æóÈöåö íõÝúÊóì ÈóÍúÑñ. æóÝöíåö ÚóáóíúåóÇ
Ïóíúäñ áöÒóæúÌöåóÇ áóãú íóáúÊóÞöíóÇ ÞöÕóÇÕðÇ ÅáøóÇ ÈöÑöÖóÇåõ
áöÓõÞõæØöåö ÈöÇáúãóæúÊö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÓóÇÆöÑö ÇáÏøõíõæäö. æóÝöíåö
ÂÌóÑóÊú ÏóÇÑóåóÇ ãöäú ÒóæúÌöåóÇ æóåõãóÇ íóÓúßõäóÇäö Ýöíåö áóÇ ÃóÌúÑó
Úóáóíúåö. æóáóæú ÏóÎóáó ÈöåóÇ Ýöí ãóäúÒöáò ßóÇäóÊú Ýöíåö ÈöÃóÌúÑò
ÝóØõæáöÈóÊú Èöåö ÈóÚúÏó ÓóäóÉò ÝóÞóÇáóÊú áóåõ: ÃóÎúÈóÑúÊõß ÈöÃóäøó
ÇáúãóäúÒöáó ÈöÇáúßöÑóÇÁö Úóáóíúß ÇáúÃóÌúÑõ Ýóåõæó ÚóáóíúåóǺ
áöÃóäøóåóÇ ÇáúÚóÇÞöÏóÉõ ÈóÒøóÇÒöíøóÉñ¡ æóãóÝúåõæãõåõ ÃóäøóåóÇ áóæú
ÓóßóäóÊú ÈöÛóíúÑö ÅÌóÇÑóÉò Ýöí æóÞúÝò Ãóæú ãóÇáö íóÊöíãò Ãóæú
ãõÚóÏøò áöáöÇÓúÊöÛúáóÇáö¡ ÝóÇáúÃõÌúÑóÉõ Úóáóíúåö ÝóáúíõÍúÝóÙú
(æóíõÞóÏøöÑõåóÇ ÈöÞóÏúÑö ÇáúÛóáóÇÁö æóÇáÑøõÎúÕö æóáóÇ ÊõÞóÏøóÑõ
ÈöÏóÑóÇåöãó) æóÏóäóÇäöíÑó ßóãóÇ Ýöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö¡ æóÚóÒóÇåõ
ÇáúãõÕóäøöÝõ áöÔóÑúÍö ÇáúãóÌúãóÚö áöáúãõÕóäøöÝö¡ áóßöäú Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúãõÍöíØö Ëõãøó ÇáúãõÌúÊóÈóì: Åäú ÔóÇÁó ÇáúÞóÇÖöí
ÝóÑóÖóåóÇ ÃóÕúäóÇÝðÇ Ãóæú ÞóæøóãóåóÇ ÈöÇáÏøóÑóÇåöãö Ëõãøó íõÞóÏøöÑõ
ÈöÇáÏøóÑóÇåöãö. -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáúÌóæóÇÒõ æóÅöäú áóãú ÊóÌöÈú áöáúÍóÇáö æóÃóäøóåõ íóÕöíÑõ ßóÃóäøóåõ
ßóÝóáó áóåóÇ ÈöãóÇ ÐóÇÈó áóåóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö¡ Ãóíú ÈöãóÇ ËóÈóÊó
áóåóÇ Úóáóíúåö ÈóÚúÏõ¡ æóÇáúßóÝóÇáóÉõ ÈöÐóáößó ÌóÇÆöÒóÉñ Ýöí ÛóíúÑö
ÇáäøóÝóÞóÉö ÝóßóÐóÇ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö. æóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó ÚöáøóÉó
ÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäö ÌóÇÑöíóÉñ Ýöí ãóÓúÃóáóÊóíú ÇáúÍóÖúÑóÉö
æóÇáúÛóíúÈóÉö¡ æóíóÏõáøõ Úóáóíúåö ÅØúáóÇÞõåõãú ãóÓúÃóáóÉó ÖóãóÇäö
ÇáúÃóÈö äóÝóÞóÉó ÒóæúÌóÉö ÇáöÇÈúäö¡ æóßóÐóÇ Þóæúáõåõ Ýöí ÝóÊúÍö
ÇáúÞóÏöíÑö æóáóæú Öóãöäó áóåóÇ äóÝóÞóÉó ÓóäóÉò ÌóÇÒó æóÅöäú áóãú
Êóßõäú æóÇÌöÈóÉð¡ åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöí ãöäú ÇáÊøóæúÝöíÞö¡ æóåõæó
ÈöÇáúÞóÈõæáö ÍóÞöíÞñ ÝóÇÛúÊóäöãúåõ.
[ÊóäúÈöíåñ] åóÐöåö ÇáúßóÝóÇáóÉõ ÊóÊóÖóãøóäõ ÒóãóÇäó ÇáúÚöÏøóÉö
ÃóíúÖðǺ áöÃóäøóåõ ßóÝöíáñ ãóÇ ÏóÇãó ÇáäøößóÇÍõ¡ æóåõæó Ýöí
ÇáúÚöÏøóÉö ÈóÇÞò ãöäú æóÌúåò ßóãóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö æóäóÍúæõåõ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö. æóáóæú ßóÝóáó áóåóÇ ÈöäóÝóÞóÉö æóáóÏöåóÇ ÃóÈóÏðÇ Ãóæú
ÈöäóÝóÞóÉö ÎóÇÏöãöåóÇ ãóÇ ÚóÇÔó áóãú íóÕöÍøó áöÓõÞõæØö ÇáäøóÝóÞóÉö
Úóäúåõ ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑó ÇáúæóáóÏõ Ãóæú ÈóáóÛó Ãóæú ÇÓúÊóÛúäóÊú
ÇáúãóÑúÃóÉõ Úóäú ÇáúÎóÇÏöãö ÝóßóÇäó ÇáúæóÞúÊõ ãóÌúåõæáðÇ¡ ÈöÎöáóÇÝö
äóÝóÞóÉö ÇáúãóÑúÃóÉö áöæõÌõæÈöåóÇ ãóÇ ÈóÞöíó ÇáäøößóÇÍõ ßóãóÇ Ýöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö. Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó ÇáúßóÝóÇáóÉó ÈöÇáúãóÇáö íõÔúÊóÑóØõ
áöÕöÍøóÊöåóÇ Ãóäú íóßõæäó ÇáúãóÇáõ ÏóíúäðÇ ÕóÍöíÍðÇ æóåõæó ãóÇ áóÇ
íóÓúÞõØõ ÅáøóÇ ÈöÇáúÃóÏóÇÁö Ãóæú ÇáúÅöÈúÑóÇÁö¡ æóÏóíúäõ ÇáäøóÝóÞóÉö
íóÓúÞõØõ ÈöÇáúãóæúÊö æóÇáØøóáóÇÞö¡ ÝóÇáúÞöíóÇÓõ Ãóäú áóÇ ÊóÕöÍøó
Ýöíåö ÇáúßóÝóÇáóÉõ¡ æóßóÃóäøóåõãú ÃóÎóÐõæÇ ÈöÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäö ßóãóÇ
ÐóßóÑóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ Ýöí ßöÊóÇÈö ÇáúßóÝóÇáóÉö ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ
áöÓõÞõæØöåö) Ãóíú áöÓõÞõæØö Ïóíúäö ÇáäøóÝóÞóÉö ÈöãóæúÊö ÃóÍóÏöåöãóÇ¡
æóßóÐóÇ ÈöÇáØøóáóÇÞö Úóáóì ãóÇ Ýöíåö ãöäú ÇáúÎöáóÇÝö Úóáóì ãóÇ
ÓóíóÃúÊöí¡ ÝóßóÇäó ÃóÖúÚóÝó ãöäú Ïóíúäö ÇáÒøóæúÌö ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú
ÑöÖóÇåõ. ÇåÜ Í.
(Þóæúáõåõ ÈöÎöáóÇÝö ÓóÇÆöÑö ÇáÏøõíõæäö) Ãóíú ÝóÅöäøóåõ íóÞóÚõ
ÇáÊøóÞóÇÕøõ ÝöíåóÇ ÊóÞóÇÕøðÇ Ãóæú áóÇ ÈöÔóÑúØö ÇáÊøóÓóÇæöí¡ Ýóáóæú
ÇÎúÊóáóÝóÇ ßóãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÃóÍóÏõåõãóÇ ÌóíøöÏðÇ æóÇáúÂÎóÑõ ÑóÏöíÆðÇ
ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÑöÖóÇ ÕóÇÍöÈö ÇáúÌóíøöÏö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Í
(Þóæúáõåõ æóÝöíåö) Ãóíú Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÚöäúÏó Þóæúáö ÇáúßóäúÒö
æóÇáÓøõßúäóì Ýöí ÈóíúÊò ÎóÇáò ÅáóÎú¡ áóßöäøó åóÐóÇ íõæÌóÏõ Ýöí
ÈóÚúÖö äõÓóÎö ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ áóÇ ÃóÌúÑó Úóáóíúåö) º áöÃóäøó
ãóäúÝóÚóÉó Óõßúäóì ÇáÏøóÇÑö ÊóÚõæÏõ ÅáóíúåóÇ¡ áóßöäú ÓóíóÃúÊöí Ýöí
ÇáúÅöÌóÇÑóÇÊö Ãóäøó ÇáúÝóÊúæóì Úóáóì ÇáÕøöÍøóÉö áöÊóÈóÚöíøóÊöåóÇ
áóåõ Ýöí ÇáÓøõßúäóì ÃóÝóÇÏóåõ Í (Þóæúáõåõ æóãóÝúåõæãõåõ ÅáóÎú) ãöäú
ßóáóÇãö ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ ÝóÇáúÃõÌúÑóÉõ Úóáóíúåö) º áöÃóäøó åóÐöåö
ÇáËøóáóÇËóÉó ÊõÖúãóäõ ÈöÇáúÛóÕúÈö¡ æóåöíó ÊóÇÈöÚóÉñ áöáÒøóæúÌö Ýöí
ÇáÓøõßúäóì æóáóãú íõæÌóÏú ÇáúÚóÞúÏõ ãöäúåóÇ. æóÇÚúÊóÑóÖóåõ Ø ÈöÃóäøó
ÓõßúäóÇåõ ÚóÇÑöÖóÉñ ÈóÚúÏó ÊóÍóÞøõÞö ÇáúÛóÕúÈö ãöäúåóÇ æóáóÇ
ÇÚúÊöÈóÇÑó áöäöÓúÈóÉö ÇáÓøõßúäóì ÇáúÚóÇÑöÖóÉö Åáóíúåö ÈóÚúÏó
ÊóÍóÞøõÞö ÇáúÝöÚúáö ãöäúåóÇ. ÇåÜ æóÞóÏú íõÌóÇÈõ ÈöÃóäøóåóÇ áóãøóÇ
ßóÇäóÊú ÊóÇÈöÚóÉð áóåõ Ýöí ÇáÓøõßúäóì ÕóÇÑóÊú ÇáúíóÏõ áóåõ ÝóÕóÇÑó
ßóÛóÇÕöÈö ÇáúÛóÇÕöÈö¡ áóßöäøó ãõÞúÊóÖóì åóÐóÇ ÌóæóÇÒõ ÊóÖúãöíäöåóÇ
æóÊóÖúãöíäöåö ÇáúÃõÌúÑóÉó ßóãóÇ åõæó ÇáúÍõßúãõ Ýöí ÇáúÛóÇÕöÈö
æóÛóÇÕöÈö ÇáúÛóÇÕöÈö (Þóæúáõåõ ÈöÞóÏúÑö ÇáúÛóáóÇÁö æóÇáÑøõÎúÕö) Ãóíú
íõÑóÇÚóì ßõáøõ æóÞúÊò Ãóæú ãóßóÇä ÈöãóÇ íõäóÇÓöÈõåõ. æóÝöí
ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö ÅÐóÇ ÝóÑóÖó ÇáúÞóÇÖöí ÇáäøóÝóÞóÉó Ëõãøó ÑóÎõÕó
ÊóÓúÞõØõ ÇáÒøöíóÇÏóÉõ æóáóÇ íóÈúØõáõ ÇáúÞóÖóÇÁõ æóÈöÇáúÚóßúÓö áóåóÇ
ØóáóÈõ ÇáÒøöíóÇÏóÉö ÇåÜ æóßóÐóÇ áóæú ÕóÇáóÍóÊúåõ Úóáóì ÔóíúÁò
ãóÚúáõæãò Ëõãøó ÛóáóÇ ÇáÓøöÚúÑõ Ãóæú ÑóÎõÕó ßóãóÇ ÓóíóÐúßõÑõåõ
ÇáúãõÕóäøöÝõ æóÇáÔøóÇÑöÍõ (Þóæúáõåõ æóáóÇ ÊõÞóÏøóÑõ ÈöÏóÑóÇåöãó
æóÏóäóÇäöíÑó) Ãóíú áóÇ ÊõÞóÏøóÑõ ÈöÔóíúÁò ãõÚóíøóäò ÈöÍóíúËõ áóÇ
ÊóÒöíÏõ æóáóÇ ÊóäúÞõÕõ Ýöí ßõáøö ãóßóÇä æóÒóãóÇäò¡ æóãóÇ ÐóßóÑóåõ
ãõÍóãøóÏñ ãöäú ÊóÞúÏöíÑöåóÇ Úóáóì ÇáúãõÚúÓöÑö ÈöÃóÑúÈóÚóÉö ÏóÑóÇåöãó
Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò ÝóáóíúÓó ÈöáóÇÒöãò æóÅöäøóãóÇ åõæó Úóáóì ãóÇ
ÔóÇåóÏó Ýöí ÒóãóÇäöåö¡ æóÅöäøóãóÇ Úóáóì ÇáúÞóÇÖöí Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ
ÇÚúÊöÈóÇÑõ ÇáúßöÝóÇíóÉö ÈöÇáúãóÚúÑõæÝö ßóãóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö
(Þóæúáõåõ áóßöäú Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÅáóÎú) ÍóíúËõ ÞóÇáó: ÝóÇáúÍóÇÕöáõ
Ãóäøóåõ íóäúÈóÛöí áöáúÞóÇÖöí
(3/583)
æóÝöíåö: áóæú ÞóÊøóÑóÊú Úóáóì äóÝúÓöåóÇ
Ýóáóåõ Ãóäú íóÑúÝóÚóåóÇ áöáúÞóÇÖöí áöÊóÃúßõáó ãöãøóÇ ÝóÑóÖó áóåóÇ
ÎóæúÝðÇ ÚóáóíúåóÇ ãöäú ÇáúåõÒóÇáö ÝóÅöäøóåõ íóÖõÑøõåõ ßóãóÇ áóåõ
Ãóäú íóÑúÝóÚóåóÇ áöáúÞóÇÖöí áöáõÈúÓö ÇáËøóæúÈöº áöÃóäøó ÇáÒøöíäóÉó
ÍóÞøõåõ.
(æóÊõÒóÇÏõ Ýöí ÇáÔøöÊóÇÁö ÌõÈøóÉð) æóÓöÑúæóÇáðÇ æóãóÇ íõÏúÝóÚõ Èöåö
ÃóÐóì ÍóÑøò æóÈóÑúÏò (æóáöÍóÇÝðÇ æóÝöÑóÇÔðÇ) æóÍúÏóåóǺ áöÃóäøóåóÇ
ÑõÈøóãóÇ ÊóÚúÊóÒöáõ Úóäúåõ ÃóíøóÇãó ÍóíúÖöåóÇ æóãóÑóÖöåóÇ (Åäú
ØóáóÈóÊúåõ¡ æóíóÎúÊóáöÝõ Ðóáößó íóÓóÇÑðÇ æóÅöÚúÓóÇÑðÇ æóÍóÇáðÇ
æóÈóáóÏðÇ) ÇÎúÊöíóÇÑñ¡ æóáóíúÓó Úóáóíúåö ÎõÝøõåóÇ Èóáú ÎõÝøõ
ÃóãóÊöåóÇ ãõÌúÊóÈðì. æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö: ÞóÏú ÇõÓúÊõÝöíÏó ãöäú åóÐóÇ
Ãóäøóåõ áóæú ßóÇäó áóåóÇ ÃóãúÊöÚóÉñ ãöäú ÝõÑõÔò æóäóÍúæöåóÇ áóÇ
íóÓúÞõØõ Úóäú ÇáÒøóæúÌö Ðóáößó Èóáú íóÌöÈõ Úóáóíúåö æóÞóÏú ÑóÃóíúäóÇ
ãóäú íóÃúãõÑõåóÇ ÈöÝóÑúÔö ÃóãúÊöÚóÊöåóÇ áóåõ æóáöÃóÖúíóÇÝöåö ÌóÈúÑðÇ
ÚóáóíúåóÇ æóÐóáößó ÍóÑóÇãñ ßóãóäúÚö ßõÓúæóÊöåóÇ. ÇåÜ áóßöäú
ÞóÏøóãúäóÇ Ýöí ÇáúãóåúÑö Úóäúåõ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÅÐóÇ ÃóÑóÇÏó ÝóÑúÖó ÇáäøóÝóÞóÉö Ãóäú íóäúÙõÑó Ýöí ÓöÚúÑö ÇáúÈóáóÏö
æóíóäúÙõÑó ãóÇ íóßúÝöíåóÇ ÈöÍóÓóÈö ÚõÑúÝö Êöáúßó ÇáúÈóáúÏóÉö
æóíõÞóæøöãó ÇáúÃóÕúäóÇÝó ÈöÇáÏøóÑóÇåöãö Ëõãøó íõÞóÏøöÑó
ÈöÇáÏøóÑóÇåöãö ßóãóÇ Ýöí ÇáúãõÍöíØö¡ ÅãøóÇ ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÍóÇáöåö Ãóæú
ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÍóÇáöåöãóÇ ßóãóÇ ãóÑøó. Ëõãøó ÞóÇáó: æóÝöí ÇáúãõÌúÊóÈóì
Åäú ÔóÇÁó ÝóÑóÖó áóåóÇ ÃóÕúäóÇÝðÇ æóÅöäú ÔóÇÁó ÞóæøóãóåóÇ æóÝóÑóÖó
áóåóÇ ÈöÇáúÞöíãóÉö. ÇåÜ.
Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó åóÐóÇ áóÇ íõäóÇÝöí ãóÇ ÚóÒóÇåõ Åáóì
ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö æóÇáúãóÌúãóÚö ãöäú ÚóÏóãö ÊóÞúÏöíÑöåóÇ ÈöÏóÑóÇåöãó:
Ãóíú ÈöÔóíúÁò ãõÚóíøóäò áóÇ íóÒöíÏõ æóáóÇ íóäúÞõÕõ Èóáú åõæó
ãõÄóßøöÏñ áóåõ æóãõÝóÓøöÑñ¡ ÝóáóÇ æóÌúåó áöáöÇÓúÊöÏúÑóÇßö Úóáóíúåöº
ÝóÇáúÃóæúáóì ÌóÚúáõ Þóæúáöåö áóßöäú ÅáóÎú ÇÓúÊöÏúÑóÇßðÇ Úóáóì
Þóæúáöåö æóíõÞóÏøöÑõåóÇ ÈöÞóÏúÑö ÇáúÛóáóÇÁö æóÇáÑøõÎúÕö¡ ÝóÅöäøó ãóÇ
ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö íõÝöíÏõ Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó ãõÎóíøóÑñ Èóíúäó
Ðóáößó æóÈóíúäó ÝóÑúÖöåóÇ ÃóÕúäóÇÝðÇ: Ãóíú ãöäú ÎõÈúÒò æóÅöÏóÇãò
æóÏõåúäò æóÕóÇÈõæäò æóäóÍúæö Ðóáößó¡ ÝóÅöÐóÇ ÙóåóÑó áöáúÞóÇÖöí
ÚóÏóãõ ÅäúÝóÇÞöåö ÈöäóÝúÓöåö íóÃúãõÑõåõ ÈöÏóÝúÚö Ðóáößó Ãóæú
ÈöÞöíãóÊöåö ÈöÞóÏúÑö ßöÝóÇíóÊöåóÇ¡ æóÍöíäóÆöÐò ÝóÇáöÇÓúÊöÏúÑóÇßõ
ÕóÍöíÍñ ÝóÇÝúåóãú. (Þóæúáõåõ æóÝöíåö) Ãóíú Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÍúËðÇ
(Þóæúáõåõ ßóãóÇ áóåõ Ãóäú íóÑúÝóÚóåóÇ) ÇáúÃóæúáóì Ãóäú íóÞõæáó
ÈöÏóáöíáö Ãóäøó áóåõ Ãóäú íóÑúÝóÚóåóÇ ÅáóÎú áöíõÝöíÏó Ãóäøóåõ
ÈóÍúËñ¡ ÝóÅöäøó ÕóÇÍöÈó ÇáúÈóÍúÑö ÐóßóÑó åóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉó Úóäú
ÇáúÎõáóÇÕóÉö¡ Ëõãøó ÞóÇáó æóåõæó íóÏõáøõ Úóáóì Ãóäøó áóåõ ÅáóÎú.
(Þóæúáõåõ æóÊõÒóÇÏõ Ýöí ÇáÔøöÊóÇÁö ÅáóÎú) Ãóíú ÊõÒóÇÏõ Úóáóì ãóÇ
ÞóÏøóÑóåõ ãõÍóãøóÏñ Ýöí ÇáúßõÓúæóÉö ÈöÏöÑúÚóíúäö æóÎöãóÇÑóíúäö
æóãöáúÍóÝóÉò Ýöí ßõáøö ÓóäóÉò. ÞóÇáó Ýöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö: Åäøó åóÐóÇ
Ýöí ÚõÑúÝöåöãú¡ ÃóãøóÇ Ýöí ÚõÑúÝöäóÇ ÝóíóÌöÈõ ÇáÓøóÑóÇæöíáõ
æóÇáúÌõÈøóÉõ æóÇáúÝöÑóÇÔõ æóÇááøöÍóÇÝõ æóãóÇ ÊóÏúÝóÚõ Èöåö ÃóÐóì
ÇáúÍóÑøö æóÇáúÈóÑúÏö¡ æóÝöí ÇáÔøöÊóÇÁö ÏöÑúÚõ ÎóÒúÑóÌöíøóÉö ÞóÒøò
æóÎöãóÇÑõ ÅÈúÑóíúÓóãó. ÇåÜ. æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö ãóÇ ÐóßóÑóåõ
ãõÍóãøóÏñ Úóáóì ÚóÇÏóÊöåöãú¡ æóÐóáößó íóÎúÊóáöÝõ ÈöÇÎúÊöáóÇÝö
ÇáúÃóãóÇßöäö ÍóÑøðÇ æóÈóÑúÏðÇ æóÇáúÚóÇÏóÇÊö¡ ÝóÚóáóì ÇáúÞóÇÖöí
ÇÚúÊöÈóÇÑõ ÇáúßöÝóÇíóÉö ÈöÇáúãóÚúÑõæÝö Ýöí ßõáøö æóÞúÊò æóãóßóÇäò¡
æóßõáøõ ÌóæóÇÈò ÚóÑóÝúÊå Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö ãöäú ÇÚúÊöÈóÇÑö ÍóÇáöåö
Ãóæú ÍóÇáöåöãóÇ Ýóåõæó ÇáúÌóæóÇÈõ Ýöí ÇáúßõÓúæóÉö.
(Þóæúáõåõ æóãóÇ íóÏúÝóÚõ ÅáóÎú) ãóÝúÚõæáñ áöÝöÚúáò ãõÞóÏøóÑò Ïóáøó
Úóáóíúåö ÇáúãóÐúßõæÑõ¡ ÅÐú ÚóØúÝõåõ Úóáóì ÌõÈøóÉò áóÇ íõäóÇÓöÈõåõ
ÊóÞúíöíÏõ ÇáúÝöÚúáö ÈöÇáÔøöÊóÇÁö¡ æóãóÇ íóÏúÝóÚõ ÃóÐóì ÇáúÍóÑøö
íõäóÇÓöÈõ ÇáÕøóíúÝó (Þóæúáõåõ Åäú ØóáóÈóÊúåõ) ÑóÇÌöÚñ áöÞóæúáöåö
æóíõÞóÏøöÑõåóÇ æóÞóæúáöåö æóÊõÒóÇÏõ (Þóæúáõåõ æóíóÎúÊóáöÝõ Ðóáößó
ÅáóÎú) åõæó ãóÚúäóì ãóÇ ÐóßóÑúäóÇåõ ÂäöÝðÇ Úóäú ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö
æóÚóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ æóÞóæúáõåõ æóÍóÇáðÇ: Ãóíú ÍóÇáó ÇáÒøóæúÌóíúäö
Ýöí ÇáúíóÓóÇÑö æóÇáúÅöÚúÓóÇÑö¡ Ýóåõæó ÚóØúÝñ ãõÑóÇÏöÝñ ÊóÃóãøóáú¡
æóáóæú ÞóÇáó ÈóÏóáóåõ æóæóÞúÊðÇ áóßóÇäó Ãóæúáóì (Þóæúáõåõ æóáóíúÓó
Úóáóíúåö ÎõÝøõåóÇ ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö: æóáóãú íóÐúßõÑú
ÇáúÎõÝøó æóÇáúÅöÒóÇÑó Ýöí ßõÓúæóÉö ÇáúãóÑúÃóÉö æóÐóßóÑóåõãóÇ Ýöí
ßõÓúæóÉö ÇáúÎóÇÏöãö æóÐóáößó Ýöí ÏöíóÇÑöåöãú ÈöÍõßúãö ÇáúÚõÑúÝö
æóÝöí ÏöíóÇÑöäóÇ íõÝúÑóÖõ ÇáúÅöÒóÇÑõ æóÇáúãõßóÚøóÈõ æóãóÇ ÊóäóÇãõ
Úóáóíúåö. ÇåÜ æóÞóÇáó ÇáÓøóÑóÎúÓöíøõ: æóáóãú íõæÌöÈú ãõÍóãøóÏñ
ÇáúÅöÒóÇÑóº áöÃóäøóåõ ÅäøóãóÇ íõÍúÊóÇÌõ áöáúÎõÑõæÌö æóÇáúãóÑúÃóÉõ
ãóäúåöíøóÉñ Úóäúåõ¡ ÞóÇáó Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: åóÐóÇ ÇáÊøóÚúáöíáõ
ÅÔóÇÑóÉñ Åáóì Ãóäøóåõ áóÇ íõÝúÑóÖõ áöáúãóÑúÃóÉö ÇáúÅöÒóÇÑõ Ýöí
ÏöíóÇÑöäóÇ ÃóíúÖðÇ. ÇåÜ æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøóåõ ÇÎúÊóáóÝó ÇáÊøóÚúáöíáõ
áöÚóÏóãö ÐößúÑö ÇáúÅöÒóÇÑö¡ ÝóÞöíáó áöáúÚõÑúÝö æóáöÐóÇ ÃóæúÌóÈóåõ
ÇáúÎóÕøóÇÝõ áöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáúÚõÑúÝö Ýöí ÒóãóÇäöåö æóÞöíáó áöÍõÑúãóÉö
ÇáúÎõÑõæÌö¡ æóáóÚóáøó ÇáúÃóæøóáó ÃóæúÌóåõº áöÃóäøóåóÇ íóÍöáøõ áóåóÇ
ÇáúÎõÑõæÌõ Ýöí ãóæóÇÖöÚó ÝóáóÇ ÈõÏøó áóåóÇ ãöäú ÓóÇÊöÑò¡ æóÊóÞóÏøóãó
Ãóäøóåõ íóÌöÈõ áóåóÇ ãóÏóÇÓõ ÑöÌúáöåóÇ æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ áóÇ
ÎöáóÇÝó Ýöíåö Åäú ßóÇäó ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ãóÇ ÊóáúÈóÓõåõ Ýöí
ÇáúÈóíúÊö¡ æóßóÐóÇ ÇáúÎõÝøõ Ãóæú ÇáúÌóæúÑóÈõ Ýöí ÇáÔøöÊóÇÁö áöÏóÝúÚö
ÇáúÈóÑúÏö ÇáÔøóÏöíÏö (Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö ÅáóÎú) æóÚöÈóÇÑóÊõåõ:
æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó ÇáúãóÑúÃóÉó áóíúÓó ÚóáóíúåóÇ ÅáøóÇ ÊóÓúáöíãõ
äóÝúÓöåóÇ Ýöí ÈóíúÊöåö¡ æóÚóáóíúåö áóåóÇ ÌóãöíÚõ ãóÇ íóßúÝöíåóÇ
ÈöÍóÓóÈö ÍóÇáöåóÇ ãöäú Ãóßúáò æóÔõÑúÈò æóáõÈúÓò æóÝõÑõÔò¡ æóáóÇ
íóáúÒóãõåóÇ Ãóäú ÊóÊóãóÊøóÚó ÈöãóÇ åõæó ãöáúßõåóÇ æóáóÇ Ãóäú
ÊóÝúÑöÔó áóåõ ÔóíúÆðÇ ãöäú ÝõÑõÔöåóÇ ÅáóÎú.
(3/584)
Úóäú ÇáúãõÈúÊóÛóì.
áóæú ÒõÝøóÊú Åáóíúåö ÈöáóÇ ÌöåóÇÒò íóáöíÞõ Èöåö Ýóáóåõ ãõØóÇáóÈóÉõ
ÇáúÃóÈö ÈöÇáäøóÞúÏö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÓóßóÊó ÇäúÊóåóì. æóÚóáóíúåö Ýóáóæú
ÒõÝøóÊú Èöåö Åáóíúåö áóÇ íóÍúÑõãõ Úóáóíúåö ÇáöÇäúÊöÝóÇÚõ Èöåö æóÝöí
ÚõÑúÝöäóÇ íóáúÊóÒöãõæäó ßóËúÑóÉó ÇáúãóåúÑö áößóËúÑóÉö ÇáúÌöåóÇÒö
æóÞöáøóÊóåõ áöÞöáøóÊöåö æóáóÇ Ôóßøó Ãóäøó ÇáúãóÚúÑõæÝó
ßóÇáúãóÔúÑõæØö ÝóíóäúÈóÛöí ÇáúÚóãóáõ ÈöãóÇ ãóÑøó ßóÐóÇ Ýöí
ÇáäøóåúÑö. æóÝöíåö Úóäú ÞóÖóÇÁö ÇáúÈóÍúÑö: åóáú ÊóÞúÏöíÑõ ÇáúÞóÇÖöí
áöáäøóÝóÞóÉö Íõßúãñ ãöäúåõ¿ ÞõáúÊ: äóÚóãúº áöÃóäøó ØóáóÈó
ÇáÊøóÞúÏöíÑö ÈöÔóÑúØöåö ÏóÚúæðì ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉö.
æóáóæú ÝóÑóÖó áóåóÇ ßõáøó íóæúãò Ãóæú ßõáøó ÔóåúÑò åóáú íóßõæäõ
ÞóÖóÇÁð ãóÇ ÏóÇãó ÇáäøößóÇÍõ¿ -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: æóãõÝóÇÏõåõ Ãóäøóåõ íóáúÒóãõåõ ßõÓúæóÊõåóÇ ãöäú Íöíäö
ÚóÞúÏöåö ÚóáóíúåóÇ Ãóæú ÏõÎõæáöåö ÈöåóǺ æóãóÑøó ÇáÊøóÕúÑöíÍõ Èöåö
Úóäú ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÝóÊóÌöÈõ ÍóÇáøóÉð áóÇ ãõÄóÌøóáóÉð Åáóì ãõÖöíøö
äöÕúÝö ÇáúÍóæúáö¡ æóÅöäú ÒõÝøóÊú Åáóíúåö ÈöËöíóÇÈò ÝóáóÇ íóáúÒóãõåóÇ
ÇÓúÊöÚúãóÇáõåóÇ¡ ßóãóÇ áóæú ãóÖóÊú ÇáúãõÏøóÉõ æóáóãú ÊóáúÈóÓú ãóÇ
ÏóÝóÚóåõ áóåóÇ ÝóáóåóÇ Úóáóíúåö ÛóíúÑõåõ ßóãóÇ ãóÑøó æóíóÃúÊöí¡
æóßóãóÇ áóæú ßóÇäóÊú Êóãúáößõ ØóÚóÇãðÇ íóßúÝöíåóÇ Ãóæú ÞóÊøóÑóÊú
Úóáóì äóÝúÓöåóÇ æóÈóÞöíó ãóÚóåóÇ ÏóÑóÇåöãõ ãöãøóÇ ÝõÑöÖó áóåóÇ
Úóáóíúåö ÝóíóÌöÈõ áóåóÇ ÛóíúÑõåõ Úóáóíúåö.
[ãóØúáóÈñ ÝöíãóÇ áóæú ÒõÝøóÊú Åáóíúåö ÈöáóÇ ÌöåóÇÒò]
ò (Þóæúáõåõ ÈöáóÇ ÌöåóÇÒò íóáöíÞõ Èöåö) ÇáÖøóãöíÑõ Ýöí ÚöÈóÇÑóÉö
ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúãõÈúÊóÛóì ÚóÇÆöÏñ Åáóì ãóÇ ÈóÚóËóåõ ÇáÒøóæúÌõ Åáóì
ÇáúÃóÈö ãöäú ÇáÏøóÑóÇåöãö æóÇáÏøóäóÇäöíÑöº Ëõãøó ÞóÇáó:
æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ ãóÇ íõÊøóÎóÐõ áöáÒøóæúÌö áóÇ ãóÇ íõÊøóÎóÐõ áóåóÇ.
ÇåÜ æóÞóÏøóãúäóÇ Ýöí ÈóÇÈö ÇáúãóåúÑö Ãóäøó åóÐóÇ ÇáúãóÈúÚõæËó Åáóì
ÇáúÃóÈö íõÓóãøóì Ýöí ÚõÑúÝö ÇáúÃóÚóÇÌöãö ÈöÇáÏøóÓúÊöíãóÇäö æóÃóäøóåõ
Ýöí ÇáúßóÇÝöí æóÛóíúÑöåö ÝóÓøóÑóåõ ÈöÇáúãóåúÑö ÇáúãõÚóÌøóáö¡ æóÃóäøó
ÛóíúÑóåõ ÝóÕøóáó¡ æóÞóÇáó: Åäú ÃõÏúÑöÌó Ýöí ÇáúÚóÞúÏö Ýóåõæó
ÇáúãóåúÑõ ÇáúãõÚóÌøóáõ ÍóÊøóì ãóáóßóÊú ÇáúãóÑúÃóÉõ ãóäúÚó äóÝúÓöåóÇ
áöÇÓúÊöíÝóÇÆöåö ÝóáóÇ íóãúáößõ ÇáÒøóæúÌõ ØóáóÈó ÇáúÌöåóÇÒöº áöÃóäøó
ÇáÔøóíúÁó áóÇ íõÞóÇÈöáõåõ ÚöæóÖóÇäö æóÅöäú áóãú íõÏúÑóÌú Ýöíåö
æóáóãú íõÚúÞóÏú Úóáóíúåö Ýóåõæó ßóÇáúåöÈóÉö ÈöÔóÑúØö ÇáúÚöæóÖö¡
Ýóáóåõ ØóáóÈõ ÇáúÌöåóÇÒö Úóáóì ÞóÏúÑö ÇáúÚõÑúÝö æóÇáúÚóÇÏóÉö Ãóæú
ØóáóÈõ ÇáÏøöÓúÊöíãóÇäö¡ æóÈöÐóáößó íóÍúÕõáõ ÇáÊøóæúÝöíÞõ Èóíúäó
ÇáúÞóæúáóíúäö (Þóæúáõåõ Ýóáóåõ ãõØóÇáóÈóÉõ ÇáúÃóÈö ÈöÇáäøóÞúÏö) Ãóíú
ÇáúãóäúÞõæÏö¡ æóåõæó ãóÇ ÈóÚóËóåõ Åáóì ÇáúÃóÈö áóÇ Úóáóì ßóæúäöåö
ãöäú ÇáúãóåúÑö¡ Èóáú Úóáóì ßóæúäöåö ÈöãõÞóÇÈóáóÉö ãóÇ íõÊøóÎóÐõ
áöáÒøóæúÌö Ýöí ÇáúÌöåóÇÒö áöãóÇ ÚóáöãúÊ ãöäú Ãóäøóåõ åöÈóÉñ ÈöÔóÑúØö
ÇáúÚöæóÖö Ýóáóåõ ÇáÑøõÌõæÚõ ÈöåóÇ ÚöäúÏó ÚóÏóãö ÇáúãõÚóæøóÖö
ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÓóßóÊó) Ãóíú ÒóãóÇäðÇ íõÚúÑóÝõ Èöåö
ÑöÖóÇåõ (Þóæúáõåõ æóÚóáóíúåö) Ãóíú íóÈúÊóäöí Úóáóì ãóÇ ÐóßóÑó ãöäú
Ãóäøó áóåõ ÇáúãõØóÇáóÈóÉó Èöåöº áöÃóäøóåõ íóÕöíÑõ ãöáúßóåõ Íöíäó
ÊóÓóáøóãóåõ ÈóÚúÏó ÇáÒøöÝóÇÝö (Þóæúáõåõ ÝóíóäúÈóÛöí ÇáúÚóãóáõ ÈöãóÇ
ãóÑøó) Ãóíú ãöäú Ãóäøóåõ áóÇ íóÍúÑõãõ ÇáöÇäúÊöÝóÇÚõ Èöåö ÈöáóÇ
ÅÐúäöåóÇ.
æóÃóãøóÇ ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÕóÇÍöÈõ ÇáäøóåúÑö åõäóÇßó Úóäú
ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö ãöäú Ãóäøó ÇáÕøóÍöíÍó Ãóäøóåõ áóÇ íóÑúÌöÚõ Úóáóì
ÇáúÃóÈö ÈöÔóíúÁòº áöÃóäøó ÇáúãóÇáó Ýöí ÇáäøößóÇÍö ÛóíúÑõ ãóÞúÕõæÏò.
ÇåÜ Ýóåõæó ãóÈúäöíøñ Úóáóì Ãóäøó Ðóáößó ÇáúãõÚóÌøóáó ÃõÏúÑößó Ýöí
ÇáúÚóÞúÏö ÈöÏóáöíáö ÇáÊøóÚúáöíáö ÈöÃóäøó ÇáúãóÇáó æóåõæó ÇáúÌöåóÇÒõ
ÛóíúÑõ ãóÞúÕõæÏò Ýöí ÇáäøößóÇÍöº áöÃóäøó ÇáúãóåúÑó íõÌúÚóáõ ÈóÏóáðÇ
Úóäú ÇáúÈõÖúÚö æóÍúÏóåõ. áóÇ íõÞóÇáõ: Åäøóåõ æóÅöäú ÃõÏúÑöÌó Ýöí
ÇáúÚóÞúÏö íõÚúÊóÈóÑõ ÈóÏóáðÇ Úóäú ÇáúÌöåóÇÒö ÃóíúÖðÇ ÈöÍõßúãö
ÇáúÚõÑúÝö ÝóÕóÇÑó ÇáúãóÚúÞõæÏõ Úóáóíúåö ßõáøðÇ ãöäúåõãóÇ.º áöÃóäøóÇ
äóÞõæáõ íóáúÒóãõ ãöäúåõ ÝóÓóÇÏõ ÇáÊøóÓúãöíóÉö áöÚóÏóãö ÇáúÚöáúãö
ÈöãóÇ íóÎõÕøõ ßõáøó æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ. æóÃóíúÖðÇ ÍóíúËõ ÕõÑøöÍó
ÈöÌóÚúáöåö ãóåúÑðÇ æóåõæó ÈóÏóáõ ÇáúÈõÖúÚö áóÇ íõÚúÊóÈóÑõ
ÇáúãóÚúäóì¡ Úóáóì Ãóäøó åóÐóÇ ÇáúÚõÑúÝó ÛóíúÑõ ãóÚúÑõæÝò Ýöí
ÒóãóÇäöäóÇ¡ ÝóÅöäøó ßõáøó ÃóÍóÏò íóÚúáóãõ Ãóäøó ÇáúÌöåóÇÒó ãöáúßõ
ÇáúãóÑúÃóÉö æóÃóäøóåõ ÅÐóÇ ØóáøóÞóåóÇ ÊóÃúÎõÐõåõ ßõáøóåõ¡ æóÅöÐóÇ
ãóÇÊóÊú íõæÑóËõ ÚóäúåóÇ æóáóÇ íóÎúÊóÕøõ ÈöÔóíúÁò ãöäúåõ æóÅöäøóãóÇ
ÇáúãóÚúÑõæÝõ Ãóäøóåõ íóÒöíÏõ Ýöí ÇáúãóåúÑö áöÊóÃúÊöí ÈöÌöåóÇÒò
ßóËöíÑò áöíõÒóíøöäó Èöåö ÈóíúÊóåõ æóíóäúÊóÝöÚó Èöåö ÈöÅöÐúäöåóÇ
æóíóÑöËóåõ åõæó æóÃóæúáóÇÏõåõ ÅÐóÇ ãóÇÊóÊú¡ ßóãóÇ íóÒöíÏõ Ýöí ãóåúÑö
ÇáúÛóäöíøóÉö áöÃóÌúáö Ðóáößó áóÇ áöíóßõæäó ÇáúÌöåóÇÒõ ßõáøõåõ Ãóæú
ÈóÚúÖõåõ ãöáúßðÇ áóåõ æóáóÇ áöíóãúáößó ÇáöÇäúÊöÝóÇÚó Èöåö æóÅöäú
áóãú ÊóÃúÐóäú ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ åóáú ÊóÞúÏöíÑõ ÇáúÞóÇÖöí) Ãóíú
ãöäú ÛóíúÑö Þóæúáöåö ÍóßóãúÊ ÈöÐóáößó Ø. æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ
ÈöÇáÏøóÇáö åõäóÇ æóÝöíãóÇ ÈóÚúÏóåõ ãöäú ÇáúãóæóÇÖöÚö æóíóÕöÍøõ
ÈöÇáÑøóÇÁö¡ æóßóÇäó íóäúÈóÛöí ÐößúÑõ åóÐöåö ÇáúãóÓóÇÆöáö ÚöäúÏó
Þóæúáö ÇáúãõÕóäøöÝö ÇáúÂÊöí æóÇáäøóÝóÞóÉõ áóÇ ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ ÅáøóÇ
ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ (Þóæúáõåõ ÈöÔóÑúØöåö) åõæó Ôóßúæóì
ÇáúãóØúáö. æóÍõÖõæÑö ÇáÒøóæúÌö¡ æóßóæúäöåö ÛóíúÑó ÕóÇÍöÈö ãóÇÆöÏóÉò
Ø (Þóæúáõåõ ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ) Ãóíú ÇáäøóÝóÞóÉõ¡ æóåóÐóÇ ÊóÝúÑöíÚñ
Úóáóì ßóæúäöåö ÍõßúãðÇ Í (Þóæúáõåõ åóáú íóßõæäõ ÞóÖóÇÁð ÅáóÎú) ÞóÇáó
(3/585)
ÞõáúÊ: äóÚóãú ÅáøóÇ áöãóÇäöÚò¡ æóáöÐóÇ
ÞóÇáõæÇ ÇáúÅöÈúÑóÇÁõ ÞóÈúáó ÇáúÝóÑúÖö ÈóÇØöáñ æóÈóÚúÏóåõ íóÕöÍøõ
ãöãøóÇ ãóÖóì æóãöäú ÔóåúÑò ãõÓúÊóÞúÈóáò¡ ÍóÊøóì áóæú ÔóÑóØó Ýöí
ÇáúÚóÞúÏö Ãóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó Êóßõæäõ ãöäú ÛóíúÑö ÊóÞúÏöíÑò
æóÇáúßõÓúæóÉó ßõÓúæóÉõ ÇáÔøöÊóÇÁö æóÇáÕøóíúÝö áóãú íóáúÒóãú ÝóáóåóÇ
ÈóÚúÏó Ðóáößó ØóáóÈõ ÇáÊøóÞúÏöíÑö ÝöíåöãóÇ. æóáóæú Íóßóãó ÈöãõæÌöÈö
ÇáúÚóÞúÏö ãóÇáößöíøñ íóÑóì Ðóáößó ÝóáöáúÍóäóÝöíøö ÊóÞúÏöíÑõåóÇ
áöÚóÏóãö ÇáÏøóÚúæóì æóÇáúÍóÇÏöËóÉö. -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóãóÓúÃóáóÉõ ÇáúÅöÈúÑóÇÁö Ãóíú ÇáúÂÊöíóÉõ ÞóÑöíÈðÇ
ÊóÏõáøõ Úóáóì Ãóäøó ÇáúÝóÑúÖó Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö ãõäúÌöÒñ
æóÝöíãóÇ ÈóÚúÏóåõ ãõÖóÇÝñ ÝóíóÊóäóÌøóÒõ ÈöÏõÎõæáöåö æóåóßóÐóÇ. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ ÅáøóÇ áöãóÇäöÚò) ßóäõÔõæÒöåóÇ ÝóÊóÓúÞõØõ Ýöí ãõÏøóÊöåö
ßóãóÇ ãóÑøó¡ æóßóÊóÛóíøõÑö ÇáÓøöÚúÑö ÛóáóÇÁð Ãóæú ÑõÎúÕðÇ ÝóÊóäúÞõÕõ
Ãóæú ÊõÒóÇÏõ (Þóæúáõåõ æóáöÐóÇ) Ãóíú áóãøóÇ Úóáöãó ãöãøóÇ ÓóÈóÞó
Ãóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö æóáóÇ ÊóÓúÞõØõ
ÈöãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉö Ø (Þóæúáõåõ ÞóÈúáó ÇáúÝóÑúÖö) íóÔúãóáõ
ÇáúÝóÑúÖó ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÈöÇáÑøöÖóÇ¡ æóÞóæúáõåõ ÈóÇØöáñº
áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ ÈöÏõæäö ÇáúÝóÑúÖö ÇáúãóÐúßõæÑö¡
ÝóáóíúÓó Ýöí ßóáóÇãöåö ÞõÕõæÑñ ÝóÇÝúåóãú.
ãóØúáóÈñ Ýöí ÇáúÅöÈúÑóÇÁö Úóäú ÇáäøóÝóÞóÉö [ÊóäúÈöíåñ] íõÓúÊóËúäóì
ãöäú Ðóáößó ãóÇ áóæú ÎóÇáóÚóåóÇ Úóáóì Ãóäú ÊõÈúÑöÆóåõ ãöäú äóÝóÞóÉö
ÇáúÚöÏøóÉö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Ýöí ÈóÇÈöåöº áöÃóäøóåõ ÅÈúÑóÇÁñ
ÈöÚöæóÖò æóåõæó ÇÓúÊöíÝóÇÁñ ÞóÈúáó ÇáúæõÌõæÈö ÝóíóÌõæÒõ¡ ÃóãøóÇ
ÇáúÃóæøóáõ Ýóåõæó ÅÓúÞóÇØñ áöáÔøóíúÁö ÞóÈúáó æõÌõæÈöåö ÝóáóÇ íóÌõæÒõ
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ æóãöäú ÔóåúÑò ãõÓúÊóÞúÈóáò) Ãóíú ÅÐóÇ
ßóÇäóÊú ãóÝúÑõæÖóÉð ÈöÇáúÃóÔúåõÑö¡ Ýóáóæú ÈöÇáúÃóíøóÇãö íóÈúÑóÃõ
ãöäú äóÝóÞóÉö íóæúãò ãõÓúÊóÞúÈóáò¡ æóßóÐóÇ áóæú ÈöÇáÓøöäöíäó
íóÈúÑóÃõ Úóäú äóÝóÞóÉö ÓóäóÉò ãõÓúÊóÞúÈóáóÉò ßóãóÇ åõæó ÙóÇåöÑñ.
æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáúãõÓúÊóÞúÈóáö ãóÇ ÏóÎóáó
Ãóæøóáõåõº áöÃóäøóåõ ÅäøóãóÇ íóÊóäóÌøóÒõ ÈöÏõÎõæáöåö ßóãóÇ ÚóáöãúÊå
ÂäöÝðÇ¡ æóÞóÈúáó ÏõÎõæáö Íõßúãöåö Íõßúãó ãóÇ ÈóÚúÏóåõ ãöäú
ÇáúÃóÔúåõÑö ÇáúãõÓúÊóÞúÈóáóÉö¡ æóíõÄóíøöÏõåõ ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö:
æóßóÐóÇ áóæú ÞóÇáóÊú ÃóÈúÑóÃúÊõß Úóäú äóÝóÞóÉö ÓóäóÉò áóãú íóÈúÑóÃú
ÅáøóÇ ãöäú äóÝóÞóÉò ÔóåúÑ æóÇÍöÏòº áöÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó áóãøóÇ ÝóÑóÖó
äóÝóÞóÉó ßõáøö ÔóåúÑò ÝóÅöäøóãóÇ ÝóÑóÖó áöãóÚúäðì íóÊóÌóÏøóÏõ
ÈöÊóÌóÏøõÏö ÇáÔøóåúÑöº ÝóãóÇ áóãú íóÊóÌóÏøóÏú ÇáÔøóåúÑõ áóÇ
íóÊóÌóÏøóÏõ ÇáúÝóÑúÖõ æóãóÇ áóãú íóÊóÌóÏøóÏú ÇáúÝóÑúÖõ áóÇ ÊóÕöíÑõ
äóÝóÞóÉõ ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí æóÇÌöÈóÉð ÅáóÎú.
æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó ÊõÝúÑóÖõ áöãóÚúäóì ÇáúÍóÇÌóÉö
ÇáúãõÊóÌóÏøöÏóÉö¡ ÝóÅöÐóÇ ÝõÑöÖóÊú ßõáøó ÔóåúÑò ßóÐóÇ ÕóÇÑóÊú
ÇáúÍóÇÌóÉõ ãõÊóÌóÏøöÏóÉð ÈöÊóÌóÏøõÏö ßõáøö ÔóåúÑò¡ ÝóÞóÈúáó
ÊóÌóÏøõÏöåö áóÇ íóÊóÌóÏøóÏõ ÇáúÝóÑúÖõ Ýóáóãú ÊóÌöÈú ÇáäøóÝóÞóÉõ
ÞóÈúáóåõ¡ æóáóÇ íóÕöÍøõ ÇáúÅöÈúÑóÇÁõ ÚóãøóÇ áóãú íóÌöÈú¡
æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøóåõ áóæú ÝóÑóÖóåóÇ ßõáøó ÓóäóÉò ßóÐóÇ ÕóÍøó
ÇáúÅöÈúÑóÇÁõ Úóäú ÓóäóÉò ÏóÎóáóÊú áóÇ Úóäú ÃóßúËóÑó æóáóÇ Úóäú
ÓóäóÉò áóãú ÊóÏúÎõáú¡ åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöí ÝóÊóÏóÈøóÑúåõ (Þóæúáõåõ
ÍóÊøóì áóæú ÔóÑóØó) ÊóÝúÑöíÚñ Úóáóì ãóÝúåõæãö ßóæúäö ÊóÞúÏöíÑö
ÇáúÞóÇÖöí ÇáäøóÝóÞóÉó ÍõßúãðÇ ãöäúåõ. ÇåÜ Í¡ æóÇáúãóÝúåõæãõ åõæó
ßóæúäõåóÇ ÈöÏõæäö ÊóÞúÏöíÑö ÇáúÞóÇÖöí áóÇ Êóßõæäõ áóÇÒöãóÉð¡ æóÝöíåö
ÃóäøóåóÇ ÊóáúÒóãõ ÈöÇáÊøóÑóÇÖöí Úóáóì ÞóÏúÑò ãóÚúáõæãò æóÊóÕöíÑõ
Èöåö ÏóíúäðÇ Ýöí ÐöãøóÉö ÇáÒøóæúÌö ÝóíóÊóÚóíøóäõ ßóæúäõåõ ÊóÝúÑöíÚðÇ
Úóáóì ãóÝúåõæãö Þóæúáöåö ÇáúÅöÈúÑóÇÁõ ÞóÈúáó ÇáúÝóÑúÖö ÈóÇØöáñ¡
æóÞóÏú ÚóáöãúÊ Ãóäøó ÇáúÝóÑúÖó ÔóÇãöáñ áöáúÞóÖóÇÁö æóÇáÑøöÖóǺ
áöÃóäøó ÇáúÝóÑúÖó ãóÚúäóÇåõ ÇáÊøóÞúÏöíÑõ æóåõæó ÍóÇÕöáñ Èößõáøò
ãöäúåõãóÇ¡ æóãóÝúåõæãõ ÃóäøóåóÇ ÞóÈúáó ÇáúÝóÑúÖö ÇáúãóÐúßõæÑö áóÇ
Êóßõæäõ áóÇÒöãóÉðº áöÃóäøó ÇáÔøóÑúØó ÇáúãóÐúßõæÑó áóíúÓó Ýöíåö
ÊóÞúÏöíÑñ ßóãóÇ íóÙúåóÑõ ÞóÑöíÈðÇ ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ Êóßõæäõ ãöäú
ÛóíúÑö ÊóÞúÏöíÑò) ßóÐóÇ Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö¡ æóÝöí ÈóÚúÖöåóÇ
Êóãúæöíäñ ÈóÏóáõ Êóßõæäõ¡ ÝóÞóæúáõåõ ãöäú ÛóíúÑö ÊóÞúÏöíÑò ÊóÝúÓöíÑñ
áöáÊøóãúæöíäö (Þóæúáõåõ æóÇáúßõÓúæóÉõ ßõÓúæóÉõ ÇáÔøöÊóÇÁö
æóÇáÕøóíúÝö) Ãóíú íóÃúÊöíåóÇ ÈöÇáúßõÓúæóÉö ÇáúæóÇÌöÈóÉö Ýöí ßõáøö
äöÕúÝö Íóæúáò¡ ÈöÃóäú íóÃúÊöíóåóÇ ÈöåóÇ ËöíóÇÈðÇ ÈöáóÇ ÊóÞúæöíãò
æóÊóÞúÏöíÑò ÈöÏóÑóÇåöãó ÈóÏóáó ÇáËøöíóÇÈö ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ áóãú íóáúÒóãú ÅáóÎú) ßóÐóÇ ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÍúËðÇ.
æóæóÌúåõåõ Ãóäøó Ðóáößó ÇáÔøóÑúØó æóÚóÏóãóåõ ÓóæóÇÁñº áöÃóäøó Ðóáößó
åõæó ÇáúæóÇÌöÈõ Úóáóíúåö ÈöäóÝúÓö ÇáúÚóÞúÏö ÓóæóÇÁñ ÔóÑóØóåõ Ãóæú
áóÇ¡ æóÅöäøóãóÇ íóÚúÏöáõ Åáóì ÇáÊøóÞúÏöíÑö ÈöÔóíúÁò ãõÚóíøóäò
ÈöÇáÕøõáúÍö æóÇáÊøóÑóÇÖöí Ãóæú ÈöÞóÖóÇÁö ÇáúÞóÇÖöí ÅÐóÇ ÙóåóÑó áóåõ
ãóØúáõåõ¡ ÝóÊóÕöíÑõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÈöÐóáößó áóÇÒöãóÉð Úóáóíúåö
æóÏóíúäðÇ ÈöÐöãøóÊöåö ÍóÊøóì áóÇ ÊóÓúÞõØó ÈöãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉö
æóíóÕöÍøõ ÇáúÅöÈúÑóÇÁõ ÚóäúåóÇ æóÞóÈúáó Ðóáößó áóÇ ÊóÕöíÑõ ßóÐóáößó
ßóãóÇ ÚóáöãúÊ (Þóæúáõåõ ÝóáóåóÇ ÈóÚúÏó Ðóáößó ÅáóÎú) Ãóíú ÈóÚúÏó ãóÇ
ÐóßóÑó ãöäú ÇáÔøóÑúØö ØóáóÈõ ÇáÊøóÞúÏöíÑö Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö
æóÇáúßõÓúæóÉö ãöäú ÇáÒøóæúÌö Ãóæú ÇáúÞóÇÖöí ÈöÔóÑúØöåö ÇáúãóÇÑøö
(Þóæúáõåõ æóáóæú Íóßóãó ÈöãõæÌöÈö ÇáúÚóÞúÏö ãóÇáößöíøñ ÅáóÎú) Ãóíú
áóæú ÊóÑóÇÝóÚóÇ Åáóì ãóÇáößöíøò ÈóÚúÏó ÇáúãõäóÇÒóÚóÉö Ýöí ÕöÍøóÉö
ÇáúÚóÞúÏö ÝóÞóÇáó ÍóßóãúÊ ÈöÕöÍøóÊöåö æóÕöÍøóÉö ÔõÑõæØöåö
(3/586)
ÈóÞöíó áóæú Íóßóãó ÇáúÍóäóÝöíøõ
ÈöÝóÑúÖöåóÇ ÏóÑóÇåöãó åóáú áöáÔøóÇÝöÚöíøö ÈóÚúÏóåõ Ãóäú íóÍúßõãó
ÈöÇáÊøóãúæöíäö¿ ÞóÇáó ÇáÔøóíúÎõ ÞóÇÓöãñ Ýöí ãõæÌöÈóÇÊö ÇáúÃóÍúßóÇãö:
áóÇ¡ æóÚóáóíúåö Ýóáóæú Íóßóãó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ ÈöÇáÊøóãúæöíäö áóíúÓó
áöáúÍóäóÝöíøö ÇáúÍõßúãõ ÈöÎöáóÇÝöåö ÝóáúíõÍúÝóÙú¡ äóÚóãú áóæú
ÇÊøóÝóÞóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÝóÑúÖö Úóáóì Ãóäú ÊóÃúßõáó ãóÚóåõ ÊóãúæöíäðÇ
ÈóØóáó ÇáúÝóÑúÖõ ÇáÓøóÇÈöÞõ áöÑöÖóÇåóÇ ÈöÐóáößó. æóÝöí
ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö: ÞóÏøóÑó ßõÓúæóÊóåóÇ ÏóÑóÇåöãó æóÑóÖöíóÊú æóÞóÖóì
Èöåö åóáú áóåóÇ Ãóäú ÊóÑúÌöÚó æóÊóØúáõÈó ßõÓúæóÉð ÞõãóÇÔðÇ¿ ÃóÌóÇÈó
äóÚóãú¡ æóÞóÇáõæÇ: ãóÇ ÈóÞöíó ãöäú ÇáäøóÝóÞóÉö áóåóÇ ÝóíõÞúÖóì
ÈöÃõÎúÑóì¡ ÈöÎöáóÇÝö ÅÓúÑóÇÝò æóÓóÑöÞóÉò æóåóáóÇßò æóäóÝóÞóÉö
ãóÍúÑóãò æóßõÓúæóÉò¡ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÊóÎóÑøóÞóÊú -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÈöãõæÌöÈöåö: Ãóíú ÈöãóÇ íóÓúÊóæúÌöÈõåõ ÇáúÚóÞúÏõ æóíóÞúÊóÖöíåö
ãöäú áõÒõæãö ÇáúãóåúÑö æóáóÒöãó ÊóÓúáöíãõåóÇ äóÝúÓóåóÇ æóäóÍúæóåõ
ÕóÍøó ÇáúÍõßúãõ¡ áóßöäøó áöáúÍóäóÝöíøö ÊóÞúÏöíÑó ÇáäøóÝóÞóÉö
ÏóÑóÇåöãó æóÅöäú ßóÇäó ãóÐúåóÈõ ÇáúãóÇáößöíøö áõÒõæãó ÇáÔøóÑúØö
ÈöÇáÊøóãúæöíäöº áöÃóäøó Ðóáößó áóãú íóÕöÍøó Íõßúãõ ÇáúãóÇáößöíøö
Ýöíåö ÅÐú áóÇ ÈõÏøó Ýöí ÕöÍøóÉö ÇáúÍõßúãö ãöäú ÇáÏøóÚúæóì
æóÇáúÍóÇÏöËóÉö: Ãóíú ÊóÑóÇÝõÚõåõãóÇ áóÏóíúåö Ýöí ÇáúÍóÇÏöËóÉö
ÇáøóÊöí íóÍúßõãõ ÈöåóÇ¡ æóáóãú íóÞóÚú ÈóíúäóåõãóÇ ÊóäóÇÒõÚñ Ýöí
ÕöÍøóÉö ÇÔúÊöÑóÇØö ÇáÊøóãúæöíäö ÍóÊøóì íóÕöÍøó Íõßúãõåõ Èöåö æóÅöäú
ÞóÇáó ÍóßóãúÊ ÈöÔõÑõæØöåö æóãõæÌöÈöåö¡ ÅÐú áóíúÓó áõÒõæãõ ÇÔúÊöÑóÇØö
ÇáÊøóãúæöíäö ãöäú ãõæÌöÈóÇÊö ÇáúÚóÞúÏö ÇááøóÇÒöãóÉö áóåõ
ÝóáöáúÍóäóÝöíøö ÇáúÍõßúãõ ÈöÎöáóÇÝöåö.
(Þóæúáõåõ ÈóÞöíó áóæú Íóßóãó ÇáúÍóäóÝöíøõ) Ãóíú ÍõßúãðÇ
ãõÓúÊóæúÝöíðÇ ÔóÑóÇÆöØóåõ ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ áóÇ) Ãóíú áóíúÓó
áöáÔøóÇÝöÚöíøö ÇáúÍõßúãõ ÈöÇáÊøóãúæöíäöº áöÃóäøó Ýöíåö ÅÈúØóÇáõ
ÞóÖóÇÁö ÇáúÍóäóÝöíøö Ø (Þóæúáõåõ æóÚóáóíúåö ÅáóÎú) åóÐóÇ ÈóÍúËñ
áöÕóÇÍöÈö ÇáäøóåúÑö Ø (Þóæúáõåõ Ýóáóæú Íóßóãó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ
ÈöÇáÊøóãúæöíäö) ÈöÃóäú ÊóÑóÇÝóÚóÇ Åáóíúåö æóØóáóÈóÊú ãöäúåõ
ÇáÊøóÞúÏöíÑó æóÃóÈóì æóáóãú íóÙúåóÑú áöáúÞóÇÖöí ãóØúáõåõ ÝóÍóßóãó
áóåóÇ ÈöÇáÊøóãúæöíäö áóãú íóßõäú áöáúÍóäóÝöíøö äóÞúÖõåõ. ÞõáúÊ:
ÅáøóÇ Ãóäú íóÙúåóÑó ÈóÚúÏó Ðóáößó ãóØúáõåõ¡ ÝóíóÝúÑöÖõåóÇ ÏóÑóÇåöãó
áößóæúäö Ðóáößó ÍóÇÏöËóÉð ÃõÎúÑóì ÛóíúÑó ÇáøóÊöí Íóßóãó ÈöåóÇ
ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ (Þóæúáõåõ ÈóØóáó ÇáúÝóÑúÖõ ÇáÓøóÇÈöÞõ) Ãóíú ÇáúÝóÑúÖõ
ÇáúÍóÇÕöáõ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÈöÇáÑøöÖóÇ (Þóæúáõåõ áöÑöÖóÇåóÇ
ÈöÐóáößó) º áöÃóäøó ÇáúÝóÑúÖó ßóÇäó ÍóÞøõåóÇ áößóæúäöåö ÃóäúÝóÚó
áóåóÇ ÝóÅöäøó ÇáäøóÝóÞóÉó ÊóÕöíÑõ Èöåö ÏóíúäðÇ Ýöí ÐöãøóÊöåö ÝóáóÇ
ÊóÓúÞõØõ ÈöÇáúãõÖöíøö¡ ÝóÅöÐóÇ ÇÊøóÝóÞóÇ Úóáóì ÇáÊøóãúæöíäö Ýöí
ÇáúãõÓúÊóÞúÈóáö íóßõæäõ ÅÚúÑóÇÖðÇ Úóäú ÇáúÝóÑúÖö ÇáÓøóÇÈöÞö¡
æóåóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉõ ÐóßóÑóåóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÍúËðÇ æóÞóÇáó
ÅäøóåóÇ ßóËöíÑóÉõ ÇáúæõÞõæÚö.
æóÞóÏú ÃóÎóÐóåóÇ ãöãøóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: áóæú ÕóÇáóÍóÊúåõ Úóáóì
ËóáóÇËóÉö ÏóÑóÇåöãó ßõáøõ ÔóåúÑò ÞóÈúáó ÇáÊøóÞúÏöíÑö ÈöÇáúÞóÖóÇÁö
Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ Ãóæú ÈóÚúÏóåõ ßóÇäó ÊóÞúÏöíÑðÇ áöáäøóÝóÞóÉö¡ ÝóÊóÌõæÒõ
ÇáÒøöíóÇÏóÉõ Úóáóíúåö áóæú ÞóÇáóÊú áóÇ íóßúÝöíäöí¡ æóÇáäøõÞúÕóÇäõ
Úóäúåõ áóæú ÞóÇáó áóÇ ÃõØöíÞõåõ æóÚóáöãó ÇáúÞóÇÖöí ÕöÏúÞóåõ
ÈöÇáÓøõÄóÇáö Úóäúåõ æóÅöáøóÇ áóǺ áöÃóäøó ÇáúÊöÒóÇãóåõ Ðóáößó
ÈöÇÎúÊöíóÇÑöåö Ïóáöíáõ ÞõÏúÑóÊöåö Úóáóíúåö æóáóæú ÕóÇáóÍóÊúåõ Úóáóì
äóÍúæö ËóæúÈò Ãóæú ÚóÈúÏò ãöãøóÇ áóÇ íóÕöÍøõ áöáúÞóÇÖöí Ãóäú
íóÝúÑöÖóåõ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ÞóÈúáó ÇáÊøóÞúÏöíÑö
ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ ßóÇäó ÊóÞúÏöíÑðÇ ÃóíúÖðÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó
ÈóÚúÏóåõ ßóÇäó ãõÚóÇæóÖóÉð ÝóáóÇ ÊóÌõæÒõ ÇáÒøöíóÇÏóÉõ Úóáóíúåö æóáóÇ
ÇáäøõÞúÕóÇäõ. ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÚõáöãó ãöäúåõ
Ãóäøó ÊóÑóÇÖöíåöãóÇ Úóáóì ãóÇ íóÕúáõÍõ áöáäøóÝóÞóÉö ãõÈúØöáñ
áöÝóÑúÖö ÇáúÞóÇÖöí¡ ÝóíõÓúÊóÝóÇÏõ ãöäúåõ ÃóäøóåõãóÇ áóæú ÇÊøóÝóÞóÇ
ÅáóÎú (Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö ÅáóÎú) Ãóíú ÝóÊóÇæóì ÓöÑóÇÌö
ÇáÏøöíäö ÞóÇÑöÆö ÇáúåöÏóÇíóÉö æóåóÐóÇ ãõÎóÇáöÝñ áöãóÇ ÞóÇáóåõ
ÇáÔøóíúÎõ ÞóÇÓöãñ¡ æóßóæúäõ ÐóÇßó ãóÝúÑõæÖðÇ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö æóåóÐóÇ
Ýöí ÇáúßõÓúæóÉö áóÇ íõÌúÏöí äóÝúÚðÇ Ýöí ÇáúÝóÑúÞö ÊóÃóãøóáú.
æóÞóÏú íõÌóÇÈõ ÈöÃóäøó ÐóÇßó Ýöí ÝóÑúÖö ÇáúÞóÇÖöí æóåóÐóÇ Ýöí
ÇáÊøóÑóÇÖöí ÈöÏóáöíáö Þóæúáöåö æóÑóÖöíÊ¡ æóÞóæúáõåõ æóÞóÖóì Èöåö
áóãú íõÑóÏøó Èöåö ÇáúÞóÖóÇÁõ ÇáúÍóÞöíÞöíøõ Èóáú ÇáÕøõæÑöíøõº áöÃóäøó
ÇáÊøóÞúÏöíÑó ÕóÍøó ÈöÊóÑóÇÖöíåöãóÇ ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁö¡ æóÃóíúÖðÇ
ÝóÅöäøó ÔóÑúØó ÇáúÞóÖóÇÁö ÙõåõæÑõ ÇáúãóØúáö æóÈöãõÌóÑøóÏö
ÇáÊøóÑóÇÖöí áóãú íóÙúåóÑú ãóØúáñ¡ æóÍöíäóÆöÐò ÝóÑõÌõæÚõåóÇ æóØóáóÈõ
ÇáúßõÓúæóÉö ÞõãóÇÔðÇ áóíúÓó Ýöíåö ÅÈúØóÇáõ ÞóÖóÇÁò ÓóÇÈöÞò Èóáú
Ýöíåö ÅÚúÑóÇÖñ Úóäú ÍóÞøöåóÇ áößóæúäö ÇáÊøóÞúÏöíÑö ÈöÑöÖóÇåõãóÇ
ÃóäúÝóÚõ áóåóÇ ßóãóÇ ãóÑøó Ýöí ÝóÑúÖö ÇáúÞóÇÖöí¡ æóíóÙúåóÑõ ãöäú
åóÐóÇ Ãóäøó Þóæúáóåõ ÇáÓøóÇÈöÞó áóæú ÇÊøóÝóÞóÇ ÅáóÎú ÛóíúÑõ ÞóíúÏò
Èóáú íóßúÝöí ØóáóÈõåóÇ. æóíóÙúåóÑõ ãöäúåõ ÃóíúÖðÇ Ãóäøóåõ áóÇ ÝóÑúÞó
Èóíúäó ßóæúäö ØóáóÈöåóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÝóÑúÖö æóÇáÊøóÞúÏöíÑö ÈöÇáúÞóÖóÇÁö
Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ æóáöÐóÇ ÐóßóÑó ãóÇ Ýöí ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö ÚóÞöÈó Þóæúáöåö
áóæú ÇÊøóÝóÞóÇ ÅáóÎú¡ áóßöäú íõÔúßöáõ Úóáóì åóÐóÇ ãóÇ ãóÑøó Úóäú
ÇáÔøóíúÎö ÞóÇÓöãò ÝóÅöäøóåõ ÅÐóÇ áóãú íóÕöÍøó Íõßúãõ ÇáÔøóÇÝöÚöíøö
ÈöÇáÊøóãúæöíäö ÈóÚúÏó Íõßúãö ÇáúÍóäóÝöíøö ÈöÇáÊøóÞúÏöíÑö
ÈöÇáÏøóÑóÇåöãö ÝóÚóÏóãõ ÕöÍøóÉö ØóáóÈöåóÇ ÈöÏõæäö Íõßúãò íóßõæäõ
ÈöÇáúÃóæúáóì ÝóáúíõÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ æóÞóÇáõæÇ ÅáóÎú) ÇáúÃóÕúáõ Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó ÅÐóÇ ÙóåóÑó
áóåõ ÇáúÎóØóÃõ Ýöí ÇáÊøóÞúÏöíÑö íóÑõÏøõåõ æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ Ýóáóæú
ÞóÏøóÑó áóåóÇ ÚóÔóÑóÉó ÏóÑóÇåöãó äóÝóÞóÉó ÔóåúÑò ÝóãóÖóì
(3/587)
ÈöÇáöÇÓúÊöÚúãóÇáö ÇáúãõÚúÊóÇÏö Ãóæú
ÇÓúÊóÚúãóáóÊú ãóÚóåóÇ ÃõÎúÑóì ÝóíóÝúÑöÖõ ÃõÎúÑóì.
