáóì ÇáÓøóÊúÑö æóÇáÊøóÍóÑøõÒö Úóäú ãóÓøöåóÇ
ÚöäúÏó ÇáúæóÖúÚö Ýöí ÇáúÞóÈúÑö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ ßóÑóÎóÇæóÉö ÇáúÃóÑúÖö)
Ãóíú æóßóæúäõåóÇ äóÏöíøóÉð¡ ÝóíõæÖóÚõ Ýöí ÇááøóÍúÏö Ãóæú Ýöí ÇáÔøöÞøö
Åäú ßóÇäóÊú äóÏöíøóÉð Ãóæú áóãú íóßõäú áöáÔøöÞøö ÓóÞúÝñ ßóãóÇ
ÞóÏøóãúäóÇåõ
(Þóæúáõåõ Ãóäú íõÝúÑóÔó Ýöíåö) Ãóíú Ýöí ÇáúÞóÈúÑö Ãóæú Ýöí ÇááøóÍúÏö
ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇåõ (Þóæúáõåõ æóÃõáúÞöíó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö) ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö: æóÚóäú ÃóÍúãóÏó íõËúÞóáõ áöíóÑúÓõÈó. æóÚóäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö
ßóÐóáößó Åäú ßóÇäó ÞóÑöíÈðÇ ãöäú ÏóÇÑö ÇáúÍóÑúÈö æóÅöáøóÇ ÔõÏøó Èóíúäó
áóæúÍóíúäö áöíóÞúÐöÝóåõ ÇáúÈóÍúÑõ ÝóíõÏúÝóäó. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ Åäú áóãú
íóßõäú ÞóÑöíÈðÇ ãöäú ÇáúÈóÑøö) ÇáÙøóÇåöÑõ ÊóÞúÏöíÑõåõ¡ ÈöÃóäú íóßõæäó
Èóíúäóåõãú æóÈóíúäó ÇáúÈóÑøö ãõÏøóÉñ íóÊóÛóíøóÑõ ÇáúãóíøöÊõ ÝöíåóÇ.
Ëõãøó ÑóÃóíúÊ Ýöí äõæÑö ÇáúÅöíÖóÇÍö ÇáÊøóÚúÈöíÑó ÈöÎóæúÝö ÇáÖøóÑóÑö Èöåö
(Þóæúáõåõ Ýöí ÇáÏøóÇÑö) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö Úóäú ãõäúíóÉö ÇáúãõÝúÊöí
æóÛóíúÑöåóÇ¡ æóåõæó ÃóÚóãøõ ãöäú Þóæúáö ÇáúÝóÊúÍö æóáóÇ íõÏúÝóäõ ÕóÛöíÑñ
æóáóÇ ßóÈöíÑñ Ýöí ÇáúÈóíúÊö ÇáøóÐöí ãóÇÊó Ýöíåö ÝóÅöäøó Ðóáößó ÎóÇÕøñ
ÈöÇáúÃóäúÈöíóÇÁö¡ Èóáú íõäúÞóáõ Åáóì ãóÞóÇÈöÑö ÇáúãõÓúáöãöíäó ÇåÜ
æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøóåõ áóÇ íõÏúÝóäõ Ýöí ãóÏúÝöäò ÎóÇÕøò ßóãóÇ íóÝúÚóáõåõ
ãóäú íóÈúäöí ãóÏúÑóÓóÉð æóäóÍúæóåóÇ¡ æóíóÈúäöí áóåõ ÈöÞõÑúÈöåóÇ
ãóÏúÝöäðÇ ÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ ÈöÃóäú íõæÖóÚó ãöäú ÌöåóÊöåóÇ Ëõãøó íõÍúãóáó) Ãóíú Ýóíóßõæäó
ÇáúÂÎöÐõ áóåõ ãõÓúÊóÞúÈöáó ÇáúÞöÈúáóÉö ÍóÇáó ÇáúÃóÎúÐö. æóÞóÇáó
ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ æóÃóÍúãóÏõ: íõÓúÊóÍóÈøõ ÇáÓøóáøõ¡ ÈöÃóäú íõæÖóÚó
ÇáúãóíøöÊõ ÚöäúÏó ÂÎöÑö ÇáúÞóÈúÑö Ëõãøó íõÓóáøõ ãöäú ÞöÈóáö ÑóÃúÓöåö
ãõäúÍóÏöÑðÇ¡ æóÈóíóÇäõ ÇáúÃóÏöáøóÉö Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö æóÇáúÝóÊúÍö.
æóáóÇ íóÖõÑøõ ÚöäúÏóäóÇ ßóæúäõ ÇáÏøóÇÎöáö Ýöí ÇáúÞóÈúÑö æöÊúÑðÇ Ãóæú
ÔóÝúÚðÇ æóÇÎúÊóÇÑó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ ÇáúæöÊúÑó¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
(Þóæúáõåõ ÝóíõáúÍóÏõ) æóßóÐóÇ áóæú ßóÇäó ÇáúÞóÈúÑõ ÔöÞøðÇ ÛóíúÑó
ãõÓúÞóÝò¡ ÃóãøóÇ ÇáúãõÓúÞóÝõ ÝóíóÊóÚóíøóäõ Ýöíåö ÇáÓøóáøõ (Þóæúáõåõ
æóÈöÇóááøóåö) ÒóÇÏóåõ Úóáóì ãóÇ Ýöí ÇáúßóäúÒö æóÇáúåöÏóÇíóÉö¡ æóåõæó
ËóÇÈöÊñ Ýöí áóÝúÙò áöáÊøöÑúãöÐöíøö¡ æóÇáúÃóæøóáõ Ýöí áóÝúÙò áöÇÈúäö
ãóÇÌóåú æóÝöí áóÝúÙò áóåõ ÈöÒöíóÇÏóÉò «æóÝöí ÓóÈöíáö Çááøóåö» ÈóÚúÏó
Þóæúáöåö ÈöÓúãö Çááøóåö¡ æóÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö Úóäú ÇáúÍóÓóäö Úóäú
ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó¡ ÞóÇáõæÇ: æóÇáúãóÚúäóì ÈöÓúãö Çááøóåö æóÖóÚúäóÇß¡
æóÚóáóì ãöáøóÉö ÑóÓõæáö Çááøóåö ÓóáøóãúäóÇß¡ Ëõãøó ÞóÇáó ÇáúÅöãóÇãõ
ÃóÈõæ ãóäúÕõæÑò ÇáúãóÇÊõÑöíÏöíøõ: áóíúÓó åóÐóÇ ÏõÚóÇÁð áöáúãóíøöÊö
áöÃóäøóåõ Åäú ãóÇÊó Úóáóì ãöáøóÉö ÑóÓõæáö Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - áóãú íóÌõÒú Ãóäú íõÈóÏøóáó ÍóÇáõåõ¡ æóÅöäú ãóÇÊó
Úóáóì ÛóíúÑö Ðóáößó áóãú íõÈóÏøóáú ÃóíúÖðÇ¡ æóáóßöäú ÇáúãõÄúãöäõæäó
ÔõåóÏóÇÁõ Çááøóåö Ýöí ÃóÑúÖöåö¡ ÝóíóÔúåóÏõæäó ÈöæóÝóÇÊöåö Úóáóì
ÇáúãöáøóÉö¡ æóÚóáóì åóÐóÇ ÌóÑóÊú ÇáÓøõäøóÉõ ÇåÜ ÍöáúíóÉñ. [ÊóäúÈöíåñ]
Ýöí ÇáöÇÞúÊöÕóÇÑö Úóáóì ãóÇ ÐõßöÑó ãöäú ÇáúæóÇÑöÏö ÅÔóÇÑóÉñ Åáóì Ãóäøóåõ
áóÇ íõÓóäøõ ÇáúÃóÐóÇäõ ÚöäúÏó ÅÏúÎóÇáö ÇáúãóíøöÊö Ýöí ÞóÈúÑöåö ßóãóÇ
åõæó ÇáúãõÚúÊóÇÏõ ÇáúÂäó¡ æóÞóÏú ÕóÑøóÍó ÇÈúäõ ÍóÌóÑò Ýöí ÝóÊóÇæöíåö
ÈöÃóäøóåõ ÈöÏúÚóÉñ. æóÞóÇáó: æóãóäú Ùóäøó Ãóäøóåõ ÓõäøóÉñ ÞöíóÇÓðÇ Úóáóì
äóÏúÈöåöãóÇ áöáúãóæúáõæÏö ÅáúÍóÇÞðÇ áöÎóÇÊöãóÉö ÇáúÃóãúÑö ÈöÇÈúÊöÏóÇÆöåö
Ýóáóãú íõÕöÈú. ÇåÜ. æóÞóÏú ÕóÑøóÍó ÈóÚúÖõ ÚõáóãóÇÆöäóÇ æóÛóíúÑõåõãú
ÈößóÑóÇåóÉö ÇáúãõÕóÇÝóÍóÉö ÇáúãõÚúÊóÇÏóÉö ÚóÞöÈó ÇáÕøóáóæóÇÊö ãóÚó Ãóäøó
ÇáúãõÕóÇÝóÍóÉó ÓõäøóÉñ¡ æóãóÇ ÐóÇßó ÅáøóÇ áößóæúäöåóÇ áóãú ÊõÄúËóÑú Ýöí
ÎõÕõæÕö åóÐóÇ ÇáúãóæúÖöÚö¡ ÝóÇáúãõæóÇÙóÈóÉõ ÚóáóíúåóÇ Ýöíåö Êõæåöãõ
ÇáúÚóæøóÇãó ÈöÃóäøóåóÇ ÓõäøóÉñ Ýöíåö¡ æóáöÐóÇ ãóäóÚõæÇ Úóäú
ÇáöÇÌúÊöãóÇÚö áöÕóáóÇÉö ÇáÑøóÛóÇÆöÈö ÇáøóÊöí ÃóÍúÏóËóåóÇ ÈóÚúÖõ
ÇáúãõÊóÚóÈøöÏöíäó áöÃóäøóåóÇ áóãú ÊõÄúËóÑú Úóáóì åóÐöåö ÇáúßóíúÝöíøóÉö
Ýöí Êöáúßó
(2/235)
æõÌõæÈðÇ¡ æóíóäúÈóÛöí ßóæúäõåõ Úóáóì
ÔöÞøöåö ÇáúÃóíúãóäö æóáóÇ íõäúÈóÔõ áöíõæóÌøóåó ÅáóíúåóÇ (æóÊõÍóáøõ
ÇáúÚõÞúÏóÉõ) áöáöÇÓúÊöÛúäóÇÁö ÚóäúåóÇ (æóíõÓóæøóì ÇááøóÈöäõ æóÇáúÞóÕóÈõ
áóÇ ÇáúÂÌõÑøõ) ÇáúãóØúÈõæÎõ æóÇáúÎóÔóÈõ áóæú Íóæúáóåõ¡ ÃóãøóÇ ÝóæúÞóåõ
ÝóáóÇ íõßúÑóåõ ÇÈúäõ ãóÇáößò.
[ÝóÇÆöÏóÉñ]
ÚóÏóÏõ áóÈöäóÇÊö áóÍúÏö ÇáäøóÈöíøö - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ -
ÊöÓúÚñ ÈóåúäóÓöíøñ (æóÌóÇÒó) Ðóáößó Íóæúáóåõ (ÈöÃóÑúÖò ÑóÎúæóÉò)
ßóÇáÊøóÇÈõæÊö (æóíõÓóÌøóì) Ãóíú íõÛóØøóì (ÞóÈúÑõåóÇ) æóáóæú ÎõäúËóì (áóÇ
ÞóÈúÑõåõ) ÅáøóÇ áöÚõÐúÑò ßóãóØóÑò (æóíõåóÇáõ ÇáÊøõÑóÇÈõ Úóáóíúåö¡
æóÊõßúÑóåõ ÇáÒøöíóÇÏóÉõ Úóáóíúåö) ãöäú ÇáÊøõÑóÇÈö áöÃóäøóåõ ÈöãóäúÒöáóÉö
ÇáúÈöäóÇÁö æóíõÓúÊóÍóÈøõ ÍóËúíõåõ ãöäú ÞöÈóáö ÑóÃúÓöåö ËóáóÇËðÇ¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇááøóíóÇáöí ÇáúãóÎúÕõæÕóÉö æóÅöäú ßóÇäóÊú ÇáÕøóáóÇÉõ ÎóíúÑó ãóæúÖõæÚò
(Þóæúáõåõ: æõÌõæÈðÇ) ÃóÎóÐóåõ ãöäú Þóæúáö ÇáúåöÏóÇíóÉö: ÈöÐóáößó ÃóãóÑó
ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -¡ áóßöäú áóãú
íóÌöÏúåõ ÇáúãõÎúÑöÌõæäó. æóÝöí ÇáúÝóÊúÍö Ãóäøóåõ ÛóÑöíÈñ¡ æóÇÓúÊõÄúäöÓó
áóåõ ÈöÍóÏöíËö ÃóÈöí ÏóÇæõÏ æóÇáäøóÓóÇÆöíøõ «Ãóäøó ÑóÌõáðÇ ÞóÇáó: íóÇ
ÑóÓõæáó Çááøóåö ãóÇ ÇáúßóÈóÇÆöÑõ¿ ÞóÇáó: åöíó ÊöÓúÚñ¡ ÝóÐóßóÑó ãöäúåóÇ
ÇÓúÊöÍúáóÇáó ÇáúÈóíúÊö ÇáúÍóÑóÇãö ÞöÈúáóÊóßõãú ÃóÍúíóÇÁð æóÃóãúæóÇÊðÇ» .
ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóæóÌúåõåõ Ãóäøó ÙóÇåöÑóåõ ÇáÊøóÓúæöíóÉõ Èóíúäó ÇáúÍóíóÇÉö
æóÇáúãóæúÊö Ýöí æõÌõæÈö ÇÓúÊöÞúÈóÇáöåö¡ áóßöäú ÕóÑøóÍó Ýöí ÇáÊøõÍúÝóÉö
ÈöÃóäøóåõ ÓõäøóÉñ ßóãóÇ íóÃúÊöí ÚóÞöÈóåõ (Þóæúáõåõ: æóáóÇ íõäúÈóÔõ
áöíõæóÌøóåó ÅáóíúåóÇ) Ãóíú áóæú ÏõÝöäó ãõÓúÊóÏúÈöÑðÇ áóåóÇ æóÃóåóÇáõæÇ
ÇáÊøõÑóÇÈó áóÇ íõäúÈóÔõ áöÃóäøó ÇáÊøóæóÌøõåó Åáóì ÇáúÞöÈúáóÉö ÓõäøóÉñ
æóÇáäøóÈúÔó ÍóÑóÇãñ¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÈóÚúÏó ÅÞóÇãóÉö ÇááøóÈöäö
ÞóÈúáó ÅåóÇáóÉö ÇáÊøõÑóÇÈö ÝóÅöäøóåõ íõÒóÇáõ æóíõæóÌøóåõ Åáóì
ÇáúÞöÈúáóÉö Úóäú íóãöíäöåö ÍöáúíóÉñ Úóäú ÇáÊøõÍúÝóÉö¡ æóáóæú ÈóÞöíó
Ýöíåö ãóÊóÇÚñ áöÅöäúÓóÇäò ÝóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇáäøóÈúÔö ÙóåöíÑöíøóÉñ
(Þóæúáõåõ áöáöÇÓúÊöÛúäóÇÁö ÚóäúåóÇ) áöÃóäøóåóÇ ÊõÚúÞóÏõ áöÎóæúÝö
ÇáöÇäúÊöÔóÇÑö ÚöäúÏó ÇáúÍóãúáö (Þóæúáõåõ: æóíõÓóæøóì ÇááøóÈöäõ Úóáóíúåö)
Ãóíú Úóáóì ÇááøóÍúÏö ÈöÃóäú íõÓóÏøó ãöäú ÌöåóÉö ÇáúÞóÈúÑö æóíõÞóÇãó
ÇááøóÈöäõ Ýöíåö ÍöáúíóÉñ Úóäú ÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö (Þóæúáõåõ: æóÇáúÞóÕóÈõ)
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: æóÊõÓóÏøõ ÇáúÝõÑóÌõ ÇáøóÊöí Èóíúäó ÇááøóÈöäö
ÈöÇáúãóÏóÑö æóÇáúÞóÕóÈö ßóíú áóÇ íóäúÒöáó ÇáÊøõÑóÇÈõ ãöäúåóÇ Úóáóì
ÇáúãóíøöÊö¡ æóäóÕøõæÇ Úóáóì ÇÓúÊöÍúÈóÇÈö ÇáúÞóÕóÈö ÝöíåóÇ ßóÇááøóÈöäö.
ÇåÜ. (Þóæúáõåõ áóÇ ÇáúÂÌõÑøõ) ÈöãóÏøö ÇáúåóãúÒóÉö æóÇáÊøóÔúÏöíÏö
ÃóÔúåóÑõ ãöäú ÇáÊøóÎúÝöíÝö ãöÕúÈóÇÍñ. æóÞóæúáõåõ ÇáúãóØúÈõæÎõ ÕöÝóÉñ
ßóÇÔöÝóÉñ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: áöÃóäøóåõ íõÓúÊóÚúãóáõ áöáÒøöíäóÉö
æóáóÇ ÍóÇÌóÉó áöáúãóíøöÊö ÅáóíúåóÇ æóáöÃóäøóåõ ãöãøóÇ ãóÓøóÊúåõ
ÇáäøóÇÑõ¡ ÝóíõßúÑóåõ Ãóäú íõÌúÚóáó Úóáóì ÇáúãóíøöÊö ÊóÝóÇÄõáðÇ ßóãóÇ
íõßúÑóåõ Ãóäú íõÊúÈóÚó ÞóÈúÑõåõ ÈöäóÇÑò ÊóÝóÇÄõáðÇ (Þóæúáõåõ: áóæú
Íóæúáóåõ ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: æóßóÑöåõæÇ ÇáúÂÌõÑøó æóÃóáúæóÇÍó
ÇáúÎóÔóÈö. æóÞóÇáó ÇáúÅöãóÇãõ ÇáÊøõãõÑúÊóÇÔöíøõ: åóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó Íóæúáó
ÇáúãóíøöÊö¡ Ýóáóæú ÝóæúÞóåõ áóÇ íõßúÑóåõ áöÃóäøóåõ íóßõæäõ ÚöÕúãóÉð ãöäú
ÇáÓøóÈõÚö. æóÞóÇáó ãóÔóÇíöÎõ ÈõÎóÇÑóì: áóÇ íõßúÑóåõ ÇáúÂÌõÑøõ Ýöí
ÈóáúÏóÊöäóÇ áöáúÍóÇÌóÉö Åáóíúåö áöÖóÚúÝö ÇáúÃóÑóÇÖöí (Þóæúáõåõ: ÚóÏóÏõ
áóÈöäóÇÊö ÅáóÎú) äóÞóáóåõ ÃóíúÖðÇ Ýöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÇáÔøõãõäøöíøö
Úóäú ÔóÑúÍö ãõÓúáöãò ÈöáóÝúÙö íõÞóÇáõ ÚóÏóÏõ ÅáóÎú (Þóæúáõåõ: æóÌóÇÒó
Ðóáößó) Ãóíú ÇáúÂÌõÑøõ æóÇáúÎóÔóÈõ (Þóæúáõåõ: æóíõÓóÌøóì ÞóÈúÑõåóÇ) Ãóíú
ÈöËóæúÈò æóäóÍúæöåö ÇÓúÊöÍúÈóÇÈðÇ ÍóÇáó ÅÏúÎóÇáöåóÇ ÇáúÞóÈúÑó ÍóÊøóì
íõÓóæøóì ÇááøóÈöäõ Úóáóì ÇááøóÍúÏö¡ ßóÐóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö
æóÇáúÅöãúÏóÇÏö. æóäóÞóáó ÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ Ãóäøó ÇáÒøóíúáóÚöíøó
ÕóÑøóÍó Ýöí ßöÊóÇÈö ÇáúÎõäúËóì Ãóäøóåõ Úóáóì ÓóÈöíáö ÇáúæõÌõæÈö.
