3. 000 İslâm mücahidi, Mute'de 200. 000 116 veya 250. 000 117 kişilik mücehhez düşman ordularıyla yedi gün çarpıştılar. 118

Gerek sayı, gerek savaş araç ve gereçleri bakımından yetmiş seksen kat fazla güce sahip bulunan düşman orduları, her an, umumî bir saldırıyla Müslümanları kuşatıp son neferlerine kadar hepsini yok edebilirlerdi. 119

İşte, Halid b. Velid, böyle bir avuç İslâm mücahidi için, çok nazik ve tehlikeli bir sırada, önce İslâm mücahidlerinin savaş düzenindeki yerlerini birbirleriyle değiştirip düşmanların karşısına yeni şahıslar çıkarmak suretiyle takviye kuvvetleri alındığı hissini verdirerek gözlerini yıldırdıktan, korkuttuktan, maneviyatlarını sarstıktan120 ve ardarda yaptığı hücumlarla da onları arkalarına düşmeyi göze alamayacak derecede şaşkına çevirdikten sonra, mücahidleri, tereyağdan kıl çeker gibi, savaş alanından geri çekmek ve İslâm'ın biricik savaş gücü ve varlığı olan bir avuç ordusunu topluca yok olmaktan kurtarmak becerikliliğini göstermiştir ki; bu, zafer kadar büyük ve önemli bir başarı idi.

İşte, Yüce Allah, Mu'te'de ona ve Müslümanlara böyle bir fetih ihsan etti. 121 O kadar güçlü olmalarına rağmen, düşmanları, bozguna uğramanın en kötüsüyle, hiç görülmedik bir bozguna uğrattı. 122

Mute savaşında, yedi günde, mücahidlerden ancak ondört kişi şehit oldu. 123

Düşmanlardan öldürülenler ise, pek çoktu. 124

Müslümanlardan sonra, düşmanlar da savaş alanından ayrıldılar. 125

-------------------------------------

116. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 17, Vâkıdî, c. 2, s. 760, İbn Sa'd, Tabakâtü’l-kübrâ, c. 2, s. 129.

117. Süheylî, Ravdu'l-ünüf, c. 7, s. 41, Halebî, İnsânu’l-uyün, c. 2, s. 788, Zürkânî, Mevâhib Şerhi, c. 2, s. 273.

118. Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 2, s. 788, Zürkânî, Mevâhib Şerhi, c. 2, s. 273.

119. Zürkânî, Mevâhibü'l-ledünniye Şerhi, c. 2, s. 273.

120. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 764, İbn Sa'd, c. 3, s. 467, 469, Beyhakî, Delâil, c. 4, s. 370, İbn Asâkîr, Târih, c. 1, s. 99, Zehebî, Megâzî, s. 407, Ebu’l-Fidâ, c. 4, s. 247, Diyarbekrî, c. 2, s. 72, Halebî, İnsan, c. 2, s. 788, Zürkânî, Mevâhib Şerhi, c. 2, s. 273.

121. İbn İshak, İbn Hişam , c. 4, s. 25, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 1 , s. 204, c. 3, s. 113 İbn Sa'd, c. 4, s. 37, Buhârî, Sahîh, c. 5, s. 87, Hâkim, Müstedrek, c. 3, s. 298, Heysemî, Mecmau’z-zevâid, c. 6, s. 160.

122. İbn Sa'd, Tabakâtü’l-kübrâ, c. 2, s. 130, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s. 72, Halebî, İnsânu'l-uyun, c. 2, s. 788.

123. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 30, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 769, İbn Sa'd, Tabakât, c. 3, s. 407, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 222, 223, İbn Abdilberr, İstiâb, c. 2, s. 679, c. 4, s. 1560, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 2, s. 492, c. 5, s. 459, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 2, s. 156, Zehebî, Megâzî, s. 416, Ebu’l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 259, İbn Kayyım, Zâdu'l-mead, c. 2, s. 174, Zürkânî, Mevâhibü'l-ledünniye Şerhi, c. 2, s. 273.

124. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 764, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 4, s. 370, İbn Asâkîr, Târih, c. 1, s. 99, Zehebî, Megâzî, s. 407, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 247, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 2, s. 788, Zürkânî, Mevâhib Şerhi, c. 2, s. 273.

125. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 21, 22, Taberî, Târih, c. 3, s. 109, İbn Asâkîr, Târîh, c. 1, s. 99, İbn Seyyid, Uyun, c. 2, s. 155, İbn Kayyım, Zâd, c. 2, s. 173, 174, Halebî, İnşân, c. 2, s. 788.