(æó) ÊóÌöÈõ (áöÎóÇÏöãöåóÇ Çáúãóãúáõæßö) áóåóÇ Úóáóì ÇáÙøóÇåöÑö
ãöáúßðÇ ÊóÇãøðÇ æóáóÇ ÔõÛúáó áóåõ ÛóíúÑõ ÎöÏúãóÊöåóÇ ÈöÇáúÝöÚúáö "
Ýóáóæú áóãú íóßõäú Ýöí ãöáúßöåóÇ Ãóæú áóãú íóÎúÏöãúåóÇ áóÇ äóÝóÞóÉó
áóåõº áöÃóäøó äóÝóÞóÉó ÇáúÎóÇÏöãö ÈöÅöÒóÇÁö ÇáúÎöÏúãóÉö¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáÔøóåúÑõ æóÈóÞöíó ãöäúåóÇ ÔóíúÁñ íóÝúÑöÖõ áóåóÇ ÚóÔóÑóÉð ÃõÎúÑóì
ÅÐóÇ áóãú íóÙúåóÑú ÎóØóÄõåõ Ýöí ÇáÊøóÞúÏöíÑö ÈöíóÞöíäò áöÌóæóÇÒö
ÃóäøóåóÇ ÞóÊøóÑóÊú Úóáóì äóÝúÓöåóÇ ÝóíóÈúÞóì ÇáÊøóÞúÏöíÑõ
ãõÚúÊóÈóÑðÇ ÝóíóÞúÖöí áóåóÇ ÈöÃõÎúÑóì¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÅÐóÇ ÃóÓúÑóÝóÊú
ÝöíåóÇ Ãóæú ÓóÑóÞóÊú Ãóæú åóáóßóÊú ÞóÈúáó ãõÖöíøö ÇáúæóÞúÊö áóÇ
íóÞúÖöí ÈöÃõÎúÑóì ãóÇ áóãú íóãúÖö ÇáúæóÞúÊö áöÚóÏóãö ÙõåõæÑö
ÇáúÎóØóÃö¡ ÈöÎöáóÇÝö äóÝóÞóÉö ÇáúãóÍúÑóãö æóßóÐóÇ ßõÓúæóÊõåõ
ÝóÅöäøóåõ ÅÐóÇ ãóÖóì ÇáúæóÞúÊõ æóÈóÞöíó ÔóíúÁñ áóÇ íóÞúÖöí
ÈöÃõÎúÑóìº áöÃóäøóåóÇ Ýöí ÍóÞøöåö ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáúÍóÇÌóÉö¡ æóáöÐóÇ
áóæú ÖóÇÚóÊú ãöäúåõ íõÝúÑóÖõ áóåõ ÃõÎúÑóì¡ æóÝöí ÍóÞøö ÇáúãóÑúÃóÉö
ãõÚóÇæóÖóÉñ Úóäú ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓö. æóÈöÎöáóÇÝö ßõÓúæóÉö ÇáúãóÑúÃóÉö
ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ íõÞúÖóì áóåóÇ ÈöÃõÎúÑóì ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÊóÎóÑøóÞóÊú ÞóÈúáó
ãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉö ÈöÇáöÇÓúÊöÚúãóÇáö ÇáúãõÚúÊóÇÏö ÝóíóÞúÖöí áóåóÇ
ÈöÃõÎúÑóì ÞóÈúáó ÊóãóÇãö ÇáúãõÏøóÉö áöÙõåõæÑö ÎóØóÆöåö Ýöí
ÇáÊøóÞúÏöíÑö ÍóíúËõ æóÞøóÊó æóÞúÊðÇ áóÇ ÊóÈúÞóì ãóÚóåõ ÇáúßõÓúæóÉõ¡
æóÅöáøóÇ ÅÐóÇ ãóÖóÊú ÇáúãõÏøóÉõ æóåöíó ÈóÇÞöíóÉñ áößóæúäöåóÇ
ÇÓúÊóÚúãóáóÊú ÃõÎúÑóì ãóÚóåóÇ ÝóíóÞúÖöí áóåóÇ ÈöÃõÎúÑóì ÃóíúÖðÇ
áöÚóÏóãö ÙõåõæÑö ÇáúÎóØóÃö¡ æóãöËúáõåõ ãóÇ ÅÐóÇ áóãú ÊóÓúÊóÚúãöáúåóÇ
ÃóÕúáðÇ æóÓóßóÊó Úóäúåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ áöÚöáúãöåö ÈöÇáúÃõæáóì.
æóÝõåöãó ãöäú ßóáóÇãöåö ÃóäøóåóÇ ÅÐóÇ ÊóÎóÑøóÞóÊú ÞóÈúáó ãõÖöíøö
ÇáúãõÏøóÉö ÈöÇÓúÊöÚúãóÇáò ÛóíúÑö ãõÚúÊóÇÏò áóÇ íóÞúÖöí ÈöÃõÎúÑóì ãóÇ
áóãú ÊóãúÖö ÇáúãõÏøóÉõ áöÚóÏóãö ÙõåõæÑö ÇáúÎóØóÃö Ýöí ÇáÊøóÞúÏöíÑö¡
æóÃóäøóåóÇ ÅÐóÇ ÈóÞöíóÊú Ýöí ÇáúãõÏøóÉö ãóÚó ÇÓúÊöÚúãóÇáöåóÇ
æóÍúÏóåóÇ ÝóßóÐóáößó áóÇ íóÞúÖöí áóåóÇ ÈöÃõÎúÑóì ãóÇ áóãú
ÊóÊóÎóÑøóÞú áöÙõåõæÑö ÎóØóÆöåö ÍóíúËõ æóÞøóÊó æóÞúÊðÇ ÊóÈúÞóì
ÇáúßõÓúæóÉõ ÈóÚúÏóåõ¡ æóÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáÐøóÎöíÑóÉö.
[ãóØúáóÈñ Ýöí äóÝóÞóÉö ÎóÇÏöãö ÇáúãóÑúÃóÉö]
ö (Þóæúáõåõ æóÊóÌöÈõ áöÎóÇÏöãöåóÇ Çáúãóãúáõæßö áóåóÇ) º áöÃóäøó
ßöÝóÇíóÊóåóÇ æóÇÌöÈóÉñ Úóáóíúåö æóåóÐóÇ ãöäú ÊóãóÇãöåóÇ ÅÐú áóÇ
ÈõÏøó ãöäúåõ åöÏóÇíóÉñ¡ æóíõÚúáóãõ ãöäúåõ ÃóäøóåóÇ ÅÐóÇ ãóÑöÖóÊú
æóÌóÈó Úóáóíúåö ÅÎúÏóÇãõåóÇ æóáóæú ßóÇäóÊú ÃóãóÉð¡ æóÈöåö ÕóÑøóÍó
ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉõ¡ æóåõæó ãõÞúÊóÖóì ÞóæóÇÚöÏö ãóÐúåóÈöäóǺ æóáóãú
ÃóÑóåõ ÕóÑöíÍðÇ æóÅöäú Úõáöãó ãöäú ßóáóÇãöåöãú Ñóãúáöíøñ. ÞõáúÊ:
åóÐóÇ ÙóÇåöÑñ Úóáóì ÎöáóÇÝö ÇáÙøóÇåöÑö. ÝóÝöí ÇáúÈóÍúÑö: Þöíáó åõæó
Ãóíú ÇáúÎóÇÏöãõ ßõáøõ ãóäú íóÎúÏöãõåóÇ ÍõÑøðÇ ßóÇäó Ãóæú ÚóÈúÏðÇ
ãöáúßðÇ áóåóÇ Ãóæú áóåõ Ãóæú áóåõãóÇ Ãóæú áöÛóíúÑöåöãóÇ æóÙóÇåöÑõ
ÇáÑøöæóÇíóÉö Úóäú ÃóÕúÍóÇÈöäóÇ ÇáËøóáóÇËóÉö ßóãóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö
Ãóäøóåõ ãóãúáõæßõåóÇ¡ Ýóáóæú áóãú íóßõäú áóåóÇ ÎóÇÏöãñ áóÇ íóÝúÑöÖõ
Úóáóíúåö äóÝóÞóÉó ÎóÇÏöãòº áöÃóäøóåóÇ ÈöÓóÈóÈö Çáúãöáúßö¡ ÝóÅöÐóÇ
áóãú íóßõäú Ýöí ãöáúßöåóÇ áóÇ ÊóáúÒóãõåõ äóÝóÞóÊõåõ. ÇåÜ. Ëõãøó
ÞóÇáó: æóÈöåóÐóÇ Úõáöãó Ãóäøóåõ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú áóåóÇ ÎóÇÏöãñ
ãóãúáõæßñ áóÇ íóáúÒóãõåõ ßöÑóÇÁõ ÛõáóÇãò íóÎúÏöãõåóÇ¡ áóßöäú
íóáúÒóãõåõ Ãóäú íóÔúÊóÑöíó áóåóÇ ãóÇ ÊóÍúÊóÇÌõåõ ãöäú ÇáÓøõæÞö ßóãóÇ
ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö. ÇåÜ ÅáøóÇ Ãóäú íõÞóÇáó: åóÐóÇ Ýöí
ÛóíúÑö ÇáúãóÑöíÖóÉöº áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ ÇÔúÊóÑóì áóåóÇ ãóÇ ÊóÍúÊóÇÌõåõ
ÊóÓúÊóÛúäöí Úóäúåõ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãóÑöíÖóÉö ÅÐóÇ áóãú ÊóÌöÏú ãóäú
íõãóÑøöÖõåóÇ Ýóíóßõæäõ ãöäú ÊóãóÇãö ÇáúßöÝóÇíóÉö ÇáúæóÇÌöÈóÉö Úóáóì
ÇáÒøóæúÌö. äóÚóãú ÅÐóÇ ØóáóÈóÊúåõ áöíóÞõæãó ÚóäúåóÇ Ýöí ÇáØøóÈúÎö
æóäóÍúæöåö¡ ÝóÞóÏú ãóÑøó ÃóäøóåóÇ ÅÐóÇ áóãú ÊóÝúÚóáú íóÃúÊöíåóÇ
Èöãóäú íóßúÝöíåóÇ Ðóáößó ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ãöãøóäú áóÇ íóÎúÏöãõ Ãóæú áóÇ
ÊóÞúÏöÑõ¡ æóßóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó áöÎöÏúãóÉö ÃóæúáóÇÏöåö ßóãóÇ íóÃúÊöí
(Þóæúáõåõ Úóáóì ÇáÙøóÇåöÑö) Ãóíú ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö ßóãóÇ ÚóáöãúÊ
(Þóæúáõåõ ãöáúßðÇ ÊóÇãøðÇ) ÇÍúÊóÑóÒó Èöåö Úóäú ÇáÒøóæúÌóÉö
ÇáúãõßóÇÊóÈóÉö ÅÐóÇ ßóÇäó áóåóÇ ãóãúáõæßñ ÝóÅöäøó äóÝóÞóÊóåõ áóÇ
ÊóÌöÈõ Úóáóì ÒóæúÌöåóÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúãöäóÍö ÃóÎúÐðÇ ãöäú ÊóÞúíöíÏö
ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÛóíúÑöåö ÈöÇáúÍõÑøóÉö¡ ÈóÞöíó áóæú ßóÇäóÊú
ÇáÒøóæúÌóÉõ ÍõÑøóÉð æóßóÇÊóÈóÊú ÃóãóÊóåóÇ ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó
äóÝóÞóÊóåóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö Åäú áóãú ÊóÔúÊóÛöáú Úóäú ÎöÏúãóÊöåóǺ
áöÃóäøó ÇáÊøóÞúíöíÏó ÈöÇáúÍõÑøóÉö áóÇ íóáúÒóãõ ãöäúåõ ÅÎúÑóÇÌõ
ÃóãóÊöåóÇ ÇáúãõßóÇÊóÈóÉö ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ ÈöÇáúÝöÚúáö) áóíúÓó ÇáúãõÑóÇÏõ Ãóäøóåõ ÅäøóãóÇ íóÓúÊóÍöÞøõ
ÇáäøóÝóÞóÉó Ýöí ÍóÇáö ÊóáóÈøõÓöåö ÈöÇáúÎöÏúãóÉö Ïõæäó ãóÇ ÞóÈúáó
ÇáÔøõÑõæÚö ÝöíåóÇ Ãóæú ÈóÚúÏó ÇáúÝóÑóÇÛö ãöäúåóÇ ÅÐú áóÇ
íóÊóæóåøóãõåõ ÃóÍóÏñ¡ æóÅöäøóãóÇ ÇáúãõÑóÇÏõ ÇáöÇÍúÊöÑóÇÒõ ÚóãøóÇ
ÅÐóÇ áóãú íóÎúÏöãúåóÇ æóÅöäú ßóÇäó áóÇ ÔõÛúáó áóåõ ÛóíúÑõ
ÎöÏúãóÊöåóÇ æóáöÐóÇ ÞóÇáó Ýöí ÇáÏøõÑøö ÇáúãõäúÊóÞóì: Ýóáóæú áóãú
íóßõäú Ýöí ãöáúßöåóÇ Ãóæú ßóÇäó áóåõ ÔõÛúáñ ÛóíúÑõ ÎöÏúãóÊöåóÇ Ãóæú
áóãú íóßõäú áóåõ ÔõÛúáñ áóßöäú áóãú íóÎúÏöãúåóÇ ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó áóåõ.
ÇåÜ ÝóÞóÏú ÝóÑøóÚó Úóáóì ÇáúÞõíõæÏö ÇáËøóáóÇËóÉö.
(3/588)
æóáóæú ÌóÇÁóåóÇ ÈöÎóÇÏöãò áóãú íõÞúÈóáú
ãöäúåõ ÅáøóÇ ÈöÑöÖóÇåóÇ ÝóáóÇ íóãúáößõ ÅÎúÑóÇÌó ÎóÇÏöãöåóÇ Èóáú ãóÇ
ÒóÇÏó Úóáóíúåö ÈóÍúÑñ ÈóÍúËðÇ (áóæú) ÍõÑøóÉð áóÇ ÃóãóÉð ÌóæúåóÑóÉñ
áöÚóÏóãö ãöáúßöåóÇ (ãõæÓöÑðÇ) áóÇ ãõÚúÓöÑðÇ Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö
æóÇáúÞóæúáõ áóåõ Ýöí ÇáúÚöÓóÇÑö¡ æóáóæú ÈóÑúåóäóÇ ÝóÈóíøöäóÊõåóÇ
Ãóæúáóì ÎóÇäöíøóÉñ (æóáóæú áóåõ ÃóæúáóÇÏñ áóÇ íóßúÝöíåö ÎóÇÏöãñ
æóÇÍöÏñ ÝõÑöÖó Úóáóíúåö) äóÝóÞóÉñ (áöÎóÇÏöãóíúäö Ãóæú ÃóßúËóÑó
ÇÊøöÝóÇÞðÇ) ÝóÊúÍñ.
æóÚóäú ÇáËøóÇäöí: ÛóäöíøóÉñ ÒõÝøóÊú Åáóíúåö ÈöÎóÏóãò ßóËöíÑò
ÇÓúÊóÍóÞøóÊú äóÝóÞóÉó ÇáúÌóãöíÚö ÐóßóÑóåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ. Ëõãøó ÞóÇáó:
æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÛóÇíóÉö æóÈöåö äóÃúÎõÐõ. ÞóÇáó: æóÝöí
ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö: æóíõÝúÑóÖõ Úóáóíúåö äóÝóÞóÉõ ÎóÇÏöãöåóÇ¡ æóÅöäú
ßóÇäóÊú ãöäú ÇáúÃóÔúÑóÇÝö ÝõÑöÖó äóÝóÞóÉõ ÎóÇÏöãóíúäö¡ -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö: äóÝóÞóÉõ ÇáúÎóÇÏöãö ÅäøóãóÇ
ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö ÈöÅöÒóÇÁö ÇáúÎöÏúãóÉö¡ ÝóÅöÐóÇ ÇãúÊóäóÚóÊú Úóäú
ÇáØøóÈúÎö æóÇáúÎóÈúÒö æóÃóÚúãóÇáö ÇáúÈóíúÊö áóãú ÊóÌöÈú¡ ÈöÎöáóÇÝö
äóÝóÞóÉö ÇáúãóÑúÃóÉö ÝóÅöäøóåóÇ ÈöãõÞóÇÈóáóÉö ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓö. ÇåÜ
ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ æóáóæú ÌóÇÁóåóÇ ÈöÎóÇÏöãò ÅáóÎú) Ãóíú ÞóÇÕöÏðÇ
ÅÎúÑóÇÌó ÎóÇÏöãöåóÇ ãöäú ÈóíúÊöåö ÝóáóÇ íóãúáößõ Ðóáößó Ýöí
ÇáÕøóÍöíÍö ÎóÇäöíøóÉñº áöÃóäøóåóÇ ÞóÏú áóÇ ÊóÊóåóíøóÃõ áóåóÇ
ÇáúÎöÏúãóÉõ ÈöÎóÇÏöãö ÇáÒøóæúÌö æóáúæóÇáöÌöíøóÉñ. ÞóÇáó Ýöí
ÇáäøóåúÑö: æóíóäúÈóÛöí Ãóäú íõÞóíøóÏó ÈöãóÇ ÅÐóÇ áóãú íóÊóÖóÑøóÑú
ãöäú ÎóÇÏöãöåóÇ ÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÊóÖóÑøóÑó ãöäúåõ ÈöÃóäú ßóÇäó íóÎúÊóáöÓõ
ãöäú Ëóãóäö ãóÇ íóÔúÊóÑöíåö ßóãóÇ åõæó ÏóÃúÈõ ÕöÛóÇÑö ÇáúÚóÈöíÏö Ýöí
ÏöíóÇÑöäóÇ æóáóãú ÊóÓúÊóÈúÏöáú Èöåö ÛóíúÑóåõ æóÌóÇÁóåóÇ ÈöÎóÇÏöãò
Ãóãöíäò ÝóÅöäøóåõ áóÇ íóÊóæóÞøóÝõ Úóáóì ÑöÖóÇåóÇ. ÇåÜ æóÝöíåö
Ãóäøóåõ íõãúßöäõ ÇáÒøóæúÌó ÊóÚóÇØöí ÇáÔøöÑóÇÁö ÈöÎóÇÏöãóÉòº
áöÃóäøóåõ ãöäú ÇáúæóÇÌöÈö Úóáóíúåö æóáóíúÓó Ðóáößó ãöäú ÎöÏúãóÊöåóÇ
ÇáúÎóÇÕøóÉö ÈöåóÇ æóÇáúßóáóÇãõ ÝöíãóÇ íóÊóÚóáøóÞõ ÈöåóÇ Ø¡ äóÚóãú
áóæú ßóÇäó ÎóÇÏöãõåóÇ íóÎúÊóáöÓõ ÃóãúÊöÚóÉó ÈóíúÊöåö íõãúßöäõ Ãóäú
íóßõæäó ÚõÐúÑðÇ áöáÒøóæúÌö Ýöí ÅÎúÑóÇÌöåö (Þóæúáõåõ ÈóÍúÑñ ÈóÍúËðÇ)
ÑóÇÌöÚñ áöÞóæúáöåö Èóáú ãóÇ ÒóÇÏó. æóÚöÈóÇÑóÊõåõ: æóÙóÇåöÑõåõ Ãóíú
ÙóÇåöÑõ Þóæúáöåöãú áóÇ íóãúáößõ ÅÎúÑóÇÌó ÎóÇÏöãöåóÇ Ãóäøóåõ íóãúáößõ
ÅÎúÑóÇÌó ãóÇ ÚóÏóÇ ÎóÇÏöãò æóÇÍöÏò ãöäú ÈóíúÊöåöº áöÃóäøóåõ ÒóÇÆöÏñ
Úóáóì ÞóæúáöåöãóÇ. ÇåÜ. ÃóãøóÇ Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó ÇáúÂÊöí
ÝóáóÇ.
(Þóæúáõåõ áóæú ÍõÑøóÉð) áóÇ ÍóÇÌóÉó Åáóíúåö ÈóÚúÏó Þóæúáö ÇáúãóÊúäö
Çáúãóãúáõæßö ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö ÇáúãõÕóäøöÝõ Ýöí ÇáúãöäóÍö ÃóÝóÇÏóåõ
Í æóÃóÔóÇÑó Åáóíúåö ÇáÔøóÇÑöÍõ ÈöÞóæúáöåö áöÚóÏóãö ãöáúßöåóÇ
(Þóæúáõåõ ãõæÓöÑðÇ) ãóäúÕõæÈñ Úóáóì Ãóäøóåõ ÎóÈóÑõ ßóÇäó
ÇáúãõÞóÏøóÑóÉö ÈóÚúÏó áóæú¡ æóÚóáóì Íóáøó. ÇáÔøóÇÑöÍõ ÕóÇÑó
ãóäúÕõæÈðÇ Úóáóì ÇáúÍóÇáöíøóÉö ãöäú ÇáÒøóæúÌö Ýöí Þóæúáö
ÇáúãõÕóäøöÝö Ãóæøóáó ÇáúÈóÇÈö ÝóÊóÌöÈõ áöáÒøóæúÌóÉö Úóáóì ÒóæúÌöåóÇ
ÝóÅöäøó Þóæúáóåõ åõäóÇ æóáöÎóÇÏöãöåóÇ ãóÚúØõæÝñ Úóáóì Þóæúáöåö
áöáÒøóæúÌóÉö ÝóÇÝúåóãú. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÝöí ÛóÇíóÉö
ÇáúÈóíóÇäö: æóÇáúíóÓóÇÑõ ãõÞóÏøóÑñ ÈöäöÕóÇÈö ÍöÑúãóÇäö ÇáÕøóÏóÞóÉö
áóÇ ÈöäöÕóÇÈö æõÌõæÈö ÇáÒøóßóÇÉö. ÇåÜ
æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: æóáóÇ ÊõÞóÏøóÑõ äóÝóÞóÉõ ÇáúÎóÇÏöãö
ÈöÇáÏøóÑóÇåöãö Úóáóì ãóÇ ÐóßóÑúäóÇ Ýöí äóÝóÞóÉö ÇáúãóÑúÃóÉö Èóáú
íõÝúÑóÖõ áóåõ ãóÇ íóßúÝöíåö ÈöÇáúãóÚúÑõæÝö æóáóßöäú áóÇ ÊóÈúáõÛõ
äóÝóÞóÊõåõ äóÝóÞóÊóåóǺ áöÃóäøóåõ ÊóÈóÚñ áóåóÇ ÝóÊóäúÞõÕõ äóÝóÞóÊõåõ
ÚóäúåóÇ Ýöí ÇáúÅöÏóÇãö¡ æóãóÇ ÐóßóÑóåõ ãõÍóãøóÏñ Ýöí ÇáúßöÊóÇÈö ãöäú
ËöíóÇÈö ÇáúÎóÇÏöãö Ýóåõæó ÈöäóÇÁñ Úóáóì ÚóÇÏóÇÊöåöãú æóÐóáößó
íóÎúÊóáöÝõ Ýöí ßõáøö æóÞúÊòº ÝóÚóáóì ÇáúÞóÇÖöí ÇÚúÊöÈóÇÑõ
ÇáúßöÝóÇíóÉö ÝöíãóÇ íõÝúÑóÖõ áóåõ Ýöí ßõáøö æóÞúÊò æóãóßóÇäò. ÇåÜ
ãõáóÎøóÕðÇ (Þóæúáõåõ Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö) ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ íóÞõæáõåõ
ãõÍóãøóÏñ ãöäú Ãóäøóåõ íõÝúÑóÖõ áöÎóÇÏöãöåóÇ æóáóæú ßóÇäó ÇáÒøóæúÌõ
ãõÚúÓöÑðÇ¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ
æóÇáúÞóæúáõ áóåõ Ýöí ÇáúÚöÓóÇÑö) º áöÃóäøóåõ ãõÊóãóÓøößñ ÈöÇáúÃóÕúáö
ãöäóÍñ " æóáöÃóäøóåõ ãõäúßöÑñ áöÓóÈóÈö ÇáúæõÌõæÈö. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö: ÅáøóÇ Ãóäú ÊõÞöíãó ÇáúãóÑúÃóÉõ ÇáúÈóíøöäóÉó¡ æóíõÔúÊóÑóØõ
Ýöí åóÐóÇ ÇáúÎóÈóÑö ÇáúÚóÏóÏõ æóÇáúÚóÏóÇáóÉõ áóÇ áóÝúÙõ
ÇáÔøóåóÇÏóÉö. æóÝöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö: ÇáúÚöÓóÇÑõ ÇÓúãñ ãöäú
ÇáúÅöÚúÓóÇÑö Ãóíú ÇáöÇÝúÊöÞóÇÑö íóÓúÊóÚúãöáõåõ ÈóÚúÖõ Ãóåúáö
ÇáúÚöáúãö ÅáøóÇ Ãóäøóåõ ÛóíúÑõ ãóÓúãõæÚò ßóãóÇ Ýöí ÇáØøöáúÈóÉö¡
æóÞóÇáó ÇáúãõØóÑøöÒöíøõ. Åäøóåõ ÎóØóÃñ ãóÍúÖñ¡ æóßóÃóäøóåõãú
ÇÑúÊóßóÈõæåóÇ áöãõÒóÇæóÌóÉö ÇáúíóÓóÇÑö (Þóæúáõåõ áóÇ íóßúÝöíåö)
ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÝóÊúÍö áóÇ íóßúÝöíåöãú (Þóæúáõåõ ÝóÑóÖó Úóáóíúåö
áöÎóÇÏöãóíúäö Ãóæú ÃóßúËóÑó) ÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó ÇáúÎóÏóãó áóåóÇ Ãóíú
áóÇ íóáúÒóãõåõ äóÝóÞóÉõ ÃóßúËóÑó ãöäú ÎóÇÏöãò áóåóÇ ÅáøóÇ ÅÐóÇ
ÇÍúÊóÇÌóåõãú áöÃóæúáóÇÏöåöº áöÃóäøóåóÇ áóæú áóãú íóßõäú áóåóÇ ÎóÏóãñ
æóÇÍúÊóÇÌó ÃóæúáóÇÏõåõ Åáóì ÃóßúËóÑó ãöäú ÎóÇÏöãò íóáúÒóãõåõº
áöÃóäøó Ðóáößó ãöäú ÌõãúáóÉö äóÝóÞóÊöåöãú ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì
(Þóæúáõåõ æóÚóäú ÇáËøóÇäöí) Ãóíú ÃóÈöí íõæÓõÝó¡ ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó
åóÐóÇ ÑöæóÇíóÉñ Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝóº áöÃóäøó ÇáúãóäúÞõæáó Úóäúåõ Ýöí
ÇáúåöÏóÇíóÉö æóÛóíúÑöåóÇ Ãóäøóåõ íõÝúÑóÖõ áöÎóÇÏöãóíúäö áöÇÍúÊöíóÇÌö
ÃóÍóÏöåöãóÇ áöãóÕóÇáöÍö ÇáÏøóÇÎöáö æóÇáúÂÎóÑö áöãóÕóÇáöÍö ÇáúÎóÇÑöÌö
(Þóæúáõåõ ÒõÝøóÊú Åáóíúåö) ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó ÇáúãõÚúÊóÈóÑó ÍóÇáõåóÇ
Ýöí ÈóíúÊö ÃóÈöíåóÇ áóÇ ÍóÇáõåóÇ ÇáØøóÇÑöÆõ ÚóáóíúåóÇ Ýöí ÈóíúÊö
ÇáÒøóæúÌö ÊóÃóãøóáú¡ Ñóãúáöíøñ (Þóæúáõåõ Ëõãøó ÞóÇáó æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö
ÅáóÎú) ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÈóÍúÑö åóßóÐóÇ ÞóÇáó ÇáØøóÍóÇæöíøõ.
(3/589)
æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì.
(æóáóÇ íõÝóÑøóÞõ ÈóíúäóåõãóÇ ÈöÚóÌúÒöåö ÚóäúåóÇ) ÈöÃóäúæóÇÚöåóÇ
ÇáËøóáóÇËóÉö (æóáóÇ ÈöÚóÏóãö ÅíÝóÇÆöåö) áóæú ÛóÇÆöÈðÇ (ÍóÞøóåóÇ
æóáóæú ãõæÓöÑðÇ) æóÌóæøóÒóåõ ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ ÈöÅöÚúÓóÇÑö ÇáÒøóæúÌö
æóÈöÊóÖóÑøõÑöåóÇ ÈöÛóíúÈóÊöåö¡ æóáóæú ÞóÖóì Èöåö ÍóäóÝöíøñ áóãú
íóäúÝõÐú¡ äóÚóãú áóæú ÃóãóÑó ÔóÇÝöÚöíøðÇ ÝóÞóÖóì Èöåö äóÝóÐó -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÑóæóì ÕóÇÍöÈõ ÇáúÅöãúáóÇÁö Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó Ãóäøó ÇáúãóÑúÃóÉó
ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ãöãøóäú íóÌöáøõ ãöÞúÏóÇÑõåóÇ Úóäú ÎöÏúãóÉö ÎóÇÏöãò
æóÇÍöÏò ÃóäúÝóÞó Úóáóì ãóäú áóÇ ÈõÏøó áóåóÇ ãöäúåõ ãöäú ÇáúÎóÏóãö
ãöãøóäú åõæó ÃóßúËóÑõ ãöäú ÇáúÎóÇÏöãö ÇáúæóÇÍöÏö Ãóæú ÇáöÇËúäóíúäö
Ãóæú ÃóßúËóÑó ãöäú Ðóáößó¡ ÞóÇáó æóÈöåö äóÃúÎõÐõ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÛóÇíóÉö
ÇáúÈóíóÇäö. æóÝöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö æóÇáúæóáúæóÇáöÌöíøóÉ: ÇáúãóÑúÃóÉõ
ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ãöäú ÈóäóÇÊö ÇáúÃóÔúÑóÇÝö æóáóåóÇ ÎóÏóãñ íõÌúÈóÑõ
ÇáÒøóæúÌõ Úóáóì äóÝóÞóÉö ÎóÇÏöãóíúäö ÇåÜ. ÝóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó
ÇáúãóÐúåóÈó ÇáöÇÞúÊöÕóÇÑõ Úóáóì æóÇÍöÏò ãõØúáóÞðÇ. æóÇáúãóÃúÎõæÐõ
Èöåö ÚöäúÏó ÇáúãóÔóÇíöÎö Þóæúáõ ÃóÈöí íõæÓõÝó. ÇåÜ.
[ãóØúáóÈñ Ýöí ÝóÓúÎö ÇáäøößóÇÍö ÈöÇáúÚóÌúÒö Úóäú ÇáäøóÝóÞóÉö
æóÈöÇáúÛóíúÈóÉö]
ö (Þóæúáõåõ æóáóÇ íõÝóÑøöÞõ ÈóíúäóåõãóÇ ÈöÚóÌúÒöåö ÚóäúåóÇ) Ãóíú
ÛóÇÆöÈðÇ ßóÇäó Ãóæú ÍóÇÖöÑðÇ (Þóæúáõåõ ÈöÃóäúæóÇÚöåóÇ) æóåöíó
ãóÃúßõæáñ æóãóáúÈõæÓñ æóãóÓúßóäñ Í (Þóæúáõåõ ÍóÞøóåóÇ) Ãóíú ãöäú
ÇáäøóÝóÞóÉö æóåõæó ãóäúÕõæÈñ ãóÝúÚõæáõ ÇáúãóÕúÏóÑö æóåõæó ÅíÝóÇÁõ
(Þóæúáõåõ æóáóæú ãõæÓöÑðÇ) ÇáúãõäóÇÓöÈõ æóáóæú ãõÚúÓöÑðǺ áöÃóäøóåõ
ÅÔóÇÑóÉñ Åáóì ÎöáóÇÝö ÇáÔøóÇÝöÚöíøö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ -
æóÇáúÃóÕóÍøõ ÚöäúÏóåõ ÚóÏóãõ ÇáúÝóÓúÎö ÈöãóäúÚö ÇáúãõæÓöÑö ÍóÞøóåóÇ
ßóãóÐúåóÈöäóÇ (Þóæúáõåõ ÈöÅöÚúÓóÇÑö ÇáÒøóæúÌö) ãõÞóÇÈöáõ Þóæúáöåö
æóáóÇ íõÝóÑøöÞõ ÈóíúäóåõãóÇ ÈöÚóÌúÒöåö Ø (Þóæúáõåõ æóÈöÊóÖóÑøõÑöåóÇ
ÈöÛóíúÈóÊöåö) Ãóíú ÊóÖóÑøõÑö ÇáúãóÑúÃóÉö ÈöÚóÏóãö æõÕõæáö
ÇáäøóÝóÞóÉö ÈöÓóÈóÈö ÛóíúÈóÊöåö. æóÝöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö:
æóÈöÊóÚóÐøõÑöåóÇ ÈöÛóíúÈóÊöåö: Ãóíú ÊóÚóÐøõÑö ÇáäøóÝóÞóÉö æóåöíó
ÃóÙúåóÑõ¡ æóåóÐóÇ ãõÞóÇÈöáõ Þóæúáöåö æóáóÇ ÈöÚóÏóãö ÅíÝóÇÆöåö
ÍóÞøóåóÇ. æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó ÚöäúÏó ÇáÔøóÇÝöÚöíøö ÅÐóÇ ÃóÚúÓóÑó
ÇáÒøóæúÌõ ÈöÇáäøóÝóÞóÉö ÝóáóåóÇ ÇáúÝóÓúÎõ¡ æóßóÐóÇ ÅÐóÇ ÛóÇÈó
æóÊóÚóÐøóÑó ÊóÍúÕöíáõåóÇ ãöäúåõ Úóáóì ãóÇ ÇÎúÊóÇÑóåõ ßóËöíÑõæäó
ãöäúåõãú¡ áóßöäøó ÇáúÃóÕóÍøó ÇáúãõÚúÊóãóÏó ÚöäúÏóåõãú Ãóäú áóÇ
ÝóÓúÎó ãóÇ ÏóÇãó ãõæÓöÑðÇ æóÅöäú ÇäúÞóØóÚó ÎóÈóÑõåõ æóÊóÚóÐøóÑó
ÇÓúÊöíÝóÇÁõ ÇáäøóÝóÞóÉö ãöäú ãóÇáöåö ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí
ÇáúÃõãøö. ÞóÇáó Ýöí ÇáÊøõÍúÝóÉö ÈóÚúÏó äóÞúáöåö Ðóáößó: ÝóÌóÒóãó
ÔóíúÎõäóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ãóäúåóÌöåö ÈöÇáúÝóÓúÎö Ýöí ãõäúÞóØöÚö ÎóÈóÑò
áóÇ ãóÇáó áóåõ ÍóÇÖöÑñ ãõÎóÇáöÝñ áöáúãóäúÞõæáö ßóãóÇ ÚóáöãúÊ. æóáóÇ
ÝóÓúÎó ÈöÛóíúÈóÉö ãóäú Ìõåóáö ÍóÇáõåõ íóÓóÇÑðÇ æóÅöÚúÓóÇÑðÇ Èóáú
áóæú ÔóåöÏóÊú ÈóíøöäóÉñ Ãóäøóåõ ÛóÇÈó ãõÚúÓöÑðÇ ÝóáóÇ ÝóÓúÎó ãóÇ
áóãú ÊóÔúåóÏú ÈöÅöÚúÓóÇÑöåö ÇáúÂäó æóÅöäú Úõáöãó ÇÓúÊöäóÇÏõåóÇ
áöáöÇÓúÊöÕúÍóÇÈö Ãóæú ÐóßóÑóÊúåõ ÊóÞúæöíóÉð áóÇ ÔóßøðÇ ßóãóÇ
íóÃúÊöí. ÇåÜ (Þóæúáõåõ äóÚóãú áóæú ÃóãóÑó ÔóÇÝöÚöíøðÇ) Ãóíú ÈöÔóÑúØö
Ãóäú íóßõæäó ãóÃúÐõæäðÇ áóåõ ÈöÇáöÇÓúÊöäóÇÈóÉö ÎóÇäöíøóÉñ. ÞóÇáó Ýöí
ÛõÑóÑö ÇáúÃóÐúßóÇÑö: Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó ãóÔóÇíöÎóäóÇ ÇÓúÊóÍúÓóäõæÇ
Ãóäú íõäóÕøöÈó ÇáúÞóÇÖöí ÇáúÍóäóÝöíøõ äóÇÆöÈðÇ ãöãøóäú ãóÐúåóÈõåõ
ÇáÊøóÝúÑöíÞõ ÈóíúäóåõãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáÒøóæúÌõ ÍóÇÖöÑðÇ æóÃóÈóì Úóäú
ÇáØøóáóÇÞöº áöÃóäøó ÏóÝúÚó ÇáúÍóÇÌóÉö ÇáÏøóÇÆöãóÉö áóÇ íóÊóíóÓøóÑõ
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡ ÅÐú ÇáÙøóÇåöÑõ ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÌöÏõ ãóäú
íõÞúÑöÖõåóÇ æóÛöäóì ÇáÒøóæúÌö ãóÂáðÇ ÃóãúÑñ ãõÊóæóåøóãñ¡
ÝóÇáÊøóÝúÑöíÞõ ÖóÑõæÑöíøñ ÅÐóÇ ØóáóÈóÊúåõ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÛóÇÆöÈðÇ áóÇ
íõÝóÑøóÞõº áöÃóäøó ÚóÌúÒóåõ ÛóíúÑõ ãóÚúáõæãò ÍóÇáó ÛóíúÈóÊöåö¡
æóÅöäú ÞõÖöíó ÈöÇáÊøóÝúÑöíÞö áóÇ íóäúÝõÐõ ÞóÖóÇÄõåõº áöÃóäøóåõ
áóíúÓó Ýöí ãõÌúÊóåóÏò Ýöíåöº áöÃóäøó ÇáúÚóÌúÒó áóãú íóËúÈõÊú. ÇåÜ.
æóäõÞöáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÇÎúÊöáóÇÝõ ÇáúãóÔóÇíöÎö æóÃóäøó ÇáÕøóÍöíÍó
ßóãóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö ÚóÏóãõ ÇáäøóÝóÇÐö áöÙõåõæÑö ãõÌóÇÒóÝóÉö
ÇáÔøõåõæÏö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÚöãóÇÏöíøóÉö æóÇáúÝóÊúÍö. æóÐóßóÑó Ýöí
ÞóÖóÇÁö ÇáúÃóÔúÈóÇåö Ýöí ÇáúãóÓóÇÆöáö ÇáøóÊöí áóÇ íóäúÝõÐõ ÝöíåóÇ
ÞóÖóÇÁõ ÇáúÞóÇÖöí Ãóäøó ãöäúåóÇ ÇáÊøóÝúÑöíÞó áöáúÚóÌúÒö Úóäú
ÇáúÅöäúÝóÇÞö ÛóÇÆöÈðÇ Úóáóì ÇáÕøóÍöíÍö áóÇ ÍóÇÖöÑðÇ. ÇåÜ
æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó ÇáÊøóÝúÑöíÞó ÈöÇáúÚóÌúÒö Úóäú ÇáäøóÝóÞóÉö ÌóÇÆöÒñ
ÚöäúÏó ÇáÔøóÇÝöÚöíøö ÍóÇáó ÍóÖúÑóÉö ÇáÒøóæúÌö æóßóÐóÇ ÍóÇáó
ÛóíúÈóÊöåö ãõØúáóÞðÇ Ãóæú ãóÇ áóãú ÊóÔúåóÏú ÈóíøöäóÉñ ÈöÅöÚúÓóÇÑöåö
ÇáúÂäó ßóãóÇ ÚóáöãúÊ ãöãøóÇ äóÞóáúäóÇåõ Úóäú ÇáÊøõÍúÝóÉö¡
æóÇáúÍóÇáóÉõ ÇáúÃõæáóì ÌóÚóáóåóÇ ãóÔóÇíöÎõäóÇ ÍõßúãðÇ ãõÌúÊóåóÏðÇ
Ýöíåö ÝóíóäúÝõÐõ Ýöíåö ÇáúÞóÖóÇÁõ Ïõæäó ÇáËøóÇäöíóÉö¡ æóÈöåö
ÊóÚúáóãõ ãóÇ Ýöí ßóáóÇãö ÇáÔøóÇÑöÍö ÍóíúËõ ÌóÒóãó ÈöÇáäøóÝóÇÐö
ÝöíåöãóÇ ÝóÅöäøóåõ ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÎöáóÇÝö ÇáÕøóÍöíÍö ÇáúãóÇÑøö Úóäú
ÇáÐøóÎöíÑóÉö.
(3/590)
ÅÐóÇ áóãú íóÑúÊóÔö ÇáúÂãöÑõ
æóÇáúãóÃúãõæÑõ ÈóÍúÑñ.
(æó) ÈóÚúÏó ÇáúÝóÑúÖö (íóÃúãõÑõåóÇ ÇáúÞóÇÖöí ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö)
áöÊõÍöíáó (Úóáóíúåö) æóÅöäú ÃóÈóì ÇáÒøóæúÌõ.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÐóßóÑó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö Ãóäøóåõ íõãúßöäõ ÇáúÝóÓúÎõ ÈöÛóíúÑö ØóÑöíÞö
ÅËúÈóÇÊö ÚóÌúÒöåö Èóáú ÈöãóÚúäóì ÝóÞúÏöåö¡ æóåõæó Ãóäú ÊóÊóÚóÐøóÑó
ÇáäøóÝóÞóÉõ ÚóáóíúåóÇ. æóÑóÏøóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöÃóäøóåõ áóíúÓó
ãóÐúåóÈó ÇáÔøóÇÝöÚöíøö. ÞõáúÊ: æóíõÄóíøöÏõåõ ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú
ÇáÊøõÍúÝóÉö ÍóíúËõ ÑóÏøó Úóáóì ÔóÑúÍö ÇáúãóäúåóÌö ÈöÃóäøóåõ ÎöáóÇÝõ
ÇáúãóäúÞõæáö¡ ÝóÚóáóì åóÐóÇ ãóÇ íóÞóÚõ Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ ãöäú ÝóÓúÎö
ÇáúÞóÇÖöí ÇáÔøóÇÝöÚöíøö ÈöÇáúÛóíúÈóÉö áóÇ íóÕöÍøõ¡ æóáóíúÓó
áöáúÍóäóÝöíøö ÊóäúÝöíÐõåõ ÓóæóÇÁñ Èóäóì Úóáóì ÅËúÈóÇÊö ÇáúÝóÞúÑö
Ãóæú Úóáóì ÚóÌúÒö ÇáúãóÑúÃóÉö Úóäú ÊóÍúÕöíáö ÇáäøóÝóÞóÉö ãöäúåõ
ÈöÓóÈóÈö ÛóíúÈóÊöåö¡ ÝóáúíõÊóäóÈøóåú áöÐóáößó¡ äóÚóãú íóÕöÍøõ
ÇáËøóÇäöí ÚöäúÏó ÃóÍúãóÏó ßóãóÇ ÐóßóÑó Ýöí ßõÊõÈö ãóÐúåóÈöåö¡
æóÚóáóíúåö íõÍúãóáõ ãóÇ Ýöí ÝóÊóÇæóì ÞóÇÑöÆö ÇáúåöÏóÇíóÉö ÍóíúËõ
ÓóÃóáó Úóãøóäú ÛóÇÈó ÒóæúÌõåóÇ æóáóãú íóÊúÑõßú áóåóÇ äóÝóÞóÉð.
ÝóÃóÌóÇÈó: ÅÐóÇ ÃóÞóÇãóÊú ÈóíøöäóÉð Úóáóì Ðóáößó æóØóáóÈóÊú ÝóÓúÎó
ÇáäøößóÇÍö ãöäú ÞóÇÖò íóÑóÇåõ ÝóÝóÓóÎó äóÝóÐó æóåõæó ÞóÖóÇÁñ Úóáóì
ÇáúÛóÇÆöÈö¡ æóÝöí äóÝóÇÐö ÇáúÞóÖóÇÁö Úóáóì ÇáúÛóÇÆöÈö ÑöæóÇíóÊóÇäö
ÚöäúÏóäóÇ¡ ÝóÚóáóì ÇáúÞóæúáö ÈöäóÝóÇÐöåö íóÓõæÛõ áöáúÍóäóÝöíøö Ãóäú
íõÒóæøöÌóåóÇ ãöäú ÇáúÛóíúÑö ÈóÚúÏó ÇáúÚöÏøóÉö¡ æóÅöÐóÇ ÍóÖóÑó
ÇáÒøóæúÌõ ÇáúÃóæøóáõ æóÈóÑúåóäó Úóáóì ÎöáóÇÝö ãóÇ ÇÏøóÚóÊú ãöäú
ÊóÑúßöåóÇ ÈöáóÇ äóÝóÞóÉò áóÇ ÊõÞúÈóáõ ÈóíøöäóÊõåõº áöÃóäøó
ÇáúÈóíøöäóÉó ÇáúÃõæáóì ÊóÑóÌøóÍóÊú ÈöÇáúÞóÖóÇÁö ÝóáóÇ ÊóÈúØõáõ
ÈöÇáËøóÇäöíóÉö. ÇåÜ. æóÃóÌóÇÈó Úóäú äóÙöíÑöåö Ýöí ãóæúÖöÚò ÂÎóÑó
ÈöÃóäøóåõ ÅÐóÇ ÝóÓóÎó ÇáäøößóÇÍó ÍóÇßöãñ íóÑóì Ðóáößó æóäóÝøóÐó
ÝóÓúÎóåõ ÞóÇÖò ÂÎóÑõ æóÊóÒóæøóÌóÊú ÛóíúÑóåõ ÕóÍøó ÇáúÝóÓúÎõ
æóÇáÊøóäúÝöíÐõ æóÇáÊøóÒóæøõÌõ ÈöÇáúÛóíúÑö¡ æóáóÇ íóÑúÊóÝöÚõ
ÈöÍõÖõæÑö ÇáÒøóæúÌö æóÇÏøöÚóÇÆöåö Ãóäøóåõ ÊóÑóßó ÚöäúÏóåóÇ äóÝóÞóÉð
Ýöí ãõÏøóÉö ÛóíúÈóÊöåö. ÅáóÎú¡ ÝóÞóæúáõåõ ãöäú ÞóÇÖò íóÑóÇåõ áóÇ
íóÕöÍøõ Ãóäú íõÑóÇÏó Èöåö ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ ÝóÖúáðÇ Úóäú ÇáúÍóäóÝöíøö¡
Èóáú íõÑóÇÏõ Èöåö ÇáúÍóäúÈóáöíøõ ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ ÅÐóÇ áóãú
íóÑúÊóÔö ÇáúÂãöÑõ æóÇáúãóÃúãõæÑõ) ÃóãøóÇ ÇáúÃóæøóáõ ÝóáöÃóäøó äóÕúÈó
ÇáúÞóÇÖöí ÈöÇáÑøöÔúæóÉö áóÇ íóÕöÍøõ¡ æóÃóãøóÇ ÇáËøóÇäöí ÝóáöÃóäøó
Íõßúãóåõ ÈöåóÇ áóÇ íóÕöÍøõ¡ æóáóæú ÕóÍøó äóÕúÈõåõ¡ æóÚóáóíúåö
ÝóÇáúãõäóÇÓöÈõ ÇáúÚóØúÝõ ÈöÃóæú.
[ãóØúáóÈñ Ýöí ÇáúÃóãúÑö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö Úóáóì ÇáÒøóæúÌö]
ö (Þóæúáõåõ æóÈóÚúÏó ÇáúÝóÑúÖö) ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó Ýöí ÚöÈóÇÑóÉö
ÇáúãõÕóäøöÝö ßóáóÇãðÇ ãóØúæöíøðÇ ÈóÚúÏó Þóæúáöåö æóáóÇ íõÝóÑøöÞõ
ÈóíúäóåõãóÇ ÈöÚóÌúÒöåö ÚóäúåóÇ ÅáóÎú ÊóÞúÏöíÑõåõ Èóáú íóÝúÑöÖõ áóåóÇ
ÇáäøóÝóÞóÉó Úóáóíúåö æóíóÃúãõÑõåóÇ ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡ áóßöäøó
ÇáúÝóÑúÖó íóÙúåóÑõ ÝöíãóÇ áóæú ßóÇäó ÇáúãõÚúÓöÑõ Úóäú ÇáäøóÝóÞóÉö
ÍóÇÖöÑðǺ áöÃóäøó ÇáúÛóÇÆöÈó ÅÐóÇ áóãú íóßõäú áóåõ ãóÇáñ ÍóÇÖöÑñ áóÇ
íóÝúÑöÖõ áóåóÇ äóÝóÞóÉð Úóáóíúåö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÍóÇßöãö¡
æóÓóíóÐúßõÑõåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ ÈóÚúÏõ¡ äóÚóãú ÓóíóÐúßõÑõ Ãóäøó
ÇáúãõÝúÊóì Èöåö Þóæúáõ ÒõÝóÑó ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö)
ÐóßóÑó ÇáúÎóÕøóÇÝõ æóÊóÈöÚóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõæäó ÃóäøóåóÇ ÇáÔøöÑóÇÁõ
ÈöÇáäøóÓöíÆóÉö áöÊóÞúÖöíó ÇáËøóãóäó ãöäú ãóÇáö ÇáÒøóæúÌö. æóÝöí
ÇáúãõÌúÊóÈóì ÃóäøóåóÇ ÇáöÇÓúÊöÞúÑóÇÖõ ÈóÍúÑñ. æóäóÞóáó
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ Úóäú ÕóÏúÑö ÇáÔøóÑöíÚóÉö. ÞóÇáó: æóÅöáóíúåö
íõÔöíÑõ ßóáóÇãõ ÇáúãõÛúÑöÈö. ÇåÜ æóÝöí ÇáúíóÚúÞõæÈöíøóÉö Ãóäøóåõ
ÇáúÃóæúáóì ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì. ÞóÇáó Ýöí ÇáÏøõÑøö ÇáúãõäúÊóÞóì¡
áóßöäøó ÇáÊøóæúßöíáó ÈöÇáöÇÓúÊöÞúÑóÇÖö áóÇ íóÕöÍøõ Úóáóì ÇáúÃóÕóÍøö
ÝóÇáúÃóÕóÍøõ ÇáúÃóæøóáõ. ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÍóãóæöíøö Úóäú
ÇáúÈõÑúÌóäúÏöíøö. ÞõáúÊ: ÇáËøóÇäöí ÃóíúÓóÑõ Úóáóì ÇáúãóÑúÃóÉöº
áöÃóäøóåóÇ ÞóÏú áóÇ ÊóÌöÏõ ãóäú íóÈöíÚõåóÇ ÈöÇáäøóÓöíÆóÉö ãóÇ
ÊóÍúÊóÇÌõåõ Ýöí ßõáøö íóæúãò¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáöÇÓúÊöÞúÑóÇÖö áöäóÝóÞóÉö
ÔóåúÑò ãóËóáðÇ¡ æóíóÃúÊöí ÞóÑöíÈðÇ ÇáúÌóæóÇÈõ Úóäú ÇáúÅöíÑóÇÏö.
[ÊóäúÈöíåñ] Ýöí ÞóÖóÇÁö ÇáúÍóÇæöí ÇáÒøóÇåöÏöíøö: ÝóÅöäú áóãú ÊóÌöÏú
ãóäú ÊóÓúÊóÏöíäõ ãöäúåõ Úóáóíúåö ÇßúÊóÓóÈóÊú æóÃóäúÝóÞóÊú
æóÌóÚóáóÊúåõ ÏóíúäðÇ Úóáóíúåö ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí¡ æóÅöäú áóãú
ÊóÞúÏöÑú Úóáóì ÇáöÇßúÊöÓóÇÈö áóåóÇ ÇáÓøõÄóÇáõ áöíóæúãöåóÇ æóÊóÌúÚóáõ
ãóÓúÆõæáóåóÇ ÏóíúäðÇ Úóáóíúåö ÃóíúÖðÇ ÈöÃóãúÑöåö Èöåö (Þóæúáõåõ
áöÊõÍöíáó Úóáóíúåö ÅáóÎú) ÇÚúáóãú Ãóäøóåõãú ÞóÇáõæÇ: Åäøó
áöáúãóÑúÃóÉö ÍóÞøó ÇáÑøõÌõæÚö Úóáóì ÇáÒøóæúÌö ÈöÇáäøóÝóÞóÉö ÈóÚúÏó
ÝóÑúÖö ÇáúÞóÇÖöí ÓóæóÇÁñ ÃóßóáóÊú ãöäú ãóÇáöåóÇ Ãóæú ÇÓúÊóÏóÇäóÊúåóÇ
ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí Ãóæú ÈöÏõæäöåö¡ æóáóßöäøó ÝóÇÆöÏóÉó ÇáúÃóãúÑö
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÚóÏóãõ ÓõÞõæØöåóÇ ÈöãóæúÊö ÃóÍóÏöåöãóÇ ßóãóÇ
ÓóíóÐúßõÑõåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ ÈöÞóæúáöåö: æóÈöãóæúÊö ÃóÍóÏöåöãóÇ
æóØóáóÇÞöåóÇ íóÓúÞõØõ ÇáúãóÝúÑõæÖõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóÊú ÈöÃóãúÑö
ÞóÇÖò¡ æóÃóÔóÇÑó ÇáÔøóÇÑöÍõ Åáóì ÝóÇÆöÏóÉò ÃõÎúÑóì æóåöíó ãóÇ Ýöí
ÊóÌúÑöíÏö ÇáúÞõÏõæÑöíøö æóÇáúåöÏóÇíóÉö: ãöäú Ãóäøó ÝóÇÆöÏóÉó
ÇáúÃóãúÑö ÈöåóÇ Ãóäú ÊõÍöíáó ÇáúÛóÑöíãó Úóáóì ÇáÒøóæúÌö æóÅöäú áóãú
íóÑúÖó ÇáÒøóæúÌõ
(3/591)
ÃóãøóÇ ÈöÏõæäö ÇáúÃóãúÑö ÝóíóÑúÌöÚõ
ÚóáóíúåóÇ æóåöíó Úóáóíúåö Åäú ÕóÑøóÍóÊú ÈöÃóäøóåóÇ Úóáóíúåö Ãóæú
äóæóÊú¡ æóáóæú ÃóäúßóÑó äöíøóÊóåóÇ ÝóÇáúÞóæúáõ áóåõ ãõÌúÊóÈðì¡
æóÊóÌöÈõ ÇáúÅöÏóÇäóÉõ Úóáóì ãóäú ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö äóÝóÞóÊõåóÇ
æóäóÝóÞóÉõ ÇáÕøöÛóÇÑö áóæúáóÇ ÇáÒøóæúÌõ ßóÃóÎò æóÚóãøò¡ æóíõÍúÈóÓõ
ÇáúÃóÎõ æóäóÍúæõåõ ÅÐóÇ ÇãúÊóäóÚóº áöÃóäøó åóÐóÇ ãöäú ÇáúãóÚúÑõæÝö
ÒóíúáóÚöíøñ æóÇÎúÊöíóÇÑñ¡ æóÓóíóÊøóÖöÍõ (ÞóÖóì ÈöäóÝóÞóÉö
ÇáúÅöÚúÓóÇÑö Ëõãøó ÃóíúÓóÑó ÝóÎóÇÕóãóÊúåõ Êóãøóãó) ÇáúÞóÇÖöí
äóÝóÞóÉó íóÓóÇÑöåö Ýöí ÇáúãõÓúÊóÞúÈóáö -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÈöÏõæäö ÇáúÃóãúÑö áóíúÓó áóåóÇ Ðóáößó. æóÐóßóÑó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö Úóäú
ÇáÊøõÍúÝóÉö Ãóäøó ÝóÇÆöÏóÊóåõ ÑõÌõæÚõ ÇáúÛóÑöíãö Úóáóì ÇáÒøóæúÌö
Ãóæú Úóáóì ÇáúãóÑúÃóÉö ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó
áöáúÛóÑöíãö ÇáÑøõÌõæÚó Úóáóíúåö ÈöáóÇ ÍóæóÇáóÉò ãöäúåóÇ¡ æóÚóáóì ãóÇ
Ýöí ÇáÊøóÌúÑöíÏö áóÇ ÑõÌõæÚó áóåõ ÈöáóÇ ÍóæóÇáóÉò. ÇåÜ
ÞõáúÊ: ÇáÙøóÇåöÑõ ÚóÏóãõ ÇáúãõÎóÇáóÝóÉö¡ æóÃóäøó ÇáúãõÑóÇÏó
ÈöÇáúÅöÍóÇáóÉö ÏóáóÇáóÊõåóÇ ÇáúÛóÑöíãó Úóáóì ÒóæúÌöåóÇ
áöíõØóÇáöÈóåõ¡ ÈöÃóäú ÊóÞõæáó áóåõ: Åäøó ÒóæúÌöí ÝõáóÇäñ ÝóØóÇáöÈúåõ
ÈöÇáÏøóíúäö¡ ÅÐú áóÇ íõãúßöäõ ÅÑóÇÏóÉõ ÍóÞöíÞóÉö ÇáúÍóæóÇáóÉö åõäóÇ
ÈöÏóáöíáö ÊóÕúÑöíÍöåöãú ÈöÃóäøó áöáúÛóÑöíãö ãõØóÇáóÈóÉó ÇáúãóÑúÃóÉö
ÈöåóÇ ÃóíúÖðÇ¡ æóÃóäøóåõ áóÇ íõÔúÊóÑóØõ ÑöÖóÇ ÇáÒøóæúÌö
ÈöÇáúÍóæóÇáóÉö¡ åóÐóÇ æóÞóÏú ÕóÑøóÍõæÇ ÃóíúÖðÇ ÈöÃóäøó
ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉó ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí ÅíÌóÇÈõ ÇáÏøóíúäö Úóáóì
ÇáÒøóæúÌöº áöÃóäøó áöáúÞóÇÖöí æöáóÇíóÉñ ßóÇãöáóÉñ Úóáóíúåö ÝóáöÐóÇ
ßóÇäó áöáúÛóÑöíãö Ãóäú íóÑúÌöÚó Úóáóíúåö æóÈöÏõæäö ÇáúÃóãúÑö ÈöåóÇ
áóÇ íóÑúÌöÚõ Úóáóíúåö Èóáú ÚóáóíúåóÇ æóåöíó ÊóÑúÌöÚõ Úóáóì
ÇáÒøóæúÌö¡ ÝóÞóÏú ÙóåóÑó ãöäú åóÐóÇ Ãóäøó ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉó
ÈöÇáúÃóãúÑö ÊóÞóÚõ áóåóÇ¡ æóíóÌöÈõ ÈöåóÇ ÇáÏøóíúäõ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö
ÈöÓóÈóÈö æöáóÇíóÉö ÇáúÞóÇÖöí Úóáóíúåö áóÇ ÈöØóÑöíÞö ÇáúæóßóÇáóÉö
Úóäú ÇáÒøóæúÌö¡ æóÈöåö ÇäúÏóÝóÚó ãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøó ÇáÊøóæóßøõáó
ÈöÇáöÇÓúÊöÞúÑóÇÖö áóÇ íóÕöÍøõ ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ Åäú ÕóÑøóÍóÊú ÅáóÎú) áóÇ íóÕöÍøõ ÌóÚúáõåõ ÞóíúÏðÇ
áöÞóæúáöåö æóåöíó Úóáóíúåöº áöÃóäøó ÑõÌõæÚó ÇáúãóÑúÃóÉö Úóáóì
ÇáÒøóæúÌö ËóÇÈöÊñ áóåóÇ ÞóÈúáó ÇáúÃóãúÑö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ßóãóÇ
ÚóáöãúÊå¡ Èóáú åõæó ÞóíúÏñ áöÞóæúáöåö áöÊõÍöíáó Úóáóíúåö.
æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúãõÌúÊóÈóì: ÝóÅöÐóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóÊú åóáú ÊõÕóÑøöÍõ
ÈöÃóäøöí ÃóÓúÊóÏöíäõ Úóáóì ÒóæúÌöí Ãóæú Êóäúæöí¿ ÃóãøóÇ ÅÐóÇ
ÕóÑøóÍóÊú ÝóÙóÇåöÑñ¡ æóßóÐóÇ ÅÐóÇ äóæóÊú¡ æóÅöÐóÇ áóãú ÊõÕóÑøöÍú
æóáóãú Êóäúæö áóÇ íóßõæäõ ÇÓúÊöÏóÇäóÉð Úóáóíúåöº æóáóæú ÇÏøóÚóÊú
ÃóäøóåóÇ äóæóÊú ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉó Úóáóíúåö æóÃóäúßóÑó ÇáÒøóæúÌõ
ÝóÇáúÞóæúáõ áóåõ. ÇåÜ. ÞõáúÊ: æóÝóÇÆöÏóÉõ ÅäúßóÇÑöåö ÚóÏóãõ ÑõÌõæÚö
ÇáúÛóÑöíãö Úóáóíúåö Èóáú íóÑúÌöÚõ ÚóáóíúåóÇ æóåöíó ÊóÑúÌöÚõ Úóáóíúåö
æóÃóäøóåóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöãóæúÊö ÃóÍóÏöåöãóÇ Ãóæú ØóáóÇÞöåóÇ ßóãóÇ
Úõáöãó ãöãøóÇ ãóÑøó. æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ áóÇ íóãöíäó Úóáóì
ÇáÒøóæúÌö ÅÐú ßóíúÝó íóÍúáöÝõ Úóáóì ÚóÏóãö äöíøóÊöåóÇ æóáöÐóÇ áóãú
íõÞóíøöÏú ÈöÇáúíóãöíäö¡ ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ äóÞóáóåõ ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ ãöäú
ÇáÊøóÞúíöíÏö Èöåö ÝóÅöäøöí áóãú ÃóÑóåõ Ýöí ÇáúãõÌúÊóÈóì æóáóÇ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö.
(Þóæúáõåõ æóÊóÌöÈõ ÇáúÅöÏóÇäóÉõ ÅáóÎú) ÞóÇáó Ýöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö:
ÇáúãõÚúÓöÑóÉõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÒóæúÌõåóÇ ãõÚúÓöÑðÇ æóáóåóÇ ÇÈúäñ ãöäú
ÛóíúÑöåö ãõæÓöÑñ Ãóæú ÃóÎñ ãõæÓöÑñ ÝóäóÝóÞóÊõåóÇ Úóáóì ÒóæúÌöåóÇ¡
æóíõÄúãóÑõ ÇáöÇÈúäõ Ãóæú ÇáúÃóÎõ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö ÚóáóíúåóÇ æóíóÑúÌöÚõ
Èöåö Úóáóì ÇáÒøóæúÌö ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑó¡ æóíóÍúÈöÓõ ÇáöÇÈúäó Ãóæú ÇáúÃóÎó
ÅÐóÇ ÇãúÊóäóÚóº áöÃóäøó åóÐóÇ ãöäú ÇáúãóÚúÑõæÝö. ÞóÇáó
ÇáÒøóíúáóÚöíøõ: ÝóÊóÈóíøóäó ÈöåóÐóÇ Ãóäøó ÇáúÅöÏóÇäóÉó áöäóÝóÞóÊöåóÇ
ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáÒøóæúÌõ ãõÚúÓöÑðÇ æóåöíó ãõÚúÓöÑóÉñ ÊóÌöÈõ Úóáóì ãóäú
ßóÇäóÊú ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö äóÝóÞóÊõåóÇ áóæúáóÇ ÇáÒøóæúÌõ¡ æóÚóáóì åóÐóÇ
áóæú ßóÇäó áöáúãõÚúÓöÑö ÃóæúáóÇÏñ ÕöÛóÇÑñ æóáóãú íóÞúÏöÑú Úóáóì
ÅäúÝóÇÞöåöãú ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÊõåõãú Úóáóì ãóäú ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö áóæúáóÇ
ÇáúÃóÈõ ßóÇáúÃõãøö æóÇáúÃóÎö æóÇáúÚóãøö Ëõãøó íóÑúÌöÚõ Èöåö Úóáóì
ÇáúÃóÈö ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑó¡ ÈöÎöáóÇÝö äóÝóÞóÉö ÃóæúáóÇÏöåö ÇáúßöÈóÇÑö
ÍóíúËõ áóÇ íóÑúÌöÚõ Úóáóíúåö ÈóÚúÏó ÇáúíóÓóÇÑöº áöÃóäøóåóÇ áóÇ
ÊóÌöÈõ ãóÚó ÇáúÅöÚúÓóÇÑö ÝóßóÇäó ßóÇáúãóíøöÊö.
ÇåÜ æóÃóÞóÑøóåõ Úóáóíúåö Ýöí ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö ÈóÍúÑñ. ÞõáúÊ:
æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøóåõ áóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó ÇáúÃõãøö æóÛóíúÑöåóÇ Ýöí
ËõÈõæÊö ÇáÑøõÌõæÚö Úóáóì ÇáúÃóÈö ãóÚó Ãóäøóåõ ÓóíóÐúßõÑõ ÞõÈóíúáó
ÇáúÝõÑõæÚö Ãóäøóåõ áóÇ ÑõÌõæÚó Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö ÅáøóÇ áöáúÃõãøö¡
æóÝöíåö ßóáóÇãñ ÓóäóÐúßõÑõåõ åõäóÇßó (Þóæúáõåõ ßóÃóÎò æóÚóãøò)
íóÕöÍøõ ÑõÌõæÚõåõ áößõáøò ãöäú ÇáÒøóæúÌóÉö æóÇáÕøöÛóÇÑö. ÇåÜ Í Ãóíú
ßóÃóäú íóßõæäó áóåóÇ ÃóÎñ Ãóæú Úóãøñ æóáöÃóæúáóÇÏöåóÇ ÃóÎñ ãöäú
ÛóíúÑöåóÇ Ãóæú Úóãøñ ÝóÊóÓúÊóÏöíäõ áöäóÝúÓöåóÇ ãöäú ÃóÎöíåóÇ Ãóæú
ÚóãøöåóÇ æóáöÃóæúáóÇÏöåóÇ ãöäú ÃóÎöíåöãú Ãóæú Úóãøöåöãú¡ æóÙóÇåöÑõåõ
Ãóäøóåõ áóÇ íõÞóÏøöãõ ÇáúÃóÎó Úóáóì ÇáúÚóãøö åõäóÇ ÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ æóÓóíóÊøóÖöÍõ) Ãóíú Ýöí ÇáúÝõÑõæÚö (Þóæúáõåõ Ëõãøó
ÃóíúÓóÑó) Ãóíú ÇáÒøóæúÌõ ßóãóÇ ÝóÓøóÑóåõ Ýöí ÇáúãöäóÍö. æóÇáúÃóæúáóì
Ãóäú íóÞõæáó Ëõãøó ÃóíúÓóÑó ÃóÍóÏõåõãóÇ Í. ÞõáúÊ: æóãöËúáõåõ ãóÇ
áóæú ÃóíúÓóÑóÇ (Þóæúáõåõ ÝóÎóÇÕóãóÊúåõ) ÅÐú áóÇ ÊóÞúÏöíÑó ÈöÏõæäö
ØóáóÈöåóÇ (Þóæúáõåõ Êóãøóãó) Ãóíú ÇáúÞóÇÖöí äóÝóÞóÉó íóÓóÇÑöåö: Ãóíú
íóÓóÇÑö ÇáÒøóæúÌö ÇáøóÐöí ÇãúÑóÃóÊõåõ ÝóÞöíÑóÉñ æóåöíó ÇáúæóÓóØõ.
æóáóæú ÞóÇáó æóÌóÈó ÇáúæóÓóØõ ßóãóÇ ÞóÇáó ÝöíãóÇ ÈóÚúÏóåõ áóßóÇäó
ÃóæúÖóÍó Í (Þóæúáõåõ Ýöí ÇáúãõÓúÊóÞúÈóáö) ÃóãøóÇ ÇáúãóÇÖöí ÞóÈúáó
ÇáúãõÎóÇÕóãóÉö ÝóÞóÏú ÑóÖöíóÊú Èöåö æóáóæú ÈóÚúÏó ÚõÑõæÖö
(3/592)
(æóÈöÇáúÚóßúÓö æóÌóÈó ÇáúæóÓóØõ) ßóãóÇ
ãóÑøó.
(ÕóÇáóÍóÊú ÒóæúÌóåóÇ Úóäú äóÝóÞóÉö ßõáøö ÔóåúÑò Úóáóì ÏóÑóÇåöãó
Ëõãøó) ÞóÇáóÊú áóÇ ÊóßúÝöíäöí ÒöíÏóÊú¡ æóáóæú (ÞóÇáó ÇáÒøóæúÌõ áóÇ
ÃõØöíÞõ Ðóáößó Ýóåõæó áóÇÒöãñ) ÝóáóÇ ÇáúÊöÝóÇÊó áöãóÞóÇáóÊöåö
Èößõáøö ÍóÇáò (ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÊóÛóíøóÑó ÓöÚúÑõ ÇáØøóÚóÇãö æóÚóáöãó)
ÇáúÞóÇÖöí (Ãóäøó ãóÇ Ïõæäó Ðóáößó) ÇáúãõÕóÇáóÍö Úóáóíúåö
(íóßúÝöíåóÇ) ÝóÍöíäóÆöÐò íóÝúÑöÖõ ßöÝóÇíóÊóåóÇ¡ äóÞóáóåõ
ÇáúãõÕóäøöÝõ Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö. æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö
ÅáøóÇ Ãóäú íóÊóÚóÑøóÝó ÇáúÞóÇÖöí Úóäú ÍóÇáöåö ÈöÇáÓøõÄóÇáö ãöäú
ÇáäøóÇÓö ÝóíõæÌöÈõ ÈöÞóÏúÑö ØóÇÞóÊöåö. æóÝöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö
ÕóÇáóÍóåóÇ Úóäú äóÝóÞóÉò ßõáøõ ÔóåúÑò Úóáóì ãöÇÆóÉö ÏöÑúåóãò
æóÇáÒøóæúÌõ ãõÍúÊóÇÌñ áóãú íóáúÒóãúåõ ÅáøóÇ äóÝóÞóÉõ ãöËúáöåóÇ.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáúíóÓóÇÑö (Þóæúáõåõ æóÈöÇáúÚóßúÓö) ÈöÃóäú ÞóÖóì ÈöäóÝóÞóÉö
ÇáúíóÓóÇÑö áößóæúäöåöãóÇ ãõæÓöÑóíúäö Ëõãøó ÃóÚúÓóÑó ÇáÒøóæúÌõ Úóáóì
ãóÇ ÞóÇáó Ãóæú Ëõãøó ÃóÚúÓóÑó ÃóÍóÏõåõãóÇ Úóáóì ãóÇ åõæó ÇáúÃóæúáóìº
æóáóæú ÞóÇáó ÞóÖóì ÈöäóÝóÞóÉö ÇáúÅöÚúÓóÇÑö Ëõãøó ÃóíúÓóÑó
ÃóÍóÏõåõãóÇ Ãóæú ÈöÇáúÚóßúÓö æóÌóÈó ÇáúæóÓóØõ áóßóÇäó ÃóæúÖóÍó
æóÃóÎúÕóÑó. ÇåÜ. Í (Þóæúáõåõ ßóãóÇ ãóÑøó) Ýöí Þóæúáöåö ÈöÞóÏúÑö
ÍóÇáöåöãóÇ Í.
