Kureyş müşrikleri; Peygamberimiz aleyhisselâma ve Kureyşîlerden Müslüman olup Peygamberimiz aleyhisselâmla birlikte bulunanlara karşı düşmanlıkta daha şiddetli, daha kat davranmaya başladılar.

Aşağılık adamlarını kışkırttılar, Peygamberimiz aleyhisselâma saldırttılar.

Peygamberimiz aleyhisselâmı yalanladılar.

Ona şairlik, sihirbazlık, kâhinlik ve mecnunluk.. gibi, kendilerinin de inanmadıkları türlü isnad ve iftiralarda bulunarak eziyet ettiler.

Peygamberimiz aleyhisselâm ise; Allah'ın emrini açıklamaktan; müşrikleri putlarından ayırmak, küfürlerinden uzaklaştırmak için, dinlerini yermek gibi, hiç hoşlanmadıkları şeyleri söylemekten geri durmadı. 339

Yüce Allah; müşriklere karşı Peygamberimiz aleyhisselâmı amcası Ebu Talib ile, Hazret-i Ebu Bekir'i de kavim ve kabilesi ile korudu.

Diğer Müslümanlara gelince;

Müşrikler onları yakalıyorlar, çıplak vücutlarına demir gömlekler giydiriyorlar, kızgın güneşin altına yatırıp vücutlarının yağlarını eritiyorlardı!

Müşriklerden hiçbiri yoktu ki, yaptıkları dayanılmaz işkencelerle istediklerini onlara söyletmesin! 340

Ancak, Bilal-i Habeşî'ye söyletemediler. 341

Kureyşîlerden her kabile; içlerinden Müslüman olanları, 342 Peygamberimiz aleyhisselâma sahabi olanları;

Hapsetmek,

Dövmek,

Aç ve susuz bırakmak,

Mekke'nin en sıcak saatlerinde, en sıcakyerlerinde güneş altında tutmak.. gibi343 türlü işkencelerle yıldırıp dinlerinden döndürmeye kalkıştılar. 344

Kimisi karşılaştığı ağır işkencelere dayanamayıp dininden dönüyor; kimisi de direniyor, dönmüyor, Allah da onu dininden dönmekten koruyordu. 345

Ammar b. Yâsir'in babası, annesi ve kardeşi gibi, dinlerinden dönmeyip işkenceler altında can verenlerde vardı. 346 Kureyş müşrikleri, adamına ve yerine göre, her hakareti ve işkenceyi yapıyorlardı.

Ebu Cehil şerefli ve arkalı bir kimsenin Müslüman olduğunu işitince varıp ona çatıyor, hakaret ediyor

" Sen babanın dinini bıraktın ha! Halbuki, o senden daha hayırlı idi. Demek sen onun fikrini hiçe saydın, şerefini düşürdün, öyle mi? Andolsun ki; biz de senin aklını akılsızlık ve ahmaklık sayacağız! Senin görüşünün yanlışlığını ortaya koyacağız! Şerefini kaybettireceğiz! " diyerek tehditlerde bulunurdu.

Eğer Müslüman olan zât ticaretle uğraşan bir kimse ise, ona:

" Vallahi, senin ticaretini durgunluğa uğratacağız, servetini yok ettireceğiz! " derdi.

Müslüman olan zayıf ve fakir bir kimse ise, onu döver, aldatıcı sözlerle kandırmaya347 ve Müslümanlıktan döndürmeye çalışırdı. 348

Abdullah b. Abbas'a:

" Resûlullah aleyhisselâmın ashabı, dinlerini bırakmak için mazur sayılacak kadar, müşriklerden işkence görürler miydi?" diye sorulmuştu.

Abdullah b. Abbas:

" Evet! " dedi." Vallahi, müşrikler onlardan yakaladıkları herhangi birisini o kadar döverler, 349 o kadar aç ve susuz bırakarak döverlerdi ki, 350 atlan dayağın şiddetinden351 oturamaz hale gelir, dininden döndürmek için söylemesini istedikleri herşeyi söylerdi. 352

Hatta kendisine 'Allah'tan başka, Lât ve Uzzâ da tanrı mıdır?' diye sorarlar, o da 'Evet! ' derdi.

