Peygamberimiz aleyhisselâm, Abdullah b. Cahş'a, iki gün gitmedikçe mektubu açmamasını, açtığı zaman da onda buyurulana göre hareket etmesini ve arkadaşlarından hiçbirini de kendisiyle birlikte harekete zoriamamasını emir buyurdu. 180

Abdullah b. Cahş, Medine'den yola çıkacağı zaman da:

" Yâ Rasûlallan! Hangi taraftan gideyim?" diye sordu. 181

Peygamberimiz aleyhisselâm:

" Necdiyye yolunu tut! 182 Kuyuya yönel! " buyurdu.

Abdullah b. Cahş, İbn Dumeyre kuyusuna eriştiği ve mektubu açıp baktığı zaman, 183 onda şöyle yazıldığını gördü:

" Bismillâhirrahmânirrahîm.

Emmâ ba'd: 184

Benim bu mektubuma bakınca, yürümeye devam et! Mekke ile Taif arasındaki Nahle'ye in ve orada Kureyşîleri gözetle!

Onlar hakkında edineceğin haberleri bize bildir! "

Abdullah b. Cahş:

" İşittim ve buyruğuna boyun eğdim! " dedikten sonra, arkadaşlarına:

" Resûlullah aleyhisselâm, bana Nahle'ye kadaryürüyüp gitmemi ve orada Kureyşîleri gözetlememi ve onlar hakkında edineceğim haberleri kendisine götürmemi emr ve bu yolda sizden herhangi bir kimseyi zorlamaktan da beni nehy buyuruyor.

O halde, sizden herkim şehitlik ister ve onu arzularsa, benimle gitsin. Kim de bundan hoşlanmazsa, geri dönsün!

Ben, Resûlullah aleyhisselâmın buyruğunu yerine getiriciyim" dedi ve yürüdü.

Arkadaşları da onunla birlikte yürüdüler. Arkadaşlarından hiçbiri ondan geri kalmadı. Abdullah b. Cahş arkadaşlarıyla birlikte Hicaz üzerinden Medine'ye kadar ilerleyip Buhran'a vardılar.

O sırada Sa'd b. Ebi Vakkas'la Utbe b. Gazvan nöbetle bindikleri develerini kaybettiler, onu aramak için geri kaldılar. 185

Orada iki gün oyalandılar, arkadaşlarının arkasından gittilerse de buluşamadılar. 186

Abdullah b. Cahş ile yanındaki arkadaşları ise Nahleye kadar ilerleyip oraya indiler.

Orada, Kureyşîlere ait, kuru üzüm ve deri gibi ticaret malları yüklü bir kervana rastladılar ki; müşriklerden Amr b. Hadramî, Osman b. Abdullah b. Mugire ve kardeşi Nevfel b. Mugîre ile Hişam b. Mugîre'nin azadlısı Hakem b. Keysan bu kervanda bulunuyorlardı. 187

Kervan Taiften gelip orada konaklamıştı. 188

Kervandaki müşrikler, Müslümanların yakınlarına indiklerini görünce, korktular.

Fakat, Ükkâşe b. Mıhsan'ın başını tıraş etmiş olduğunu görünce de:

" Bunlar umrecilerdir, bunlardan size bir zarar gelmez! " dediler. 189

Kervan halkı yüklerini çözüp develerini saldılar, yemek yapmaya da başladılar. 190 Mücahidler kervan hakkında kendi aralarında görüştüler, konuştular.

Gün, Recep ayının son günü idi.

" Vallahi, eğer bunları bu gece bırakırsanız, Harem'e girerler ve kendilerini bununla korurlar.

Eğer onları bu gece öldürürseniz, muhakkak, Haram olan ayda öldürmüş olursunuz! " dediler, tereddüde düştüler, onların üzerine yürümekten çekindiler. 191

İçlerinden birisi:

" Biz bugün haram olan aydan mıdır, değil midir; pek bilemiyoruz"

Başka birisi ise:

" Biz bugünün haram olan aydan başka bir gün olduğunu bilmiyoruz! Onu helalleştirmeyi uygun görmeyiz! " dedi. 192

-------------------------------------

180. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 252, Vâkıdî, c. 1, s. 13, Yâkubî, Târih, c. 2, s. 69, Taberî, c. 2, s. 262, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 104, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 113, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 227, Zehebî, Megâzî, s. 29, İbn Haldun, Târih, c. 2, ks. 2, s. 18.

181. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 13.

182. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 13, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 371, 372.

183. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 13.

184. Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 1, s. 365.

185. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre. c. 2, s. 252, 253, Yâkubî, Târîh. c. 2, s. 69, 70, Taberî. Târîh, c. 2, s. 262, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 104, 105, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 113, 114, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 227, Zehebî, Megâzî, s. 29, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 248-249, İbn Haldun, Târih, c. 2, ks. 2, s. 18.

186. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 17, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 11.

187. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 253, Vâkıdî, c. 1, s. 14, Yâkubî, c. 2, s. 70, Taberî, c. 2, s. 262, 263, İbn Hazm, s. 105, İbn Esîr, c. 2, s. 114, İbn Seyyid, c. 1, s. 228, Zehebî, s. 29, 30, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 249, İbn Haldun, c. 2, ks. 2, s. 18.

188. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 16, İbn Sa'd, c. 2, s. 11.

189. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 253, Vâkıdî, c. 1, s. 14, İbn Sa'd, c. 2, s. 10, Taberî, c. 2, s. 263, İbn Esîr, c. 2, s. 114, Zehebî s. 29, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 249.

190. Vâkıdî, c. 1, s. 14, İbn Sa'd, c. 2, s. 10.

191. İbn İshak İbn Hişam, Sîre, c. 2, s. 253, Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 14, Taberî, Târih, c. 2, s. 263, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 105, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 114, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 228, Zehebî, Megâzî, s. 29, İbn Haldun, Târîh, c. 2, ks. 2, s. 18.

192. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 14.