ÞõáúÊ: æóíõãúßöäõ ÇáÊøóæúÝöíÞõ ÈöÍóãúáöåö Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ ÛóáóÈó Úóáóì
ÇáÙøóäøö ÙõåõæÑõ ÔóíúÁò ãöäú ÈóÏóäöåóÇ ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ ßóãóØóÑò)
Ãóíú æóÈóÑúÏò æóÍóÑøò æóËóáúÌò ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ (Þóæúáõåõ: Úóáóíúåö) Ãóíú
Úóáóì ÇáúÞóÈúÑö Ãóæú Úóáóì ÇáúãóíøöÊö¡ æóåõæó ÃóÞúÑóÈõ áóÝúÙðÇ¡
æóÇáúÃóæøóáõ ÃóÞúÑóÈõ ãóÚúäðì (Þóæúáõåõ: æóÊõßúÑóåõ ÇáÒøöíóÇÏóÉõ
Úóáóíúåö) áöãóÇ Ýöí ÕóÍöíÍö ãõÓúáöãò Úóäú ÌóÇÈöÑò ÞóÇáó «äóåóì ÑóÓõæáõ
Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Ãóäú íõÌóÕøóÕó ÇáúÞóÈúÑõ¡
æóÃóäú íõÈúäóì Úóáóíúåö» ÒóÇÏó ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ «Ãóæú íõÒóÇÏó Úóáóíúåö»
ÍöáúíóÉñ (Þóæúáõåõ áöÃóäøóåõ ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúÈöäóÇÁö) ßóÐóÇ Ýöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö. æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó ÇáúßóÑóÇåóÉó ÊóÍúÑöíãöíøóÉñ¡ æóåõæó
ãõÞúÊóÖóì Çáäøóåúíö ÇáúãóÐúßõæÑö¡ áóßöäú äóÙóÑó ÕóÇÍöÈõ ÇáúÍöáúíóÉö Ýöí
åóÐóÇ ÇáÊøóÚúáöíáö æóÞóÇáó: æóÑõæöíó Úóäú ãõÍóãøóÏò Ãóäøóåõ áóÇ ÈóÃúÓó
ÈöÐóáößó¡ æóíõÄóíøöÏõåõ ãóÇ Ñóæóì ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ æóÛóíúÑõåõ Úóäú ÌóÚúÝóÑö
Èúäö ãõÍóãøóÏò Úóäú ÃóÈöíåö «Ãóäøó ÑóÓõæáó Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÑóÔøó Úóáóì ÞóÈúÑö ÇÈúäöåö ÅÈúÑóÇåöíãó æóæóÖóÚó
Úóáóíúåö ÍóÕúÈóÇÁó» æóåõæó ãõÑúÓóáñ ÕóÍöíÍñ¡ ÝóÊõÍúãóáõ ÇáúßóÑóÇåóÉõ
Úóáóì ÇáÒøöíóÇÏóÉö ÇáúÝóÇÍöÔóÉö¡ æóÚóÏóãõåóÇ Úóáóì ÇáúÞóáöíáóÉö
ÇáúãõÈóáøöÛóÉö áóåõ ãöÞúÏóÇÑó ÔöÈúÑò Ãóæú ãóÇ ÝóæúÞóåõ ÞóáöíáðÇ
(Þóæúáõåõ: æóíõÓúÊóÍóÈøõ ÍóËúíõåõ) Ãóíú ÈöíóÏóíúåö ÌóãöíÚðÇ ÌóæúåóÑóÉñ
ÞóÇáó Ýöí ÇáúãõÛúÑöÈö: ÍóËóíúÊ ÇáÊøõÑóÇÈó ÍóËúíðÇ æóÍóËóæúÊå ÍóËúæðÇ:
ÅÐóÇ ÞóÈóÖúÊå æóÑóãóíúÊå. ÇåÜ. æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÞóÇãõæÓö¡ Ýóåõæó
æóÇæöíøñ æóíóÇÆöíøñ ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ: ãöäú ÞöÈóáö ÑóÃúÓöåö ËóáóÇËðÇ)
áöãóÇ Ýöí ÇÈúäö ãóÇÌóåú Úóäú ÃóÈöí åõÑóíúÑóÉó «Ãóäøó ÑóÓõæáó Çááøóåö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Õóáøóì Úóáóì ÌöäóÇÒóÉò Ëõãøó ÃóÊóì
ÇáúÞóÈúÑó ÝóÍóËóì
(2/236)
æóÌõáõæÓõ ÓóÇÚóÉò ÈóÚúÏó ÏóÝúäöåö
áöÏõÚóÇÁò æóÞöÑóÇÁóÉò ÈöÞóÏúÑö ãóÇ íõäúÍóÑõ ÇáúÌóÒõæÑõ æóíõÝóÑøóÞõ
áóÍúãõåõ.
(æóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöÑóÔøö ÇáúãóÇÁö Úóáóíúåö) ÍöÝúÙðÇ áöÊõÑóÇÈöåö Úóäú
ÇáöÇäúÏöÑóÇÓö (æóáóÇ íõÑóÈøóÚõ) áöáäøóåúíö (æóíõÓóäøóãõ) äóÏúÈðÇ. æóÝöí
ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö æõÌõæÈðÇ ÞóÏúÑó ÔöÈúÑò (æóáóÇ íõÌóÕøóÕõ) áöáäøóåúíö
Úóäúåõ (æóáóÇ íõØóíøóäõ¡ æóáóÇ íõÑúÝóÚõ Úóáóíúåö ÈöäóÇÁñ. æóÞöíáó: áóÇ
ÈóÃúÓó Èöåö¡ æóåõæó ÇáúãõÎúÊóÇÑõ) ßóãóÇ Ýöí ßóÑóÇåóÉö ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö.
æóÝöí ÌóäóÇÆöÒöåóÇ: áóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇáúßöÊóÇÈóÉö Åäú ÇõÍúÊöíÌó ÅáóíúåóÇ
ÍóÊøóì áóÇ íóÐúåóÈó ÇáúÃóËóÑõ æóáóÇ íõãúÊóåóäó
(æóáóÇ íõÎúÑóÌõ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Úóáóíúåö ãöäú ÞöÈóáö ÑóÃúÓöåö ËóáóÇËðÇ» ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÌóæúåóÑóÉö: æóíóÞõæáõ Ýöí ÇáúÍóËúíóÉö ÇáúÃõæáóì - {ãöäúåóÇ
ÎóáóÞúäóÇßõãú} [Øå: 55]- æóÝöí ÇáËøóÇäöíóÉö - {æóÝöíåóÇ äõÚöíÏõßõãú}
[Øå: 55]- æóÝöí ÇáËøóÇáöËóÉö - {æóãöäúåóÇ äõÎúÑöÌõßõãú ÊóÇÑóÉð ÃõÎúÑóì}
[Øå: 55]- æóÞöíáó íóÞõæáõ Ýöí ÇáúÃõæáóì: Çááøóåõãøó ÌóÇÝö ÇáúÃóÑúÖó Úóäú
ÌóäúÈóíúåö¡ æóÝöí ÇáËøóÇäöíóÉö: Çááøóåõãøó ÇÝúÊóÍú ÃóÈúæóÇÈó ÇáÓøóãóÇÁö
áöÑõæÍöåö¡ æóÝöí ÇáËøóÇáöËóÉö: Çááøóåõãøó ÒóæøöÌúåõ ãöäú ÇáúÍõæÑö
ÇáúÚöíäö. æóáöáúãóÑúÃóÉö: Çááøóåõãøó ÃóÏúÎöáúåóÇ ÇáúÌóäøóÉó ÈöÑóÍúãóÊöß
ÇåÜ (Þóæúáõåõ: æóÌõáõæÓñ ÅáóÎú) áöãóÇ Ýöí Óõäóäö ÃóÈöí ÏóÇæõÏ «ßóÇäó
ÇáäøóÈöíøõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÅÐóÇ ÝóÑóÛó ãöäú ÏóÝúäö
ÇáúãóíøöÊö æóÞóÝó Úóáóì ÞóÈúÑöåö æóÞóÇáó: ÇÓúÊóÛúÝöÑõæÇ áöÃóÎöíßõãú
æóÇÓúÃóáõæÇ Çááøóåó áóåõ ÇáÊøóËúÈöíÊó ÝóÅöäøóåõ ÇáúÂäó íõÓúÃóáõ» æóßóÇäó
ÇÈúäõ ÚõãóÑó íóÓúÊóÍöÈøõ Ãóäú íóÞúÑóÃó Úóáóì ÇáúÞóÈúÑö ÈóÚúÏó ÇáÏøóÝúäö
Ãóæøóáó ÓõæÑóÉö ÇáúÈóÞóÑóÉö æóÎóÇÊöãóÊóåóÇ. æóÑõæöíó Ãóäøó ÚóãúÑóæ Èúäó
ÇáúÚóÇÕö ÞóÇáó æóåõæó Ýöí ÓöíóÇÞö ÇáúãóæúÊö: ÅÐóÇ ÃóäóÇ ãöÊøõ ÝóáóÇ
ÊóÕúÍóÈúäöí äóÇÆöÍóÉñ æóáóÇ äóÇÑñ¡ ÝóÅöÐóÇ ÏóÝóäúÊõãõæäöí ÝóÔõäøõæÇ
Úóáóíøó ÇáÊøõÑóÇÈó ÔóäøðÇ¡ Ëõãøó ÃóÞöíãõæÇ Íóæúáó ÞóÈúÑöí ÞóÏúÑó ãóÇ
íõäúÍóÑõ ÌóÒõæÑñ¡ æóíõÞúÓóãõ áóÍúãõåóÇ ÍóÊøóì ÃóÓúÊóÃúäöÓó Èößõãú
æóÃóäúÙõÑó ãóÇÐóÇ ÃõÑóÇÌöÚõ ÑõÓõáó ÑóÈøöí ÌóæúåóÑóÉñ
(Þóæúáõåõ æóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöÑóÔøö ÇáúãóÇÁö Úóáóíúåö) Èóáú íóäúÈóÛöí Ãóäú
íõäúÏóÈó «áöÃóäøóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÝóÚóáóåõ
ÈöÞóÈúÑö ÓóÚúÏò» ßóãóÇ ÑóæóÇåõ ÇÈúäõ ãóÇÌóåú «æóÈöÞóÈúÑö æóáóÏöåö
ÅÈúÑóÇåöíãó» ßóãóÇ ÑóæóÇåõ ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ Ýöí ãóÑóÇÓöíáöåö «æóÃóãóÑó Èöåö
Ýöí ÞóÈúÑö ÚõËúãóÇäó Èúäö ãóÙúÚõæäò» ßóãóÇ ÑóæóÇåõ ÇáúÈóÒøóÇÑõ¡
ÝóÇäúÊóÝóì ãóÇ Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó ãöäú ßóÑóÇåóÊöåö áöÃóäøóåõ íõÔúÈöåõ
ÇáÊøóØúíöíäó ÍöáúíóÉñ (Þóæúáõåõ: áöáäøóåúíö) åõæó ãóÇ ÑóæóÇåõ ãõÍóãøóÏõ
Èúäõ ÇáúÍóÓóäö Ýöí ÇáúÂËóÇÑö: ÃóÎúÈóÑóäóÇ ÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó ÞóÇáó:
ÍóÏøóËóäóÇ ÔóíúÎñ áóäóÇ íóÑúÝóÚõåõ Åáóì ÇáäøóÈöíøö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «Ãóäøóåõ äóåóì Úóäú ÊóÑúÈöíÚö ÇáúÞõÈõæÑö
æóÊóÌúÕöíÕöåóÇ» ÅãúÏóÇÏñ (Þóæúáõåõ æóíõÓóäøóãõ) Ãóíú íõÌúÚóáõ ÊõÑóÇÈõåõ
ãõÑúÊóÝöÚðÇ Úóáóíúåö ßóÓóäóÇãö ÇáúÌóãóáö¡ áöãóÇ Ñóæóì ÇáúÈõÎóÇÑöíøõ Úóäú
ÓõÝúíóÇäó ÇáäøöãóÇÑö " Ãóäøóåõ ÑóÃóì ÞóÈúÑó ÇáäøóÈöíøö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ãõÓóäøóãðÇ " æóÈöåö ÞóÇáó ÇáËøóæúÑöíøõ æóÇááøóíúËõ
æóãóÇáößñ æóÃóÍúãóÏõ æóÇáúÌõãúåõæÑõ. æóÞóÇáó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ¡
ÇáÊøóÓúØöíÍõ: Ãóíú ÇáÊøóÑúÈöíÚõ ÃóÝúÖóáõ¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ: æóÝöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö æõÌõæÈðÇ) åõæó ãõÞúÊóÖóì
Çáäøóåúíö ÇáúãóÐúßõæÑö¡ æóíõÄóíøöÏõåõ ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ãöäú
ÇáÊøóÚúáöíáö ÈöÃóäøóåõ ãöäú ÕóäöíÚö Ãóåúáö ÇáúßöÊóÇÈö¡ æóÇáÊøóÔóÈøõåõ
Èöåöãú ÝöíãóÇ ãöäúåõ ÈõÏøñ ãóßúÑõæåñ ÇåÜ áóßöäú Ýöí ÇáäøóåúÑö Ãóäøó
ÇáúÃóæøóáó Ãóæúáóì.
ÞõáúÊ: æóáóÚóáøó æóÌúåóåõ ÔõÈúåóÉõ ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö¡ æóÇáúÍóÏöíËõ ÇáøóÐöí
ÇÓúÊóÏóáøó Èöåö ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ Úóáóì ÇáÊøóÑúÈöíÚö Ýóíóßõæäõ Çáäøóåúíõ
ãóÕúÑõæÝðÇ Úóäú ÙóÇåöÑöåö ÝóÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ: ÞóÏúÑó ÔöÈúÑò) Ãóæú
ÃóßúËóÑó ÔóíúÆðÇ ÞóáöíáðÇ ÈóÏóÇÆöÚõ (Þóæúáõåõ: æóáóÇ íõÌóÕøóÕõ) Ãóíú áóÇ
íõØúáóì ÈöÇáúÌóÕøö ÈöÇáúÝóÊúÍö æóíõßúÓóÑõ ÞóÇãõæÓñ (Þóæúáõåõ æóáóÇ
íõÑúÝóÚõ Úóáóíúåö ÈöäóÇÁñ) Ãóíú íóÍúÑõãõ áóæú áöáÒøöíäóÉö¡ æóíõßúÑóåõ
áóæú áöáúÅöÍúßóÇãö ÈóÚúÏó ÇáÏøóÝúäö¡ æóÃóãøóÇ ÞóÈúáóåõ ÝóáóíúÓó ÈöÞóÈúÑò
ÅãúÏóÇÏñ. æóÝöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÌóÇãöÚö ÇáúÝóÊóÇæóì: æóÞöíáó áóÇ
íõßúÑóåõ ÇáúÈöäóÇÁõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúãóíøöÊõ ãöäú ÇáúãóÔóÇíöÎö
æóÇáúÚõáóãóÇÁö æóÇáÓøóÇÏóÇÊö ÇåÜ
ÞõáúÊ: áóßöäú åóÐóÇ Ýöí ÛóíúÑö ÇáúãóÞóÇÈöÑö ÇáúãõÓóÈøóáóÉö ßóãóÇ áóÇ
íóÎúÝóì (Þóæúáõåõ: æóÞöíáó: áóÇ ÈóÃúÓó Èöåö ÅáóÎú) ÇáúãõäóÇÓöÈõ ÐößúÑõåõ
ÚóÞöÈó Þóæúáöåö: æóáóÇ íõØóíøóäõ áöÃóäøó ÚöÈóÇÑóÉó ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö ßóãóÇ
äóÞóáóåõ ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ ÐóßóÑó Ýöí ÊóÌúÑöíÏö ÃóÈöí ÇáúÝóÖúáö Ãóäøó
ÊóØúíöíäó ÇáúÞõÈõæÑö ãóßúÑõæåñ æóÇáúãõÎúÊóÇÑõ Ãóäøóåõ áóÇ íõßúÑóåõ ÇåÜ
æóÚóÒóÇåõ ÅáóíúåóÇ ÇáúãõÕóäøöÝõ Ýöí ÇáúãöäóÍö ÃóíúÖðÇ. æóÃóãøóÇ
ÇáúÈöäóÇÁõ Úóáóíúåö Ýóáóãú ÃóÑó ãóäú ÇÎúÊóÇÑó ÌóæóÇÒóåõ. æóÝöí ÔóÑúÍö
ÇáúãõäúíóÉö Úóäú ãõäúíóÉö ÇáúãõÝúÊöí: ÇáúãõÎúÊóÇÑõ Ãóäøóåõ áóÇ íõßúÑóåõ
ÇáÊøóØúíöíäõ. æóÚóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó: íõßúÑóåõ Ãóäú íóÈúäöíó Úóáóíúåö
ÈöäóÇÁð ãöäú ÈóíúÊò Ãóæú ÞõÈøóÉò Ãóæú äóÍúæö Ðóáößó¡ áöãóÇ Ñóæóì ÌóÇÈöÑñ
«äóåóì ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Úóäú
ÊóÌúÕöíÕö ÇáúÞõÈõæÑö¡ æóÃóäú íõßúÊóÈó ÚóáóíúåóÇ¡ æóÃóäú íõÈúäóì
ÚóáóíúåóÇ» ÑóæóÇåõ ãõÓúáöãñ æóÛóíúÑõåõ ÇåÜ äóÚóãú Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö Úóäú
ÇáúßõÈúÑóì: æóÇáúíóæúãó ÇÚúÊóÇÏõæÇ ÇáÊøóÓúäöíãó ÈöÇááøóÈöäö ÕöíóÇäóÉð
áöáúÞóÈúÑö Úóäú ÇáäøóÈúÔö¡ æóÑóÃóæúÇ Ðóáößó ÍóÓóäðÇ. æóÞóÇáó - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ãóÇ ÑóÂåõ ÇáúãõÓúáöãõæäó ÍóÓóäðÇ Ýóåõæó
ÚöäúÏó Çááøóåö ÍóÓóäñ» . ÇåÜ. (Þóæúáõåõ áóÇ ÈóÃúÓó ÈöÇáúßöÊóÇÈóÉö ÅáóÎú)
áöÃóäøó Çáäøóåúíó ÚóäúåóÇ æóÅöäú ÕóÍøó ÝóÞóÏú æõÌöÏó ÇáúÅöÌúãóÇÚõ
ÇáúÚóãóáöíøõ ÈöåóÇ¡ ÝóÞóÏú ÃóÎúÑóÌó ÇáúÍóÇßöãõ Çáäøóåúíó ÚóäúåóÇ ãöäú
ØõÑõÞò¡ Ëõãøó ÞóÇáó: åóÐöåö ÇáúÃóÓóÇäöíÏõ ÕóÍöíÍóÉñ
(2/237)
ãöäúåõ) ÈóÚúÏó ÅåóÇáóÉö ÇáÊøõÑóÇÈö
(ÅáøóÇ) áöÍóÞøö ÂÏóãöíøò ßó (Ãóäú Êóßõæäó ÇáúÃóÑúÖõ ãóÛúÕõæÈóÉð Ãóæú
ÃõÎöÐóÊú ÈöÔõÝúÚóÉò) æóíõÎóíøóÑõ ÇáúãóÇáößõ Èóíúäó ÅÎúÑóÇÌöåö
æóãõÓóÇæóÇÊöåö ÈöÇáúÃóÑúÖö ßóãóÇ ÌóÇÒó ÒóÑúÚõåõ æóÇáúÈöäóÇÁõ Úóáóíúåö
ÅÐóÇ Èóáöíó æóÕóÇÑó ÊõÑóÇÈðÇ ÒóíúáóÚöíøñ.
