Benî Has'amların Kimlikleri ve Yurtları

Kahtan'ın soyundan gelen Benî Has'amların ata soylan256 şöyle sıralanır Has'am Akyel b. Enmar, b. İraş, b. Amr, b. Gavs, b. Nabt, b. Malik, b. Zeyd, b. Kehlan, b. Sebe'. Has'amlardan:

1. Benî Nâhıs,

2. Benî Şehran b. İfris, b. Halif veya (Hulf), b. Has'am kabileleri;

Benî Nâhıslardan:

1. Benî Rüşdler,

2. Hamlar Benî Şehranlardan ise:

1. Benî Kuhâfe b. Âmir, b. Rebia, b. Âmirler türemiştir. 257

Has'amların yurtlan, kardeşleri Becîlelerle birlikte Yemen yollarıyla Tebâle'ye kadar uzanan Hicaz ülkesindeydi.

Sonradan etrafa dağılmışlar, onlardan pek azı yurtlarında kalmıştır. 258

Cerir b. Abdullah gidip Zülhalasa tapınağını ve putunu yıktıktan, Has'amlardan öldürülenler öldürüldükten sonra, Peygamberimiz aleyhisselamın yanına Has'amlardan-içlerinde As'as b. Zahr ve Enes b. Müdrik de bulunan-bir heyet geldi ve:

" Bizler, Allah'a ve Allah'ın Resûlüne, Allah'tan gelen şeylere inandık!

Bize bir yazı yaz da, o yazının içindekilere tâbi olalım! " dediler.

Peygamberimiz aleyhisselam, onlar için bir yazı yazdı. 259

Yazısında şöyle buyurdu:

" Bu yazı, Allah'ın Resûlü Muhammed tarafından Has'amların Bîşe'de* ve Bîşe'nin kırlarında bulunanları için yazılmıştır.

Cahiliye çağında dökmüş olduğunuz kanın suçu, sizden düşürülmüş, silinmiştir.

Sizlerden, isteyerek veya istemeyerek, gönüllü veya gönülsüz Müslüman olan kimsenin elindeki, gökten yağmurla sulanan veya düşen çiğle ıslanan, yumuşak veya berk toprakta, kuraklık ve kıtlık olmayan yıllarda sürüp ekerek geliştirdiği, yetiştirdiği mahsuller-kuruyup sonradan yağmurla yeşerenleri de dahil-kendisinindir, onları vergi vermeksizin yer.

Onlar, her akarsu ile sulanan toprakta yetiştirdikleri mahsuller için de uşrün yarısını ödemekle mükelleftirler.

Cerir b. Abdullah ve hazır bulunan kimseler şahit oldular." 260

-------------------------------------

256. İbn Hazm, Cemhere, s. 484.

257. İbn Hazm, s. 475.

258. Kalkaşandî, Nihâyetü'l-ereb, s. 243.

259. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 1, s. 348.

* Bişe; halkı kalabalık Yemen vadilerinden olup, Tebâle ile arası yirmidörtmildir. Bişe, Yemen tarafındadır. Bişe, Benî Selûllerin diyarı idi. Suları Taif Hicaz'ından dökülen ve Has'amlarla Hilaller, Süvâe b. Âmr b. Sa'saalar vesair kabilelerden birçok halkın toplandığı bir vadi idi (Yâküt, Mu'cemu'l-büldân, c. 1, s. 99).

260. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 1, s. 286.