[ãóØúáóÈñ Ýöí ÇáÕøõáúÍö Úóäú ÇáäøóÝóÞóÉö]
ö (Þóæúáõåõ ÕóÇáóÍóÊú ÒóæúÌóåóÇ ÅáóÎú) ÞóÏøóãúäóÇ ÚöäúÏó Þóæúáöåö
áöÑöÖóÇåóÇ ÈöÐóáößó Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö Ãóäøó ÇáÕøõáúÍó Úóáóì
ÇáäøóÝóÞóÉö ÊóÇÑóÉð íóßõæäõ ÊóÞúÏöíÑðÇ áöáäøóÝóÞóÉö ßóÇáÕøõáúÍö
Úóáóì äóÍúæö ÇáÏøóÑóÇåöãö ÞóÈúáó ÊóÞúÏöíÑö ÇáäøóÝóÞóÉö ÈöÇáúÞóÖóÇÁö
Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ Ãóæú ÈóÚúÏóåõ¡ ÝóÊóÌõæÒõ ÇáÒøöíóÇÏóÉõ Úóáóíúåö
æóÇáäøõÞúÕóÇäõ Úóäúåõ: Ãóíú ÈöÇáúÛóáóÇÁö Ãóæú ÇáÑøõÎúÕö¡ æóÊóÇÑóÉð
íóßõæäõ ãõÚóÇæóÖóÉð ßóÇáÕøõáúÍö Úóáóì äóÍúæö ÚóÈúÏò Åäú ßóÇäó ÈóÚúÏó
ÊóÞúÏöíÑöåóÇ ÈöãóÇ ÐõßöÑó ÝóáóÇ ÊóÌõæÒõ ÇáÒøöíóÇÏóÉõ æóáóÇ
ÇáäøõÞúÕóÇäõ¡ æóáóæú ÞóÈúáó ÇáÊøóÞúÏöíÑö Ýóåõæó ÊóÞúÏöíÑñ
ÝóßóáóÇãõåõ åõäóÇ ãóÍúãõæáñ Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú ãõÚóÇæóÖóÉð¡
æóáöÐóÇ ÞóíøóÏó ÈöÞóæúáöåö Úóáóì ÏóÑóÇåöãó (Þóæúáõåõ ÒöíÏóÊú) Ãóíú
íóÓúãóÚõ ÇáúÞóÇÖöí ÏóÚúæóÇåóÇ æóíóÒöíÏõ áóåóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú áóÇ
ÊóßúÝöíåóǺ áöãóÇ Ýöí ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö: ÕóÇáóÍóÊú ÇáúãóÑúÃóÉõ
ÒóæúÌóåóÇ Úóáóì äóÝóÞóÉò áóÇ ÊóßúÝöíåóÇ ÝóáóåóÇ Ãóäú ÊóÑúÌöÚó Úóäúåõ
æóÊõØóÇáöÈó ÈöÇáúßöÝóÇíóÉö.
ÇåÜ (Þóæúáõåõ ÝóáóÇ ÇáúÊöÝóÇÊó áöãóÞóÇáóÊöåö) ÝóÅöäøóåõ ÇáúÊóÒóãóåõ
ÈöÇÎúÊöíóÇÑöåö æóÐóáößó Ïóáöíáñ Úóáóì ßóæúäöåö ÞóÇÏöÑðÇ Úóáóì
ÃóÏóÇÁö ãóÇ ÇáúÊóÒóãó ÝóíóáúÒóãõåõ ÌóãöíÚõ Ðóáößó ÅáøóÇ Ãóäú
íóÊóÚóÑøóÝó ÇáúÞóÇÖöí Úóäú ÍóÇáöåö ÈöÇáÓøõÄóÇáö ãöäú ÇáäøóÇÓö
ÝóÅöÐóÇ ÃóÎúÈóÑõæåõ Ãóäøóåõ áóÇ íõØöíÞõ Ðóáößó äóÞóÕó Úóäúåõ
æóÃóæúÌóÈó Úóáóì ÞóÏúÑö ØóÇÞóÊöåö ÐóÎöíÑóÉñ. æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøóåõ áóÇ
íõÞúÈóáõ Þóæúáõåõ áöÊóäóÇÞõÖöåö ãóÇ áóãú íóÙúåóÑú áöáúÞóÇÖöí
ÍóÇáõåõ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãóÑúÃóÉö ÝóÅöäøóåõ áóÇ ÊóäóÇÞõÖó ãöäúåóÇ
ÝóÅöäøóåóÇ ÛóíúÑõ ãõáúÊóÒöãóÉòº áöÃóäøó áóåóÇ ÇáÑøõÌõæÚó Úóäú
ÇáÕøõáúÍö ßóãóÇ ãóÑøó ÇáúßóáóÇãõ Ýöíåö¡ ÝóÍóíúËõ áóãú Êóßõäú
ãõÊóäóÇÞöÖóÉð ÊõÓúãóÚõ ÏóÚúæóÇåóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö ÈöÚóÏóãö
ÇáúßöÝóÇíóÉö ÝóÅöäú ÃóÞóÑøó ÈöÐóáößó ÃóáúÒóãóåõ ÈöÇáÒøöíóÇÏóÉö¡
æóÅöäú ÃóäúßóÑó ÍóáøóÝóåõ Ãóæú ØóáóÈó ãöäúåóÇ ÈóíøöäóÉð æóáóÇ
íóÝúÚóáõ ßóÐóáößó Ýöí ÏóÚúæóì ÇáÒøóæúÌö áöÚóÏóãö ÓóãóÇÚöåóÇ åóÐóÇ
ãóÇ ÙóåóÑó áöí Ýöí ÈóíóÇäöåö ÝóÇÝúåóãú. åóÐóÇ¡ æóÃóãøóÇ ãóÇ Ýöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö ãöäú Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó áóæú ÝóÑóÖó áóåóÇ ãóÇáðÇ
íóßúÝöíåóÇ ÝóáóåóÇ Ãóäú ÊóÑúÌöÚóº áöÃóäøóåõ ÙóåóÑó ÎóØóÄõåõ
ÝóÚóáóíúåö ÇáÊøóÏóÇÑõßõ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö ÈöãóÇ íóßúÝöíåóÇ¡ æóßóÐóáößó
áóæú ÝóÑóÖó Úóáóì ÇáÒøóæúÌö ÒöíóÇÏóÉð Úóáóì ÇáúßöÝóÇíóÉö Ýóáóåõ
ÇáöÇãúÊöäóÇÚõ ÚóäúåóÇ. ÇåÜ ÝóáóÇ íóÑöÏõ Úóáóì ãóÇ ãóÑøóº áöÃóäøó
åóÐóÇ Ýöí ÇáúÞóÖóÇÁö ÈöØóÑöíÞö ÇáúÅöáúÒóÇãö Úóáóì ÇáÒøóæúÌö Ýóáóãú
íóÙúåóÑú Ýöíåö ÇáÊøóäóÇÞõÖõ ãöäúåõ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáÕøõáúÍö ÈöÑöÖóÇåõ¡
æóÞóÏú ÎóÝöíó åóÐóÇ Úóáóì ÛóíúÑö æóÇÍöÏò ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ Èößõáøö
ÍóÇáò) ÊóÇÈóÚó Ýöíåö ÇáúãõÕóäøöÝó Ýöí ÔóÑúÍöåö¡ æóáóãú ÃóÑóåõ
áöÛóíúÑöåö ãóÚó ÚóÏóãö ÙõåõæÑö æóÌúåöåö¡ ÝóÇáúãõäóÇÓöÈõ ÅÓúÞóÇØõåõ
ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÊóÛóíøóÑó ÓöÚúÑõ ÇáØøóÚóÇãö ÅáóÎú) º
áöÃóäøó Ðóáößó ÚóÇÑöÖñ ÝóáóÇ íóßõæäõ Èöåö ãõÊóäóÇÞöÖðǺ áöÃóäøóåõ
áóãú íóÏøóÚö Ãóäøó Ðóáößó ßóÇäó æóÞúÊó ÇáÕøõáúÍö Èóáú ÚóÑóÖó
ÈóÚúÏóåõ¡ æóßóÐóáößó ÇáúÍõßúãõ Ýöí ÏóÚúæóì ÇáúãóÑúÃóÉö ÈöÇáúÃóæúáóì
æóßóÇáÕøõáúÍö ÇáúÞóÖóÇÁõ. ÝóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáÙøóåöíÑöíøóÉó: ÅÐóÇ
ÝóÑóÖó ÇáúÞóÇÖöí áöáúãóÑúÃóÉö ÇáäøóÝóÞóÉó ÝóÛóáóÇ ÇáØøóÚóÇãõ Ãóæú
ÑóÎõÕó ÝóÅöäøó ÇáúÞóÇÖöíó íõÛóíøöÑõ Ðóáößó ÇáúÍõßúãó. ÇåÜ (Þóæúáõåõ
ÅáøóÇ Ãóäú íóÊóÚóÑøóÝó ÅáóÎú) Ãóíú íóØúáõÈó ÇáúãóÚúÑöÝóÉó¡ æóåóÐóÇ
ÇÓúÊöËúäóÇÁñ ãöäú Þóæúáöåö ÝóáóÇ ÇáúÊöÝóÇÊó áöãóÞóÇáóÊöåö ßóãóÇ
ÚóáöãúÊå ÝóßóÇäó ÇáúãõäóÇÓöÈõ ÐößúÑóåõ ÚóÞöÈóåõ (Þóæúáõåõ áóãú
íóáúÒóãúåõ ÅáøóÇ äóÝóÞóÉõ ãöËúáöåóÇ) áöÙõåõæÑö Ãóäøó ÇáúãöÇÆóÉó
áößõáøö ÔóåúÑò Úóáóì ÇáúÝóÞöíÑö ÇáúãõÍúÊóÇÌö ÔóíúÁñ ßóËöíÑñ Ýöí
ÒóãóÇäöåöãú áóÇ íóÊóÛóÇÈóäõ Ýöíåö¡ ÞóÇáó Ýöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö: áóæú
ÕóÇáóÍóÊúåõ Úóáóì ÃóßúËóÑó ãöäú ÍõÞõæÞöåóÇ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö
æóÇáúßõÓúæóÉö¡ Åäú ßóÇäó ÞóÏúÑó ãóÇ íóÊóÛóÇÈóäõ ÇáäøóÇÓõ Ýöí
ãöËúáöåö
(3/593)
(æóÇáäøóÝóÞóÉõ áóÇ ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ ÅáøóÇ
ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ) Ãóíú ÇÕúØöáóÇÍöåöãóÇ Úóáóì ÞóÏúÑò
ãõÚóíøóäò ÃóÕúäóÇÝðÇ Ãóæú ÏóÑóÇåöãó¡ ÝóÞóÈúáó Ðóáößó áóÇ íóáúÒóãõ
ÔóíúÁñ¡ æóÈóÚúÏóåõ ÊóÑúÌöÚõ ÈöãóÇ ÃóäúÝóÞóÊú æóáóæú ãöäú ãóÇáö
äóÝúÓöåóÇ ÈöáóÇ ÃóãúÑö ÞóÇÖò.
æóáóæú ÇÎúÊóáóÝóÇ Ýöí ÇáúãõÏøóÉö -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÌóÇÒó æóÅöáøóÇ ÝóÇáÒøöíóÇÏóÉõ ãóÑúÏõæÏóÉñ æóáóÇ íóÈúØõáõ ÇáúÞóÖóÇÁõ.
ÇåÜ. æóÚóáóíúåö Ýóáóæú ãóÖóÊú ãõÏøóÉñ áóÇ ÊóÓúÞõØõ ÇáäøóÝóÞóÉõ¡ ÅÐú
áóæú ÈóØóáó ÃóÕúáõ ÇáúÞóÖóÇÁö áóÓóÞóØóÊú ÈöÇáúãõÖöíøö æóÊóãóÇãõåõ
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡ æóßóÃóäøóåõ ÃóÑóÇÏó ÈöÇáúÞóÖóÇÁö ÇáÊøóÞúÏöíÑó
ÊóÃóãøóáú.
[ãóØúáóÈñ áóÇ ÊóÕöíÑõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÏóíúäðÇ ÅáøóÇ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú
ÇáÑøöÖóÇ]
(Þóæúáõåõ æóÇáäøóÝóÞóÉõ áóÇ ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ ÅáóÎú) Ãóíú ÅÐóÇ áóãú
íõäúÝöÞú ÚóáóíúåóÇ ÈöÃóäú ÛóÇÈó ÚóäúåóÇ Ãóæú ßóÇäó ÍóÇÖöÑðÇ
ÝóÇãúÊóäóÚó ÝóáóÇ íõØóÇáóÈõ ÈöåóÇ Èóáú ÊóÓúÞõØõ ÈöãõÖöíøö
ÇáúãõÏøóÉö. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: æóÐõßöÑó Ýöí ÇáúÛóÇíóÉö ãóÚúÒõæøðÇ
Åáóì ÇáÐøóÎöíÑóÉö Ãóäøó äóÝóÞóÉó ãóÇ Ïõæäó ÇáÔøóåúÑö áóÇ ÊóÓúÞõØõ
ÝóßóÃóäøóåõ ÌóÚóáó ÇáúÞóáöíáó ãöãøóÇ áóÇ íõãúßöäõ ÇáöÇÍúÊöÑóÇÒõ
Úóäúåõ¡ ÅÐú áóæú ÓóÞóØóÊú ÈöãõÖöíøö íóÓöíÑò ãöäú ÇáÒøóãóÇäö áóãóÇ
ÊóãóßøóäóÊú ãöäú ÇáúÃóÎúÐö ÃóÕúáðÇ. ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡
æóßóÐóÇ Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö Úóäú ÇáúÈõÑúåóÇäö æóæóÌúåõåõ Ýöí
ÛóÇíóÉö ÇáÙøõåõæÑö áöãóäú ÊóÏóÈøóÑú ÝóÇÝúåóãú.
Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáäøóÝóÞóÉö äóÝóÞóÉõ ÇáÒøóæúÌóÉö¡
ÈöÎöáóÇÝö äóÝóÞóÉö ÇáúÞóÑöíÈö ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ æóáóæú
ÈóÚúÏó ÇáúÞóÖóÇÁö æóÇáÑøöÖóÇ¡ ÍóÊøóì áóæú ãóÖóÊú ãõÏøóÉñ ÈóÚúÏóåõãóÇ
ÊóÓúÞõØõ ßóãóÇ íóÃúÊöí æóÓóíóÃúÊöí Ãóäøó ÇáÒøóíúáóÚöíøó ÇÓúÊóËúäóì
äóÝóÞóÉó ÇáÕøóÛöíÑö æóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Úóáóíúåö ÚöäúÏó
Þóæúáö ÇáúãõÕóäøöÝö ÞóÖóì ÈöäóÝóÞóÉö ÛóíúÑö ÇáÒøóæúÌóÉö ÅáóÎú
(Þóæúáõåõ ÅáøóÇ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö) ÈöÃóäú íóÝúÑöÖóåóÇ ÇáúÞóÇÖöí Úóáóíúåö
ÃóÕúäóÇÝðÇ Ãóæú ÏóÑóÇåöãó Ãóæú ÏóäóÇäöíÑó äóåúÑñ (Þóæúáõåõ ÝóÞóÈúáó
Ðóáößó áóÇ íóáúÒóãõåõ ÔóíúÁñ) Ãóíú áóÇ íóáúÒóãõåõ ÚóãøóÇ ãóÖóì
ÞóÈúáó ÇáúÞóÑúÖö ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ æóáóÇ ÚóãøóÇ
íóÓúÊóÞúÈöáõº áöÃóäøóåõ áóãú íóÌöÈú ÈóÚúÏõ¡ æóáöÐóÇ áóÇ íóÕöÍøõ
ÇáúÅöÈúÑóÇÁõ ÚóäúåóÇ ÞóÈúáó ÇáúÝóÑúÖö æóÈóÚúÏóåõ íóÕöÍøõ ãöãøóÇ
ãóÖóì¡ æóãöäú ÔóåúÑò ãõÓúÊóÞúÈóáò ßóãóÇ ÊóÞóÏøóãó ÞóÈúáó Þóæúáöåö
æóáöÎóÇÏöãöåóÇ æóÃóãøóÇ ÇáúßóÝóÇáóÉõ ÈöåóÇ ÔóåúÑðÇ Ãóæú ÃóßúËóÑó
ÝóÕóÑøóÍó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö åõäóÇ Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÕöÍøõ
ÞóÈúáó ÇáúÝóÑúÖö æóÇáÊøóÑóÇÖöí¡ æóäóÞóáó ÈóÚúÏóåõ Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö
ÃóíúÖðÇ ãóÇ íõÎóÇáöÝõåõ¡ æóÞóÏøóãúäóÇ ÇáúßóáóÇãó Úóáóíúåö
æóÇáÊøóæúÝöíÞó Èóíúäó ßóáóÇãóíúåö (Þóæúáõåõ æóÈóÚúÏóåõ) Ãóíú
æóÈóÚúÏó ÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ ÊóÑúÌöÚõº áöÃóäøóåóÇ ÈóÚúÏóåõ
ÕóÇÑóÊú ãöáúßðÇ áóåóÇ ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ¡ æóáöÐóÇ ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÎóÇäöíøóÉö: áóæú ÃóßóáóÊú ãöäú ãóÇáöåóÇ Ãóæú ãöäú ÇáúãóÓúÃóáóÉö¡
áóåóÇ ÇáÑøõÌõæÚõ ÈöÇáúãóÝúÑõæÖö. ÇåÜ. æóßóÐóÇ áóæú ÊóÑóÇÖóíóÇ Úóáóì
ÔóíúÁò Ëõãøó ãóÖóÊú ãõÏøóÉñ ÊóÑúÌöÚõ ÈöåóÇ æóáóÇ ÊóÓúÞõØõ. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö: ÝóåóÐóÇ åõæó ÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÞóæúáöåöãú Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ¡
ÝóÃóãøóÇ ãóÇ Êóæóåøóãóåõ ÈóÚúÖõ ÍóäóÝöíøóÉö ÇáúÚóÕúÑö ãöäú Ãóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó Èöåö Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ãóÖóÊú ãõÏøóÉñ ÈöÛóíúÑö ÝóÑúÖò æóáóÇ
ÑöÖóÇ Ëõãøó ÑóÖöíó ÇáÒøóæúÌõ ÈöÔóíúÁò ÝóÅöäøóåõ íóáúÒóãõåõ ÝóÎóØóÃñ
ÙóÇåöÑñ áóÇ íóÝúåóãõåõ ãóäú áóåõ ÃóÏúäóì ÊóÃóãøõáò. ÇåÜ
æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøóåõ áóÇ íóáúÒóãõåõ ÔóíúÁñ ÈöåóÐóÇ ÇáÑøöÖóÇ
áößóæúäö ãóÇ ãóÖóì ÞóÈúáóåõ áóãú íóÌöÈú Úóáóíúåö Ýóåõæó ÇáúÊöÒóÇãõ
ãóÇ áóãú íóáúÒóãú¡ æóÅöäøóãóÇ íóáúÒóãõåõ ãóÇ íóãúÖöí ÈóÚúÏó
ÇáÑøöÖóǺ áöÃóäøóåõ ÕóÇÑó æóÇÌöÈðÇ Èöåö ßóÇáúÞóÖóÇÁö¡ æóÃóØúáóÞó Ýöí
ÇáÑøõÌõæÚö ÝóÔóãöáó ãóÇ ÅÐóÇ ÔóÑóØó ÇáÑøõÌõæÚó áóåóÇ Ãóæú áóÇ ßóãóÇ
åõæó ÙóÇåöÑõ ÇáúãõÊõæäö æóÇáÔøõÑõæÍö. æóÃóãøóÇ ãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö
æóÇáÙøóåöíÑöíøóÉö ãöäú Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó ÅÐóÇ ÝóÑóÖó áóåóÇ
ÇáäøóÝóÞóÉó ÝóÞóÇáó ÇáÒøóæúÌõ ÇÓúÊóÞúÑöÖöí ßõáøó ÔóåúÑò ßóÐóÇ
æóÃóäúÝöÞöí áóÇ ÊóÑúÌöÚõ ãóÇ áóãú íóÞõáú æóÊóÑúÌöÚöí ÈöÐóáößó
Úóáóíøó ÝóáóÚóáøó ÇáúãõÑóÇÏó áóÇ ÊóÑúÌöÚõ ÈöãóÇ ÇÓúÊóÞúÑóÖóÊú Èóáú
ÈöÇáúãóÝúÑõæÖö ÝóÞóØú æóÅöáøóÇ Ýóåõæó ÛóáóØñ ãóÍúÖñ ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö. æóÃóÌóÇÈó ÇáúãóÞúÏöÓöíøó ÈöÃóäøó ÇáÊøóæúßöíáó Ýöí
ÇáúÞóÑúÖö áóÇ íóÕöÍøõ¡ æóÅöÐóÇ ÔóÑóØó ÇáÑøõÌõæÚó íóßõæäõ
ßóÇáöÇÕúØöáóÇÍö Úóáóì åóÐóÇ ÇáúãöÞúÏóÇÑö ÝóÊóÑúÌöÚõ Èöåö¡ æóßóÐóÇ
ÃóÌóÇÈó ÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ ÈöÃóäøóåõ áóãøóÇ áóãú íóÕöÍøó
ÇáúÃóãúÑõ ÈöÇáöÇÓúÊöÞúÑóÇÖö Úóáóíúåö ÕóÇÑóÊú ãõÓúÊóÞúÑöÖóÉð Úóáóì
äóÝúÓöåóÇ ãõÊóÈóÑøöÚóÉð Åäú áóãú íóÔúÊóÑöØú ÇáÑøõÌõæÚó Úóáóíúåö.
[ÊóäúÈöíåñ] ÃóØúáóÞó ÇáäøóÝóÞóÉó ÝóÔóãöáó äóÝóÞóÉó ÇáúÚöÏøóÉö ÅÐóÇ
áóãú ÊóÞúÈöÖúåóÇ ÍóÊøóì ÇäúÞóÖóÊú ÇáúÚöÏøóÉõ: ÝóÝöí ÇáúÝóÊúÍö Ãóäøó
ÇáúãõÎúÊóÇÑó ÚöäúÏó ÇáúÍóáúæóÇäöíøö ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÓúÞõØõ¡
æóÓóäóÐúßõÑõ Úóäú ÇáúÈóÍúÑö Ãóäøó ÇáÕøóÍöíÍó ÇáÓøõÞõæØõ æóÃóäøóåõ
áóÇ ÈõÏøó ãöäú ÅÕúáóÇÍö ÇáúãõÊõæäö åõäóÇ áöÅöØúáóÇÞöåóÇ ÚóÏóãó
ÇáÓøõÞõæØö¡ æóÃóäøó åóÐóÇ ßõáøóåõ Ýöí ÛóíúÑö ÇáúãõÓúÊóÏóÇäóÉö
æóÓóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Ýöíåö (Þóæúáõåõ æóáóæú ÇÎúÊóáóÝóÇ Ýöí
ÇáúãõÏøóÉö) Ãóíú Ýöí ÞóÏúÑö ãóÇ ãóÖóì ãöäúåóÇ
(3/594)
ÝóÇáúÞóæúáõ áóåõ æóÇáúÈóíøöäóÉõ
ÚóáóíúåóÇ. æóáóæú ÃóäúßóÑóÊú ÅäúÝóÇÞóåõ ÝóÇáúÞóæúáõ áóåóÇ
ÈöíóãöíäöåóÇ ÐóÎöíÑóÉñ (æóÈöãóæúÊö ÃóÍóÏöåöãóÇ æóØóáóÇÞöåóÇ) æóáóæú
ÑóÌúÚöíøðÇ ÙóåöíÑöíøóÉñ æóÎóÇäöíøóÉñ æóÇÚúÊóãóÏó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
ÈóÍúËðÇ ÚóÏóãó ÓõÞõæØöåóÇ ÈöÇáØøóáóÇÞö¡ áóßöäú ÇÚúÊóãóÏó
ÇáúãõÕóäøöÝõ ãóÇ Ýöí ÌóæóÇåöÑö ÇáúÝóÊóÇæóì¡ æóÇáúÝóÊúæóì ÚóÏóãõ
ÓõÞõæØöåóÇ ÈöÇáÑøóÌúÚöíøö ßóíú áóÇ íóÊøóÎöÐó ÇáäøóÇÓõ Ðóáößó ÍöíáóÉð
æóÇÓúÊóÍúÓóäóåõ ãõÍóÔøöí ÇáúÃóÔúÈóÇåö¡ æóÈöÇáúÃóæøóáö ÃóÝúÊóì
ÔóíúÎõäóÇ ÇáÑøóãúáöíøõ¡ áóßöäú ÕóÍøóÍó ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøõ Ýöí
ÔóÑúÍöåö áöáúæóåúÈóÇäöíøóÉö ãóÇ ÈóÍóËóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãöäú ÚóÏóãö
ÇáÓøõÞõæØö æóáóæú ÈóÇÆöäðÇ ÞóÇáó æóåõæó ÇáúÃóÕóÍøõ æóÑóÏøó ãóÇ
ÐóßóÑóåõ ÇÈúäõ ÇáÔøöÍúäóÉö ÝóíõÊóÃóãøóáõ ÚöäúÏó ÇáúÝóÊúæóì (íóÓúÞõØõ
ÇáúãóÝúÑõæÖõ)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãöäú æóÞúÊö ÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ¡ æóßóÐóÇ áóæú ÇÎúÊóáóÝóÇ Ýöí
ÞóÏúÑö ÇáäøóÝóÞóÉö Ãóæú ÌöäúÓöåóÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö
(Þóæúáõåõ ÝóÇáúÞóæúáõ áóåõ) º áöÃóäøóåóÇ ÊóÏøóÚöí ÒöíóÇÏóÉó Ïóíúäò
æóåõæó íõäúßöÑõ¡ ÝóÇáúÞóæúáõ áóåõ ãóÚó íóãöíäöåö ÐóÎöíÑóÉñ.
(Þóæúáõåõ æóÈöãóæúÊö ÃóÍóÏöåöãóÇ æóØóáóÇÞöåóÇ) æóßóÐóÇ ÈöäõÔõæÒöåóÇ
ßóãóÇ ÞóÏøóãóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ ÈöÞóæúáöåö æóÊóÓúÞõØõ Èöåö: Ãóíú
ÈöÇáäøõÔõæÒö ÇáúãóÝúÑõæÖóÉõ áóÇ ÇáúãõÓúÊóÏóÇäóÉõ Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö
ßóÇáúãóæúÊö. ÇåÜ æóãóæúÊõ ÃóÍóÏöåöãóÇ ÛóíúÑõ ÞóíúÏò ÝóßóÐóÇ
ãóæúÊõåõãóÇ ÈöÇáúÃóæúáóì ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì. ÞóÇáó ÇáúÎóíúÑõ
ÇáÑøóãúáöíøõ: æóÞóíøóÏó ÇáÓøõÞõæØó ÈöÇáØøóáóÇÞö ÔóíúÎõäóÇ ÇáÔøóíúÎõ
ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÓöÑóÇÌö ÇáÏøöíäö ÇáúÍóÇäõæÊöíøõ ÈöãóÇ ÅÐóÇ ãóÖóì
ÔóåúÑñ íóÚúäöí ÝóÃóÒúíóÏõ¡ æóåõæó ÞóíúÏñ áóÇ ÈõÏøó ãöäúåõ ÊóÃóãøóáú.
ÇåÜ. (Þóæúáõåõ æóÇÚúÊóãóÏó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÍúËðÇ ÅáóÎú) ÝóÅöäøóåõ
ÃóæøóáðÇ äóÞóáó ÇáÓøõÞõæØó ÈöÇáØøóáóÇÞö Úóäú ÇáäøõÞóÇíóÉö
æóÇáúÌóæúåóÑóÉö æóÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÇáÙøóåöíÑöíøóÉö æóÇáúãõÌúÊóÈóì
æóÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ æóÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó ÃóÈóÇ Úóáöíøò ÇáäøóÓóÝöíøó äóÕøó
Úóáóì Ãóäøó Ðóáößó ãóÑúæöíøñ¡ æóÃóäøóåõ ÃóÝúÊóì Èöåö ÇáÕøóÏúÑõ
ÇáÔøóåöíÏõ æóÇáúÅöãóÇãõ ÙóåöíÑõ ÇáÏøöíäö ÇáúãóÑúÛöíäóÇäöíøõ¡
æóÔóÈøóåóåõ ÈöÇáÐøöãøöíøö ÅÐóÇ ÇÌúÊóãóÚó Úóáóíúåö ÎóÑóÇÌõ ÑóÃúÓöåö
Ëõãøó ÃóÓúáóãó íóÓúÞõØõ Úóäúåõ ãóÇ ÇÌúÊóãóÚó Úóáóíúåö. Ëõãøó ÞóÇáó:
ÝóÞóÏú ÙóåóÑó ãöäú åóÐóÇ Ãóäøó ÇáÑøóÇÌöÍó ÚöäúÏóåõãú ÓõÞõæØõåóÇ
ÈöÇáØøóáóÇÞö ßóÇáúãóæúÊö. Ëõãøó ÞóÇáó ÈóÚúÏóåõ ÞóÇáó ÇáúÚóÈúÏõ
ÇáÖøóÚöíÝõ: íóäúÈóÛöí ÖóÚúÝõ ÇáúÞóæúáö ÈöÓõÞõæØöåóÇ ÈöÇáØøóáóÇÞö
æóáóæú ÈóÇÆöäðÇ áöÃõãõæÑò¡ æóÐóßóÑó ËóáóÇËóÉð ÇËúäóÇäö ãöäúåóÇ
ÖóÚöíÝóÇäö¡ æóÞóÇáó ÇáËøóÇáöËõ æóåõæó ÃóÞúæóÇåóÇ ãóÇ Ýöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ãöäú ÇáúÎõáúÚö áóæú ÞóÇáó: ÎóÇáóÚúÊßö æóäóæóì
ÇáØøóáóÇÞó íóÞóÚõ ÇáØøóáóÇÞõ æóáóÇ íóÓúÞõØõ ÔóíúÁñ ãöäú ÇáúãóåúÑö
æóÇáäøóÝóÞóÉö. ÞóÇáó ÝóåóÐóÇ ÕóÑöíÍñ Ýöí ÇáúãóÓúÃóáóÉö¡ æóÝöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÃóíúÖðÇ: æóáóÇ ÎöáóÇÝó Èóíúäóåõãú Ýöí ÇáØøóáóÇÞö Úóáóì
ãóÇáò Ãóäøóåõ áóÇ íóÈúÑóÃõ Èöåö Úóäú ÓóÇÆöÑö ÇáúÍõÞõæÞö ÇáøóÊöí
æóÌóÈóÊú áóåóÇ ÈöÓóÈóÈö ÇáäøößóÇÍö. ÇåÜ ÝóÇóáøóÐöí íóÊóÚóíøóäõ
ÇáúãóÕöíÑõ Åáóíúåö Úóáóì ßõáøö ãõÝúÊò æóÞóÇÖò ÇÚúÊöãóÇÏõ ÚóÏóãö
ÇáÓøõÞõæØö ÎõÕõæÕðÇ ãóÇ ÊóÖóãøóäóåõ ÇáúÞóæúáõ ÈöÇáÓøõÞõæØö ãöäú
ÇáúÅöÖúÑóÇÑö ÈöÇáäøöÓóÇÁö ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ. æóÑóÏøó Úóáóíúåö
ÇáúÚóáóÇãóÉõ ÇáúãóÞúÏöÓöíøó æóÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ ÈöÅöãúßóÇäö
Íóãúáö ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ãöäú ÇáúÍõÞõæÞö ÇáøóÊöí áóÇ ÊóÓúÞõØõ
Úóáóì ÇáúãóåúÑö æóäóÝóÞóÉö ãóÇ Ïõæäó ÇáÔøóåúÑö æóÇáäøóÝóÞóÉö
ÇáúãõÓúÊóÏóÇäóÉö ÈöÃóãúÑò¡ æóÈöÃóäøó åóÐöåö ÇáÑøöæóÇíóÉó ÞóÏú
ÃóÝúÊóì ÈöåóÇ ãóäú ÊóÞóÏøóãó æóÐõßöÑóÊú Ýöí ÇáúãõÊõæäö
ßóÇáúæöÞóÇíóÉö æóÇáäøõÞóÇíóÉö æóÇáúÅöÕúáóÇÍö æóÇáúÛõÑóÑö
æóÛóíúÑöåóÇ¡ ÞóÇáó ÇáúãóÞúÏöÓöíøó: æóáöåóÐóÇ ÊóæóÞøóÝúÊ ßóËöíÑðÇ Ýöí
ÇáúÝóÊúæóì ÈöÇáÓøõÞõæØö æóÙóÝöÑúÊ ÈöäóÞúáò ÕóÑöíÍò Ýöí ÊóÕúÍöíÍö
ÚóÏóãö ÇáÓøõÞõæØö Ýöí ÎöÒóÇäóÉö ÇáúãõÝúÊöíäó. æóÝöí ÇáúÌóæóÇåöÑö
Ãóäøóåõ áóÇ íóäúÈóÛöí Ãóäú íõÝúÊóì ÈöÓõÞõæØöåóÇ ÈöÇáØøóáóÇÞö
ÇáÑøóÌúÚöíøö áöÆóáøóÇ íóÊøóÎöÐóåóÇ ÇáäøóÇÓõ æóÓöíáóÉð áöÞóØúÚö ÍóÞøö
ÇáäøöÓóÇÁö. ÇåÜ æóÇóáøóÐöí íóÊóÚóíøóäõ ÇáúãóÕöíÑõ Åáóíúåö Ãóäú
íõÞóÇáó: íóÊóÃóãøóáõ ÚöäúÏó ÇáúÝóÊúæóì ßóãóÇ ÌóÑóÊú Èöåö ÚóÇÏóÉõ
ÇáúãóÔóÇíöÎö Ýöí åóÐóÇ ÇáúãóÞóÇãö. ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ
(Þóæúáõåõ áóßöäú ÅáóÎú) ÇÓúÊöÏúÑóÇß Úóáóì ÅØúáóÇÞö ÇáØøóáóÇÞö
ÇáÔøóÇãöáö áöáúÈóÇÆöäö æóÇáÑøóÌúÚöíøö ÈöÊóÎúÕöíÕö ÇáÓøõÞõæØö
ÈöÇáúÈóÇÆöäö æóÚóÏóãöåö ÈöÇáÑøóÌúÚöíøö (Þóæúáõåõ æóÇáúÝóÊúæóì ÅáóÎú)
åóÐöåö ÚöÈóÇÑóÉõ ÌóæóÇåöÑö ÇáúÝóÊóÇæóì ßóãóÇ Ýöí ÇáúãöäóÍö Ýóíóßõæäõ
ÈóÏóáðÇ ãöäú ãóÇ. ÇåÜ. Í. æóÝöí åóÐöåö ÇáúÚöÈóÇÑóÉö ãõÎóÇáóÝóÉñ
áöãóÇ äóÞóáóåõ ÇáúãóÞúÏöÓöíøó ÚóäúåóÇ (Þóæúáõåõ æóÈöÇáúÃóæøóáö) Ãóíú
ÈöÇáÓøõÞõæØö ÈöÇáØøóáóÇÞö ãõØúáóÞðÇ Í (Þóæúáõåõ ÃóÝúÊóì ÔóíúÎõäóÇ)
íóÚúäöí ÇáúÎóíúÑó ÇáÑøóãúáöíøó: ÞóÇáó Ýöí ÇáúÎóíúÑöíøóÉö ÈóÚúÏó
ÚóÒúæöåö Åáóì ÇáúÎõáóÇÕóÉö æóÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö æóßóËöíÑò ãöäú
ÇáúßõÊõÈö æóÃóÝúÊóì Èöåö ÇáÔøóíúÎõ Òóíúäõ ÇáÏøöíäö Èúäõ äõÌóíúãò
æóæóÇáöÏõ ÔóíúÎöäóÇ ÇáÔøóíúÎõ Ãóãöíäõ ÇáÏøöíäö¡ æóåöíó Ýöí
ÝóÊóÇæöíåöãóÇ (Þóæúáõåõ áóßöäú ÕóÍøóÍó ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøõ ÅáóÎú)
æóÚöÈóÇÑóÊõåõ: ÇáúãóÑúÃóÉõ ÅÐóÇ ØóáõÞóÊú æóÞóÏú ÊóÌóãøóÏó áóåóÇ
äóÝóÞóÉñ ãóÝúÑõæÖóÉñ¡ Þöíáó ÊóÓúÞõØõ æóåõæó ÛóíúÑõ ÇáúãõÎúÊóÇÑö.
æóÃóÔóÇÑó Åáóíúåö ÇáúãõÕóäøöÝõ: Ãóíú ÇÈúäõ æóåúÈóÇäó ÈöÕöíÛóÉö
Þöíáó. æóÇáúÃóÕóÍøõ ÚóÏóãõ ÇáÓøõÞõæØö æóáóæú ßóÇäó ÇáØøóáóÇÞõ
ÈóÇÆöäðÇ áöÆóáøóÇ íõÊøóÎóÐó ÍöíáóÉð áöÓõÞõæØö ÍõÞõæÞö ÇáäøöÓóÇÁö¡
æóãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ Ãóíú ÇÈúäõ ÇáÔøöÍúäóÉö ÛóíúÑõ ÇáÊøóÍúÞöíÞö
Ýöí ÇáúãóÓúÃóáóÉö. ÇåÜ æóíõæóÇÝöÞõåõ ãóÇ Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Úóäú
ÎöÒóÇäóÉö ÇáúãõÝúÊöíäó Ãóäøó ÇáúãóÝúÑõæÖóÉó áóÇ ÊóÓúÞõØõ
ÈöÇáØøóáóÇÞö Úóáóì ÇáúÃóÕóÍøö. ÇåÜ. Ø (Þóæúáõåõ ÝóíóÊóÃóãøóáõ ÚöäúÏó
ÇáúÝóÊúæóì) ÈöÃóäú íóäúÙõÑó Ýöí ÍóÇáö ÇáÑøóÌõáö åóáú ÝóÚóáó Ðóáößó
ÊóÎóáøõÕðÇ
(3/595)
º áöÃóäøóåóÇ ÕöáóÉñ (ÅáøóÇ ÅÐóÇ
ÇÓúÊóÏóÇäóÊú ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí) ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöãóæúÊò Ãóæú
ØóáóÇÞò Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö áöãóÇ ãóÑøó ÃóäøóåóÇ ßóÇÓúÊöÏóÇäóÊöåö
ÈöäóÝúÓöåö. æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇÈúäö ÇáúßóãóÇáö: ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóÊú
ÈóÚúÏó ÝóÑúÖö ÞóÇÖò ÂÎóÑó æóáóæú ÈöáóÇ ÃóãúÑöåö ÝóáúíõÍóÑøóÑú.
(æóáóÇ ÊõÑóÏøõ) ÇáäøóÝóÞóÉõ æóÇáúßõÓúæóÉõ (ÇáúãõÚóÌøóáóÉõ) ÈöãóæúÊò
Ãóæú ØóáóÇÞò ÚóÌøóáóåóÇ ÇáÒøóæúÌõ Ãóæú ÃóÈõæåõ æóáóæú ÞóÇÆöãóÉð Èöåö
íõÝúÊóì.
(íõÈóÇÚõ ÇáúÞöäøõ) æóíóÓúÚóì ãõÏóÈøóÑñ æóãõßóÇÊóÈñ áóãú íóÚúÌöÒú
(ÇáúãóÃúÐõæäõ Ýöí ÇáäøößóÇÍö) æóÈöÏõæäöåö íõØóÇáóÈõ ÈóÚúÏó ÚöÊúÞöåö
(Ýöí äóÝóÞóÉö ÒóæúÌóÊöåö) -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãöäú ÇáäøóÝóÞóÉö Ãóæú áöÓõæÁö ÃóÎúáóÇÞöåóÇ ãóËóáðÇ¡ ÝóÅöäú ßóÇäó
ÇáúÃóæøóáó íõáúÒóãõ ÈöåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÇáËøóÇäöíó áóÇ íõáúÒóãõ¡
æóåóÐóÇ ãóÇ ÞóÇáóåõ ÇáúãóÞúÏöÓöíøó æóíóäúÈóÛöí ÇáÊøóÚúæöíáõ Úóáóíúåö
Ø.
(Þóæúáõåõ áöÃóäøóåóÇ ÕöáóÉñ) Ãóíú æóÇáÕøöáóÇÊõ ÊóÈúØõáõ ÈöÇáúãóæúÊö
ÞóÈúáó ÇáúÞóÈúÖö åöÏóÇíóÉñ¡ æóåóÐóÇ ÇáÊøóÚúáöíáõ áóÇ íóÙúåóÑõ Ýöí
ÇáØøóáóÇÞö æóÊóÚúáöíáõåõ ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ ãöäú ÃóäøóåóÇ ßóÎóÑóÇÌö
ÑóÃúÓö ÇáÐøöãøöíøö (Þóæúáõåõ Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö) ßóÐóÇ Ýöí
ÇáÒøóíúáóÚöíøö Úóäú ÇáäøöåóÇíóÉö æóÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö æóÛóíúÑöåóÇ
æóãõÞóÇÈöáõåõ Þóæúáõ ÇáúÎóÕøóÇÝö ÈöÓõÞõæØöåóÇ æóáóæú ãóÚó ÇáúÃóãúÑö
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡ æóåõæó ÙóÇåöÑõ ÇáúåöÏóÇíóÉö. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö:
æóÇáÕøóÍöíÍõ ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáúÍóÇßöãõ ÇáÔøóåöíÏõ ÃóäøóåóÇ ãóÚó
ÇáúÃóãúÑö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö áóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöÇáúãóæúÊöº áöÃóäøó
ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉó ÈöÃóãúÑö ãóäú áóåõ æöáóÇíóÉñ ÊóÇãøóÉñ Úóáóíúåö
ßóÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÈöäóÝúÓöåö ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöÇáúãóæúÊö¡ æóÚóáóì
åóÐóÇ ÇáúÎöáóÇÝö ÓõÞõæØõåóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÃóãúÑö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö
ÈöÇáØøóáóÇÞö æóÇáÕøóÍöíÍõ áóÇ ÊóÓúÞõØõ. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ áöãóÇ ãóÑøó
ÅáóÎú) áóãú íóãõÑøó åóÐóÇ Ýöí ßóáóÇãöåö Ø (Þóæúáõåõ ÝóáúíõÍóÑøóÑú)
ÃóäúÊó ÎóÈöíÑñ ÈöÃóäøóåõ ãõÎóÇáöÝñ áöáúãõÊõæäö æóÇáÔøõÑõæÍö ÝóáóÇ
íõÚóæøóáõ Úóáóíúåö. ÇåÜ. Í æóÞóÏú ÚóáöãúÊ Þóæúáó ÇáúÎóÕøóÇÝö
ÈöÓõÞõæØö ÇáúãóÝúÑõæÖóÉö ãóÚó ÇáúÃóãúÑö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÝóßóíúÝó
ÈöÏõæäöåö¿ æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇÈúäõ ßóãóÇáò ÓóÈúÞõ
Þóáóãò (Þóæúáõåõ ÈöãóæúÊò Ãóæú ØóáóÇÞò) åóÐóÇ ÚöäúÏóåõãóÇ. æóÞóÇáó
ãõÍóãøóÏñ: íóÑúÝóÚõ ÚóäúåóÇ ÍöÕøóÉó ãóÇ ãóÖóì¡ æóíóÌöÈõ ÑóÏøõ
ÇáúÈóÇÞöí Åäú ßóÇäó ÞóÇÆöãðÇ¡ æóÞöíãóÊõåõ Åäú ßóÇäó ãõÓúÊóåúáóßðÇ
ÐóÎöíÑóÉñ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúãóæúÊõ æóÇáØøóáóÇÞõ ÞóÈúáó
ÇáÏøõÎõæáö ÓóæóÇÁñ. æóÝöí äóÝóÞóÉö ÇáúãõØóáøóÞóÉö ÅÐóÇ ãóÇÊó
ÇáÒøóæúÌõ ÇÎúÊóáóÝõæÇ Ýöíåö¡ Þöíáó ÊóÑõÏøõ æóÞöíáó áóÇ ÊóÓúÊóÑöÏøõ
ÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞö¡º áöÃóäøó ÇáúÚöÏøóÉó ÞóÇÆöãóÉñ Ýöí ãóæúÊöåö¡ ßóÐóÇ
Ýöí ÇáúÃóÞúÖöíóÉö. ÇåÜ ÞóÇáó ÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ: æóÇÓúÊõÝöíÏó
ãöäúåõ æóãöãøóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö ÌóæóÇÈõ ÍóÇÏöËóÉö ÇáúÝóÊúæóì:
ØóáøóÞóåóÇ ÈóÇÆöäðÇ æóÚóÌøóáó áóåóÇ äóÝóÞóÉó ÊöÓúÚóÉö ÃóÔúåõÑò
ÝóÃóÓúÞóØóÊú ÓóÞúØðÇ ÈóÚúÏó ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò ÝóÇäúÞóÖóÊú ÈöÐóáößó
ÚöÏøóÊõåóÇ åóáú íóÑúÌöÚõ ÚóáóíúåóÇ ÈöãóÇ ÒóÇÏó Úóáóì ÍöÕøóÉö
ÇáúÚóÔóÑóÉö Ãóãú áóÇ¿ ÇáúÌóæóÇÈõ áóÇ íóÑúÌöÚõ ÚöäúÏóåõãóÇ áóÇ ÚöäúÏó
ãõÍóãøóÏò¡ æóåõæó ÇáúÞöíóÇÓõ (Þóæúáõåõ ÚóÌøóáóåóÇ ÇáÒøóæúÌõ Ãóæú
ÃóÈõæåõ) áöãóÇ Ýöí ÇáúæóáúæóÇáöÌíøóÉö æóÛóíúÑöåóÇ ÃóÈõæ ÇáÒøóæúÌö
ÅÐóÇ ÏóÝóÚó äóÝóÞóÉó ÇãúÑóÃóÉö ÇÈúäöåö ãöÇÆóÉð Ëõãøó ØóáøóÞóåóÇ
ÇáÒøóæúÌõ áóíúÓó áöáúÃóÈö Ãóäú íóÓúÊóÑöÏøó ãóÇ ÏóÝóÚóº áöÃóäøóåõ
áóæú ÃóÚúØóÇåóÇ ÇáÒøóæúÌõ æóÇáúãóÓúÃóáóÉõ ÈöÍóÇáöåóÇ áóãú íóßõäú
áóåõ Ðóáößó ÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì ÝóßóÐóÇ ÅÐóÇ
ÃóÚúØóÇåóÇ ÃóÈõæåõ. ÇåÜ æóæóÌúåõåõ ÃóäøóåóÇ ÕöáóÉñ áöÒóæúÌóÊöåö¡
æóáóÇ ÑõÌõæÚó ÝöíãóÇ íóåóÈõåõ áöÒóæúÌóÊöåö¡ æóÇáúÚöÈúÑóÉõ áöæóÞúÊö
ÇáúåöÈóÉö áóÇ áöæóÞúÊö ÇáÑøõÌõæÚö¡ ÝóÇáÒøóæúÌöíøóÉõ ãöäú
ÇáúãóæóÇäöÚö ãöäú ÇáÑøõÌõæÚö ßóÇáúãóæúÊö¡ æóÏóÝúÚõ ÇáúÃóÈö ßóÏóÝúÚö
ÇáöÇÈúäö¡ ÝóáóÇ ÅÔúßóÇáó ÈóÍúÑñ.
ÞõáúÊ: æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó ÏóÝúÚó ÇáúÃóÌúäóÈöíøö áóíúÓó ßóÐóáößó¡
æóáóÚóáøó æóÌúåóåõ Ãóäøó ÇáúÃóÈó íóÏúÝóÚõ ÈöØóÑöíÞö ÇáäøöíóÇÈóÉö
Úóäú ÇÈúäöåö ÚóÇÏóÉð ÝóßóÇäó åöÈóÉð ãöäú ÇáöÇÈúäö ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó¡
ÈöÎöáóÇÝö ÏóÝúÚö ÇáúÃóÌúäóÈöíøö ÝóÊóÃóãøóáú.
[ãóØúáóÈñ Ýöí ÈóíúÚö ÇáúÚóÈúÏö áöäóÝóÞóÉö ÒóæúÌóÊöåö]
ö (Þóæúáõåõ íõÈóÇÚõ ÇáúÞöäøõ) Ãóíú íóÈöíÚõåõ ÓóíøöÏõåõº áöÃóäøóåõ
Ïóíúäñ ÊóÚóáøóÞó Ýöí ÑóÞóÈóÊöåö ÈöÅöÐúäö Çáúãóæúáóì ÝóíõÄúãóÑõ
ÈöÈóíúÚöåö¡ ÝóÅöäú ÇãúÊóäóÚó ÈóÇÚóåõ ÇáúÞóÇÖöí ÈöÍóÖúÑóÊöåö ßóãóÇ
ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú ÇáäøóåúÑö Ýöí äößóÇÍö ÇáÑøóÞöíÞö. æóÇáúÞöäøõ
ÚöäúÏó ÇáúÝõÞóåóÇÁö ãóäú áóÇ ÍõÑøöíøóÉó Ýöíåö ÈöæóÌúåò. æóÝöí
ÇááøõÛóÉö: ãóäú ãõáößó åõæó æóÃóÈõæåõ ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ æóíóÓúÚóì
ãõÏóÈøóÑñ æóãõßóÇÊóÈñ) áöÚóÏóãö ÕöÍøóÉö ÈóíúÚöåöãóÇ¡ æóãöËúáõåõãóÇ
æóáóÏõ Ãõãøö ÇáúæóáóÏö¡ æóÞóæúáõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö æóÃõãøõ
ÇáúæóáóÏö Ýöíåö ÓóÞúØñ¡ æóãõÚúÊóÞõ ÇáúÈóÚúÖö ÚöäúÏó ÇáúÅöãóÇãö
ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúãõßóÇÊóÈö åöäúÏöíøóÉñ Úóäú ÇáúãõÍöíØö¡ æóáóæú
ÇÎúÊóÇÑóÊú ÇÓúÊöÓúÚóÇÁó ÇáúÞöäøö Ïõæäó ÈóíúÚöåö íóäúÈóÛöí Ãóäøó
áóåóÇ Ðóáößó ßóãóÇ ÞóÇáõæÇ Ýöí ÇáúãóÃúÐõæäö ÇáúãóÏúíõæäö ÅÐóÇ
ÇÎúÊóÇÑó ÇáúÛõÑóãóÇÁõ ÇÓúÊöÓúÚóÇÁóåõ ÈóÍúÑñ¡ æóÃóÞóÑøóåõ ÃóÎõæåõ
æóÇáúãóÞúÏöÓöíøõ (Þóæúáõåõ áóãú íóÚúÌöÒú) ÃóãøóÇ áóæú ÚóÌóÒó
äóÝúÓõåõ ÚóÇÏó Åáóì ÇáÑøöÞøö ÝóíóÌúÑöí Úóáóíúåö Íõßúãõ ÇáúÞöäøö
(Þóæúáõåõ æóÈöÏõæäöåö ÅáóÎú) íóÚúäöí ÅÐóÇ ÊóÒóæøóÌó ÇáúÞöäøõ Ãóæú
ÇáúãõÏóÈøóÑõ æóäóÍúæõåõ
(3/596)
ÇáúãóÝúÑõæÖóÉö (ÅÐóÇ ÇÌúÊóãóÚó Úóáóíúåö
ãóÇ íóÚúÌöÒõ Úóäú ÃóÏóÇÆöåö æóáóãú íóÝúÏöåö) ÐóÎöíÑóÉñ æóáóæú ÈöäúÊó
Çáúãóæúáóì¡ áóÇ ÃóãóÊöåö æóáóÇ äóÝóÞóÉö æóáóÏöåö æóáóæú ÒóæúÌóÊõåõ
ÍõÑøóÉð¡ Èóáú äóÝóÞóÊõåõ Úóáóì Ãõãøöåö æóáóæú ãõßóÇÊóÈóÉð
áöÊóÈóÚöíøóÊöåö áöáúÃõãøö æóáóæú ãõßóÇÊóÈóíúäö ÓóÚóì áöÃõãøöåö
æóäóÝóÞóÊõåõ Úóáóì ÃóÈöíåö ÌóæúåóÑóÉñ (ãóÑøóÉð ÈóÚúÏó ÃõÎúÑóì) Ãóíú
áóæú ÇÌúÊóãóÚó Úóáóíúåö äóÝóÞóÉñ ÃõÎúÑóì ÈóÚúÏó ãóÇ ÇÔúÊóÑóÇåõ ãóäú
Úóáöãó Èöåö Ãóæú áóãú íóÚúáóãú Ëõãøó Úóáöãó ÝóÑóÖöíó ÈöíÚó ËóÇäöíðÇ¡
æóßóÐóÇ ÇáúãõÔúÊóÑöí ÇáËøóÇáöËõ æóåóáõãøó ÌóÑøðǺ áöÃóäøóåõ Ïóíúäñ
ÍóÇÏöËñ ÞóÇáóåõ ÇáúßóãóÇáõ æóÇÈúäõ ÇáúßóãóÇáö: ÝóãóÇ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö
ÊóÈóÚðÇ áöáÕøóÏúÑö Óóåúæñ. -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÈöáóÇ ÅÐúäö ÇáÓøóíøöÏö íõØóÇáóÈõ ÈöÇáäøóÝóÞóÉö ÈóÚúÏó ÇáúÚöÊúÞö:
Ãóíú ÈöÇáäøóÝóÞóÉö ÇáúãõÓúÊóÞúÈóáóÉö áóÇ ÇáøóÊöí Ýöí ÍóÇáö ÑöÞøöåö
áöÚóÏóãö ßóæúäöåóÇ ÒóæúÌóÉð æóÞúÊóåõ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊóÇæóì
ÇáúåöäúÏöíøóÉö: ÝóÅöäú ÊóÒóæøóÌó åóÄõáóÇÁö ÈöÛóíúÑö ÅÐúäö Çáúãóæúáóì
ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó Úóáóíúåöãú æóáóÇ ãóåúÑó¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúßóÇÝöí¡ æóÅöäú
ÃóÚúÊóÞó æóÇÍöÏñ ãöäúåõãú ÌóÇÒó äößóÇÍõåõ Íöíäó ÚóÊóÞó æóÚóáóíúåö
ÇáúãóåúÑõ æóÇáäøóÝóÞóÉõ Ýöí ÇáúãõÓúÊóÞúÈóáö. ÇåÜ. Í (Þóæúáõåõ
ÇáúãóÝúÑõæÖóÉö) ßóÐóÇ ÞóíøóÏó Èöåö Ýöí ÇáäøóåúÑö æóÚóÒóÇåõ Åáóì
ÇáúÝóÊúÍö æóÛóíúÑöåö Ãóíúº áöÃóäøóåóÇ ÈöÏõæäö ÇáúÝóÑúÖö ÊóÓúÞõØõ
ÈöÇáúãõÖöíøö ßóäóÝóÞóÉö ÒóæúÌóÉö ÇáúÍõÑøö. æóÇóáøóÐöí Ýöí ÇáúÝóÊúÍö
ÝóÑúÖõåóÇ ÈöÞóÖóÇÁö ÇáúÞóÇÖöí æóåóáú ÈöÇáÊøóÑóÇÖöí ßóÐóáößó áóãú
ÃóÑóåõ¡ æóÐóßóÑúÊõ Ýöí ÈóÇÈö äößóÇÍö ÇáÑøóÞöíÞö ÈóÍúËðÇ Ãóäøóåõ
íóäúÈóÛöí Ãóäú áóÇ íóÕöÍøó ÝóÑúÖõåóÇ ÈöÊóÑóÇÖöíåöãóÇ áöÍóÌúÑö
ÇáúÚóÈúÏö Úóäú ÇáÊøóÕóÑøõÝö æóáöÇÊøöåóÇãöåö ÈöÞóÕúÏö ÇáÒøöíóÇÏóÉö
áöÅöÖúÑóÇÑö Çáúãóæúáóì ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ ÅÐóÇ ÇÌúÊóãóÚó Úóáóíúåö ÅáóÎú) ÃóÝóÇÏó Ãóäøóåõ áóÇ íõÈóÇÚõ
ÈöÇáúÞóÏúÑö ÇáúíóÓöíÑö ßóäóÝóÞóÉö ßõáøö íóæúãò æóÃóäøóåõ áóÇ
íóáúÒóãõåóÇ Ãóäú ÊóÕöíÑó Åáóì Ãóäú íóÌúÊóãöÚó áóåóÇ ãöäú ÇáäøóÝóÞóÉö
ÞóÏúÑõ ÞöíãóÊöåö¡ áöãóÇ Ýöí ÇáúÃóæøóáö ãöäú ÇáúÅöÖúÑóÇÑö
ÈöÇáúãóæúáóì¡ æóãóÇ Ýöí ÇáËøóÇäöí ãöäú ÇáúÅöÖúÑóÇÑö ÈöåóÇ¡ ÃóÝóÇÏóåõ
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. ÞõáúÊ: æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúÎöíóÇÑó áöáúãóæúáóì¡ Åäú
ÔóÇÁó ÈóÇÚóåõ ÌóãöíÚóåõ Ãóæú ÈóÇÚó ãöäúåõ ÈöÞóÏúÑö ãóÇáöåóÇ
Úóáóíúåö¡ Ëõãøó ÅÐóÇ ÊóÌóãøóÏó áóåóÇ Úóáóíúåö äóÝóÞóÉñ ÃõÎúÑóì
íõÈóÇÚõ ãöäú ÍöÕøóÉö ßõáøò ãöäú ÇáÓøóíøöÏö æóÇáúãõÔúÊóÑöí ÈöÞóÏúÑö
ãóÇ íóÎõÕøõåõº áöÃóäøóåõ ÚóÈúÏñ ãõÔúÊóÑóßñ áóÒöãóåõ Ïóíúäñ
ÝóíóÛúÑóãõ ßõáøñ ãöäúåõãóÇ ÈöÞóÏúÑö ãóÇ íóãúáößõåõ æóåóßóÐóÇ áóæú
ÈöíÚó ãöäúåõ áöËóÇáöËò æóÑóÇÈöÚò ÊóÃóãøóáú. (Þóæúáõåõ æóáóãú
íóÝúÏöåö) Ýóáóæú ÇÎúÊóÇÑó Çáúãóæúáóì ÝöÏóÇÁóåõ áóÇ íõÈóÇÚõº áöÃóäøó
ÍóÞøóåóÇ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö áóÇ Ýöí ÑóÞóÈóÉö ÇáúÚóÈúÏö (Þóæúáõåõ æóáóæú
ÈöäúÊó Çáúãóæúáóì) ÊóÚúãöíãñ áöáÒøóæúÌóÉö¡ ÝóÅöäøó áóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉó
Úóáóì ÚóÈúÏö ÃóÈöíåóǺ áöÃóäøó ÇáúÈöäúÊó ÊóÓúÊóÍöÞøõ ÇáÏøóíúäó Úóáóì
ÇáúÃóÈö ÝóßóÐóÇ Úóáóì ÚóÈúÏöåö ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö (Þóæúáõåõ
áóÇ ÃóãóÊöåö) Ãóíú ÃóãóÉö ãóæúáóÇåõ Ãóíú áóÇ íóÌöÈõ Úóáóì ÇáúÚóÈúÏö
äóÝóÞóÉõ ÒóæúÌóÊöåö ÇáøóÊöí åöíó ÃóãóÉõ ãóæúáóÇåõ¡ ÓóæóÇÁñ
ÈóæøóÃóåóÇ Ãóæú áóǺ áöÃóäøóåõãóÇ ÌóãöíÚðÇ ãöáúßõ Çáúãóæúáóì
æóäóÝóÞóÉõ Çáúãóãúáõæßö Úóáóì ÇáúãóÇáößö ÈóÍúÑñ¡ æóíóäúÙõÑõ ãóÇ áóæú
ßóÇäó ãõßóÇÊóÈðÇ áöáúãóæúáóì æóáóÚóáøóåóÇ Úóáóíúåö
ÔõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉñ (Þóæúáõåõ æóáóÇ äóÝóÞóÉö æóáóÏöåö ÅáóÎú) º
áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÒóæúÌóÊõåõ ÍõÑøóÉð ÝóÃóæúáóÇÏõåóÇ ÃóÍúÑóÇÑñ
ÊóÈóÚðÇ áóåóÇ¡ æóäóÝóÞóÊõåõãú ÚóáóíúåóÇ áóæú ÞóÇÏöÑóÉð æóÅöáøóÇ
ÝóÚóáóì ÇáúÃóÞúÑóÈö ÝóÇáúÃóÞúÑóÈö ãöãøóäú íóÑöËõåõãúº æóÅöÐóÇ
ßóÇäóÊú ãõßóÇÊóÈóÉð ÝóÃóæúáóÇÏõåóÇ ÊóÈóÚñ áóåóÇ Ýöí ÇáúßöÊóÇÈóÉö
ÝóäóÝóÞóÊõåõãú ÚóáóíúåóÇ.
æóÅöÐóÇ ßóÇäóÊú ÇáÒøóæúÌóÉõ ÞöäøóÉð Ãóæú ãõÏóÈøóÑóÉð Ãóæú Ãõãøó
æóáóÏò ÝóÃóæúáóÇÏõåóÇ ÊóÈóÚñ áóåóÇ Ýöí ÇáÑøöÞøö æóÇáÊøóÏúÈöíÑö
æóÇáöÇÓúÊöíáóÇÏö¡ æóäóÝóÞóÊõåõãú Úóáóì ãóæúáóÇåõãúº áöÃóäøóåõãú
ãöáúßõåõ¡ æóåóÐóÇ ãóÚúäóì Þóæúáöåö áöÊóÈóÚöíøóÉö ÇáúÃõãøö: Ãóíú áóÇ
ÊóáúÒóãõ ÇáúÚóÈúÏó äóÝóÞóÉõ æóáóÏöåö ÓóæóÇÁñ ßóÇäóÊú ÒóæúÌóÊõåõ
ÍõÑøóÉð Ãóæú ÛóíúÑóåóÇ áöÊóÈóÚöíøóÉö ÇáúæóáóÏö áöÃõãøöåö Ýöí
ÇáúÍõÑøöíøóÉö áóæú ÍõÑøóÉð¡ æóÇáúßöÊóÇÈóÉö áóæú ãõßóÇÊóÈóÉð¡
æóÇáÑøöÞøö áóæú ÞöäøóÉð¡ æóÇáÊøóÏúÈöíÑö Ãóæú ÇáöÇÓúÊöíáóÇÏö áóæú
ãõÏóÈøóÑóÉð Ãóæú Ãõãøó æóáóÏò ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ æóáóæú
ãõßóÇÊóÈóíúäö ÅáóÎú) Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö æóÔóÑúÍöåö
áöáäøóÓóÝöíøö æóÔóÑúÍö ÇáØøóÍóÇæöíøö æóÇáÔøóÇãöáö¡ æóßóÐóÇ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö¡ ÇáúãõßóÇÊóÈõ áóÇ ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö äóÝóÞóÉõ æóáóÏöåö
ÓóæóÇÁñ ßóÇäóÊú ÇãúÑóÃóÊõåõ ÍõÑøóÉð Ãóæú ÃóãóÉð áöåóÐóÇ ÇáúãóÚúäóì.
æóÅöÐóÇ ßóÇäóÊú ÇãúÑóÃóÉõ ÇáúãõßóÇÊóÈö ãõßóÇÊóÈóÉð æóåõãóÇ áöãóæúáðì
æóÇÍöÏò ÝóäóÝóÞóÉõ ÇáúæóáóÏö Úóáóì ÇáúÃõãøöº áöÃóäøó ÇáúæóáóÏó
ÊóÇÈöÚñ áöáúÃõãøö Ýöí ßöÊóÇÈóÊöåóÇ¡ æóáöåóÐóÇ ßóÇäó ßóÓúÈõ ÇáúæóáóÏö
áóåóÇ æóÃóÑúÔõ ÇáúÌöäóÇíóÉö Úóáóíúåö áóåóÇ æóãöíÑóÇËõåõ áóåóÇ
ÝóßóÐóáößó ÇáäøóÝóÞóÉõ Êóßõæäõ ÚóáóíúåóÇ.
ÇåÜ æóÈöåö ÙóåóÑó Ãóäøó ÇáÖøóãöíÑó Ýöí Þóæúáöåö ÓóÚóì¡ æóßóÐóÇ ãóÇ
ÈóÚúÏóåõ ÚóÇÆöÏñ Úóáóì ÇáúæóáóÏöº áöÃóäøóåõ ãóÚúäóì ßóæúäö ßóÓúÈöåö
áöÃõãøöåö æóáóÇ ÖóÑõæÑóÉó áöÅöÑúÌóÇÚöåö áöáÒøóæúÌöº áöÃóäøó
ÇáúßóáóÇãó Ýöí äóÝóÞóÉö æóáóÏö ÇáúãõßóÇÊóÈö¡ ÃóãøóÇ äóÝóÞóÉõ
ÒóæúÌóÊöåö ÝóÚõáöãó ÍõßúãõåóÇ ãöäú Þóæúáöåö æóãõßóÇÊóÈñ áóãú
íóÚúÌöÒú ÝóÇÝúåóãú¡ äóÚóãú Þóæúáõåõ æóäóÝóÞóÊõåõ Úóáóì ÃóÈöíåö
ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ ÓóÈúÞõ Þóáóãò ãöäú ÕóÇÍöÈö ÇáúÌóæúåóÑóÉö¡ áöãóÇ
ÚóáöãúÊ ãöäú ÕóÑöíÍö åóÐöåö ÇáúßõÊõÈö ÇáúãõÚúÊóãóÏóÉö ãöäú Ãóäøó
äóÝóÞóÊóåõ Úóáóì Ãõãøöåö æóäóÍúæõåõ Ýöí Í Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö
(Þóæúáõåõ Ëõãøó Úóáöãó ÝóÑóÖöíó) ÃóãøóÇ ÅÐóÇ áóãú íóÚúáóãú
ÇáúãõÔúÊóÑöí ÈöÍóÇáöåö Ãóæú Úóáöãó ÈóÚúÏó ÇáÔøöÑóÇÁö æóáóãú íóÑúÖó
Ýóáóåõ ÑóÏøõåõº áöÃóäøóåõ ÚóíúÈñ ÇõØøõáöÚó Úóáóíúåö ÝóÊúÍñ
(Þóæúáõåõº áöÃóäøóåõ Ïóíúäñ ÍóÇÏöËñ) Ãóíú ÚöäúÏó ÇáúãõÔúÊóÑöíº
áöÃóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó ÊóÊóÌóÏøóÏõ ÔóíúÆðÇ ÝóÔóíúÆðÇ Úóáóì ÍóÓóÈö
ÊóÌóÏøõÏö ÇáÒøóãóÇäö Úóáóì æóÌúåò íóÙúåóÑõ Ýöí ÍóÞøö ÇáÓøóíøöÏö¡
Ýóåõæó Ýöí ÇáúÍóÞöíÞóÉö Ïóíúäñ ÍóÇÏöËñ ÚöäúÏó ÇáúãõÔúÊóÑöí ÝóÊúÍñ
(Þóæúáõåõ ÝóãóÇ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö ÅáóÎú) ÊóÝúÑöíÚñ Úóáóì Þóæúáöåö
(3/597)
(æóÊóÓúÞõØõ ÈöãóæúÊöåö æóÞóÊúáöåö) Ýöí
ÇáúÃóÕóÍøö (æóíõÈóÇÚõ Ýöí Ïóíúäö ÛóíúÑöåóÇ) ãóÑøóÉð áöÚóÏóãö
ÇáÊøóÌóÏøõÏö¡ æóÓóíóÌöíÁõ Ýöí ÇáúãóÃúÐõæäö Ãóäøó áöáúÛõÑóãóÇÁö
ÇÓúÊöÓúÚóÇÁóåõ æóãõÝóÇÏõåõ Ãóäøó áóåóÇ ÇÓúÊöÓúÚóÇÁóåõ æóáóæú
áöäóÝóÞóÉö ßõáøö íóæúãò ÈóÍúÑñ¡ ÞóÇáó: æóåóáú íõÈóÇÚõ Ýöí ßóÝóäöåóÇ¿
íóäúÈóÛöí Úóáóì Þóæúáö ÇáËøóÇäöí ÇáúãõÝúÊóì Èöåö äóÚóãú ßóãóÇ
íõÈóÇÚõ Ýöí ßõÓúæóÊöåóÇ. .
(æóäóÝóÞóÉõ ÇáúÃóãóÉö ÇáúãóäúßõæÍóÉö) æóáóæú ãõÏóÈøóÑóÉð Ãóæú Ãõãøó
æóáóÏò¡ ÃóãøóÇ ÇáúãõßóÇÊóÈóÉõ ÝóßóÇáúÍõÑøóÉö (ÅäøóãóÇ ÊóÌöÈõ) Úóáóì
ÇáÒøóæúÌö æóáóæú ÚóÈúÏðÇ (ÈöÇáÊøóÈúæöÆóÉö) ÈöÃóäú íóÏúÝóÚóåóÇ
Åáóíúåö -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÈóÚúÏóãóÇ ÇÔúÊóÑóÇåõ¡ æóÞóæúáõåõº áöÃóäøóåõ Ïóíúäñ ÍóÇÏöËñ ÝóÅöäøó
ãóÚúäóÇåõ Ãóäøóåõ ÅäøóãóÇ íõÈóÇÚõ ËóÇäöíðÇ ÈöãóÇ íóÌúÊóãöÚõ Úóáóíúåö
ãöäú ÇáäøóÝóÞóÉö ÚöäúÏó ÇáúãõÔúÊóÑöí áóÇ ÈöãóÇ ÈóÞöíó Úóáóíúåö ãöäú
ÚöäúÏö ÇáúÃóæøóáö¡ ßóãóÇ ÅÐóÇ ÈöíÚó Ýóáóãú íóÝö Ëóãóäõåõ ÈöãóÇ
Úóáóíúåö áóÇ íõÈóÇÚõ ËóÇäöíðÇ ÈöãóÇ ÈóÞöíó Èóáú ÈöãóÇ íóÍúÏõËõ
ÚöäúÏó ÇáËøóÇäöí¡ æóáöåóÐóÇ ÑõÏøó ÊóÈóÚðÇ áöÛóíúÑöåö Úóáóì ãóÇ Ýöí
ÇáÏøõÑóÑö ÊóÈóÚðÇ áöÕóÏúÑö ÇáÔøóÑöíÚóÉö¡ ÍóíúËõ ÞóÇáóÇ: ÕõæÑóÊõåõ
ÚóÈúÏñ ÊóÒóæøóÌó ÇãúÑóÃóÉð ÈöÅöÐúäö Çáúãóæúáóì ÝóÝóÑóÖó ÇáúÞóÇÖöí
ÇáäøóÝóÞóÉó Úóáóíúåö ÝóÇÌúÊóãóÚó Úóáóíúåö ÃóáúÝõ ÏöÑúåóãò ÝóÈöíÚó
ÈöÎóãúÓöãöÇÆóÉò æóåöíó ÞöíãóÊõåõ æóÇáúãõÔúÊóÑöí ÚóÇáöãñ Ãóäøó
Úóáóíúåö Ïóíúäó ÇáäøóÝóÞóÉö íõÈóÇÚõ ãóÑøóÉð ÃõÎúÑóì¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ
ÅÐóÇ ßóÇäó Úóáóíúåö ÃóáúÝñ ÈöÓóÈóÈò ÂÎóÑó ÝóÈöíÚó ÈöÎóãúÓöãöÇÆóÉò
áóÇ íõÈóÇÚõ ãóÑøóÉð ÃõÎúÑóì. ÇåÜ
æóÃóÌóÇÈó Í ÈöÃóäøó Þóæúáóåõ íõÈóÇÚõ ãóÑøóÉð ÃõÎúÑóì íóÍúÊóãöáõ Ãóäú
íóßõæäó ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö íõÈóÇÚõ ÝöíãóÇ ÊóÌóÏøóÏó áóÇ Ýöí
ÇáúÎóãúÓöãöÇÆóÉö ÇáúÈóÇÞöíóÉö ÝóÇáúÃóÍúÓóäõ Þóæúáõ
ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö Ýöíåö ÊóÓóÇåõáñº áöÃóäøóåõ íõæåöãõ Ãóäøóåõ
íõÈóÇÚõ ÝöíãóÇ ÈóÞöíó Úóáóíúåö ãöäú ÇáúÃóáúÝö æóáóíúÓó ßóÐóáößó¡
Èóáú ÝöíãóÇ íóÊóÌóÏøóÏõ Úóáóíúåö ãöäú ÇáäøóÝóÞóÉö ÚöäúÏó
ÇáúãõÔúÊóÑöí ßóãóÇ åõæó ãóäúÞõæáñ Ýöí ÇáúãóÐúåóÈö ÇåÜ áóßöäøó
Þóæúáóåõ ÈöÎöáóÇÝö ÅáóÎú íóãúäóÚõ ãöäú åóÐóÇ ÇáÊøóÃúæöíáö ßóãóÇ áóÇ
íóÎúÝóì (Þóæúáõåõ Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö) æóÞöíáó áóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöÇáúÞóÊúáöº
áöÃóäøóåõ ÃóÎúáóÝó ÇáúÞöíãóÉó ÝóÊóäúÊóÞöáõ Åáóíúåö ßóÓóÇÆöÑö
ÇáÏøõíõæäö¡ æóáóíúÓó ÈöÔóíúÁòº áöÃóäøó ÇáÏøóíúäó ÅäøóãóÇ íóäúÊóÞöáõ
Åáóì ÇáúÞöíãóÉö ÅÐóÇ ßóÇäó ÏóíúäðÇ áóÇ íóÓúÞõØõ ÈöÇáúãóæúÊö æóåóÐóÇ
íóÓúÞõØõ ÈöÇáúãóæúÊö ÒóíúáóÚöíøñ (Þóæúáõåõ æóíõÈóÇÚõ Ýöí Ïóíúäò
ÛóíúÑöåóÇ) ÈöÊóäúæöíäö Ïóíúäò æóÌóÑøö ÛóíúÑöåóÇ Úóáóì Ãóäøóåõ ÕöÝóÉñ
áóåõ Ãóíú ÛóíúÑö ÇáäøóÝóÞóÉö ßóÇáúãóåúÑö¡ æóãóÇ áóÒöãóåõ ÈöÊöÌóÇÑóÉò
ÈöÅöÐúäò Ãóæú ÈöÖóãóÇäö ãõÊúáöÝò. ÞóÇáó Í: æóÝöíåö Ãóäøóåõ áóÇ
íóÙúåóÑõ ÝóÑúÞñ Èóíúäó ÇáäøóÝóÞóÉö æóÛóíúÑöåóÇ ÝóÅöäøó ÇáÏøöíäó
ÇáúÍóÇÏöËó Ýöí ãöáúßö ãóæúáðì ÅÐóÇ ÈöíÚó Ýöíåö áóÇ íõÈóÇÚõ Ýöí
ÈóÞöíøóÊöåö ÚöäúÏó ãóæúáðì ÂÎóÑó äóÝóÞóÉð ßóÇäó Ãóæú ÛóíúÑóåóÇ.