(ÍóÇãöáñ ãóÇÊóÊú æóæóáóÏõåóÇ Íóíøñ) íóÖúØóÑöÈõ (ÔõÞøó ÈóØúäõåóÇ) ãöäú
ÇáúÃóíúÓóÑö (æóíõÎúÑóÌõ æóáóÏõåóÇ) æóáóæú ÈöÇáúÚóßúÓö æóÎöíÝó Úóáóì
ÇáúÃõãøö ÞõØöÚó æóÃõÎúÑöÌó æóáóæú ãóíøöÊðÇ æóÅöáøóÇ áóÇ ßóãóÇ Ýöí
ßóÑóÇåóÉö ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö. æóáóæú ÈóáóÚó ãóÇáó ÛóíúÑöåö æóãóÇÊó åóáú
íõÔóÞøõ ÞóæúáóÇäö¡ æóÇáúÃóæúáóì äóÚóãú ÝóÊúÍñ.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóáóíúÓó ÇáúÚóãóáõ ÚóáóíúåóÇ¡ ÝóÅöäøó ÃóÆöãøóÉó ÇáúãõÓúáöãöíäó ãöäú
ÇáúãóÔúÑöÞö Åáóì ÇáúãóÛúÑöÈö ãóßúÊõæÈñ Úóáóì ÞõÈõæÑöåöãú¡ æóåõæó Úóãóáñ
ÃóÎóÐó Èöåö ÇáúÎóáóÝõ Úóäú ÇáÓøóáóÝö ÇåÜ æóíóÊóÞóæøóì ÈöãóÇ ÃóÎúÑóÌóåõ
ÃóÈõæ ÏóÇæõÏ ÈöÅöÓúäóÇÏò ÌóíøöÏò «Ãóäøó ÑóÓõæáó Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Íóãóáó ÍóÌóÑðÇ ÝóæóÖóÚóåóÇ ÚöäúÏó ÑóÃúÓö ÚõËúãóÇäó
Èúäö ãóÙúÚõæäò æóÞóÇáó: ÃóÊóÚóáøóãõ ÈöåóÇ ÞóÈúÑó ÃóÎöí æóÃóÏúÝöäõ
Åáóíúåö ãóäú ÊóÇÈó ãöäú Ãóåúáöí» ÝóÅöäøó ÇáúßöÊóÇÈóÉó ØóÑöíÞñ Åáóì
ÊóÚóÑøõÝö ÇáúÞóÈúÑö ÈöåóÇ¡ äóÚóãú íóÙúåóÑõ Ãóäøó ãóÍóáøó åóÐóÇ
ÇáúÅöÌúãóÇÚö ÇáúÚóãóáöíøö Úóáóì ÇáÑøõÎúÕóÉö ÝöíåóÇ ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú
ÇáúÍóÇÌóÉõ ÏóÇÚöíóÉð Åáóíúåö Ýöí ÇáúÌõãúáóÉö ßóãóÇ ÃóÔóÇÑó Åáóíúåö Ýöí
ÇáúãõÍöíØö ÈöÞóæúáöåö æóÅöäú ÇõÍúÊöíÌó Åáóì ÇáúßöÊóÇÈóÉö¡ ÍóÊøóì áóÇ
íóÐúåóÈó ÇáúÃóËóÑõ æóáóÇ íõãúÊóåóäó ÝóáóÇ ÈóÃúÓó Èöåö. ÝóÃóãøóÇ
ÇáúßöÊóÇÈóÉõ ÈöÛóíúÑö ÚõÐúÑò ÝóáóÇ ÇåÜ ÍóÊøóì Åäøóåõ íõßúÑóåõ ßöÊóÇÈóÉõ
ÔóíúÁò Úóáóíúåö ãöäú ÇáúÞõÑúÂäö Ãóæú ÇáÔøöÚúÑö Ãóæú ÅØúÑóÇÁö ãóÏúÍò áóåõ
æóäóÍúæö Ðóáößó ÍöáúíóÉñ ãõáóÎøóÕðÇ.
ÞõáúÊ: áóßöäú äóÇÒóÚó ÈóÚúÖõ ÇáúãõÍóÞøöÞöíäó ãöäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉ Ýöí
åóÐóÇ ÇáúÅöÌúãóÇÚö ÈöÃóäøóåõ ÃóßúËóÑöíøñ¡ æóÅöäú Óóáöãó ÝóãóÍóáøõ
ÍõÌøöíøóÊöåö ÚöäúÏó ÕóáóÇÍö ÇáúÃóÒúãöäóÉö ÈöÍóíúËõ íóäúÝõÐõ ÝöíåóÇ
ÇáúÃóãúÑõ ÈöÇáúãóÚúÑõæÝö æóÇáäøóåúíõ Úóäú ÇáúãõäúßóÑö¡ æóÞóÏú ÊóÚóØøóáó
Ðóáößó ãõäúÐõ ÃóÒúãöäóÉò¡ ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó ÇáúÈöäóÇÁó Úóáóì ÞõÈõæÑöåöãú
Ýöí ÇáúãóÞóÇÈöÑö ÇáúãõÓóÈøóáóÉö ÃóßúËóÑõ ãöäú ÇáúßöÊóÇÈóÉö ÚóáóíúåóÇ
ßóãóÇ åõæó ãõÔóÇåóÏñ¡ æóÞóÏú ÚóáöãõæÇ ÈöÇáäøóåúíö Úóäúåõ ÝóßóÐóÇ
ÇáúßöÊóÇÈóÉõ ÇåÜ ÝóÇáúÃóÍúÓóäõ ÇáÊøóãóÓøõßõ ÈöãóÇ íõÝöíÏõ Íóãúáó
Çáäøóåúíö Úóáóì ÚóÏóãö ÇáúÍóÇÌóÉö ßóãóÇ ãóÑøó.
[ÊóÊöãøóÉñ]
Ýöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÇáúÍõÌøóÉö: ÊõßúÑóåõ ÇáÓøõÊõæÑõ Úóáóì ÇáúÞõÈõæÑö.
ÇåÜ. (Þóæúáõåõ ÅáøóÇ áöÍóÞøö ÂÏóãöíøò) ÇÍúÊöÑóÇÒñ Úóäú ÍóÞøö Çááøóåö
ÊóÚóÇáóì ßóãóÇ ÅÐóÇ ÏõÝöäó ÈöáóÇ ÛõÓúáò Ãóæú ÕóáóÇÉò Ãóæú æõÖöÚó Úóáóì
ÛóíúÑö íóãöíäöåö Ãóæú Åáóì ÛóíúÑö ÇáúÞöÈúáóÉö ÝóÅöäøóåõ áóÇ íõäúÈóÔõ
Úóáóíúåö ÈóÚúÏó ÅåóÇáóÉö ÇáÊøõÑóÇÈö ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ ßóÃóäú Êóßõæäó
ÇáúÃóÑúÖõ ãóÛúÕõæÈóÉð) æóßóãóÇ ÅÐóÇ ÓóÞóØó Ýöí ÇáúÞóÈúÑö ãóÊóÇÚñ Ãóæú
ßõÝøöäó ÈöËóæúÈò ãóÛúÕõæÈò Ãóæú ÏõÝöäó ãóÚóåõ ãóÇáñ ÞóÇáõæÇ: æóáóæú
ßóÇäó ÇáúãóÇáõ ÏöÑúåóãðÇ ÈóÍúÑñ. ÞóÇáó ÇáÑøóãúáöíøõ: æóÇÓúÊõÝöíÏó ãöäúåõ
ÌóæóÇÈõ ÍóÇÏöËóÉö ÇáúÝóÊúæóì: ÇãúÑóÃóÉñ ÏóÝóäóÊú ãóÚó ÈöäúÊöåóÇ ãöäú
ÇáúãóÕóÇÛö æóÇáúÃóãúÊöÚóÉö ÇáúãõÔúÊóÑóßóÉö ÅÑúËðÇ ÚóäúåóÇ ÈöÛóíúÈóÉö
ÇáÒøóæúÌö Ãóäøóåõ íõäúÈóÔõ áöÍóÞøöåö¡ æóÅöÐóÇ ÊóáöÝóÊú Èöåö ÊóÖúãóäõ
ÇáúãóÑúÃóÉõ ÍöÕøóÊóåõ ÇåÜ æóÇÍúÊõÑöÒó ÈöÇáúãóÛúÕõæÈóÉö ÚóãøóÇ ÅÐóÇ
ßóÇäóÊú æóÞúÝðÇ. ÞóÇáó Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ: ÃóäúÝóÞó ãóÇáðÇ Ýöí
ÅÕúáóÇÍö ÞóÈúÑò ÝóÌóÇÁó ÑóÌõáñ æóÏóÝóäó Ýöíåö ãóíøöÊóåõ¡ æóßóÇäóÊú
ÇáúÃóÑúÖõ ãóæúÞõæÝóÉð íóÖúãóäõ ãóÇ ÃóäúÝóÞó Ýöíåö¡ æóáóÇ íõÍóæøóáõ
ãóíøöÊõåõ ãöäú ãóßóÇäöåö áöÃóäøóåõ ÏõÝöäó Ýöí æóÞúÝò ÇåÜ. æóÚóÈøóÑó Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö ÈöÞóæúáöåö íóÖúãóäõ ÞöíãóÉó ÇáúÍóÝúÑö ÝóÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ
Ãóæú ÃõÎöÐóÊú ÈöÔõÝúÚóÉò) Ãóíú ÈöÃóäú ÇÔúÊóÑóì ÃóÑúÖðÇ ÝóÏóÝóäó ÝöíåóÇ
ãóíøöÊóåõ Ëõãøó Úóáöãó ÇáÔøóÝöíÚõ ÈöÇáÔøöÑóÇÁö ÝóÊóãóáøóßóåóÇ
ÈöÇáÔøõÝúÚóÉö (Þóæúáõåõ æóãõÓóÇæóÇÊõåõ ÈöÇáúÃóÑúÖö) Ãóíú áöíõÒúÑóÚó
ÝóæúÞóåõ ãóËóáðÇ áöÃóäøó ÍóÞøóåõ Ýöí ÈóÇØöäöåóÇ æóÙóÇåöÑöåóÇ¡ ÝóÅöäú
ÔóÇÁó ÊóÑóßó ÍóÞøóåõ Ýöí ÈóÇØöäöåóÇ æóÅöäú ÔóÇÁó ÇÓúÊóæúÝóÇåõ ÝóÊúÍñ
(Þóæúáõåõ: ßóãóÇ ÌóÇÒó ÒóÑúÚõåõ) Ãóíú ÇáúÞóÈúÑö æóáóæú ÛóíúÑó ãóÛúÕõæÈò
æóßóÐóÇ íóÌõæÒõ ÏóÝúäõ ÛóíúÑöåö Úóáóíúåö ßóãóÇ Ýöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö
ÃóíúÖðÇ¡ æóÞóÏøóãúäóÇ ÇáúßóáóÇãó Úóáóíúåö
(Þóæúáõåõ ãöäú ÇáúÃóíúÓóÑö) ßóÐóÇ ÞóíøóÏóåõ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö¡ æóáúíõäúÙóÑú
æóÌúåõåõ (Þóæúáõåõ: æóáóæú ÈöÇáúÚóßúÓö) ÈöÃóäú ãóÇÊó ÇáúæóáóÏõ Ýöí
ÈóØúäöåóÇ æóåöíó ÍóíøóÉñ (Þóæúáõåõ ÞõØöÚó) Ãóíú ÈöÃóäú ÊõÏúÎöáó
ÇáúÞóÇÈöáóÉõ íóÏóåóÇ Ýöí ÇáúÝóÑúÌö æóÊóÞúØóÚóåõ ÈöÂáóÉò Ýöí íóÏöåóÇ
ÈóÚúÏó ÊóÍóÞøõÞö ãóæúÊöåö (Þóæúáõåõ: áóæú ãóíøöÊðÇ) áóÇ æóÌúåó áóåõ
ÈóÚúÏó Þóæúáöåö æóáóæú ÈöÇáúÚóßúÓö Ø (Þóæúáõåõ: æóÅöáøóÇ áóÇ) Ãóíú
æóáóæú ßóÇäó ÍóíøðÇ áóÇ íóÌõæÒõ ÊóÞúØöíÚõåõ áöÃóäøó ãóæúÊó ÇáúÃõãøö Èöåö
ãóæúåõæãñ¡ ÝóáóÇ íóÌõæÒõ ÞóÊúáõ ÂÏóãöíøò Íóíøò áöÃóãúÑò ãóæúåõæãò
(Þóæúáõåõ: æóáóæú ÈóáóÚó ãóÇáó ÛóíúÑöåö) Ãóíú æóáóÇ ãóÇáó áóåõ ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö æóÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö¡ æóãóÝúåõæãõåõ Ãóäøóåõ áóæú ÊóÑóßó ãóÇáðÇ
íóÖúãóäõ ãóÇ ÈóáóÚóåõ áóÇ íõÔóÞøõ ÇÊøöÝóÇÞðÇ (Þóæúáõåõ: æóÇáúÃóæúáóì
äóÚóãú) áöÃóäøóåõ æóÅöäú ßóÇäó ÍõÑúãóÉõ ÇáúÂÏóãöíøö ÃóÚúáóì ãöäú
ÕöíóÇäóÉö ÇáúãóÇáö áóßöäøóåõ ÃóÒóÇáó ÇÍúÊöÑóÇãóåõ ÈöÊóÚóÏøöíåö ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö¡ æóãõÝóÇÏõåõ Ãóäøóåõ áóæú ÓóÞóØó Ýöí ÌóæúÝöåö ÈöáóÇ ÊóÚóÏøò
áóÇ íõÔóÞøõ ÇÊøöÝóÇÞðÇ
(2/238)
ÝõÑõæÚñ]
ÇáöÇÊøöÈóÇÚõ ÃóÝúÖóáõ ãöäú ÇáäøóæóÇÝöáö áóæú áöÞóÑóÇÈóÉò Ãóæú ÌöæóÇÑò
Ãóæú Ýöíåö ÕóáóÇÍñ ãóÚúÑõæÝñ. íõäúÏóÈõ ÏóÝúäõåõ Ýöí ÌöåóÉö ãóæúÊöåö
æóÊóÚúÌöíáõåõ æóÓóÊúÑõ ãóæúÖöÚö ÛõÓúáöåö ÝóáóÇ íóÑóÇåõ ÅáøóÇ ÛóÇÓöáõåõ
æóãóäú íóÚúäöíåö¡ æóÅöäú ÑóÃóì Èöåö ãóÇ íõßúÑóåõ áóãú íóÌõÒú ÐößúÑõåõ¡
áöÍóÏöíËö «ÇõÐúßõÑõæÇ ãóÍóÇÓöäó ãóæúÊóÇßõãú æóßõÝøõæÇ Úóäú ãóÓóÇæöíåöãú»
.
æóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöäóÞúáöåö ÞóÈúáó ÏóÝúäöåö æóÈöÇáúÅöÚúáóÇãö ÈöãóæúÊöåö
æóÈöÅöÑúËóÇÆöåö ÈöÔóÚúÑò Ãóæú ÛóíúÑöåö¡ áóßöäú íõßúÑóåõ ÇáúÅöÝúÑóÇØõ Ýöí
ãóÏúÍöåö áóÇ ÓöíøóãóÇ ÚöäúÏó ÌöäóÇÒóÊöåö¡ áöÍóÏöíËö «ãóäú ÊóÚóÒøóì
ÈöÚóÒóÇÁö ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö»
æóÈöÊóÚúÒöíóÉö Ãóåúáöåö æóÊóÑúÛöíÈöåöãú Ýöí ÇáÕøóÈúÑö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ßóãóÇ áóÇ íõÔóÞøõ ÇáúÍóíøõ ãõØúáóÞðÇ áöÅöÝúÖóÇÆöåö Åáóì ÇáúåóáóÇßö áóÇ
áöãõÌóÑøóÏö ÇáöÇÍúÊöÑóÇãö
[ÝõÑõæÚñ Ýöí ÇáúÌóäóÇÆöÒ]
(Þóæúáõåõ: ÇáöÇÊøöÈóÇÚõ ÃóÝúÖóáõ) Ãóíú ÇÊøöÈóÇÚõ ÇáúÌöäóÇÒóÉö áöÃóäøóåõ
ÈöÑøõ ÇáúÍóíøö æóÇáúãóíøöÊö¡ ÝóÇáËøóæóÇÈõ ÇáúãõÊóÑóÊøöÈõ Úóáóíúåö
ÃóßúËóÑõ Ø (Þóæúáõåõ Ãóæú ÌöæóÇÑò) ÓóíóÃúÊöí Ýöí ÈóÇÈö ÇáúæóÕöíøóÉö
áöáúÃóÞóÇÑöÈö æóÛóíúÑöåöãú Ãóäøó ÇáúÌóÇÑó ãóäú áóÕöÞó Èöåö. æóÞóÇáóÇ:
ãóäú íóÓúßõäõ Ýöí ãóÍóáøóÊöåö æóíóÌúãóÚõåõãú ãóÓúÌöÏõ ÇáúãóÍóáøóÉö¡
æóåõæó ÇÓúÊöÍúÓóÇäñ. æóÞóÇáó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ: ÇáúÌóÇÑõ Åáóì ÃóÑúÈóÚöíäó
ÏóÇÑðÇ ãöäú ßõáøö ÌóÇäöÈò. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÇáÕøóÍöíÍõ Þóæúáõ ÇáúÅöãóÇãö ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí åõäóÇßó Åäú ÔóÇÁó
Çááøóåõ - ÊóÚóÇáóì¡ æóåõæó íõÞóíøóÏõ åõäóÇ ÈöÇáúãõáóÇÕöÞö ÃóíúÖðÇ¿
ÇáÙøóÇåöÑõ äóÚóãú ãóÇ áóãú íõæÌóÏú Ïóáöíáõ ÇáúÅöØúáóÇÞö. æóÞóÏú íõÞóÇáõ:
ßóáóÇãõ ÇáúãõæÕöí íõÍúãóáõ Úóáóì ÇáúÚõÑúÝö. æóÇáúÌóÇÑõ ÚõÑúÝðÇ
ÇáúãõáóÇÕöÞõ Ãóæú ãóäú íóÓúßõäõ Ýöí ÇáúãóÍóáøóÉö ÝóÊõÕúÑóÝõ Åáóíúåö
ÇáúæóÕöíøóÉõ ÈöÎöáóÇÝöåö åõäóÇ Ýóíóßõæäõ ÍóÏøõåõ Åáóì ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÍóÏöíËö¡ æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ (Þóæúáõåõ: íõäúÏóÈõ ÏóÝúäõåõ
Ýöí ÌöåóÉö ãóæúÊöåö) Ãóíú Ýöí ãóÞóÇÈöÑö Ãóåúáö ÇáúãóßóÇäö ÇáøóÐöí ãóÇÊó
Ýöíåö Ãóæú ÞõÊöáó¡ æóÅöäú äõÞöáó ÞóÏúÑó ãöíáò Ãóæú ãöíáóíúäö ÝóáóÇ
ÈóÃúÓó ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö¡ æóíóÃúÊöí ÇáúßóáóÇãõ Úóáóì äóÞúáöåö. ÞõáúÊ:
æóáöÐóÇ ÕóÍøó «ÃóãúÑõåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÈöÏóÝúäö
ÞóÊúáóì ÃõÍõÏò Ýöí ãóÖóÇÌöÚöåöãú» ãóÚó Ãóäøó ãóÞúÈóÑóÉó ÇáúãóÏöíäóÉö
ÞóÑöíÈóÉñ¡ æóáöÐóÇ ÏõÝöäóÊú ÇáÕøóÍóÇÈóÉõ ÇáøóÐöíäó ÝóÊóÍõæÇ ÏöãóÔúÞó
ÚöäúÏó ÃóÈúæóÇÈöåóÇ æóáóãú íõÏúÝóäõæÇ ßõáøõåõãú Ýöí ãóÍóáøò æóÇÍöÏò
(Þóæúáõåõ æóÊóÚúÌöíáõåõ) Ãóíú ÊóÚúÌöíáõ ÌöåóÇÒöåö ÚóÞöÈó ÊóÍóÞøõÞö
ãóæúÊöåö¡ æóáöÐóÇ ßõÑöåó ÊóÃúÎöíÑõ ÕóáóÇÊöåö æóÏóÝúäöåö áöíõÕóáøöíó
Úóáóíúåö ÌóãúÚñ ÚóÙöíãñ ÈóÚúÏó ÕóáóÇÉö ÇáúÌõãõÚóÉö ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ
áóãú íóÌõÒú ÐößúÑõåõ) Ãóíú ãóÇ áóãú íóßõäú ÇáúãóíøöÊõ ÕóÇÍöÈó ÈöÏúÚóÉò
áöíóÑúÊóÏöÚó ÛóíúÑõåõ¡ ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ
(Þóæúáõåõ æóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöäóÞúáöåö ÞóÈúáó ÏóÝúäöåö) Þöíáó ãõØúáóÞðÇ¡
æóÞöíáó Åáóì ãóÇ Ïõæäó ãõÏøóÉö ÇáÓøóÝóÑö¡ æóÞóíøóÏóåõ ãõÍóãøóÏñ ÈöÞóÏúÑö
ãöíáò Ãóæú ãöíáóíúäö áöÃóäøó ãóÞóÇÈöÑó ÇáúÈóáóÏö ÑõÈøóãóÇ ÈóáóÛóÊú
åóÐöåö ÇáúãóÓóÇÝóÉó ÝóíõßúÑóåõ ÝöíãóÇ ÒóÇÏó. ÞóÇáó Ýöí ÇáäøóåúÑö Úóäú
ÚöÞúÏö ÇáúÝóÑóÇÆöÏö: æóåõæó ÇáÙøóÇåöÑõ ÇåÜ æóÃóãøóÇ äóÞúáõåõ ÈóÚúÏó
ÏóÝúäöåö ÝóáóÇ ãõØúáóÞðÇ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇÊøóÝóÞóÊú ßóáöãóÉõ
ÇáúãóÔóÇíöÎö Ýöí ÇãúÑóÃóÉò ÏõÝöäó ÇÈúäõåóÇ¡ æóåöíó ÛóÇÆöÈóÉñ Ýöí ÛóíúÑö
ÈóáóÏöåóÇ Ýóáóãú ÊóÕúÈöÑú¡ æóÃóÑóÇÏóÊú äóÞúáóåõ Úóáóì Ãóäøóåõ áóÇ
íóÓóÚõåóÇ Ðóáößó¡ ÝóÊóÌúæöíÒõ ÔóæóÇÐøö ÈóÚúÖö ÇáúãõÊóÃóÎøöÑöíäó áóÇ
íõáúÊóÝóÊõ Åáóíúåö. æóÃóãøóÇ äóÞúáõ íóÚúÞõæÈó æóíõæÓõÝó - ÚóáóíúåöãóÇ
ÇáÓøóáóÇãõ - ãöäú ãöÕúÑó Åáóì ÇáÔøóÇãö áöíóßõæäóÇ ãóÚó ÂÈóÇÆöåöãóÇ
ÇáúßöÑóÇãö Ýóåõæó ÔóÑúÚõ ãóäú ÞóÈúáóäóÇ æóáóãú íóÊóæóÝøóÑú Ýöíåö ÔõÑõæØõ
ßóæúäöåö ÔóÑúÚðÇ áóäóÇ ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ æóÊóãóÇãõåõ Ýöíåö (Þóæúáõåõ
æóÈöÇáúÅöÚúáóÇãö ÈöãóæúÊöåö) Ãóíú ÅÚúáóÇãö ÈóÚúÖöåöãú ÈóÚúÖðÇ áöíóÞúÖõæÇ
ÍóÞøóåõ åöÏóÇíóÉñ. æóßóÑöåó ÈóÚúÖõåõãú Ãóäú íõäóÇÏóì Úóáóíúåö Ýöí
ÇáúÃóÒöÞøóÉö æóÇáúÃóÓúæóÇÞö áöÃóäøóåõ íõÔúÈöåõ äóÚúíó ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö
æóÇáúÃóÕóÍøõ Ãóäøóåõ áóÇ íõßúÑóåõ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú ãóÚóåõ Êóäúæöíåñ
ÈöÐößúÑöåö æóÊóÝúÎöíãñ¡ Èóáú íóÞõæáõ: ÇáúÚóÈúÏõ ÇáúÝóÞöíÑõ Åáóì Çááøóåö
- ÊóÚóÇáóì - ÝõáóÇäõ ÇÈúäõ ÝõáóÇäò ÇáúÝõáóÇäöíøö¡ ÝóÅöäøó äóÚúíó
ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö ãóÇ ßóÇäó Ýöíåö ÞóÕúÏõ ÇáÏøóæóÑóÇäö ãóÚó ÇáÖøóÌöíÌö
æóÇáäøöíóÇÍóÉö¡ æóåõæó ÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÏóÚúæóì ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö Ýöí Þóæúáöåö
- Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «áóíúÓó ãöäøóÇ ãóäú ÖóÑóÈó
ÇáúÎõÏõæÏó æóÔóÞøó ÇáúÌõíõæÈó æóÏóÚóÇ ÈöÏóÚúæóì ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö» ÔóÑúÍõ
ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ æóÈöÅöÑúËóÇÆöåö) ÊóÈöÚó Ýöíåö ÕóÇÍöÈó ÇáäøóåúÑö.