Yanlarından geçmekte olan cual (yellengen) böceğini gösterip, 'Şu cual de, Allahtan başka, tanrın mıdır?' diye sorarlar; o da, kendisine yaptıkları ağır işkenceden kurtulabilmek için 'Evet! ' derdi." 353

Ayılıp aklı başına geldiği zaman ise, tevhide dönerdi. 354 İşte " Kalbi iman üzere sabit ve bununla mutmain ve müsterih olduğu halde cebr ve ikraha uğratılanlar müstesna olmak üzere, kim imanından sonra Allah'a inanmaz, küfre göğüs açarsa, işte Allah'ın gazabı o gibilerin başındadır! Onların hakkı, en büyük birazabdır! " 355 mealli âyetteki istisna, böyleleri hakkında inmiştir. 356

-------------------------------------

339. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 1, s. 308-309.

340. İbn Sa'd, Tabakâtü’l-kübrâ, c. 3, s. 233, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 1, s. 404, İbn Mâce, Sünen, c. 1, s. 53, Belâzurî, Ensâbu'l-eşraf, c. 1, s. 158, Hâkim, Müstedrek, c. 3, s. 284, Ebu Nuaym , Hilyetu'l-evliya, c. 1, s. 149, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 282. İbn Abdilberr, İstiâb, c. 1, s. 179, Muhibbüt-Taberî, Rıyâdu'n-nadrâ, c. 1, s. 74, Zehebî, Târîhu'l-İsiâm, s. 217, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve’n-nihâye, c. 3, s. 28.

341. İbn Sa'd, c. 3, s. 233, Ahmed b. Hanbel, c. 1. S. 404, İbn Mâce, c. 1, s. 53, Hâkim, c. 3, s. 284, Ebu Nuaym, c. 1 , s. 149, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 281, İbn Abdilberr, c. 1, s. 179, Muhibbüt-Taberî, c. 1, s. 74, Zehebî, s. 217, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 28.

342. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 1, s. 339, Taberî, Târih, c. 2, s. 220, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 66, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 100, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 57, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 1 , s. 478.

343. İbn İshak, İbn Hişam, c. 1, s. 339, Taberî, c. 2, s. 220, İbn Esir, c. 2, s. 66, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 57, Halebî, c. 1. S. 478.

344. İbn İshak, İbn Hişam , Sîre, c. 1, s. 339, Taberî, Târîh, c. 2, s. 220, İbn Esîr Kâmil, c. 2, s. 66, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 100, Ebu’l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 57, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 1, s. 475.

345. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 1, s. 339, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 66, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 57.

346. İbn Sa'd, Tabakâtü’l-kübrâ, c. 8, s. 261-265, İbn Kuteybe, Kitâbu'l-maârif, s. 112, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 160, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 281-282, İbn Abdilberr, İstiâb, c. 4, s. 1865, Zemahşerî, Keşşaf, c. 2, s. 430, Süheylî, Ravdu'l-ünüf, c. 3, s. 220, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 67, Kurtubî, Tefsîr, c. 10, s. 180, Zehebî, Târîhu'l -İslâm, s. 217-218, Ebu’l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 59, İbn Hacer, el-İsâbe, c. 3, s. 648, Halebî, İnşân, c. 1, s. 483.

347. İbn İshak, İbn Hişam, c. 1, s. 342, Belâzurî, c. 1, s. 198, İbn Esîr, c. 2, s. 70, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 59, Halebî, c. 1, s. 478.

348. Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 1, s. 478.

349. İbn İshak, İbn Hişam , Sîre, c. 1, s. 342-343, Belâzurî, Ensâb, c. 1, s. 197, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s. 219, Ebu’l-Fidâ, c. 3, s. 59.

350. Belâzurî, Ensâb, c. 1, s. 197, Zehebî, Târîhu'l-İslâm , s. 219, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 59.

351. İbn İshak, İbn Hişam, c. 1, s. 343, Zehebî, s. 219, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 59.

352. İbn İshak, İbn Hişam, c. 1, s. 343, Belâzurî, c. 1, s. 197, Zehebî, s. 219.

353. İbn İshak, İbn Hişam , Sîre, c. 1, s. 343, Belâzurî, Ensâbu'l-eşraf, c. 1, s. 197, İbn Kayyım, Zâdu'l-mead, c. 2, s. 49, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s. 219.

354. Belâzurî, Ensâbu'l-eşraf, c. 1, s. 197.

355. Mahl: 106.

356. Taberî, Tefsîr, c. 14, s. 181, Vâhidî, Esbâbü'n-nüzûl, s. 190, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 59.