ÅáøóÇ Ãóäú íõÞóÇáó: Åäøó ÓóÈóÈó ÇáäøóÝóÞóÉö áóãøóÇ ßóÇäó ÃóãúÑðÇ
æóÇÍöÏðÇ ãõÓúÊóãöÑøðÇ íõÞóÇáõ Åäøóåõ ÈöíÚó Ýöíåö ãöÑóÇÑðÇ ÚöäúÏó
ãóæóÇáò ãõÊóÚóÏøöÏóÉò ÈöÎöáóÇÝö ÛóíúÑöåö (Þóæúáõåõ æóãõÝóÇÏõåõ Ãóäøó
áóåóÇ ÇÓúÊöÓúÚóÇÁóåõ) áößóæúäöåóÇ ãöäú ÌõãúáóÉö ÇáúÛõÑóãóÇÁö æóáöÐóÇ
ÊõÍóÇÕöÕõåõãú Ø (Þóæúáõåõ ÞóÇáó) Ãóíú ÕóÇÍöÈõ ÇáúÈóÍúÑö¡ æóÃóÞóÑøóåõ
ÃóÎõæåõ æóÇáúãóÞúÏöÓöíøõ¡ æóÐóßóÑó ÇáÑøóãúáöíøõ Ãóäøóåõ ÓõÆöáó Úóäú
Ðóáößó ÝóÃóÌóÇÈó ßóÐóáößó ÞóÈúáó æõÞõæÝöåö Úóáóì ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö.
ÇåÜ. ÞõáúÊ: æóÑóÃóíúÊõåõ ãõÕóÑøóÍðÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö Úóäú ÃóÈöí
íõæÓõÝó (Þóæúáõåõ Úóáóì Þóæúáö ÇáËøóÇäöí) Ãóíú ãöäú Ãóäøó ãõÄúäóÉó
ÊóÌúåöíÒöåóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö æóÅöäú ÊóÑóßóÊú ãóÇáðǺ áöÃóäøó
ÇáúßóÝóäó ßóÇáúßõÓúæóÉö ÍóÇáó ÇáúÍóíóÇÉö.
(Þóæúáõåõ ÇáúãóäúßõæÍóÉö) Ãóíú ÇáøóÊöí ÒóæøóÌóåóÇ ÓóíøöÏõåóÇ
áöÑóÌõáò¡ ÃóãøóÇ ÛóíúÑõ ÇáúãóäúßõæÍóÉö ÝóäóÝóÞóÊõåóÇ Úóáóì
ÓóíøöÏöåóÇ ãõØúáóÞðÇ (Þóæúáõåõ ÃóãøóÇ ÇáúãõßóÇÊóÈóÉõ ÝóßóÇáúÍõÑøóÉö)
áöãöáúßöåóÇ ãóäóÇÝöÚóåóÇ¡ Ýóáóãú íóÈúÞó áöáúãóæúáóì ÚóáóíúåóÇ
æöáóÇíóÉõ ÇáöÇÓúÊöÎúÏóÇãö¡ ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÈöãõÌóÑøóÏö
ÇáÊøóãúßöíäö ãöäú äóÝúÓöåóÇ æóÅöäú áóãú ÊóäúÊóÞöáú¡ æóÊóÓúÞõØõ
ÈöÇáäøõÔõæÒö ßóÇáúÍõÑøóÉö Ø (Þóæúáõåõ æóáóæú ÚóÈúÏðÇ) Ãóíú áöÛóíúÑö
ÓóíøöÏö ÇáúÃóãóÉö: ÅÐú áóæú ßóÇäó ÚóÈúÏóåõ ÝóäóÝóÞóÊõåóÇ Úóáóì
ÇáÓøóíøöÏö ÈóæøóÃóåóÇ Ãóæú áóÇ Ø Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö (Þóæúáõåõ
ÈöÃóäú íóÏúÝóÚóåóÇ Åáóíúåö ÅáóÎú) Ãóíú ÈöÃóäú íõÎóáøöíó Çáúãóæúáóì
Èóíúäó ÇáúÃóãóÉö æóÒóæúÌöåóÇ Ýöí ãóäúÒöáö ÇáÒøóæúÌö æóáóÇ
íóÓúÊóÎúÏöãõåóÇ¡ ßóÐóÇ Ýöí ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö ÇáÔøóåöíÏö ÈóÍúÑñº
áöÃóäøó ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓó áóÇ íóÊóÍóÞøóÞõ ÅáøóÇ ÈöÇáÊøóÈúæöÆóÉöº áöÃóäøó
ÇáúãõÚúÊóÈóÑó Ýöí ÇÓúÊöÍúÞóÇÞö ÇáäøóÝóÞóÉö ÊóÝúÑöíÛõåóÇ áöãóÕóÇáöÍö
ÇáÒøóæúÌö æóÐóáößó íóÍúÕõáõ ÈöÇáÊøóÈúæöÆóÉö¡ æóÅöäú ÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ
ÈóÚúÏó ÇáÊøóÈúæöÆóÉö ÓóÞóØóÊú äóÝóÞóÊõåóÇ áöÒóæóÇáö ÇáúãõæÌöÈö
ÒóíúáóÚöíøñ. Ãóíú áöÒóæóÇáö ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓö ÇáúãõæÌöÈö áöáäøóÝóÞóÉö¡
æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøóåõ ÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ Ýöí ÛóíúÑö ÈóíúÊö ÇáÒøóæúÌö¡
æóíóÏõáøõ Úóáóíúåö Þóæúáõåõ Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö ÅÐóÇ ÈóæøóÃóåóÇ ãóÚóåõ
Ãóíú ãóÚó ÇáÒøóæúÌö ãóäúÒöáðÇ ÝóÚóáóíúåö ÇáäøóÝóÞóÉõº áöÃóäøóåõ
ÊóÍóÞøóÞó ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓõ æóáóæú ÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ ÈóÚúÏó ÇáÊøóÈúæöÆóÉö
ÓóÞóØóÊú ÇáäøóÝóÞóÉõº áöÃóäøóåõ ÝóÇÊó ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓõ¡ æóÝóÓøóÑó
ÇáÊøóÈúæöÆóÉó ÈöãóÇ ãóÑøó¡ ÝóÚõáöãó Ãóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó áóÇ ÊóÌöÈõ
ÅáøóÇ ÈöÇáÊøóÈúæöÆóÉöº áöÃóäøó ÈöåóÇ íóÍúÕõáõ ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓõ
ÇáúãõæÌöÈõ¡ Ýóáóæú ÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ æóåöíó Ýöí ÈóíúÊö ÇáÒøóæúÌö
ÈöÎöíóÇØóÉò Ãóæú ÛóÒúáò ãóËóáðÇ áóãú ÊóÓúÞõØú ÇáäøóÝóÞóÉõ áöÈóÞóÇÁö
ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓö Ýöí ÈóíúÊö ÇáÒøóæúÌö. æóáóÇ íõäóÇÝöíåö Þóæúáõåõãú áóæú
ÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ ÓóÞóØóÊú ÇáäøóÝóÞóÉõ ÝóÅöäøó ÇáúãõÑóÇÏó
ÇÓúÊöÎúÏóÇãõåóÇ Ýöí ÛóíúÑö ÈóíúÊö ÇáÒøóæúÌö ßóãóÇ Ïóáøó Úóáóíúåö
ßóáóÇãõ
(3/598)
æóáóÇ íóÓúÊóÎúÏöãóåóÇ (Ýóáóæú
ÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ Çáúãóæúáóì) Ãóæú Ãóåúáõåõ (ÈóÚúÏóåóÇ Ãóæú ÈóæøóÃóåóÇ
ÈóÚúÏó ÇáØøóáóÇÞö áöÃóÌúáö ÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö áóÇ ÞóÈúáóåõ) Ãóíú
æóáóãú íóßõäú ÈóæøóÃóåóÇ ÞóÈúáó ÇáØøóáóÇÞö (ÓóÞóØóÊú) ÈöÎöáóÇÝö
ÍõÑøóÉò äóÔóÒóÊú ÝóØóáõÞóÊú ÝóÚóÇÏóÊú. æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÍúËðÇ:
ÝóÑúÖõåóÇ ÞóÈúáó ÇáÊøóÈúæöÆóÉö ÈóÇØöáñ æóäóÝóÞóÇÊõ ÇáÒøóæúÌóÇÊö
ÇáúãõÎúÊóáöÝóÉö ãõÎúÊóáöÝóÉñ ÈöÍóÇáöåöãóÇ.
(æóßóÐóÇ ÊóÌöÈõ áóåóÇ ÇáÓøõßúäóì Ýöí ÈóíúÊò ÎóÇáò Úóäú Ãóåúáöåö)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÇáúåöÏóÇíóÉö¡ ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ Ýóåöãóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
ÈöäóÇÁð Úóáóì ãóÇ Ýóåöãóåõ ãöäú Ãóäøó Þóæúáóåõãú æóáóÇ
íóÓúÊóÎúÏöãõåóÇ Ýöí ÊóÚúÑöíÝö ÇáÊøóÈúæöÆóÉö ÔóÑúØñ ÂÎóÑõ áóåóÇ¡
æóáóíúÓó ßóÐóáößó Èóáú åõæó ÚóØúÝõ ÊóÝúÓöíÑò¡ ÝóãóÚúäóÇåõ
ÇáÊøóÎúáöíóÉõ ÈóíúäóåóÇ æóÈóíúäó ÇáÒøóæúÌö¡ æóíóÏõáøõ Úóáóíúåö
Þóæúáõåõ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: Ëõãøó ÅÐóÇ ÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ Çáúãóæúáóì
ÈóÚúÏó Ðóáößó æóáóãú íõÎóáøö ÈóíúäóåóÇ æóÈóíúäó ÇáÒøóæúÌö ÝóáóÇ
äóÝóÞóÉó áóåóÇ áöÝóæóÇÊö ãõæÌöÈö ÇáäøóÝóÞóÉö æóåõæó ÇáÊøóÈúæöÆóÉõ
ãöäú ÌöåóÉö ãóäú áóåõ ÇáúÍóÞøõ¡ ÝóÔóÇÈóåóÊú ÇáúÍõÑøóÉó ÇáäøóÇÔöÒóÉó¡
ÝóåóÐóÇ ßóÇáÕøóÑöíÍö Ýöí Ãóäøó ÇáöÇÓúÊöÎúÏóÇãó ÈöÏõæäö ÝóæóÇÊö
ÇáÊøóÎúáöíóÉö áóÇ íóÖõÑøõ¡ ÅÐú áóÇ ÊõÔúÈöåõ ÇáäøóÇÔöÒóÉó ÅáøóÇ
ÈöÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÈóíúÊö ÇáÒøóæúÌö ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ Ýóáóæú
ÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ Çáúãóæúáóì) Ãóíú Ýöí ÛóíúÑö ÈóíúÊö ÇáÒøóæúÌö ßóãóÇ
ÚóáöãúÊ ÝóÇÝúåóãú¡ æóÞóíøóÏó ÈöÇáöÇÓúÊöÎúÏóÇãöº áöÃóäøóåóÇ áóæú
ßóÇäóÊú ÊóÃúÊöí Åáóì Çáúãóæúáóì Ýöí ÈóÚúÖö ÇáúÃóæúÞóÇÊö æóÊóÎúÏöãõåõ
ãöäú ÛóíúÑö Ãóäú íóÓúÊóÎúÏöãóåóÇ áóãú ÊóÓúÞõØú äóÝóÞóÊõåóǺ áöÃóäøó
ÇáäøóÝóÞóÉó ÍóÞøõ Çáúãóæúáóì ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöÕõäúÚö ÛóíúÑöåö
ÐóÎöíÑóÉñ.
[ÝóÑúÚñ] áóæú ÓóáøóãóåóÇ áöáÒøóæúÌö áóíúáðÇ æóÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ
äóåóÇÑðÇ ÝóÚóáóì ÇáÒøóæúÌö äóÝóÞóÉõ Çááøóíúáö¡ ßóãóÇ ÃóÝúÊóì Èöåö
æóÇáöÏõ ÕóÇÍöÈö ÇáÊøóÊöãøóÉö ßóãóÇ Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ (Þóæúáõåõ
Ãóæú Ãóåúáõåõ) Ãóíú áóæú ÌóÇÁóÊú Åáóì ÈóíúÊöåö æóáóíúÓó åõæó Ýöíåö
ÝóÇÓúÊóÎúÏóãóåóÇ Ãóåúáõ ÇáúÈóíúÊö æóãóäóÚõæåóÇ ãöäú ÇáÑøõÌõæÚö Åáóì
ÈóíúÊö ÇáÒøóæúÌö ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó áóåóǺ áöÃóäøó ÇÓúÊöÎúÏóÇãó Ãóåúáö
Çáúãóæúáóì ÅíøóÇåóÇ ÈöãóäúÒöáóÉö ÇÓúÊöÎúÏóÇãöåö ÐóÎöíÑóÉñ (Þóæúáõåõ
ÈóÚúÏóåóÇ) Ãóíú ÈóÚúÏó ÇáÊøóÈúæöÆóÉö (Þóæúáõåõ áöÃóÌúáö ÇäúÞöÖóÇÁö
ÇáúÚöÏøóÉö) ÇáúÃóæúáóì áöÃóÌúáö ÇáöÇÚúÊöÏóÇÏöº áöÃóäøó ÇäúÞöÖóÇÁóåóÇ
áóÇ íóÊóæóÞøóÝõ Úóáóì ÇáÊøóÈúæöÆóÉö æóÞóÏú ãóÑøó Ýöí ÝóÕúáö
ÇáúÍöÏóÇÏö Ãóäøóåõ íóÌõæÒõ áöáúÃóãóÉö ÇáúãõØóáøóÞóÉö ÇáúÎõÑõæÌõ
ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ãõÈóæøóÃóÉð (Þóæúáõåõ Ãóíú æóáóãú íóßõäú
ÈóæøóÃóåóÇ ÞóÈúáó ÇáØøóáóÇÞö) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú
ÇáúæóáúæóÇáöÌíøóÉöº æóÇáúãõÑóÇÏõ äóÝúíõ ÇáÊøóÈúæöÆóÉö
ÇáúãõÓúÊóãöÑøóÉö Åáóì æóÞúÊö ÇáØøóáóÇÞö áóÇ ãõØúáóÞðǺ áöÃóäøóåõ
áóæú ÈóæøóÃóåóÇ Ëõãøó ÃóÎúÑóÌóåóÇ ÞóÈúáó ÇáØøóáóÇÞö áóãú íóßõäú áóåõ
ÅÚóÇÏóÊõåóÇ áöÊõØóÇáöÈó ÈöÇáäøóÝóÞóÉö ßóãóÇ äóÕøó Úóáóíúåö Ýöí
ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö (Þóæúáõåõ ÓóÞóØóÊú) åóÐóÇ ÙóÇåöÑñ Ýöí ãóÓúÃóáóÉö
ÇáöÇÓúÊöÎúÏóÇãö ÈóÚúÏó ÇáÊøóÈúæöÆóÉö ÃóãøóÇ áóæú áóãú íõÈóæøöÆúåóÇ
ÅáøóÇ ÈóÚúÏó ÇáØøóáóÇÞö áóãú ÊóÌöÈ ÃóÕúáðǺ áöÃóäøóåóÇ áóãú
ÊóÓúÊóÍöÞøó ÇáäøóÝóÞóÉó ÈöåóÐóÇ ÇáØøóáóÇÞö ÝóáóÇ ÊóÓúÊóÍöÞøõ
ÈóÚúÏóåõ. Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó áöáúãóæúáóì Ãóäú íóÑúÌöÚó
æóíõÈóæøöÆóåóÇ ËóÇäöíðÇ æóËóÇáöËðÇ æóåóßóÐóÇ ÝóÊóÌöÈõ ÇáäøóÝóÞóÉõ¡
æóßõáøóãóÇ ÇÓúÊóÑóÏøóåóÇ ÓóÞóØóÊú ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö.
(Þóæúáõåõ ÈöÎöáóÇÝö ÍõÑøóÉò äóÔóÒóÊú ÅáóÎú) Ãóíú Ãóäøó ÇáúÍõÑøóÉó
ÅÐóÇ äóÔóÒóÊú ÝóØóáøóÞóåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ
æóÇáÓøõßúäóì ÅÐóÇ ÚóÇÏóÊú Åáóì ÈóíúÊö ÇáÒøóæúÌö æóÇáúÝóÑúÞõ ßóãóÇ
Ýöí ÇáúæóáúæóÇáöÌíøóÉö Ãóäøó äößóÇÍó ÇáúÃóãóÉö áóãú íóßõäú ÓóÈóÈðÇ
áöæõÌõæÈö ÇáäøóÝóÞóÉöº áöÃóäøóåóÇ ÊóÌöÈõ ÈöÇáöÇÍúÊöÈóÇÓö æóåõæó
ÇáÊøóÈúæöÆóÉõ. æóÇáÊøóÈúæöÆóÉõ áóÇ ÊóÌöÈõ Ýöíåö¡ æóäößóÇÍõ
ÇáúÍõÑøóÉö ÍóÇáó ÇáØøóáóÇÞö ÓóÈóÈñ áöæõÌõæÈö ÇáäøóÝóÞóÉö ÅáøóÇ
ÃóäøóåóÇ ÝóæøóÊóÊú ÈöÇáäøõÔõæÒö ÝóÅöÐóÇ ÚóÇÏóÊú æóÌóÈóÊú. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö ÅáóÎú) ÍóíúËõ ÞóÇáó ÚóÞöÈó ÇáúÝóÑúÞö
ÇáúãóÐúßõæÑö¡ æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó ÊóÞúÏöíÑó ÇáäøóÝóÞóÉö ãöäú ÇáúÞóÇÖöí
ÞóÈúáó ÇáÊøóÈúæöÆóÉö áóÇ íóÕöÍøõº áöÃóäøóåõ ÞóÈúáó ÇáÓøóÈóÈö¡ æóáóãú
ÃóÑóåõ ÕóÑöíÍðÇ. ÇåÜ (Þóæúáõåõ æóäóÝóÞóÇÊõ ÇáÒøóæúÌóÇÊö ÅáóÎú) Ýöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö æóÇáúæóáúæóÇáöÌöíøóÉ: æóÅöÐóÇ ßóÇäó áöáÑøóÌõáö äöÓúæóÉñ
ÈóÚúÖõåõäøó ÃóÍúÑóÇÑñ ãõÓúáöãóÇÊñ æóÈóÚúÖõåõäøó ÅãóÇÁñ ÐöãøöíøóÇÊñ
Ýóåõäøó Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö ÓóæóÇÁñº áöÃóäøóåóÇ ãóÔúÑõæÚóÉñ
áöáúßöÝóÇíóÉö æóÐóáößó áóÇ íóÎúÊóáöÝõ ÈöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáÏøöíäö
æóÇáÑøöÞøö æóÇáúÍõÑøöíøóÉö ÅáøóÇ Ãóäøó ÇáúÃóãóÉó áóÇ ÊóÓúÊóÍöÞøõ
äóÝóÞóÉó ÇáúÎóÇÏöãö. ÇåÜ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóíóäúÈóÛöí Ãóäú
íóßõæäó åóÐóÇ ãõÝóÑøóÚðÇ Úóáóì ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö ãöäú ÇÚúÊöÈóÇÑö
ÍóÇáöåö¡ æóÃóãøóÇ Úóáóì ÇáúãõÝúÊóì Èöåö ÝóáóÓúäó Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö
ÓóæóÇÁñ áöÇÎúÊöáóÇÝö ÍóÇáöåöäøó íóÓóÇÑðÇ æóÚõÓúÑðÇ ÝóáóíúÓóÊú
äóÝóÞóÉõ ÇáúãõæÓöÑóÉö ßóäóÝóÞóÉö ÇáúãõÚúÓöÑóÉö¡ æóáóÇ äóÝóÞóÉõ
ÇáúÍõÑøóÉö ßóÇáúÃóãóÉö ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì¡ æóáóãú ÃóÑó ãóäú äóÈøóåó
Úóáóíúåö. ÇåÜ ÞóÇáó ÇáúãóÞúÏöÓöíøó: æóáóÇ ãóÚúäóì áöåóÐóÇ ÈóÚúÏó
Þóæúáöåöãúº áöÃóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó ãóÔúÑõæÚóÉñ áöáúßöÝóÇíóÉö ÅáóÎú. ÇåÜ
Ãóíú áöÃóäøóåõ ÕóÑöíÍñ Ýöí Ðóáößó.
[ãóØúáóÈñ Ýöí ãóÓúßóäö ÇáÒøóæúÌóÉö]
ö (Þóæúáõåõ æóßóÐóÇ ÊóÌöÈõ áóåóÇ) Ãóíú áöáÒøóæúÌóÉö ÇáÓøõßúäóì Ãóíú
ÇáúÅöÓúßóÇäõ¡ æóÊóÞóÏøóãó Ãóäøó ÇÓúãó ÇáäøóÝóÞóÉö íóÚõãøõåóǺ
áóßöäøóåõ ÃóÝúÑóÏóåóǺ áöÃóäøó áóåóÇ ÍõßúãðÇ íóÎõÕøõåóÇ äóåúÑñ
(Þóæúáõåõ ÎóÇáò Úóäú Ãóåúáöåö ÅáóÎú) º áöÃóäøóåóÇ ÊóÊóÖóÑøóÑõ
ÈöãõÔóÇÑóßóÉö ÛóíúÑöåóÇ Ýöíåöºº áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÃúãóäõ Úóáóì
ãóÊóÇÚöåóÇ æóíóãúäóÚõåóÇ
(3/599)
Óöæóì ØöÝúáöåö ÇáøóÐöí áóÇ íóÝúåóãõ
ÇáúÌöãóÇÚó æóÃóãóÊöåö æóÃõãøö æóáóÏöåö (æóÃóåúáöåóÇ) æóáóæú
æóáóÏóåóÇ ãöäú ÛóíúÑöåö (ÈöÞóÏúÑö ÍóÇáöåöãóÇ) ßóØóÚóÇãò æóßõÓúæóÉò
æóÈóíúÊò ãõäúÝóÑöÏò ãöäú ÏóÇÑò áóåõ ÛóáúÞñ. ÒóÇÏó Ýöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö
æóÇáúÚóíúäöíøö: æóãóÑóÇÝöÞó¡ æóãõÑóÇÏõåõ áõÒõæãõ ßóäöíÝò æóãóØúÈóÎò¡
æóíóäúÈóÛöí ÇáúÅöÝúÊóÇÁõ Èöåö ÈóÍúÑñ (ßóÝóÇåóÇ) áöÍõÕõæáö
ÇáúãóÞúÕõæÏö åöÏóÇíóÉñ. æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö:
íõÔúÊóÑóØõ Ãóäú áóÇ íóßõæäó Ýöí ÇáÏøóÇÑö ÃóÍóÏñ -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ðóáößó ãöäú ÇáúãõÚóÇÔóÑóÉö ãóÚó ÒóæúÌöåóÇ æóãöäú ÇáöÇÓúÊöãúÊóÇÚö
ÅáøóÇ Ãóäú ÊóÎúÊóÇÑó Ðóáößóº áöÃóäøóåóÇ ÑóÖöíóÊú ÈöÇäúÊöÞóÇÕö
ÍóÞøöåóÇ åöÏóÇíóÉñ (Þóæúáõåõ æóÃóãóÊöåö æóÃõãøö æóáóÏöåö) ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö: æóÃóãøóÇ ÃóãóÊõåõ¡ ÝóÞöíáó ÃóíúÖðÇ áóÇ íõÓúßöäõåóÇ
ãóÚóåóÇ ÅáøóÇ ÈöÑöÖóÇåóÇ æóÇáúãõÎúÊóÇÑõ Ãóäøó áóåõ Ðóáößóº áöÃóäøóåõ
íóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÇÓúÊöÎúÏóÇãöåóÇ Ýöí ßõáøö æóÞúÊò ÛóíúÑó Ãóäøóåõ áóÇ
íóØóÄõåóÇ ÈöÍóÖúÑóÊöåóÇ ßóãóÇ Ãóäøóåõ áóÇ íóÍöáøõ áóåõ æóØúÁõ
ÒóæúÌóÊöåö ÈöÍóÖúÑóÊöåóÇ æóáóÇ ÈöÍóÖúÑóÉö ÇáÖøóÑøóÉö. ÇåÜ æóÐóßóÑó
Ãõãøó ÇáúæóáóÏö Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãóÚúÒöíøóÇ Åáóì ÂÎöÑö ÇáúßóäúÒö.
ÞõáúÊ: æóÐóßóÑó Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö Ãóäøó åóÐóÇ ãõÔúßöáñ¡ ÃóãøóÇ Úóáóì
ÇáúãóÚúäóì ÇáúÃóæøóáö ÝóÙóÇåöÑñ¡ æóÃóãøóÇ Úóáóì ÇáËøóÇäöí
ÝóáöÃóäøóåõ ÊõßúÑóåõ ÇáúãõÌóÇãóÚóÉõ Èóíúäó íóÏóíú ÃóãóÊöåö. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÞóÏú íóßõæäõ ÅÖúÑóÇÑõ Ãõãøö æóáóÏöåö áóåóÇ ÃóßúËóÑó ãöäú
ÅÖúÑóÇÑö ÖóÑøóÊöåóÇ. æóÝöí ÇáÏøõÑøö ÇáúãõäúÊóÞóì Úóäú ÇáúãõÍöíØö
Ãóäøó Ãõãøó ÇáúæóáóÏö ßóÃóåúáöåö (Þóæúáõåõ æóÃóåúáöåóÇ) Ãóíú áóåõ
ãóäúÚõåõãú ãöäú ÇáÓøõßúäóì ãóÚóåóÇ Ýöí ÈóíúÊöåö ÓóæóÇÁñ ßóÇäó
ãöáúßðÇ áóåõ Ãóæú ÅÌóÇÑóÉð Ãóæú ÚóÇÑöíøóÉð (Þóæúáõåõ ãöäú ÛóíúÑöåö)
ÍóÇáñ ãöäú æóáóÏöåóÇ áóÇ ÕöÝóÉñ áóåõ æóÅöáøóÇ áóÒöãó ÍóÐúÝõ
ÇáúãóæúÕõæáö ãóÚó ÈóÚúÖö ÇáÕøöáóÉö ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ¡ ÅÐú ÇáÊøóÞúÏöíÑõ
ÇáúßóÇÆöäõ ãöäú ÛóíúÑöåö. ÇåÜ Í. æóÃóØúáóÞó æóáóÏóåóÇ ÝóÔóãöáó
ÇáøóÐöí áóÇ íóÝúåóãõ ÇáúÌöãóÇÚóº áöÃóäøóåõ áóÇ íóáúÒóãõåõ ÅÓúßóÇäõ
æóáóÏöåóÇ Ýöí ÈóíúÊöåö. æóÝöí ÍóÇÔöíóÉö ÇáúÎóíúÑö ÇáÑøóãúáöíøö Úóáóì
ÇáúÈóÍúÑö: áóåõ ãóäúÚõåóÇ ãöäú ÅÑúÖóÇÚöåö æóÊóÑúÈöíóÊöåöº áöãóÇ Ýöí
ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ Ãóäøó áöáÒøóæúÌö ãóäúÚóåóÇ ÚóãøóÇ íõæÌöÈõ
ÎóáóáðÇ Ýöí ÍóÞøöåö. æóãóÇ ÝöíåóÇ Úóäú ÇáÓøöÛúäóÇÞöíøö æóáöÃóäøóåóÇ
Ýöí ÇáúÅöÑúÖóÇÚö æóÇáÓøóåóÑö íóäúÞõÕõ ÌóãóÇáõåóÇ æóÌóãóÇáõåóÇ
ÍóÞøõåõ Ýóáóåõ ãóäúÚõåóÇ ÊóÃóãøóáú. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóÚóáóíúåö Ýóáóåõ ãóäúÚõåóÇ ãöäú ÅÑúÖóÇÚöåö æóáóæú ßóÇäó
ÇáúÈóíúÊõ áóåóÇ (Þóæúáõåõ ÈöÞóÏúÑö ÍóÇáöåöãóÇ) Ãóíú Ýöí ÇáúíóÓóÇÑö
æóÇáúÅöÚúÓóÇÑö¡ ÝóáóíúÓó ãóÓúßóäõ ÇáúÃóÛúäöíóÇÁö ßóãóÓúßóäö
ÇáúÝõÞóÑóÇÁö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑöº áóßöäú ÅÐóÇ ßóÇäó ÃóÍóÏõåõãóÇ
ÛóäöíøðÇ æóÇáúÂÎóÑõ ÝóÞöíÑðǺ ÝóÞóÏú ãóÑøó Ãóäøóåõ íóÌöÈõ áóåóÇ Ýöí
ÇáØøóÚóÇãö æóÇáúßõÓúæóÉö ÇáúæóÓóØõ¡ æóíõÎóÇØóÈõ ÈöÞóÏúÑö æõÓúÚöåö
æóÇáúÈóÇÞöí Ïóíúäñ Úóáóíúåö Åáóì ÇáúãóíúÓóÑóÉö¡ ÝóÇäúÙõÑú åóáú
íóÊóÃóÊøóì Ðóáößó åõäóÇ (Þóæúáõåõ æóÈóíúÊò ãõäúÝóÑöÏò) Ãóíú ãóÇ
íõÈóÇÊõ Ýöíåöº æóåõæó ãóÍóáøñ ãõäúÝóÑöÏñ ãõÚóíøóäñ ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ.
æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáúãõäúÝóÑöÏö ãóÇ ßóÇäó ãõÎúÊóÕøðÇ
ÈöåóÇ áóíúÓó Ýöíåö ãóÇ íõÔóÇÑößõåóÇ Èöåö ÃóÍóÏñ ãöäú Ãóåúáö ÇáÏøóÇÑö
(Þóæúáõåõ áóåõ ÛóáóÞñ) ÈöÇáÊøóÍúÑöíßö: ãóÇ íõÛúáóÞõ æóíõÝúÊóÍõ
ÈöÇáúãöÝúÊóÇÍö ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ.
(Þóæúáõåõ ÒóÇÏó Ýöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö æóÇáúÚóíúäöíøö) æóãöËúáõåõ Ýöí
ÇáÒøóíúáóÚöíøö¡ æóÃóÞóÑøóåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö ÈóÚúÏóãóÇ äóÞóáó Úóäú
ÇáúÞóÇÖöí ÇáúÅöãóÇãö Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó áóåõ ÛóáóÞñ íóÎõÕøõåõ
æóßóÇäó ÇáúÎóáóÇÁõ ãõÔúÊóÑóßðÇ áóíúÓó áóåóÇ Ãóäú ÊõØóÇáöÈóåõ
ÈöãóÓúßóäò ÂÎóÑó (Þóæúáõåõ æóãõÝóÇÏõåõ áõÒõæãõ ßóäöíÝò æóãóØúÈóÎò)
Ãóíú ÈóíúÊö ÇáúÎóáóÇÁö æóãóæúÖöÚö ÇáØøóÈúÎö ÈöÃóäú íóßõæäóÇ ÏóÇÎöáó
ÇáúÈóíúÊö Ãóæú Ýöí ÇáÏøóÇÑö áóÇ íõÔóÇÑößõåóÇ ÝöíåöãóÇ ÃóÍóÏñ ãöäú
Ãóåúáö ÇáÏøóÇÑö. ÞõáúÊ: æóíóäúÈóÛöí Ãóäú íóßõæäó åóÐóÇ Ýöí ÛóíúÑö
ÇáúÝõÞóÑóÇÁö ÇáøóÐöíäó íóÓúßõäõæäó Ýöí ÇáÑøõÈõæÚö æóÇáúÃóÍúæóÇÔö
ÈöÍóíúËõ íóßõæäõ áößõáøö æóÇÍöÏò ÈóíúÊñ íóÎõÕøõåõ æóÈóÚúÖõ
ÇáúãóÑóÇÝöÞö ãõÔúÊóÑóßóÉð ßóÇáúÎóáóÇÁö æóÇáÊøóäøõæÑö æóÈöÆúÑö
ÇáúãóÇÁö æóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõåõ ÞóÑöíÈðÇ (Þóæúáõåõ áöÍõÕõæáö
ÇáúãóÞúÕõæÏö) åõæó ÃóäøóåóÇ Úóáóì ãóÊóÇÚöåóǺ æóÚóÏóãö ãóÇ
íóãúäóÚõåóÇ ãöäú ÇáúãõÚóÇÔóÑóÉö ãóÚó ÒóæúÌöåóÇ æóÇáöÇÓúÊöãúÊóÇÚö
(Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö ÅáóÎú) ÚöÈóÇÑóÉõ
ÇáúÎóÇäöíøóÉö: ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÏóÇÑñ ÝöíåóÇ ÈõíõæÊñ æóÃóÚúØóì áóåóÇ
ÈóíúÊðÇ íõÛúáóÞõ æóíõÝúÊóÍõ áóãú íóßõäú áóåóÇ Ãóäú ÊóØúáõÈó ÈóíúÊðÇ
ÂÎóÑó ÅÐóÇ áóãú íóßõäú ËóãøóÉó ÃóÍóÏò ãöäú ÃóÍúãóÇÁö ÇáÒøóæúÌö
íõÄúÐöíåóÇ. ÇåÜ.
ÞóÇáó ÇáúãõÕóäøöÝõ Ýöí ÔóÑúÍöåö: Ýóåöãó ÔóíúÎõäóÇ Ãóäøó Þóæúáóåõ
ËóãøóÉó ÃóÔóÇÑó áöáÏøóÇÑö áóÇ ÇáúÈóíúÊöº áóßöäú Ýöí
ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö: ÃóÈóÊú Ãóäú ÊóÓúßõäó ãóÚó ÃóÍúãóÇÁö ÇáÒøóæúÌö
æóÝöí ÇáÏøóÇÑö ÈõíõæÊñ Åäú ÝóÑøóÛó áóåóÇ ÈóíúÊðÇ áóåõ ÛóáóÞñ Úóáóì
ÍöÏóÉò æóáóíúÓó Ýöíåö ÃóÍóÏñ ãöäúåõãú áóÇ Êõãóßøóäõ ãöäú
ãõØóÇáóÈóÊöåö ÈöÈóíúÊò ÂÎóÑó. ÇåÜ ÝóÖóãöíÑõ Ýöíåö ÑóÇÌöÚñ áöáúÈóíúÊö
áóÇ ÇáÏøóÇÑö æóåõæó ÇáÙøóÇåöÑõ¡ áóßöäú íóäúÈóÛöí Ãóäú íóßõæäó
ÇáúÍõßúãõ ßóÐóáößó ÝöíãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáÏøóÇÑö ãöäú ÇáúÃóÍúãóÇÁö
ãóäú íõÄúÐöíåóÇ æóÅöäú áóãú íóÏõáøó Úóáóíúåö ßóáóÇãõ ÇáúÈóÒøóÇÒöíøö.
ÇåÜ
(3/600)
ãöäú ÃóÍúãóÇÁö ÇáÒøóæúÌö íõÄúÐöíåóÇ¡
æóäóÞóáó ÇáúãõÕóäøöÝõ Úóäú ÇáúãõáúÊóÞóØö ßöÝóÇíóÊóåõ ãóÚó
ÇáúÃóÍúãóÇÁö áóÇ ãóÚó ÇáÖøóÑóÇÆöÑö Ýóáößõáøò ãöäú ÒóæúÌóÊóíúåö
ãõØóÇáóÈóÊõåõ ÈöÈóíúÊò ãöäú ÏóÇÑò Úóáóì ÍöÏóÉò.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: æóÝöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: æóáóæú ÃóÑóÇÏó Ãóäú íõÓúßöäóåóÇ ãóÚó
ÖóÑøóÊöåóÇ Ãóæú ãóÚó ÃóÍúãóÇÆöåóÇ ßóÃõãøöåö æóÃõÎúÊöåö æóÈöäúÊöåö
ÝóÃóÈóÊú ÝóÚóáóíúåö Ãóäú íõÓúßöäóåóÇ Ýöí ãóäúÒöáò ãõäúÝóÑöÏòº
áöÃóäøó ÅÈóÇÁóåóÇ Ïóáöíáõ ÇáúÃóÐóì æóÇáÖøóÑóÑö æóáöÃóäøóåõ ãõÍúÊóÇÌñ
Åáóì ÌöãóÇÚöåóÇ æóãõÚóÇÔóÑóÊöåóÇ Ýöí Ãóíøö æóÞúÊò íóÊøóÝöÞõ áóÇ
íõãúßöäõ Ðóáößó ãóÚó ËóÇáöËòº ÍóÊøóì áóæú ßóÇäó Ýöí ÇáÏøóÇÑö ÈõíõæÊñ
æóÌóÚóáó áöÈóíúÊöåóÇ ÛóáóÞðÇ Úóáóì ÍöÏóÉò ÞóÇáõæÇ áóíúÓó áóåóÇ Ãóäú
ÊõØóÇáöÈóåõ ÈöÂÎóÑó. ÇåÜ ÝóåóÐóÇ ÕóÑöíÍñ Ýöí Ãóäøó ÇáúãõÚúÊóÈóÑó
ÚóÏóãõ æõÌúÏóÇäö ÃóÍóÏò Ýöí ÇáúÈóíúÊö áóÇ Ýöí ÇáÏøóÇÑö.
(Þóæúáõåõ ãöäú ÃóÍúãóÇÁö ÇáÒøóæúÌö) ÕóæóÇÈõåõ ãöäú ÃóÍúãóÇÁö
ÇáúãóÑúÃóÉö ßóãóÇ ÚóÈøóÑó Èöåö Ýöí ÇáúÝóÊóÇæóì ÇáúåöäúÏöíøóÉö Úóäú
ÇáÙøóåöíÑöíøóÉöºº áöÃóäøó ÃóÞóÇÑöÈó ÇáÒøóæúÌö ÃóÍúãóÇÁõ ÇáúãóÑúÃóÉö
æóÃóÞóÇÑöÈóåóÇ ÃóÍúãóÇÄõåõ. ÇåÜ. Í. æóÃõÌöíÈó ÈöÃóäøó ÇáÒøóæúÌó
íõØúáóÞõ Úóáóì ÇáúãóÑúÃóÉö ÃóíúÖðÇ¡ æóåóÐóÇ ÇáÊøóÃúæöíáõ ÈóÚöíÏñ¡
æóåõæó Ýöí ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö ÇáúãóÇÑøóÉö ÃóÈúÚóÏõ (Þóæúáõåõ
æóäóÞóáó ÇáúãõÕóäøöÝõ Úóäú ÇáúãõáúÊóÞóØö ÅáóÎú) æóÚöÈóÇÑóÊõåõ:
æóÝóÑøóÞó Ýöí ÇáúãõáúÊóÞóØö áöÕóÏúÑö ÇáúÅöÓúáóÇãö Èóíúäó ãóÇ ÅÐóÇ
ÌóãóÚó Èóíúäó ÇãúÑóÃóÊóíúäö Ýöí ÏóÇÑò æóÃóÓúßóäó ßõáøðÇ Ýöí ÈóíúÊò
áóåõ ÛóáóÞñ Úóáóì ÍöÏóÉò áößõáøò ãöäúåõãóÇ Ãóäú ÊõØóÇáöÈó ÈöÈóíúÊò
Ýöí ÏóÇÑò Úóáóì ÍöÏóÉòº áöÃóäøóåõ áóÇ íóÊóæóÝøóÑõ Úóáóì ßõáøò
ãöäúåõãóÇ ÍóÞøõåóÇ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó áóåóÇ ÏóÇÑñ Úóáóì ÍöÏóÉò¡
ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãóÑúÃóÉö ãóÚó ÇáúÃóÍúãóÇÁö¡ ÝóÅöäøó ÇáúãõäóÇÝóÑóÉó Ýöí
ÇáÖøóÑóÇÆöÑö ÃóæúÝóÑõ. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: æóåóßóÐóÇ äóÞóáóåõ Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö Úóäú ÇáúãõáúÊóÞóØö
ÇáúãóÐúßõæÑö. æóÇóáøóÐöí ÑóÃóíúÊõåõ Ýöí ÇáúãõáúÊóÞóØö áöÃóÈöí
ÇáúÞóÇÓöãö ÇáúÍõÓóíúäöíøö æóßóÐóÇ Ýöí ÊóÌúäöíÓö ÇáúãõáúÊóÞóØö
ÇáúãóÐúßõæÑö áöáúÅöãóÇãö ÇáúÃõÓúÑõæÔóäöíøö åóßóÐóÇ: ÃóÈóÊú Ãóäú
ÊóÓúßõäó ãóÚó ÖóÑøóÊöåóÇ Ãóæú ÕöåúÑóÊöåóÇ¡ Åäú Ãóãúßóäóåõ Ãóäú
íóÌúÚóáó áóåóÇ ÈóíúÊðÇ Úóáóì ÍöÏóÉò Ýöí ÏóÇÑöåö áóíúÓó áóåóÇ ÛóíúÑõ
Ðóáößó¡ æóáóíúÓó áöáÒøóæúÌö Ãóäú íõÓúßöäó ÇãúÑóÃóÊóåõ æóÃõãøóåõ Ýöí
ÈóíúÊò æóÇÍöÏòº áöÃóäøóåõ íõßúÑóåõ Ãóäú íõÌóÇãöÚóåóÇ æóÝöí ÇáúÈóíúÊö
ÛóíúÑõåõãóǺ æóÅöäú ÃóÓúßóäó ÇáúÃõãøó Ýöí ÈóíúÊö ÏóÇÑöåö
æóÇáúãóÑúÃóÉó Ýöí ÈóíúÊò ÂÎóÑó ÝóáóíúÓó áóåóÇ ÛóíúÑõ Ðóáößó.
æóÐóßóÑó ÇáúÎóÕøóÇÝõ Ãóäøó áóåóÇ Ãóäú ÊóÞõæáó: áóÇ ÃóÓúßõäõ ãóÚó
æóÇáöÏóíúßó æóÃóÞúÑöÈóÇÆöß Ýöí ÇáÏøóÇÑö ÝóÃóÝúÑöÏú áöí ÏóÇÑðÇ.
ÞóÇáó ÕóÇÍöÈõ ÇáúãõáúÊóÞóØö: åóÐöåö ÇáÑøöæóÇíóÉõ ãóÍúãõæáóÉñ Úóáóì
ÇáúãõæÓöÑóÉö ÇáÔøóÑöíÝóÉö¡ æóãóÇ ÐóßóÑúäóÇ ÞóÈúáóåõ Ãóäøó ÅÝúÑóÇÏó
ÈóíúÊò Ýöí ÇáÏøóÇÑö ßóÇÝò ÅäøóãóÇ åõæó Ýöí ÇáúãóÑúÃóÉö ÇáúæóÓóØö
ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ Ýöí ÇáÓøõßúäóì ÈöÇáúãóÚúÑõæÝö. ÇåÜ ÞõáúÊ: æóÇáúÍóÇÕöáõ
Ãóäøó ÇáúãóÔúåõæÑó æóåõæó ÇáúãõÊóÈóÇÏóÑõ ãöäú ÅØúáóÇÞö ÇáúãõÊõæäö
Ãóäøóåõ íóßúÝöíåóÇ ÈóíúÊñ áóåõ ÛóáóÞñ ãöäú ÏóÇÑò ÓóæóÇÁñ ßóÇäó Ýöí
ÇáÏøóÇÑö ÖóÑøóÊõåóÇ Ãóæú ÃóÍúãóÇÄõåóÇ. æóÚóáóì ãóÇ Ýóåöãóåõ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö ãöäú ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÇÑúÊóÖóÇåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ Ýöí
ÔóÑúÍöåö áóÇ íóßúÝöí Ðóáößó ÅÐóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáÏøóÇÑö ÃóÍóÏñ ãöäú
ÃóÍúãóÇÆöåóÇ íõÄúÐöíåóÇ¡ æóßóÐóÇ ÇáÖøóÑøóÉõ ÈöÇáúÃóæúáóì. æóÚóáóì
ãóÇ äóÞóáóåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ Úóäú ãõáúÊóÞóØö ÕóÏúÑö ÇáúÅöÓúáóÇãö
íóßúÝöí ãóÚó ÇáúÃóÍúãóÇÁö áóÇ ãóÚó ÇáÖøóÑøóÉö¡ æóÚóáóì ãóÇ äóÞóáúäóÇ
Úóäú ãõáúÊóÞóØö ÃóÈöí ÇáúÞóÇÓöãö æóÊóÌúäöíÓöåö áöáúÃõÓúÑõæÔóäöíøö
Ãóäøó Ðóáößó íóÎúÊóáöÝõ ÈöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáäøóÇÓö¡ ÝóÝöí ÇáÔøóÑöíÝóÉö
ÐóÇÊö ÇáúíóÓóÇÑö áóÇ ÈõÏøó ãöäú ÅÝúÑóÇÏöåóÇ Ýöí ÏóÇÑò¡ æóãõÊóæóÓøöØö
ÇáúÍóÇáö íóßúÝöíåóÇ ÈóíúÊñ æóÇÍöÏñ ãöäú ÏóÇÑò. æóãóÝúåõæãõåõ Ãóäøó
ãóäú ßóÇäóÊú ãöäú ÐóæóÇÊö ÇáúÅöÚúÓóÇÑö íóßúÝöíåóÇ ÈóíúÊñ æóáóæú ãóÚó
ÃóÍúãóÇÆöåóÇ æóÖóÑøóÊöåóÇ ßóÃóßúËóÑö ÇáúÃóÚúÑóÇÈö æóÃóåúáö ÇáúÞõÑóì
æóÝõÞóÑóÇÁö ÇáúãõÏõäö ÇáøóÐöíäó íóÓúßõäõæäó Ýöí ÇáúÃóÍúæóÇÔö
æóÇáÑøõÈõæÚö¡ æóåóÐóÇ ÇáÊøóÝúÕöíáõ åõæó ÇáúãõæóÇÝöÞõ¡ áöãóÇ ãóÑøó
ãöäú Ãóäøó ÇáúãóÓúßóäó íõÚúÊóÈóÑõ ÈöÞóÏúÑö ÍóÇáöåöãóÇ¡ æóáöÞóæúáöåö
ÊóÚóÇáóì - {ÃóÓúßöäõæåõäøó ãöäú ÍóíúËõ ÓóßóäúÊõãú ãöäú æõÌúÏößõãú}
[ÇáØáÇÞ: 6]- æóíóäúÈóÛöí ÇÚúÊöãóÇÏõåõ Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ åóÐóÇ ÝóÞóÏú
ãóÑøó Ãóäøó ÇáØøóÚóÇãó æóÇáúßõÓúæóÉó íóÎúÊóáöÝóÇäö ÈöÇÎúÊöáóÇÝö
ÇáÒøóãóÇäö æóÇáúãóßóÇäö¡ æóÃóåúáõ ÈöáóÇÏöäóÇ ÇáÔøóÇãöíøóÉö áóÇ
íóÓúßõäõæäó Ýöí ÈóíúÊò ãöäú ÏóÇÑò ãõÔúÊóãöáóÉò Úóáóì ÃóÌóÇäöÈó¡
æóåóÐóÇ Ýöí ÃóæúÓóÇØöåöãú ÝóÖúáðÇ Úóäú ÃóÔúÑóÇÝöåöãú ÅáøóÇ Ãóäú
Êóßõæäó ÏóÇÑðÇ ãóæúÑõæËóÉð Èóíúäó ÅÎúæóÉò ãóËóáðÇ¡ ÝóíóÓúßõäõ ßõáøñ
ãöäúåõãú Ýöí ÌöåóÉò ãöäúåóÇ ãóÚó ÇáöÇÔúÊöÑóÇßö Ýöí ãóÑóÇÝöÞöåóÇ¡
ÝóÅöÐóÇ ÊóÖóÑøóÑóÊú ÒóæúÌóÉõ ÃóÍóÏöåöãú ãöäú ÃóÍúãóÇÆöåóÇ Ãóæú
ÖóÑøóÊöåóÇ æóÃóÑóÇÏó ÒóæúÌõåóÇ ÅÓúßóÇäóåóÇ Ýöí ÈóíúÊò ãõäúÝóÑöÏò
ãöäú ÏóÇÑò áöÌóãóÇÚóÉò ÃóÌóÇäöÈó æóÝöí ÇáúÈóíúÊö ãóØúÈóÎñ æóÎóáóÇÁñ
íóÚõÏøõæäó Ðóáößó ãöäú ÃóÚúÙóãö ÇáúÚóÇÑö Úóáóíúåöãú¡ ÝóíóäúÈóÛöí
ÇáúÅöÝúÊóÇÁõ ÈöáõÒõæãö ÏóÇÑò ãöäú ÈóÇÈöåóÇ¡ äóÚóãú íóäúÈóÛöí Ãóäú
áóÇ íóáúÒóãóåõ ÅÓúßóÇäõåóÇ Ýöí ÏóÇÑò æóÇÓöÚóÉò ßóÏóÇÑö ÃóÈöíåóÇ Ãóæú
ßóÏóÇÑöåö ÇáøóÊöí åõæó ÓóÇßöäñ ÝöíåóǺ áöÃóäøó ßóËöíÑðÇ ãöäú
ÇáúÃóæúÓóÇØö æóÇáúÃóÔúÑóÇÝö íóÓúßõäõæäó ÇáÏøóÇÑó ÇáÕøóÛöíÑóÉó¡
æóåóÐóÇ ãõæóÇÝöÞñ áöãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú ÇáúãõáúÊóÞóØö ãöäú
Þóæúáöåö ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ Ýöí ÇáÓøõßúäóì ÈöÇáúãóÚúÑõæÝö¡
(3/601)
(æóáóÇ íóáúÒóãõåõ ÅÊúíóÇäõåóÇ
ÈöãõÄúäöÓóÉò) æóíóÃúãõÑõåõ ÈöÅöÓúßóÇäöåóÇ Èóíúäó ÌöíÑóÇäò ÕóÇáöÍöíäó
ÈöÍóíúËõ áóÇ ÊóÓúÊóæúÍöÔõ ÓöÑóÇÌöíøóÉñ. æóãõÝóÇÏõåõ Ãóäøó ÇáúÈóíúÊó
ÈöáóÇ ÌöíÑóÇäò áóíúÓó ãóÓúßóäðÇ ÔóÑúÚöíøðÇ ÈóÍúÑñ. æóÝöí ÇáäøóåúÑö:
æóÙóÇåöÑõåõ æõÌõæÈõåóÇ áóæú ÇáúÈóíúÊõ ÎóÇáöíðÇ Úóäú ÇáúÌöíÑóÇäö áóÇ
ÓöíøóãóÇ ÅÐóÇ ÎóÔöíóÊú Úóáóì ÚóÞúáöåóÇ ãöäú ÓóÚóÊöåö. ÞõáúÊ: áóßöäú
äóÙóÑó Ýöíåö ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøõ ÈöãóÇ ãóÑøó Ãóäøó ãóÇ áóÇ ÌöíÑóÇäó
áóåõ ÛóíúÑõ ãóÓúßóäò ÔóÑúÚöíøò¡ ÝóÊóäóÈøóåú (æóáóÇ íóãúäóÚõåóÇ ãöäú
ÇáúÎõÑõæÌö Åáóì ÇáúæóÇáöÏóíúäö) Ýöí ßõáøö ÌõãõÚóÉò Åäú áóãú
íóÞúÏöÑóÇ Úóáóì ÅÊúíóÇäöåóÇ Úóáóì ãóÇ ÇÎúÊóÇÑóåõ Ýöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö
æóáóæú ÃóÈõæåóÇ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÅÐú áóÇ Ôóßøó Ãóäøó ÇáúãóÚúÑõæÝó íóÎúÊóáöÝõ ÈöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáÒøóãóÇäö
æóÇáúãóßóÇäö¡ ÝóÚóáóì ÇáúãõÝúÊöí Ãóäú íóäúÙõÑó Åáóì ÍóÇáö Ãóåúáö
ÒóãóÇäöåö æóÈóáóÏöåö¡ ÅÐú ÈöÏõæäö Ðóáößó áóÇ ÊóÍúÕõáõ ÇáúãõÚóÇÔóÑóÉõ
ÈöÇáúãóÚúÑõæÝö¡ æóÞóÏú ÞóÇáó ÊóÚóÇáóì - {æóáÇ ÊõÖóÇÑøõæåõäøó
áöÊõÖóíøöÞõæÇ Úóáóíúåöäøó} [ÇáØáÇÞ: 6]-.
[ãóØúáóÈñ Ýöí ÇáúßóáóÇãö Úóáóì ÇáúãõÄúäöÓóÉö]
ö (Þóæúáõåõ æóáóÇ íóáúÒóãõåõ ÅÊúíóÇäõåóÇ ÈöãõÄúäöÓóÉò ÅáóÎú) ÞóÇáó
Ýöí ÇáäøóåúÑö: æóáóãú äóÌöÏú Ýöí ßóáóÇãöåöãú ÐößúÑó ÇáúãõÄúäöÓóÉö
ÅáøóÇ Ýöí ÝóÊóÇæóì ÞóÇÑöÆö ÇáúåöÏóÇíóÉö ÞóÇáó ÅäøóåóÇ áóÇ ÊóÌöÈõ
ÅáóÎú (Þóæúáõåõ æóãõÝóÇÏõåõ ÅáóÎú) ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÈóÍúÑö: åóßóÐóÇ
ÞóÇáõæÇ áöáÒøóæúÌö Ãóäú íõÓúßöäóåóÇ ÍóíúËõ ÃóÍóÈøó æóáóßöäú Èóíúäó
ÌöíÑóÇäò ÕóÇáöÍöíäóº æóáóæú ÞóÇáóÊú Åäøóåõ íóÖúÑöÈõäöí æóíõÄúÐöíäöí
ÝóãõÑúåõ Ãóäú íõÓúßöäóäöí Èóíúäó Þóæúãò ÕóÇáöÍöíäóº ÝóÅöäú Úóáöãó
ÇáúÞóÇÖöí Ðóáößó ÒóÌóÑóåõ æóãóäóÚóåõ Úóäú ÇáÊøóÚóÏøöí Ýöí ÍóÞøöåóÇ
æóÅöáøóÇ íóÓúÃóáõ ÇáúÌöíÑóÇäó Úóäú ÕóäöíÚöåö¡ ÝóÅöäú ÕóÏøóÞõæåóÇ
ãóäóÚóåõ Úóäú ÇáÊøóÚóÏøöí Ýöí ÍóÞøöåóÇ¡ æóáóÇ íóÊúÑõßõåóÇ ËóãøóÉó
æóÅöäú áóãú íóßõäú Ýöí ÌöæóÇÑöåóÇ ãóäú íõæËóÞõ Èöåö Ãóæú ßóÇäõæÇ
íóãöíáõæäó Åáóì ÇáÒøóæúÌö ÃóãóÑóåõ ÈöÅöÓúßóÇäöåóÇ Èóíúäó Þóæúãò
ÕóÇáöÍöíäó. ÇåÜ æóáóãú íõÕóÑøöÍõæÇ ÈöÃóäøóåõ íóÖúÑöÈõ æóÅöäøóãóÇ
ÞóÇáõæÇ ÒóÌóÑóåõ æóáóÚóáøóåõº áöÃóäøóåóÇ áóãú ÊóØúáõÈú ÊóÚúÒöíÑóåõ
æóÅöäøóãóÇ ØóáóÈóÊú ÇáúÅöÓúßóÇäó Èóíúäó Þóæúãò ÕóÇáöÍöíäó¡ æóÞóÏú
Úõáöãó ãöäú ßóáóÇãöåöãú Ãóäøó ÇáúÈóíúÊó ÇáøóÐöí áóíúÓó áóåõ ÌöíÑóÇäñ
áóíúÓó ÈöãóÓúßóäò ÔóÑúÚöíøò. ÇåÜ (Þóæúáõåõ áóßöäú äóÙóÑó Ýöíåö
ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøõ ÅáóÎú) Ãóíú äóÙóÑó Ýöí ßóáóÇãö ÇáäøóåúÑö
æóÃõÌöíÈó Úóäúåõ ÈöÍóãúáöåö Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ ÑóÖöíóÊú ÈöÐóáößó æóáóãú
ÊõØóÇáöÈúåõ ÈöãóÓúßóäò áóåõ ÌöíÑóÇäñ. ÝóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó
ÇáúÅöÝúÊóÇÁó ÈöáõÒõæãö ÇáúãõÄúäöÓóÉö æóÚóÏóãöåö íóÎúÊóáöÝõ
ÈöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáúãóÓóÇßöäö æóáóæú ãóÚó æõÌõæÏö ÇáúÌöíÑóÇäö¡ ÝóÅöäú
ßóÇäó ÕóÛöíÑðÇ ßóãóÓóÇßöäö ÇáÑøõÈõæÚö æóÇáúÍöíúÔóÇäö ÝóáóÇ íóáúÒóãõ
áöÚóÏóãö ÇáöÇÓúÊöíÍóÇÔö ÈöÞõÑúÈö ÇáúÌöíÑóÇäö¡ æóÅöäú ßóÇäó ßóÈöíÑðÇ
ßóÇáÏøóÇÑö ÇáúÎóÇáöíóÉö ãöäú ÇáÓøõßøóÇäö ÇáúãõÑúÊóÝöÚóÉö
ÇáúÌõÏóÑóÇäö íóáúÒóãõ áóÇ ÓöíøóãóÇ Åäú ÎóÔöíóÊú Úóáóì ÚóÞúáöåóÇ
ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ ÇáÓøóíøöÏõ ãõÍóãøóÏñ ÃóÈõæ ÇáÓøõÚõæÏö Ýöí ÍóæóÇÔöí
ãöÓúßöíäò¡ æóåõæó ßóáóÇãñ æóÌöíåñº áöÃóäøó ãóÇ Ýöí ÇáÓøöÑóÇÌöíøóÉö
ãöäú ÚóÏóãö ÇááøõÒõæãö ãóÔúÑõæØñ ÈöÔóÑúØóíúäö: ÅÓúßóÇäõåóÇ Èóíúäó
ÌöíÑóÇäò ÕóÇáöÍöíäó¡ æóÚóÏóãõ ÇáöÇÓúÊöíÍóÇÔö¡ ÝóÅöÐóÇ ÃóÓúßóäóåóÇ
Ýöí ÏóÇÑò æóßóÇäó íóÎúÑõÌõ áóíúáðÇ áöíóÈöíÊó ÚöäúÏó ÖóÑøóÊöåóÇ
æóäóÍúæöåö æóáóíúÓó áóåóÇ æóáóÏñ Ãóæú ÎóÇÏöãñ ÊóÓúÊóÃúäöÓõ Èöåö Ãóæú
áóãú íóßõäú ÚöäúÏóåóÇ ãóäú íóÏúÝóÚõ ÚóäúåóÇ ÅÐóÇ ÎóÔöíóÊú ãöäú
ÇááøõÕõæÕö Ãóæú Ðóæöí ÇáúÝóÓóÇÏö ßóÇäó ãöäú ÇáúãõÖóÇÑøóÉö
Çáúãóäúåöíøö ÚóäúåóÇ æóáóÇ ÓöíøóãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÕóÛöíÑóÉó ÇáÓøöäøö
ÝóíóáúÒóãõåõ ÅÊúíóÇäõåóÇ ÈöãõÄúäöÓóÉò Ãóæú ÅÓúßóÇäõåóÇ Ýöí ÈóíúÊò
ãöäú ÏóÇÑò ÚöäúÏó ãóäú áóÇ íõÄúÐöíåóÇ Åäú ßóÇäó ãóÓúßóäðÇ íóáöíÞõ
ÈöÍóÇáöåöãóÇ¡ æóÇóááøóåõ ÓõÈúÍóÇäóåõ ÃóÚúáóãõ.
(Þóæúáõåõ Úóáóì ãóÇ ÇÎúÊóÇÑóåõ Ýöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö) ÇáøóÐöí ÑóÃóíúÊõåõ
Ýöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö ÔóÑúÍö ÇáúãõÎúÊóÇÑö: åóßóÐóÇ Þöíáó áóÇ íóãúäóÚõåóÇ
ãöäú ÇáúÎõÑõæÌö Åáóì ÇáúæóÇáöÏóíúäö æóÞöíáó íóãúäóÚõº æóáóÇ
íóãúäóÚõåõãóÇ ãöäú ÇáÏøõÎõæáö ÅáóíúåóÇ Ýöí ßõáøö ÌõãõÚóÉò
æóÛóíúÑóåõãú ãöäú ÇáúÃóÞóÇÑöÈö Ýöí ßõáøö ÓóäóÉò åõæó ÇáúãõÎúÊóÇÑõ.
ÇåÜ ÝóÞóæúáõåõ åõæó ÇáúãõÎúÊóÇÑõ ãõÞóÇÈöáõåõ ÇáúÞóæúáõ ÈöÇáÔøóåúÑö
Ýöí ÏõÎõæáö ÇáúãóÍóÇÑöãö ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö æóÇáúÝóÊúÍö¡
äóÚóãú ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ ÇÎúÊóÇÑóåõ Ýöí ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö
ÍóíúËõ ÞóÇáó: æóÚóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó Ýöí ÇáäøóæóÇÏöÑö ÊóÞúíöíÏõ
ÎõÑõæÌöåóÇ ÈöÃóäú áóÇ íóÞúÏöÑóÇ Úóáóì ÅÊúíóÇäöåóÇ¡ ÝóÅöäú ÞóÏóÑóÇ
áóÇ ÊóÐúåóÈõ æóåõæó ÍóÓóäñ¡ æóÞóÏú ÇÎúÊóÇÑó ÈóÚúÖõ ÇáúãóÔóÇíöÎö
ãóäúÚóåóÇ ãöäú ÇáúÎõÑõæÌö ÅáóíúåöãóÇ æóÃóÔóÇÑó Åáóì äóÞúáöåö Ýöí
ÔóÑúÍö ÇáúãõÎúÊóÇÑö. æóÇáúÍóÞøõ ÇáúÃóÎúÐõ ÈöÞóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó
ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúÃóÈóæóÇäö ÈöÇáÕøöÝóÉö ÇáøóÊöí ÐóßóÑúÊ¡ æóÅöáøóÇ
íóäúÈóÛöí Ãóäú íóÃúÐóäó áóåóÇ Ýöí ÒöíóÇÑóÊöåöãóÇ Ýöí ÇáúÍöíäö ÈóÚúÏó
ÇáúÍöíäö Úóáóì ÞóÏúÑò ãõÊóÚóÇÑóÝò¡ ÃóãøóÇ Ýöí ßõáøö ÌõãõÚóÉò Ýóåõæó
ÈóÚöíÏñ¡ ÝóÅöäøó Ýöí ßóËúÑóÉö ÇáúÎõÑõæÌö ÝóÊúÍõ ÈóÇÈö ÇáúÝöÊúäóÉö
ÎõÕõæÕðÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÔóÇÈøóÉð æóÇáÒøóæúÌõ ãöäú Ðóæöí ÇáúåóíúÆóÇÊö¡
ÈöÎöáóÇÝö ÎõÑõæÌö ÇáúÃóÈóæóíúäö ÝóÅöäøóåõ ÃóíúÓóÑó. ÇåÜ.
æóåóÐóÇ ÊóÑúÌöíÍñ ãöäúåõ áöÎöáóÇÝö ãóÇ ÐóßóÑó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Ãóäøóåõ
ÇáÕøóÍöíÍõ ÇáúãõÝúÊóì Èöåö ãöäú ÃóäøóåóÇ ÊóÎúÑõÌõ áöáúæóÇáöÏóíúäö
Ýöí ßõáøö ÌõãõÚóÉò ÈöÅöÐúäöåö æóÈöÏõæäöåö¡ æóáöáúãóÍóÇÑöãö Ýöí ßõáøö
ÓóäóÉò ãóÑøóÉð ÈöÅöÐúäöåö
(3/602)
ÒóãöäðÇ ãóËóáðÇ ÝóÇÍúÊóÇÌóåóÇ ÝóÚóáóíúåóÇ
ÊóÚóÇåõÏõåõ æóáóæú ßóÇÝöÑðÇ æóÅöäú ÃóÈóì ÇáÒøóæúÌõ ÝóÊúÍñ (æóáóÇ
íóãúäóÚõåõãóÇ ãöäú ÇáÏøõÎõæáö ÚóáóíúåóÇ Ýöí ßõáøö ÌõãõÚóÉò¡ æóÝöí
ÛóíúÑöåöãóÇ ãöäú ÇáúãóÍóÇÑöãö Ýöí ßõáøö ÓóäóÉò) áóåóÇ ÇáúÎõÑõæÌõ
æóáóåõãú ÇáÏøõÎõæáõ ÒóíúáóÚöíøñ (æóíóãúäóÚõåõãú ãöäú ÇáúßóíúäõæäóÉö)
æóÝöí äõÓúÎóÉò: ãöäú ÇáúÈóíúÊõæÊóÉö áóßöäøó ÚöÈóÇÑóÉó ãõäúáóÇ
ãöÓúßöíäò: ãöäú ÇáúÞóÑóÇÑö (ÚöäúÏóåóÇ) Èöåö íõÝúÊóì ÎóÇäöíøóÉñ¡
æóíóãúäóÚõåóÇ ãöäú ÒöíóÇÑóÉö ÇáúÃóÌóÇäöÈö æóÚöíóÇÏóÊöåöãú
æóÇáúæóáöíãóÉö¡ æóÅöäú ÃóÐöäó ßóÇäóÇ ÚóÇÕöíóíúäö ßóãóÇ ãóÑøó Ýöí
ÈóÇÈö ÇáúãóåúÑö.
æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö: áóåõ ãóäúÚõåóÇ ãöäú ÇáúÛóÒúáö æóßõáøö Úóãóáò æóáóæú
ÊóÈóÑøõÚðÇ áöÃóÌúäóÈöíøò æóáóæú ÞóÇÈöáóÉð Ãóæú ãõÛóÓøöáóÉð -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÈöÏõæäöåö (Þóæúáõåõ ÒóãöäðÇ) Ãóíú ãóÑöíÖðÇ ãóÑóÖðÇ ØóæöíáðÇ
(Þóæúáõåõ ÝóÚóáóíúåóÇ ÊóÚóÇåõÏõåõ) Ãóíú ÈöÞóÏúÑö ÇÍúÊöíóÇÌöåö
ÅáóíúåóÇ¡ æóåóÐóÇ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú áóåõ ãóäú íóÞõæãõ Úóáóíúåö ßóãóÇ
ÞóíøóÏóåõ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö (Þóæúáõåõ æóáóæú ßóÇÝöÑðÇ) º áöÃóäøó
Ðóáößó ãöäú ÇáúãõÕóÇÍóÈóÉö ÈöÇáúãóÚúÑõæÝö ÇáúãóÃúãõæÑö ÈöåóÇ
(Þóæúáõåõ æóÅöäú ÃóÈóì ÇáÒøóæúÌõ) áöÑõÌúÍóÇäö ÍóÞøö ÇáúæóÇáöÏö¡
æóåóáú áóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ¿ ÇáÙøóÇåöÑõ áóÇ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÎóÇÑöÌóÉð
ãöäú ÈóíúÊöåö ÈöÍóÞøò ßóãóÇ áóæú ÎóÑóÌóÊú áöÝóÑúÖö ÇáúÍóÌøö
(Þóæúáõåõ Ýöí ßõáøö ÌõãõÚóÉò) åóÐóÇ åõæó ÇáÕøóÍöíÍõ¡ ÎöáóÇÝðÇ áöãóäú
ÞóÇáó áóåõ ÇáúãóäúÚõ ãöäú ÇáÏøõÎõæáö ãõÚóáøöáðÇ ÈöÃóäøó ÇáúãóäúÒöáó
ãöáúßõåõ¡ æóáóåõ ÍóÞøõ ÇáúãóäúÚö ãöäú ÏõÎõæáö ãöáúßöåö Ïõæäó
ÇáúÞöíóÇãö Úóáóì ÈóÇÈö ÇáÏøóÇÑö¡ æóáöãóäú ÞóÇáó áóÇ ãóäúÚó ãöäú
ÇáÏøõÎõæáö Èóáú ãöäú ÇáúÞóÑóÇÑöº áöÃóäøó ÇáúÝöÊúäóÉó Ýöí ÇáúãõßúËö
æóØõæáö ÇáúßóáóÇãö¡ ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö.