æóÇÚúÊóÑóÖóåõ Í ÈöÃóäøó ãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøóåõ ÑõÈóÇÚöíøñ¡ æóáóíúÓó
ßóÐóáößó. ÝóÝöí ÇáúÞóÇãõæÓö: ÑóËóíúÊ ÇáúãóíøöÊó æóÑóËóæúÊå: ÈóßóíúÊå
æóÚóÏøóÏúÊ ãóÍóÇÓöäóåõ ÅáóÎú (Þóæúáõåõ ãóäú ÊóÚóÒøóì ÅáóÎú) ÊóãóÇãõåõ
«ÝóÃóÚöÖøõæåõ Èöåóäö ÃóÈöíåö æóáóÇ ÊóßúäõæÇ» ÞóÇáó Ýöí ÇáúãõÛúÑöÈö:
ÊóÚóÒøóì æóÇÚúÊóÒóì ÇäúÊóÓóÈó¡ æóÇáúÚóÒóÇÁõ ÇÓúãñ ãöäúåõ¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ
Èöåö Þóæúáõåõãú Ýöí ÇáöÇÓúÊöÛóÇËóÉö íóÇ áöÝõáóÇäò ÃóÚöÖøõæåõ: Ãóíú
ÞõæáõæÇ áóåõ: ÇÚúÖóÖú ÈöÃóíúÑö ÃóÈöíß¡ æóáóÇ ÊóßúäõæÇ Úóáóì ÇáúÃóíúÑö
ÈöÇáúåóäö¡ æóåóÐóÇ ÃóãúÑõ ÊóÃúÏöíÈò æóãõÈóÇáóÛóÉò Ýöí ÇáÒøóÌúÑö Úóäú
ÏóÚúæóì ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö ÇåÜ áóßöäú ßóæúäõ ÇáúãõÑóÇÏö ÈöÏóÚúæóì
ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö åõäóÇ ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö Ãóæúáóì
(Þóæúáõåõ: æóÈöÊóÚúÒöíóÉö Ãóåúáöåö) Ãóíú ÊóÕúÈöíÑöåöãú æóÇáÏøõÚóÇÁö
áóåõãú Èöåö. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÞóÇãõæÓö: ÇáúÚóÒóÇÁõ ÇáÕøóÈúÑõ Ãóæú ÍõÓúäõåõ.
æóÊóÚóÒøóì: ÇäúÊóÓóÈó. ÇåÜ. ÝóÇáúãõÑóÇÏõ åõäóÇ ÇáúÃóæøóáõ¡ æóÝöíãóÇ
ÞóÈúáóåõ ÇáËøóÇäöí ÝóÇÝúåóãú. ÞóÇáó
(2/239)
æóÈöÇöÊøöÎóÇÐö ØóÚóÇãò áóåõãú
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö: æóÊõÓúÊóÍóÈøõ ÇáÊøóÚúÒöíóÉõ áöáÑøöÌóÇáö
æóÇáäøöÓóÇÁö ÇááøóÇÊöí áóÇ íóÝúÊöäøó¡ áöÞóæúáöåö - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ
æóÇáÓøóáóÇãõ - «ãóäú ÚóÒøóì ÃóÎóÇåõ ÈöãõÕöíÈóÉò ßóÓóÇåõ Çááøóåõ ãöäú
Íõáóáö ÇáúßóÑóÇãóÉö íóæúãó ÇáúÞöíóÇãóÉö» ÑóæóÇåõ ÇÈúäõ ãóÇÌóåú
æóÞóæúáõåõ - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - «ãóäú ÚóÒøóì ãõÕóÇÈðÇ
Ýóáóåõ ãöËúáõ ÃóÌúÑöåö» ÑóæóÇåõ ÇáÊøöÑúãöÐöíøõ æóÇÈúäõ ãóÇÌóåú.
æóÇáÊøóÚúÒöíóÉõ Ãóäú íóÞõæáó: ÃóÚúÙóãó Çááøóåõ ÃóÌúÑóß¡ æóÃóÍúÓóäó
ÚóÒóÇÁóß¡ æóÛóÝóÑó áöãóíøöÊöß. ÇåÜ.
[ãØáÈ Ýöí ÇáËøóæóÇÈ Úóáóì ÇáãÕíÈÉ] 1
ö [ÊóäúÈöíåñ]
åóÐóÇ ÇáÏøõÚóÇÁõ ÈöÅöÚúÙóÇãö ÇáúÃóÌúÑö ÇáúãóÑúæöíøö Úóäúåõ - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - áóãøóÇ ÚóÒøóì ãõÚóÇÐðÇ ÈöÇÈúäò áóåõ
íóÞúÊóÖöí ËõÈõæÊó ÇáËøóæóÇÈö Úóáóì ÇáúãõÕöíÈóÉö. æóÞóÏú ÞóÇáó
ÇáúãõÍóÞøöÞõ ÇÈúäõ ÇáúåõãóÇãö Ýöí ÇáúãõÓóÇíóÑóÉö. ÞóÇáóÊú
ÇáúÍóäóÝöíøóÉõ: ãóÇ æóÑóÏó Èöåö ÇáÓøóãúÚõ ãöäú æóÚúÏö ÇáÑøöÒúÞö¡
æóæóÚúÏö ÇáËøóæóÇÈö Úóáóì ÇáØøóÇÚóÉö æóÚóáóì Ãóáóãö ÇáúãõÄúãöäö æóÃóáóãö
ØöÝúáöåö ÍóÊøóì ÇáÔøóæúßóÉö íõÔóÇßõåóÇ ãóÍúÖõ ÝóÖúáò æóÊóØóæøõáò ãöäúåõ
- ÊóÚóÇáóì - áóÇ ÈõÏøó ãöäú æõÌõæÏöåö áöæóÚúÏöåö ÇáÕøóÇÏöÞö. ÇåÜ. æóåóáú
íõÔúÊóÑóØõ áöáËøóæóÇÈö ÇáÕøóÈúÑõ Ãóãú áóÇ¿ ÞóÇáó ÇÈúäõ ÍóÌóÑò: æóÞóÚó
áöáúÚöÒøö Èúäö ÚóÈúÏö ÇáÓøóáóÇãö Ãóäøó ÇáúãóÕóÇÆöÈó äóÝúÓóåóÇ áóÇ
ËóæóÇÈó ÝöíåóÇ áöÃóäøóåóÇ áóíúÓóÊú ãöäú ÇáúßóÓúÈö Èóáú Ýöí ÇáÕøóÈúÑö
ÚóáóíúåóÇ¡ ÝóÅöäú áóãú íóÕúÈöÑú ßóÝøóÑóÊú ÇáÐøóäúÈóº ÅÐú áóÇ íõÔúÊóÑóØõ
Ýöí ÇáúãõßóÝøöÑö Ãóäú íóßõæäó ßóÓúÈðÇ ßóÇáúÈóáóÇÁö¡ ÝóÇáúÌóÒóÚõ áóÇ
íóãúäóÚõ ÇáÊøóßúÝöíÑó Èóáú åõæó ãõÕöíÈóÉñ ÃõÎúÑóì. æóÑõÏøó ÈöÊóÕúÑöíÍö
ÇáÔøóÇÝöÚöíøö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ - ÈöÃóäøó ßõáøðÇ ãöäú ÇáúãóÌúäõæäö
æóÇáúãóÑöíÖö ÇáúãóÛúáõæÈö Úóáóì ÚóÞúáöåö ãóÃúÌõæÑñ ãõËóÇÈñ ãõßóÝøóÑñ
Úóäúåõ ÈöÇáúãóÑóÖö¡ ÝóÍóßóãó ÈöÇáúÃóÌúÑö ãóÚó ÇäúÊöÝóÇÁö ÇáúÚóÞúáö
ÇáúãõÓúÊóáúÒöãö áöÇäúÊöÝóÇÁö ÇáÕøóÈúÑö¡ æóíõÄóíøöÏõåõ ÎóÈóÑõ
ÇáÕøóÍöíÍóíúäö «ãóÇ íõÕöíÈõ ÇáúãõÓúáöãó ãöäú äóÕóÈò æóáóÇ æóÕóÈò æóáóÇ
åóãøò æóáóÇ ÍóÒóäò¡ æóáóÇ ÃóÐðì æóáóÇ Ûóãøò ÍóÊøóì ÇáÔøóæúßóÉó
íõÔóÇßóåóÇ ÅáøóÇ ßóÝøóÑó Çááøóåõ ÈöåóÇ ãöäú ÎóØóÇíóÇåõ» ãóÚó ÇáúÍóÏöíËö
ÇáÕøóÍöíÍö «ÅÐóÇ ãóÑöÖó ÇáúÚóÈúÏõ Ãóæú ÓóÇÝóÑó ßõÊöÈó áóåõ ãöËúáõ ãóÇ
ßóÇäó íóÚúãóáõåõ ÕóÍöíÍðÇ ãõÞöíãðÇ» ÝóÝöíåö Ãóäøóåõ íóÍúÕõáõ áóåõ
ËóæóÇÈñ ãõãóÇËöáñ áöÝöÚúáöåö ÇáøóÐöí ÕóÏóÑó ãöäúåõ ÞóÈúáõ ÈöÓóÈóÈö
ÇáúãóÑóÖö ÝóÖúáðÇ ãöäú Çááøóåö ÊóÚóÇáóì¡ Ýóãóäú ÃõÕöíÈó æóÕóÈóÑó
íóÍúÕõáõ áóåõ ËóæóÇÈóÇäö: áöäóÝúÓö ÇáúãõÕöíÈóÉö æóÇáÕøóÈúÑö ÚóáóíúåóÇ
æóãóäú ÇäúÊóÝóì ÕóÈúÑõåõ ÝóÅöäú ßóÇäó áöÚõÐúÑò ßóÌõäõæäò ÝóßóÐóáößó Ãóæú
áöäóÍúæö ÌóÒóÚò áóãú íóÍúÕõáú ãöäú Ðóíúäöß ÇáËøóæóÇÈóíúäö ÔóíúÁñ ÇåÜ
ãõáóÎøóÕðÇ. æóÍóÇÕöáõåõ ÇÔúÊöÑóÇØõ ÇáÕøóÈúÑö áöáËøóæóÇÈö Úóáóì
ÇáúãõÕöíÈóÉö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÇäúÊóÝóì áöÚõÐúÑò ßóÌõäõæäò. æóÃóãøóÇ
ÇáÊøóßúÝöíÑõ ÈöåóÇ Ýóåõæó ÍóÇÕöáñ ÈöáóÇ ÔóÑúØò
(Þóæúáõåõ æóÈöÇöÊøöÎóÇÐö ØóÚóÇãò áóåõãú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö
æóíõÓúÊóÍóÈøõ áöÌöíÑóÇäö Ãóåúáö ÇáúãóíøöÊö æóÇáúÃóÞúÑöÈóÇÁö ÇáúÃóÈóÇÚöÏö
ÊóåúíöÆóÉõ ØóÚóÇãò áóåõãú íõÔúÈöÚõåõãú íóæúãóåõãú æóáóíúáóÊóåõãú¡
áöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ÇÕúäóÚõæÇ áöÂáö
ÌóÚúÝóÑò ØóÚóÇãðÇ ÝóÞóÏú ÌóÇÁóåõãú ãóÇ íóÔúÛóáõåõãú» ÍóÓøóäóåõ
ÇáÊøöÑúãöÐöíøõ æóÕóÍøóÍóåõ ÇáúÍóÇßöãõ æóáöÃóäøóåõ ÈöÑøñ æóãóÚúÑõæÝñ¡
æóíõáöÍøõ Úóáóíúåöãú Ýöí ÇáúÃóßúáö áöÃóäøó ÇáúÍõÒúäó íóãúäóÚõåõãú ãöäú
Ðóáößó ÝóíóÖúÚõÝõæäó. ÇåÜ. ãóØúáóÈñ Ýöí ßóÑóÇåóÉö ÇáÖøöíóÇÝóÉö ãöäú
Ãóåúáö ÇáúãóíøöÊö
æóÞóÇáó ÃóíúÖðÇ: æóíõßúÑóåõ ÇÊøöÎóÇÐõ ÇáÖøöíóÇÝóÉö ãöäú ÇáØøóÚóÇãö ãöäú
Ãóåúáö ÇáúãóíøöÊö áöÃóäøóåõ ÔõÑöÚó Ýöí ÇáÓøõÑõæÑö áóÇ Ýöí ÇáÔøõÑõæÑö¡
æóåöíó ÈöÏúÚóÉñ ãõÓúÊóÞúÈóÍóÉñ: æóÑóæóì ÇáúÅöãóÇãõ ÃóÍúãóÏõ æóÇÈúäõ
ãóÇÌóåú ÈöÅöÓúäóÇÏò ÕóÍöíÍò Úóäú ÌóÑöíÑö Èúäö ÚóÈúÏö Çááøóåö ÞóÇáó "
ßõäøóÇ äóÚõÏøõ ÇáöÇÌúÊöãóÇÚó Åáóì Ãóåúáö ÇáúãóíøöÊö æóÕõäúÚóåõãú
ÇáØøóÚóÇãó ãöäú ÇáäøöíóÇÍóÉö ". ÇåÜ. æóÝöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö: æóíõßúÑóåõ
ÇÊøöÎóÇÐõ ÇáØøóÚóÇãö Ýöí Çáúíóæúãö ÇáúÃóæøóáö æóÇáËøóÇáöËö æóÈóÚúÏó
ÇáúÃõÓúÈõæÚö æóäóÞúáõ ÇáØøóÚóÇãö Åáóì ÇáúÞóÈúÑö Ýöí ÇáúãóæóÇÓöãö¡
æóÇöÊøöÎóÇÐõ ÇáÏøóÚúæóÉö áöÞöÑóÇÁóÉö ÇáúÞõÑúÂäö æóÌóãúÚõ ÇáÕøõáóÍóÇÁö
æóÇáúÞõÑøóÇÁö áöáúÎóÊúãö Ãóæú áöÞöÑóÇÁóÉö ÓõæÑóÉö ÇáúÃóäúÚóÇãö Ãóæú
ÇáúÅöÎúáóÇÕö. æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó ÇÊøöÎóÇÐó ÇáØøóÚóÇãö ÚöäúÏó ÞöÑóÇÁóÉö
ÇáúÞõÑúÂäö áöÃóÌúáö ÇáúÃóßúáö íõßúÑóåõ. æóÝöíåóÇ ãöäú ßöÊóÇÈö
ÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäö: æóÅöäú ÇÊøóÎóÐó
(2/240)
æóÈöÇáúÌõáõæÓö áóåóÇ Ýöí ÛóíúÑö ãóÓúÌöÏò
ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò¡ æóÃóæøóáõåóÇ ÃóÝúÖóáõ. æóÊõßúÑóåõ ÈóÚúÏóåóÇ ÅáøóÇ
áöÛóÇÆöÈò. æóÊõßúÑóåõ ÇáÊøóÚúÒöíóÉõ ËóÇäöíðÇ¡ æóÚöäúÏó ÇáúÞóÈúÑö¡
æóÚöäúÏó ÈóÇÈö ÇáÏøóÇÑöº æóíóÞõæáõ ÚóÙøóãó Çááøóåõ ÃóÌúÑóß¡ æóÃóÍúÓóäó
ÚóÒóÇÁóß¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ØóÚóÇãðÇ áöáúÝõÞóÑóÇÁö ßóÇäó ÍóÓóäðÇ ÇåÜ æóÃóØóÇáó Ýöí Ðóáößó Ýöí
ÇáúãöÚúÑóÇÌö. æóÞóÇáó: æóåóÐöåö ÇáúÃóÝúÚóÇáõ ßõáøõåóÇ áöáÓøõãúÚóÉö
æóÇáÑøöíóÇÁö ÝóíõÍúÊóÑóÒõ ÚóäúåóÇ áöÃóäøóåõãú áóÇ íõÑöíÏõæäó ÈöåóÇ
æóÌúåó Çááøóåö ÊóÚóÇáóì. ÇåÜ. æóÈóÍóËó åõäóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö
ÈöãõÚóÇÑóÖóÉö ÍóÏöíËö ÌóÑöíÑò ÇáúãóÇÑøö ÈöÍóÏöíËò ÂÎóÑó Ýöíåö «Ãóäøóåõ -
Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - ÏóÚóÊúåõ ÇãúÑóÃóÉõ ÑóÌõáò ãóíøöÊò
áóãøóÇ ÑóÌóÚó ãöäú ÏóÝúäöåö ÝóÌóÇÁó æóÌöíÁó ÈöÇáØøóÚóÇãö» . ÃóÞõæáõ:
æóÝöíåö äóÙóÑñ¡ ÝóÅöäøóåõ æóÇÞöÚóÉõ ÍóÇáò áóÇ Úõãõæãó áóåóÇ ãóÚó
ÇÍúÊöãóÇáö ÓóÈóÈò ÎóÇÕøò¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ Ýöí ÍóÏöíËö ÌóÑöíÑò. Úóáóì
Ãóäøóåõ ÈóÍóËó Ýöí ÇáúãóäúÞõæáö Ýöí ãóÐúåóÈöäóÇ æóãóÐúåóÈö ÛóíúÑöäóÇ
ßóÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö æóÇáúÍóäóÇÈöáóÉö ÇÓúÊöÏúáóÇáðÇ ÈöÍóÏöíËö ÌóÑöíÑò
ÇáúãóÐúßõæÑö Úóáóì ÇáúßóÑóÇåóÉö¡ æóáóÇ ÓöíøóãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó Ýöí
ÇáúæóÑóËóÉö ÕöÛóÇÑñ Ãóæú ÛóÇÆöÈñ¡ ãóÚó ÞóØúÚö ÇáäøóÙóÑö ÚóãøóÇ íóÍúÕõáõ
ÚöäúÏó Ðóáößó ÛóÇáöÈðÇ ãöäú ÇáúãõäúßóÑóÇÊö ÇáúßóËöíÑóÉö ßóÅöíÞóÇÏö
ÇáÔøõãõæÚö æóÇáúÞóäóÇÏöíáö ÇáøóÊöí ÊõæÌóÏõ Ýöí ÇáúÃóÝúÑóÇÍö¡ æóßóÏóÞøö
ÇáØøõÈõæáö¡ æóÇáúÛöäóÇÁö ÈöÇáúÃóÕúæóÇÊö ÇáúÍöÓóÇäö¡ æóÇÌúÊöãóÇÚö
ÇáäøöÓóÇÁö æóÇáúãõÑúÏóÇäö¡ æóÃóÎúÐö ÇáúÃõÌúÑóÉö Úóáóì ÇáÐøößúÑö
æóÞöÑóÇÁóÉö ÇáúÞõÑúÂäö¡ æóÛóíúÑö Ðóáößó ãöãøóÇ åõæó ãõÔóÇåóÏñ Ýöí åóÐöåö
ÇáúÃóÒúãóÇäö¡ æóãóÇ ßóÇäó ßóÐóáößó ÝóáóÇ Ôóßøó Ýöí ÍõÑúãóÊöåö
æóÈõØúáóÇäö ÇáúæóÕöíøóÉö Èöåö¡ æóáóÇ Íóæúáó æóáóÇ ÞõæøóÉó ÅáøóÇ
ÈöÇóááøóåö ÇáúÚóáöíøö ÇáúÚóÙöíãö
(Þóæúáõåõ: æóÈöÇáúÌõáõæÓö áóåóÇ) Ãóíú áöáÊøóÚúÒöíóÉö¡ æóÇÓúÊöÚúãóÇáõ áóÇ
ÈóÃúÓó åõäóÇ Úóáóì ÍóÞöíÞóÊöåö áöÃóäøóåõ ÎöáóÇÝõ ÇáúÃóæúáóì ßóãóÇ
ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö. æóÝöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÎöÒóÇäóÉö
ÇáúÝóÊóÇæóì: ÇáúÌõáõæÓõ Ýöí ÇáúãõÕöíÈóÉö ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò áöáÑøöÌóÇáö
ÌóÇÁóÊú ÇáÑøõÎúÕóÉõ Ýöíåö¡ æóáóÇ ÊóÌúáöÓõ ÇáäøöÓóÇÁõ ÞóØúÚðÇ ÇåÜ
