Muahede ve musalaha işi bittikten ve Kureyş müşriklerinin elçileri çekilip gittikten sonra, 481 Peygamberimiz aleyhisselam, Hudeybiye'de ayağa kalkarak:

" Ey insanlar! 482 Kalkınız, kurbanlarınızı kesiniz! Sonra da, başlarınızı tıraş ediniz ve ihramdan çıkınız! 483 diyerek ashabına seslendi.

Onlardan hiç kimse, yerinden kımıldamadı! 484

Peygamberimiz aleyhisselam, bu emrini bir kez daha tekrarladı.

Yine, kalkan olmadı!

Peygamberimiz aleyhisselam, emrini üçüncü kez tekrarladı.

Yine, kalkan olmadı!

Peygamberimiz aleyhisselam, dönüp zevcesi Hazret-i Ümmü Seleme'nin yanına gitti. 485

Hazret-i Ümmü Seleme:

" Yâ Rasûlallah! Senin neyin var?! " diye sordu. 486

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Ey Ümmü Seleme! Nedir halkın bu tutumu?! 487 Şaşılacak şey doğrusu! 488

Onlara; 'Kurbanlarınızı kesiniz! Başlarınızı tıraş ediniz de, ihramdan çıkınız! ' diye tekrar tekrar söylüyorum.

Onlar sözlerimi işitiyor, yüzüme bakıyorlar da, içlerinden hiçbiri benim emrimi yerine getirmeye kalkmıyor! ?" buyurup şikâyetlendi. 489

Hazret-i Ümmü Seleme:

" Yâ Rasûlallah! Görmüş olduğunuz hal, halka, her nasılsa gelmiş çatmış bulunuyor. 490

Ey Allah'ın Peygamberi! Sen bu işi yapmak istiyor musun?

Yapmak istiyorsan, hemen git, kurbanlık develerini kesinceye, berberini çağırıp tıraş oluncaya kadar ashabından hiçbir kimseye hiçbir şey söyleme! 491

Sen kurbanını kesecek, tıraş olacak olursan, halk da öyle yaparlar. 492 Muhakkak sana uyarlar! " dedi.

Bunun üzerine, Peygamberimiz aleyhisselam, ihramını sağ koltuğu altından çıkarıp sol omuzuna attı. Eline bir harbe alıp yüksek sesle 'Bismillâhi Allahuekber! ' diyerek kurbanlık develerini kesti. 493

Ashab, Peygamberimiz aleyhisselamın kurbanını kestiğini görür görmez, onlarda kalkıp develerini kesmeye koyuldular. 494

Hazret-i Ümmü Seleme der ki:

" Müslümanlar kurbanlıklara doğru öyle sıçraştılar ve öyle yığıldılar ki, birbirlerini ezeceklerinden korktum ! " 495

Talha b. Ubeydullah, Abdurrahman b. Avf ve Hazret-i Osman da, kendileri için Medine'den sürdürüp getirttikleri develeri kestiler. 496

O gün yetmiş deve kurban edildi. 497

Develer, Beytullah'ın yanında kurban edilmekben alıkonuldukları zaman, yavrularına böğürdükleri gibi böğürdüler! 498

Ebu Cehil'in Bedir savaşında ele geçirilen devesi de kurbanlıklar arasında bulunuyordu. 499 Onun kurban edilmesi Kureyş müşriklerini kızdırmıştı. 500

Her yedi kişi için bir deve kurban edilmiştir.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Kesilen kurbanlara sizden her fert muhakkak ortak olsun, katılsın! " buyurdu. 501

Kurbanlar, Hudeybiye kuyusunun üst tarafında kesildi. 502

Peygamberimiz aleyhisselam, o gün, kurbanların etlerinden istemek için oraya gelmiş olan genç dilencilere, kurban etlerini ve derilerini, kendileri istemeden verdi.

Müslümanlar, kestikleri kurbanların etlerinden hem kendileri yediler, hem de bulunan yoksullara yedirdiler. 503

Peygamberimiz aleyhisselam, Merve yanında kurban edilmek üzere, Eşlem kabilesinden Naciye ismindeki zâtla Mekke'ye yirmi deve gönderdi. Naciye onları Merve yanında kesti ve etlerini oradaki yoksullara dağıttı. 504

-------------------------------------

481. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 613, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 98.

482. Ebu Yusuf, Kitâbu'l-haraç, s. 211, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 326.

483. Ebu Yusuf, Kitâbu'l-haraç, s. 211.

484. Zührî, Megâzî, s. 56, Abdurrezzak, Musannef, c. 5, s. 340, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 326, Buhârî, Sahih, c. 3, s. 182.

485. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 613, Abdurrezzak, Musannef, c. 5, s. 340, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 326, Buhârî, Sahîh, c. 3, s. 182.

486. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 613.

487. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 326.

488. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 613.

489. İbn Haldun, Târih, c. 2, ks. 2, s. 35.

490. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 326.

491. Abdurrezzak, Musannef, c. 5, s. 340, Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 331, Buhârî, Sahîh, c. 3, s. 182, Taberî, Târîh, c. 3, s. 80.

492. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 326.

493. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 613.

494. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 333, Vâkıdî, c. 2, s. 613, Abdurrezzak, c. 5, s. 340, Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 331 , Buhârî, c. 3, s. 182.

495. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 613.

496. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 614.

497. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 614, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 103.

498. Ebu'l-Fidâ, Tefsîr, c. 4, s. 200, Suyûtî, Hasâisü'l-kübrâ, c. 2, s. 40, Zürkânî, Mevâhibü'l-ledünniye Şerhi, c. 2, s. 209.

499. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 334, Vâkıdî, c. 2, s. 614, İbn Sa'd c. 2, s. 103.

500. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 334.

501. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 103.

502. İbn Sa'd, c. 2, s. 100.

503. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 615, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s. 26, Zürkânî, Mevâhibü'l-ledünniye Şerhi, c. 2, s. 209.

504. Aynı kaynaklar.