æóÙóÇåöÑõ ÇáúßóäúÒö æóÛóíúÑöåö ÇÎúÊöíóÇÑõ ÇáúÞóæúáö ÈöÇáúãóäúÚö ãöäú
ÇáÏøõÎõæáö ãõØúáóÞðÇ æóÇÎúÊóÇÑóåõ ÇáúÞõÏõæÑöíøõ æóÌóÒóãó Èöåö Ýöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ æóÞóÇáó: æóáóÇ íóãúäóÚõåõãú ãöäú ÇáäøóÙóÑö ÅáóíúåóÇ
æóÇáúßóáóÇãö ãóÚóåóÇ ÎóÇÑöÌó ÇáúãóäúÒöáö ÅáøóÇ Ãóäú íóÎóÇÝó
ÚóáóíúåóÇ ÇáúÝóÓóÇÏó Ýóáóåõ ãóäúÚõåõãú ãöäú Ðóáößó ÃóíúÖðÇ (Þóæúáõåõ
Ýöí ßõáøö ÓóäóÉò) æóÞöíáó Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ
áóåóÇ ÇáúÎõÑõæÌõ æóáóåõãú ÇáÏøõÎõæáõ ÒóíúáóÚöíøñ) ÇáúãõäóÇÓöÈõ
ÅÓúÞóÇØõ åóÐöåö ÇáúÌõãúáóÉö ßóãóÇ Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö. æóÚöÈóÇÑóÉõ
ÇáÒøóíúáóÚöíøö: æóÞöíáó áóÇ íóãúäóÚõåóÇ ãöäú ÇáúÎõÑõæÌö Åáóì
ÇáúæóÇáöÏóíúäö æóáóÇ íóãúäóÚõåõãú ãöäú ÇáÏøõÎõæáö ÚóáóíúåóÇ Ýöí
ßõáøö ÌõãõÚóÉò ÅáóÎú (Þóæúáõåõ æóíóãúäóÚõåõãú ãöäú ÇáúßóíúäõæäóÉö)
ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáÖøóãöíÑó ÚóÇÆöÏñ Åáóì ÇáúÃóÈóæóíúäö
æóÇáúãóÍóÇÑöãö (Þóæúáõåõ æóÝöí äõÓúÎóÉò ãöäú ÇáúÈóíúÊõæÊóÉö ÅáóÎú)
æóÈöåö ÚóÈøóÑó Ýöí ÇáäøóåúÑö¡ æóÊóÚúÈöíÑõ ãõäúáóÇ ãöÓúßöíäò
íõÄóíøöÏõ ÇáäøõÓúÎóÉó ÇáúÃõæáóì¡ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö
æóÇáúÈóÍúÑö¡ æóíõÄóíøöÏõåõ ãóÇ ãóÑøó ãöäú ÇáÊøóÚúáöíáö ÈöÃóäøó
ÇáúÝöÊúäóÉó Ýöí ÇáúãõßúËö æóØõæáö ÇáúßóáóÇãö (Þóæúáõåõ æóíóãúäóÚõåóÇ
ÅáóÎú) æóáóÇ ÊóÊóØóæøóÚõ áöáÕøóáóÇÉö æóÇáÕøóæúãö ÈöÛóíúÑö ÅÐúäö
ÇáÒøóæúÌö ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö.
ÞõáúÊ: íóäúÈóÛöí ÊóÞúíöíÏõ ÇáÕøóáóÇÉö ÈöÕóáóÇÉö ÇáÊøóåóÌøõÏö Ýöí
Çááøóíúáöº áöÃóäøó Ýöí Ðóáößó ãóäúÚðÇ áöÍóÞøöåö æóÊóäúÞöíÕðÇ
áöÌóãóÇáöåóÇ ÈöÇáÓøóåóÑö æóÇáÊøóÚóÈö æóÌóãóÇáõåóÇ ÍóÞøõåõ ÃóíúÖðÇ
ßóãóÇ ãóÑøó¡ ÃóãøóÇ ÛóíúÑõåõ æóáóÇ ÓöíøóãóÇ ÇáÓøõäóäõ ÇáÑøóæóÇÊöÈõ
ÝóáóÇ æóÌúåó áöãóäúÚöåóÇ ãöäúåóÇ ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì (Þóæúáõåõ
æóÇáúæóáöíãóÉö) ÙóÇåöÑõåõ æóáóæú ßóÇäóÊú ÚöäúÏó ÇáúãóÍóÇÑöãö¡º
áöÃóäøóåóÇ ÊóÔúÊóãöáõ Úóáóì ÌóãúÚò ÝóáóÇ ÊóÎúáõæ ãöäú ÇáúÝóÓóÇÏö
ÚóÇÏóÉð ÑóÍúãóÊöíøñ (Þóæúáõåõ æóßõáøö Úóãóáò æóáóæú ÊóÈóÑøõÚðÇ
áöÃóÌúäóÈöíøò) ßóÐóÇ ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÍúËðÇ ÍóíúËõ ÞóÇáó:
æóíóäúÈóÛöí ÚóÏóãõ ÊóÎúÕöíÕö ÇáúÛóÒúáö¡ Èóáú áóåõ Ãóäú íóãúäóÚóåóÇ
ãöäú ÇáúÃóÚúãóÇáö ßõáøöåóÇ ÇáúãõÞúÊóÖöíóÉö áöáúßóÓúÈöº áöÃóäøóåóÇ
ãõÓúÊóÛúäöíóÉñ Úóäúåõ áöæõÌõæÈö ßöÝóÇíóÊöåóÇ Úóáóíúåö æóßóÐóÇ ãöäú
ÇáúÚóãóáö ÊóÈóÑøõÚðÇ áöÃóÌúäóÈöíøò ÈöÇáúÃóæúáóì. ÇåÜ æóÞóæúáõåõ
ÈöÇáúÃóæúáóì íõäóÇÝöí Þóæúáó ÇáÔøóÇÑöÍö æóáóæú ÊóÈóÑøõÚðÇ
áöÇÞúÊöÖóÇÁö áóæú ÇáúæóÕúáöíøóÉö ßóæúäó ÛóíúÑö ÇáÊøóÈóÑøõÚö Ãóæúáóì
æóåõæó ÛóíúÑõ ÕóÍöíÍò ßóÐóÇ Þöíáó. æóÞóÏú íõÌóÇÈõ ÈöÃóäøó ãóÇ ßóÇäó
ÛóíúÑó ÊóÈóÑøõÚò Èóáú ÈöÇáúÃõÌúÑóÉö ÞóÏú íóÓúÊóÏúÚöí ÎõÑõæÌóåóÇ
áöãõØóÇáóÈóÉö ÇáúÃóÌúäóÈöíøö ÈöÇáúÃõÌúÑóÉö ÊóÃóãøóáú. ÞõáúÊ: Ëõãøó
Åäøó Þóæúáóåõãú áóåõ ãóäúÚõåóÇ ãöäú ÇáúÛóÒúáö íóÔúãóáõ ÛóÒúáóåóÇ
áöäóÝúÓöåóÇ¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÇáúÚöáøóÉõ Ýöíåö ÇáÓøóåóÑõ æóÇáÊøóÚóÈõ
ÇáúãõäúÞöÕõ áöÌóãóÇáöåóÇ Ýóáóåõ ãóäúÚõåóÇ ÚóãøóÇ íõÄóÏøöí Åáóì
Ðóáößó áóÇ ãóÇ Ïõæäóåõ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÇáúÚöáøóÉõ ÇÓúÊöÛúäóÇÁóåóÇ
Úóäú ÇáúßóÓúÈö ßóãóÇ ãóÑøó¡ ÝóÝöíåö ÃóäøóåóÇ ÞóÏú ÊóÍúÊóÇÌõ Åáóì ãóÇ
áóÇ íóáúÒóãõ ÇáÒøóæúÌó ÔöÑóÇÄõåõ áóåóÇ¡ æóÇóáøóÐöí íóäúÈóÛöí
ÊóÍúÑöíÑõåõ Ãóäú íóßõæäó áóåõ ãóäúÚõåóÇ Úóäú ßõáøö Úóãóáò íõÄóÏøöí
Åáóì ÊóäúÞöíÕö ÍóÞøöåö Ãóæú ÖóÑóÑöåö Ãóæú Åáóì ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú
ÈóíúÊöåö ÃóãøóÇ ÇáúÚóãóáõ ÇáøóÐöí áóÇ ÖóÑóÑó áóåõ Ýöíåö ÝóáóÇ æóÌúåó
áöãóäúÚöåóÇ Úóäúåõ ÎõÕõæÕðÇ Ýöí ÍóÇáö ÛóíúÈóÊöåö ãöäú ÈóíúÊöåö¡
ÝóÅöäøó ÊóÑóßó ÇáúãóÑúÃóÉó ÈöáóÇ Úóãóáò Ýöí ÈóíúÊöåóÇ íõÄóÏøöí Åáóì
æóÓóÇæöÓö ÇáäøóÝúÓö æóÇáÔøóíúØóÇäö Ãóæú ÇáöÇÔúÊöÛóÇáö ÈöãóÇ áóÇ
íóÚúäöí ãóÚó ÇáúÃóÌóÇäöÈö æóÇáúÌöíÑóÇäö (Þóæúáõåõ æóáóæú ÞóÇÈöáóÉð
æóãõÛóÓøöáóÉð) Ãóíú ÇáøóÊöí ÊóÛúÓöáõ ÇáúãóæúÊóì ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÎóÇäöíøóÉö¡ æóäóÞóáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÚóäúåóÇ ÊóÞúíöíÏó ÎõÑõæÌöåóÇ
ÈöÅöÐúäö ÇáÒøóæúÌö ÈóÚúÏóãóÇ äóÞóáó Úóäú ÇáäøóæóÇÒöáö Ãóäøó áóåóÇ
(3/603)
áöÊóÞóÏøõãö ÍóÞøöåö Úóáóì ÝóÑúÖö
ÇáúßöÝóÇíóÉö¡ æóãöäú ãóÌúáöÓö ÇáúÚöáúãö ÅáøóÇ áöäóÇÒöáóÉò ÇãúÊóäóÚó
ÒóæúÌõåóÇ ãöäú ÓõÄóÇáöåóÇ¡ æóãöäú ÇáúÍóãøóÇãö ÅáøóÇ ÇáäøõÝóÓóÇÁó
æóÅöäú ÌóÇÒó ÈöáóÇ ÊóÒóíøõäò æóßóÔúÝö ÚóæúÑóÉö ÃóÍóÏò. ÞóÇáó
ÇáúÈóÇÞóÇäöíøõ: æóÚóáóíúåö ÝóáóÇ ÎöáóÇÝó Ýöí ãóäúÚöåöäøó áöáúÚöáúãö
ÈößóÔúÝö ÈóÚúÖöåöäøó¡ æóßóÐóÇ Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö ãóÚúÒöíøðÇ
áöáúßóãóÇáö. .
(æóÊõÝúÑóÖõ) ÇáäøóÝóÞóÉõ ÈöÃóäúæóÇÚöåóÇ ÇáËøóáóÇËóÉö (áöÒóæúÌóÉö
ÇáúÛóÇÆöÈö) ãõÏøóÉó ÓóÝóÑò ÕóíúÑóÝöíøóÉñ æóÇÓúÊóÍúÓóäóåõ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö æóáóæú ãóÝúÞõæÏðÇ (æóØöÝúáöåö) æóãöËúáõåõ ßóÈöíÑñ Òóãöäñ
æóÃõäúËóì ãõØúáóÞðÇ (æóÃóÈóæóíúåö) ÝóÞóØú¡ ÝóáóÇ ÊõÝúÑóÖõ
áöãóãúáõæßöåö æóÃóÎöíåö¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáúÎõÑõæÌó ÈöáóÇ ÅÐúäöåö¡ æóÇÞúÊóÕóÑó Úóáóíúåö Ýöí ÇáúÝóÊúÍö¡
æóÞóæøóì Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÇáúÃóæøóáó ÈöãóÇ Úóáøóáó Èöåö ÇáÔøóÇÑöÍõ
(Þóæúáõåõ Úóáóì ÝóÑúÖö ÇáúßöÝóÇíóÉö) ÈöÎöáóÇÝö ÝóÑúÖö ÇáúÚóíúäö
ßóÇáúÍóÌøö ÝóáóåóÇ ÇáúÎõÑõæÌõ Åáóíúåö ãóÚó ãóÍúÑóãò (Þóæúáõåõ æóãöäú
ãóÌúáöÓö ÇáúÚöáúãö) ãóÚúØõæÝñ Úóáóì Þóæúáöåö ãöäú ÇáúÛóÒúáö¡ ÝóÅöäú
áóãú ÊóÞóÚú áóåóÇ äóÇÒöáóÉñ¡ æóÃóÑóÇÏóÊú ÇáúÎõÑõæÌó áöÊóÚóáøõãö
ãóÓóÇÆöáö ÇáúæõÖõæÁö æóÇáÕøóáóÇÉö¡ Åäú ßóÇäó ÇáÒøóæúÌõ íóÍúÝóÙõ
Ðóáößó æóíõÚóáøöãõåóÇ áóåõ ãóäúÚõåóÇ¡ æóÅöáøóÇ ÝóÇáúÃóæúáóì Ãóäú
íóÃúÐóäó áóåóÇ ÃóÍúíóÇäóÇ ÈóÍúÑñ.
ãóØúáóÈñ Ýöí ãóäúÚö ÇáäøöÓóÇÁö ãöäú ÇáúÍóãøóÇãö (Þóæúáõåõ æóãöäú
ÇáúÍóãøóÇãö ÅáóÎú) ÇáúãóäúÚõ ãöäúåõ Þóæúáõ ÇáúÝóÞöíåö¡ æóÎóÇáóÝóåõ
ÞóÇÖöí ÎóÇäú ÝóÞóÇáó: ÏõÎõæáõåõ ãóÔúÑõæÚñ áöáäøöÓóÇÁö æóÇáÑøöÌóÇáö¡
ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ ÞóÇáóåõ ÈóÚúÖõ ÇáäøóÇÓö¡ áóßöäú ÅäøóãóÇ íõÈóÇÍõ ÅÐóÇ
áóãú íóßõäú Ýöíåö ÅäúÓóÇäñ ãóßúÔõæÝõ ÇáúÚóæúÑóÉö. ÇåÜ æóÚóáóì Ðóáößó
ÝóáóÇ ÎöáóÇÝó Ýöí ãóäúÚöåöäøó áöáúÚöáúãö ÈöÃóäøó ßóËöíÑðÇ ãöäúåõäøó
ãóßúÔõæÝõ ÇáúÚóæúÑóÉö¡ æóÞóÏú æóÑóÏóÊú ÃóÍóÇÏöíËõ ÊõÄóíøöÏõ Þóæúáó
ÇáúÝóÞöíåö æóæóÑóÏó ÇÓúÊöËúäóÇÁõ ÇáäøõÝóÓóÇÁö æóÇáúãóÑöíÖóÉö¡
æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö¡ æóÞóÇáó ÞóÈúáóåõ: æóÍóíúËõ ÃóÈóÍúäóÇ
áóåóÇ ÇáúÎõÑõæÌó ÝóÅöäøóãóÇ íõÈóÇÍõ ÈöÔóÑúØö ÚóÏóãö ÇáÒøöíäóÉö
æóÊóÛúíöíÑö ÇáúåóíúÆóÉö Åáóì ãóÇ íóßõæäõ ÏóÇÚöíóÉð áöäóÙóÑö
ÇáÑøöÌóÇáö æóÇáöÇÓúÊöãóÇáóÉö. ÞóÇáó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - {æóáÇ
ÊóÈóÑøóÌúäó ÊóÈóÑøõÌó ÇáúÌóÇåöáöíøóÉö ÇáÃõæáóì} [ÇáÃÍÒÇÈ: 33]- ÇåÜ
æóÃóÔóÇÑó ÇáÔøóÇÑöÍõ ÈöÞóæúáöåö æóÅöäú ÌóÇÒó Åáóì Þóæúáö ÞóÇÖöí
ÎóÇäú¡ æóÅöáóì Ãóäøóåõ áóÇ íõäóÇÝöí ãóäúÚó ÇáÒøóæúÌö áóåóÇ ãöäú
ÏõÎõæáöåö ãóÚó ãóÔúÑõæÚöíøóÊöåö áóåóÇ ßóãóÇ áóÇ íõäóÇÝöí ãóäúÚóåóÇ
ãöäú Õóæúãö ÇáäøóÝúáö æóÅöäú ßóÇäó ãóÔúÑõæÚðÇ¡ äóÚóãú íõäóÇÝöí
ãóäúÚóåóÇ ãöäú ÏõÎõæáöåö æóáóæú ÈöÅöÐúäö ÇáÒøóæúÌö æóÇáÙøóÇåöÑõ
Ãóäøóåõ ãõÑóÇÏõ ÇáúÝóÞöíåö ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ Ýóåöãóåõ
ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøõ.
[ãóØúáóÈñ Ýöí ÝóÑúÖö ÇáäøóÝóÞóÉö áöÒóæúÌóÉö ÇáúÛóÇÆöÈö]
ö (Þóæúáõåõ æóÊõÝúÑóÖõ ÇáäøóÝóÞóÉõ) æóßóÐóÇ áóæú ßóÇäóÊú ãóÝúÑõæÖóÉð
æóãóÖóÊú ãõÏøóÉñ Ëõãøó ÛóÇÈó áóåóÇ ÃóÎóÐó ÇáúãóÇÖöíó ãöäú ãóÇáöåö
ÇáúãóÐúßõæÑö ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö (Þóæúáõåõ ãõÏøóÉó
ÓóÝóÑò) ãõÊóÚóáøöÞñ ÈöÇáúÛóÇÆöÈö (Þóæúáõåõ æóÇÓúÊóÍúÓóäóåõ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö) ÞóÇáó: æóåõæó ÞóíúÏñ ÍóÓóäñ íóÌöÈõ ÍöÝúÙõåõ ÝóÅöäøóåõ
ÝöíãóÇ ÏõæäóåóÇ íóÓúåõáõ ÅÍúÖóÇÑõåõ æóãõÑóÇÌóÚóÊõåõ. ÇåÜ áóßöäú Ýöí
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö: æóíóÝúÑöÖõ ÇáúÞóÇÖöí äóÝóÞóÉó ÚõÑúÓö ÇáúÛóÇÆöÈö
Úóäú ÇáúÈóáóÏö ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÈóíúäóåõãóÇ ãõÏøóÉõ ÓóÝóÑò Ãóæú áóÇ
ßóãóÇ Ýöí ÇáúãõäúíóÉö¡ æóíóäúÈóÛöí Ãóäú ÊõÝúÑóÖó äóÝóÞóÉõ ÚõÑúÓö
ÇáúãõÊóæóÇÑöí Ýöí ÇáúÈóáóÏö¡ æóíóÏúÎõáó Ýöíåö ÇáúãóÝúÞõæÏõ. ÇåÜ. Í.
æóÝöí ÇáúÍóãóæöíøö Úóäú ÇáúÈõÑúÌóäúÏöíøö Úóäú ÇáúÞõäúíóÉö Úóäú
ÇáúãõÍöíØö: ÓóæóÇÁñ ßóÇäóÊú ÇáúÛóíúÈóÉõ ãõÏøóÉó ÓóÝóÑò Ãóæú áóÇ¡
ÍóÊøóì áóæú ÐóåóÈó Åáóì ÇáúÞóÑúíóÉö æóÊóÑóßóåóÇ Ýöí ÇáúÈóáóÏö
ÝóáöáúÞóÇÖöí Ãóäú íóÝúÑöÖó áóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉó. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ
æóØöÝúáöåö) Ãóíú ÇáúÝóÞöíÑö ÇáúÍõÑøö Ø (Þóæúáõåõ æóãöËúáõåõ ßóÈöíÑñ
Òóãöäñ) ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ÇáöÇÈúäõ ÇáúÚóÇÌöÒõ Úóäú ÇáúßóÓúÈö áöãóÑóÖò
Ãóæú ÛóíúÑöåö ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí ÈóíóÇäõåõ (Þóæúáõåõ æóÃõäúËóì
ãõØúáóÞðÇ) Ãóíú æóáóæú ÛóíúÑó ãóÑöíÖóÉòº áöÃóäøó ãõÌóÑøóÏó
ÇáúÃõäõæËóÉö ÚóÌúÒñ Ø æóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöåóÇ ÇáúÈöäúÊõ ÇáúÝóÞöíÑóÉõ
(Þóæúáõåõ æóÃóÈóæóíúåö) Ãóíú ÇáúÝóÞöíÑóíúäö æóáóæú ÞóÇÏöÑóíúäö Úóáóì
ÇáúßóÓúÈö Úóáóì ÃóÍóÏö ÇáúÞóæúáóíúäö ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí (Þóæúáõåõ ÝóáóÇ
ÊõÝúÑóÖõ áöãóãúáõæßöåö æóÃóÎöíåö) ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ßõáøõ Ðöí ÑóÍöãò
ãóÍúÑóãò ãöãøóÇ Óöæóì ÞóÑóÇÈóÉö ÇáúæöáóÇÏöº áöÃóäøó äóÝóÞóÊóåõãú áóÇ
ÊóÌöÈõ ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁö¡ æóáöåóÐóÇ áóíúÓó áóåõãú Ãóäú íóÃúÎõÐõæÇ
ãöäú ãóÇáöåö ÔóíúÆðÇ ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁö ÅÐóÇ ÙóÝöÑõæÇ Èöåö ÝóßóÇäó
ÇáúÞóÖóÇÁõ Ýöí ÍóÞøöåöãú ÇÈúÊöÏóÇÁó ÅíÌóÇÈò æóáóÇ íóÌõæÒõ Ðóáößó
Úóáóì ÇáúÛóÇÆöÈö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáÒøóæúÌóÉö æóÞóÑóÇÈóÉö ÇáúæöáóÇÏöº
áöÃóäøó áóåõãú ÇáúÃóÎúÐó ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁö ÈöáóÇ ÑöÖóÇåõ¡
(3/604)
æóáóÇ íóÞúÖöí Úóäúåõ Ïóíúäóåõº áöÃóäøóåõ
ÞóÖóÇÁñ Úóáóì ÇáúÛóÇÆöÈö (Ýöí ãóÇáò áóåõ ãöäú ÌöäúÓö ÍóÞøöåöãú)
ßóÊöÈúÑò Ãóæú ØóÚóÇãò¡ ÃóãøóÇ ÎöáóÇÝõåõ ÝóíóÝúÊóÞöÑõ áöáúÈóíúÚö¡
æóáóÇ íõÈóÇÚõ ãóÇáõ ÇáúÛóÇÆöÈö ÇÊøöÝóÇÞðÇ (ÚöäúÏó) Ãóæú Úóáóì (ãóäú
íõÞöÑøõ Èöåö) ÚöäúÏóåõ áöáúÃóãóÇäóÉö¡ æóÚóáóì áöáÏøóíúäö¡ æóíóÈúÏóÃõ
ÈöÇáúÃóæøóáö¡ æóíõÞúÈóáõ Þóæúáõ ÇáúãõæÏöÚö Ýöí ÇáÏøóÝúÚö
áöáäøóÝóÞóÉö áóÇ ÇáúãóÏúíõæäö ÅáøóÇ ÈöÈóíøöäóÉò Ãóæú ÅÞúÑóÇÑöåóÇ
ÈóÍúÑñ æóÓóíóÌöíÁõº æóáóæú ÃóäúÝóÞóÇ ÈöáóÇ ÝóÑúÖò ÖóãöäóÇ ÈöáóÇ
ÑõÌõæÚò (æóÈöÇáÒøóæúÌöíøóÉö æó) ÈöÞóÑóÇÈóÉö (ÇáúæöáóÇÏö æóßóÐóÇ)
ÇáúÍõßúãõ ËóÇÈöÊñ (ÅÐóÇ Úóáöãó ÞóÇÖò ÈöÐóáößó) Ãóíú ÈöãóÇáò
æóÒóæúÌöíøóÉò æóäóÓóÈò¡ æóáóæú Úóáöãó
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ýóíóßõæäõ ÇáúÞóÖóÇÁõ Ýöí ÍóÞøöåöãú ÅÚóÇäóÉð æóÝóÊúæðì ãöäú ÇáúÞóÇÖöí
ßóãóÇ Ýöí ÇáÏøõÑóÑö. æóíóÑöÏõ Çáúãóãúáõæßõ ÝóÅöäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó
ÚóÇÌöÒðÇ Úóäú ÇáúßóÓúÈö æóÇãúÊóäóÚó ãóæúáóÇåõ ãöäú ÇáúÅöäúÝóÇÞö
Úóáóíúåö ÝóÅöäøó áóåõ ÇáúÃóÎúÐó ãöäú ãóÇáö ãóæúáóÇåõ¡ æóãõÞúÊóÖóÇåõ
Ãóäú íóÝúÑöÖó áöáúÚóÇÌöÒö Ýöí ãóÇáö ãóæúáóÇåõ¡ ÅáøóÇ Ãóäú íõÌóÇÈó
ÈöÃóäøó ÇáúÚóÈúÏó áóÇ íóÌöÈõ áóåõ Ïóíúäñ Úóáóì ãóæúáóÇåõ
ÝóáúíõÊóÃóãøóáú. æóÅöÐóÇ áóãú íóÌöÏú ãóÇ íóÃúßõáõåõ Ýöí ÈóíúÊö
ãóæúáóÇåõ æóáóãú íóÝúÑöÖú áóåõ ÇáúÞóÇÖöí ßóíúÝó íóÝúÚóáõ æóíóäúÈóÛöí
Ãóäú íõÄúÌöÑóåõ ÈöÞóÏúÑö äóÝóÞóÊöåö áóæú ÞóÇÏöÑðÇ Úóáóì ÇáúßóÓúÈö
æóíóÈöíÚóåõ áóæú ÚóÇÌöÒðÇ ßóãóÇ íóÃúÊöí Ýöí ÇáúÚóÈúÏö ÇáúæóÏöíÚóÉö¡
æóáóãú ÃóÑóåõ ÝóáúíõÑóÇÌóÚú.
(Þóæúáõåõ æóáóÇ íóÞúÖöí Úóäúåõ Ïóíúäóåõ) Ýóáóæú ÃóÍúÖóÑó ÕóÇÍöÈõ
ÇáÏøóíúäö ÛóÑöíãðÇ Ãóæú ãõæÏöÚðÇ áöáúÛóÇÆöÈö áóãú íóÃúãõÑúåõ
ÇáúÞóÇÖöí ÈöÞóÖóÇÁö ÇáÏøóíúäö æóÅöäú ßóÇäó ãõÞöÑøðÇ ÈöÇáúãóÇáö
æóÈöÏóíúäöåöº áöÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó ÅäøóãóÇ íóÃúãõÑõ Ýöí ÍóÞøö
ÇáúÛóÇÆöÈö ÈöãóÇ íóßõæäõ äóÙóÑðÇ áóåõ æóÍöÝúÙðÇ áöãöáúßöåö. æóÝöí
ÇáúÅöäúÝóÇÞö Úóáóì ÒóæúÌóÊöåö ãöäú ãóÇáöåö ÍöÝúÙõ ãöáúßöåö¡ æóÝöí
æóÝóÇÁö Ïóíúäöåö ÞóÖóÇÁñ Úóáóíúåö ÈöÞóæúáö ÇáúÛóíúÑö ÈóÍúÑñ Úóäú
ÇáÐøóÎöíÑóÉö. æóáóÇ íóÑöÏõ Çáúãóãúáõæßóº áöÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó áóÇ
íóÞúÖöí Úóáóì ãóæúáóÇåõ ÈöäóÝóÞóÊöåö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáÒøóæúÌóÉö
ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõº áöÃóäøóåõ ÞóÖóÇÁñ Úóáóì ÇáúÛóÇÆöÈö) ÚöáøóÉñ
áöÞóæúáöåö æóáóÇ ÊõÝúÑóÖõ æóáöÞóæúáöåö æóáóÇ íóÞúÖöí (Þóæúáõåõ Ýöí
ãóÇáò áóåõ) ÝóáóæúáóÇ ãóÇáó áóåõ ÝóíóÐúßõÑõåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ Ø
(Þóæúáõåõ ßóÊöÈúÑò) åõæó ÛóíúÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ãöäú ÇáÐøóåóÈö Ãóæú
ãöäúåõ æóãöäú ÇáúÝöÖøóÉö. æóÝöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö ßóÈõÑøò¡ æóíõÛúäöí
Úóäúåõ Þóæúáõåõ Ãóæú ØóÚóÇãò ÝóßóÇäó ÇáúÃóæøóáõ Ãóæúáóì¡ æóÏóÎóáó
Ýöíåö ÇáÏøóÑóÇåöãõ æóÇáÏøóäóÇäöíÑõ ÈöÇáúÃóæúáóì. ÞóÇáó
ÇáÒøóíúáóÚöíøõ: æóÇáÊøöÈúÑõ ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáÏøóÑóÇåöãö Ýöí åóÐóÇ
ÇáúÍõßúãöº áöÃóäøóåõ íóÕúáõÍõ ÞöíãóÉð áöáúãóÖúÑõæÈö. ÇåÜ æóíóäúÈóÛöí
ÊóÞúíöíÏõåõ ÈöãóÇ ÅÐóÇ æóÞóÚó Èöåö ÇáÊøóÚóÇãõáõ ßóãóÇ ÞóÇáóåõ
ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ.
(Þóæúáõåõ Ãóæú ØóÚóÇãò) ÒóÇÏó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÛóíúÑöåö Ãóæú ßõÓúæóÉò
(Þóæúáõåõ ÃóãøóÇ ÎöáóÇÝõåõ) Ãóíú ÎöáóÇÝõ ÌöäúÓö ÇáúÍóÞøö ßóÚõÑõæÖò
æóÚóÞóÇÑò (Þóæúáõåõ ÚöäúÏó Ãóæú Úóáóíøó ÅáóÎú) íóÔúãóáõ ãóÇ ßóÇäó
ãóÇáó æóÏöíÚóÉò Ãóæú ãõÖóÇÑóÈóÉò ÈóÍúÑñ¡ æóãöËúáõåõ ÇáöÇÓúÊöÍúÞóÇÞõ
Ýöí ÛóáøóÉö ÇáúæóÞúÝö ÅÐóÇ ÃóÞóÑøó Èöåö ÇáäøóÇÙöÑõ ßóãóÇ ÃóÝúÊóì
Èöåö Ýöí ÇáúÍóÇãöÏöíøóÉöº áöÃóäøó ÇáäøóÇÙöÑó ßóæóßöíáò Úóäú Ãóåúáö
ÇáúæóÞúÝö¡ æóßóÐóÇ ÛóáøóÉõ ÇáúÚóÈúÏö æóÇáÏøóÇÑö ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö¡
æóÞóíøóÏó Èößóæúäö ÇáúãóÇáö ÚöäúÏó ÔóÎúÕò¡ ÅÐú áóæú ßóÇäó Ýöí
ÈóíúÊöåö æóÚóáöãó ÇáúÞóÇÖöí ÈöÇáäøößóÇÍö ÝóÑóÖó áóåóÇ Ýöíåöº
áöÃóäøóåõ ÅíÝóÇÁñ áöÍóÞøöåóÇ áóÇ ÞóÖóÇÁñ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö
ÈöÇáäøóÝóÞóÉö¡ ßóãóÇ áóæú ÃóÞóÑøó ÈöÏóíúäò Ëõãøó ÛóÇÈó æóáóåõ ãöäú
ÌöäúÓöåö ãóÇáñ Ýöí ÈóíúÊöåö íóÞúÖöí áöÕóÇÍöÈö ÇáÏøóíúäö Ýöíåö
ÈóÍúÑñ¡ æóÞóíøóÏó ÈöÅöÞúÑóÇÑöåö ÈöãóÇ ÐóßóÑó áöãóÇ íóÃúÊöí ÞóÑöíÈðÇ
(Þóæúáõåõ æóíóÈúÏóÃõ ÈöÇáúÃóæøóáö) Ãóíú ÈöãóÇáö ÇáúæóÏöíÚóÉöº
áöÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó äóÕøóÈó äóÇÙöÑðÇ ÝóíóÈúÏóÃõ Èöåöº áöÃóäøóåõ
ÃóäúÙóÑõ áöáúÛóÇÆöÈöº áöÃóäøó ÇáÏøóíúäó ãóÍúÝõæÙñ áóÇ íóÍúÊóãöáõ
ÇáúåóáóÇßó¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúæóÏöíÚóÉö ÝóÊúÍñ æóÐóÎöíÑóÉñ. æóÝöí
ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö: ÇáúæóÏöíÚóÉõ Ãóæúáóì ãöäú ÇáÏøóíúäö
Ýöí ÇáúÈõÏóÇÁóÉö ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö ãöäúåóÇ. æóÐóßóÑó ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ
Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó æóÇáÓøõáúØóÇäõ æóæóáöíøó ÇáúíóÊöíãö
æóÇáúãõÊóæóáøöíó íóÌöÈõ Úóáóíúåöãú ÇáúÚóãóáõ ÈöãóÇ åõæó ÇáúÃóæúáóì
æóÅöáøóÇ äóÙóÑó ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì. ÇåÜ ÊóÃóãøóáú. ÞõáúÊ: æóÅöÐóÇ
ÎóÇÝó ÅÝúáóÇÓó ÇáúãóÏúíõæäö Ãóæú åóÑóÈóåõ Ãóæú ÅäúßóÇÑóåõ
ÝóÇáúÈõÏóÇÁóÉõ Èöåö Ãóæúáóì (Þóæúáõåõ áóÇ ÇáúãóÏúíõæäö) æóÇáúÝóÑúÞõ
Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó áóåõ æöáóÇíóÉõ ÇáúÅöáúÒóÇãö¡ ÝóÅöÐóÇ ÝóÑóÖó
ÇáäøóÝóÞóÉó Ýöí Ðóáößó ÇáúãóÇáö ÕóÇÑó ÇáúãõæÏöÚõ ãóÃúãõæÑðÇ
ÈöÇáÏøóÝúÚö ãöäúåõ Åáóì ÇáúãóÝúÑõæÖö áóåõ¡ ÝóÅöÐóÇ ÇÏøóÚóì ÏóÝúÚó
ÇáúÃóãóÇäóÉö ÕõÏøöÞó¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãóÏúíõæäö ÝóÅöäøóåõ áóÇ
íõÕóÏøóÞõº áöÃóäøóåõ íóÏøóÚöí ËõÈõæÊó Ïóíúäò áóåõ ÈöÐöãøóÉö
ÇáúÛóÇÆöÈö áöãóÇ ÊóÞóÑøóÑó Ãóäøó ÇáÏøõíõæäó ÊõÞúÖóì ÈöÃóãúËóÇáöåóÇ
(Þóæúáõåõ Ãóæú ÅÞúÑóÇÑöåóÇ) ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÍúËðÇ¡
æóÚóáøóáóåõ ÈöÃóäøóåóÇ ãõÞöÑøóÉñ Úóáóì äóÝúÓöåóÇ. ÇåÜ Ãóíú áöÃóäøó
ÇáäøóÝóÞóÉó ÊóÕöíÑõ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö ÏóíúäðÇ áóåóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö.
ÞõáúÊ: áóßöäú íóäúÈóÛöí ÕöÍøóÉõ ÅÞúÑóÇÑöåóÇ Ýöí ÍóÞøö äóÝúÓöåóÇ¡
ÝóáóÇ ÊóÑúÌöÚõ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö áóÇ Ýöí ÍóÞøö ÇáÒøóæúÌö ÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ æóáóæú ÃóäúÝóÞóÇ ÅáóÎú) åóÐöåö ÇáúÌõãúáóÉõ Ýöí ÈóÚúÖö
ÇáäøõÓóÎö ãóÐúßõæÑóÉñ ÞóÈúáó Þóæúáöåö æóíõÞúÈóáõ¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ
ÈöÖóãóÇäö ÇáúãóÏúíõæäö ÚóÏóãõ ÈóÑóÇÁóÊöåö¡ æóÞóæúáõåõ æóáóÇ ÑõÌõæÚó:
Ãóíú áóåõãóÇ Úóáóì ãóäú ÃóäúÝóÞóÇ Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ
æóÈöÇáÒøóæúÌöíøóÉö) ÚóØúÝñ Úóáóì ÇáÖøóãöíÑö ÇáúãóÌúÑõæÑö Ýöí
Þóæúáöåö ãóäú íõÞöÑøõ Èöåö æóáöÐóÇ ÃóÚóÇÏó ÇáúÌóÇÑøó (Þóæúáõåõ ÅÐóÇ
Úóáöãó ÞóÇÖò ÈöÐóáößó) Ãóíú æóáóãú íõÞöÑøó Èöåö ÇáúãóÏúíõæäõ
æóÇáúãõæÏöÚõ¡ æóáóÇ íõäóÇÝöí åóÐóÇ Þóæúáõåõãú Åäøó ÇáúÞóÇÖöíó áóÇ
íóÞúÖöí ÈöÚöáúãöåö áöãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøó åóÐóÇ áóíúÓó ÞóÖóÇÁð Èóáú
ÅÚóÇäóÉñ æóÝóÊúæóì¡ ÃóÝóÇÏóåõ ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ.
(Þóæúáõåõ æóáóæú Úóáöãó)
(3/605)
ÈöÃóÍóÏöåöãóÇ ÇõÍúÊöíÌó áöáúÅöÞúÑóÇÑö
ÈöÇáúÂÎóÑö¡ æóáóÇ íóãöíäó æóáóÇ ÈóíøöäóÉó åõäóÇ áöÚóÏóãö ÇáúÎóÕúãö
(æóßóÝóáóåóÇ) Ãóíú ÃóÎóÐó ãöäúåóÇ ßóÝöíáðÇ ÈöãóÇ ÃóÎóÐóÊúåõ áóÇ
ÈöäóÝúÓöåóÇ æõÌõæÈðÇ Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö (æóíõÍóáøöÝõåóÇ ãóÚóåõ) Ãóíú
ãóÚó ÇáúßóÝöíáö ÇÍúÊöíóÇØðÇ¡ æóßóÐóÇ ßõáøõ ÂÎöÐò äóÝóÞóÊóåõº Ýóáóæú
ÐóßøóÑó ÇáÖøóãöíÑó ßóÇÈúäö ÇáúßóãóÇáö áóßóÇäó Ãóæúáóì (Ãóäøó
ÇáúÛóÇÆöÈó áóãú íõÚúØöåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉó) æóáóÇ ßóÇäóÊú äóÇÔöÒóÉð æóáóÇ
ãõØóáøóÞóÉð ãóÖóÊú ÚöÏøóÊõåóÇ¡ ÝóÅöäú ÍóÖóÑó ÇáÒøóæúÌõ æóÈóÑúåóäó
Ãóäøóåõ ÃóæúÝóÇåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉó ØõæáöÈóÊú åöíó Ãóæú ßóÝöíáõåóÇ
ÈöÑóÏøö ãóÇ ÃóÎóÐóÊú¡ æóßóÐóÇ áóæú áóãú íõÈóÑúåöäú æóäóßóáóÊú¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ãóíú ÇáúÞóÇÖöí ÈöÃóÍóÏöåöãóÇ Ãóíú ÃóÍóÏö ÇáúÃóãúÑóíúäö¡ ÈöÃóäú
Úóáöãó ÈöÇáúãóÇáö ãóËóáðÇ ÇõÍúÊöíÌó Åáóì ÅÞúÑóÇÑö ÇáúãóÏúíõæäö Ãóæú
ÇáúãõæÏöÚö ÈöÇáúÂÎóÑö: Ãóíú ÈöÇáÒøóæúÌöíøóÉö Ãóæú ÇáäøóÓóÈö
(Þóæúáõåõ æóáóÇ íóãöíäó æóáóÇ ÈóíøöäóÉó åõäóÇ ÅáóÎú) ãõÍúÊóÑóÒõ
Þóæúáöåö ãóäú íõÞöÑøõ Èöåö ÅáóÎú Ãóíú Åäøóåõ áóæú ÌóÍóÏó ÇáúãóÇáó
Ãóæú ÇáäøößóÇÍó Ãóæú ÌóÍóÏóåõãóÇ áóÇ ÊõÞúÈóáõ ÈóíøöäóÊõåóÇ Úóáóì
ÇáúãóÇáöº áöÃóäøóåóÇ áóíúÓóÊú ÈöÎóÕúãò Ýöí ÅËúÈóÇÊö Çáúãöáúßö
áöáúÛóÇÆöÈö æóáóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌöíøóÉöº áöÃóäøó ÇáúãõæÏöÚó
æóÇáúãóÏúíõæäó áóíúÓóÇ ÈöÎóÕúãò Ýöí ÅËúÈóÇÊö ÇáäøößóÇÍö Úóáóì
ÇáúÛóÇÆöÈö¡ æóáóÇ íóãöíäó ÚóáóíúåöãóǺ áöÃóäøóåõ áóÇ íóÓúÊóÍúáöÝõ
ÅáøóÇ ãóäú ßóÇäó ÎóÕúãðÇ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö¡ æóåóÐóÇ
íõÓúÊóËúäóì ãöäú Þóæúáöåöãú ßõáøõ ãóäú ÃóÞóÑøó ÈöÔóíúÁò áóÒöãóåõ¡
ÝóÅöÐóÇ ÃóäúßóÑóåõ íóÍúáöÝõ ÈóÍúÑñ. æóáóæú ÞóÇáó: ÃóæúÝóíúÊå
ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ áóÇ íóãöíäó áóåóÇ Úóáóíúåöº áöÃóäøóåóÇ áóíúÓóÊú
ÎóÕúãðÇ Ýöí Ðóáößó Ñóãúáöíøñ¡ æóáóæú ÈóÑúåóäó Úóáóì Ãóäøó ÒóæúÌóåóÇ
ÏóÝóÚó áóåóÇ ÞóÈúáó ÛóíúÈóÊöåö äóÝóÞóÉð ÊóßúÝöíåóÇ Ãóæú Ãóäøóåõ
ØóáøóÞóåóÇ æóãóÖóÊú ÚöÏøóÊõåóÇ íóäúÈóÛöí ÞóÈõæáõåõ Ýöí ÍóÞøö ãóäúÚö
ãóÇ ÊóÍúÊó íóÏöåö ãóÞúÏöÓöíøñ. ÞõáúÊ: ÅáøóÇ Ãóäú ÊóÏøóÚöíó ÖóíóÇÚó
ãóÇ ÏóÝóÚóåõ áóåóÇ Ãóæú Ãóäøóåõ áóãú íóßúÝöåóÇ ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ
æóßóÝóáóåóÇ) áöÌóæóÇÒö Ãóäøóåõ ÚóÌøóáó áóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉó Ãóæú
ßóÇäóÊú äóÇÔöÒóÉð Ãóæú ãõØóáøóÞóÉð ÇäúÞóÖóÊú ÚöÏøóÊõåóÇ ÈóÍúÑñ
(Þóæúáõåõ Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö) ÑóÇÌöÚñ áößõáøò ãöäú Þóæúáöåö ÈöãóÇ
ÃóÎóÐóÊúåõ¡ æóÞóæúáöåö æõÌõæÈðǺ áöÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó äóÕøóÈó äóÇÙöÑðÇ
áöáúÚóÇÌöÒö ÝóíóÌöÈõ Úóáóíúåö ÇáäøóÙóÑõ Åáóíúåö æóãõÞóÇÈöáõ
ÇáúÃóæøóáö ÇáúÞóæúáõ ÈöÃóÎúÐö ßóÝöíáò ÈöäóÝúÓöåóÇ¡ æóãõÞóÇÈöáõ
ÇáËøóÇäöí Þóæúáõ ÇáúÎóÕøóÇÝö Åäøóåõ ÍóÓóäñ ÃóÝóÇÏóåõ Í (Þóæúáõåõ
æóíõÍóáøöÝõåóÇ) ßóÇäó ÇáúÃóæúáóì ÊóÞúÏöíãóåõ Úóáóì ÇáúßóÝöíáöº
áöÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó íõÍóáøöÝõ ÃóæøóáðÇ Ëõãøó íõÚúØöí ÇáäøóÝóÞóÉó
æóíóÃúÎõÐõ ÇáúßóÝöíáó ßóãóÇ Ýöí ÅíÖóÇÍö ÇáúÅöÕúáóÇÍö. ÇåÜ Í
(Þóæúáõåõ Ãóíú ãóÚó ÇáúßóÝöíáö) Úóáóì ÍóÐúÝö ãõÖóÇÝò Ãóíú ãóÚó
ÃóÎúÐö ÇáúßóÝöíáö. æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáÒøóíúáóÚöíøö ãóÚó ÇáÊøóßúÝöíáö
(Þóæúáõåõ æóßóÐóÇ ßõáøõ ÂÎöÐò äóÝóÞóÊóåõ) ÈöÊóäúæöíäö ÂÎöÐò æóäóÕúÈö
äóÝóÞóÊóåõ Úóáóì Ãóäøóåõ ãóÝúÚõæáõåõ (Þóæúáõåõ ßóÇÈúäö ÇáúßóãóÇáö)
ÍóíúËõ ÞóÇáó æóíõÍóáøöÝõåõ: Ãóíú íõÍóáøöÝõ ãóäú íóØúáõÈõ ÇáäøóÝóÞóÉó
æóíóßúÝõáõåõ¡ æóäóÞóáó ãöËúáóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúãõÓúÊóÕúÝóì.
ÞóÇáó Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö: æóáóßöäøóåõ áóæú ßóÇäó ÕóÛöíÑðÇ
ßóíúÝó íõÍóáøóÝõ ÝóáúíõäúÙóÑú. ÇåÜ ÞõáúÊ: ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ
íõÍóáøöÝõ Ãõãøóåõ Ãóäøó ÃóÈóÇåõ ãóÇ ÏóÝóÚó áóåóÇ äóÝóÞóÊóåõ
ÝóÇÝúåóãú.
æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö: æóåóÐóÇ íóÏõáøõ Úóáóì Ãóäøóåõ íõÄúÎóÐõ ÇáúßóÝöíáõ
ãöäú ÇáúæóÇáöÏóíúäö ÃóíúÖðÇ¡ æóåõæó ÇáÙøóÇåöÑõº áöÃóäøóåõ ÃóäúÙóÑõ
áöáúÛóÇÆöÈö. æóÞóÏú íõÞóÇáõ: ÅäøóãóÇ íõÄúÎóÐõ ãöäú ÇáúæóÇáöÏóíúäö
áöÇÍúÊöãóÇáö ÇáÊøóÚúÌöíáö¡ æóÞóÏøóãúäóÇ Ãóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó
ÇáúãõÚóÌøóáóÉó áöáúÞóÑöíÈö ÅÐóÇ åóáóßóÊú Ãóæú ÓõÑöÞóÊú íõÞúÖóì áóåõ
ÈöÃõÎúÑóì ÈöÎöáóÇÝö ÇáÒøóæúÌóÉö ÝóáóíúÓó Ýöí ÊóßúÝöíáöåö ÇÍúÊöíóÇØñ
áöáúÛóÇÆöÈöº áöÃóäøóåõ áóæú ÇÏøóÚóì åóáóÇßóåóÇ ÞõÈöáó ãöäúåõ. ÇåÜ
æóÝöíåö Ãóäøóåõ ÞóÏú íóÏøóÚöí ÚóÏóãó ÇáúÃóÎúÐö Ïõæäó ÇáúåóáóÇßö¡
ÝóßóÇäó ÇáöÇÍúÊöíóÇØõ Ýöí ÊóßúÝöíáöåö ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ æóáóÇ ßóÇäóÊú äóÇÔöÒóÉð) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡ æóÇáúÃóæúáóì
æóáóÇ åöíó äóÇÔöÒóÉñ ÇáúÂäóº áöÃóäøóåóÇ áóæú ßóÇäóÊú äóÇÔöÒóÉð Ëõãøó
ÚóÇÏóÊú áöÈóíúÊöåö æóáóæú ÈóÚúÏó ÛóíúÈóÊöåö ÚóÇÏóÊú äóÝóÞóÊõåóÇ
ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ ØõæáöÈóÊú åöíó Ãóæú ßóÝöíáõåóÇ) Ãóíú íõÎóíøóÑõ
ÇáÒøóæúÌõ Èóíúäó ãõØóÇáóÈóÊöåóÇ æóãõØóÇáóÈóÉö ßóÝöíáöåóÇ (Þóæúáõåõ
æóßóÐóÇ) Ãóíú íõÎóíøóÑõ ÇáÒøóæúÌõ ÃóíúÖðÇ ÅÐóÇ ÇÓúÊóÍúáóÝóåóÇ
æóäóßóáóÊú¡ æóáóæú ÃóÞóÑøóÊú íóÃúÎõÐõ ãöäúåóÇ Ïõæäó ÇáúßóÝöíáöº
áöÃóäøó ÇáúÅöÞúÑóÇÑó ÍõÌøóÉñ ÞóÇÕöÑóÉñ ÝóíóÙúåóÑõ Ýöí ÍóÞøöåóÇ
ÝóÞóØú ÈóÏóÇÆöÚõ¡ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö ÍóíúËõ ÞóÇáó:
æóÅöäú ÍóáøóÝóåóÇ ÝóäóßóáóÊú ÑóÌóÚó Úóáóì ÇáúßóÝöíáö Ãóæú
ÇáÒøóæúÌóÉö¡ ÝóÅöÐóÇ ÃóÞóÑøóÊú ÈöÃóÎúÐöåóÇ íóÑúÌöÚõ ÚóáóíúåóÇ ÝóÞóØú
ßóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáØøóÍóÇæöíøö. ÇåÜ. ÞõáúÊ: æóåõæó ãõÔúßöáñ¡ ÝóÅöäøó
Çáäøõßõæáó ÅÞúÑóÇÑñ ÃóíúÖðÇ¡ ÝóãóÇ æóÌúåõ ÇáúÝóÑúÞö åõäóÇ¿ æóÐóßóÑó
Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: áóæú äóßóáóÊú ÎõíøöÑó ÇáÒøóæúÌõ æóÅöäú áóãú
íóäúßõáú ÇáúßóÝöíáõº áöÃóäøó Çáäøõßõæáó ÅÞúÑóÇÑñ æóÇáúÃóÕöíáó ÅÐóÇ
ÃóÞóÑøó ÈöÇáúãóÇáö áóÒöãó ÇáúßóÝöíáó æóÅöäú ÌóÍóÏó ÇáúßóÝöíáõ. ÇåÜ
æóåóÐóÇ íóÞúÊóÖöí ËõÈõæÊó ÇáÊøóÎúíöíÑö ÝöíåöãóÇ. æóáóÇ ÅÔúßóÇáó
Ýöíåö¡ áóßöäú ÇÚúÊóÑóÖó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóáóì Þóæúáöåö æóÇáúÃóÕöíáõ
ÅÐóÇ ÃóÞóÑøó ÅáóÎú ÈöÃóäøó åóÐóÇ ÝöíãóÇ áóæú ÃóÞóÑøó ÈöÏóíúäò
(3/606)
æóáóæú ÃóÞóÑøóÊú ØõæáöÈóÊú ÝóÞóØú (áóÇ)
ÊõÝúÑóÖõ Úóáóì ÛóÇÆöÈò (ÈöÅöÞóÇãóÉö) ÇáÒøóæúÌóÉö (ÈóíøöäóÉð Úóáóì
ÇáäøößóÇÍö) Ãóæú ÇáäøóÓóÈö (æóáóÇ) ÊõÝúÑóÖõ ÃóíúÖðÇ (Åäú áóãú
íõÎóáøöÝú ãóÇáðÇ ÝóÃóÞóÇãóÊú ÈóíøöäóÉð áöíõÝúÑóÖó Úóáóíúåö
æóíóÃúãõÑõåóÇ ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö æóáóÇ íóÞúÖöí Èöåö) º áöÃóäøóåõ
ÞóÖóÇÁñ Úóáóì ÇáúÛóÇÆöÈö (æóÞóÇáó ÒõÝóÑõ íóÞúÖöí ÈöåóÇ) Ãóíú
ÇáäøóÝóÞóÉö (áóÇ Èöåö) Ãóíú ÈöÇáäøößóÇÍö (æóÚóãóáõ ÇáúÞõÖóÇÉö
Çáúíóæúãó Úóáóì åóÐóÇ áöáúÍóÇÌóÉö ÝóíõÝúÊóì Èöåö) æóåóÐóÇ ãöäú
ÇáÓøöÊøö ÇáøóÊöí íõÝúÊóì ÈöåóÇ ÈöÞóæúáö ÒõÝóÑó -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
íóÌöÈõ ßóÞóæúáöåö ãóÇ ËóÈóÊó áóß Úóáóíúåö Ãóæú ÐóÇÈó.
ÃóãøóÇ áóæú ÃóÞóÑøó ÈöÏóíúäò ÞóÇÆöãò Ýöí ÇáúÍóÇáö ßóÞóæúáöåö ßóÝóáúÊ
ÈöãóÇáöß Úóáóíúåö ÝóáóÇ íóáúÒóãõ ÇáúßóÝöíáó¡ æóåõäóÇ Öóãöäó ãóÇ
ÃóÎóÐóÊúåõ ËóÇäöíðÇ ÝóßóÇäó ÇáÏøóíúäõ ÞóÇÆöãðÇ æóÞúÊó ÇáÖøóãóÇäö Ýöí
ÐöãøóÊöåóÇ áöáúÍóÇáøö ÝóáóÇ íóáúÒóãõ ÇáúßóÝöíáó. ÞóÇáó: ÝóÇáúÍóÞøõ
ãóÇ Ýöí ÇáúãóÈúÓõæØö æóÔóÑúÍö ÇáØøóÍóÇæöíøö ãöäú ÃóäøóåóÇ ÅÐóÇ
ÃóÞóÑøóÊú ÈöÇáúÃóÎúÐö íóÑúÌöÚõ ÚóáóíúåóÇ ÝóÞóØú. ÇåÜ. ÞõáúÊ: áóßöäú
íóÚõæÏõ ÇáúÅöÔúßóÇáõ ÇáúãóÇÑøõ¡ ÝóÞóÏú ÚóáöãúÊ ãöãøóÇ Ýöí
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Ãóäøóåõ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáØøóÍóÇæöíøö ÝóÑøóÞó Èóíúäó
Çáäøõßõæáö æóÇáúÅöÞúÑóÇÑö¡ æóáóÚóáøó áóåõ æóÌúåðÇ áóãú íóÙúåóÑú
áóäóÇ ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ æóáóæú ÃóÞóÑøóÊú ØõæáöÈóÊú ÝóÞóØú) ßóÐóÇ
Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö¡ æóåõæó ãõæóÇÝöÞñ áöãóÇ ÐóßóÑúäóÇåõ. æóÝöí
ÈóÚúÖöåóÇ: æóáóæú ÍóáóÝóÊú æóßóÃóäøóåõ Ýóåöãóåõ ãöãøóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ ÝóÅöäú áóãú íóßõäú áöáÒøóæúÌö ÈóíøöäóÉñ
æóÍóáóÝóÊú ÇáúãóÑúÃóÉõ Úóáóì Ðóáößó ÝóáóÇ ÔóíúÁó Úóáóì ÇáúßóÝöíáö
ÝóÅöäøóåõ íõæåöãõ Ãóäøó ÚóáóíúåóÇ ÔóíúÆðÇ¡ æóáóíúÓó ÈöãõÑóÇÏò Èóáú
ÇáúãõÑóÇÏõ Ãóäøóåõ áóÇ íõÍóáøöÝõ ÇáúßóÝöíáó ÃóíúÖðÇ Èóáú ÍóáöÝõåóÇ
íóßúÝöí ÚóäúåóÇ æóÚóäúåõ Ýöí ÏóÝúÚö ÇáúãõØóÇáóÈóÉö¡ ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ
ÈóÚúÖõ ÇáúãõÍóÔøöíäó æóåõæó ßóáóÇãñ ÌóíøöÏñ¡ ÅÐú áóæú ßóÇäó
ÚóáóíúåóÇ ÔóíúÁñ ÝóãóÇ ÝóÇÆöÏóÉõ ÇáÊøóÍúáöíÝö æóíóáúÒóãõ Ãóäú
íóÞõæáó ÇáúÞóæúáõ áöáÒøóæúÌö ÈöáóÇ ÈóíøöäóÉò¡ æóáóÇ íóÎúÝóì
ÝóÓóÇÏõåõ.
(Þóæúáõåõ ÈöÅöÞóÇãóÉö ÇáÒøóæúÌóÉö ÈóíøöäóÉð Úóáóì ÇáäøößóÇÍö Ãóæú
ÇáäøóÓóÈö) åóÐóÇ ãõÍúÊóÑóÒõ ãóÇ ÊóÞóÏøóãó ãöäú ÇÔúÊöÑóÇØö ÅÞúÑóÇÑö
ÇáúãõæÏöÚö Ãóæú ÇáúãóÏúíõæäö ÈöÇáÒøóæúÌöíøóÉö Ãóæú ÇáäøóÓóÈö Ãóæú
Úöáúãö ÇáúÞóÇÖöí ÈöÐóáößó¡ ßóãóÇ ÃóÔóÇÑó Åáóíúåö ÈöÞóæúáöåö ÝöíãóÇ
ãóÑøó¡ æóáóÇ íóãöíäó æóáóÇ ÈóíøöäóÉó åõäóÇ. ÞóÇáó Í: æóßóÇäó
ÇáúãõäóÇÓöÈõ áöÞóæúáöåö Ãóæú ÇáäøóÓóÈö Ãóäú íóÞõæáó ÞóÈúáóåõ áóÇ
ÊõÝúÑóÖõ Úóáóì ÛóÇÆöÈò ÈöÅöÞóÇãóÉö ÇáÒøóæúÌóÉö Ãóæú ÇáúÞóÑöíÈö
æöáóÇÏðÇ ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì (Þóæúáõåõ Åäú áóãú íõÎóáøöÝú ãóÇáðÇ) Ãóíú
Åäú áóãú íóÊúÑõßú ãóÇáðÇ Ýöí ÈóíúÊöåö æóáóÇ ÚöäúÏó ãõæÏóÚò æóáóÇ
Úóáóì ãóÏúíõæäò¡ æóåóÐóÇ ãõÍúÊóÑóÒõ Þóæúáöåö Ýöí ãóÇáò áóåõ. ÞóÇáó
Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: Åäøóåõ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú áöáÒøóæúÌö ãóÇáñ ÍóÇÖöÑñ
æóÃóÑóÇÏóÊú ÅÞóÇãóÉó ÈóíøöäóÉò Úóáóì ÇáäøößóÇÍö Ãóæú ßóÇäó ÇáúÞóÇÖöí
íóÚúáóãõ Èöåö æóØóáóÈóÊú Ãóäú íóÝúÑöÖó áóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉó
æóíóÃúãõÑóåóÇ ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö áóÇ íõÌöíÈõåóÇ Åáóì Ðóáößó ÎöáóÇÝðÇ
áöÒõÝóÑó (Þóæúáõåõ æóíóÃúãõÑóåóÇ) ÈöÇáäøóÕúÈö ÚóØúÝðÇ Úóáóì
íóÝúÑöÖó¡ æóÞóæúáõåõ æóáóÇ íóÞúÖöí Èöåö: Ãóíú ÈöÇáäøößóÇÍö ÚóØúÝðÇ
Úóáóì Þóæúáöåö áóÇ ÊõÝúÑóÖõ Í (Þóæúáõåõ íóÞúÖöí ÈöåóÇ) æóÊõÚúØóÇåóÇ
ãöäú ãóÇáöåö Åäú ßóÇäó áóåõ ãóÇáñ æóÅöáøóÇ ÊõÄúãóÑõ
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡ æóáóÇ ÊóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÈóíøöäóÉò Úóáóì Ãóäøóåõ áóãú
íõÎóáøöÝú äóÝóÞóÉð ÈóÍúÑñ.
(Þóæúáõåõ áöáúÍóÇÌóÉö) º áöÃóäøó ÇáÒøóæúÌó ßóËöíÑðÇ ãóÇ íóÛöíÈõ
æóíóÊúÑõßõåóÇ ÈöáóÇ äóÝóÞóÉò ÎõÕõæÕðÇ Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ åóÐóÇ. ÞóÇáó
ÇáÒøóíúáóÚöíøõº áöÃóäøó Ýöí ÞóÈõæáö ÇáúÈóíøöäóÉö ÈöåóÐöåö ÇáÕøöÝóÉö
äóÙóÑðÇ áóåóÇ¡ æóáóíúÓó Ýöíåö ÖóÑóÑñ Úóáóì ÇáúÛóÇÆöÈöº áöÃóäøóåõ
áóæú ÍóÖóÑó æóÕóÏøóÞóåóÇ Ãóæú ÃóËúÈóÊóÊú Ðóáößó ÈöØóÑöíÞóÉò ßóÇäóÊú
ÂÎöÐóÉð áöÍóÞøöåóÇ æóÅöáøóÇ ÝóíóÑúÌöÚõ ÚóáóíúåóÇ Ãóæú Úóáóì
ÇáúßóÝöíáö (Þóæúáõåõ ÝóíõÝúÊóì Èöåö) æóåõæó ÇáúÃóÕóÍøõ ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÈõÑúåóÇäö. æóÞóÇáó ÇáúÎóÕøóÇÝõ: æóåóÐóÇ ÃóÑúÝóÞõ ÈöÇáäøóÇÓö ßóãóÇ
Ýöí ÇáäøóåúÑö¡ æóåõæó ÇáúãõÎúÊóÇÑõ ßóãóÇ Ýöí ãõáúÊóÞóì ÇáúÃóÈúÍõÑö
æóÝöí ÛóíúÑöåö¡ æóÈöåö íõÝúÊóì ÔõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉñ æóÇÓúÊóÍúÓóäóåõ
ÃóßúËóÑõ ÇáúãóÔóÇíöÎö ÝóíõÝúÊóì Èöåö ÔóÑúÍõ ãóÌúãóÚò (Þóæúáõåõ
æóåóÐóÇ ãöäú ÇáÓøöÊøö ÇáøóÊöí íõÝúÊóì ÈöåóÇ ÈöÞóæúáö ÒõÝóÑó)
ÃóæúÕóáóåóÇ ÇáúÍóãóæöíøõ Åáóì ÎóãúÓó ÚóÔóÑóÉó ãóÓúÃóáóÉð¡
æóäóÙóãóåóÇ Ýöí ÞóÕöíÏóÉò ÅÍúÏóÇåóÇ åóÐöåö ÞõÚõæÏõ ÇáúãóÑöíÖö Ýöí
ÇáÕøóáóÇÉö ßóåóíúÆóÉö ÇáúãõÊóÔóåøöÏö ÞõÚõæÏõ ÇáúãõÊóäóÝøöáö ßóÐóáößó
ÊóÛúÑöíãõ ãóäú ÓóÚóì Åáóì ÙóÇáöãò íõÈúÑöÆõ ÝóÛóÑøóãóåõ áóÇ ÈõÏøó Ýöí
ÏóÚúæóì ÇáúÚóÞóÇÑö ãöäú ÈóíóÇäö ÍõÏõæÏöåö ÇáúÃóÑúÈóÚö ÞóÈõæáõ
ÔóåóÇÏóÉö ÇáúÃóÚúãóì ÝöíãóÇ Ýöíåö ÊóÓóÇãõÚñ Çáúæóßöíáõ
ÈöÇáúÎõÕõæãóÉö áóÇ íóãúáößõ ÞóÈúÖó ÇáúãóÇáö áóÇ íóÓúÞõØõ ÎöíóÇÑõ
ÇáúãõÔúÊóÑöí ÈöÑõÄúíóÉö ÇáÏøóÇÑö ãöäú ÕöÍøóÊöåóÇ áóÇ íóÓúÞõØõ
ÎöíóÇÑõåõ ÈöÑõÄúíóÉö ÇáËøóæúÈö ãóØúæöíøðÇ íõÔúÊóÑóØõ ÊóÓúáöíãõ
ÇáúßóÝöíáö ÇáúãóßúÝõæáó Úóäúåõ Ýöí ãóÌúáöÓö ÇáúÍõßúãö ÅÐóÇ ÊóÚóíøóÈó
ÇáúãóÈöíÚõ íóÌöÈõ Úóáóì ÇáúãõÑóÇÈöÍö ÈóíóÇäõ Ãóäøóåõ ÇÔúÊóÑóÇåõ
ÓóáöíãðÇ ÈößóÐóÇ ÊóÃúÎöíÑõ ÇáÔøóÝöíÚö ÇáÔøõÝúÚóÉó ÔóåúÑðÇ ÈóÚúÏó
ÇáúÅöÔúåóÇÏö íõÈúØöáõåóÇ ÅÐóÇ ÃóæúÕóì ÈöËõáõËö äóÞúÏöåö æóÛóäóãöåö
ÝóÖóÇÚó ÇáËøõáõËóÇäö Ýóáóåõ ËõáõËõ ÇáúÈóÇÞöí ãöäúåõãóÇ ÅÐóÇ ÞóÖóì
ÇáúÛóÑöíãõ ÌöíóÇÏðÇ ÈóÏóáó ÒõíõæÝöåö áóÇ íõÌúÈóÑõ Úóáóì ÇáúÞóÈõæáö
ÅÐóÇ ÃóäúÝóÞó ÇáúãõáúÊóÞöØõ Úóáóì ÇááøõÞóØóÉö æóÍóÈóÓóåóÇ
áöáöÇÓúÊöíÝóÇÁö ÝóåóáóßóÊú ÓóÞóØó ãóÇ ÃóäúÝóÞóåõ.
ÇåÜ
(3/607)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: æóíóÌöÈõ ÅÓúÞóÇØõ ËóáóÇËóÉò: æóåöíó ÏóÚúæóì ÇáúÚóÞóÇÑö¡
æóÔóåóÇÏóÉõ ÇáúÃóÚúãóì æóÇáúæóÕöíøóÉõ ÈöËõáõËö ÇáäøóÞúÏö¡ ÝóÅöäøó
ÇáúãõÝúÊóì Èöåö ÎöáóÇÝõ Þóæúáö ÒõÝóÑó ÝöíåóÇ¡ æóåõæó Þóæúáõ
ÃóÆöãøóÊöäóÇ ÇáËøóáóÇËóÉö æóÚóáóíúåö ÇáúãõÊõæäõ æóÛóíúÑõåóÇ ßóãóÇ
äóÈøóåó Úóáóíúåö ÓóíøöÏöí ÚóÈúÏõ ÇáúÛóäöíøö ÇáäøóÇÈõáõÓöíøõ Ýöí
ÔóÑúÍöåö Úóáóì ÇáäøóÙúãö ÇáúãóÐúßõæÑö åóÐóÇ. æóÞóÏú ÒöÏúÊ Úóáóì
Ðóáößó ËóãóÇäöíó ãóÓóÇÆöáó: ÅÐóÇ ÞóÇáó ÃóäúÊö ØóÇáöÞñ æóÇÍöÏóÉð Ýöí
ËöäúÊóíúäö æóÃóÑóÇÏó ÇáÖøóÑúÈó ÊóÞóÚõ ËöäúÊóÇäö ÚöäúÏóåõ æóÑóÌøóÍóåõ
ÇáúãõÍóÞøöÞõ ÇáúßóãóÇáõ Èúäõ ÇáúåõãóÇãö æóÇáúÃóÊúÞóÇäöíøõ Ýöí
ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö ÊóÚúáöíÞõ ÚöÊúÞö ÇáúÚóÈúÏö ÈöÞóæúáöåö: Åäú ãöÊøõ
Ãóæú ÞõÊöáúÊ ÝóÃóäúÊó ÍõÑøñ ÊóÏúÈöíÑñ ÚöäúÏóåõ¡ æóÑóÌøóÍóåõ ÇÈúäõ
ÇáúåõãóÇãö æóãóäú ÈóÚúÏóåõ ÇáäøößóÇÍõ ÇáúãõÄóÞøóÊõ íóÕöÍøõ ÚöäúÏóåõ
æóÑóÌøóÍóåõ ÇÈúäõ ÇáúåõãóÇãö ÈöÅöåúãóÇáö ÇáÊøóæúÞöíÊö æóÞúÝõ
ÇáÏøóÑóÇåöãö æóÇáÏøóäóÇäöíÑö íóÕöÍøõ ÚöäúÏó ÒõÝóÑó¡ æóåöíó ÑöæóÇíóÉõ
ÇáúÃóäúÕóÇÑöíøö Úóäúåõ¡ æóÚóáóíúåóÇ ÇáúÚóãóáõ Çáúíóæúãó Ýöí ÈöáóÇÏö
ÇáÑøõæãö áöÊóÚóÇÑõÝöåö ÚöäúÏóåõãú¡ Ýóåõæó Ýöí ÇáúÍóÞöíÞóÉö æóÞúÝñ
ãóäúÞõæáñ Ýöíåö ÊóÚóÇãõáñ æóÓóíóÃúÊöí Ýöí ÇáúæóÞúÝö ÊóÍúÞöíÞõåõ áóæú
æóÌóÏó Ýöí ÈóíúÊöåö ÇãúÑóÃóÉð Ýöí áóíúáóÉò ãõÙúáöãóÉò ÙóäøóåóÇ
ÇãúÑóÃóÊóåõ ÝóæóØöÆóåóÇ áóÇ íõÍóÏøõ¡ æóáóæú äóåóÇÑðÇ íõÍóÏøõ¡ æóåõæó
Þóæúáõ ÒõÝóÑó.
æóÚóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó íõÍóÏøõ ãõØúáóÞðÇ. ÞóÇáó ÃóÈõæ ÇááøóíúËö
ÇáúßóÈöíÑõ æóÈöÑöæóÇíóÉö ÒõÝóÑó íõÄúÎóÐõ¡ ßóÐóÇ Ýöí
ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ áóæú ÍóáóÝó áóÇ íõÚöíÑõ ÒóíúÏðÇ ßóÐóÇ ÝóÏóÝóÚó
áöãóÃúãõæÑö ÒóíúÏò áóÇ íóÍúäóËõ ÚöäúÏó ÒõÝóÑó æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì
ÎöáóÇÝðÇ áöÃóÈöí íõæÓõÝó¡ æóåóÐóÇ ÅÐóÇ ÃóÎúÑóÌó ÇáúßóáóÇãó ãóÎúÑóÌó
ÇáÑøöÓóÇáóÉö¡ ÈöÃóäú ÞóÇáó Åäøó ÒóíúÏðÇ íóÓúÊóÚöíÑõ ãöäúß ßóÐóÇ¡
æóÅöáøóÇ ÍóäöËó ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö æóÛóíúÑöåö ÌóæóÇÒõ ÇáÊøóíóãøõãö
áöãóäú ÎóÇÝó ÝóæúÊó ÇáúæóÞúÊö ÅÐóÇ ÊóæóÖøóÃó æóåõæó Þóæúáõ ÒõÝóÑó¡
æóÞóÏøóãúäóÇ Ýöí ÇáÊøóíóãøõãö ÊóÑúÌöíÍóåõ¡ áóßöäú ãóÚó ÇáúÃóãúÑö
ÈöÇáúÅöÚóÇÏóÉö ÇÍúÊöíóÇØðÇ ØóåóÇÑóÉõ ÒöÈúáö ÇáÏøóæóÇÈøö Úóáóì Þóæúáö
ÒõÝóÑó íõÝúÊóì ÈöåóÇ Ýöí ãóÍóáøö ÇáÖøóÑõæÑóÉö ßóãóÌúÑóì ãöíóÇåö
ÏöãóÔúÞó æóÇáÔøóÇãö ßóãóÇ ÍóÑøóÑóåõ ÇáúÚöãóÇÏöíøõ Ýöí åóÏöíøóÊöåö
æóÔóÑúÍöåóÇ áöÓóíøöÏöí ÚóÈúÏö ÇáúÛóäöíøö æóÊóÞóÏøóãó ÈóíóÇäõåõ Ýöí
ÇáØøóåóÇÑóÉö¡ ÝóÕóÇÑóÊú ÌõãúáóÉõ ÇáúãóÓóÇÆöáö ÚöÔúÑöíäó ãóÓúÃóáóÉð
ÈóÚúÏó ÅÓúÞóÇØö ÇáËøóáóÇËóÉö ÇáúãóÇÑøóÉö¡ æóÞóÏú äóÙóãúÊåóÇ ßóÐóáößó
ÈöÞóæúáöí:
ÈöÍóãúÏö Åáóåö ÇáúÚóÇáóãöíäó ãõÈóÓúãöáóÇ ... ÃõÊóæøöÌõ äóÙúãöí
æóÇáÕøóáóÇÉõ Úóáóì ÇáúÚõáóÇ
æóÈóÚúÏõ ÝóáóÇ íõÝúÊóì ÈöãóÇ ÞóÇáóåõ ÒõÝóÑõ ... Óöæóì ÕõæóÑò
ÚöÔúÑöíäó ÊóÞúÓöíãõåóÇ ÇäúÌóáóì
ÌõáõæÓõ ãóÑöíÖò ãöËúáõ ÍóÇáö ÊóÔóåøõÏö ... ßóÐóÇ ãóäú íõÕóáøöí
ÞóÇÚöÏðÇ ãõÊóäóÝøöáðÇ
æóÊóÞúÏöíÑõ ÅäúÝóÇÞò áöãóäú ÛóÇÈó ÒóæúÌõåóÇ ... ÈöáóÇ ÊóÑúßö ãóÇáò
ãöäúåõ ÊóÑúÌõæ ÊóÎóæøõáóÇ
íõÑóÇÈöÍõ ÔóÇÑöí ãóÇ ÊóÚóíøóÈó ÚöäúÏóåõ ... ÅÐóÇ ÞóÇáó Åäøöí
ÇÈúÊóÚúÊõåõ ÓóÇáöãó ÇáúÍöáóì
æóáóíúÓó íóáöí ÞóÈúÖðÇ æóßöíáõ ÎõÕõæãóÉò ... æóíóÖúãóäõ ÓóÇÚò
ÈöÇáúÈóÑöíÁö ÊóÞóæøóáóÇ
æóÊóÓúáöíãõ ãóßúÝõæáò ÈöãóÌúáöÓö ÍóÇßöãö ... ÊóÍóÊøóãó Ãóäú íõÔúÑóØú
Úóáóì ãóäú ÊóßóÝøóáóÇ
æóíóÈúÞóì ÎöíóÇÑñ ÚöäúÏó ÑõÄúíóÉö ãõÔúÊóÑò ... áöËóæúÈò ÈöáóÇ äóÔúÑò
áöãóØúæöíøöåö ÌóáóÇ
ßóÐóÇ ÑõÄúíóÉñ áöáúÈóíúÊö ãöäú ÕóÍúäö ÏóÇÑöåö ... ÅÐóÇ áóãú íóßõäú
ãöäú ÏóÇÎöáò ÞóÏú ÊóÃóãøóáóÇ
ÞóÖóÇåõ ÌöíóÇÏðÇ Úóäú ÒõíõæÝò ÃóÏóÇäóåóÇ ... ÝóáóÇ ÌóÈúÑó Åäú áóãú
íóÑúÖó Ãóäú íóÊóÞóÈøóáóÇ
ãõÈóÇÏöÑõ ÅÔúåóÇÏò Úóáóì ÃóÎúÐö ÔõÝúÚóÉò ... ÈöÊóÃúÎöíÑöåö ÔóåúÑðÇ
áöÐóáößó ÃóÈúØóáóÇ
äóæóì áõÞúØóÉð Ýöí ÍóÇáö ÍóÈúÓò áöÃóÎúÐö ãóÇ ... ÕõÑöÝóÊú ÚóáóíúåóÇ
ãõÓúÞöØñ ÐóÇ ãõßóãøóáóÇ
æóÒöÏú ÖóÑúÈó ÍöÓóÇÈò ÃóÑóÇÏó ãõØóáøöÞñ ... íóÕöÍøõ ÈöÊóÑúÌöíÍö
ÇáúßóãóÇáö ÊóÚóÏøõáóÇ
æóÑóÌøóÍó ÃóíúÖðÇ ÚóÞúÏó ÊóÏúÈöíÑö ÚóÈúÏöåö ... ÈöÊóÑúÏöíÏöåö
ÈöÇáúÞóÊúáö æóÇáúãóæúÊö ÝóÇäúÞõáóÇ
æóÃóíúÖðÇ äößóÇÍðÇ Ýöíåö ÊóæúÞöíÊõ ãõÏøóÉö ... íóÕöÍøõ æóÐóÇ
ÇáÊøóæúÞöíÊõ íõÌúÚóáõ ãõÑúÓóáðÇ
æóæóÞúÝõ ÏóäóÇäöíÑ ÃóÌöÒú æóÏóÑóÇåöã ... ßóãóÇ ÞóÇáóåõ
ÇáúÃóäúÕóÇÑöíøõ ÏóÇãó ãõÈóÌøóáóÇ
(3/608)
æóÚóáóíúåö¡ æóáóæú ÛóÇÈó æóáóåõ ÒóæúÌóÉñ
æóÕöÛóÇÑñ ÊõÞúÈóáõ ÈóíøöäóÊõåóÇ Úóáóì ÇáäøößóÇÍö Åäú áóãú íóßõäú
ÚóÇáöãðÇ Èöåö Ëõãøó íõÝúÑóÖõ áóåõãú Ëõãøó íóÃúãõÑõåóÇ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö
Ãóæú ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö áöÊóÑúÌöÚó ÈóÍúÑñ.
(æó) ÊóÌöÈõ (áöãõØóáøóÞóÉö ÇáÑøóÌúÚöíøö æóÇáúÈóÇÆöäö¡ æóÇáúÝõÑúÞóÉõ
ÈöáóÇ ãóÚúÕöíóÉò ßóÎöíóÇÑö ÚöÊúÞò¡ æóÈõáõæÛò æóÊóÝúÑöíÞò ÈöÚóÏóãö
ßóÝóÇÁóÉö ÇáäøóÝóÞóÉö æóÇáÓøõßúäóì æóÇáúßõÓúæóÉö) Åäú ØóÇáóÊú
ÇáúãõÏøóÉõ¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóæóÇØöÆõ ãóäú ÞóÏú ÙóäøóåóÇ ÒóæúÌóÉð ÅÐóÇ ... ÃóÊóÊúåõ Èöáóíúáò
ÍóÏøõåõ ÕóÇÑó ãõåúãóáóÇ
æóíóÍúäóËõ Ýöí æóÇóááøóåö áóÓúÊ ãõÚöíÑó ÐóÇ ... áöÒóíúÏò ÅÐóÇ
ÃóÚúØóì áöãóäú ÌóÇÁó ãõÑúÓóáóÇ
áöãóäú ÎóÇÝó ÝóæúÊó ÇáúæóÞúÊö ÓóÇÛó Êóíóãøõãñ ... æóáóßöäú
áöíóÍúÊóØú ÈöÇáúÅöÚóÇÏóÉö ÛóÇÓöáóÇ
ØóåóÇÑóÉõ ÒöÈúáò Ýöí ãóÍóáøö ÖóÑõæÑóÉö ... ßóãóÌúÑóì ãöíóÇåö
ÇáÔøóÇãö ÕöíäóÊú ãöäú ÇáúÈóáóÇ
ÝóåóÇßó ÚóÑõæÓðÇ ÈöÇáúÌóãóÇáö ÊóÓóÑúÈóáóÊú ... æóÌóÇÁóÊú ÚõÞõæÏõ
ÇáÏøõÑøö Ýöí ÌöíÏöåóÇ Íöáóì
æóÕóáøóì Úóáóì ÎóÊúãö ÇáäøóÈöíøöíäó ÑóÈøõäóÇ ... æóÂáò æóÃóÕúÍóÇÈò
æóãóäú ÈöÇáÊøõÞóì ÚóáóÇ
(Þóæúáõåõ æóÚóáóíúåö ÅáóÎú) Ãóíú Úóáóì Þóæúáö ÒõÝóÑó¡ æóåóÐóÇ
ÊóÝúÑöíÚñ ãöäú ÕóÇÍöÈö ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ ÊõÞúÈóáõ ÈóíøöäóÊõåóÇ
Úóáóì ÇáäøößóÇÍö) Ãóíú áóÇ áöíóÞúÖöíó Èöåö Èóáú áöíóÝúÑöÖó áóåóÇ
ÇáäøóÝóÞóÉó¡ æóáóãú íóÐúßõÑú ÇáúÈóíøöäóÉó Úóáóì ÇáäøóÓóÈöº ÅãøóÇ
ÇÎúÊöÕóÇÑðÇ¡ Ãóæú áöÃóäøóåóÇ ÍóíúËõ ÞóÇãóÊú Úóáóì ÇáäøößóÇÍö Êóßõæäõ
ÞóÇÆöãóÉð Úóáóì ÇáäøóÓóÈö ÖöãúäðÇ áöÞöíóÇãö ÇáúÝöÑóÇÔö ÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ Åäú áóãú íóßõäú ÚóÇáöãðÇ Èöåö) ÅÐú áóæú ßóÇäó ÚóÇáöãðÇ
áóãú íóÍúÊóÌú Åáóì ÈóíøöäóÉò æóÊóßõæäõ ÇáúãóÓúÃóáóÉõ Úóáóì Þóæúáö
ÃóÆöãøóÊöäóÇ ÇáËøóáóÇËóÉö ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ Ëõãøó íóÝúÑöÖõ
áóåõãú) Ãóíú áöáÒøóæúÌóÉö æóÇáÕøöÛóÇÑö ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ Ëõãøó
íóÃúãõÑõåóÇ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö Ãóæú ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö) ÚöÈóÇÑóÉõ
ÇáúÈóÍúÑö: Ëõãøó íóÃúãõÑõåóÇ ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡ æóÈöåö Úõáöãó Ãóäøó
ÇáúãõäóÇÓöÈó ÚóØúÝõ ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÈöÇáúæóÇæö ßóãóÇ íõæÌóÏõ Ýöí
ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎöº áöÃóäøóåóÇ áóæú áóãú ÊóÓúÊóÏöäú æóãóÖóÊú ãõÏøóÉñ
ÊóÓúÞõØõ äóÝóÞóÉõ ÛóíúÑö ÇáÒøóæúÌóÉö æóáóæú ÈóÚúÏó ÇáúÞóÖóÇÁö ßóãóÇ
ãóÑøó¡ áóßöäú ÓóíóÃúÊöí Ãóäøó ÇáÒøóíúáóÚöíøó ÌóÚóáó ÇáÕøóÛöíÑó
ßóÇáÒøóæúÌóÉö Ýöí ÚóÏóãö ÇáÓøõÞõæØö ÈöÇáúãõÖöíøö¡ ÈöÎöáóÇÝö
ÈóÞöíøóÉö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö¡ æóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Úóáóíúåö.
[ãóØúáóÈñ Ýöí äóÝóÞóÉö ÇáúãõØóáøóÞóÉö]
ö (Þóæúáõåõ æóÊóÌöÈõ áöãõØóáøóÞóÉö ÇáÑøóÌúÚöíøö æóÇáúÈóÇÆöäö) ßóÇäó
Úóáóíúåö ÅÈúÏóÇáõ ÇáúãõØóáøóÞóÉö ÈöÇáúãõÚúÊóÏøóÉöº áöÃóäøó
ÇáäøóÝóÞóÉó ÊóÇÈöÚóÉñ áöáúÚöÏøóÉö¡ æóÞóíøóÏó ÈöÇáÑøóÌúÚöíøö
æóÇáúÈóÇÆöäö ÇÍúÊöÑóÇÒðÇ ÚóãøóÇ áóæú ÃóÚúÊóÞó Ãõãøó æóáóÏöåö ÝóáóÇ
äóÝóÞóÉó áóåóÇ Ýöí ÇáúÚöÏøóÉö ßóãóÇ Ýöí ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö¡ æóÚóãøóÇ
áóæú ßóÇäó ÇáäøößóÇÍõ ÝóÇÓöÏðÇ ÝóÝöí ÇáúÈóÍúÑö áóæú ÊóÒóæøóÌóÊú
ãõÚúÊóÏøóÉõ ÇáúÈóÇÆöäö æóÝóÑøóÞó ÈóÚúÏó ÇáÏøõÎõæáö ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó
Úóáóì ÇáËøóÇäöí áöÝóÓóÇÏö äößóÇÍöåö æóáóÇ Úóáóì ÇáúÃóæøóáö Åäú
ÎóÑóÌóÊú ãöäú ÈóíúÊöåö áöäõÔõæÒöåóÇ. æóÝöí ÇáúãõÌúÊóÈóì: äóÝóÞóÉõ
ÇáúÚöÏøóÉö ßóäóÝóÞóÉö ÇáäøößóÇÍö.
æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: æóÊóÓúÞõØõ ÈöÇáäøõÔõæÒö æóÊóÚõæÏõ ÈöÇáúÚóæúÏö¡
æóÃóØúáóÞó ÝóÔóãöáó ÇáúÍóÇãöáó æóÛóíúÑóåóÇ æóÇáúÈóÇÆöäó ÈöËóáóÇËò
Ãóæú ÃóÞóáøó ßóãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö¡ æóíõÓúÊóËúäóì ãóÇ áóæú
ÎóÇáóÚóåóÇ Úóáóì Ãóäú áóÇ äóÝóÞóÉó áóåóÇ æóáóÇ Óõßúäóì ÝóáóåóÇ
ÇáÓøõßúäóì æóãöäú ÇáäøóÝóÞóÉö ßóãóÇ ãóÑøó Ýöí ÈóÇÈöåö æóíóÃúÊöí
ÞóÑöíÈðÇ (Þóæúáõåõ æóÇáúÝõÑúÞóÉõ ÈöáóÇ ãóÚúÕöíóÉò) Ãóíú ãöäú
ÞöÈóáöåóÇ¡ Ýóáóæú ßóÇÊóÈó ÈöãóÚúÕöíóÊöåöãóÇ ÝóáóíúÓó áóåóÇ Óöæóì
ÇáÓøõßúäóì ßóãóÇ íóÃúÊöí. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: ÝóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó
ÇáúÝõÑúÞóÉó ÅãøóÇ ãöäú ÞöÈóáöåö Ãóæú ãöäú ÞöÈóáöåóÇ¡ Ýóáóæú ãöäú
ÞöÈóáöåö ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ ãõØúáóÞðÇ ÓóæóÇÁñ ßóÇäóÊú ÈöãóÚúÕöíóÉò
Ãóæú áóÇ ØóáóÇÞðÇ Ãóæú ÝóÓúÎðÇ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ãöäú ÞöÈóáöåóÇ ÝóÅöäú
ßóÇäóÊú ÈöãóÚúÕöíóÉò ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó áóåóÇ æóáóåóÇ ÇáÓøõßúäóì Ýöí
ÌóãöíÚö ÇáÕøõæóÑö. ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ.
(Þóæúáõåõ æóÊóÝúÑöíÞò ÈöÚóÏóãö ßóÝóÇÁóÉò) æóãöËúáõåõ ÚóÏóãõ ãóåúÑö
ÇáúãöËúáö. æóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó åóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÇáöÛóÉö ÇáøóÊöí
ÒóæøóÌóÊú äóÝúÓóåóÇ ÈöáóÇ æóáöíøò¡ ÝóÅöäøó ÇáúÚóÞúÏó íóÕöÍøõ Ýöí
ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö¡ æóáöáúæóáöíøö ÍóÞøõ ÇáúÝóÓúÎö¡ áóßöäøó
ÇáúãõÝúÊóì Èöåö ÇáúÂäó ÈõØúáóÇäõåõ ßóÇáÕøóÛöíÑóÉö ÇáøóÊöí ÒóæøóÌóåóÇ
ÛóíúÑõ ÇáúÃóÈö æóÇáúÌóÏøö ÛóíúÑó ßõÝúÁò Ãóæú ÈöÏõæäö ãóåúÑö
ÇáúãöËúáö¡ æóåóÐóÇ ßõáøõåõ ÝöíãóÇ ÈóÚúÏó ÇáÏøõÎõæáö¡ ÃóãøóÇ ÞóÈúáóåõ
ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó áöÚóÏóãö ÇáúÚöÏøóÉö (Þóæúáõåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÅáóÎú)
ÈöÇáÑøóÝúÚö ÝóÇÚöáõ ÊóÌöÈõ (Þóæúáõåõ æóÇáÓøõßúäóì) íóáúÒóãõ Ãóäú
ÊóáúÒóãó ÇáúãóäúÒöáó ÇáøóÐöí íóÓúßõäóÇäö Ýöíåö ÞóÈúáó ÇáØøóáóÇÞö
ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ¡ æóÊóÞóÏøóãó ÇáúßóáóÇãõ Úóáóíúåö Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÚöÏøóÉö
(Þóæúáõåõ Åäú ØóÇáóÊú ÇáúãõÏøóÉõ) ÃóÔóÇÑó Åáóì ÇáöÇÚúÊöÐóÇÑö Úóäú
ãõÍóãøóÏò ÍóíúËõ áóãú íóÐúßõÑú ÇáúßõÓúæóÉó¡ æóÐóáößóº áöÃóäøó
ÇáúÚöÏøóÉó
(3/609)
æóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÇáúãóÝúÑõæÖóÉõ
ÈöãõÖöíøö ÇáúÚöÏøóÉö Úóáóì ÇáúãõÎúÊóÇÑö ÈóÒøóÇÒöíøóÉñº æóáóæú
ÇÏøóÚóÊú ÇãúÊöÏóÇÏó ÇáØøõåúÑö ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ ãóÇ áóãú íóÍúßõãú
ÈöÇäúÞöÖóÇÆöåóÇ ãóÇ áóãú ÊóÏøóÚö ÇáúÍóÈóáó ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ Åáóì
ÓóäóÊóíúäö ãõäúÐõ ØóáøóÞóåóÇ¡ Ýóáóæú ãóÖóÊóÇ Ëõãøó ÊóÈóíøóäó Ãóäú
áóÇ ÍóÈóáó ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó ÚóáóíúåóÇ¡ æóÅöäú ÔóÑóØóº áöÃóäøóåõ ÔóÑúØñ
ÈóÇØöáñ ÈóÍúÑñ¡ æóáóæú ÕóÇáóÍóåóÇ Úóäú äóÝóÞóÉö ÇáúÚöÏøóÉö Åäú
ÈöÇáúÃóÔúåõÑö ÕóÍøó¡ æóÅöäú ÈöÇáúÍóíúÖö áóÇ áöáúÌóåóÇáóÉö.
(áóÇ) ÊóÌöÈõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÈöÃóäúæóÇÚöåóÇ (áöãõÚúÊóÏøóÉö ãóæúÊò
ãõØúáóÞðÇ) æóáóæú ÍóÇãöáðÇ (ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú Ãõãøó æóáóÏò æóåöíó
ÍóÇãöáñ) ãöäú ãóæúáóÇåóÇ ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ ãöäú ßõáøö ÇáúãóÇáö
ÌóæúåóÑóÉñ. -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áóÇ ÊóØõæáõ ÛóÇáöÈðÇ ÝóíõÓúÊóÛúäóì ÚóäúåóÇ¡ ÍóÊøóì áóæú ÇÍúÊóÇÌóÊú
ÅáóíúåóÇ áöØõæáö ÇáúãõÏøóÉö ßóãõãúÊóÏøóÉö ÇáØøõåúÑö íóÌöÈõ.
(Þóæúáõåõ æóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÅáóÎú) Ãóíú ÅÐóÇ ãóÖóÊú ãõÏøóÉõ
ÇáúÚöÏøóÉö æóáóãú ÊóÞúÈöÖúåóÇ ÝóáóåóÇ ÃóÎúÐõåóÇ áóæú ãóÝúÑõæÖóÉð
Ãóíú Ãóæú ãõÕúØóáóÍðÇ ÚóáóíúåóÇ¡ áóßöäú áóæú ãõÓúÊóÏóÇäóÉð ÈöÃóãúÑö
ÇáúÞóÇÖöí ÝóáóÇ ßóáóÇãó¡ æóÅöáøóÇ ÝóÝöíåö ÎöáóÇÝñ ÇÎúÊóÇÑó
ÇáúÍóáúæóÇäöíøõ ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÓúÞõØõ ÃóíúÖðÇ¡ æóÃóÔóÇÑó
ÇáÓøóÑóÎúÓöíøõ Åáóì ÃóäøóåóÇ ÊóÓúÞõØõ. æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö
æóÛóíúÑöåóÇ Ãóäøóåõ ÇáÕøóÍöíÍõ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÚóáóíúåö
ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÅÕúáóÇÍö ÇáúãõÊõæäö¡ ÝóÅöäøóåõãú ÕóÑøóÍõæÇ ÈöÃóäøó
ÇáäøóÝóÞóÉó ÊóÌöÈõ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ æóÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ¡
æóåõäóÇ áóÇ ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ ÅáøóÇ ÅÐóÇ áóãú ÊóäúÞóÖö ÇáúÚöÏøóÉõ
áóßöäú Ýöí ÇáäøóåúÑö Ãóäøó ÅØúáóÇÞó ÇáúãõÊõæäö íóÔúåóÏõ áöãóÇ
ÇÎúÊóÇÑóåõ ÇáúÍóáúæóÇäöíøõ. ÞõáúÊ: æóÙóÇåöÑõ ÇáúÝóÊúÍö ÇÎúÊöíóÇÑõåõ
ÍóíúËõ ÇÞúÊóÕóÑó Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ) Ãóíú
íóßõæäõ ÇáúÞóæúáõ ÞóæúáóåóÇ Ýöí ÚóÏóãö ÇäúÞöÖóÇÆöåóÇ ãóÚó íóãöíäöåóÇ
æóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ ãóÇ áóãú íóÍúßõãú
ÈöÇäúÞöÖóÇÆöåóÇ) ÝóÅöäú Íóßóãó Èöåö¡ ÈöÃóäú ÃóÞóÇãó ÇáÒøóæúÌõ
ÈóíøöäóÉð Úóáóì ÅÞúÑóÇÑöåóÇ Èöåö ÈóÑöÆó ãöäúåóÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
Í (Þóæúáõåõ ãóÇ áóãú ÊóÏøóÚö ÇáúÍóÈóáó) Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö: æóãóÇ
áóãú ÊóÏøóÚö ÈöÇáúÚóØúÝö Úóáóì ãóÇ áóãú íóßõäú æóåöíó ÇáÕøóæóÇÈõº
áöÃóäøóåóÇ ÅÐóÇ ÃóÞóÑøóÊú ÈöÇäúÞöÖóÇÁö ÚöÏøóÊöåóÇ Ýöí ãõÏøóÉò
ÊóÍúÊóãöáõåõ Ëõãøó æóáóÏóÊú áóÇ íóËúÈõÊõ ÇáäøóÓóÈõ¡ ÝóßóíúÝó ÊóÌöÈõ
ÇáäøóÝóÞóÉõ¿ äóÚóãú íóËúÈõÊõ áóæú æóáóÏóÊú áöÃóÞóáøó ãöäú ÃóÞóáøöåö
ãöäú Íöíäö ÇáúÅöÞúÑóÇÑö æóáöÃóÞóáøó ãöäú ÃóßúËóÑöåö ãöäú Íöíäö
ÇáØøóáóÇÞö áöÙõåõæÑö ßóÐöÈöåóÇ Ýöí ÇáúÅöÞúÑóÇÑö ßóãóÇ ãóÑøó Ýöí
ÈóÇÈöåö¡ æóáóÇ íõãúßöäõ Íóãúáõåõ Úóáóì åóÐóǺ áöÃóäøóåõ íõäóÇÝöíåö
Þóæúáõåõ ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ Åáóì ÓóäóÊóíúäö. æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÈóÍúÑö:
æóÅöäú ÇÏøóÚóÊú ÍóÈóáðÇ ÅáóÎú æóáóÇ ÛõÈóÇÑó ÚóáóíúåóÇ (Þóæúáõåõ
ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó ÚóáóíúåóÇ) Ãóíú ÅÐóÇ ÞóÇáóÊú ÙóäóäúÊ ÇáúÍóÈóáó æóáóãú
ÃóÍöÖú æóÃóäóÇ ãõãúÊóÏøóÉõ ÇáØøõåúÑö æóÞóÇáó ÇáÒøóæúÌõ: ÞóÏú
ÇÏøóÚóíúÊ ÇáúÍóÈóáó æóÃóßúËóÑõåõ ÓóäóÊóÇäö¡ ÝóáóÇ íõáúÊóÝóÊõ Åáóì
Þóæúáöåö æóÊóáúÒóãõåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÍóÊøóì ÊóÍöíÖó ËóáóÇËðÇ Ãóæú
ÊóÈúáõÛó Óöäøó ÇáúíóÃúÓö æóÊóãúÖöíó ÈóÚúÏóåõ ËóáóÇËóÉõ ÃóÔúåõÑò¡
æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡ Ýóáóæú ÃóÞóÑøóÊú Ãóäøó ÚöÏøóÊóåóÇ
ÇäúÞóÖóÊú ãõäúÐõ ßóÐóÇ æóÃóäøóåóÇ áóãú Êóßõäú ÍóÇãöáðÇ ÑóÌóÚó
ÚóáóíúåóÇ ÈöãóÇ ÃóÎóÐóÊú ÈóÚúÏó ÇäúÞöÖóÇÆöåóÇ ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì.
[ÝóÑúÚñ] Ýöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö: ÚöÏøóÉõ ÇáÕøóÛöíÑóÉö ËóáóÇËóÉõ ÃóÔúåõÑò
ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ãõÑóÇåöÞóÉð ÝóíõäúÝöÞõ ÚóáóíúåóÇ ãóÇ áóãú
íóÙúåóÑú ÝóÑóÇÛõ ÑóÍöãöåóÇ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúãõÍöíØö. ÇåÜ ãöäú ÛóíúÑö
ÐößúÑö ÎöáóÇÝò æóåõæó ÍóÓóäñ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÞóÏøóãúäóÇåõ Ýöí
ÇáúÚöÏøóÉö ÈöÃóÈúÓóØó ãöãøóÇ åõäóÇ (Þóæúáõåõ æóÅöäú ÔóÑóØó ÅáóÎú)
ÐõßöÑó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÌóæóÇÈðÇ Úóäú ÍóÇÏöËóÉò Ýöí ÒóãóÇäöåö (Þóæúáõåõ
æóÅöäú ÈöÇáúÍóíúÖö áóÇ áöáúÌóåóÇáóÉö) Ãóíú áöÇÍúÊöãóÇáö Ãóäú
íóãúÊóÏøó ÇáØøõåúÑõ ÈöåóÇ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö¡ æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøó
ÇáúÍóÇãöáó ßóÐóáößó åóÐóÇ. æóíóÑöÏõ Úóáóì ÇáÊøóÚúáöíáö ÇáúãóÐúßõæÑö
Ãóäøó ÌóåóÇáóÉó ÇáúãóÕóÇáöÍö Úóäúåõ áóÇ ÊóÖõÑøõ¡ Ëõãøó ÑóÃóíúÊ
ÇáúãóÞúÏöÓöíøó Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÎõáúÚö ÇÚúÊóÑóÖó ßóÐóáößóº æóÞóÏú
íõÌóÇÈõ ÈöÃóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÌóåóÇáóÉõ ãóÇ íóËúÈõÊõ Ýöí ÇáÐøöãøóÉö¡
ÈöÎöáóÇÝö ÇáÏøóíúäö ÇáËøóÇÈöÊö Ýöí ÇáÐøöãøóÉö ÅÐóÇ ÕõæáöÍó Úóäúåõ
ÝóÅöäøó ÌóåóÇáóÊóåõ áóÇ ÊóÖõÑøõ ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ æóáóæú ÍóÇãöáðÇ) ÞóÇáó ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ: æóÞöíáó
áöáúÍóÇãöáö ÇáäøóÝóÞóÉõ Ýöí ÌóãöíÚö ÇáúãóÇáö ßóãóÇ Ýöí
ÇáúãõÖúãóÑóÇÊö Í (Þóæúáõåõ ãöäú ãóæúáóÇåóÇ) áóíúÓó åóÐóÇ ãöäú
ßóáóÇãö ÇáúÌóæúåóÑóÉö¡ Èóáú ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö ÍóíúËõ ÞóÇáó:
æóíóäúÈóÛöí Ãóäú íóßõæäó ãóÚúäóÇåõ ÅÐóÇ ÍóÈöáóÊú ÃóãóÉñ ãöäú
ÓóíøöÏöåóÇ æóÇÚúÊóÑóÝó ÈöÃóäøó ÇáúÍóãúáó ãöäúåõ áóßöäøóåóÇ áóãú
ÊóáöÏú ÅáøóÇ ÈóÚúÏó ÇáúãóæúÊö. ÇåÜ
Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó ÇÓúÊöËúäóÇÁó åóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÊóÈöÚó Ýöíåö
ÇáúãõÕóäøöÝõ ÕóÇÍöÈó ÇáúÌóæúåóÑóÉö æóÞóÇáó ÅäøóåóÇ æóÇÑöÏóÉñ Úóáóì
ßóËöíÑò ãöäú ÇáúãõÊõæäö. æóÇÚúÊóÑóÖóåõ ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ ÈöÃóäøóåõ áóãú
íóÐúßõÑúåóÇ ÅáøóÇ ÕóÇÍöÈõ ÇáúÌóæúåóÑóÉö Ãóæú ãóäú ÊóÇÈóÚóåõ¡
æóåóÐöåö ÇáúÚöÈóÇÑóÉõ ÇáÔøóÇÐøóÉõ áóÇ ÊõÚóÇÑöÖõ ÇáúãõÊõæäó
ÇáúãóæúÖõæÚóÉó áöäóÞúáö ÇáúãóÐúåóÈö ãóÚó Ãóäøóåõ áóÇ æóÌúåó áóåóǺ
áöÃóäøó Ãõãøó ÇáúæóáóÏö ÊóÚúÊöÞõ ÈöãóæúÊöåö æóÊóÕöíÑõ ÃóÌúäóÈöíøóÉð
Úóäúåõ ÝóáóÇ æóÌúåó áöÅöíÌóÇÈö äóÝóÞóÊöåóÇ Ýöí ÊóÑößóÊöåö. ÞõáúÊ:
æóíõÄóíøöÏõåõ ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: ÅÐóÇ ÃõÚúÊöÞóÊú Ãõãøõ ÇáúæóáóÏö
Ãóæú ãóÇÊó ÚóäúåóÇ ãóæúáóÇåóÇ ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó áóåóÇ æóáóÇ Óõßúäóìº
áöÃóäøó ÚöÏøóÊóåóÇ ÚöÏøóÉõ
(3/610)
(æóÊóÌöÈõ ÇáÓøõßúäóì) ÝóÞóØú
(áöãõÚúÊóÏøóÉö ÝõÑúÞóÉò ÈöãóÚúÕöíóÊöåóÇ) ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÎóÑóÌóÊú ãöäú
ÈóíúÊöåö ÝóáóÇ Óõßúäóì áóåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÝõÑúÞóÉö ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ
æóßöÝóÇíóÉñ (ßóÑöÏøóÉò) æóÊóÞúÈöíáö ÇÈúäöåö (áóÇ ÛóíúÑõ) ãöäú
ØóÚóÇãò æóßõÓúæóÉò¡ æóÇáúÝóÑúÞõ Ãóäøó ÇáÓøõßúäóì ÍóÞøõ Çááøóåö
ÊóÚóÇáóì ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöÍóÇáò¡ æóÇáäøóÝóÞóÉó ÍóÞøõåóÇ ÝóÊóÓúÞõØõ
ÈöÇáúÝõÑúÞóÉö ÈöãóÚúÕöíóÊöåóÇ (æóÊóÓúÞõØõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÈöÑöÏøóÊöåóÇ
ÈóÚúÏó ÇáúÈóÊøö) Ãóíú Åäú ÎóÑóÌóÊú ãöäú ÈóíúÊöåö æóÅöáøóÇ
ÝóæóÇÌöÈóÉñ ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ (áóÇ ÈöÊóãúßöíäö ÇÈúäöåö) áöÚóÏóãö
ÍóÈúÓöåóÇ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãõÑúÊóÏøóÉö¡ ÍóÊøóì áóæú áóãú ÊõÍúÈóÓú
ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ áóÍöÞóÊú ÈöÏóÇÑö ÇáúÍóÑúÈö Ëõãøó
ÚóÇÏóÊú æóÊóÇÈóÊú áöÓõÞõæØö ÇáúÚöÏøóÉö ÈöÇááøóÍóÇÞöº áöÃóäøóåõ
ßóÇáúãóæúÊö ÈóÍúÑñ¡ æóåõæó ãõÔöíÑñ Åáóì Ãóäøóåõ ÞóÏú Íõßöãó
ÈöáóÍóÇÞöåóÇ æóÅöáøóÇ ÝóÊóÚõæÏõ äóÝóÞóÊõåóÇ ÈöÚóæúÏöåóÇ
ÝóáúíõÍúÝóÙú.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáúæóØúÁö ßóÚöÏøóÉö ÇáúãóäúßõæÍóÉö ÝóÇÓöÏðÇ. æóÞóÇáó Ýöí ãóæúÖöÚò
ÂÎóÑó: áóÇ äóÝóÞóÉó áóåóÇ ÅÐóÇ ÃóÚúÊóÞóåóÇ æóÅöäú ßóÇäóÊú
ãóãúäõæÚóÉð ãöäú ÇáúÎõÑõæÌöº áöÃóäøó åóÐóÇ ÇáúÍóÈúÓó áóãú íóËúÈõÊú
ÈöÓóÈóÈö ÇáäøößóÇÍö Èóáú áöÊóÍúÕöíäö ÇáúãóÇÁö ÝóÃóÔúÈóåóÊú
ãõÚúÊóÏøóÉó ÇáúÝóÇÓöÏö.
æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: æóßóÐóÇ áóæú ãóÇÊó ÚóäúåóÇ áóÇ äóÝóÞóÉó Ýöí
ÊóÑößóÊöåö¡ æóáóßöäú Åäú ßóÇäó áóåóÇ æóáóÏñ ÝóäóÝóÞóÊõåóÇ Úóáóíúåö
æóáóæú ÕóÛöíÑðÇ¡ ÝóåóÐöåö ÇáúÚöÈóÇÑóÇÊõ ÊóÔúãóáõ ÇáúÍóÇãöáó
æóÛóíúÑóåóÇ¡ æóÅöÐóÇ ßóÇäóÊú ãõÚúÊóÏøóÉõ ÇáúãóæúÊö ãöäú äößóÇÍò
ÕóÍöíÍò áóÇ äóÝóÞóÉó áóåóÇ æóáóæú ÍóÇãöáðÇ ÝóßóíúÝó ÇáúÃóãóÉõ
ÇáøóÊöí ÚöÏøóÊõåóÇ ÚöÏøóÉõ æóØúÁò áóÇ ÚöÏøóÉõ ÚóÞúÏò¡ ÝóÚõáöãó
Ãóäøóåõ áóÇ æóÌúåó áöÇÓúÊöËúäóÇÆöåóÇ (Þóæúáõåõ ÈöãóÚúÕöíóÊöåóÇ)
ÇÍúÊöÑóÇÒñ Úóäú ãóÚúÕöíóÊöåöº ßóÊóÞúÈöíáöåö ÈöäúÊóåóÇ Ãóæú ÅíáóÇÆöåö
Ãóæú ÑöÏøóÊöåö Ãóæú ÅÈóÇÆöåö Úóäú ÇáúÅöÓúáóÇãö¡ æóÚóãøóÇ ÅÐóÇ áóãú
íóßõäú ÈöãóÚúÕöíóÉò ãöäúåõ æóáóÇ ãöäúåóǺ ßóÎöíóÇÑö ÈõáõæÛò
æóäóÍúæöåö æóæóØúÁö ÇÈúäö ÇáÒøóæúÌö áóåóÇ ãõßúÑóåóÉð ÝóÅöäøó
ÇáäøóÝóÞóÉó æóÇÌöÈóÉñ áóåóÇ ÈöÃóäúæóÇÚöåóÇ ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ
ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ æóßöÝóÇíóÉñ) ÇáúÃóæúáóì ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ Úóäú
ÇáúßöÝóÇíóÉö. æóÚöÈóÇÑóÊõåõ: æóåóÐóÇ ÅÐóÇ ÎóÑóÌóÊú ãöäú ÈóíúÊöåö
æóÅöáøóÇ ÝóæóÇÌöÈñ ßóãóÇ ÃõÔöíÑó Åáóíúåö Ýöí ÇáúßöÝóÇíóÉö. ÇåÜ Í
(Þóæúáõåõ ßóÑöÏøóÉò æóÊóÞúÈöíáö ÇÈúäöåö) Ãóíú ßóÑöÏøóÊöåóÇ
æóÊóÞúÈöíáöåóÇ ÇÈúäóåõ (Þóæúáõåõ áóÇ ÛóíúÑõ) ÈöÇáÑøóÝúÚö ÚóØúÝðÇ
Úóáóì ÇáÓøõßúäóì (Þóæúáõåõ æóÇáúÝóÑúÞõ) Ãóíú Èóíúäó ÇáÓøõßúäóì
æóÛóíúÑöåóÇ. æóÚóäú åóÐóÇ ÞóÇáó Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö æóÛóíúÑöåóÇ: áóæú
ÔóÑóØó Ýöí ÇáúÎõáúÚö Ãóäú áóÇ äóÝóÞóÉó áóåóÇ æóáóÇ Óõßúäóì ÝóáóåóÇ
ÇáÓøõßúäóì áóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõº áöÃóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó ÍóÞøõåóÇ¡
æóÇáÓøõßúäóì Ýöí ÈóíúÊö ÇáúÚöÏøóÉö ÍóÞøõåóÇ æóÍóÞøõ ÇáÔøóÑúÚö¡
æóÅöÓúÞóÇØõåóÇ áóÇ íóÚúãóáõ Ýöí ÍóÞøö ÇáÔøóÑúÚö¡ ÍóÊøóì áóæú ÔóÑóØó
ÇáÒøóæúÌõ ÚóÏóãó ãõÄúäóÉö ÇáÓøõßúäóì æóÑóÖöíóÊú ÇáÓøõßúäóì Ýöí
ÈóíúÊöåóÇ Ãóæú Ýöí ÈóíúÊò ßóÇäóÇ íóÓúßõäóÇäö Ýöíåö ÈöÇáúßöÑóÇÁö
ÕóÍøó æóáóÒöãóåóÇ ÇáúÃõÌúÑóÉõº áöÃóäøó Ðóáößó ãóÍúÖõ ÍóÞøöåóÇ
(Þóæúáõåõ ÍóÞøõ Çááøóåö) Ãóíú ãöäú æóÌúåò ÍóíúËõ ÃóæúÌóÈó ÚóáóíúåóÇ
ÇáúÞóÑóÇÑó Ýöí ãóäúÒöáö ÇáÒøóæúÌö æóÝöíåö ÍóÞøõåóÇ ãöäú æóÌúåò
áöæõÌõæÈöåö áóåóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö (Þóæúáõåõ ÈóÚúÏó ÇáúÈóÊøö) Ãóíú
ÇáØøóáóÇÞö ÇáúÈóÇÆöäö ÈöæóÇÍöÏóÉò Ãóæú ÃóßúËóÑó¡ æóÊóÞúíöíÏõ
ÇáúåöÏóÇíóÉö ÈöÇáËøóáóÇËö ÇÊøöÝóÇÞöíøñº æóÇÍúÊõÑöÒó Èöåö Úóäú
ãõÚúÊóÏøóÉö ÇáÑøóÌúÚöíøö ÅÐóÇ ØóÇæóÚóÊú ÇÈúäó ÒóæúÌöåóÇ Ãóæú
ÞóÈøóáóåóÇ ÈöÔóåúæóÉò ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó áóåóǺ áöÃóäøó ÇáúÝõÑúÞóÉó áóãú
ÊóÞóÚú ÈöÇáØøóáóÇÞö Èóáú ÈöãóÚúÕöíóÊöåóÇ ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ ÍóÊøóì
áóæú áóãú ÊõÍúÈóÓú ÝóáóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ) íóÚúäöí Åäú ÈóÞöíóÊú Ýöí
ÈóíúÊöåö ßóãóÇ åõæó ÕóÑöíÍõ ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö ÇáúãóÇÑøóÉö
æóÍöíäóÆöÐò íõÓúÊóÛúäóì Úóäú åóÐöåö ÇáúÌõãúáóÉö ÈöÚöÈóÇÑóÉö
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö æóíõÞóÇáõ ÈóÏóáõåóÇ: ÝóÅöäú ÚóÇÏóÊú Åáóì ÈóíúÊöåö
ÚóÇÏóÊú ÇáäøóÝóÞóÉõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ áóÍöÞóÊú ÈöÏóÇÑö ÇáúÍóÑúÈö æóÍõßöãó
ÈöáóÍóÇÞöåóÇ Ëõãøó ÚóÇÏóÊú. ÇåÜ Í
æóÇáúÍóÇÕöáõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Ãóäøóåõ áóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó
ÇáÑøöÏøóÉö æóÇáÊøóãúßöíäöº áöÃóäøó ÇáúãõÑúÊóÏøóÉó ÈóÚúÏó
ÇáúÈóíúäõæäóÉö áóæú áóãú ÊõÍúÈóÓú áóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ
ßóÇáúãõãóßøöäóÉö¡ æóÇáúãõãóßøöäóÉõ ÅÐóÇ áóãú ÊóáúÒóãú ÈóíúÊó
ÇáúÚöÏøóÉö áóÇ äóÝóÞóÉó áóåóÇ ÝóáóíúÓó áöáÑøöÏøóÉö Ãóæú ÇáÊøóãúßöíäö
ÏóÎúáñ Ýöí ÇáúÅöÓúÞóÇØö æóÚóÏóãöåö¡ Èóáú Åäú æõÌöÏó ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓõ
Ýöí ÈóíúÊö ÇáúÚöÏøóÉö æóÌóÈóÊú æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ. ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ æóåõæó ãõÔöíÑñ ÅáóÎú) Ãóíú ÇáÊøóÚúáöíáõ
ÈöÃóäøóåõ ßóÇáúãóæúÊö. ÞóÇáó Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö æóåõæó
íõÔöíÑõ Åáóì Ãóäøóåõ ÞóÏú Íóßóãó ÈöáóÍóÇÞöåóÇ¡ æóåõæó ãóÍúãóáõ ãóÇ
Ýöí ÇáúÌóÇãöÚö ãöäú ÚóÏóãö ÚóæúÏö ÇáäøóÝóÞóÉö ÈóÚúÏóãóÇ áóÍöÞóÊú
æóÚóÇÏóÊú¡ æóãóÍúãóáõ ãóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö ãöäú ÃóäøóåóÇ ÊóÚõæÏõ
äóÝóÞóÊõåóÇ ÈöÚóæúÏöåóÇ Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ áóãú íõÍúßóãú ÈöáóÍóÇÞöåóÇ
ÊóæúÝöíÞðÇ ÈóíúäóåõãóÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ æóÅöáøóÇ
ÝóÊóÚõæÏõ äóÝóÞóÊõåóÇ ÈöÚóæúÏöåóÇ) ßóÇáäøóÇÔöÒóÉö ÅÐóÇ ÚóÇÏóÊú
áöÒóæóÇáö ÇáúãóÇäöÚö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãõÈóÇäóÉö ÈöÇáÑøöÏøóÉö ÅÐóÇ
ÃóÓúáóãóÊú áóÇ ÊóÚõæÏõ äóÝóÞóÊõåóÇ áöÓõÞõæØö äóÝóÞóÊöåóÇ
ÈöãóÚúÕöíóÊöåóÇ æóÇáÓøóÇÞöØõ áóÇ íóÚõæÏõ ÈóÍúÑñ.
(3/611)
(æóÊóÌöÈõ) ÇáäøóÝóÞóÉõ ÈöÃóäúæóÇÚöåóÇ
Úóáóì ÇáúÍõÑøö (áöØöÝúáöåö) íóÚõãøõ ÇáúÃõäúËóì æóÇáúÌóãúÚó
(ÇáúÝóÞöíÑö) ÇáúÍõÑøö¡ ÝóÅöäøó äóÝóÞóÉó Çáúãóãúáõæßö Úóáóì ãóÇáößöåö
æóÇáúÛóäöíøö Ýöí ãóÇáöåö ÇáúÍóÇÖöÑöº Ýóáóæú ÛóÇÆöÈðÇ ÝóÚóáóì ÇáúÃóÈö
Ëõãøó íóÑúÌöÚõ Åäú ÃóÔúåóÏó áóÇ Åäú äóæóì ÅáøóÇ ÏöíóÇäóÉðº Ýóáóæú
ßóÇäóÇ ÝóÞöíÑóíúäö ÝóÇáúÃóÈõ íóßúÊóÓöÈõ Ãóæú íóÊóßóÝøóÝõ æóíõäúÝöÞõ
Úóáóíúåöãú¡ æóáóæú áóãú íóÊóíóÓøóÑú ÃóäúÝóÞó Úóáóíúåöãú ÇáúÞóÑöíÈõ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
[ãóØúáóÈñ ÇáÕøóÛöíÑõ æóÇáúãõßúÊóÓöÈõ äóÝóÞóÉð Ýöí ßóÓúÈöåö áóÇ Úóáóì
ÃóÈöíåö]
ö (Þóæúáõåõ ÈöÃóäúæóÇÚöåóÇ) ãöäú ÇáØøóÚóÇãö æóÇáúßõÓúæóÉö
æóÇáÓøõßúäóì¡ æóáóãú ÃóÑó ãóäú ÐóßóÑó åõäóÇ ÃõÌúÑóÉó ÇáØøóÈöíÈö
æóËóãóäó ÇáúÃóÏúæöíóÉö¡ æóÅöäøóãóÇ ÐóßóÑõæÇ ÚóÏóãó ÇáúæõÌõæÈö
áöáÒøóæúÌóÉö¡ äóÚóãú ÕóÑøóÍõæÇ ÈöÃóäøó ÇáúÃóÈó ÅÐóÇ ßóÇäó ãóÑöíÖðÇ
Ãóæú Èöåö ÒóãóÇäóÉñ íóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÇáúÎöÏúãóÉö ÝóÚóáóì ÇÈúäöåö
ÎóÇÏöãõåõ æóßóÐóáößó ÇáöÇÈúäõ (Þóæúáõåõ áöØöÝúáöåö) åõæó ÇáúæóáóÏõ
Íöíäó íóÓúÞõØõ ãöäú ÈóØúäö Ãõãøöåö Åáóì Ãóäú íóÍúÊóáöãó¡ æóíõÞóÇáõ
ÌóÇÑöíóÉñ¡ ØöÝúáñ¡ æóØöÝúáóÉñ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúãõÛúÑöÈö. æóÞöíáó
Ãóæøóáõ ãóÇ íõæáóÏõ ÕóÈöíøñ Ëõãøó ØöÝúáñ Í Úóäú ÇáäøóåúÑö (Þóæúáõåõ
íóÚõãøõ ÇáúÃõäúËóì æóÇáúÌóãúÚó) Ãóíú íõØúáóÞõ Úóáóì ÇáúÃõäúËóì ßóãóÇ
ÚóáöãúÊå¡ æóÚóáóì ÇáúÌóãúÚö ßóãóÇ Ýöí Þóæúáå ÊóÚóÇáóì {Ãóæö
ÇáØøöÝúáö ÇáøóÐöíäó áóãú íóÙúåóÑõæÇ} [ÇáäæÑ: 31] Ýóåõæó ãöãøóÇ
íóÓúÊóæöí Ýöíåö ÇáúãõÝúÑóÏõ æóÇáúÌóãúÚõ ßóÇáúÌõäõÈö æóÇáúÝõáúßö
æóÇáúÅöãóÇãö - {æóÇÌúÚóáúäóÇ áöáúãõÊøóÞöíäó ÅöãóÇãðÇ} [ÇáÝÑÞÇä: 74]-
æóáóÇ íõäóÇÝöíåö ÌóãúÚõåõ Úóáóì ÃóØúÝóÇáò ÃóíúÖðÇ ßóãóÇ ÌõãöÚó
ÅãóÇãñ Úóáóì ÃóÆöãøóÉò ÃóíúÖðÇ ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ ÇáúÝóÞöíÑö) Ãóíú Åäú áóãú íóÈúáõÛú ÍóÏøó ÇáúßóÓúÈö¡ ÝóÅöäú
ÈóáóÛóåõ ßóÇäó áöáúÃóÈö Ãóäú íõÄúÌöÑóåõ Ãóæú íóÏúÝóÚóåõ Ýöí ÍöÑúÝóÉò
áöíóßúÊóÓöÈó æóíõäúÝöÞó Úóáóíúåö ãöäú ßóÓúÈöåö áóæú ßóÇäó ÐóßóÑðÇ¡
ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÃõäúËóì ßóãóÇ ÞóÏøóãóåõ Ýöí ÇáúÍóÖóÇäóÉö Úóäú
ÇáúãõÄóíøöÏöíøóÉö. ÞóÇáó ÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ: áóæú ÇÓúÊóÛúäóÊú
ÇáúÃõäúËóì ÈöäóÍúæö ÎöíóÇØóÉò æóÛóÒúáò íóÌöÈõ Ãóäú Êóßõæäó
äóÝóÞóÊõåóÇ Ýöí ßóÓúÈöåóÇ ßóãóÇ åõæó ÙóÇåöÑñ¡ æóáóÇ äóÞõæáõ ÊóÌöÈõ
Úóáóì ÇáúÃóÈö ãóÚó Ðóáößó¡ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó áóÇ íóßúÝöíåóÇ ÝóÊóÌöÈõ
Úóáóì ÇáúÃóÈö ßöÝóÇíóÊõåóÇ ÈöÏóÝúÚö ÇáúÞóÏúÑö ÇáúãóÚúÌõæÒö Úóäúåõ¡
æóáóãú ÃóÑóåõ áöÃóÕúÍóÇÈöäóÇ. æóáóÇ íõäóÇÝöíåö Þóæúáõåõãú ÈöÎöáóÇÝö
ÇáúÃõäúËóìº áöÃóäøó ÇáúãóãúäõæÚó ÅíÌóÇÑõåóÇ¡ æóáóÇ íóáúÒóãõ ãöäúåõ
ÚóÏóãõ ÅáúÒóÇãöåóÇ ÈöÍöÑúÝóÉò ÊóÚúáóãõåóÇ. ÇåÜ Ãóíú ÇáúãóãúäõæÚó
ÅíÌóÇÑõåóÇ áöáúÎöÏúãóÉö æóäóÍúæöåóÇ ãöãøóÇ Ýöíåö ÊóÓúáöíãõåóÇ
áöáúãõÓúÊóÃúÌöÑö ÈöÏóáöíáö Þóæúáöåöãúº áöÃóäøó ÇáúãõÓúÊóÃúÌöÑó
íóÎúáõæ ÈöåóÇ æóÐóÇ áóÇ íóÌõæÒõ Ýöí ÇáÔøóÑúÚö¡ æóÚóáóíúåö Ýóáóåõ
ÏóÝúÚõåóÇ áöÇãúÑóÃóÉò ÊõÚóáøöãõåóÇ ÍöÑúÝóÉð ßóÊóØúÑöíÒò æóÎöíóÇØóÉò
ãóËóáðÇ.
(Þóæúáõåõ Úóáóì ãóÇáößöåö) Ãóíú áóÇ Úóáóì ÃóÈöíåö ÇáúÍõÑøö Ãóæú
ÇáúÚóÈúÏö ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ æóÇáúÛóäöíøö Ýöí ãóÇáöåö ÇáúÍóÇÖöÑö)
íóÔúãóáõ ÇáúÚóÞóÇÑó æóÇáúÃóÑúÏöíóÉó æóÇáËøöíóÇÈó¡ ÝóÅöÐóÇ ÇõÍúÊöíÌó
Åáóì ÇáäøóÝóÞóÉö ßóÇäó áöáúÃóÈö ÈóíúÚõ Ðóáößó ßõáøöåö æóíõäúÝöÞõ
Úóáóíúåöº áöÃóäøóåõ Ûóäöíøñ ÈöåóÐöåö ÇáúÃóÔúíóÇÁö ÈóÍúÑñ æóÝóÊúÍñ¡
áóßöäú ÓóíóÐúßõÑõ ÇáÔøóÇÑöÍõ ÚöäúÏó Þóæúáöåö æóáößõáøö Ðöí ÑóÍöãò
ãóÍúÑóãò Ãóäøó ÇáúÝóÞöíÑó ãóäú ÊóÍöáøõ áóåõ ÇáÕøóÏóÞóÉõ æóáóæú áóåõ
ãóäúÒöáñ æóÎóÇÏöãñ Úóáóì ÇáÕøóæóÇÈö æóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö
Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ Ýóáóæú ÛóÇÆöÈðÇ) Ãóíú Ýóáóæú ßóÇäó áöáúæóáóÏö
ãóÇáñ áóßöäøóåõ ÛóÇÆöÈñ ÝóäóÝóÞóÊõåõ Úóáóì ÇáúÃóÈö Åáóì Ãóäú
íõÍúÖöÑó ãóÇáóåõ. æóÓõÆöáó ÇáÑøóãúáöíøõ ÚóãøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó áóåõ
ÛóáøóÉñ Ýöí æóÞúÝò: ÝóÃóÌóÇÈó ÈöÃóäøóåõ áóãú íóÑó ãóäú ÕóÑøóÍó
ÈöÇáúãóÓúÃóáóÉöº æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúãóÇáö
ÇáúÛóÇÆöÈö.
(Þóæúáõåõ Åäú ÃóÔúåóÏó) Ãóíú Úóáóì Ãóäøóåõ íõäúÝöÞõ Úóáóíúåö
áöíóÑúÌöÚó¡ æóßóÇáúÅöÔúåóÇÏö ÇáúÅöäúÝóÇÞõ ÈöÅöÐúäö ÇáúÞóÇÖöí ßóãóÇ
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ áóÇ Åäú äóæóì) Ãóíú áóÇ íóÑúÌöÚõ Åäú äóæóì
ÇáÑøõÌõæÚó ÈöáóÇ ÅÔúåóÇÏò æóáóÇ ÅÐúäö ÞóÇÖò: Ãóíú áóÇ íõÕóÏøóÞõ Ýöí
ÇáúÞóÖóÇÁö Ãóäøóåõ äóæóì Ðóáößó¡ æóÅöäøóãóÇ íóËúÈõÊõ áóåõ ÇáÑøõÌõæÚõ
ÝöíãóÇ Èóíúäóåõ æóÈóíúäó ÑóÈøöåö ÊóÚóÇáóì (Þóæúáõåõ íóßúÊóÓöÈõ Ãóæú
íóÊóßóÝøóÝõ) ÞóÏøóãó ÇáúßóÓúÈóº áöÃóäøóåõ ÇáúæóÇÌöÈõ ÃóæøóáðÇ¡ ÅÐú
áóÇ íóÌõæÒõ ÇáÊøóßóÝøõÝõ: Ãóíú ØóáóÈõ ÇáúßóÝóÇÝö ÈöãóÓúÃóáóÉö
ÇáäøóÇÓö ÅáøóÇ ÚöäúÏó ÇáúÚóÌúÒö Úóäú ÇáöÇßúÊöÓóÇÈö. ÞóÇáó Ýöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö: ÝóÅöäú ÞóÏóÑó Úóáóì ÇáúßóÓúÈö ÊõÝúÑóÖõ ÇáäøóÝóÞóÉõ
Úóáóíúåö ÝóíóßúÊóÓöÈõ æóíõäúÝöÞõ Úóáóíúåöãú¡ æóÅöäú ÚóÌóÒó
áößóæúäöåö ÒóãöäðÇ Ãóæú ãõÞúÚóÏðÇ íóÊóßóÝøóÝõ ÇáäøóÇÓó æóíõäúÝöÞõ
Úóáóíúåöãú ßóÐóÇ Ýöí äóÝóÞóÇÊö ÇáúÎóÕøóÇÝö. æóÐóßóÑó ÇáúÎóÕøóÇÝõ Ýöí
ÃóÏóÈö ÇáúÞóÖóÇÁö Ãóäøóåõ Ýöí åóÐöåö ÇáÕøõæÑóÉö íóÝúÑöÖõåóÇ
ÇáúÞóÇÖöí Úóáóì ÇáúÃóÈö æóíóÃúãõÑõ ÇáúãóÑúÃóÉó ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö
Úóáóì ÇáÒøóæúÌö¡ ÝóÅöÐóÇ ÞóÏóÑó ØóÇáóÈóÊúåõ ÈöãóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóÊú
Úóáóíúåö¡ æóßóÐóÇ áóæú ÝóÑóÖóåóÇ Úóáóíúåö Ëõãøó ÇãúÊóäóÚó ãóÚó
ÞõÏúÑóÊöåö. ÇåÜ. æóÞóÇáó ÃóíúÖðÇ: æóÅöäú ÇãúÊóäóÚó Úóäú ÇáúßóÓúÈö
ÍõÈöÓóº ÈöÎöáóÇÝö ÓóÇÆöÑö ÇáÏøõíõæäö. æáóÇ íõÍúÈóÓõ æóÇáöÏñ æóÅöäú
ÚóáóÇ Ýöí Ïóíúäö æóáóÏöåö æóÅöäú ÓóÝóáó ÅáøóÇ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉöº
áöÃóäøó Ýöíåö ÅÊúáóÇÝó ÇáÕøóÛöíÑ (Þóæúáõåõ æóíõäúÝöÞõ Úóáóíúåöãú)
Ãóíú Úóáóì ÃóæúáóÇÏöåö ÇáÕøöÛóÇÑöº æóÞöíáó äóÝóÞóÊõåõãú Ýöí ÈóíúÊö
ÇáúãóÇáö ÈóÍúÑñ. æóÝöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Úóäú ÇáúãõÍöíØö: æóÊõÝúÑóÖõ
Úóáóì ÇáúãõÚúÓöÑö ÈöÞóÏúÑö ÇáúßöÝóÇíóÉö. æóÚóáóì ÇáúãõæÓöÑö ÈöÞóÏúÑö
ãóÇ íóÑóÇåõ ÇáúÍóÇßöãõ (Þóæúáõåõ æóáóæú áóãú íóÊóíóÓøóÑú) Ãóíú
ÇáúÅöäúÝóÇÞõ Úóáóíúåöãú Ãóæú ÇáöÇßúÊöÓóÇÈõ. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö:
æóÅöäú áóãú íóÝö ßóÓúÈõåõ ÈöÍóÇÌóÊöåöãú Ãóæú áóãú
(3/612)
æóÑóÌóÚó Úóáóì ÇáúÃóÈö ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑó
ÐóÎöíÑóÉñ. æóáóæú ÎóÇÕóãóÊúåõ ÇáúÃõãøõ Ýöí äóÝóÞóÊöåöãú ÝóÑóÖóåóÇ
ÇáúÞóÇÖöí æóÃóãóÑóåõ ÈöÏóÝúÚöåóÇ áöáúÃõãøö ãóÇ áóãú ÊóËúÈõÊú
ÎöíóÇäóÊõåóÇ ÝóíóÏúÝóÚõ áóåóÇ ÕóÈóÇÍðÇ æóãóÓóÇÁð Ãóæú íóÃúãõÑõ ãóäú
íõäúÝöÞõ Úóáóíúåöãú¡ æóÕóÍøó ÕõáúÍõåóÇ Úóäú äóÝóÞóÊöåöãú æóáóæú
ÈöÒöíóÇÏóÉò íóÓöíÑóÉò ÊóÏúÎõáõ ÊóÍúÊó ÇáÊøóÞúÏöíÑö¡ æóÅöäú áóãú
ÊóÏúÎõáú ØõÑöÍóÊú¡ æóáóæú Úóáóì ãóÇ áóÇ íóßúÝöíåöãú ÒöíÏóÊú ÈóÍúÑñº
æóáóæú ÖóÇÚóÊú ÑóÌóÚóÊú ÈöäóÝóÞóÊöåöãú Ïõæäó ÍöÕøóÊöåóÇ. æóÝöí
ÇáúãõäúíóÉö: ÃóÈñ ãõÚúÓöÑñ æóÃõãøñ ãõæÓöÑóÉñ ÊõÄúãóÑõ ÇáúÃõãøõ
ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö æóíóßõæäõ ÏóíúäðÇ Úóáóì ÇáúÃóÈö æóåöíó Ãóæúáóì ãöäú
ÇáúÌóÏøö ÇáúãõæÓöÑö¡
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
íóßúÊóÓöÈú áöÚóÏóãö ÊóíóÓøõÑö ÇáúßóÓúÈö ÃóäúÝóÞó Úóáóíúåöãú
ÇáúÞóÑöíÈõ ÅáóÎúº æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó
ÅäúÝóÇÞó ÇáúÞóÑöíÈö íóËúÈõÊõ ÈöãõÌóÑøóÏö ÚóÌúÒö ÇáúÃóÈö Úóäú
ÇáúßóÓúÈöº æóíõäóÇÝöíåö ãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ÚóÌóÒó Úóäúåõ
íóÊóßóÝøóÝõº æóáóÚóáøó ÇáúãõÑóÇÏó Ãóäøóåõ íóÊóßóÝøóÝõ Åäú áóãú
íõæÌóÏú ÞóÑöíÈñ íõäúÝöÞõ Úóáóíúåöãú¡ æóÈöåö íõÌúãóÚõ Èóíúäó
ÇáÑøöæóÇíóÊóíúäö ÇáúãóäúÞõæáóÊóíúäö ÂäöÝðÇ Úóäú ÇáúÎóÕøóÇÝöº áóßöäú
Ýöí ÇáËøóÇäöíóÉö ÃóãóÑó ÇáÒøóæúÌóÉó ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉöº æóÇáÙøóÇåöÑõ
Ãóäøóåõ ãóÍúãõæáñ Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ãõÚúÓöÑóÉðº Ýóáóæú
ãõæÓöÑóÉð ÊõäúÝöÞõ ãöäú ãóÇáöåóÇ áöÊóÑúÌöÚó¡ æóíóÃúÊöí ÞóÑöíÈðÇ
ÃóäøóåóÇ Ãóæúáóì ÈöÇáÊøóÍóãøõáö ãöäú ÓóÇÆöÑö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö.
ãóØúáóÈñ. ÇáúßóáóÇãõ Úóáóì äóÝóÞóÉö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö (Þóæúáõåõ æóÑóÌóÚó
Úóáóì ÇáúÃóÈö ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑó) Ýöí ÌóæóÇãöÚö ÇáúÝöÞúåö: ÅÐóÇ áóãú
íóßõäú áöáúÃóÈö ãóÇáñ æóÇáúÌóÏøõ Ãóæú ÇáúÃõãøõ Ãóæú ÇáúÎóÇáõ Ãóæú
ÇáúÚóãøõ ãõæÓöÑñ íõÌúÈóÑõ Úóáóì äóÝóÞóÉö ÇáÕøóÛöíÑö æóíóÑúÌöÚõ ÈöåóÇ
Úóáóì ÇáúÃóÈö ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑó¡ æóßóÐóÇ íõÌúÈóÑõ ÇáúÃóÈúÚóÏõ ÅÐóÇ ÛóÇÈó
ÇáúÃóÞúÑóÈõº ÝóÅöäú ßóÇäó áóåõ Ãõãøñ ãõæÓöÑóÉñ ÝóäóÝóÞóÊõåõ
ÚóáóíúåóǺ æóßóÐóÇ Åäú áóãú íóßõäú áóåõ ÃóÈñ ÅáøóÇ ÃóäøóåóÇ ÊóÑúÌöÚõ
Ýöí ÇáúÃóæøóáö. ÇåÜ ÝóÊúÍñ. ÞõáúÊ: æóåóÐóÇ åõæó ÇáúãõæóÇÝöÞõ áöãóÇ
íóÃúÊöí ãöäú Ãóäøóåõ áóÇ íõÔóÇÑößõ ÇáúÃóÈó Ýöí äóÝóÞóÉö ÃóæúáóÇÏöåö
ÃóÍóÏñ ÝóáóÇ íõÌúÚóáõ ßóÇáúãóíøöÊö ÈöãõÌóÑøóÏö ÅÚúÓóÇÑöåö áöÊóÌöÈó
ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ãóäú ÈóÚúÏóåõ Èóáú ÊõÌúÚóáõ ÏóíúäðÇ Úóáóíúåöº
æóÓóíóÐúßõÑõ ÇáÔøóÇÑöÍõ ÊóÕúÍöíÍó ÎöáóÇÝöåö æóÃóäøóåõ áóÇ ÈõÏøó ãöäú
ÅÕúáóÇÍö ÇáúãõÊõæäöº æóíóÃúÊöí ÇáúßóáóÇãõ Ýöíåö¡ æóåóÐóÇ ÅÐóÇ áóãú
íóßõäú ÇáúÃóÈõ ÒóãöäðÇ ÚóÇÌöÒðÇ Úóäú ÇáúßóÓúÈö æóÅöáøóÇ ÞõÖöíó
ÈöÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóì ÇáúÌóÏøö ÇÊøöÝóÇÞðǺ áöÃóäøó äóÝóÞóÉó ÇáúÃóÈö
ÍöíäóÆöÐò æóÇÌöÈóÉñ Úóáóì ÇáúÌóÏøö ÝóßóÐóÇ äóÝóÞóÉõ ÇáÕøöÛóÇÑö¡
æóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó ßóáóÇãóäóÇ ÇáúÂäó Ýöí ÇáúÃóÈö ÇáúÚóÇÌöÒö Úóäú
ÇáúßóÓúÈö ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ æóáóæú ÎóÇÕóãóÊúåõ ÇáúÃõãøõ) Ãóíú ÈöÃóäú ÔóßóÊú ãöäúåõ
Ãóäøóåõ áóÇ íõäúÝöÞõ Ãóæú Ãóäøóåõ íõÞóÊøöÑõ Úóáóíúåöãú (Þóæúáõåõ ãóÇ
áóãú ÊóËúÈõÊú ÎöíóÇäóÊõåóÇ) Ãóíú Ãóäøóåõ áóÇ íõÞúÈóáõ Þóæúáõåõ:
ÅäøóåóÇ áóÇ ÊõäúÝöÞõ Ãóæú ÊõÖóíøöÞõ Úóáóíúåöãúº áöÃóäøóåóÇ ÃóãöíäóÉñ
æóÏóÚúæóì ÇáúÎöíóÇäóÉö Úóáóì ÇáúÃóãöíäö áóÇ ÊõÓúãóÚõ ÈöáóÇ ÍõÌøóÉò
ÝóíóÓúÃóáõ ÇáúÞóÇÖöí ÌöíÑóÇäóåóÇ ãöãøóäú íõÏóÇÎöáõåóǺ ÝóÅöäú
ÃóÎúÈóÑõæåõ ÈöãóÇ ÞóÇáó ÇáúÃóÈõ ÒóÌóÑóåóÇ¡ æóãóäóÚóåóÇ Úóäú Ðóáößó
äóÙóÑðÇ áóåõãú ÐóÎöíÑóÉñ (Þóæúáõåõ ÝóíóÏúÝóÚõ áóåóÇ ÅáóÎú) åóÐóÇ
äóÞóáóåõ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö Úóäú ÈóÚúÖö ÇáúãóÔóÇíöÎö ÚóÞöÈó ãóÇ ãóÑøó
ÝóÞóÇáó: Åäú ÔóÇÁó ÇáúÞóÇÖöí ÏóÝóÚóåóÇ Åáóì ËöÞóÉò íóÏúÝóÚõ áóåóÇ
ÕóÈóÇÍðÇ æóãóÓóÇÁð æóáóÇ íóÏúÝóÚõ ÅáóíúåóÇ ÌõãúáóÉð¡ æóÅöäú ÔóÇÁó
ÃóãóÑó ÛóíúÑóåóÇ áöíõäúÝöÞó Úóáóíúåöãú (Þóæúáõåõ æóÕóÍøó ÕõáúÍõåóÇ)
Þöíáó Ýöí æóÌúåöåö Åäøó ÇáúÃóÈó åõæó ÇáúÚóÇÞöÏõ ãöäú ÇáúÌóÇäöÈóíúäö¡
æóÞöíáó ãöäú ÌóÇäöÈö äóÝúÓöåö æóÇáúÃõãøõ ãöäú ÌóÇäöÈö ÇáÕøöÛóÇÑöº
áöÃóäøó äóÝóÞóÊóåõãú ãöäú ÃóÓúÈóÇÈö ÇáúÍóÖóÇäóÉö æóåöíó áöáúÃõãøö
ÐóÎöíÑóÉñ (Þóæúáõåõ ÊóÏúÎõáõ ÊóÍúÊó ÇáÊøóÞúÏöíÑö) ÊóÝúÓöíÑñ
áöáúíóÓöíÑóÉö¡ æóÐóáößó ßóãóÇ áóæú æóÞóÚó ÇáÕøõáúÍõ ÚóÔóÑóÉð¡
æóÅöÐóÇ äóÙóÑó ÇáäøóÇÓó ÝóÈóÚúÖõåõãú íõÞóÏøöÑõ ÇáúßöÝóÇíóÉó
ÈöÚóÔóÑóÉò æóÈóÚúÖõåõãú ÈöÊöÓúÚóÉò¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ áóæú æóÞóÚó
ÇáÕøõáúÍõ Úóáóì ÎóãúÓóÉó ÚóÔúÑó Ãóæú Úóáóì ÚöÔúÑöíäó ÝóÅöäøó
ÇáÒøöíóÇÏóÉó ÍöíäóÆöÐò ÊõØúÑóÍõ Úóäú ÇáúÃóÈö. ÞõáúÊ: æóÊóÞóÏøóãó
ãóÊúäðÇ Ãóäøóåõ áóæú ÕóÇáóÍó Úóáóì äóÝóÞóÉö ÇáÒøóæúÌóÉö Ëõãøó ÞóÇáó
áóÇ ÃõØöíÞõ Ðóáößó Ýóåõæó áóÇÒöãñ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÊóÛóíøóÑó ÓöÚúÑõ
ÇáØøóÚóÇãö ÅáóÎú. æóÇáúÝóÑúÞõ ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ ãöäú Ãóäøó
ÇáäøóÝóÞóÉó Ýöí ÍóÞøö ÇáúÞóÑöíÈö ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáúÍóÇÌóÉö
æóÇáúßöÝóÇíóÉö¡ æóÝöí ÍóÞøö ÇáÒøóæúÌóÉö ãõÚóÇÑóÖóÊõåõ Úóäú
ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓö¡ æóáöÐóÇ áóæú ãóÖóì ÇáúæóÞúÊõ æóÈóÞöíó ãöäúåóÇ ÔóíúÁñ
íóÞúÖöí ÈöÃõÎúÑóì áóåóÇ áóÇ áóåõ æóßóÐóÇ áóæú ÖóÇÚóÊú (Þóæúáõåõ
ÒöíÏóÊú) Ãóíú Åáóì ÞóÏúÑö ÇáúßöÝóÇíóÉö (Þóæúáõåõ æóáóæú ÖóÇÚóÊú
ÅáóÎú) ÇáúÝóÑúÞõ ãóÇ ÐóßóÑúäóÇåõ ÂäöÝðÇ (Þóæúáå æóåöíó Ãóæúáóì ãöäú
ÇáúÌóÏøö ÇáúãõæÓöÑö) Ãóíú áóæú ßóÇäó ãóÚó ÇáúÃõãøö ÇáúãõæÓöÑóÉö
ÌóÏøñ ãõæÓöÑñ ÃóíúÖðÇ ÊõÄúãóÑõ ÇáúÃõãøõ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö ãöäú ãóÇáöåóÇ
áöÊóÑúÌöÚó Úóáóì ÇáúÃóÈö¡ æóáóÇ íõÄúãóÑõ ÇáúÌóÏøõ ÈöÐóáößóº
áöÃóäøóåóÇ ÃóÞúÑóÈõ Åáóì ÇáÕøóÛöíÑö ÝóÇáúÃõãøõ Ãóæúáóì
ÈöÇáÊøóÍóãøõáö ãöäú ÓóÇÆöÑö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö.
(3/613)
æóÝöíåóÇ: áóÇ äóÝóÞóÉó Úóáóì ÇáúÍõÑøö
áöÃóæúáóÇÏöåö ãöäú ÇáúÃóãóÉö æóáóÇ Úóáóì ÇáúÚóÈúÏö áöÃóæúáóÇÏöåö
æóáóæú ãöäú ÍõÑøóÉò¡ æóÚóáóì ÇáúßóÇÝöÑö äóÝóÞóÉõ æóáóÏöåö
ÇáúãõÓúáöãö æóÓóíóÌöíÁõ ÈóÍúÑñ.