(Þóæúáõåõ: Ýöí ÛóíúÑö ãóÓúÌöÏò) ÃóãøóÇ Ýöíåö ÝóíõßúÑóåõ ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì¡ æóÌóÒóãó Èöåö Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö
æóÇáúÝóÊúÍö¡ áóßöäú Ýöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö: áóÇ ÈóÃúÓó Èöåö áöÃóåúáö
ÇáúãóíøöÊö Ýöí ÇáúÈóíúÊö Ãóæú ÇáúãóÓúÌöÏö æóÇáäøóÇÓõ íóÃúÊõæäóåõãú
æóíõÚóÒøõæäóåõãú. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãöäú «Ãóäøóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó - ÌóáóÓó áóãøóÇ ÞõÊöáó ÌóÚúÝóÑñ æóÒóíúÏõ Èúäõ ÍóÇÑöËóÉó
æóÇáäøóÇÓõ íóÃúÊõæäó æóíõÚóÒøõæäóåõ» ÇåÜ íõÌóÇÈõ Úóäúåõ ÈöÃóäøó
ÌõáõæÓóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - áóãú íóßõäú ãóÞúÕõæÏðÇ
áöáÊøóÚúÒöíóÉö. æóÝöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö: æóÞóÇáó ßóËöíÑñ ãöäú ãõÊóÃóÎøöÑöí
ÃóÆöãøóÊöäóÇ íõßúÑóåõ ÇáöÇÌúÊöãóÇÚõ ÚöäúÏó ÕóÇÍöÈö ÇáúÈóíúÊö æóíõßúÑóåõ
áóåõ ÇáúÌõáõæÓõ Ýöí ÈóíúÊöåö ÍóÊøóì íóÃúÊöíó Åáóíúåö ãóäú íõÚóÒøöí¡ Èóáú
ÅÐóÇ ÝóÑóÛó æóÑóÌóÚó ÇáäøóÇÓõ ãöäú ÇáÏøóÝúäö ÝóáúíóÊóÝóÑøóÞõæÇ
æóíóÔúÊóÛöáõ ÇáäøóÇÓõ ÈöÃõãõæÑöåöãú æóÕóÇÍöÈõ ÇáúÈóíúÊö ÈöÃóãúÑöåö ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóåóáú ÊóäúÊóÝöí ÇáúßóÑóÇåóÉõ ÈöÇáúÌõáõæÓö Ýöí ÇáúãóÓúÌöÏö
æóÞöÑóÇÁóÉö ÇáúÞõÑúÂäö ÍóÊøóì ÅÐóÇ ÝóÑóÛõæÇ ÞóÇãó æóáöíøõ ÇáúãóíøöÊö
æóÚóÒøóÇåõ ÇáäøóÇÓõ ßóãóÇ íõÝúÚóáõ Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ ÇáÙøóÇåöÑõ¿ áóÇ
áößóæúäö ÇáúÌõáõæÓö ãóÞúÕõæÏðÇ áöáÊøóÚúÒöíóÉö áóÇ ÇáúÞöÑóÇÁóÉö æóáóÇ
ÓöíøóãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó åóÐóÇ ÇáöÇÌúÊöãóÇÚõ æóÇáúÌõáõæÓõ Ýöí ÇáúãóÞúÈóÑóÉö
ÝóæúÞó ÇáúÞõÈõæÑö ÇáúãóÏúËõæÑóÉö¡ æóáóÇ Íóæúáó æóáóÇ ÞõæøóÉó ÅáøóÇ
ÈöÇóááøóåö (Þóæúáõåõ æóÃóæøóáõåóÇ ÃóÝúÖóáõ) æóåöíó ÈóÚúÏó ÇáÏøóÝúäö
ÃóÝúÖóáõ ãöäúåóÇ ÞóÈúáóåõ áöÃóäøó Ãóåúáó ÇáúãóíøöÊö ãóÔúÛõæáõæäó ÞóÈúáó
ÇáÏøóÝúäö ÈöÊóÌúåöíÒöåö æóáöÃóäøó æóÍúÔóÊóåõãú ÈóÚúÏó ÇáÏøóÝúäö
áöÝöÑóÇÞöåö ÃóßúËóÑõ¡ æóåóÐóÇ ÅÐóÇ áóãú íõÑó ãöäúåõãú ÌóÒóÚñ ÔóÏöíÏñ¡
æóÅöáøóÇ ÞõÏøöãóÊú áöÊóÓúßöíäöåöãú ÌóæúåóÑóÉñ (Þóæúáõåõ æóÊõßúÑóåõ
ÈóÚúÏóåóÇ) áöÃóäøóåóÇ ÊõÌóÏøöÏõ ÇáúÍõÒúäó ãöäóÍñ æóÇáÙøóÇåöÑõ ÃóäøóåóÇ
ÊóäúÒöíåöíøóÉñ Ø (Þóæúáõåõ ÅáøóÇ áöÛóÇÆöÈò) Ãóíú ÅáøóÇ Ãóäú íóßõæäó
ÇáúãõÚóÒøöí Ãóæú ÇáúãõÚóÒøóì ÛóÇÆöÈðÇ ÝóáóÇ ÈóÃúÓó ÈöåóÇ ÌóæúåóÑóÉñ.
ÞõáúÊ: æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúÍóÇÖöÑó ÇáøóÐöí áóãú íóÚúáóãú ÈöãóäúÒöáóÉö
ÇáúÛóÇÆöÈö ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉõ (Þóæúáõåõ æóÊõßúÑóåõ
ÇáÊøóÚúÒöíóÉõ ËóÇäöíðÇ) Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ: áóÇ íóäúÈóÛöí áöãóäú
ÚóÒøóì ãóÑøóÉð Ãóäú íõÚóÒøöíó ãóÑøóÉð ÃõÎúÑóì ÑóæóÇåõ ÇáúÍóÓóäõ Úóäú
ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó. ÇåÜ. ÅãúÏóÇÏñ (Þóæúáõåõ æóÚöäúÏó ÇáúÞóÈúÑö) ÚóÒóÇåõ Ýöí
ÇáúÍöáúíóÉö Åáóì ÇáúãõÈúÊóÛóì ÈóÇáöÛóíúäö ÇáúãõÚúÌóãóÉö¡ æóÞóÇáó:
æóíóÔúåóÏõ áóåõ ãóÇ ÃóÎúÑóÌó ÇÈúäõ ÔóÇåöíäó Úóäú ÅÈúÑóÇåöíãó:
ÇáÊøóÚúÒöíóÉõ ÚöäúÏó ÇáúÞóÈúÑö ÈöÏúÚóÉñ. ÇåÜ. ÞõáúÊ: áóÚóáøó æóÌúåóåõ
Ãóäøó ÇáúãóØúáõæÈó åõäóÇßó ÇáúÞöÑóÇÁóÉõ æóÇáÏøõÚóÇÁõ áöáúãóíøöÊö
ÈöÇáÊøóËúÈöíÊö (Þóæúáõåõ æóÚöäúÏó ÈóÇÈö ÇáÏøóÇÑö) Ýöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö:
æóíõßúÑóåõ ÇáúÌõáõæÓõ Úóáóì ÈóÇÈö ÇáÏøóÇÑö áöáÊøóÚúÒöíóÉö áöÃóäøóåõ
Úóãóáõ Ãóåúáö ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö æóÞóÏú äõåöíó Úóäúåõ¡ æóãóÇ íõÕúäóÚõ Ýöí
ÈöáóÇÏö ÇáúÚóÌóãö ãöäú ÝóÑúÔö ÇáúÈõÓõØö¡ æóÇáúÞöíóÇãö Úóáóì ÞóæóÇÑöÚö
ÇáØøóÑöíÞö ãöäú ÃóÞúÈóÍö ÇáúÞóÈóÇÆöÍö. ÇåÜ. ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ æóíóÞõæáõ
ÃóÚúÙóãó Çááøóåõ ÃóÌúÑóß) Ãóíú ÌóÚóáóåõ ÚóÙöíãðÇ ÈöÒöíóÇÏóÉö ÇáËøóæóÇÈö
æóÇáÏøóÑóÌóÇÊö¡ æóÃóÍúÓóäó ÚóÒóÇÁóß ÈöÇáúãóÏøö: Ãóíú ÌóÚóáó Óóáúæóß
æóÕóÈúÑóß ÍóÓóäðÇ ÇÈúäõ ÍóÌóÑò¡ æóÞóæúáõåõ æóÛõÝöÑó áöãóíøöÊöß
ÈöÞóæúáöåö Åäú ßóÇäó
(2/241)
æóÛóÝóÑó áöãóíøöÊöß
æóÈöÒöíóÇÑóÉö ÇáúÞõÈõæÑö æóáóæú áöáäøöÓóÇÁö áöÍóÏöíËö «ßõäúÊ
äóåóíúÊõßõãú Úóäú ÒöíóÇÑóÉö ÇáúÞõÈõæÑö ÃóáóÇ ÝóÒõæÑõæåóÇ» æóíóÞõæáõ:
ÇáÓøóáóÇãõ Úóáóíúßõãú ÏóÇÑó Þóæúãò ãõÄúãöäöíäó¡ æóÅöäøóÇ Åäú ÔóÇÁó
Çááøóåõ Èößõãú áóÇÍöÞõæäó
æóíóÞúÑóÃõ íÓ¡ æóÝöí ÇáúÍóÏöíËö «ãóäú ÞóÑóÃó ÇáúÅöÎúáóÇÕó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáúãóíøöÊõ ãõßóáøóÝðÇ¡ æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ ßóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö.
æóÝöí ßõÊõÈö ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö: æóíõÚóÒøöí ÇáúãõÓúáöãõ ÈöÇáúßóÇÝöÑö:
ÃóÚúÙóãó Çááøóåõ ÃóÌúÑóß¡ æóÕóÈøóÑóß æóÇáúßóÇÝöÑõ ÈöÇáúãõÓúáöãö: ÛóÝóÑó
Çááøóåõ áöãóíøöÊöß¡ æóÃóÍúÓóäó ÚóÒóÇÁóß.
[ãØáÈ Ýöí ÒöíóÇÑóÉ ÇáúÞõÈõæÑ]
(Þóæúáõåõ æóÈöÒöíóÇÑóÉö ÇáúÞõÈõæÑö) Ãóíú áóÇ ÈóÃúÓó ÈöåóÇ¡ Èóáú ÊõäúÏóÈõ
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúãõÌúÊóÈóì¡ ÝóßóÇäó íóäúÈóÛöí ÇáÊøóÕúÑöíÍõ
Èöåö áöáúÃóãúÑö ÈöåóÇ Ýöí ÇáúÍóÏöíËö ÇáúãóÐúßõæÑö ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÅöãúÏóÇÏö¡ æóÊõÒóÇÑõ Ýöí ßõáøö ÃõÓúÈõæÚò ßóãóÇ Ýöí ãõÎúÊóÇÑóÇÊö
ÇáäøóæóÇÒöáö. ÞóÇáó Ýöí ÔóÑúÍö áõÈóÇÈö ÇáúãóäóÇÓößö ÅáøóÇ Ãóäøó
ÇáúÃóÝúÖóáó íóæúãõ ÇáúÌõãõÚóÉö æóÇáÓøóÈúÊö æóÇáöÇËúäóíúäö æóÇáúÎóãöíÓö¡
ÝóÞóÏú ÞóÇáó ãõÍóãøóÏõ Èúäõ æóÇÓöÚò: ÇáúãóæúÊóì íóÚúáóãõæäó
ÈöÒõæøóÇÑöåöãú íóæúãó ÇáúÌõãõÚóÉö æóíóæúãðÇ ÞóÈúáóåõ æóíóæúãðÇ ÈóÚúÏóåõ¡
ÝóÊóÍóÕøóáó Ãóäøó íóæúãó ÇáúÌõãõÚóÉö ÃóÝúÖóáõ. ÇåÜ. æóÝöíåö íõÓúÊóÍóÈøõ
Ãóäú íóÒõæÑó ÔõåóÏóÇÁó ÌóÈóáö ÃõÍõÏò¡ áöãóÇ Ñóæóì ÇÈúäõ ÃóÈöí ÔóíúÈóÉó:
«Ãóäøó ÇáäøóÈöíøó - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ßóÇäó íóÃúÊöí
ÞõÈõæÑó ÇáÔøõåóÏóÇÁö ÈöÃõÍõÏò Úóáóì ÑóÃúÓö ßõáøö Íóæúáò ÝóíóÞõæáõ:
ÇáÓøóáóÇãõ Úóáóíúßõãú ÈöãóÇ ÕóÈóÑúÊõãú ÝóäöÚúãó ÚõÞúÈóì ÇáÏøóÇÑö»
æóÇáúÃóÝúÖóáõ Ãóäú íóßõæäó íóæúãó ÇáúÎóãöíÓö ãõÊóØóåøöÑðÇ ãõÈóßøöÑðÇ
áöÆóáøóÇ ÊóÝõæÊóåõ ÇáÙøõåúÑõ ÈöÇáúãóÓúÌöÏö ÇáäøóÈóæöíøö. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: ÇõÓúÊõÝöíÏó ãöäúåõ äóÏúÈõ ÇáÒøöíóÇÑóÉö æóÅöäú ÈóÚõÏó ãóÍóáøõåóÇ.
æóåóáú ÊõäúÏóÈõ ÇáÑøöÍúáóÉõ áóåóÇ ßóãóÇ ÇõÚúÊöíÏó ãöäú ÇáÑøöÍúáóÉö Åáóì
ÒöíóÇÑóÉö Îóáöíáö ÇáÑøóÍúãóäö æóÃóåúáöåö æóÃóæúáóÇÏöåö¡ æóÒöíóÇÑóÉö
ÇáÓøóíøöÏö ÇáúÈóÏóæöíøö æóÛóíúÑöåö ãöäú ÇáúÃóßóÇÈöÑö ÇáúßöÑóÇãö¿ áóãú
ÃóÑó ãóäú ÕóÑøóÍó Èöåö ãöäú ÃóÆöãøóÊöäóÇ¡ æóãóäóÚó ãöäúåõ ÈóÚúÖõ
ÃóÆöãøóÉö ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö ÅáøóÇ áöÒöíóÇÑóÊöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó - ÞöíóÇÓðÇ Úóáóì ãóäúÚö ÇáÑøöÍúáóÉö áöÛóíúÑö ÇáúãóÓóÇÌöÏö
ÇáËøóáóÇËóÉö. æóÑóÏøóåõ ÇáúÛóÒóÇáöíøõ ÈöæõÖõæÍö ÇáúÝóÑúÞö¡ ÝóÅöäøó ãóÇ
ÚóÏóÇ Êöáúßó ÇáúãóÓóÇÌöÏó ÇáËøóáóÇËóÉó ãõÓúÊóæöíóÉñ Ýöí ÇáúÝóÖúáö¡ ÝóáóÇ
ÝóÇÆöÏóÉó Ýöí ÇáÑøöÍúáóÉö ÅáóíúåóÇ. æóÃóãøóÇ ÇáúÃóæúáöíóÇÁõ ÝóÅöäøóåõãú
ãõÊóÝóÇæöÊõæäó Ýöí ÇáúÞõÑúÈö ãöäú Çááøóåö - ÊóÚóÇáóì¡ æóäóÝúÚõ
ÇáÒøóÇÆöÑöíäó ÈöÍóÓóÈö ãóÚóÇÑöÝöåöãú æóÃóÓúÑóÇÑöåöãú. ÞóÇáó ÇÈúäõ ÍóÌóÑò
Ýöí ÝóÊóÇæöíåö: æóáóÇ ÊõÊúÑóßõ áöãóÇ íóÍúÕõáõ ÚöäúÏóåóÇ ãöäú ãõäúßóÑóÇÊò
æóãóÝóÇÓöÏó ßóÇÎúÊöáóÇØö ÇáÑøöÌóÇáö ÈöÇáäøöÓóÇÁö æóÛóíúÑö Ðóáößó áöÃóäøó
ÇáúÞõÑõÈóÇÊö áóÇ ÊõÊúÑóßõ áöãöËúáö Ðóáößó¡ Èóáú Úóáóì ÇáúÅöäúÓóÇäö
ÝöÚúáõåóÇ æóÅöäúßóÇÑõ ÇáúÈöÏóÚö¡ Èóáú æóÅöÒóÇáóÊõåóÇ Åäú Ãóãúßóäó. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóíõÄóíøöÏõ ãóÇ ãóÑøó ãöäú ÚóÏóãö ÊóÑúßö ÇÊøöÈóÇÚö ÇáúÌöäóÇÒóÉö¡
æóÅöäú ßóÇäó ãóÚóåóÇ äöÓóÇÁñ æóäóÇÆöÍóÇÊñ ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ: æóáóæú
áöáäøöÓóÇÁö) æóÞöíáó: ÊóÍúÑõãõ Úóáóíúåöäøó. æóÇáúÃóÕóÍøõ Ãóäøó
ÇáÑøõÎúÕóÉó ËóÇÈöÊóÉñ áóåõäøó ÈóÍúÑñ¡ æóÌóÒóãó Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö
ÈöÇáúßóÑóÇåóÉö áöãóÇ ãóÑøó Ýöí ÇÊøöÈóÇÚöåöäøó ÇáúÌöäóÇÒóÉó. æóÞóÇáó
ÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ: Åäú ßóÇäó Ðóáößó áöÊóÌúÏöíÏö ÇáúÍõÒúäö
æóÇáúÈõßóÇÁö æóÇáäøóÏúÈö Úóáóì ãóÇ ÌóÑóÊú Èöåö ÚóÇÏóÊõåõäøó ÝóáóÇ
ÊóÌõæÒõ¡ æóÚóáóíúåö Íõãöáó ÍóÏöíËõ «áóÚóäó Çááøóåõ ÒóÇÆöÑóÇÊö
ÇáúÞõÈõæÑö» æóÅöäú ßóÇäó áöáöÇÚúÊöÈóÇÑö æóÇáÊøóÑóÍøõãö ãöäú ÛóíúÑö
ÈõßóÇÁò æóÇáÊøóÈóÑøõßö ÈöÒöíóÇÑóÉö ÞõÈõæÑö ÇáÕøóÇáöÍöíäó ÝóáóÇ ÈóÃúÓó
ÅÐóÇ ßõäøó ÚóÌóÇÆöÒó. æóíõßúÑóåõ ÅÐóÇ ßõäøó ÔóæóÇÈøó ßóÍõÖõæÑö
ÇáúÌóãóÇÚóÉö Ýöí ÇáúãóÓóÇÌöÏö ÇåÜ æóåõæó ÊóæúÝöíÞñ ÍóÓóäñ (Þóæúáõåõ
æóíóÞõæáõ ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: æóÇáÓøõäøóÉõ ÒöíóÇÑóÊõåóÇ
ÞóÇÆöãðÇ¡ æóÇáÏøõÚóÇÁõ ÚöäúÏóåóÇ ÞóÇÆöãðÇ¡ ßóãóÇ «ßóÇäó íóÝúÚóáõåõ -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Ýöí ÇáúÎõÑõæÌö Åáóì ÇáúÈóÞöíÚö
æóíóÞõæáõ: ÇáÓøóáóÇãõ Úóáóíúßõãú» ÅáóÎú.
æóÝöí ÔóÑúÍö ÇááøõÈóÇÈö áöáúãõäúáóÇ Úóáóì ÇáúÞóÇÑöÆö: Ëõãøó ãöäú ÂÏóÇÈö
ÇáÒøöíóÇÑóÉö ãóÇ ÞóÇáõæÇ¡ ãöäú Ãóäøóåõ íóÃúÊöí ÇáÒøóÇÆöÑõ ãöäú ÞöÈóáö
ÑöÌúáóíú ÇáúãõÊóæóÝøóì áóÇ ãöäú ÞöÈóáö ÑóÃúÓöåö áöÃóäøóåõ ÃóÊúÚóÈõ
áöÈóÕóÑö ÇáúãóíøöÊö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÃóæøóáö áöÃóäøóåõ íóßõæäõ ãõÞóÇÈöáó
ÈóÕóÑöåö¡ áóßöäú åóÐóÇ ÅÐóÇ Ãóãúßóäóåõ æóÅöáøóÇ ÝóÞóÏú ËóÈóÊó «Ãóäøóåõ -
Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - ÞóÑóÃó Ãóæøóáó ÓõæÑóÉö ÇáúÈóÞóÑóÉö
ÚöäúÏó ÑóÃúÓö ãóíøöÊò æóÂÎöÑóåóÇ ÚöäúÏó ÑöÌúáóíúåö» æóãöäú ÂÏóÇÈöåóÇ
Ãóäú íõÓóáøöãó ÈöáóÝúÙö: ÇáÓøóáóÇãõ Úóáóíúßõãú Úóáóì ÇáÕøóÍöíÍö¡ áóÇ
Úóáóíúßõãú ÇáÓøóáóÇãõ ÝóÅöäøóåõ æóÑóÏó: «ÇáÓøóáóÇãõ Úóáóíúßõãú ÏóÇÑó
Þóæúãò ãõÄúãöäöíäó¡ æóÅöäøóÇ - Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ - Èößõãú áóÇÍöÞõæäó¡
æóäóÓúÃóáõ Çááøóåó áóäóÇ æóáóßõãú ÇáúÚóÇÝöíóÉó» Ëõãøó íóÏúÚõæ ÞóÇÆöãðÇ
ØóæöíáðÇ¡ æóÅöäú ÌóáóÓó íóÌúáöÓõ ÈóÚöíÏðÇ Ãóæú ÞóÑöíÈðÇ ÈöÍóÓóÈö
ãóÑúÊóÈóÊöåö Ýöí ÍóÇáö ÍóíóÇÊöåö. ÇåÜ. ÞóÇáó Ø: æóáóÝúÙõ ÇáÏøóÇÑö
ãõÞúÍóãñ¡ Ãóæú åõæó ãöäú ÐößúÑö ÇááøóÇÒöãö áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ Óóáøóãó Úóáóì
ÇáÏøóÇÑö ÝóÃóæúáóì ÓóÇßöäõåóÇ¡ æóÐößúÑõ ÇáúãóÔöíÆóÉö áöáÊøóÈóÑøõßö
áöÃóäøó ÇááøõÍõæÞó ãõÍóÞøóÞñ¡ Ãóæú ÇáúãõÑóÇÏõ ÇááøõÍõæÞõ Úóáóì ÃóÊóãøö
ÇáúÍóÇáóÇÊö ÝóÊóÕöÍøõ ÇáúãóÔöíÆóÉõ
(Þóæúáõåõ æóíóÞúÑóÃõ íÓ) áöãóÇ æóÑóÏó
(2/242)
ãóÑøóÉð Ëõãøó æóåóÈó ÃóÌúÑóåóÇ
áöáúÃóãúæóÇÊö ÃõÚúØöíó ãöäú ÇáúÃóÌúÑö ÈöÚóÏóÏö ÇáúÃóãúæóÇÊö» ¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
«ãóäú ÏóÎóáó ÇáúãóÞóÇÈöÑó ÝóÞóÑóÃó ÓõæÑóÉó íÓ ÎóÝøóÝó Çááøóåõ Úóäúåõãú
íóæúãóÆöÐò¡ æóßóÇäó áóåõ ÈöÚóÏóÏö ãóäú ÝöíåóÇ ÍóÓóäóÇÊñ» ÈóÍúÑñ. æóÝöí
ÔóÑúÍö ÇááøõÈóÇÈö æóíóÞúÑóÃõ ãöäú ÇáúÞõÑúÂäö ãóÇ ÊóíóÓøóÑó áóåõ ãöäú
ÇáúÝóÇÊöÍóÉö æóÃóæøóáö ÇáúÈóÞóÑóÉö Åáóì ÇáúãõÝúáöÍõæäó æóÂíóÉö
ÇáúßõÑúÓöíøö - æóÂãóäó ÇáÑøóÓõæáõ - æóÓõæÑóÉö íÓ æóÊóÈóÇÑóßó Çáúãõáúßõ
æóÓõæÑóÉö ÇáÊøóßóÇËõÑö æóÇáúÅöÎúáóÇÕö ÇËúäóíú ÚóÔóÑó ãóÑøóÉð Ãóæú ÅÍúÏóì
ÚóÔóÑó Ãóæú ÓóÈúÚðÇ Ãóæú ËóáóÇËðÇ¡ Ëõãøó íóÞõæáõ: Çááøóåõãøó ÃóæúÕöáú
ËóæóÇÈó ãóÇ ÞóÑóÃúäóÇåõ Åáóì ÝõáóÇäò Ãóæú Åáóíúåöãú. ÇåÜ. ãóØúáóÈñ Ýöí
ÇáúÞöÑóÇÁóÉö áöáúãóíøöÊö æóÅöåúÏóÇÁõ ËóæóÇÈöåóÇ áóåõ [ÊóäúÈöíåñ]
ÕóÑøóÍó ÚõáóãóÇÄõäóÇ Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÍóÌøö Úóäú ÇáúÛóíúÑö ÈöÃóäøó
áöáúÅöäúÓóÇäö Ãóäú íóÌúÚóáó ËóæóÇÈó Úóãóáöåö áöÛóíúÑöåö ÕóáóÇÉð Ãóæú
ÕóæúãðÇ Ãóæú ÕóÏóÞóÉð Ãóæú ÛóíúÑóåóÇ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö¡ Èóáú Ýöí
ÒóßóÇÉö ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ Úóäú ÇáúãõÍöíØö: ÇáúÃóÝúÖóáõ áöãóäú
íóÊóÕóÏøóÞõ äóÝúáðÇ Ãóäú íóäúæöíó áöÌóãöíÚö ÇáúãõÄúãöäöíäó
æóÇáúãõÄúãöäóÇÊö áöÃóäøóåóÇ ÊóÕöáõ Åáóíúåöãú æóáóÇ íóäúÞõÕõ ãöäú
ÃóÌúÑöåö ÔóíúÁñ ÇåÜ åõæó ãóÐúåóÈõ Ãóåúáö ÇáÓøõäøóÉö æóÇáúÌóãóÇÚóÉö¡
áóßöäú ÇÓúÊóËúäóì ãóÇáößñ æóÇáÔøóÇÝöÚöíøõ ÇáúÚöÈóÇÏóÇÊö ÇáúÈóÏóäöíøóÉó
ÇáúãóÍúÖóÉó ßóÇáÕøóáóÇÉö æóÇáÊøöáóÇæóÉö ÝóáóÇ íóÕöáõ ËóæóÇÈõåóÇ Åáóì
ÇáúãóíøöÊö ÚöäúÏóåõãóÇ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÛóíúÑöåóÇ ßóÇáÕøóÏóÞóÉö æóÇáúÍóÌøö.
æóÎóÇáóÝó ÇáúãõÚúÊóÒöáóÉõ Ýöí Çáúßõáøö¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÝóÊúÍö
ÇáúÞóÏöíÑö.
ÃóÞõæáõ: ãóÇ ãóÑøó Úóäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøö åõæó ÇáúãóÔúåõæÑõ Úóäúåõ.
æóÇóáøóÐöí ÍóÑøóÑóåõ ÇáúãõÊóÃóÎøöÑõæäó ãöäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö æõÕõæáõ
ÇáúÞöÑóÇÁóÉö áöáúãóíøöÊö ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÈöÍóÖúÑóÊöåö Ãóæú ÏóÚóÇ áóåõ
ÚóÞöÈóåóÇ æóáóæú ÛóÇÆöÈðÇ áöÃóäøó ãóÍóáøó ÇáúÞöÑóÇÁóÉö ÊóäóÒøõáõ
ÇáÑøóÍúãóÉö æóÇáúÈóÑóßóÉö¡ æóÇáÏøõÚóÇÁõ ÚóÞöÈóåóÇ ÃóÑúÌóì áöáúÞóÈõæáö¡
æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÇäúÊöÝóÇÚõ ÇáúãóíøöÊö ÈöÇáúÞöÑóÇÁóÉö áóÇ
ÍõÕõæáõ ËóæóÇÈöåóÇ áóåõ¡ æóáöåóÐóÇ ÇÎúÊóÇÑõæÇ Ýöí ÇáÏøõÚóÇÁö: Çááøóåõãøó
ÃóæúÕöáú ãöËúáó ËóæóÇÈö ãóÇ ÞóÑóÃúÊå Åáóì ÝõáóÇäò¡ æóÃóãøóÇ ÚöäúÏóäóÇ
ÝóÇáúæóÇÕöáõ Åáóíúåö äóÝúÓõ ÇáËøóæóÇÈö. æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö: ãóäú ÕóÇãó Ãóæú
Õóáøóì Ãóæú ÊóÕóÏøóÞó æóÌóÚóáó ËóæóÇÈóåõ áöÛóíúÑöåö ãöäú ÇáúÃóãúæóÇÊö
æóÇáúÃóÍúíóÇÁö ÌóÇÒó¡ æóíóÕöáõ ËóæóÇÈõåóÇ Åáóíúåöãú ÚöäúÏó Ãóåúáö
ÇáÓøõäøóÉö æóÇáúÌóãóÇÚóÉö ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö¡ Ëõãøó ÞóÇáó: æóÈöåóÐóÇ
Úõáöãó Ãóäøóåõ áóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó Ãóäú íóßõæäó ÇáúãóÌúÚõæáõ áóåõ ãóíøöÊðÇ
Ãóæú ÍóíøðÇ. æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ áóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó Ãóäú íóäúæöíó Èöåö
ÚöäúÏó ÇáúÝöÚúáö áöáúÛóíúÑö Ãóæú íóÝúÚóáóåõ áöäóÝúÓöåö Ëõãøó ÈóÚúÏó
Ðóáößó íóÌúÚóáõ ËóæóÇÈóåõ áöÛóíúÑöåö¡ áöÅöØúáóÇÞö ßóáóÇãöåöãú¡ æóÃóäøóåõ
áóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó ÇáúÝóÑúÖö æóÇáäøóÝóáö. ÇåÜ. æóÝöí ÌóÇãöÚö ÇáúÝóÊóÇæóì:
æóÞöíáó: áóÇ íóÌõæÒõ Ýöí ÇáúÝóÑóÇÆöÖö ÇåÜ.
æóÝöí ßöÊóÇÈö ÇáÑøõæÍö áöáúÍóÇÝöÙö ÃóÈöí ÚóÈúÏö Çááøóåö ÇáÏøöãóÔúÞöíøö
ÇáúÍóäúÈóáöíøö ÇáÔøóåöíÑö ÈöÇÈúäö Þóíøöãò ÇáúÌóæúÒöíøóÉö ãóÇ ÍóÇÕöáõåõ:
Ãóäøóåõ ÇõÎúÊõáöÝó Ýöí ÅåúÏóÇÁö ÇáËøóæóÇÈö Åáóì ÇáúÍóíøöº ÝóÞöíáó
íóÕöÍøõ áöÅöØúáóÇÞö Þóæúáö ÃóÍúãóÏó: íóÝúÚóáõ ÇáúÎóíúÑó æóíóÌúÚóáõ
äöÕúÝóåõ áöÃóÈöíåö Ãóæú Ãõãøöåö¡ æóÞöíáó áóÇ áößóæúäöåö ÛóíúÑó ãõÍúÊóÇÌò
áöÃóäøóåõ íõãúßöäõåõ ÇáúÚóãóáõ ÈöäóÝúÓöåöº æóßóÐóÇ ÇõÎúÊõáöÝó Ýöí
ÇÔúÊöÑóÇØö äöíøóÉö Ðóáößó ÚöäúÏó ÇáúÝöÚúáö¡ ÝóÞöíáó: áóÇ áóßöäøó
ÇáËøóæóÇÈó áóåõ Ýóáóåõ ÇáÊøóÈóÑøõÚõ Èöåö æóÅöåúÏóÇÄõåõ áöãóäú ÃóÑóÇÏó
ßóÅöåúÏóÇÁö ÔóíúÁò ãöäú ãóÇáöåö¡ æóÞöíáó äóÚóãú áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ æóÞóÚó
áóåõ áóÇ íõÞúÈóáõ ÇäúÊöÞóÇáõåõ Úóäúåõ¡ æóåõæó ÇáúÃóæúáóì. æóÚóáóì
ÇáúÞóæúáö ÇáúÃóæøóáö áóÇ íóÕöÍøõ ÅåúÏóÇÁõ ÇáúæóÇÌöÈóÇÊö áöÃóäøó
ÇáúÚóÇãöáó íóäúæöí ÇáúÞõÑúÈóÉó ÈöåóÇ Úóäú äóÝúÓöåö. æóÚóáóì ÇáËøóÇäöí
íóÕöÍøõ¡ æóÊõÌúÒöÆõ Úóäú ÇáúÝóÇÚöáö. æóÞóÏú äõÞöáó Úóäú ÌóãóÇÚóÉò
Ãóäøóåõãú ÌóÚóáõæÇ ËóæóÇÈó ÃóÚúãóÇáöåöãú áöáúãõÓúáöãöíäó¡ æóÞóÇáõæÇ:
äóáúÞóì Çááøóåó - ÊóÚóÇáóì - ÈöÇáúÝóÞúÑö æóÇáúÅöÝúáóÇÓö¡ æóÇáÔøóÑöíÚóÉõ
áóÇ ÊóãúäóÚõ ãöäú Ðóáößó. æóáóÇ íõÔúÊóÑóØõ Ýöí ÇáúæõÕõæáö Ãóäú
íõåúÏöíóåõ ÈöáóÝúÙöåö ßóãóÇ áóæú ÃóÚúØóì ÝóÞöíÑðÇ ÈöäöíøóÉö ÇáÒøóßóÇÉö
áöÃóäøó ÇáÓøõäøóÉó áóãú ÊóÔúÊóÑöØú Ðóáößó Ýöí ÍóÏöíËö ÇáúÍóÌøö Úóäú
ÇáúÛóíúÑö æóäóÍúæöåö¡ äóÚóãú ÅÐóÇ ÝóÚóáóåõ áöäóÝúÓöåö Ëõãøó äóæóì ÌóÚúáó
ËóæóÇÈöåö áöÛóíúÑöåö áóãú íóßúÝö ßóãóÇ áóæú äóæóì Ãóäú íóåóÈó Ãóæú
íõÚúÊöÞó Ãóæú íóÊóÕóÏøóÞó æóíóÕöÍøõ ÅåúÏóÇÁõ äöÕúÝö ÇáËøóæóÇÈö Ãóæú
ÑõÈõÚöåö ßóãóÇ äóÕøó Úóáóíúåö ÃóÍúãóÏõ¡ æóáóÇ ãóÇäöÚó ãöäúåõ.
æóíõæóÖøöÍõåõ Ãóäøóåõ áóæú ÃóåúÏóì Çáúßõáøó Åáóì ÃóÑúÈóÚóÉò íóÍúÕõáõ
áößõáøò ãöäúåõãú ÑõÈõÚõåõ ÝóßóÐóÇ áóæú ÃóåúÏóì ÇáÑøõÈõÚó áöæóÇÍöÏò
æóÃóÈúÞóì ÇáúÈóÇÞöíó áöäóÝúÓöåö ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ.
(2/243)
æóíóÍúÝöÑõ ÞóÈúÑðÇ áöäóÝúÓöåö¡ æóÞöíáó
íõßúÑóåõº æóÇóáøóÐöí íóäúÈóÛöí Ãóäú áóÇ íõßúÑóåó ÊóåúíöÆóÉõ äóÍúæö
ÇáúßóÝóäö ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÞóÈúÑö.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: áóßöäú ÓõÆöáó ÇÈúäõ ÍóÌóÑò Çáúãóßøöíøõ ÚóãøóÇ áóæú ÞóÑóÃó
áöÃóåúáö ÇáúãóÞúÈóÑóÉö ÇáúÝóÇÊöÍóÉó åóáú íõÞúÓóãõ ÇáËøóæóÇÈõ Èóíúäóåõãú
Ãóæú íóÕöáõ áößõáøò ãöäúåõãú ãöËúáõ ËóæóÇÈö Ðóáößó ßóÇãöáðÇ. ÝóÃóÌóÇÈó
ÈöÃóäøóåõ ÃóÝúÊóì ÌóãúÚñ ÈöÇáËøóÇäöí¡ æóåõæó ÇááøóÇÆöÞõ ÈöÓóÚóÉö
ÇáúÝóÖúáö. ãóØúáóÈñ Ýöí ÅåúÏóÇÁö ËóæóÇÈö ÇáúÞöÑóÇÁóÉö áöáäøóÈöíøö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -[ÊóÊöãøóÉñ]
ÐóßóÑó ÇÈúäõ ÍóÌóÑò Ýöí ÇáúÝóÊóÇæóì ÇáúÝöÞúåöíøóÉö Ãóäøó ÇáúÍóÇÝöÙó
ÇÈúäó ÊóíúãöíøóÉó ÒóÚóãó ãóäúÚó ÅåúÏóÇÁö ËóæóÇÈö ÇáúÞöÑóÇÁóÉö
áöáäøóÈöíøö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - áöÃóäøó ÌóäóÇÈóåõ
ÇáÑøóÝöíÚó áóÇ íõÊóÌóÑøóÃõ Úóáóíúåö ÅáøóÇ ÈöãóÇ ÃóÐöäó Ýöíåö¡ æóåõæó
ÇáÕøóáóÇÉõ Úóáóíúåö¡ æóÓõÄóÇáõ ÇáúæóÓöíáóÉö áóåõ ÞóÇáó: æóÈóÇáóÛó
ÇáÓøõÈúßöíøõ æóÛóíúÑõåõ Ýöí ÇáÑøóÏøö Úóáóíúåö¡ ÈöÃóäøó ãöËúáó Ðóáößó áóÇ
íóÍúÊóÇÌõ áöÅöÐúäò ÎóÇÕøòº ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó ÇÈúäó ÚõãóÑó ßóÇäó
íóÚúÊóãöÑõ Úóäúåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÚõãõÑðÇ ÈóÚúÏó
ãóæúÊöåö ãöäú ÛóíúÑö æóÕöíøóÉò. æóÍóÌøó ÇÈúäõ ÇáúãõæóÝøóÞö æóåõæó Ýöí
ØóÈóÞóÉö ÇáúÌõäóíúÏö Úóäúåõ ÓóÈúÚöíäó ÍóÌøóÉð¡ æóÎóÊóãó ÇÈúäõ ÇáÓøöÑóÇÌö
Úóäúåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÃóßúËóÑó ãöäú ÚóÔóÑóÉö
ÂáóÇÝò ÎóÊúãóÉòº æóÖóÍøóì Úóäúåõ ãöËúáó Ðóáößó. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: ÑóÃóíúÊ äóÍúæó Ðóáößó ÈöÎóØøö ãõÝúÊöí ÇáúÍóäóÝöíøóÉö ÇáÔøöåóÇÈö
ÃóÍúãóÏó Èúäö ÇáÔøóáóÈöíøö ÔóíúÎö ÕóÇÍöÈö ÇáúÈóÍúÑö äóÞúáðÇ Úóäú ÔóÑúÍö
ÇáØøóíøöÈóÉö áöáäøõæóíúÑöíøö¡ æóãöäú ÌõãúáóÉö ãóÇ äóÞóáóåõ Ãóäøó ÇÈúäó
ÚóÞöíáò ãöäú ÇáúÍóäóÇÈöáóÉö ÞóÇáó: íõÓúÊóÍóÈøõ ÅåúÏóÇÄõåóÇ áóåõ - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÞóæúáõ ÚõáóãóÇÆöäóÇ áóåõ Ãóäú íóÌúÚóáó ËóæóÇÈó Úóãóáöåö
áöÛóíúÑöåö íóÏúÎõáõ Ýöíåö ÇáäøóÈöíøõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó
- ÝóÅöäøóåõ ÃóÍóÞøõ ÈöÐóáößó ÍóíúËõ ÃóäúÞóÐóäóÇ ãöäú ÇáÖøóáóÇáóÉö¡ ÝóÝöí
Ðóáößó äóæúÚõ ÔõßúÑò æóÅöÓúÏóÇÁõ Ìóãöíáò áóåõ¡ æóÇáúßóÇãöáõ ÞóÇÈöáñ
áöÒöíóÇÏóÉö ÇáúßóãóÇáö. æóãóÇ ÇÓúÊóÏóáøó Èöåö ÈóÚúÖõ ÇáúãóÇäöÚöíäó ãöäú
Ãóäøóåõ ÊóÍúÕöíáõ ÇáúÍóÇÕöáö áöÃóäøó ÌóãöíÚó ÃóÚúãóÇáö ÃõãøóÊöåö Ýöí
ãöíÒóÇäöåö. íõÌóÇÈõ Úóäúåõ ÈöÃóäøóåõ áóÇ ãóÇäöÚó ãöäú Ðóáößó¡ ÝóÅöäøó
Çááøóåó - ÊóÚóÇáóì - ÃóÎúÈóÑóäóÇ ÈöÃóäøóåõ Õóáøóì Úóáóíúåö Ëõãøó
ÃóãóÑóäóÇ ÈöÇáÕøóáóÇÉö Úóáóíúåö¡ ÈöÃóäú äóÞõæáó: Çááøóåõãøó Õóáøö Úóáóì
ãõÍóãøóÏò¡ æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ. æóßóÐóÇ ÇõÎúÊõáöÝó Ýöí ÅØúáóÇÞö Þóæúáö
ÇÌúÚóáú Ðóáößó ÒöíóÇÏóÉð Ýöí ÔóÑóÝöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó - ÝóãóäóÚó ãöäúåõ ÔóíúÎõ ÇáúÅöÓúáóÇãö ÇáúÈõáúÞöíäöíøõ
æóÇáúÍóÇÝöÙõ ÇÈúäõ ÍóÌóÑò áöÃóäøóåõ áóãú íóÑöÏú áóåõ Ïóáöíáñ. æóÃóÌóÇÈó
ÇÈúäõ ÍóÌóÑò Çáúãóßøöíøõ Ýöí ÇáúÝóÊóÇæóì ÇáúÍóÏöíËöíøóÉö ÈöÃóäøó Þóæúáå
ÊóÚóÇáóì {æóÞõáú ÑóÈøö ÒöÏúäöí ÚöáúãðÇ} [Øå: 114] æóÍóÏöíËó ãõÓúáöãò
«Ãóäøóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ßóÇäó íóÞõæáõ Ýöí
ÏõÚóÇÆöåö: æóÇÌúÚóáú ÇáúÍóíóÇÉó ÒöíóÇÏóÉð áöí Ýöí ßõáøö ÎóíúÑò» Ïóáöíáñ
Úóáóì Ãóäøó ãóÞóÇãóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - æóßóãóÇáóåõ
íóÞúÈóáõ ÇáÒøöíóÇÏóÉó Ýöí ÇáúÚöáúãö æóÇáËøóæóÇÈö æóÓóÇÆöÑö ÇáúãóÑóÇÊöÈö
æóÇáÏøóÑóÌóÇÊö æóßóÐóÇ æóÑóÏó Ýöí ÏõÚóÇÁö ÑõÄúíóÉö ÇáúÈóíúÊö: æóÒöÏú
ãöäú ÔóÑóÝöåö æóÚóÙøöãúåõ æóÇÚúÊóãöÑúåõ ÊóÔúÑöíÝðÇ ÅáóÎú ÝóíóÔúãóáõ
ßõáøó ÇáúÃóäúÈöíóÇÁö¡ æóíóÏõáøõ Úóáóì Ãóäøó ÇáÏøõÚóÇÁó áóåõãú
ÈöÒöíóÇÏóÉö ÇáÔøóÑóÝö ãóäúÏõæÈñ¡ æóÞóÏú ÇÓúÊóÚúãóáóåõ ÇáúÅöãóÇãõ
Çáäøóæóæöíøõ Ýöí ÎõØúÈóÊóíú ßöÊóÇÈóíúåö ÇáÑøóæúÖóÉö æóÇáúãöäúåóÇÌö¡
æóÓóÈóÞóåõ Åáóíúåö ÇáúÍóáöíãöíøõ æóÕóÇÍöÈõåõ ÇáúÈóíúåóÞöíøõ. æóÞóÏú
ÑóÏøó Úóáóì ÇáúÈõáúÞöíäöíøö æóÇÈúäö ÍóÌóÑò ÔóíúÎõ ÇáúÅöÓúáóÇãö
ÇáúÞóÇíóÇÊöíøõ¡ æóæóÇÝóÞóåõ ÕóÇÍöÈõåõ ÇáÔøóÑóÝõ ÇáúãõäóÇæöíøõ¡
æóæóÇÝóÞóåõãóÇ ÃóíúÖðÇ ÕóÇÍöÈõåõãóÇ ÅãóÇãõ ÇáúÍóäóÝöíøóÉö ÇáúßóãóÇáõ
Èúäõ ÇáúåõãóÇãö¡ Èóáú ÒóÇÏó ÚóáóíúåöãóÇ ÈöÇáúãõÈóÇáóÛóÉö ÍóíúËõ ÌóÚóáó
ßõáøó ãóÇ ÕóÍøó ãöäú ÇáúßóíúÝöíøóÇÊö ÇáúæóÇÑöÏóÉö Ýöí ÇáÕøóáóÇÉö
Úóáóíúåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ãóæúÌõæÏðÇ Ýöí
ßóíúÝöíøóÉö ÇáÏøõÚóÇÁö ÈöÒöíóÇÏóÉö ÇáÔøóÑóÝö¡ æóåöíó: Çááøóåõãøó Õóáøö
ÃóÈóÏðÇ ÃóÝúÖóáó ÕóáóæóÇÊöß Úóáóì ÓóíøöÏöäóÇ ãõÍóãøóÏò ÚóÈúÏöß
æóäóÈöíøöß æóÑóÓõæáöß ãõÍóãøóÏò æóÂáöåö æóÓóáøöãú ÊóÓúáöíãðÇ ßóËöíÑðÇ¡
æóÒöÏúåõ ÊóÔúÑöíÝðÇ æóÊóßúÑöíãðÇ¡ æóÃóäúÒöáúåõ ÇáúãóäúÒöáó ÇáúãõÞóÑøóÈó
ÚöäúÏóß íóæúãó ÇáúÞöíóÇãóÉö ÇåÜ. ÝóÇäúÙõÑú ßóíúÝó ÌóÚóáó ØóáóÈó åóÐöåö
ÇáÒøöíóÇÏóÉö ãöäú ÇáúÃóÓúÈóÇÈö ÇáúãõÞúÊóÖöíóÉö áöÝóÖúáö åóÐöåö
ÇáúßóíúÝöíøóÉö Úóáóì ÛóíúÑöåóÇ ãöäú ÇáúæóÇÑöÏö ßóÕóáóÇÉö ÇáÊøóÔóåøõÏö
æóÛóíúÑöåóÇ¡ æóåóÐóÇ ÊóÕúÑöíÍñ ãöäú åóÐóÇ ÇáúÅöãóÇãö ÇáúãõÍóÞøöÞö
ÈöÝóÖúáö ØóáóÈö ÇáÒøöíóÇÏóÉö áóåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -
ÝóßóíúÝó ãóÚó åóÐóÇ íõÊóæóåøóãõ Ãóäøó Ýöí Ðóáößó ãóÍúÐõæÑðÇ¡
æóæóÇÝóÞóåõãú ÃóíúÖðÇ ÕóÇÍöÈõåõãú ÔóíúÎõ ÇáúÅöÓúáóÇãö ÒóßóÑöíøóÇ ÇåÜ
ãõáóÎøóÕðÇ
(Þóæúáõåõ: æóíóÍúÝöÑõ ÞóÈúÑðÇ áöäóÝúÓöåö) Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö:
æóÈöÍóÝúÑö ÞóÈúÑò áöäóÝúÓöåö¡ Úóáóì Ãóäøó áóÝúÙóÉó ÍóÝúÑó ãóÕúÏóÑñ
ãóÌúÑõæÑñ ÈöÇáúÈóÇÁö ãõÖóÇÝñ Åáóì ÞóÈúÑò: Ãóíú æóáóÇ ÈóÃúÓó Èöåö. æóÝöí
ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ: áóÇ ÈóÃúÓó Èöåö¡ æóíõÄúÌóÑõ Úóáóíúåö¡ åóßóÐóÇ
Úóãöáó ÚõãóÑõ Èúäõ ÚóÈúÏö ÇáúÚóÒöíÒö æóÇáÑøóÈöíÚõ Èúäõ ÎóíúËóãó
æóÛóíúÑõåõãóÇ. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ æóÇóáøóÐöí íóäúÈóÛöí ÅáóÎú) ßóÐóÇ Þóæúáõåõ
Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö¡ æóÞóÇáó áöÃóäøó ÇáúÍóÇÌóÉó Åáóíúåö ãõÊóÍóÞøöÞóÉñ
ÛóÇáöÈðÇ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÞóÈúÑö {æóãóÇ ÊóÏúÑöí äóÝúÓñ ÈöÃóíøö ÃóÑúÖò
ÊóãõæÊõ} [áÞãÇä: 34]
(2/244)
íõßúÑóåõ ÇáúãóÔúíõ Ýöí ØóÑöíÞò Ùóäøó
Ãóäøóåõ ãõÍúÏöËñ ÍóÊøóì ÅÐóÇ áóãú íóÕöáú Åáóì ÞóÈúÑöåö ÅáøóÇ ÈöæóØúÁö
ÞóÈúÑò ÊóÑóßóåõ.
áóÇ íõßúÑóåõ ÇáÏøóÝúäõ áóíúáðÇ æóáóÇ ÅÌúáóÇÓõ ÇáúÞóÇÑöÆöíäó ÚöäúÏó
ÇáúÞóÈúÑö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
(Þóæúáõåõ íõßúÑóåõ ÇáúãóÔúíõ ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: æóíõßúÑóåõ
ÇáúÌõáõæÓõ Úóáóì ÇáúÞóÈúÑö¡ æóæóØúÄõåõ¡ æóÍöíäóÆöÐò ÝóãóÇ íóÕúäóÚõåõ
ãóäú ÏõÝöäóÊú Íóæúáó ÃóÞóÇÑöÈöåö ÎóáúÞñ ãöäú æóØúÁö Êöáúßó ÇáúÞõÈõæÑö
Åáóì Ãóäú íóÕöáó Åáóì ÞóÈúÑö ÞóÑöíÈöåö ãóßúÑõæåñ. æóíõßúÑóåõ Çáäøóæúãõ
ÚöäúÏó ÇáúÞóÈúÑö¡ æóÞóÖóÇÁõ ÇáúÍóÇÌóÉö Èóáú Ãóæúáóì¡ æóßõáøõ ãóÇ áóãú
íõÚúåóÏú ãöäú ÇáÓøõäøóÉö¡ æóÇáúãóÚúåõæÏõ ãöäúåóÇ áóíúÓó ÅáøóÇ
ÒöíóÇÑóÊõåóÇ æóÇáÏøõÚóÇÁõ ÚöäúÏóåóÇ ÞóÇÆöãðÇ ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÝöí ÇáúÃóÍúßóÇãö Úóäú ÇáúÎõáóÇÕóÉö æóÛóíúÑöåóÇ: áóæú æóÌóÏó
ØóÑöíÞðÇ Åäú æóÞóÚó Ýöí ÞóáúÈöåö Ãóäøóåõ ãõÍúÏöËñ áóÇ íóãúÔöí Úóáóíúåö
æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ ÈóÃúÓó Èöåö. æóÝöí ÎöÒóÇäóÉö ÇáúÝóÊóÇæóì æóÚóäú ÃóÈöí
ÍóäöíÝóÉó: áóÇ íõæØóÃõ ÇáúÞóÈúÑõ ÅáøóÇ áöÖóÑõæÑóÉò¡ æóíõÒóÇÑõ ãöäú
ÈóÚöíÏò æóáóÇ íóÞúÚõÏõ¡ æóÅöäú ÝóÚóáó íõßúÑóåõ. æóÞóÇáó ÈóÚúÖõåõãú: áóÇ
ÈóÃúÓó ÈöÃóäú íóØóÃó ÇáúÞõÈõæÑó æóåõæó íóÞúÑóÃõ Ãóæú íõÓóÈøöÍõ Ãóæú
íóÏúÚõæ áóåõãú. ÇåÜ. æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÍöáúíóÉö: æóÊõßúÑóåõ ÇáÕøóáóÇÉõ
Úóáóíúåö æóÅöáóíúåö áöæõÑõæÏö Çáäøóåúíö Úóäú Ðóáößó¡ Ëõãøó ÐõßöÑó Úóäú
ÇáúÅöãóÇãö ÇáØøóÍóÇæöíøö Ãóäøóåõ Íóãóáó ãóÇ æóÑóÏó ãöäú Çáäøóåúíö Úóäú
ÇáúÌõáõæÓö Úóáóì ÇáúÞóÈúÑö Úóáóì ÇáúÌõáõæÓö áöÞóÖóÇÁö ÇáúÍóÇÌóÉö¡
æóÃóäøóåõ áóÇ íõßúÑóåõ ÇáúÌõáõæÓõ áöÛóíúÑöåö ÌóãúÚðÇ Èóíúäó ÇáúÂËóÇÑö¡
æóÃóäøóåõ ÞóÇáó Åäøó Ðóáößó Þóæúáõ ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóÃóÈöí íõæÓõÝó
æóãõÍóãøóÏò¡ Ëõãøó äóÇÒóÚóåõ ÈöãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáäøóæóÇÏöÑö
æóÇáÊøõÍúÝóÉö æóÇáúÈóÏóÇÆöÚö æóÇáúãõÍöíØö æóÛóíúÑöåö¡ ãöäú Ãóäøó ÃóÈóÇ
ÍóäöíÝóÉó ßóÑöåó æóØúÁó ÇáúÞóÈúÑö æóÇáúÞõÚõæÏó Ãóæú Çáäøóæúãó Ãóæú
ÞóÖóÇÁó ÇáúÍóÇÌóÉö Úóáóíúåö¡ æóÈöÃóäøóåõ ËóÈóÊó Çáäøóåúíõ Úóäú æóØúÆöåö
æóÇáúãóÔúíö Úóáóíúåö¡ æóÊóãóÇãõåõ ÝöíåóÇ. æóÞóíøóÏó Ýöí äõæÑö
ÇáúÅöíÖóÇÍö ßóÑóÇåóÉó ÇáúÞõÚõæÏö Úóáóì ÇáúÞóÈúÑö ÈöãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó
áöÛóíúÑö ÞöÑóÇÁóÉò.
ÞõáúÊ: æóÊóÞóÏøóãó Ãóäøóåõ ÅÐóÇ Èóáöíó ÇáúãóíøöÊõ¡ æóÕóÇÑó ÊõÑóÇÈðÇ
íóÌõæÒõ ÒóÑúÚõåõ¡ æóÇáúÈöäóÇÁõ Úóáóíúåö¡ æóãõÞúÊóÖóÇåõ ÌóæóÇÒõ ÇáúãóÔúíö
ÝóæúÞóåõ. Ëõãøó ÑóÃóíúÊ ÇáúÚóíúäöíøó Ýöí ÔóÑúÍöåö Úóáóì ÕóÍöíÍö
ÇáúÈõÎóÇÑöíøö ÐóßóÑó ßóáóÇãó ÇáØøóÍóÇæöíøö ÇáúãóÇÑøó¡ Ëõãøó ÞóÇáó:
ÝóÚóáóì åóÐóÇ ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÃóÕúÍóÇÈõäóÇ Ýöí ßõÊõÈöåöãú ãöäú Ãóäøó æóØúÁó
ÇáúÞõÈõæÑö ÍóÑóÇãñ æóßóÐóÇ Çáäøóæúãõ ÚóáóíúåóÇ áóíúÓó ßóãóÇ íóäúÈóÛöí¡
ÝóÅöäøó ÇáØøóÍóÇæöíøó åõæó ÃóÚúáóãõ ÇáäøóÇÓö ÈöãóÐóÇåöÈö ÇáúÚõáóãóÇÁö
æóáóÇ ÓöíøóãóÇ ÈöãóÐúåóÈö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÇäúÊóåóì.
ÞõáúÊ: áóßöäú ÞóÏú ÚóáöãúÊ Ãóäøó ÇáúæóÇÞöÚó Ýöí ßóáóÇãöåöãú ÇáÊøóÚúÈöíÑõ
ÈöÇáúßóÑóÇåóÉö áóÇ ÈöáóÝúÙö ÇáúÍõÑúãóÉö¡ æóÍöíäóÆöÐò ÝóÞóÏú íõæóÝøóÞõ
ÈöÃóäøó ãóÇ ÚóÒóÇåõ ÇáúÅöãóÇãõ ÇáØøóÍóÇæöíøõ Åáóì ÃóÆöãøóÊöäóÇ
ÇáËøóáóÇËóÉö ãöäú Íóãúáö Çáäøóåúíö Úóáóì ÇáúÌõáõæÓö áöÞóÖóÇÁö ÇáúÍóÇÌóÉö
íõÑóÇÏõ Èöåö äóåúíõ ÇáÊøóÍúÑöíãö¡ æóãóÇ ÐóßóÑóåõ ÛóíúÑõåõ ãöäú ßóÑóÇåóÉö
ÇáúæóØúÁö æóÇáúÞõÚõæÏö ÅáóÎú íõÑóÇÏõ Èöåö ßóÑóÇåóÉõ ÇáÊøóäúÒöíåö Ýöí
ÛóíúÑö ÞóÖóÇÁö ÇáúÍóÇÌóÉö. æóÛóÇíóÉõ ãóÇ Ýöíåö ÅØúáóÇÞõ ÇáúßóÑóÇåóÉö
Úóáóì ãóÇ íóÔúãóáõ ÇáúãóÚúäóíóíúäö¡ æóåóÐóÇ ßóËöíÑñ Ýöí ßóáóÇãöåöãú¡
æóãöäúåõ Þóæúáõåõãú ãóßúÑõæåóÇÊõ ÇáÕøóáóÇÉö¡ æóÊóäúÊóÝöí ÇáúßóÑóÇåóÉõ
ãõØúáóÞðÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúÌõáõæÓõ áöáúÞöÑóÇÁóÉö ßóãóÇ íóÃúÊöí¡ æóÇóááøóåõ
ÓõÈúÍóÇäóåõ ÃóÚúáóãõ.
[ãØáÈ Ýöí æóÖóÚó ÇáÌÑíÏ æäÍæ ÇáÂÓ Úóáóì ÇáúÞõÈõæÑ]
[ÊóÊöãøóÉñ ÞóØúÚõ ÇáäøóÈóÇÊö ÇáÑøóØúÈö æóÇáúÍóÔöíÔö ãöäú ÇáúãóÞúÈóÑóÉö
Ïõæäó ÇáúíóÇÈöÓö] 1
ãóØúáóÈñ Ýöí æóÖúÚö ÇáúÌóÑöíÏö æóäóÍúæö ÇáúÂÓö Úóáóì ÇáúÞõÈõæÑö
[ÊóÊöãøóÉñ] íõßúÑóåõ ÃóíúÖðÇ ÞóØúÚõ ÇáäøóÈóÇÊö ÇáÑøóØúÈö æóÇáúÍóÔöíÔö
ãöäú ÇáúãóÞúÈóÑóÉö Ïõæäó ÇáúíóÇÈöÓö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÇáÏøõÑóÑö
æóÔóÑúÍö ÇáúãõäúíóÉö æóÚóáøóáóåõ Ýöí ÇáúÅöãúÏóÇÏö ÈöÃóäøóåõ ãóÇ ÏóÇãó
ÑóØúÈðÇ íõÓóÈøöÍõ Çááøóåó - ÊóÚóÇáóì - ÝóíõÄúäöÓõ ÇáúãóíøöÊó æóÊóäúÒöáõ
ÈöÐößúÑöåö ÇáÑøóÍúãóÉõ ÇåÜ æóäóÍúæõåõ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö.
ÃóÞõæáõ: æóÏóáöíáõåõ ãóÇ æóÑóÏó Ýöí ÇáúÍóÏöíËö «ãöäú æóÖúÚöåö - Úóáóíúåö
ÇáÕøóáóÇÉõ æóÇáÓøóáóÇãõ - ÇáúÌóÑöíÏóÉó ÇáúÎóÖúÑóÇÁó ÈóÚúÏó ÔóÞøöåóÇ
äöÕúÝóíúäö Úóáóì ÇáúÞóÈúÑóíúäö ÇááøóÐóíúäö íõÚóÐøóÈóÇäö» . æóÊóÚúáöíáõåõ
ÈöÇáÊøóÎúÝöíÝö ÚóäúåõãóÇ ãóÇ áóãú íóíúÈóÓóÇ: Ãóíú íõÎóÝøóÝõ ÚóäúåõãóÇ
ÈöÈóÑóßóÉö ÊóÓúÈöíÍöåöãóǺ ÅÐú åõæó Ãóßúãóáõ ãöäú ÊóÓúÈöíÍö ÇáúíóÇÈöÓö
áöãóÇ Ýöí ÇáúÃóÎúÖóÑö ãöäú äóæúÚö ÍóíóÇÉòº æóÚóáóíúåö ÝóßóÑóÇåóÉõ ÞóØúÚö
Ðóáößó¡ æóÅöäú äóÈóÊó ÈöäóÝúÓöåö æóáóãú íóãúáößú áöÃóäøó Ýöíåö ÊóÝúæöíÊó
ÍóÞøö ÇáúãóíøöÊö. æóíõÄúÎóÐõ ãöäú Ðóáößó æóãöäú ÇáúÍóÏöíËö äóÏúÈõ æóÖúÚö
Ðóáößó áöáöÇÊøöÈóÇÚö æóíõÞóÇÓõ Úóáóíúåö ãóÇ ÇõÚúÊöíÏó Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ
ãöäú æóÖúÚö ÃóÛúÕóÇäö ÇáúÂÓö æóäóÍúæöåö¡ æóÕóÑøóÍó ÈöÐóáößó ÃóíúÖðÇ
ÌóãóÇÚóÉñ ãöäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö¡ æóåóÐóÇ Ãóæúáóì ãöãøóÇ ÞóÇáó ÈóÚúÖõ
ÇáúãóÇáößöíøóÉö ãöäú Ãóäøó ÇáÊøóÎúÝöíÝó Úóäú ÇáúÞóÈúÑóíúäö ÅäøóãóÇ
ÍóÕóáó ÈöÈóÑóßóÉö íóÏöåö ÇáÔøóÑöíÝóÉö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó - Ãóæú ÏõÚóÇÆöåö áóåõãóÇ ÝóáóÇ íõÞóÇÓõ Úóáóíúåö ÛóíúÑõåõ.
æóÞóÏú ÐóßóÑó ÇáúÈõÎóÇÑöíøõ Ýöí ÕóÍöíÍöåö Ãóäøó ÈõÑóíúÏóÉó Èúäó
ÇáúÍõÕóíúÈö - ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõ - ÃóæúÕóì ÈöÃóäú íõÌúÚóáó Ýöí
ÞóÈúÑöåö ÌóÑöíÏóÊóÇäö¡ æóÇóááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ
(Þóæúáõåõ: æóáóÇ íõßúÑóåõ ÇáÏøóÝúäõ áóíúáðÇ) æóÇáúãõÓúÊóÍóÈøõ ßóæúäõåõ
äóåóÇÑðÇ ÔóÑúÍõ ÇáúãõäúíóÉö (Þóæúáõåõ: æóáóÇ ÅÌúáóÇÓõ ÇáúÞóÇÑöÆöíäó
ÚöäúÏó ÇáúÞóÈúÑö) ÚöÈóÇÑóÉõ äõæÑö ÇáúÅöíÖóÇÍö æóÔóÑúÍöåö
(2/245)
æóåõæó ÇáúãõÎúÊóÇÑõ. ÚóÙúãõ ÇáÐøöãøöíøö
ãõÍúÊóÑóãñ.
ÅäøóãóÇ íõÚóÐøóÈõ ÇáúãóíøöÊõ ÈöÈõßóÇÁö Ãóåúáöåö ÅÐóÇ ÃóæúÕóì ÈöÐóáößó.
ßõÊöÈó Úóáóì ÌóÈúåóÉö ÇáúãóíøöÊö Ãóæú ÚöãóÇãóÊöåö Ãóæú ßóÝóäöåö ÚóåúÏõ
äóÇãóåú íõÑúÌóì Ãóäú íóÛúÝöÑó Çááøóåõ áöáúãóíøöÊö. ÃóæúÕóì ÈóÚúÖõåõãú
Ãóäú íõßúÊóÈó Ýöí ÌóÈúåóÊöåö æóÕóÏúÑöåö - ÈöÓúãö Çááøóåö ÇáÑøóÍúãóä
ÇáÑøóÍöíã - ÝóÝõÚöáó Ëõãøó ÑõÆöíó Ýöí ÇáúãóäóÇãö ÝóÓõÆöáó ÝóÞóÇáó:
áóãøóÇ æõÖöÚúÊ Ýöí ÇáúÞóÈúÑö ÌóÇÁóÊúäöí ãóáóÇÆößóÉõ ÇáúÚóÐóÇÈö¡ ÝóáóãøóÇ
ÑóÃóæúÇ ãóßúÊõæÈðÇ Úóáóì ÌóÈúåóÊöí ÈöÓúãö Çááøóåö ÇáÑøóÍúãóä ÇáÑøóÍöíã
ÞóÇáõæÇ: ÃóãöäúÊ ãöäú ÚóÐóÇÈö Çááøóåö.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóáóÇ íõßúÑóåõ ÇáúÌõáõæÓõ áöáúÞöÑóÇÁóÉö Úóáóì ÇáúÞóÈúÑö Ýöí ÇáúãõÎúÊóÇÑö
áöÊóÃúÏöíóÉö ÇáúÞöÑóÇÁóÉö Úóáóì ÇáúæóÌúåö ÇáúãóØúáõæÈö ÈöÇáÓøóßöíäóÉö
æóÇáÊøóÏóÈøõÑö æóÇáöÇÊøöÚóÇÙö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ: ÚóÙúãõ ÇáÐøöãøöíøö
ãõÍúÊóÑóãñ) ÝóáóÇ íõßúÓóÑõ ÅÐóÇ æõÌöÏó Ýöí ÞóÈúÑöåö áöÃóäøóåõ ßóãóÇ
ÍõÑøöãó ÅíÐóÇÄõåõ Ýöí ÍóíóÇÊöåö áöÃóäøóåõ ãöËúáõåõ æóÌóÈóÊú ÕöíóÇäóÉõ
äóÝúÓöåö Úóäú ÇáúßóÓúÑö ÈóÚúÏó ãóæúÊöåö ÎóÇäöíøóÉñ. æóÃóãøóÇ Ãóåúáõ
ÇáúÍóÑúÈö¡ ÝóÅöäú ÇõÍúÊöíÌó Åáóì äóÈúÔöåöãú ÝóáóÇ ÈóÃúÓó Èöåö
ÊóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉñ Úóäú ÇáúÍõÌøóÉö¡ ÝóÊõäúÈóÔõ æóÊõÑúÝóÚõ ÇáúÚöÙóÇãõ
æóÇáúÂËóÇÑõ¡ æóÊõÊøóÎóÐõ ãóÞúÈóÑóÉð áöáúãõÓúáöãöíäó Ãóæú ãóÓúÌöÏðÇ ßóãóÇ
Ýöí ÇáúæóÇÞöÚóÇÊö ÅÓúãóÇÚöíáõ
(Þóæúáõåõ ÅäøóãóÇ íõÚóÐøóÈõ ÅáóÎú) ÞóÇáó ÈóÚúÖõåõãú: íõÚóÐøóÈõ áöãóÇ Ýöí
ÇáúÍóÏöíËö «Åäøó ÇáúãóíøöÊó áóíõÚóÐøóÈõ ÈöÈõßóÇÁö Ãóåúáöåö Úóáóíúåö»
æóÞóÇáó ÚóÇãøóÉõ ÇáúÚõáóãóÇÁö: áóÇ {æóáÇ ÊóÒöÑõ æóÇÒöÑóÉñ æöÒúÑó
ÃõÎúÑóì} [ÇáÃäÚÇã: 164] æóÊóÃúæöíáõ ÇáúÍóÏöíËö Ãóäøóåõãú Ýöí Ðóáößó
ÇáÒøóãóÇäö ßóÇäõæÇ íõæÕõæäó ÈöÇáäøõæÍö¡ ÝóÞóÇáó - Úóáóíúåö ÇáÕøóáóÇÉõ
æóÇáÓøóáóÇãõ - Ðóáößó ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö æóÝöí ÔóÑúÍö
ÇáÊøóßúãöáóÉö Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ãöäú ÇáúÍóÏöíËö ÇáäøóÏúÈõ æóÇáäøöíóÇÍóÉõ.
æóÚóäú ÚóÇÆöÔóÉó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÚóäúåóÇ - «Ãóäøó ÇáäøóÈöíøó -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÞóÇáó Ðóáößó áóãøóÇ ãóÑøó Úóáóì
Þóæúãò íóÈúßõæäó Úóáóì íóåõæÏöíøò ÝóÞóÇáó: Åäøóåõ áóíõÚóÐøóÈõ æóåõãú
íóÈúßõæäó Úóáóíúåö» . ÇåÜ. ÅÓúãóÇÚöíáõ
(Þóæúáõåõ ÚóåúÏó äóÇãóåú) ÈöÝóÊúÍö Çáúãöíãö æóÓõßõæäö ÇáúåóÇÁö¡
æóãóÚúäóÇåõ ÈöÇáúÝóÇÑöÓöíøóÉö ÇáÑøöÓóÇáóÉõ¡ æóÇáúãóÚúäóì ÑöÓóÇáóÉõ
ÇáúÚóåúÏö. æóÇáúãóÚúäóì Ãóäú íõßúÊóÈó ÔóíúÁñ ãöãøóÇ íóÏõáøõ Ãóäøóåõ
Úóáóì ÇáúÚóåúÏö ÇáúÃóÒóáöíøö ÇáøóÐöí Èóíúäóåõ æóÈóíúäó ÑóÈøöåö íóæúãó
ÃóÎóÐó ÇáúãöíËóÇÞó ãöäú ÇáúÅöíãóÇäö æóÇáÊøóæúÍöíÏö æóÇáÊøóÈóÑøõßö
ÈöÃóÓúãóÇÆöåö - ÊóÚóÇáóì¡ æóäóÍúæö Ðóáößó Í (Þóæúáõåõ: íõÑúÌóì ÅáóÎú)
ãõÝóÇÏõåõ ÇáúÅöÈóÇÍóÉõ Ãóæú ÇáäøóÏúÈõ. æóÝöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö ÞõÈóíúáó
ßöÊóÇÈö ÇáúÌöäóÇíóÇÊö: æóÐóßóÑó ÇáúÅöãóÇãõ ÇáÕøóÝøóÇÑõ áóæú ßõÊöÈó Úóáóì
ÌóÈúåóÉö ÇáúãóíøöÊö Ãóæú Úóáóì ÚöãóÇãóÊöåö Ãóæú ßóÝóäöåö ÚóåúÏõ äóÇãóåú
íõÑúÌóì Ãóäú íóÛúÝöÑó Çááøóåõ - ÊóÚóÇáóì - áöáúãóíøöÊö æóíóÌúÚóáóåõ
ÂãöäðÇ ãöäú ÚóÐóÇÈö ÇáúÞóÈúÑö. ÞóÇáó äõÕóíúÑñ: åóÐöåö ÑöæóÇíóÉñ Ýöí
ÊóÌúæöíÒö Ðóáößó¡ æóÞóÏú Ñõæöíó Ãóäøóåõ ßóÇäó ãóßúÊõæÈðÇ Úóáóì ÃóÝúÎóÇÐö
ÃóÝúÑóÇÓò Ýöí ÅÕúØóÈúáö ÇáúÝóÇÑõæÞö: ÍóÈöíÓñ Ýöí ÓóÈöíáö Çááøóåö -
ÊóÚóÇáóì ÇåÜ. ãóØúáóÈñ ÝöíãóÇ íõßúÊóÈõ Úóáóì ßóÝóäö ÇáúãóíøöÊö
æóÝöí ÝóÊóÇæóì ÇáúãõÍóÞøöÞö ÇÈúäö ÍóÌóÑò Çáúãóßøöíøö ÇáÔøóÇÝöÚöíøö:
ÓõÆöáó Úóäú ßöÊóÇÈóÉö ÇáúÚóåúÏö Úóáóì ÇáúßóÝóäö æóåõæó áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ
Çááøóåõ æóÇóááøóåõ ÃóßúÈóÑõ áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ æóÍúÏóåõ áóÇ ÔóÑöíßó
áóåõ¡ áóåõ Çáúãõáúßõ æóáóåõ ÇáúÍóãúÏõ¡ áóÇ Åáóåó ÅáøóÇ Çááøóåõ æóáóÇ
Íóæúáó æóáóÇ ÞõæøóÉó ÅáøóÇ ÈöÇóááøóåö ÇáúÚóáöíøö ÇáúÚóÙöíãö " æóÞöíáó:
Åäøóåõ " Çááøóåõãøó ÝóÇØöÑó ÇáÓøóãóÇæóÇÊö æóÇáúÃóÑúÖö ÚóÇáöãó ÇáúÛóíúÈö
æóÇáÔøóåóÇÏóÉö ÇáÑøóÍúãóäö ÇáÑøóÍöíãö¡ Åäøöí ÃóÚúåóÏõ Åáóíúß Ýöí åóÐöåö
ÇáúÍóíóÇÉö ÇáÏøõäúíóÇ Ãóäøöí ÃóÔúåóÏõ Ãóäøóß ÃóäúÊó Çááøóåõ áóÇ Åáóåó
ÅáøóÇ ÃóäúÊó æóÍúÏóß áóÇ ÔóÑöíßó áóß æóÃóäøó ãõÍóãøóÏðÇ ÚóÈúÏõß
æóÑóÓõæáõß - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÝóáóÇ Êóßöáúäöí Åáóì
äóÝúÓöí¡ ÊõÞóÑøöÈõäöí ãöäú ÇáÔøóÑøö æóÊõÈúÚöÏõäöí ãöäú ÇáúÎóíúÑö¡
æóÃóäóÇ áóÇ ÃóËöÞõ ÅáøóÇ ÈöÑóÍúãóÊöß¡ ÝóÇÌúÚóáú áöí ÚóåúÏðÇ ÚöäúÏóß
ÊõæÝöíäöíåö íóæúãó ÇáúÞöíóÇãóÉö Åäøóß áóÇ ÊõÎúáöÝõ ÇáúãöíÚóÇÏó " åóáú
íóÌõæÒõ¿ æóáöÐóáößó ÃóÕúáñ¿ . ÝóÃóÌóÇÈó ÈöÞóæúáöåö: äóÞóáó ÈóÚúÖõåõãú
Úóäú äóæóÇÏöÑö ÇáúÃõÕõæáö áöáÊøöÑúãöÐöíøö ãóÇ íóÞúÊóÖöí Ãóäøó åóÐóÇ
ÇáÏøõÚóÇÁó áóåõ ÃóÕúáñ¡ æóÃóäøó ÇáúÝóÞöíåó ÇÈúäó ÚõÌóíúáò ßóÇäó íóÃúãõÑõ
Èöåö Ëõãøó ÃóÝúÊóì ÈöÌóæóÇÒö ßöÊóÇÈóÊöåö ÞöíóÇÓðÇ Úóáóì ßöÊóÇÈóÉö
áöáøóåö Ýöí ÅÈöáö ÇáÒøóßóÇÉö¡ æóÃóÞóÑøóåõ ÈóÚúÖõåõãú¡ æóÝöíåö äóÙóÑñ.
æóÞóÏú ÃóÝúÊóì ÇÈúäõ ÇáÕøóáóÇÍö ÈöÃóäøóåõ áóÇ íóÌõæÒõ Ãóäú íõßúÊóÈó
Úóáóì ÇáúßóÝóäö íÓ æóÇáúßóåúÝõ æóäóÍúæõåõãóÇ ÎóæúÝðÇ ãöäú ÕóÏöíÏö
ÇáúãóíøöÊö æóÇáúÞöíóÇÓõ ÇáúãóÐúßõæÑõ ãóãúäõæÚñ áöÃóäøó ÇáúÞóÕúÏó Ëóãøó
ÇáÊøóãúíöíÒõ æóåõäóÇ ÇáÊøóÈóÑøõßõ¡ ÝóÇáúÃóÓúãóÇÁõ ÇáúãõÚóÙøóãóÉõ
ÈóÇÞöíóÉñ Úóáóì ÍóÇáöåóÇ ÝóáóÇ íóÌõæÒõ ÊóÚúÑöíÖõåóÇ áöáäøóÌóÇÓóÉö¡
æóÇáúÞóæúáõ ÈöÃóäøóåõ íõØúáóÈõ ÝöÚúáõåõ ãóÑúÏõæÏñ áöÃóäøó ãöËúáó Ðóáößó
áóÇ íõÍúÊóÌøõ Èöåö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÕóÍøó Úóäú ÇáäøóÈöíøö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ØóáóÈõ Ðóáößó æóáóíúÓó ßóÐóáößó ÇåÜ æóÞóÏøóãúäóÇ
ÞõÈóíúáó ÈóÇÈö ÇáúãöíóÇåö Úóäú ÇáúÝóÊúÍö Ãóäøóåõ ÊõßúÑóåõ ßöÊóÇÈóÉõ
ÇáúÞõÑúÂäö æóÃóÓúãóÇÁö
(2/246)
|