(æóßóÐóÇ) ÊóÌöÈõ (áöæóáóÏöåö ÇáúßóÈöíÑö ÇáúÚóÇÌöÒö Úóäú ÇáúßóÓúÈö)
ßóÃõäúËóì ãõØúáóÞðÇ æóÒóãöäò æóãóäú íóáúÍóÞõåõ ÇáúÚóÇÑõ
ÈöÇáÊøóßóÓøõÈö æóØóÇáöÈö Úöáúãò áóÇ íóÊóÝóÑøóÛõ áöÐóáößó¡ ßóÐóÇ Ýöí
ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÇáúÚóíúäöíøö. æóÃóÝúÊóì ÃóÈõæ ÍóÇãöÏò ÈöÚóÏóãöåóÇ
áöØóáóÈóÉö ÒóãóÇäöäóÇ ßóãóÇ ÈóÓóØóåõ Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö¡ æóáöÐóÇ
ÞóíøóÏóåõ Ýöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÈöÐöí ÑõÔúÏò (áóÇ íõÔóÇÑößõåõ) Ãóíú
ÇáúÃóÈõ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÞõáúÊ: ÇÚúáóãú Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ãóÇÊó ÇáúÃóÈõ ÝóÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì
ÇáúÃõãøö æóÇáúÌóÏøö Úóáóì ÞóÏúÑö ãöíÑóÇËöåöãóÇ ÃóËúáóÇËðÇ Ýöí
ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö¡ æóÝöí ÑöæóÇíóÉò Úóáóì ÇáúÌóÏøö æóÍúÏóåõ ßóãóÇ
ÓóíóÃúÊöí. æóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúÃóÈõ ãõÚúÓöÑðÇ Ýóåöíó Úóáóì
ÇáúÃóÈö æóÊóÓúÊóÏöíäõåóÇ ÇáúÃõãøõ Úóáóíúåöº áöÃóäøóåóÇ ÃóÞúÑóÈõ ãöäú
ÇáúÌóÏøö¡ åóÐóÇ Úóáóì ÙóÇåöÑö ÇáúãõÊõæäö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ¡
æóÃóãøóÇ Úóáóì ãóÇ íóÃúÊöí ÊóÕúÍöíÍõåõ ãöäú Ãóäøó ÇáúãõÚúÓöÑó
íõÌúÚóáõ ßóÇáúãóíøöÊö ÝóãõÞúÊóÖóÇåõ ÃóäøóåóÇ ÊõÌúÚóáõ ÚóáóíúåöãóÇ
ÃóËúáóÇËðÇ ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ áöÃóæúáóÇÏöåö ãöäú ÇáúÃóãóÉö) Èóáú äóÝóÞóÊõåõãú Úóáóì
ÓóíøöÏö ÇáúÃóãóÉö ÅáøóÇ Ãóäú íóÔúÊóÑöØó ÇáÒøóæúÌõ ÍõÑøöíøóÊóåõãú
ÝóäóÝóÞóÊõåõãú Úóáóíúåö¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáúÃóãóÉö ÛóíúÑõ
ÇáúãõßóÇÊóÈóÉö¡ ÃóãøóÇ åöíó ÝóäóÝóÞóÊõåõãú ÚóáóíúåóÇ
áöÊóÈóÚöíøóÊöåöãú áóåóÇ Ýöí ÇáúßöÊóÇÈóÉö Ø æóÊóÞóÏøóãóÊú
ÇáúãóÓúÃóáóÉõ (Þóæúáõåõ æóáóæú ãöäú ÍõÑøóÉò) Èóáú ÇáäøóÝóÞóÉõ
ÚóáóíúåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóãóÉð áöãóæúáóÇåõ ÝóäóÝóÞóÉõ ÇáúÌóãöíÚö
Úóáóíúåö¡ Ãóæú áöÛóíúÑöåö ÝóäóÝóÞóÊõåõãú Úóáóì ãóæúáóì ÇáúÃõãøö
ßóãóÇ ÚóáöãúÊ. æóäóÝóÞóÉõ ÇáúÚóÈúÏö Úóáóì ãóæúáóÇåõ (Þóæúáõåõ
æóÚóáóì ÇáúßóÇÝöÑö ÅáóÎú) Ýöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö: Ðöãøöíøñ ÊóÒóæøóÌó
ÐöãøöíøóÉð Ëõãøó ÃóÓúáóãóÊú æóáóåóÇ ãöäúåõ æóáóÏñ íõÍúßóãõ
ÈöÅöÓúáóÇãö ÇáúæóáóÏö ÊóÈóÚðÇ áóåóÇ æóäóÝóÞóÊõåõ Úóáóì ÇáúÃóÈö
ÇáúßóÇÝöÑö¡ æóßóÐóÇ ÇáÕøóÈöíøõ ÅÐóÇ ÇÑúÊóÏøó ÝóÇÑúÊöÏóÇÏõåõ ÕóÍöíÍñ
ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏò¡ æóäóÝóÞóÊõåõ Úóáóì ÇáúÃóÈö. ÇåÜ
(Þóæúáõåõ æóÓóíóÌöíÁõ) íóÃúÊöí Ðóáößó Ýöí Úõãõæãö Þóæúáö
ÇáúãõÕóäøöÝö æóáóÇ äóÝóÞóÉó ãóÚó ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö ÏöíäðÇ ÅáøóÇ
áöáÒøóæúÌóÉö æóÇáúÃõÕõæáö æóÇáúÝõÑõæÚö ÇáÐøöãøöíøöíäó.
(Þóæúáõåõ áöæóáóÏöåö ÇáúßóÈöíÑö ÅáóÎú) ÝóÅöÐóÇ ØóáóÈó ãöäú ÇáúÞóÇÖöí
Ãóäú íóÝúÑöÖó áóåõ ÇáäøóÝóÞóÉó Úóáóì ÃóÈöíåö ÃóÌóÇÈóåõ æóíóÏúÝóÚõåóÇ
Åáóíúåöº áöÃóäøó Ðóáößó ÍóÞøõåõ æóáóåõ æöáóÇíóÉõ ÇáöÇÓúÊöíÝóÇÁö
ÐóÎöíÑóÉñ¡ æóÚóáóíúåö Ýóáóæú ÞóÇáó áóåõ ÇáúÃóÈõ: ÃóäóÇ ÃõØúÚöãõß
æóáóÇ ÃóÏúÝóÚõ Åáóíúß áóÇ íõÌóÇÈõ¡ æóßóÐóÇ ÇáúÍõßúãõ Ýöí äóÝóÞóÉö
ßõáøö ãóÍúÑóãò ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ ßóÃõäúËóì ãõØúáóÞðÇ) Ãóíú æóáóæú
áóãú íóßõäú ÈöåóÇ ÒóãóÇäóÉñ ÊóãúäóÚõåóÇ Úóäú ÇáúßóÓúÈö ÝóãõÌóÑøóÏõ
ÇáúÃõäõæËóÉö ÚóÌúÒñ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó áóåóÇ ÒóæúÌñ ÝóäóÝóÞóÊõåóÇ
Úóáóíúåö ãóÇ ÏóÇãóÊú ÒóæúÌóÉð æóåóáú ÅÐóÇ äóÔóÒóÊú Úóäú ØóÇÚóÊöåö
ÊóÌöÈõ áóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÃóÈöíåóÇ ãóÍóáøõ ÊóÑóÏøõÏò
ÝóÊóÃóãøóáú¡ æóÊóÞóÏøóãó Ãóäøóåõ áóíúÓó áöáúÃóÈö Ãóäú íõÄúÌöÑóåóÇ
Ýöí Úóãóáò Ãóæú ÎöÏúãóÉò¡ æóÃóäøóåõ áóæú ßóÇäó áóåóÇ ßóÓúÈñ áóÇ
ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ æóÒóãöäò) Ãóíú ãóäú Èöåö ãóÑóÖñ ãõÒúãöäñ¡
æóÇáúãõÑóÇÏõ åõäóÇ ãöäú Èöåö ãóÇ íóãúäóÚõåõ Úóäú ÇáúßóÓúÈö ßóÚóãðì
æóÔóáóáò¡ æóáóæú ÞóÏóÑó Úóáóì ÇßúÊöÓóÇÈö ãóÇ áóÇ íóßúÝöíåö ÝóÚóáóì
ÃóÈöíåö Êóßúãöíáõ ÇáúßöÝóÇíóÉö (Þóæúáõåõ æóãóäú íóáúÍóÞõåõ ÇáúÚóÇÑõ
ÈöÇáÊøóßóÓøõÈö) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÇáÒøóíúáóÚöíøö. æóÇÚúÊóÑóÖóåõ
ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ ÈöÃóäøó ÇáúßóÓúÈó áöãõÄúäóÊöåö æóãõÄúäóÉö ÚöíóÇáöåö
ÝóÑúÖñ ÝóßóíúÝó íóßõæäõ ÚóÇÑðÇ¡ ÇáúÃóæúáóì ãóÇ Ýöí ÇáúãöäóÍö Úóäú
ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÅÐóÇ ßóÇäó ãöäú ÃóÈúäóÇÁö ÇáúßöÑóÇãö æóáóÇ
íóÓúÊóÃúÌöÑõåõ ÇáäøóÇÓõ Ýóåõæó ÚóÇÌöÒñ. ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö
æóÓóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõåõ.
(Þóæúáõåõ ßóãóÇ ÈóÓóØóåõ Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö) ÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó ÇáÓøóáóÝó
ÞóÇáõæÇ ÈöæõÌõæÈö äóÝóÞóÊöåö Úóáóì ÇáúÃóÈö¡ áóßöäú ÃóÝúÊóì ÃóÈõæ
ÍóÇãöÏò ÈöÚóÏóãöåö áöÝóÓóÇÏö ÃóÍúæóÇáö ÃóßúËóÑöåöãú¡ æóãóäú ßóÇäó
ÈöÎöáóÇÝöåöãú äóÇÏöÑñ Ýöí åóÐóÇ ÇáÒøóãóÇäö ÝóáóÇ íõÝúÑóÏõ
ÈöÇáúÍõßúãö ÏóÝúÚðÇ áöÍóÑóÌö ÇáÊøóãúíöíÒö Èóíúäó ÇáúãõÕúáöÍö
æóÇáúãõÝúÓöÏö. ÞóÇáó ÕóÇÍöÈõ ÇáúÞõäúíóÉö: áóßöäú ÈóÚúÏó ÇáúÝöÊúäóÉö
ÇáúÚóÇãøóÉö íóÚúäöí ÝöÊúäóÉó ÇáÊøóÊóÇÑö ÇáøóÊöí ÐóåóÈó ÈöåóÇ
ÃóßúËóÑõ ÇáúÚõáóãóÇÁö æóÇáúãõÊóÚóáøöãöíäó äóÑóì ÇáúãõÔúÊóÛöáöíäó
ÈöÇáúÝöÞúåö æóÇáúÃóÏóÈö ÇááøóÐóíúäö åõãóÇ ÞóæóÇÚöÏõ ÇáÏøöíäö
æóÃõÕõæáõ ßóáóÇãö ÇáúÚóÑóÈö íóãúäóÚõåõãú ÇáöÇÔúÊöÛóÇáõ ÈöÇáúßóÓúÈö
Úóäú ÇáÊøóÍúÕöíáö æóíõÄóÏøöí Åáóì ÖóíóÇÚö ÇáúÚöáúãö æóÇáÊøóÚúØöíáö¡
ÝóßóÇäó ÇáúãõÎúÊóÇÑõ ÇáúÂäó Þóæúáõ ÇáÓøóáóÝö¡ æóåóÝóæóÇÊõ ÇáúÈóÚúÖö
áóÇ ÊóãúäóÚõ ÇáúæõÌõæÈó ßóÇáúÃóæúáóÇÏö æóÇáúÃóÞóÇÑöÈö. ÇåÜ
ãõáóÎøóÕðÇ¡ æóÃóÞóÑøóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö.
æóÞóÇáó Í: æóÃóÞõæáõ ÇáúÍóÞøõ ÇáøóÐöí ÊóÞúÈóáõåõ ÇáØøöÈóÇÚõ
ÇáúãõÓúÊóÞöíãóÉõ æóáóÇ ÊóäúÝöÑõ ãöäúåõ ÇáúÃóÐúæóÇÞõ ÇáÓøóáöíãóÉõ
ÇáúÞóæúáõ ÈöæõÌõæÈöåóÇ áöÐöí ÇáÑøõÔúÏö áóÇ ÛóíúÑöåö¡ æóáóÇ ÍóÑóÌó
Ýöí ÇáÊøóãúíöíÒö Èóíúäó ÇáúãõÕúáöÍö æóÇáúãõÝúÓöÏö áöÙõåõæÑö
ãóÓóÇáößö ÇáöÇÓúÊöÞóÇãóÉö æóÊóãúíöíÒöåö Úóäú ÛóíúÑöåö¡ æóÈöÇóááøóåö
ÇáÊøóæúÝöíÞõ (Þóæúáõåõ æóáöÐóÇ ÅáóÎú) Ãóíú áößóæúäöåóÇ áóÇ ÊóÌöÈõ
áöØóáóÈóÉö ÒóãóÇäöäóÇ ÇáúÛóÇáöÈö Úóáóíúåöãú ÇáúÝóÓóÇÏõ (Þóæúáõåõ áóÇ
íõÔóÇÑößõåõ) ÌõãúáóÉñ ÇÓúÊöÆúäóÇÝöíøóÉñ Ãóæú ÍóÇáöíøóÉñ
(3/614)
æóáóæú ÝóÞöíÑðÇ (ÃóÍóÏñ Ýöí Ðóáößó
ßóäóÝóÞóÉö ÃóÈóæóíúåö æóÚõÑúÓöåö) Èöåö íõÝúÊóì ãóÇ áóãú íóßõäú
ãõÚúÓöÑðÇ ÝóíóáúÍóÞõ ÈöÇáúãóíøöÊö¡ ÝóÊóÌöÈõ Úóáóì ÛóíúÑöåö ÈöáóÇ
ÑõÌõæÚò Úóáóíúåö Úóáóì ÇáÕøóÍöíÍö ãöäú ÇáúãóÐúåóÈö ÅáøóÇ áöÃõãøò
ãõæÓöÑóÉò ÈóÍúÑñ. ÞóÇáó: æóÚóáóíúåö ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÅÕúáóÇÍö
ÇáúãõÊõæäö ÌóæúåóÑóÉñ.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãöäú ÇáÖøóãöíÑö ÇáúãõÖóÇÝö Åáóíúåö Ýöí ÊóÌöÈõ áöØöÝúáöåö ÇáúÝóÞöíÑö
ÅáóÎú ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ æóáóæú ÝóÞöíÑðÇ) åóÐóÇ ãõÌóÇÑóÇÉñ
áöÙóÇåöÑö ÅØúáóÇÞö ÇáúãõÕóäøöÝö ÇáúÃóÈó ÊóÈóÚðÇ áöÅöØúáóÇÞö
ÇáúãõÊõæäö ÝóáóÇ íõäóÇÝöíåö Þóæúáõåõ ãóÇ áóãú íóßõäú ãõÚúÓöÑðÇ
ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ Ýöí Ðóáößó) Ãóíú Ýöí äóÝóÞóÉö ØöÝúáöåö æóæóáóÏöåö
ÇáúßóÈöíÑö ÇáúÚóÇÌöÒö Úóäú ÇáúßóÓúÈö (Þóæúáõåõ ßóäóÝóÞóÉö ÃóÈóæóíúåö
æóÚõÑúÓöåö) Ãóíú ßóãóÇ áóÇ íõÔóÇÑößõåõ ÃóÍóÏñ Ýöí äóÝóÞóÉö
ÃóÈóæóíúåö æóáóÇ Ýöí äóÝóÞóÉö ÒóæúÌóÊöåö (Þóæúáõåõ Èöåö íõÝúÊóì)
ÑóÇÌöÚñ Åáóì ãóÓúÃóáóÉö ÇáúÝõÑõæÚö¡ æóãõÞóÇÈöáõåõ ãóÇ Ñõæöíó Úóäú
ÇáúÅöãóÇãö Ãóäøó äóÝóÞóÉó ÇáúæóáóÏö Úóáóì ÇáúÃóÈö æóÇáúÃõãøö
ÃóËúáóÇËðÇ íóÚúäöí ÇáúßóÈöíÑó¡ ÃóãøóÇ ÇáÕøóÛöíÑõ ÝóÚóáóì ÃóÈöíåö
ÎóÇÕøóÉð ÈöáóÇ ÎöáóÇÝò: ÞóÇáó ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøõ: æóæóÌúåõ
ÇáúÝóÑúÞö Ãóäøóåõ ÇÌúÊóãóÚó áöáúÃóÈö Ýöí ÇáÕøóÛöíÑö æöáóÇíóÉñ
æóãõÄúäóÉñ ÍóÊøóì æóÌóÈó Úóáóíúåö ÕóÏóÞóÉõ ÝöØúÑöåö ÝóÇÎúÊóÕøó
ÈöáõÒõæãö äóÝóÞóÊöåö Úóáóíúåö¡ æóáóÇ ßóÐóáößó ÇáúßóÈöíÑõ
áöÇäúÚöÏóÇãö ÇáúæöáóÇíóÉö ÝóÊõÔóÇÑößõåõ ÇáúÃõãøõ. ÇåÜ. Ø æóÕóÑøóÍó
ÇáúÚóáøóÇãóÉõ ÞóÇÓöãñ ÈöÃóäøó ÚóÏóãó ÇáúÝóÑúÞö ÈóíúäóåõãóÇ åõæó
ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö¡ æóÈöÃóäøó Úóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì ÝóáöÐóÇ ÊóÈöÚóåõ
ÇáÔøóÇÑöÍõ.
(Þóæúáõåõ ãóÇ áóãú íóßõäú ãõÚúÓöÑðÇ ÅáóÎú) ÇáÖøóãöíÑõ ÑóÇÌöÚñ
áöáúÃóÈö. ÞóÇáó Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: æóáóæú ßóÇäó áöáúÝóÞöíÑö ÃóæúáóÇÏñ
ÕöÛóÇÑñ æóÌóÏøñ ãõæÓöÑñ íõÄúãóÑõ ÇáúÌóÏøõ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö ÕöíóÇäóÉð
áöæóáóÏö ÇáúæóáóÏö æóíóßõæäõ ÏóíúäðÇ Úóáóì æóÇáöÏöåöãú åóßóÐóÇ
ÐóßóÑó ÇáúÞõÏõæÑöíøõ¡ Ýóáóãú íóÌúÚóáú ÇáäøóÝóÞóÉó Úóáóì ÇáúÌóÏøö
ÍóÇáó ÚõÓúÑóÉö ÇáúÃóÈö¡ æóåóÐóÇ Þóæúáõ ÇáúÍóÓóäö Èúäö ÕóÇáöÍò.
æóÇáÕøóÍöíÍõ Ýöí ÇáúãóÐúåóÈö Ãóäøó ÇáúÃóÈó ÇáúÝóÞöíÑó íóáúÍóÞõ
ÈöÇáúãóíøöÊö Ýöí ÇÓúÊöÍúÞóÇÞö ÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóì ÇáúÌóÏøö¡ æóÅöäú
ßóÇäó ÇáúÃóÈõ ÒóãöäðÇ íõÞúÖóì ÈöåóÇ Úóáóì ÇáúÌóÏøö ÈöáóÇ ÑõÌõæÚò
ÇÊøöÝóÇÞðǺ áöÃóäøó äóÝóÞóÉó ÇáúÃóÈö ÍöíäóÆöÐò Úóáóì ÇáúÌóÏøö
ÝóßóÐóÇ äóÝóÞóÉó ÇáÕøöÛóÇÑö. ÇåÜ. æóÞóÇáó Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö ÃóíúÖðÇ
ÞóÈúáó åóÐóÇ: æóáóæú áóåõãú Ãõãøñ ãõæÓöÑóÉñ ÃõãöÑóÊú Ãóäú ÊõäúÝöÞó
Úóáóíúåöãú Ýóíóßõæäõ ÏóíúäðÇ ÊóÑúÌöÚõ Èöåö Úóáóì ÇáúÃóÈö ÅÐóÇ
ÃóíúÓóÑó æóåöíó Ãóæúáóì ÈöÇáÊøóÍóãøõáö ãöäú ÓóÇÆöÑö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö
ÅáóÎú.
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó ÇáúæõÌõæÈó Úóáóì ÇáúÃóÈö
ÇáúãõÚúÓöÑö ÅäøóãóÇ åõæó ÅÐóÇ ÃóäúÝóÞóÊú ÇáúÃõãøõ ÇáúãõæÓöÑóÉõ¡
æóÅöáøóÇ ÝóÇáúÃóÈõ ßóÇáúãóíøöÊö æóÇáúæõÌõæÈõ Úóáóì ÛóíúÑöåö áóæú
ßóÇäó ãóíøöÊðÇ æóáóÇ ÑõÌõæÚó Úóáóíúåö Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö. æóÚóáóì åóÐóÇ
ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÅÕúáóÇÍö ÇáúãõÊõæäö æóÇáÔøõÑõæÍö ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì.
ÇåÜ Ãóíúº áöÃóäøó Þóæúáó ÇáúãõÊõæäö æóÇáÔøõÑõæÍö: Åäøó ÇáúÃóÈó áóÇ
íõÔóÇÑößõåõ Ýöí äóÝóÞóÉö æóáóÏöåö ÃóÍóÏñ íóÞúÊóÖöí Ãóäøóåõ áóæú
ßóÇäó ãõÚúÓöÑðÇ æóÃóãóÑó ÇáúÞóÇÖöí ÛóíúÑóåõ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö íóÑúÌöÚõ
ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÃõãøðÇ Ãóæú ÌóÏøðÇ Ãóæú ÛóíúÑóåõãóÇ¡ ÅÐú áóæú áóãú
íóÑúÌöÚú Úóáóíúåö áóÍóÕóáóÊú ÇáúãõÔóÇÑóßóÉõ æóÃóÌóÇÈó ÇáúãóÞúÏöÓöíøó
ÈöÍóãúáö ãóÇ Ýöí ÇáúãõÊõæäö Úóáóì ÍóÇáóÉö ÇáúíóÓóÇÑö¡ áóßöäú ÞóÇáó
ÇáÑøóãúáöíøõ: áóÇ ÍóÇÌóÉó Åáóì Ðóáößóº áöÃóäøó ãóÇ Ýöí ÇáúãõÊõæäö
ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáÑøöæóÇíóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö¡ æóÞóÏú ÇÎúÊóÇÑóåóÇ Ãóåúáõ
ÇáúãõÊõæäö æóÇáÔøõÑõæÍö ãõÞúÊóÕöÑöíäó ÚóáóíúåóÇ. ÇåÜ. ÞõáúÊ: æóÚóáóì
åóÐóÇ ÝóáóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó ßóæúäö ÇáúãõäúÝöÞö ÃõãøðÇ Ãóæú ÌóÏøðÇ Ãóæú
ÛóíúÑóåõãóÇ Ýöí ËõÈõæÊö ÇáÑøõÌõæÚö Úóáóì ÇáúÃóÈö¡ ãóÇ áóãú íóßõäú
ÇáúÃóÈõ ÒóãöäðÇ ÝóÅöäøóåõ ÍöíäóÆöÐò íóßõæäõ Ýöí Íõßúãö ÇáúãóíøöÊö
ÇÊøöÝóÇÞðÇ æóÞóÏøóãúäóÇ Úóäú ÌóæóÇãöÚö ÇáúÝöÞúåö ãóÇ íõÄóíøöÏõ ãóÇ
Ýöí ÇáúãõÊõæäö¡ æóãöËúáõåõ ãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö ãöäú Ãóäøó äóÝóÞóÉó
ÇáÕøöÛóÇÑö æóÇáúÅöäóÇËö ÇáúãõÚúÓöÑóÇÊö Úóáóì ÇáúÃóÈö áóÇ íõÔóÇÑößõåõ
Ýöí Ðóáößó ÃóÍóÏñ æóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöÝóÞúÑöåö. ÇåÜ æóßóÐóÇ ãóÇ Ýöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ãöäú Þóæúáöåö: æóÅöäú ßóÇäó áóåõãú ÌóÏøñ ãõæÓöÑñ áóãú
ÊõÝúÑóÖú Úóáóíúåö Èóáú íõÄúãóÑõ ÈöåóÇ áöíóÑúÌöÚó Úóáóì ÇáúÃóÈöº
áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÌöÈõ Úóáóì ÇáúÌóÏøö ÚöäúÏó æõÌõæÏö ÇáúÃóÈö
ÇáúÞóÇÏöÑö Úóáóì ÇáúßóÓúÈö¡ ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøóåõ áóÇ íóÌöÈõ Úóáóì
ÇáúÌóÏøö äóÝóÞóÉõ ÇÈúäöåö ÇáúãóÐúßõæÑö ÝóäóÝóÞóÉõ ÃóæúáóÇÏöåö
Ãóæúáóì¡ äóÚóãú áóæú ßóÇäó ÇáúÃóÈõ ÒóãöäðÇ ÞõÖöíó ÈöäóÝóÞóÊöåöãú
æóäóÝóÞóÉö ÇáúÃóÈö Úóáóì ÇáúÌóÏøö. ÇåÜ Úóáóì Ãóäøó ãóÇ ÕóÍøóÍóåõ Ýöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö íóÑöÏõ Úóáóíúåö ÊóÓúáöíãõåõ ÑõÌõæÚó ÇáúÃõãøö ãóÚó
ÃóäøóåóÇ ÃóÞúÑóÈõ Åáóì ÃóæúáóÇÏöåóÇ ãöäú ÇáúÌóÏøö æóÇáúÚóãøö
æóÇáúÎóÇáö¡ ÝóßóíúÝó íóÑúÌöÚõ ÇáúÃóÞúÑóÈõ Ïõæäó ÇáúÃóÈúÚóÏö¿ .
æóãóÓúÃóáóÉõ ÑõÌõæÚö ÇáúÃõãøö ãóäúÕõæÕñ ÚóáóíúåóÇ Ýöí ßóÇÝöí
ÇáúÍóÇßöãö æóÛóíúÑöåö¡ æóåöíó ÊõËúÈöÊõ ÑõÌõæÚó ÛóíúÑöåóÇ
ÈöÇáúÃóæúáóì¡ æóåóÐóÇ ãõÄóíøöÏñ áöãóÇ Ýöí ÇáúãõÊõæäö æóÇáÔøõÑõæÍö
ßóãóÇ áóÇ íóÎúÝóì ÝóÇÝúåóãú.
[ÊóäúÈöíåñ] Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: ÇáúÝóÞöíÑõ áóÇ íóÌöÈõ Úóáóíúåö äóÝóÞóÉõ
ÛóíúÑö ÇáúÃõÕõæáö æóÇáúÝõÑõæÚö æóÇáÒøóæúÌóÉö. ÇåÜ æóÔóãöáó
ÇáúÝõÑõæÚõ ÇáúæóáóÏó ÇáúßóÈöíÑó ÇáúÚóÇÌöÒó æóÇáúÃõäúËóì¡ æóÊóÞóÏøóãó
ÂäöÝðÇ Ýöí ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúÎóÇäöíøóÉö (Þóæúáõåõ ÌóæúåóÑóÉñ) ßóÐóÇ Ýöí
ÚóÇãøóÉö ÇáäøõÓóÎö æóáóÇ æóÌúåó áóåõ¡ ÝóÅöäøó åóÐóÇ ÇáúßóáóÇãó
(3/615)
ÝõÑõæÚñ] áóæú áóãú íóÞúÏöÑú ÅáøóÇ Úóáóì
äóÝóÞóÉö ÃóÍóÏö æóÇáöÏóíúåö ÝóÇáúÃõãøõ ÃóÍóÞøõ¡ æóáóæú áóåõ ÃóÈñ
æóØöÝúáñ ÝóÇáØøöÝúáõ ÃóÍóÞøõ Èöåö¡ æóÞöíáó íóÞúÓöãõåóÇ ÝöíåöãóÇ.
æóÚóáóíúåö äóÝóÞóÉõ ÒóæúÌóÉö ÃóÈöíåö æóÃõãøö æóáóÏöåö Èóáú
æóÊóÒúæöíÌõåõ Ãóæú ÊóÓóÑøöíåö¡ æóáóæú áóåõ ÒóæúÌóÇÊñ ÝóÚóáóíúåö
äóÝóÞóÉñ æóÇÍöÏóÉñ íóÏúÝóÚõåóÇ áöáúÃóÈö áöíõæóÒøöÚóåóÇ Úóáóíúåöäøó.
æóÝöí ÇáúãõÎúÊóÇÑö æóÇáúãõáúÊóÞóì: æóäóÝóÞóÉõ ÒóæúÌóÉö ÇáöÇÈúäö
Úóáóì ÃóÈöíåö Åäú ßóÇäó ÕóÛöíÑðÇ ÝóÞöíÑðÇ Ãóæú ÒóãöäðÇ. æóÝöí
æóÇÞöÚóÇÊö ÇáúãõÝúÊöíäó áöÞóÏúÑöí ÃóÝóäúÏöí: æóíõÌúÈóÑõ ÇáúÃóÈõ -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áóãú íóäúÞõáúåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÌóæúåóÑóÉö æóáóÇ åõæó
ãóæúÌõæÏñ ÝöíåóÇ. æóÝöí äõÓúÎóÉö ÇáÑøóÍúãóÊöíøö: æóÝöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö
ÝõÑõæÚñ ÅáóÎú æóåöíó ÇáÕøóæóÇÈõ¡ ÝóÅöäøó åóÐöåö ÇáúÝõÑõæÚó Åáóì
Þóæúáöåö. æóÝöí ÇáúãõÎúÊóÇÑö ÐóßóÑóåóÇ Ýöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö Ýóíóßõæäõ
ÇáúÌóÇÑøõ æóÇáúãóÌúÑõæÑõ ÎóÈóÑðÇ ãõÞóÏøóãðÇ æóÝõÑõæÚñ ãõÈúÊóÏóÃð
ãõÄóÎøóÑðÇ (Þóæúáõåõ ÝóÇáúÃõãøõ ÃóÍóÞøõ) º áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÞúÏöÑõ
Úóáóì ÇáúßóÓúÈö. æóÞóÇáó ÈóÚúÖõåõãú: ÇáúÃóÈõ ÃóÍóÞøõº áöÃóäøóåõ åõæó
ÇáøóÐöí íóÌöÈõ Úóáóíúåö äóÝóÞóÉõ ÇáöÇÈúäö Ýöí ÕöÛóÑöåö Ïõæäó
ÇáúÃõãøö¡ æóÞöíáó íóÞúÓöãõåóÇ ÈóíúäóåõãóÇ ÌóæúåóÑóÉñ. ÞõáúÊ:
æóíõÄóíøöÏõ ÇáúÃóæøóáó ãóÇ ÑóæóÇåõ ÃóÍúãóÏõ æóÃóÈõæ ÏóÇæõÏ
æóÇáÊøöÑúãöÐöíøõ æóÍóÓøóäóåõ «Úóäú ãõÚóÇæöíóÉó ÇáúÞõÔóíúÑöíøö ÞõáúÊ
íóÇ ÑóÓõæáó Çááøóåö ãóäú ÃóÈóÑøõ¿ ÞóÇáó Ãõãøõß¡ ÞõáúÊ: Ëõãøó ãóäú¿
ÞóÇáó Ãõãøõß. ÞõáúÊ¡ Ëõãøó ãóäú¿ ÞóÇáó: ÃóÈóÇß¡ Ëõãøó ÇáúÃóÞúÑóÈõ
ÝóÇáúÃóÞúÑóÈõ» ÃóæúÑóÏó ÇáúÍóÏöíËó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ æóÞöíáó
íóÞúÓöãõåóÇ ÝöíåöãóÇ) Ãóíú Ýöí ÇáúãóÓúÃóáóÊóíúäö.
[ãóØúáóÈñ Ýöí äóÝóÞóÉö ÒóæúÌóÉö ÇáúÃóÈö]
ö (Þóæúáõåõ æóÚóáóíúåö äóÝóÞóÉõ ÒóæúÌóÉö ÃóÈöíåö) Ãóíú Ýöí
ÑöæóÇíóÉò. æóÝöí ÃõÎúÑóì Åäú ßóÇäó ÇáúÃóÈõ ãóÑöíÖðÇ Ãóæú Èöåö
ÒóãóÇäóÉñ íóÍúÊóÇÌõ áöáúÎöÏúãóÉö. ÞóÇáó Ýöí ÇáúãõÍöíØö: ÝóÚóáóì
åóÐóÇ áóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó ÇáúÃóÈö æóÇáöÇÈúäö¡ ÝóÅöäøó ÇáöÇÈúäó ÅÐóÇ
ßóÇäó ÈöåóÐöåö ÇáúãóËóÇÈóÉö íõÌúÈóÑõ ÇáúÃóÈõ Úóáóì äóÝóÞóÉö
ÎóÇÏöãöåö. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÙóÇåöÑõ ÇáÐøóÎöíÑóÉö Ãóäøó
ÇáúãóÐúåóÈó ÚóÏóãõ æõÌõæÈö äóÝóÞóÉö ÇãúÑóÃóÉö ÇáúÃóÈö Ãóæú
ÌóÇÑöíóÊöåö Ãóæú Ãõãøö æóáóÏöåö ÍóíúËõ áóãú íóßõäú ÈöÇáúÃóÈö
ÚöáøóÉñ¡ æóÃóäøó ÇáúæõÌõæÈó ãõØúáóÞðÇ Úóäú ÑöæóÇíóÉö ÃóÈöí íõæÓõÝó.
æóÝöí ÍóÇÔöíóÉö ÇáÑøóãúáöíøö: æóÇóáøóÐöí ÊóÍóÑøóÑó ãöäú ÇáúãóÐúåóÈö
Ãóäøóåõ áóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó ÇáúÃóÈö æóÇáöÇÈúäö Ýöí äóÝóÞóÉö ÇáúÎóÇÏöãö
æóÃóäøóåõ ÅÐóÇ ÇÍúÊóÇÌó ÃóÍóÏõåõãóÇ áöÎóÇÏöãò æóÌóÈóÊú äóÝóÞóÊõåõ
ßóãóÇ æóÌóÈóÊú äóÝóÞóÉõ ÇáúãóÎúÏõæãö ÝóßóÇäó ãöäú ÌõãúáóÉö
äóÝóÞóÊöåö¡ æóÅöÐóÇ áóãú íóÍúÊóÌú Åáóíúåö ÝóáóÇ ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö¡
ÝóÇÚúáóãú Ðóáößó æóÇÛúÊóäöãúåõ ÝóÅöäøóåõ ßóËöíÑõ ÇáúæõÞõæÚö¡
æóÇóááøóåõ ÓõÈúÍóÇäóåõ æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ. ÇåÜ
ÞõáúÊ: ÈóÞöíó ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÇáÒøóæúÌóÉõ Ãõãøó ÇáöÇÈúäö Ýóåóáú
ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÊõåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÍóÇáóÉö Úóáóì ÇáöÇÈúäö Ãóãú áóÇ¿
ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ãõÚúÓöÑóÉð ÝóÇáÙøóÇåöÑõ æõÌõæÈõåóÇ Úóáóíúåö¡ æóáóæú
áóãú íóßõäú ÇáúÃóÈõ ãõÍúÊóÇÌðÇ ÅáóíúåóÇ áöÞóæúáöåöãú áóÇ íõÔóÇÑößõ
ÇáúæóáóÏó Ýöí äóÝóÞóÉö ÃóÈóæóíúåö ÃóÍóÏñº æóÃóãøóÇ áóæú ßóÇäóÊú
ãõæÓöÑóÉð æóÇáúÃóÈõ ãõÍúÊóÇÌñ ÅáóíúåóÇ ÝóßóÐóáößó¡ æóÅöáøóÇ
ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ íõÄúãóÑõ ÈöåóÇ áöíóÑúÌöÚó Úóáóì ÃóÈöíåö Ãóæú
ÊõäúÝöÞõ åöíó áöÊóÑúÌöÚó Úóáóì ÇáúÃóÈö¡ æóåóÐóÇ ÃóÞúÑóÈõ ÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ Èóáú æóÊóÒúæöíÌõåõ Ãóæú ÊóÓóÑøöíåö) ÐóßóÑóåõ Ýöí
ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö ÃóíúÖðÇ Úóäú ÇáúÌóæúåóÑóÉö¡ æóåõæó ãõÎóÇáöÝñ
áöãóÇ ãóÑøó Ýöí ÈóÇÈö äößóÇÍö ÇáÑøóÞöíÞö æóÚóÒóæúäóÇåõ Åáóì
ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÇáÏøõÑóÑö æóÔõÑõæÍö ÇáúåöÏóÇíóÉö ÝóíõÞóÏøóãõ Úóáóì
ãóÇ åõäóÇ (Þóæúáõåõ ÝóÚóáóíúåö äóÝóÞóÉñ æóÇÍöÏóÉñ) ÈöÇáúÅöÖóÇÝóÉö¡
Ýóáóæú ãõæÓöÑóÇÊò ÝóÇáúæóÓóØõ¡ Ãóæú ãõÚúÓöÑóÇÊò ÝóÇáÏøõæäõ¡ æóáóæú
ãõÎúÊóáöÝóÇÊò ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ íóÏúÝóÚõ äöÕúÝó äóÝóÞóÉö
ÇáúæóÓóØö æóäöÕúÝó ÇáÏøõæäö ÃóÝóÇÏóåõ Ø (Þóæúáõåõ áöíõæóÒøöÚóåóÇ
Úóáóíúåöäøó) æóáóåõäøó ÑóÝúÚõ ÃóãúÑöåöäøó áöáúÞóÇÖöí áöíóÃúãõÑóåõäøó
ÈöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÇáúÈóÇÞöí ãöäú ßöÝóÇíóÊöåöäøó áöÊóßõæäó ÏóíúäðÇ Úóáóì
ÇáÒøóæúÌö. æóÊóÌöÈõ ÇáúÅöÏóÇäóÉõ Úóáóì ãóäú ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö
äóÝóÞóÊõåõäøó ßóãóÇ ÊóÞóÏøóãó ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúãõÎúÊóÇÑö æóÇáúãõáúÊóÞóì ÅáóÎú) åóÐóÇ ÎöáóÇÝõ
äóÕøö ÇáúãóÐúåóÈö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Ãóæøóáó ÇáúÈóÇÈö ÝóÇÝúåóãú
(Þóæúáõåõ Ãóæú ÒóãöäðÇ) Ãóíú Ãóæú ßóÈöíÑðÇ ÒóãöäðÇ (Þóæúáõåõ
áöÞóÏúÑöí ÃóÝóäúÏöí) åõæó ãöäú ãõÊóÃóÎøöÑöí ÚõáóãóÇÁö ÇáÑøõæãö¡
ÇÓúãõåõ ÚóÈúÏõ ÇáúÞóÇÏöÑö (Þóæúáõåõ æóíõÌúÈóÑõ ÇáúÃóÈõ ÅáóÎú) åóÐöåö
ÇáúÚöÈóÇÑóÉõ Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö æóÇáúãõÌúÊóÈóì¡ æóÞóÏú ÚóáöãúÊ Ãóäøó
ÇáúãóÐúåóÈó ÚóÏóãõ
(3/616)
Úóáóì äóÝóÞóÉö ÇãúÑóÃóÉö ÇÈúäöåö
ÇáúÛóÇÆöÈö æóæóáóÏöåóÇ¡ æóßóÐóÇ ÇáúÃõãøõ Úóáóì äóÝóÞóÉö ÇáúæóáóÏö
áöÊóÑúÌöÚó ÈöåóÇ Úóáóì ÇáúÃóÈö¡ æóßóÐóÇ ÇáöÇÈúäõ Úóáóì äóÝóÞóÉö
ÇáúÃõãøö áöíóÑúÌöÚó Úóáóì ÒóæúÌö Ãõãøöåö¡ æóßóÐóÇ ÇáúÃóÎõ Úóáóì
äóÝóÞóÉö ÃóæúáóÇÏö ÃóÎöíåö áöíóÑúÌöÚó ÈöåóÇ Úóáóì ÇáúÃóÈö¡ æóßóÐóÇ
ÇáúÃóÈúÚóÏõ ÅÐóÇ ÛóÇÈó ÇáúÃóÞúÑóÈõ ÇäúÊóåóì. .
æóÝöí ÇáúÝõÕõæáóíúäö ãöäú ÇáÑøóÇÈöÚö æóÇáËøóáóÇËöíäó: ÃóÌúäóÈöíøñ
ÃóäúÝóÞó Úóáóì ÈóÚúÖö ÇáúæóÑóËóÉö ÝóÞóÇáó: ÃóäúÝóÞúÊ ÈöÃóãúÑö
ÇáúãõæÕöí æóÃóÞóÑøó Èöåö ÇáúæóÕöíøõ æóáóÇ íõÚúáóãõ Ðóáößó ÅáøóÇ
ÈöÞóæúáö ÇáúæóÕöíøö ÈóÚúÏóãóÇ ÃóäúÝóÞó íõÞúÈóáõ Þóæúáõ ÇáúæóÕöíøö
áóæú ÇáúãõäúÝóÞõ Úóáóíúåö ÕóÛöíÑðÇ. ÇåÜ æóÝöíåö ÞóÇáó ÃóäúÝöÞú
Úóáóíøó Ãóæú Úóáóì
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æõÌõæÈö ÇáäøóÝóÞóÉö áöÒóæúÌóÉö ÇáöÇÈúäö æóáóæú ÕóÛöíÑðÇ ÝóÞöíÑðÇ¡
Ýóáóæú ßóÇäó ßóÈöíÑðÇ ÛóÇÆöÈðÇ ÈöÇáúÃóæúáóì ÅáøóÇ Ãóäú íõÍúãóáó
Úóáóì Ãóäøó ÇáúæõÌõæÈó åõäóÇ ÈöãóÚúäóì Ãóäøó ÇáúÃóÈó íõÄúãóÑõ
ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö ÚóáóíúåóÇ áöíóÑúÌöÚó ÈöåóÇ Úóáóì ÇáöÇÈúäö ÅÐóÇ
ÍóÖóÑó¡ áóßöäú ÊóÞóÏøóãó Ãóäøó ÒóæúÌóÉó ÇáúÛóÇÆöÈö íóÝúÑöÖõ
ÇáúÞóÇÖöí áóåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉó Úóáóì ÒóæúÌöåóÇ æóíóÃúãõÑõåóÇ
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö æóÃóäøóåõ ÊóÌöÈõ ÇáúÅöÏóÇäóÉõ Úóáóì ãóäú ÊóÌöÈõ
Úóáóíúåö äóÝóÞóÊõåóÇ (Þóæúáõåõ æóßóÐóÇ ÇáúÃõãøõ ÅáóÎú) Ãóíú ÅÐóÇ
ÛóÇÈó ÇáúÃóÈõ æóáóãú íóÊúÑõßú äóÝóÞóÉð ÊõÌúÈóÑõ ÇáúÃõãøõ Úóáóì
ÇáúÅöäúÝóÇÞö Úóáóì ÇáúæóáóÏö ãöäú ãóÇáöåóÇ Åäú ßóÇäó áóåóÇ ãóÇáñ
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö¡ æóÞóÏøóãó ÇáÔøóÇÑöÍõ Úóäú ÇáúÈóÍúÑö
ÊóÝúÑöíÚðÇ Úóáóì Þóæúáö ÒõÝóÑó ÇáúãõÝúÊóì Èöåö ÃóäøóåóÇ ÊõÞúÈóáõ
ÈóíøöäóÊõåóÇ Úóáóì ÇáäøößóÇÍö Åäú áóãú íóßõäú ÇáúÞóÇÖöí ÚóÇáöãðÇ
Èöåö Ëõãøó íóÝúÑöÖõ áóåõãú æóíóÃúãõÑõåóÇ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö
æóÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö áöÊóÑúÌöÚó. ÇåÜ. æóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó åóÐóÇ ßõáøóåõ
ÝöíãóÇ ÅÐóÇ áóãú íóÊúÑõßú ãóÇáðÇ ÚöäúÏóåõ Ãóæú Úóáóì ãóäú íõÞöÑøõ
Èöåö æóÈöÇáÒøóæúÌöíøóÉö æóÇáúæöáóÇÏö¡ æóÅöáøóÇ ÝóÞóÏú ãóÑøó Ãóäøóåõ
íóÝúÑöÖõ áóåóÇ Ýöí Ðóáößó ÇáúãóÇáó¡ æóßóÐóÇ áóæú ÊóÑóßó ãóÇáðÇ Ýöí
ÈóíúÊöåö ßóãóÇ ãóÑøó ÈóíóÇäõåõ (Þóæúáõåõ æóßóÐóÇ ÇáöÇÈúäõ) Ãóíú
ÇáúãõæÓöÑõ ÅÐóÇ ÛóÇÈó ÒóæúÌõ Ãõãøöåö ÇáúÝóÞöíÑóÉö¡ åóÐóÇ ÙóÇåöÑõ
ÇáÓøöíóÇÞöº áöÃóäøó ßóáóÇãóåõ Ýöí ÇáúÛóíúÈóÉö¡ æóíóÍúÊóãöáõ Ãóäú
íóßõæäó ÇáúãõÑóÇÏõ ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáÒøóæúÌõ ÍóÇÖöÑðÇ æóåõæó
ãõÚúÓöÑñ¡ áóßöäøó åóÐöåö ÊóÞóÏøóãóÊú ÞõÈóíúáó Þóæúáöåö ÞóÖóì
ÈöäóÝóÞóÉö ÇáúÅöÚúÓóÇÑö¡ æóåóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÒóæúÌõåóÇ ÛóíúÑó
ÃóÈöíåö¡ Ýóáóæú ßóÇäó ÃóÈóÇåõ æóåõæó ãõÚúÓöÑñ Ýóåóáú íóÑúÌöÚõ
Úóáóíúåö ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑó¿ ÞóÏøóãúäóÇ ÇáúßóáóÇãó Úóáóíúåö ÞóÑöíÈðÇ
(Þóæúáõåõ æóßóÐóÇ ÇáúÃóÎõ ÅáóÎú) ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ ãõÞóíøóÏñ ÈöãóÇ
ÅÐóÇ áóãú íóßõäú áöáúÃóæúáóÇÏö Ãõãøñ ãõæÓöÑóÉñ áöãóÇ ãóÑøó ãöäú
Ãóäøó ÇáúÃõãøó Ãóæúáóì ÈöÇáÊøóÍóãøõáö ãöäú ÓóÇÆöÑö ÇáúÃóÞóÇÑöÈöº
áöÃóäøóåóÇ ÃóÞúÑóÈõ Åáóì ÃóæúáóÇÏöåóÇ (Þóæúáõåõ æóßóÐóÇ ÇáúÃóÈúÚóÏõ
ÅÐóÇ ÛóÇÈó ÇáúÃóÞúÑóÈõ) ÚóØúÝõ ÚóÇãøò Úóáóì ÎóÇÕøò¡ ÝóíóÔúãóáõ ãóÇ
ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúÛóÇÆöÈõ ÇÈúäðÇ Ãóæú ÃóÈðÇ Ãóæú ÃõãøðÇ Ãóæú ÃóÎðÇ
æóÇáúÍóÇÖöÑõ ÇáúãõæÓöÑõ ÎóÇáñ Ãóæú Úóãøñ Ãóæú ÌóÏøñ¡ æóÞóÏú
ÇõÓúÊõÝöíÏó ãöãøóÇ åõäóÇ æóßóÐóÇ ãöãøóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú ÌóæóÇãöÚö
ÇáúÝöÞúåö Ãóäøó ÇáúÛóíúÈóÉó ßóÇáúÅöÚúÓóÇÑö Ýöí æõÌõæÈö ÇáäøóÝóÞóÉö
Úóáóì ÇáúÃóÈúÚóÏö æóÑõÌõæÚöåö Úóáóì ÇáúÃóÞúÑóÈö ÈóÚúÏó ÍõÖõæÑöåö
Ãóæú íóÓóÇÑöåö¡ æóáóíúÓó ÇáÑøõÌõæÚõ Úóáóì ÇáúÃóÈö ÎóÇÕøðÇ ÈöÇáúÃõãøö
ÎöáóÇÝðÇ áöÞóæúáöåö ÇáúãóÇÑøö ÅáøóÇ áöÃõãøò ãõæÓöÑóÉò.
(Þóæúáõåõ ÃóÌúäóÈöíøñ ÃóäúÝóÞó ÅáóÎú) ÙóÇåöÑõåõ Ãóäøóåõ ÃóäúÝóÞó
ãöäú ãóÇáö äóÝúÓöåö ãóÚó Ãóäøóåõ ÐóßóÑó Ýöí ÌóÇãöÚö ÇáúÝõÕõæáóíúäö
ÞõÈóíúáó åóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉö Úóäú ÃóÏóÈö ÇáúÞóÇÖöí: ÇÏøóÚóì æóÕöíøñ
Ãóæú Þóíøöãñ Ãóäøóåõ ÃóäúÝóÞó ãöäú ãóÇáö äóÝúÓöåö æóÃóÑóÇÏó
ÇáÑøõÌõæÚó Ýöí ãóÇáö ÇáúíóÊöíãö æóÇáúæóÞúÝö áóíúÓó áóåõ Ðóáößó¡ ÅÐú
íóÏøóÚöí ÏóíúäðÇ áöäóÝúÓöåö Úóáóì ÇáúíóÊöíãö æóÇáúæóÞúÝö ÝóáóÇ
íóÕöÍøõ ÈöãõÌóÑøóÏö ÇáÏøóÚúæóì¡ Ýóáóæú ÇÏøóÚóì ÇáúÅöäúÝóÇÞó ãöäú
ãóÇáö ÇáúæóÞúÝö æóÇáúíóÊöíãö äóÝóÞóÉó ÇáúãöËúáö Ýöí Êöáúßó
ÇáúãõÏøóÉö ÕõÏøöÞó. ÇåÜ ÅáøóÇ Ãóäú íõÍúãóáó Úóáóì Ãóäøó
ÇáúÃóÌúäóÈöíøó ÃóäúÝóÞó ãöäú ãóÇáö ÇáúíóÊöíãö Ãóæú íõÝóÑøóÞó Èóíúäó
ãóÇáö ÇáúÃóÌúäóÈöíøö æóãóÇáö ÇáúæóÕöíøö¡ áóßöäøó Ýöíåö ÅËúÈóÇÊó
Ïóíúäò áöáúÃóÌúäóÈöíøö Úóáóì ÇáúíóÊöíãö ÈöãõÌóÑøóÏö ÅÞúÑóÇÑö
ÇáúæóÕöíøö¡ æóáóãú ÃóÑó ÕóÑöíÍðÇ ÕöÍøóÊóåõ¡ äóÚóãú Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö
æóÛóíúÑöåóÇ: Ãóæú ÃóäúÝóÞó ãóÇáóåõ Úóáóì ÇáÕøóÛöíÑö æóáóãú íõÔúåöÏú¡
Ýóáóæú ßóÇäó ÇáúãõäúÝöÞõ ÃóÈðÇ áóãú íóÑúÌöÚú æóÝöí ÇáúæóÕöíøö
ÇÎúÊöáóÇÝñ. ÇåÜ. æóÞóÏøóãúäóÇ Ýöí ÈóÇÈö ÇáúãóåúÑö ÚöäúÏó ÇáúßóáóÇãö
Úóáóì ÖóãóÇäö Çáúæóáöíøö ÇáúãóåúÑó Ãóäøó ÇÔúÊöÑóÇØó ÇáúÅöÔúåóÇÏö
ÇÓúÊöÍúÓóÇäñ¡ æóÚóáóíúåö ÝóáóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó ÇáúæóÕöíøö æóÇáúÃóÈö
Åäú ßóÇäóÊú ÇáúÚóÇÏóÉõ Ãóäøó ÇáúÃóÈó íõäúÝöÞõ ÊóÈóÑøõÚðÇ æóãóÑøó
ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö åõäóÇßó ÝóÑóÇÌöÚúåõ¡ æóÓóíóÃúÊöí ÃóíúÖðÇ ÂÎöÑó
ÇáúßöÊóÇÈö Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì.
ãóØúáóÈñ ÃóãóÑó ÛóíúÑóåõ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö æóäóÍúæöåö åóáú íóÑúÌöÚõ
(Þóæúáõåõ æóÝöíåö ÅáóÎú) ÃóÞõæáõ: Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö ÐóßóÑó Ýöí
ÇáúÃóÕúáö ÅÐóÇ ÃóãóÑó ÕóíúÑóÝöíøðÇ Ýöí ÇáúãõÕóÇÑóÝóÉö Ãóäú íõÚúØöíó
ÑóÌõáðÇ ÃóáúÝó ÏöÑúåóãò ÞóÖóÇÁð Úóäúåõ Ãóæú áóãú íóÞõáú ÞóÖóÇÁð
Úóäúåõ ÝóÝóÚóáó íõÑúÌóÚõ Úóáóì ÇáúÂãöÑö Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó¡
ÝóÅöäú áóãú íóßõäú ÕóíúÑóÝöíøðÇ áóÇ íõÑúÌóÚõ ÅáøóÇ Ãóäú íóÞõæáó
Úóäøöí¡ æóáóæú ÃóãóÑóåõ ÈöÔöÑóÇÆöåö Ãóæú ÈöÏóÝúÚö ÇáúÝöÏóÇÁö
íõÑúÌóÚõ Úóáóíúåö ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ¡ æóÅöäú áóãú íóÞõáú Úóáóì Ãóäú
ÊóÑúÌöÚó Úóáóíøó ÈöÐóáößó¡ æóßóÐóÇ áóæú ÞóÇáó ÃóäúÝöÞú
(3/617)
ÚöíóÇáöí Ãóæú Úóáóì ÃóæúáóÇÏöí ÝóÝóÚóáó¡
Þöíáó íóÑúÌöÚõ ÈöáóÇ ÔóÑúØöåö¡ æóÞöíáó áóÇ. æóáóæú ÞóÖóì Ïóíúäóåõ
ÈöÃóãúÑöåö ÑóÌóÚó ÈöáóÇ ÔóÑúØöåö¡ æóßóÐóÇ ßõáøõ ãóÇ ßóÇäó ãõØóÇáóÈðÇ
Èöåö ãöäú ÌöåóÉö ÇáúÚöÈóÇÏö ßóÌöäóÇíóÉò æóãõÄóäò ãóÇáöíøóÉò. Ëõãøó
ÐóßóÑó Ãóäøó ÇáúÃóÓöíÑó æóãóäú ÃóÎóÐóåõ ÇáÓøõáúØóÇäõ áöíõÕóÇÏöÑóåõ
áóæú ÞóÇáó áöÑóÌõáò ÎóáøöÕúäöí ÝóÏóÝóÚó ÇáúãóÃúãõæÑõ ãóÇáðÇ
ÝóÎóáøóÕóåõ¡ Þöíáó íóÑúÌöÚõ¡ æóÞöíáó áóÇ Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö Èöåö
íõÝúÊóì.
(æóáóíúÓó Úóáóì Ãõãøöåö ÅÑúÖóÇÚõåõ) ÞóÖóÇÁð Èóáú ÏöíóÇäóÉð (ÅáøóÇ
ÅÐóÇ ÊóÚóíøóäóÊú) ÝóÊõÌúÈóÑõ ßóãóÇ ãóÑøó Ýöí ÇáúÍóÖóÇäóÉö¡ æóßóÐóÇ
ÇáÙøöÆúÑõ ÊõÌúÈóÑõ Úóáóì ÅÈúÞóÇÁö ÇáúÅöÌóÇÑóÉö ÈóÒøóÇÒöíøóÉñ
(æóíóÓúÊóÃúÌöÑõ ÇáúÃóÈõ ãóäú ÊõÑúÖöÚõåõ ÚöäúÏóåóÇ) º áöÃóäøó
ÇáúÍóÖóÇäóÉó áóåóÇ æóÇáäøóÝóÞóÉó Úóáóíúåöº æóáóÇ íóáúÒóãõ ÇáÙøöÆúÑó
ÇáúãõßúËõ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãöäú ãóÇáößó Úóáóì ÚöíóÇáöí Ãóæú Ýöí ÈöäóÇÁö ÏóÇÑöí íóÑúÌöÚõ ÈöãóÇ
ÃóäúÝóÞó¡ æóßóÐóÇ áóæú ÞóÇáó ÇÞúÖö Ïóíúäöí íóÑúÌöÚõ Úóáóì ßõáøö
ÍóÇáò¡ æóáóæú ÞóÖóì äóÇÆöÈóÉó ÛóíúÑöåö ÈöÃóãúÑöåö ÑóÌóÚó Úóáóíúåö
æóÅöäú áóãú íóÔúÊóÑöØú ÇáÑøõÌõæÚó åõæó ÇáÕøóÍöíÍõ. ÇåÜ. ÞõáúÊ:
æóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáÕøóíúÑóÝöíøö ãóäú íóÓúÊóÏöíäõ ãöäúåõ ÇáÊøõÌøóÇÑõ
æóíóÞúÈöÖõ áóåõãú ÝóíóÑúÌöÚõ ÈöãõÌóÑøóÏö ÇáúÃóãúÑö áöáúÚõÑúÝö
ÈöÃóäøó ãóÇ íõÄúãóÑõ ÈöÅöÚúØóÇÆöåö åõæó Ïóíúäñ Úóáóì ÇáúÂãöÑö¡
ÈöÎöáóÇÝö ÛóíúÑö ÇáÕøóíúÑóÝöíøö ÝóáóÇ íóÑúÌöÚõ ÈöÞóæúáöåö ÃóÚúØö
ÝõáóÇäðÇ ßóÐóÇ ÅáøóÇ ÈöÔóÑúØö ÇáÑøõÌõæÚö (Þóæúáõåõ ßóÌöäóÇíóÉò)
ÇáøóÐöí Ýöí ÌóÇãöÚö ÇáúÝõÕõæáóíúäö ÌöÈóÇíóÉò ÈöÇáúÈóÇÁö ÈóÚúÏó
ÇáúÌöíãö áóÇ ÈöÇáäøõæäö¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöåóÇ ãóÇ íóÌúÈöíåö
ÇáÓøõáúØóÇäõ ÈöÍóÞøò Ãóæú ÈöÛóíúÑöåö æóÓóíóÃúÊöí Ýöí ßöÊóÇÈö
ÇáúßóÝóÇáóÉö ÞõÈóíúáó ßóÝóÇáóÉö ÇáÑøóÌõáóíúäö Ãóäøóåõ ÊóÌõæÒõ
ÇáúßóÝóÇáóÉõ ÈöÇáäøóæóÇÆöÈö æóáóæú ÈöÛóíúÑö ÍóÞøò¡ ßóÌöÈóÇíóÇÊö
ÒóãóÇäöäóÇ ÝóÅöäøóåóÇ Ýöí ÇáúãõØóÇáóÈóÉö ßóÇáÏøõíõæäö Èóáú ÝóæúÞóåóÇ
(Þóæúáõåõ æóãõÄóäò ãóÇáöíøóÉò) ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ ãöäú ÚóØúÝö
ÇáúÚóÇãøö Úóáóì ÇáúÎóÇÕøö áöÔõãõæáöåö ãöËúáó ÇáúÚõÔúÑö æóÇáúÎóÑóÇÌö¡
áóßöäøó Ýöí ÌóÇãöÚö ÇáúÝõÕõæáóíúäö ÃóíúÖðÇ ÇáúÃóãúÑó ÈöÅöäúÝóÇÞò
æóÃóÏóÇÁö ÎóÑóÇÌò æóÕóÏóÞóÇÊò æóÇÌöÈóÉò áóÇ íõæÌöÈõ ÇáÑøõÌõæÚó ÈöáóÇ
ÔóÑúØò ÅáøóÇ ÑöæóÇíóÉð Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó. ÇåÜ æóÚóáóíúåö Ýóíóßõæäõ
ÚóØúÝõ ãõÑóÇÏöÝò áöÆóáøóÇ íóÔúãóáó ÇáúÚõÔúÑó æóÇáúÎóÑóÇÌó (Þóæúáõåõ
áöíõÕóÇÏöÑóåõ) Ãóíú áöíóÃúÎõÐó ãöäúåõ ãóÇáóåõ (Þóæúáõåõ æóÞöíáó áóÇ
Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö) ÓóíóÐúßõÑõ ÇáÔøóÇÑöÍõ Ýöí ßöÊóÇÈö ÇáúßóÝóÇáóÉö
ÊóÕúÍöíÍó ÇáúÃóæøóáö¡ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö¡ æóíõÄóíøöÏõåõ
ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ ãöäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö ãöäú ÊóÕúÍöíÍö ÇáÑøõÌõæÚö ÈöáóÇ
ÔóÑúØò Ýöí ÇáäøóÇÆöÈóÉö¡ ÝóÅöäøó ÇáÙøóÇåöÑó Ãóäøó ÇáäøóÇÆöÈóÉó
ÊóÔúãóáõ ãóÓúÃóáóÉó ÇáúÃóÓöíÑö æóÇáúãõÕóÇÏóÑóÉö æóÞóÇÖöí ÎóÇäú ãöäú
ÃóÌóáøö ãóäú íõÚúÊóãóÏõ Úóáóì ÊóÕúÍöíÍöåö ßóãóÇ äóÕøó Úóáóíúåö
ÇáúÚóáøóÇãóÉõ ÞóÇÓöãñ æóÓóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Úóáóì Ðóáößó
Ýöí ãõÊóÝóÑøöÞóÇÊö ÇáúÈõíõæÚö.
[ãóØúáóÈñ Ýöí ÅÑúÖóÇÚö ÇáÕøóÛöíÑö]
ö (Þóæúáõåõ æóáóíúÓó Úóáóì Ãõãøöåö) Ãóíú ÇáøóÊöí Ýöí äößóÇÍö ÇáúÃóÈö
Ãóæú ÇáúãõØóáøóÞóÉö Ø (Þóæúáõåõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÊóÚóíøóäóÊú) ÈöÃóäú áóãú
íóÌöÏú ÇáúÃóÈõ ãóäú ÊõÑúÖöÚõåõ Ãóæú ßóÇäó ÇáúæóáóÏõ áóÇ íóÃúÎõÐõ
ËóÏúíó ÛóíúÑöåóÇ¡ æóåóÐóÇ åõæó ÇáúÃóÕóÍøõ æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì
ÎóÇäöíøóÉñ æóãõÌúÊóÈðì¡ æóåõæó ÇáúÃóÕúæóÈõ ÝóÊúÍñ. æóÙóÇåöÑõ
ÇáúßóäúÒö ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊõÌúÈóÑõ æóÅöäú ÊóÚóíøóäóÊú áöÊóÛóÐøöíåö
ÈöÇáÏøõåúäö æóÛóíúÑöåö. æóÝöí ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÛóíúÑöåö: Åäøóåõ
ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö¡ æóÈöÇáúÃóæøóáö ÌóÒóãó Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö¡
æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. æóÝöíåö Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö: æóÅöäú áóãú
íóßõäú áöáúÃóÈö æóáóÇ áöáúæóáóÏö ãóÇáñ ÊõÌúÈóÑõ ÇáúÃõãøõ Úóáóì
ÅÑúÖóÇÚöåö ÚöäúÏó Çáúßõáøö. ÇåÜ ÞóÇáó: ÝóãóÍóáøõ ÇáúÎöáóÇÝö ÚöäúÏó
ÞõÏúÑóÉö ÇáúÃóÈö ÈöÇáúãóÇáö.
ÞóÇáó ÇáÑøóãúáöíøõ: æóãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö äóÞóáóåõ ÇáÒøóíúáóÚöíøõ
Úóäú ÇáúÎóÕøóÇÝö æóÒóÇÏó Úóáóíúåö Þóæúáóåõ: æóÊõÌúÚóáõ ÇáúÃõÌúÑóÉõ
ÏóíúäðÇ Úóáóì ÇáúÃóÈö. ÇåÜ. ÞõáúÊ: æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáúãóÌúãóÚö æóÈöåö
Úõáöãó Ãóäøóåõ áóÇ ãõäóÇÝóÇÉó Èóíúäó ÅÌúÈóÇÑöåóÇ æóáõÒõæãö
ÇáúÃõÌúÑóÉö áóåóÇ ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ ÞóÏøóãóåõ Ýöí ÇáúÍóÖóÇäóÉö Úóäú
ÇáúÌóæúåóÑóÉö¡ æóãóÑøó ÊóãóÇãõåõ åõäóÇßó (Þóæúáõåõ æóßóÐóÇ ÇáÙøöÆúÑõ
ÅáóÎú) Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö Úóäú ÇáúÚõíõæäö Úóäú
ãõÍóãøóÏò: Ýöíãóäú ÇÓúÊóÃúÌóÑó ÙöÆúÑó ÇáÕøóÈöíøö ÔóåúÑðÇ ÝóáóãøóÇ
ÇäúÞóÖóì ÇáÔøóåúÑõ ÃóÈóÊú Ãóäú ÊõÑúÖöÚóåõ¡ æóÇáÕøóÈöíøõ áóÇ íóÞúÈóáó
ËóÏúíó ÛóíúÑöåóÇ¡ ÞóÇáó: ÃõÌúÈöÑõåóÇ Ãóäú ÊõÑúÖöÚó.
ÇåÜ ÝóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÅöÈúÞóÇÁö ÇáúÅöÌóÇÑóÉö ÇÓúÊöÏóÇãóÉõ ÍõßúãöåóÇ
ÈóÚúÏó ãõÖöíøö ãõÏøóÊöåóǺ ßóãóÇ áóæú ãóÖóÊú ÅÌóÇÑóÉõ ÇáÓøóÝöíäóÉö
Ýöí æóÓóØö ÇáúÈóÍúÑö æóåöíó Ýöí ÇáúÍóÞöíÞóÉö ÅÌóÇÑóÉñ ãõÈúÊóÏóÃóÉñ.
æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ãöËúáóåóÇ ãóÇ ÅÐóÇ ÊóÚóíøóäóÊú áöÅöÑúÖóÇÚöåö
ÞóÈúáó ÇÓúÊöÆúÌóÇÑöåóÇ ÝóÊõÌúÈóÑõ ÚóáóíúåóÇ æóÅöäú Ãóãúßóäó
ÊóÛóÐøöíåö ÈöÇáÏøõåúäö ãóËóáðÇ¡ ÝóÅöäøó Ýöíåö ÊóÚúÑöíÖðÇ áöÖóÚúÝöåö
æóãóæúÊöåö¡ æóÈöåóÐóÇ ÑóÌøóÍõæÇ ÅÌúÈóÇÑó ÇáúÃõãøö Úóáóì ÙóÇåöÑö
ÇáÑøöæóÇíóÉö ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ ÚöäúÏóåóÇ) Ãóíú ÚöäúÏó ÇáúÃõãøö.
æóÙóÇåöÑõ ÇáÊøóÚúáöíáö Ãóäøó ßõáøó ãóäú ËóÈóÊóÊú áóåóÇ ÇáúÍóÖóÇäóÉõ
Ýöí Íõßúãö ÇáúÃõãøö Ø (Þóæúáõåõ æóáóÇ íóáúÒóãõ ÇáÙøöÆúÑó ÇáúãõßúËõ
ÅáóÎú) Ãóíú Èóáú áóåóÇ Ãóäú ÊõÑúÖöÚóåõ
(3/618)
ÚöäúÏó ÇáúÃõãøö ãóÇ áóãú íóÔúÊóÑöØú Ýöí
ÇáúÚóÞúÏö (áóÇ) íóÓúÊóÃúÌöÑõ ÇáúÃóÈõ (Ãõãøóåõ áóæú ãóäúßõæÍóÉð)
æóáóæú ãöäú ãóÇáö ÇáÕøóÛöíÑö ÎöáóÇÝðÇ áöáÐøóÎöíÑóÉö æóÇáúãõÌúÊóÈóì
(Ãóæú ãõÚúÊóÏøóÉó ÑóÌúÚöíøò) æóÌóÇÒó Ýöí ÇáúÈóÇÆöäö Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö
ÌóæúåóÑóÉñ¡ ßóÇÓúÊöÆúÌóÇÑö ãóäúßõæÍóÊöåö áöæóáóÏöåö ãöäú ÛóíúÑöåóÇ
(æóåöíó ÃóÍóÞøõ) ÈöÅöÑúÖóÇÚö -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ëõãøó ÊóÑúÌöÚó Åáóì ãóäúÒöáöåóÇ ÝöíãóÇ íõÓúÊóÛúäóì ÚóäúåóÇ ãöäú
ÇáÒøóãóÇäö Ãóæú ÊóÞõæáó ÃóÎúÑöÌõæåõ ÝóÊõÑúÖöÚóåõ ÚöäúÏó ÝöäóÇÁö
ÇáÏøóÇÑö Ëõãøó ÊõÏúÎöáó ÇáÕøóÈöíøó Åáóì Ãõãøöåö¡ Ãóæú ÊóÍúãöáó
ÇáÕøóÈöíøó ãóÚóåóÇ Åáóì ÇáúÈóíúÊö äóåúÑñ Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö.
æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó ÇáÙøöÆúÑó ãõÎóíøóÑóÉñ Èóíúäó åóÐöåö ÇáúÃõãõæÑö
ÅÐóÇ áóãú íõÔúÊóÑóØú ÚóáóíúåóÇ ÇáúãõßúËõ ÚöäúÏó ÇáúÃõãøö¡
æóãõÞúÊóÖóÇåõ Ãóäøó ÇáúÃõãøó áóæú ØóáóÈóÊú ÇáúãõßúËó ÚöäúÏóåóÇ áóÇ
íóáúÒóãõ ÇáÙøöÆúÑó æóÅöäú ßóÇäó Ðóáößó ÍóÞøó ÇáúÃõãøö¡ ÝóÚóáóì
ÇáúÃóÈö ÅÍúÖóÇÑõ ãõÑúÖöÚóÉò ÊõÑúÖöÚõåõ æóåõæó ÚöäúÏó Ãõãøöåöº
áöÃóäøó ÇáÙøöÆúÑó ÞóÏú ÊóÛóíøóÈó ÚöäúÏó ÍóÇÌóÉö ÇáúæóáóÏö Åáóì
ÇáÑøóÖóÇÚö æóáóÇ íõãúßöäõ ÇáúÃõãøó ÅÍúÖóÇÑõåóÇ¡ æóÞóÏú áóÇ ÊóÑúÖóì
ÈöÅöÎúÑóÇÌö æóáóÏöåóÇ Åáóì ÝöäóÇÁö ÇáÏøóÇÑö (Þóæúáõåõ áóÇ
íóÓúÊóÃúÌöÑõ ÇáúÃóÈõ Ãõãøóåõ ÅáóÎú) Úóáøóáóåõ Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö
ÈöÃóäøó ÇáúÅöÑúÖóÇÚó ãõÓúÊóÍóÞøñ ÚóáóíúåóÇ ÏöíóÇäóÉð ÈöÞóæúáöåö
ÊóÚóÇáóì - {æóÇáúæóÇáöÏóÇÊõ íõÑúÖöÚúäó} [ÇáÈÞÑÉ: 233]- ÝóáóÇ íóÌõæÒõ
ÃóÎúÐõ ÇáúÃóÌúÑö Úóáóíúåö. æóÇÚúÊóÑóÖóåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö ÈöÌóæóÇÒö
ÃóÎúÐö ÇáúÃõÌúÑóÉö ÈóÚúÏó ÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö ãóÚó Ãóäøó
ÇáúæõÌõæÈó Ýöí ÇáúÂíóÉö íóÔúãóáõ ãóÇ ÞóÈúáó ÇáúÚöÏøóÉö æóãóÇ
ÈóÚúÏóåóÇ Ëõãøó ÞóÇáó: æóÇáúÍóÞøõ Ãóäøóåõ ÊóÚóÇáóì ÃóæúÌóÈóåõ
ÚóáóíúåóÇ ãõÞóíøóÏðÇ ÈöÅöíÌóÇÈö ÑöÒúÞöåóÇ Úóáóì ÇáúÃóÈö ÈöÞóæúáöåö
ÊóÚóÇáóì - {æóÚóáóì ÇáúãóæúáõæÏö áóåõ ÑöÒúÞõåõäøó} [ÇáÈÞÑÉ: 233]-
ÝóÝöí ÍóÇáö ÇáÒøóæúÌöíøóÉö æóÇáúÚöÏøóÉö åõæó ÞóÇÆöãñ ÈöÑöÒúÞöåóÇ¡
ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÈóÚúÏóåõãóÇ ÝóíóÞõæãõ ÇáúÃóÌúÑõ ãóÞóÇãóåõ. ÇåÜ ÞõáúÊ:
æóÊóÍúÞöíÞõåõ Ãóäøó ÝöÚúáó ÇáúÅöÑúÖóÇÚö æóÇÌöÈñ ÚóáóíúåóÇ
æóãõÄúäóÊóåõ Úóáóì ÇáúÃóÈöº áöÃóäøóåóÇ ãöäú ÌõãúáóÉö äóÝóÞóÉö
ÇáúæóáóÏö¡ ÝóÝöí ÍóÇáö ÇáÒøóæúÌöíøóÉö æóÇáúÚöÏøóÉö åõæó ÞóÇÆöãñ
ÈöÊöáúßó ÇáúãõÄúäóÉö áóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÈóíúäõæäóÉö ÝóÊóÌöÈõ Úóáóíúåö
ÈóÚúÏóåóÇ æóÅöäú æóÌóÈó Úóáóì ÇáúÃõãøö ÅÑúÖóÇÚõåõ - {áÇ ÊõÖóÇÑøó
æóÇáöÏóÉñ ÈöæóáóÏöåóÇ} [ÇáÈÞÑÉ: 233]- ÝóÅöäøó ÅáúÒóÇãóåóÇ
ÈöÅöÑúÖóÇÚöåö ãóÌøóÇäðÇ ãóÚó ÚóÌúÒöåóÇ æóÇäúÞöØóÇÚö äóÝóÞóÊöåóÇ Úóäú
ÇáúÃóÈö ãõÖóÇÑøóÉñ áóåóÇ¡ ÝóÓóÇÛó áóåóÇ ÃóÎúÐõ ÇáúÃõÌúÑóÉö ÈóÚúÏó
ÇáúÈóíúäõæäóÉöº áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊõÌúÈóÑõ Úóáóì ÅÑúÖóÇÚöåö ÞóÖóÇÁð¡
æóÇãúÊöäóÇÚõåóÇ Úóäú ÅÑúÖóÇÚöåö ãóÚó æõÝõæÑö ÔóÝóÞóÊöåóÇ Úóáóíúåö
Ïóáöíáõ ÍóÇÌóÊöåóÇ æóáóÇ íóÓúÊóÛúäöí ÇáúÃóÈõ Úóäú ÅÑúÖóÇÚöåö ÚöäúÏó
ÛóíúÑöåóÇ¡ Ýóßóæúäõåõ ÚöäúÏó Ãõãøöåö ÈöÇáúÃõÌúÑóÉö ÃóäúÝóÚó áóåõ
æóáóåóÇ ÅáøóÇ Ãóäú ÊõæÌóÏó ãõÊóÈóÑøöÚóÉñ ÝóÊóßõæäó Ãóæúáóì ÏóÝúÚðÇ
áöáúãõÖóÇÑøóÉö Úóäú ÇáúÃóÈö ÃóíúÖðÇ (Þóæúáõåõ ÎöáóÇÝðÇ áöáÐøóÎöíÑóÉö
æóÇáúãõÌúÊóÈóì) Ãóíú áöÕóÇÍöÈóíúåöãóÇ ÍóíúËõ ÞóÇáóÇ: íóÌõæÒõ
ÇÓúÊöÆúÌóÇÑõåóÇ ãöäú ãóÇáö ÇáÕøóÛöíÑö áöÚóÏóãö ÇÌúÊöãóÇÚö
ÇáúæóÇÌöÈóíúäö Úóáóì ÇáÒøóæúÌö æóåõãóÇ äóÝóÞóÉõ ÇáäøößóÇÍö
æóÇáúÅöÑúÖóÇÚö. ÞóÇáó Ýöí ÇáäøóåúÑö: æóÇáúÃóæúÌóåõ ÚöäúÏöí ÚóÏóãõ
ÇáúÌóæóÇÒö¡ æóíóÏõáøõ Úóáóì Ðóáößó ãóÇ ÞóÇáõæåõ ãöäú Ãóäøóåõ áóæú
ÇÓúÊóÃúÌóÑó ãóäúßõæÍóÊóåõ áöÅöÑúÖóÇÚö æóáóÏöåö ãöäú ÛóíúÑöåóÇ ÌóÇÒó
ãöäú ÛóíúÑö ÐößúÑö ÎöáóÇÝòº áöÃóäøóåõ ÛóíúÑõ æóÇÌöÈò ÚóáóíúåóÇ ãóÚó
Ãóäøó Ýöíåö ÇÌúÊöãóÇÚó ÃõÌúÑóÉö ÇáÑøóÖóÇÚö æóÇáäøóÝóÞóÉö Ýöí ãóÇáò
æóÇÍöÏò¡ æóáóæú ÕóáóÍó ãóÇäöÚðÇ áóãóÇ ÌóÇÒó åõäóÇ ÝóÊóÏóÈøóÑúåõ. ÇåÜ
Í.
ÞõáúÊ: ÛóÇíóÉõ ãóÇ ÇÓúÊóäóÏó Åáóíúåö íõÝöíÏõ ÚóÏóãó ÊóÓúáöíãö
ÇáÊøóÚúáöíáö ÇáúãóÇÑøö¡ æóÃóäøó ÇÌúÊöãóÇÚó ÇáúæóÇÌöÈóíúäö Úóáóì
ÇáÒøóæúÌö áóÇ íóäúÝöí ÌóæóÇÒó ÇáöÇÓúÊöÆúÌóÇÑö. æóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó
åóÐóÇ áóÇ íõËúÈöÊõ ÚóÏóãó ÇáúÌóæóÇÒö Ýöí ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÇáúÃõæáóì
áöÙõåõæÑö ÇáúÝóÑúÞö Èóíúäó ÇáúãóÓúÃóáóÊóíúäö¡ ÝóÅöäøóßó ÞóÏú ÚóáöãúÊ
Ãóäøó ÅÑúÖóÇÚó ÇáúæóáóÏö æóÇÌöÈñ Úóáóì Ãõãøöåö ãóÇ ÏóÇãó ÇáúÃóÈõ
íõäúÝöÞõ ÚóáóíúåóÇ¡ ÝóáóÇ íóÍöáøõ áóåóÇ ÃóÎúÐõ ÇáúÃõÌúÑóÉö ãóÚó
æõÌõæÈö äóÝóÞóÊöåóÇ Úóáóíúåö¡ æóÝöí ÃóÎúÐöåóÇ ÇáúÃõÌúÑóÉó ãöäú ãóÇáö
ÇáÕøóÛöíÑö ÃóÎúÐñ áöáúÃõÌúÑóÉö Úóáóì ÇáúæóÇÌöÈö ÚóáóíúåóÇ ãóÚó
ÇÓúÊöÛúäóÇÆöåóÇ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÃóÎúÐöåóÇ Úóáóì æóáóÏöåö ãöäú ÛóíúÑöåóÇ¡
ÝóÅöäøó ÅÑúÖóÇÚóåõ ÛóíúÑõ æóÇÌöÈò ÚóáóíúåóÇ¡ Ýóåõæó ßóÃóÎúÐöåóÇ
ÇáúÃõÌúÑóÉó Úóáóì ÅÑúÖóÇÚö æóáóÏò áöÛóíúÑö ÒóæúÌöåóÇ ÝóÅöäøóåõ
ÌóÇÆöÒñ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÒóæúÌõåóÇ íõäúÝöÞõ ÚóáóíúåóÇ. æóÇáúÍóÇÕöáõ
Ãóäøó ÇáúÝóÑúÞó ÙóÇåöÑñ Èóíúäó ÃóÎúÐö ÇáúÃõÌúÑóÉö Úóáóì ÅÑúÖóÇÚö
æóáóÏöåóÇ ÇáúæóÇÌöÈö ÚóáóíúåóÇ æóÚóáóì ÅÑúÖóÇÚö ÛóíúÑöåö¡ æóáöÐóÇ
Úóáøóáó ÇáËøóÇäöíóÉó ÈöÃóäøóåõ ÛóíúÑõ æóÇÌöÈò ÚóáóíúåóÇ. æóÃóíúÖðÇ
ÝóÞóÏú äóÞóáó ÇáúÍóãóæöíøõ Úóäú ÇáúÈõÑúÌóäúÏöíøö ãóÚúÒöíøóÇ
áöáúãóäúÕõæÑöíøóÉö Ãóäøó ÇáúÝóÊúæóì Úóáóì ÇáúÌóæóÇÒö Ãóíú ÇáøóÐöí
ãóÔóì Úóáóíúåö Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö æóÇáúãõÌúÊóÈóì (Þóæúáõåõ Ýöí
ÇáúÃóÕóÍøö) æóÐóßóÑó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö Úóäú ÈóÚúÖöåöãú Ãóäøóåõ ÙóÇåöÑõ
ÇáÑøöæóÇíóÉö¡ æóáóßöäú ÐóßóÑó ÃóíúÖðÇ Ãóäøó ÇáúÃóæúÌóåó ÚóÏóãõ
ÇáúÝóÑúÞö Èóíúäó ÚöÏøóÉö ÇáÑøóÌúÚöíøö æóÇáúÈóÇÆöäö æóÃóäøó Ýöí
ßóáóÇãö ÇáúåóÏöíøóÉö ÅíãóÇÁð Åáóì Ãóäøóåõ ÇáúãõÎúÊóÇÑõ ÚöäúÏóåõ¡ ÅÐú
ãöäú ÚóÇÏóÊöåö ÊóÃúÎöíÑõ æóÌúåö ÇáúÞóæúáö ÇáúãõÎúÊóÇÑö¡ æóßóÐóÇ åõæó
ÙóÇåöÑõ ÅØúáóÇÞö ÇáúÞõÏõæÑöíøö ÇáúãõÚúÊóÏøóÉó. æóÝöí ÇáäøóåúÑö
Ãóäøóåõ ÑöæóÇíóÉõ ÇáúÍóÓóäö Úóäú ÇáúÅöãóÇãö æóåöíó ÇáúÃóæúáóì. ÇåÜ
æóÝöí ÍóÇÔöíóÉö ÇáÑøóãúáöíøö Úóáóì ÇáúãöäóÍö Úóäú
ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì (Þóæúáõåõ ßóÇÓúÊöÆúÌóÇÑö
ãóäúßõæÍóÊöåö ÅáóÎú) Ãóíú ÝóíóÌõæÒõº áöÃóäøó ÅÑúÖóÇÚóåõ ÛóíúÑõ
æóÇÌöÈò ÚóáóíúåóÇ ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ æóåöíó ÃóÍóÞøõ) Ãóíú ÅÐóÇ
ØóáóÈóÊú ÇáúÃõÌúÑóÉó¡ æóáöÐóÇ ÞóíøóÏóåõ ÈöÞóæúáöåö ÈóÚúÏó ÇáúÚöÏøóÉö
(3/619)
æóáóÏöåóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÚöÏøóÉö (ÅÐóÇ áóãú
ÊóØúáõÈú ÒöíóÇÏóÉð Úóáóì ãóÇ ÊóÃúÎõÐõåõ ÇáúÃóÌúäóÈöíøóÉõ) æóáóæú
Ïõæäó ÃóÌúÑö ÇáúãöËúáö¡ Èóáú ÇáúÃóÌúäóÈöíøóÉõ ÇáúãõÊóÈóÑøöÚóÉõ
ÃóÍóÞøõ ãöäúåóÇ ÒóíúáóÚöíøñ Ãóíú Ýöí ÇáúÅöÑúÖóÇÚöº ÃóãøóÇ ÃõÌúÑóÉõ
ÇáúÍóÖóÇäóÉö ÝóáöáúÃõãøö ßóãóÇ ãóÑøó æóáöáÑøóÖöíÚö ÇáäøóÝóÞóÉõ
æóÇáúßõÓúæóÉõ¡ æóáöáúÃõãøö ÃõÌúÑóÉõ ÇáúÅöÑúÖóÇÚö ÈöáóÇ ÚóÞúÏö
ÅÌóÇÑóÉò¡ æóÍõßúãõ ÇáÕøõáúÍö ßóÇáöÇÓúÊöÆúÌóÇÑö. æóÝöí ßõáøö ãóæúÖöÚò
ÌóÇÒó ÇáöÇÓúÊöÆúÌóÇÑõ æóæóÌóÈóÊú ÇáäøóÝóÞóÉõ áóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöãóæúÊö
ÇáÒøóæúÌö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÅöáøóÇ Ýóåöíó ÃóÍóÞøõ ÞóÈúáó ÇáúÚöÏøóÉö ÃóíúÖðÇ (Þóæúáõåõ æóáóæú
Ïõæäó ÃóÌúÑö ÇáúãöËúáö) Ãóíú æóáóæú ßóÇäó ÇáøóÐöí ÊóÃúÎõÐõåõ
ÇáúÃóÌúäóÈöíøóÉõ Ïõæäó ÃóÌúÑö ÇáúãöËúáö æóØóáóÈóÊú ÇáúÃõãøõ ÃóÌúÑó
ÇáúãöËúáö ÝóÇáúÃóÌúäóÈöíøóÉõ Ãóæúáóì Ø (Þóæúáõåõ ÃóÍóÞøõ ãöäúåóÇ)
Ãóíú ãöäú ÇáúÃõãøö ÍóíúËõ ØóáóÈóÊú ÔóíúÆðÇ¡ æóáóãú íõÞóíøöÏõæÇ åõäóÇ
Èößóæúäö ÇáúÃóÈö ãõÚúÓöÑðÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÍóÖóÇäóÉö Ø (Þóæúáõåõ ÃóãøóÇ
ÃõÌúÑóÉõ ÇáúÍóÖóÇäóÉö ÅáóÎú) ÃóÝóÇÏó Ãóäøó ÇáúÍóÖóÇäóÉó ÊóÈúÞóì
áöáúÃõãøö ÝóÊõÑúÖöÚõåõ ÇáúÃóÌúäóÈöíøóÉõ ÇáúãõÊóÈóÑøöÚóÉõ
ÈöÇáúÅöÑúÖóÇÚö ÚöäúÏó ÇáúÃõãøö ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö¡
æóäóÍúæöåö ãóÇ ãóÑøó Ýöí ÇáúãóÊúäö¡ æóÃóäøó áöáúÃõãøö ÃóÎúÐó
ÃõÌúÑóÉö ÇáúãöËúáö Úóáóì ÇáúÍóÖóÇäóÉö æóáóÇ Êóßõæäõ ÇáúÃóÌúäóÈöíøóÉõ
ÇáúãõÊóÈóÑøöÚóÉõ ÈöåóÇ Ãóæúáóì¡ äóÚóãú áóæú ÊóÈóÑøóÚóÊú ÇáúÚóãøóÉõ
ÈöÍóÖóÇäóÊöåö ãöäú ÛóíúÑö Ãóäú ÊóãúäóÚó ÇáúÃõãøó Úóäúåõ æóÇáúÃóÈõ
ãõÚúÓöÑñº ÝóÇáÕøóÍöíÍõ Ãóäøóåõ íõÞóÇáõ áöáúÃõãøö ÅãøóÇ Ãóäú
ÊõãúÓößöí ÇáúæóáóÏó ÈöáóÇ ÃóÌúÑò æóÅöãøóÇ Ãóäú ÊóÏúÝóÚöíåö ÅáóíúåóÇ
ßóãóÇ ãóÑøó Ýöí ÇáúÍóÖóÇäóÉö¡ æóÈöåö ÙóåóÑó ÇáúÝóÑúÞõ Èóíúäó
ÇáúÍóÖóÇäóÉö æóÇáúÅöÑúÖóÇÚö åõäóÇ¡ æóåõæó Ãóäøó ÇäúÊöÞóÇáó
ÇáúÅöÑúÖóÇÚö Åáóì ÛóíúÑö ÇáúÃõãøö áóÇ íóÊóÞóíøóÏõ ÈöØóáóÈö ÇáúÃõãøö
ÃóßúËóÑó ãöäú ÃóÌúÑö ÇáúãöËúáö æóáóÇ ÈöÅöÚúÓóÇÑö ÇáúÃóÈö æóáóÇ
Èößóæúäö ÇáúãõÊóÈóÑøöÚóÉö ÚóãøóÉð Ãóæú äóÍúæóåóÇ ãöäú ÇáúÃóÞóÇÑöÈö
ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ ßóãóÇ ãóÑøó) Ãóíú Ýöí ÇáúÍóÖóÇäóÉö.
(Þóæúáõåõ æóáöáÑøóÖöíÚö ÇáäøóÝóÞóÉõ æóÇáúßõÓúæóÉõ) ÝóÈöÐóáößó ÕóÇÑó
Úóáóì ÇáúÃóÈö ËóáóÇËõ äóÝóÞóÇÊò: ÃõÌúÑóÉõ ÇáÑøóÖóÇÚö¡ æóÃõÌúÑóÉõ
ÇáúÍóÖóÇäóÉö¡ æóäóÝóÞóÉõ ÇáúæóáóÏö ãöäú ÕóÇÈõæäò æóÏõåúäò æóÝõÑõÔò
æóÛöØóÇÁò. æóÝöí ÇáúãõÌúÊóÈóì: æóÅöÐóÇ ßóÇäó áöáÕøóÈöíøö ãóÇáñ
ÝóãõÄúäóÉõ ÇáÑøóÖóÇÚö æóäóÝóÞóÊõåõ ÈóÚúÏó ÇáúÝöØóÇãö Ýöí ãóÇáö
ÇáÕøóÛöíÑö ÈóÍúÑñ¡ æóÓóßóÊó Úóäú ÇáúãóÓúßóäö ÇáøóÐöí ÊóÍúÖõäõåõ
Ýöíåö¡ æóÇóáøóÐöí Ýöí ãõÚöíäö ÇáúãõÝúÊöí ÇáúãõÎúÊóÇÑõ Ãóäøóåõ Úóáóì
ÇáúÃóÈö¡ æóåõæó ÇáúÃóÙúåóÑõ Íóãóæöíøñ Úóäú ÔóÑúÍö ÇáúæóåúÈóÇäöíøóÉö
Ø¡ æóÝöíåö ßóáóÇãñ ÞóÏøóãúäóÇåõ Ýöí ÇáúÍóÖóÇäóÉö (Þóæúáõåõ
æóáöáúÃõãøö ÃõÌúÑóÉõ ÇáúÅöÑúÖóÇÚö ÈöáóÇ ÚóÞúÏö ÅÌóÇÑóÉò) Èóáú
ÊóÓúÊóÍöÞøõåõ ÈöÇáúÅöÑúÖóÇÚö Ýöí ÇáúãõÏøóÉö ãõØúáóÞðÇ ßóÐóÇ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö ÃóÎúÐðÇ ãöäú ÙóÇåöÑö ßóáóÇãöåöãú. æóÑóÏøóåõ ÇáúãóÞúÏöÓöíøó
Ýöí [ÇáÑøóãúÒö ÔóÑúÍö äóÙúãö ÇáúßóäúÒö] ÈöÃóäøó ÇáÙøóÇåöÑó
ÇÔúÊöÑóÇØõ ÇáúÚóÞúÏö¡ æóãóäú ÞóÇáó ÈöÎöáóÇÝöåö ÝóÚóáóíúåö
ÅËúÈóÇÊõåõ. ÇåÜ ÝóÇÝúåóãú¡ æóíõÄóíøöÏõåõ ãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÍõÓóÇãö
ÇáÏøöíäö Úóáóì ÃóÏóÈö ÇáúÞóÇÖöí áöáúÎóÕøóÇÝö: ÝóÅöäú ÇäúÞóÖóÊú
ÚöÏøóÊõåóÇ æóØóáóÈóÊú ÃóÌúÑó ÇáÑøóÖóÇÚö Ýóåöíó ÃóÍóÞøõ Èöåö¡
æóíóäúÙõÑõ ÇáúÞóÇÖöí Èößóãú íóÌöÏõ ÇãúÑóÃóÉð ÛóíúÑóåóÇ ÝóíóÃúãõÑõ
ÈöÏóÝúÚö Ðóáößó ÅáóíúåóÇ {ÝóÅöäú ÃóÑúÖóÚúäó áóßõãú ÝóÂÊõæåõäøó
ÃõÌõæÑóåõäøó} [ÇáØáÇÞ: 6] ÅáóÎú ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÃóßúËóÑõ
ÇáúãóÔóÇíöÎö Úóáóì Ãóäøó ãõÏøóÉó ÇáÑøóÖóÇÚö Ýöí ÍóÞøö ÇáúÃõÌúÑóÉö
ÍóæúáóÇäö ÚöäúÏó Çáúßõáøö ÍóÊøóì áóÇ ÊõÓúÊóÍóÞøó ÈóÚúÏó
ÇáúÍóæúáóíúäö ÅÌúãóÇÚðÇ æóÊõÓúÊóÍóÞøõ ÝöíåöãóÇ ÅÌúãóÇÚðÇ. æóÝöíåö:
áóæú áóãú íóÓúÊóÛúäö ÈöÇáúÍóæúáóíúäö íóÍöáøõ áóåóÇ Ãóäú ÊõÑúÖöÚóåõ
ÈóÚúÏóåõãóÇ ÚöäúÏó ÚóÇãøóÉö ÇáúãóÔóÇíöÎö ÅáøóÇ ÚöäúÏó ÎóáóÝö Èúäö
ÃóíøõæÈó (Þóæúáõåõ æóÍõßúãõ ÇáÕøõáúÍö ßóÇáöÇÓúÊöÆúÌóÇÑö) íóÚúäöí
áóæú ÕóÇáóÍóÊú ÒóæúÌóåóÇ Úóäú ÃõÌúÑóÉö ÇáÑøóÖóÇÚö Úóáóì ÔóíúÁò Åäú
ßóÇäó ÇáÕøõáúÍõ ÍóÇáó ÞöíóÇãö ÇáäøößóÇÍö Ãóæú Ýöí ÚöÏøóÉö
ÇáÑøóÌúÚöíøö áóÇ íóÌõæÒõ¡ æóÅöäú ßóÇäó Ýöí ÚöÏøóÉö ÇáúÈóÇÆöäö
ÈöæóÇÍöÏóÉò Ãóæú ËóáóÇËò ÌóÇÒó Úóáóì ÅÍúÏóì ÇáÑøöæóÇíóÊóíúäö Í Úóäú
ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ æóÝöí ßõáøö ãóæúÖöÚò ÌóÇÒó ÇáöÇÓúÊöÆúÌóÇÑõ) Ãóíú
ßóãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÈóÚúÏó ÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö Ãóæú Ýöí ÚöÏøóÉö
ÇáúÈóÇÆöäö Úóáóì ÅÍúÏóì ÇáÑøöæóÇíóÊóíúäö¡ æóåöíó ÇáúãõÚúÊóãóÏóÉõ
ßóãóÇ ãóÑøó¡ æóÞóæúáõåõ¡ æóæóÌóÈóÊú ÇáäøóÝóÞóÉõ ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ
ÚóØúÝõ ãõÑóÇÏöÝò¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö äóÝóÞóÉõ ÇáúãõÑúÖöÚö
ÈöÇáúÃõÌúÑóÉö ÇáøóÊöí ÊóÃúÎõÐõåóÇ ãöäú ÇáÒøóæúÌö ÈöÞóÑöíäóÉö
ÇáÊøóÚúáöíáö¡ íóÚúäöí Ãóäøó ãóÇ ÊóÃúÎõÐõåõ ÇáúÃõãøõ ãöäú ÇáúÃóÈö
áöÊõäúÝöÞóåõ Úóáóì äóÝúÓöåóÇ ÈöãõÞóÇÈóáóÉö ÅÑúÖóÇÚö ÇáúæóáóÏö åõæó
ÃõÌúÑóÉñ áóÇ äóÝóÞóÉñ¡ ÝóÅöÐóÇ ãóÇÊó ÇáúÃóÈõ áóÇ ÊóÓúÞõØõ åóÐöåö
ÇáúÃõÌúÑóÉõ ÈöãóæúÊöåö Èóáú ÊóÌöÈõ áóåóÇ Ýöí ÊóÑößóÊöåö æóÊõÔóÇÑößõ
ÛõÑóãóÇÁóåõ¡ Ýóåöíó ßóÛóíúÑöåóÇ ãöäú ÃóÕúÍóÇÈö Ïõíõæäöåöº æóáóæú
ßóÇäó äóÝóÞóÉð áóÓóÞóØóÊú ßóãóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöÇáúãóæúÊö äóÝóÞóÉõ
ÇáÒøóæúÌóÉö æóÇáúÞóÑöíÈö æóáóæú ÈóÚúÏó ÇáúÞóÖóÇÁö ãóÇ áóãú Êóßõäú
ãõÓúÊóÏóÇäóÉð ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí¡ åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöí Ýöí Íóáøö
åóÐöåö ÇáúÚöÈóÇÑóÉö¡ æóÃóÕúáõåóÇ áöÕóÇÍöÈö ÇáÐøóÎöíÑóÉö æóäóÞóáóåóÇ
Úóäúåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöáóÝúÙöåóÇ.
(3/620)
Èóáú Êóßõæäõ ÃõÓúæóÉõ ÇáúÛõÑóãóÇÁöº
áöÃóäøóåóÇ ÃõÌúÑóÉñ áóÇ äóÝóÞóÉñ.
(æó) ÊóÌöÈõ (Úóáóì ãõæÓöÑò) æóáóæú ÕóÛöíÑðÇ (íóÓóÇÑó ÇáúÝöØúÑóÉö)
Úóáóì ÇáúÃóÑúÌóÍö æóÑóÌøóÍó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ æóÇáúßóãóÇáõ ÅäúÝóÇÞó
ÝóÇÖöáö ßóÓúÈöåö.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
[ãóØúáóÈñ Ýöí äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö]
ö (Þóæúáõåõ æóÊóÌöÈõ ÅáóÎú) ÔõÑõæÚñ Ýöí äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö ÈóÚúÏó
ÇáúÝóÑóÇÛö ãöäú äóÝóÞóÉö ÇáúÝõÑõæÚö (Þóæúáõåõ æóáóæú ÕóÛöíÑðÇ) º
áöÃóäøóåõ ßóÇáúßóÈöíÑö ÝöíãóÇ íóÌöÈõ Ýöí ãóÇáöåö ãöäú ÍóÞøö ÚóÈúÏò¡
ÝóíõØóÇáöÈõ Èöåö æóáöíøóåõ ßóãóÇ íõØóÇáöÈõ ÈöäóÝóÞóÉö ÒóæúÌóÊöåö
(Þóæúáõåõ íóÓóÇÑõ ÇáúÝöØúÑóÉö Úóáóì ÇáúÃóÑúÌóÍö) Ãóíú ÈöÃóäú
íóãúáößó ãóÇ íóÍúÑõãõ Èöåö ÃóÎúÐõ ÇáÒøóßóÇÉö æóåõæó äöÕóÇÈñ æóáóæú
ÛóíúÑó ÊóÇãøò ÝóÇÖöáò Úóäú ÍóæóÇÆöÌöåö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö¡ æóåóÐóÇ
Þóæúáõ ÃóÈöí íõæÓõÝó. æóÝöí ÇáúåöÏóÇíóÉö: æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì¡
æóÕóÍøóÍóåõ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ æóãóÔóì Úóáóíúåö Ýöí ãóÊúäö
ÇáúãõáúÊóÞóì¡ æóÝöí ÇáúÈóÍúÑö Ãóäøóåõ ÇáúÃóÑúÌóÍõ¡ æóÝöí
ÇáúÎõáóÇÕóÉö Ãóäøóåõ äöÕóÇÈõ ÇáÒøóßóÇÉö æóÈöåö íõÝúÊóì æóÇÎúÊóÇÑóåõ
ÇáúæóáúæóÇáöÌöíøõ (Þóæúáõåõ æóÑóÌøóÍó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ) ÚöÈóÇÑóÊóåõ¡
æóÚóäú ãõÍóãøóÏò Ãóäøóåõ ÞóÏøóÑóåõ ÈöãóÇ íóÝúÖõáõ Úóäú äóÝóÞóÉö
äóÝúÓöåö æóÚöíóÇáöåö ÔóåúÑðÇ Åäú ßóÇäó ãöäú Ãóåúáö ÇáúÛóáøóÉö¡
æóÅöäú ßóÇäó ãöäú Ãóåúáö ÇáúÍöÑóÝö Ýóåõæó ãõÞóÏøóÑñ ÈöãóÇ íóÝúÖõáõ
Úóäú äóÝóÞóÊöåö æóäóÝóÞóÉö ÚöíóÇáöåö ßõáøó íóæúãòº áöÃóäøó
ÇáúãõÚúÊóÈóÑó Ýöí ÍõÞõæÞö ÇáúÚöÈóÇÏö ÇáúÞõÏúÑóÉõ Ïõæäó ÇáäøöÕóÇÈö¡
æóåõæó ãõÓúÊóÛúäò ÚóãøóÇ ÒóÇÏó Úóáóì Ðóáößó ÝóíóÕúÑöÝõåóÇ Åáóì
ÃóÞóÇÑöÈöåö¡ æóåóÐóÇ ÃóæúÌóåõ. æóÞóÇáõæÇ: ÇáúÝóÊúæóì Úóáóì
ÇáúÃóæøóáö. ÇåÜ æóÇóáøóÐöí Ýöí ÇáúÝóÊúÍö Ãóäøó åóÐóÇ ÊóæúÝöíÞñ
Èóíúäó ÑöæóÇíóÊóíúäö Úóäú ãõÍóãøóÏò: ÇáúÃõæáóì - ÇÚúÊöÈóÇÑõ ÝóÇÖöáö
äóÝóÞóÉö ÔóåúÑò. æóÇáËøóÇäöíóÉõ - ÝóÇÖöáõ ßóÓúÈöåö ßõáøó íóæúãò¡
ÍóÊøóì áóæú ßóÇäó ßóÓúÈõåõ ÏöÑúåóãðÇ æóíóßúÝöíåö ÃóÑúÈóÚóÉõ
ÏóæóÇäöÞó æóÌóÈó Úóáóíúåö ÏóÇäóÞóÇäö áöáúÞóÑöíÈö. ÞóÇáó: æóãóÇáó
ÇáÓøóÑóÎúÓöíøõ Åáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏò Ýöí ÇáúßóÓúÈö. æóÞóÇáó ÕóÇÍöÈõ
ÇáÊøõÍúÝóÉö: Þóæúáõ ãõÍóãøóÏò ÃóÑúÝóÞõ. Ëõãøó ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö
ÈóÚúÏó ßóáóÇãò: æóÅöäú ßóÇäó ßóÓõæÈðÇ íõÚúÊóÈóÑõ Þóæúáõ ãõÍóãøóÏò¡
æóåóÐóÇ íóÌöÈõ Ãóäú íõÚóæøóáó Úóáóíúåö Ýöí ÇáúÝóÊúæóì. ÇåÜ æóÈöåö
Úõáöãó Ãóäøó ÇáÒøóíúáóÚöíøó æóÕóÇÍöÈó ÇáÊøõÍúÝóÉö ÑóÌøóÍóÇ Þóæúáó
ãõÍóãøóÏò ãõØúáóÞðÇ æóÇáÓøóÑóÎúÓöíøõ æóÇáúßóãóÇáõ ÑóÌøóÍóÇ Þóæúáóåõ
áóæú ßóÓõæÈðÇ¡ æóåöíó ÇáÑøöæóÇíóÉõ ÇáËøóÇäöíóÉõ Úóäúåõ. æóÝöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÃóíúÖðÇ Ãóäøóåõ ÇáúÃóÑúÝóÞõ. ÞõáúÊ: æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó
Ýöí ÍóÏøö ÇáúíóÓóÇÑö ÃóÑúÈóÚóÉõ ÃóÞúæóÇáò ãóÑúæöíøóÉñ ßóãóÇ ÞóÇáóåõ
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡ æóÃóäøó ÇáËøóÇáöËó ÊóÍúÊóåõ ÞóæúáóÇäö¡ æóÚóáóì
ÊóæúÝöíÞö ÇáúÝóÊúÍö åöíó ËóáóÇËóÉñ ÝóÞóØú. æóÈöåö Úõáöãó Ãóäøó
ÇáËøóÇáöËó áóíúÓó ÊóÞúíöíÏðÇ áöãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ¡ Èóáú åõæó
Þóæúáñ ÂÎóÑõ ÝóÇÝúåóãú.
æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóáóãú ÃóÑó ãóäú ÃóÝúÊóì Èöåö Ãóíú
ÈöÇáËøóÇáöËö ÇáúãóÐúßõæÑö¡ ÝóÇáöÇÚúÊöãóÇÏõ Úóáóì ÇáúÃóæøóáöíäó
æóÇáúÃóÑúÌóÍõ ÇáËøóÇäöí. ÇåÜ ÞõáúÊ: ãóÑøó Ýöí ÑóÓúãö ÇáúãõÝúÊöí
Ãóäøó ÇáúÃóÕóÍøó ÇáÊøóÑúÌöíÍõ ÈöÞõæøóÉö ÇáÏøóáöíáö¡ ÝóÍóíúËõ ßóÇäó
ÇáËøóÇáöËõ åõæó ÇáúÃóæúÌóåõ Ãóíú ÇáúÃóÙúåóÑõ ãöäú ÍóíúËõ
ÇáÊøóæúÌöíåõ æóÇáöÇÓúÊöÏúáóÇáõ ßóÇäó åõæó ÇáúÃóÑúÌóÍõ¡ æóÅöäú
ÕóÑøóÍó ÈöÇáúÝóÊúæóì Úóáóì ÛóíúÑöåö¡ æóáöÐóÇ ÞóÇáó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ:
ÞóÇáõæÇ ÇáúÝóÊúæóì Úóáóì ÇáúÃóæøóáö ÈöÕöíÛóÉö ÞóÇáõæÇ áöáÊøóÈóÑøöí¡
æóßóÐóÇ ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö¡ æóåóÐóÇ íóÌöÈõ Ãóäú íõÚóæøóáó Úóáóíúåö
Ýöí ÇáúÝóÊúæóì Ãóíú Úóáóì ÇáËøóÇáöËö.
ãóØúáóÈñ¡ ÕóÇÍöÈõ ÇáúÝóÊúÍö ÇÈúäõ ÇáúåõãóÇãö ãöäú Ãóåúáö
ÇáöÇÌúÊöåóÇÏö æóÇáúßóãóÇáõ ÕóÇÍöÈõ ÇáúÝóÊúÍö ãöäú Ãóåúáö
ÇáÊøóÑúÌöíÍö Èóáú ãöäú Ãóåúáö ÇáöÇÌúÊöåóÇÏö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Ýöí
äößóÇÍö ÇáÑøóÞöíÞö¡ æóÞóÏú äóÞóáó ßóáóÇãóåõ ÊöáúãöíÐõåõ
ÇáúÚóáøóÇãóÉõ ÞóÇÓöãñ¡ æóßóÐóÇ ÕóÇÍöÈõ ÇáäøóåúÑö æóÇáúãóÞúÏöÓöíøõ
æóÇáÔøõÑõäúÈõáÇáí æóÃóÞóÑøõæåõ Úóáóíúåö. æóíóßúÝöí ÃóíúÖðÇ ãóíúáõ
ÇáúÅöãóÇãö ÇáÓøóÑóÎúÓöíøö Åáóíúåö¡ æóÞóæúáõ ÇáÊøõÍúÝóÉö
æóÇáúÈóÏóÇÆöÚö Åäøóåõ ÇáúÃóÑúÝóÞõ¡ ÝóÍóíúËõ ßóÇäó åõæó ÇáúÃóæúÌóåõ
æóÇáúÃóÑúÝóÞõ¡ æóÇÚúÊóãóÏóåõ ÇáúãõÊóÃóÎøöÑõæäó æóÌóÈó ÇáÊøóÚúæöíáõ
Úóáóíúåö¡ ÝóßóÇäó åõæó ÇáúãõÚúÊóãóÏõ. Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó ãóÇ
ÐóßóÑóåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ ãöäú ÇÔúÊöÑóÇØö ÇáúíóÓóÇÑö Ýöí äóÝóÞóÉö
ÇáúÃõÕõæáö ÕõÑøöÍó Èöåö Ýöí ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö æóÇáÏøõÑóÑö
æóÇáäøõÞóÇíóÉö æóÇáúÝóÊúÍö æóÇáúãõáúÊóÞóì æóÇáúãóæóÇåöÈö æóÇáúÈóÍúÑö
æóÇáäøóåúÑö. æóÝöí ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö ÃóíúÖðÇ: æóáóÇ íõÌúÈóÑõ
ÇáúãõÚúÓöÑõ Úóáóì äóÝóÞóÉö ÃóÍóÏò ÅáøóÇ Úóáóì äóÝóÞóÉö ÇáÒøóæúÌóÉö
æóÇáúæóáóÏö. ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö¡ æóäóÍúæõåõ Ýöí
ÇáúåöÏóÇíóÉö.
æóÝöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö: áóÇ íóÌöÈõ Úóáóì ÇáöÇÈúäö ÇáúÝóÞöíÑö äóÝóÞóÉõ
æóÇáöÏöåö ÇáúÝóÞöíÑö ÍõßúãðÇ ÅáøóÇ Åäú ßóÇäó æóÇáöÏõåõ ÒóãöäðÇ áóÇ
íóÞúÏöÑõ Úóáóì ÇáúÚóãóáö æóáöáöÇÈúäö ÚöíóÇáñ ÝóÚóáóíúåö Ãóäú
íóÖõãøóåõ Åáóì ÚöíóÇáöåö æóíõäúÝöÞó Úóáóì Çáúßõáøö. æóÝöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö Ãóäøóåõ
(3/621)
æóÝöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö: ÇáúãõÎúÊóÇÑõ Ãóäøó
ÇáúßóÓõæÈó íõÏúÎöáõ ÃóÈóæóíúåö Ýöí äóÝóÞóÊöåö. æóÝöí ÇáúãõÈúÊóÛóì:
áöáúÝóÞöíÑö Ãóäú íóÓúÑöÞó ãöäú ÇÈúäöåö ÇáúãõæÓöÑö ãóÇ íóßúÝöíåö Åäú
ÃóÈóì æóáóÇ ÞóÇÖöí ËóãøóÉó æóÅöáøóÇ ÃóËöãó (ÇáäøóÝóÞóÉó áöÃõÕõæáöåö)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö Úóäú ÃóÕúÍóÇÈöäóÇ¡º áöÃóäøó ØóÚóÇãó
ÇáúÃóÑúÈóÚóÉö ÅÐóÇ ÝõÑøöÞó Úóáóì ÇáúÎóãúÓóÉö áóÇ íóÖõÑøõåõãú ÖóÑóÑðÇ
ÝóÇÍöÔðÇ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÅÏúÎóÇáö ÇáúæóÇÍöÏö Ýöí ØóÚóÇãö ÇáúæóÇÍöÏö
áöÊóÝóÇÍõÔö ÇáÖøóÑóÑö. æóÝöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö: Åäú ÑóÃóì ÇáúÞóÇÖöí
Ãóäøóåõ íóÝúÖõáõ ãöäú ÞõæÊöåö ÔóíúÁñ ÃóÌúÈóÑóåõ Úóáóì ÇáäøóÝóÞóÉö
ãöäú ÇáúÝóÇÖöáö Úóáóì ÇáúãõÎúÊóÇÑö¡ æóÅöäú áóãú íóÝúÖõáú ÝóáóÇ
ÔóíúÁó Ýöí ÇáúÍõßúãö¡ áóßöäú Ýöí ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö íõÄúãóÑõ
ÏöíóÇäóÉð ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö Åäú ßóÇäó ÇáöÇÈúäõ æóÍúÏóåõº æóáóæú áóåõ
ÚöíóÇáñ ÃõÌúÈöÑó Úóáóì Öóãøö ÃóÈöíåö ãóÚóåõãú ßóíú áóÇ íóÖöíÚó¡
æóáóÇ íõÌúÈóÑõ Úóáóì Ãóäú íõÚúØöíóåõ ÔóíúÆðÇ Úóáóì ÍöÏóÉò. ÇåÜ.
æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøóåõ íõÔúÊóÑóØõ Ýöí äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö ÇáúíóÓóÇÑõ
Úóáóì ÇáúÎöáóÇÝö ÇáúãóÇÑøö Ýöí ÊóÝúÓöíÑöåö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó
ÇáúÃóÕúáõ ÒóãöäðÇ áóÇ ßóÓúÈó áóåõ¡ ÝóáóÇ íõÔúÊóÑóØõ Óöæóì ÞõÏúÑóÉö
ÇáúæóáóÏö Úóáóì ÇáúßóÓúÈö. ÝóÅöäú ßóÇäó áößóÓúÈöåö ÝóÖúáñ ÃõÌúÈöÑó
Úóáóì ÅäúÝóÇÞö ÇáúÝóÇÖöáö¡ æóÅöáøóÇ Ýóáóæú ßóÇäó ÇáúæóáóÏõ æóÍúÏóåõ
ÃõãöÑó ÏöíóÇäóÉð ÈöÖóãøö ÇáúÃóÕúáö Åáóíúåö¡ æóáóæú áóåõ ÚöíóÇáñ
íõÌúÈóÑõ Ýöí ÇáúÍõßúãö Úóáóì Öóãøöåö Åáóíúåöãú. æóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó
ÇáúÃõãøó ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúÃóÈö ÇáÒøóãöäöº áöÃóäøó ÇáúÃõäõæËóÉó
ÈöãõÌóÑøóÏöåóÇ ÚóÌúÒñ¡ æóÈöåö ÕóÑøóÍó Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö¡ áóßöäú
ÕóÑøóÍó ÃóíúÖðÇ ÈöÃóäøóåõ áóÇ íõÔúÊóÑóØõ Ýöí äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö
íóÓóÇÑõ ÇáúæóáóÏö Èóáú ÞõÏúÑóÊõåõ Úóáóì ÇáúßóÓúÈö¡ æóÚóÒóÇåõ Ýöí
ÇáúãõÌúÊóÈóì Åáóì ÇáúÎóÕøóÇÝö: æóÞóÏú ÃóßúËóÑúäóÇ áóß ãöäú ÇáäøóÞúáö
ÈöÎöáóÇÝöåö áöÊóÚúáóãó Ãóäøóåõ ÛóíúÑõ ÇáúãõÚúÊóãóÏö Ýöí ÇáúãóÐúåóÈö
(Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÅáóÎú) åóÐóÇ ãóÍúãõæáñ Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ
ßóÇäó ÇáúÃóÈõ ÒóãöäðÇ áóÇ ÞõÏúÑóÉó áóåõ Úóáóì ÇáúßóÓúÈö æóÅöáøóÇ
ÇõÔúÊõÑöØó íóÓóÇÑõ ÇáúæóáóÏö Úóáóì ÇáúÎöáóÇÝö ÇáúãóÇÑøö Ýöí
ÊóÝúÓöíÑöåö¡ æóÚóáóì ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó áöáúæóáóÏö ÚöíóÇáñ¡ Ýóáóæú ßóÇäó
æóÍúÏóåõ ÝóáóÇ íõÏúÎöáõ ÃóÈóÇåõ Ýöí äóÝóÞóÊöåö Èóáú íõÄúãóÑõ Èöåö
ÏöíóÇäóÉð¡ æóÇáúÃõãøõ ßóÇáúÃóÈö ÇáÒøóãöäö æóÐóáößó ßõáøõåõ ãóÚúáõæãñ
ãöãøóÇ ÞóÑøóÑúäóÇåõ ÂäöÝðÇ ÝóÇÝúåóãú. æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÎõáóÇÕóÉö
åóßóÐóÇ: æóÝöí ÇáúÃóÞúÖöíóÉö ÇáúÝóÞúÑõ ÃóäúæóÇÚñ ËóáóÇËóÉñ: ÝóÞöíÑñ
áóÇ ãóÇáó áóåõ æóåõæó ÞóÇÏöÑñ Úóáóì ÇáúßóÓúÈö æóÇáúãõÎúÊóÇÑõ Ãóäøóåõ
íõÏúÎöáõ ÇáúÃóÈóæóíúäö Ýöí äóÝóÞóÊöåö. ÇáËøóÇäöí - ÝóÞöíÑñ áóÇ ãóÇáó
áóåõ æóåõæó ÚóÇÌöÒñ Úóäú ÇáúßóÓúÈö ÝóáóÇ ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö äóÝóÞóÉõ
ÛóíúÑöåö. ÇáËøóÇáöËõ - Ãóäú íóÝúÖõáó ßóÓúÈõåõ Úóäú ÞõæÊöåö¡
ÝóÅöäøóåõ íõÌúÈóÑõ Úóáóì äóÝóÞóÉö ÇáúÈöäúÊö ÇáúßóÈöíÑóÉö
æóÇáúÃóÈóæóíúäö æóÇáúÃóÌúÏóÇÏö¡ æóÝöí ÇáÑøóÍöãö ÇáúãóÍúÑóãö
ßóÇáúÚóãøö íõÔúÊóÑóØõ ÇáäøöÕóÇÈõ ÅáóÎú. ÞõáúÊ: æóåóÐóÇ ãóÈúäöíøñ
Úóáóì ÑöæóÇíóÉö ÇáúÎóÕøóÇÝö ãöäú ÚóÏóãö ÇÔúÊöÑóÇØö ÇáúíóÓóÇÑö Ýöí
äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö¡ Èóáú ÞõÏúÑóÉõ ÇáúßóÓúÈö ßóÇÝöíóÉñ
æóÇáúãõÚúÊóãóÏõ ÎöáóÇÝõåõ ßóãóÇ ÚóáöãúÊ (Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúãõÈúÊóÛóì
ÅáóÎú) ÓóíóÃúÊöí ÞóÑöíÈðÇ áóæú ÃóäúÝóÞó ÇáúÃóÈóæóÇäö ãóÇ ÚöäúÏóåõãóÇ
áöáúÛóÇÆöÈö ãöäú ãóÇáöåö Úóáóì ÃóäúÝõÓöåöãóÇ æóåõæó ãöäú ÌöäúÓö
ÇáäøóÝóÞóÉö áóÇ íóÖúãóäóÇäö áöæõÌõæÈö äóÝóÞóÉö ÇáúÃóÈóæóíúäö
æóÇáÒøóæúÌóÉö ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁö¡ ÍóÊøóì áóæú ÙóÝöÑó ÈöÌöäúÓö ÍóÞøöåö
Ýóáóåõ ÃóÎúÐõåõ æóáöÐóÇ ÝõÑöÖóÊú Ýöí ãóÇáö ÇáúÛóÇÆöÈö ÈöÎöáóÇÝö
ÈóÞöíøóÉö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö¡ æóäóÍúæõåõ Ýöí ÇáúãöäóÍö æóÇáÒøóíúáóÚöíøö.
æóÝöí ÒóßóÇÉö ÇáúÌóæúåóÑóÉö: ÇáÏøóÇÆöäõ ÅÐóÇ ÙóÝöÑó ÈöÌöäúÓö ÍóÞøöåö
áóåõ ÃóÎúÐõåõ ÈöáóÇ ÞóÖóÇÁò æóáóÇ ÑöÖðÇ. æóÝöí ÇáúÝóÊúÍö ÚöäúÏó
Þóæúáöåö æóíõÍóáøöÝõåóÇ ÈöÇóááøóåö ãóÇ ÃóÚúØóÇåóÇ ÇáäøóÝóÞóÉó æóÝöí
ßõáøö ãóæúÖöÚò ÌóÇÒó ÇáúÞóÖóÇÁõ ÈöÇáÏøóÝúÚö ßóÇäó áóåóÇ Ãóäú
ÊóÃúÎõÐó ÈöÛóíúÑö ÞóÖóÇÁò ãöäú ãóÇáöåö ÔóÑúÚðÇ. ÇåÜ ÝóÞóæúáõ
ÇáúãõÈúÊóÛóì æóáóÇ ÞóÇÖöíó ËóãøóÉó ãóÍúãõæáñ Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó
ãóÇ íóÃúÎõÐõåõ ãöäú ÎöáóÇÝö ÌöäúÓö ÇáäøóÝóÞóÉö ßóÇáúÚõÑõæÖö. ÃóãøóÇ
ÇáÏøóÑóÇåöãõ æóÇáÏøóäóÇäöíÑõ Ýóåöíó ãöäú ÌöäúÓö ÇáäøóÝóÞóÉö ÝóáóÇ
ÍóÇÌóÉó ÝöíåóÇ Åáóì ÇáúÞóÇÖöí¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÍóÇÔöíóÉö
ÇáÑøóÍúãóÊöíøö. æóÞóÏú ÃóØóÇáó æóÃóØóÇÈó.
(Þóæúáõåõ ÇáäøóÝóÞóÉó) ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøó ÌóãöíÚó ãóÇ æóÌóÈó
áöáúãóÑúÃóÉö æóÌóÈó áöáúÃóÈö æóÇáúÃõãøö Úóáóì ÇáúæóáóÏö ãöäú ØóÚóÇãò
æóÔóÑóÇÈò æóßõÓúæóÉò æóÓõßúäóì ÍóÊøóì ÇáúÎóÇÏöãö ÈóÍúÑñ¡
æóÞóÏøóãúäóÇ Ýöí ÇáúÝõÑõæÚö ÇáúßóáóÇãó Úóáóì ÎóÇÏöãö ÇáúÃóÈö
æóÒóæúÌóÊöåö (Þóæúáõåõ áöÃõÕõæáöåö) ÅáøóÇ ÇáúÃõãøó ÇáúãõÊóÒóæøöÌóÉó
ÝóÅöäøó äóÝóÞóÊóåóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö ßóÇáúÈöäúÊö ÇáúãõÑóÇåöÞóÉö ÅÐóÇ
ÒóæøóÌóåóÇ ÃóÈõæåóÇ. æóÞóÏøóãúäóÇ Ãóäøó ÇáÒøóæúÌó áóæú ßóÇäó
ãõÚúÓöÑðÇ ÝóÅöäøó ÇáöÇÈúäó íõÄúãóÑõ ÈöÃóäú íõÞúÑöÖóåóÇ Ëõãøó
íóÑúÌöÚó Úóáóíúåö ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑóº áöÃóäøó ÇáÒøóæúÌó ÇáúãõÚúÓöÑó
ßóÇáúãóíøöÊö ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö ÈóÍúÑñ.
æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó ÇáúÃõãøó ÅÐóÇ ßóÇäó áóåóÇ ÒóæúÌñ ÊóÌöÈõ
äóÝóÞóÊõåóÇ Úóáóì ÒóæúÌöåóÇ áóÇ Úóáóì ÇÈúäöåóÇ. æóåóÐóÇ áóæú ßóÇäó
ÇáÒøóæúÌõ ÛóíúÑó ÃóÈöíåö ßóãóÇ
(3/622)
æóáóæú ÃóÈó Ãõãøöåö ÐóÎöíÑóÉñ
(ÇáúÝõÞóÑóÇÁö) æóáóæú ÞóÇÏöÑöíäó Úóáóì ÇáúßóÓúÈö æóÇáúÞóæúáõ
áöãõäúßöÑö ÇáúíóÓóÇÑö æóÇáúÈóíøöäóÉõ áöãõÏøóÚöíåö (ÈöÇáÓøóæöíøóÉö)
Èóíúäó ÇáöÇÈúäö æóÇáúÈöäúÊö¡ æóÞöíáó ßóÇáúÅöÑúËö¡ æóÈöåö ÞóÇáó
ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ. (æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöíåö ÇáúÞõÑúÈõ æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉõ)
Ýóáóæú áóåõ ÈöäúÊñ æóÇÈúäõ ÇÈúäò Ãóæú ÈöäúÊõ ÈöäúÊò æóÃóÎñ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ æóãóÝúåõæãõåõ Ãóäøóåõ áóæú ßóÇäó
ÃóÈóÇåõ ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÊõåõ æóäóÝóÞóÊõåóÇ Úóáóì ÇáöÇÈúäö¡ áóßöäøó
åóÐóÇ ÙóÇåöÑñ áóæú ßóÇäóÊú ÇáúÃõãøõ ãõÚúÓöÑóÉð ÃóíúÖðǺ ÃóãøóÇ áóæú
ßóÇäóÊú ãõæÓöÑóÉð áóÇ ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÊõåóÇ Úóáóì ÇÈúäöåóÇ Èóáú Úóáóì
ÒóæúÌöåóÇ¡ æóåóáú íõÄúãóÑõ ÇáöÇÈúäõ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö ÚóáóíúåóÇ
áöíóÑúÌöÚó Úóáóì ÃóÈöíåö¿ áóãú ÃóÑóåõ¡ äóÚóãú áóæú ßóÇäó ÇáúÃóÈõ
ãõÍúÊóÇÌðÇ ÅáóíúåóÇ ÝóÞóÏú ãóÑøó Ãóäøó äóÝóÞóÉó ÒóæúÌóÊöåö ÍöíäóÆöÐò
Úóáóì ÇÈúäöåö æóåóÐóÇ íóÔúãóáõ ãóÇ áóæú ßóÇäóÊú ãõæÓöÑóÉð
ÝóÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ æóáóæú ÃóÈó Ãõãøöåö) Ôóãöáó ÇáÊøóÚúãöíãõ
ÇáúÌóÏøóÉó ãöäú ÞöÈóáö ÇáúÃóÈö Ãóæú ÇáúÃõãøö¡ æóßóÐóÇ ÇáúÌóÏøõ ãöäú
ÞöÈóáö ÇáúÃõãøö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúßóäúÒö:
æóáöÃóÈóæóíúåö æóÃóÌúÏóÇÏöåö æóÌóÏøóÇÊöåö (Þóæúáõåõ ÇáúÝõÞóÑóÇÁö)
ÞóíøóÏó Èöåöº áöÃóäøóåõ áóÇ ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÉõ ÇáúãõæÓöÑö ÅáøóÇ
ÇáÒøóæúÌóÉó (Þóæúáõåõ æóáóæú ÞóÇÏöÑóíúäö Úóáóì ÇáúßóÓúÈö) ÌóÒóãó
Èöåö Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö¡ ÝóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöí ÅíÌóÇÈö äóÝóÞóÉö
ÇáúæóÇáöÏóíúäö ãõÌóÑøóÏõ ÇáúÝóÞúÑö¡ Þöíáó æóåõæó ÙóÇåöÑõ
ÇáÑøöæóÇíóÉö ÝóÊúÍñ¡ Ëõãøó ÃóíøóÏóåõ ÈößóáóÇãö ÇáúÍóÇßöãö
ÇáÔøóåöíÏö¡ æóÞóÇáó æóåóÐóÇ ÌóæóÇÈõ ÇáÑøöæóÇíóÉö. ÇåÜ æóÇáúÌóÏøõ
ßóÇáúÃóÈö ÈóÏóÇÆöÚõ¡ Ýóáóæú ßóÇäó ßõáøñ ãöäú ÇáöÇÈúäö æóÇáúÃóÈö
ßóÓõæÈðÇ íóÌöÈõ Ãóäú íóßúÊóÓöÈó ÇáöÇÈúäõ æóíõäúÝöÞó Úóáóì ÇáúÃóÈö
ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáúÝóÊúÍö: Ãóíú íõäúÝöÞõ Úóáóíúåö ãöäú ÝóÇÖöáö ßóÓúÈöåö
Úóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏò ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ æóÇáúÞóæúáõ ÅáóÎú) Ãóíú
áóæú ÇÏøóÚóì ÇáúæóáóÏõ Ûöäóì ÇáúÃóÈö æóÃóäúßóÑóåõ ÇáúÃóÈõ
ÝóÇáúÞóæúáõ áóåõ æóÇáúÈóíøöäóÉõ áöáöÇÈúäö ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ
ÈöÇáÓøóæöíøóÉö Èóíúäó ÇáöÇÈúäö æóÇáúÈöäúÊö) åõæó ÙóÇåöÑõ
ÇáÑøöæóÇíóÉö æóåõæó ÇáÕøóÍöíÍõ åöÏóÇíóÉñ¡ æóÈöåö íõÝúÊóì ÎõáóÇÕóÉñ¡
æóåõæó ÇáúÍóÞøõ ÝóÊúÍñº æóßóÐóÇ áóæú ßóÇäó áöáúÝóÞöíÑö ÇÈúäóÇäö
ÃóÍóÏõåõãóÇ ÝóÇÆöÞñ Ýöí ÇáúÛöäóì æóÇáúÂÎóÑõ íóãúáößõ äöÕóÇÈðÇ Ýóåöíó
ÚóáóíúåöãóÇ ÓóæöíøóÉð ÎóÇäöíøóÉñ¡ æóÚóÒóÇåõ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö Åáóì
ãóÈúÓõæØö ãõÍóãøóÏò¡ Ëõãøó äóÞóáó Úóäú ÇáúÍóáúæóÇäöíøö ÞóÇáó
ãóÔóÇíöÎõäóÇ: åóÐóÇ áóæú ÊóÝóÇæóÊóÇ Ýöí ÇáúíóÓóÇÑö ÊóÝóÇæõÊðÇ
íóÓöíÑðÇ¡ Ýóáóæú ÝóÇÍöÔðÇ íóÌöÈõ ÇáÊøóÝóÇæõÊõ ÝöíåóÇ ÈóÍúÑñ.
ÞõáúÊ: ÈóÞöíó áóæú ßóÇäó ÃóÍóÏõåõãóÇ ßóÓõæÈðÇ ÝóÞóØú¡ æóÞõáúäóÇ
ÈöãóÇ ÑóÌøóÍóåõ ÇáÒøóíúáóÚöíøõ æóÇáúßóãóÇáõ ãöäú ÅÚúØóÇÁö ÝóÇÖöáö
ßóÓúÈöåö Ýóåóáú íóáúÒóãõåõ åõäóÇ ÃóíúÖðÇ Ãóãú ÊóáúÒóãõ ÇáöÇÈúäó
ÇáúÛóäöíøó ÝóÞóØú ÊóÃóãøóáú. æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: ÞóÖóì ÈöåóÇ
ÚóáóíúåöãóÇ ÝóÃóÈóì ÃóÍóÏõåõãóÇ Ãóäú íõÚúØöíó áöáúÃóÈö ãóÇ Úóáóíúåö
íõÄúãóÑõ ÇáúÂÎóÑõ ÈöÇáúßõáøö Ëõãøó íóÑúÌöÚõ Úóáóì ÃóÎöíåö
ÈöÍöÕøóÊöåö. ÇåÜ æóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó åóÐóÇ ÍóíúËõ áóãú íõãúßöäú
ÇáúÃóÎúÐõ ãöäúåõ áöÛóíúÈóÊöåö Ãóæú ÚõÊõæøöåö æóÅöáøóÇ ÝóßóíúÝó
íõÄúãóÑõ ÇáúÂÎóÑõ ÈöãõÌóÑøóÏö ÇáúÅöÈóÇÁö ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ
ÇáúãóÞúÏöÓöíøó. (Þóæúáõåõ æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöíåö ÇáúÞõÑúÈõ
æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉõ áóÇ ÇáúÅöÑúËõ) Ãóíú ÇáúÃóÕúáõ Ýöí äóÝóÞóÉö
ÇáúæóÇáöÏóíúäö æóÇáúãóæúáõæÏöíäó ÇáúÞõÑúÈõ ÈóÚúÏó ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö
Ïõæäó ÇáúãöíÑóÇËö ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: Ãóíú ÊõÚúÊóÈóÑõ ÃóæøóáðÇ
ÇáúÌõÒúÆöíøóÉõ: Ãóíú ÌöåóÉõ ÇáúæöáóÇÏö ÃõÕõæáðÇ Ãóæú ÝõÑõæÚðÇ¡
æóÊõÞóÏøóãõ Úóáóì ÛóíúÑöåóÇ ãöäú ÇáÑøóÍöãö¡ Ëõãøó íõÞóÏøóãõ ÝöíåóÇ
ÇáúÃóÞúÑóÈõ ÝóÇáúÃóÞúÑóÈõ¡ æóáóÇ íõäúÙóÑõ Åáóì ÇáúÅöÑúËö¡ Ýóáóæú
áóåõ ÃóÎñ ÔóÞöíÞñ æóÈöäúÊõ ÈöäúÊò ÝóÇáäøóÝóÞóÉõ ÚóáóíúåóÇ ÝóÞóØú
áöáúÌõÒúÆöíøóÉö æóÅöäú ßóÇäó ÇáúæóÇÑöËõ åõæó ÇáúÃóÎõ¡ æóáóæú áóåõ
ÈöäúÊñ æóÇÈúäõ ÇÈúäò ÝóÚóáóì ÇáúÈöäúÊö áöÞõÑúÈöåóÇ Ýöí
ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö æóÅöäú ÇÔúÊóÑóßóÇ Ýöí ÇáúÅöÑúËö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö
æóÛóíúÑöåö. ÞõáúÊ: æóíóÑõÏøõ Úóáóíúåö Þóæúáõåõãú: áóæú áóåõ Ãõãøñ
æóÌóÏøñ áöÃóÈò ÝóÚóáóíúåöãóÇ ÃóËúáóÇËðÇ ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ áöáúÅöÑúËö ãóÚó
Ãóäøó ÇáúÃõãøó ÃóÞúÑóÈõ Ýöí ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö¡ æóßóÐóÇ Þóæúáõåõãú áóæú
áóåõ Ãõãøñ æóÌóÏøñ áöÃóÈò æóÃóÎñ ÔóÞöíÞñ ÝóÚóáóì ÇáúÌóÏøö ÚöäúÏó
ÇáúÅöãóÇãö ãóÚó Ãóäøó ÇáúÃõãøó ÃóÞúÑóÈõ ÃóíúÖðÇ æóÛóíúÑó Ðóáößó ãöäú
ÇáúãóÓóÇÆöáö.
ãóØúáóÈñ ÖóÇÈöØñ Ýöí ÍóÕúÑö ÃóÍúßóÇãö äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö
æóÇáúÝõÑõæÚö æóÇÚúáóãú Ãóäøó ãóÓóÇÆöáó åóÐóÇ ÇáúÈóÇÈö¡ ãöãøóÇ
ÊóÍóíøóÑó ÝöíåóÇ Ãõæáõæ ÇáúÃóáúÈóÇÈö¡ áöãóÇ íõÊóæóåøóãõ ÝöíåóÇ ãöäú
ÇáöÇÖúØöÑóÇÈö¡ æóßóËöíÑðÇ ãóÇ ÑóÃóíúÊ ãóäú Öóáøó ÝöíåóÇ Úóäú
ÇáÕøóæóÇÈö¡ ÍóíúËõ áóãú íóÐúßõÑõæÇ áóåóÇ ÖóÇÈöØðÇ äóÇÝöÚðÇ æóáóÇ
ÃóÕúáðÇ ÌóÇãöÚðÇ¡ ÍóÊøóì æóÝøóÞóäöí Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Åáóì ÌóãúÚö
ÑöÓóÇáóÉò ÝöíåóÇ ÓóãøóíúÊåóÇ [ÊóÍúÑöíÑõ ÇáäøõÞõæáö Ýöí äóÝóÞóÇÊö
ÇáúÝõÑõæÚö æóÇáúÃõÕõæáö] ÃóÚóÇäóäöí ÝöíåóÇ Çáúãóæúáóì ÓõÈúÍóÇäóåõ
Úóáóì ÔóíúÁò áóãú ÃõÓúÈóÞú Åáóíúåö¡
(3/623)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóáóãú íóÍõãú ÃóÍóÏñ ÞóÈúáöí Úóáóíúåö¡ ÈöÇÎúÊöÑóÇÚö ÖóÇÈöØò ßõáøöíøò
ãóÈúäöíøò Úóáóì ÊóÞúÓöíãò ÚóÞúáöíøò¡ ãóÃúÎõæÐò ãöäú ßóáóÇãöåöãú
ÊóÕúÑöíÍðÇ Ãóæú ÊóáúæöíÍðÇ¡ ÌóÇãöÚò áöÝõÑõæÚöåöãú ÌóãúÚðÇ ÕóÍöíÍðÇ¡
ÈöÍóíúËõ áóÇ ÊóÎúÑõÌõ Úóäúåõ ÔóÇÐøóÉñ¡ æóáóÇ íõÛóÇÏöÑõ ãöäúåóÇ
ÝóÇÐøóÉð. æóÈóíóÇäõ Ðóáößó Ãóäú äóÞõæáó: áóÇ íóÎúáõæ ÅãøóÇ Ãóäú
íóßõæäó ÇáúãóæúÌõæÏõ ãöäú ÞóÑóÇÈóÉö ÇáúæöáóÇÏö ÔóÎúÕðÇ æóÇÍöÏðÇ Ãóæú
ÃóßúËóÑó. æóÇáúÃóæøóáõ ÙóÇåöÑñº æóåõæó Ãóäøóåõ ÊóÌöÈõ ÇáäøóÝóÞóÉõ
Úóáóíúåö ÚöäúÏó ÇÓúÊöíÝóÇÁö ÔõÑõæØö ÇáúæõÌõæÈö. æóÇáËøóÇäöí áóÇ
íóÎúáõæ¡ ÅãøóÇ Ãóäú íóßõæäõæÇ ÝõÑõæÚðÇ ÝóÞóØú Ãóæú ÝõÑõæÚðÇ
æóÍóæóÇÔöíó¡ Ãóæú ÝõÑõæÚðÇ æóÃõÕõæáðǺ Ãóæú ÝõÑõæÚðÇ æóÃõÕõæáðÇ
æóÍóæóÇÔöíó¡ Ãóæú ÃõÕõæáðÇ ÝóÞóØú Ãóæú ÃõÕõæáðÇ æóÍóæóÇÔöí¡ ÝóåóÐöåö
ÓöÊøóÉõ ÃóÞúÓóÇãò.
æóÈóÞöíó ÞöÓúãñ ÓóÇÈöÚñ ÊóÊöãøóÉõ ÇáúÃóÞúÓóÇãö ÇáúÚóÞúáöíøóÉö æóåõæó
ÇáúÍóæóÇÔöí ÝóÞóØú äóÐúßõÑõåõ ÊóÊúãöíãðÇ áöáúÃóÞúÓóÇãö æóÅöäú áóãú
íóßõäú ãöäú ÞóÑóÇÈóÉö ÇáúæöáóÇÏóÉö. ÇáúÞöÓúãõ ÇáúÃóæøóáõ: ÇáúÝõÑõæÚõ
ÝóÞóØú: æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöíåöãú ÇáúÞõÑúÈõ æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉõ: Ãóíú
ÇáúÞõÑúÈõ ÈóÚúÏó ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö Ïõæäó ÇáúãöíÑóÇËö ßóãóÇ ÚóáöãúÊ¡
ÝóÝöí æóáóÏóíúäö áöãõÓúáöãò ÝóÞöíÑò æóáóæú ÃóÍóÏõåõãóÇ äóÕúÑóÇäöíøðÇ
Ãóæú ÃõäúËóì ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÊõåõ ÚóáóíúåöãóÇ ÓóæöíøóÉð ÐóÎöíÑóÉñ
áöáÊøóÓóÇæöí Ýöí ÇáúÞõÑúÈö æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉö æóÅöäú ÇÎúÊóáóÝóÇ Ýöí
ÇáúÅöÑúËö¡ æóÝöí ÇÈúäò æóÇÈúäö ÇÈúäò Úóáóì ÇáöÇÈúäö ÝóÞóØú
áöÞõÑúÈöåö ÈóÏóÇÆöÚõ¡ æóßóÐóÇ ÊóÌöÈõ Ýöí ÈöäúÊò æóÇÈúäö ÇÈúäò Úóáóì
ÇáúÈöäúÊö ÝóÞóØú áöÞõÑúÈöåóÇ ÐóÎöíÑóÉñ. æóíõÄúÎóÐõ ãöäú åóÐóÇ
Ãóäøóåõ áóÇ ÊóÑúÌöíÍó áöÇÈúäö ÇÈúäò Úóáóì ÈöäúÊö ÈöäúÊò æóÅöäú ßóÇäó
åõæó ÇáúæóÇÑöËõ áöÇÓúÊöæóÇÆöåöãóÇ Ýöí ÇáúÞõÑúÈö æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉö
æóáöÊóÕúÑöíÍöåöãú ÈöÃóäøóåõ áóÇ ÇÚúÊöÈóÇÑó áöáúÅöÑúËö Ýöí
ÇáúÝõÑõæÚö¡ æóÅöáøóÇ áóæóÌóÈóÊú ÃóËúáóÇËðÇ Ýöí ÇÈúäò æóÈöäúÊò
æóáóãóÇ áóÒöãó ÇáöÇÈúäó ÇáäøóÕúÑóÇäöíøó ãóÚó ÇáöÇÈúäö ÇáúãõÓúáöãö
ÔóíúÁñº æóÈöåö ÙóåóÑó Ãóäøó Þóæúáó ÇáÑøóãúáöíøö Ýöí ÍóÇÔöíóÉö
ÇáúÈóÍúÑö: ÅäøóåóÇ Úóáóì ÇÈúäö ÇáöÇÈúäö áöÑõÌúÍóÇäöåö ãõÎóÇáöÝñ
áößóáóÇãöåöãú.
ÇáúÞöÓúãõ ÇáËøóÇäöí: ÇáúÝõÑõæÚõ ãóÚó ÇáúÍóæóÇÔöí. æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ
Ýöíåö ÃóíúÖðÇ ÇáúÞõÑúÈõ æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉõ Ïõæäó ÇáúÅöÑúËö¡ ÝóÝöí
ÈöäúÊò æóÃõÎúÊò ÔóÞöíÞóÉò Úóáóì ÇáúÈöäúÊö ÝóÞóØú æóÅöäú æóÑöËóÊóÇ
ÈóÏóÇÆöÚõ æóÐóÎöíÑóÉñ æóÊóÓúÞõØõ ÇáúÃõÎúÊõ áöÊóÞúÏöíãö
ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö. æóÝöí ÇÈúäò äóÕúÑóÇäöíøò æóÃóÎò ãõÓúáöãò Úóáóì
ÇáöÇÈúäö ÝóÞóØú æóÅöäú ßóÇäó ÇáúæóÇÑöËõ åõæó ÇáúÃóÎõ ÐóÎöíÑóÉñ: Ãóíú
áöÇÎúÊöÕóÇÕö ÇáöÇÈúäö ÈöÇáúÞõÑúÈö æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉö. æóÝöí æóáóÏö
ÈöäúÊò æóÃóÎò ÔóÞöíÞò Úóáóì æóáóÏö ÇáúÈöäúÊö æóÅöäú áóãú íóÑöËú
ÐóÎöíÑóÉñ: Ãóíú áöÇÎúÊöÕóÇÕöåö ÈöÇáúÌõÒúÆöíøóÉö æóÅöäú ÇÓúÊóæóíóÇ
Ýöí ÇáúÞõÑúÈö áöÅöÏúáóÇÁö ßõáøò ãöäúåõãóÇ ÈöæóÇÓöØóÉò¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ
ÈöÇáúÍóæóÇÔöí åõäóÇ ãóäú áóíúÓó ãöäú ÚóãõæÏö ÇáäøóÓóÈö: Ãóíú áóíúÓó
ÃóÕúáðÇ æóáóÇ ÝóÑúÚðÇ: ÝóíóÏúÎõáõ Ýöíåö ãóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: áóæú
áóåõ ÈöäúÊñ æóãóæúáóì ÚóÊóÇÞóÉò ÝóÚóáóì ÇáúÈöäúÊö ÝóÞóØú æóÅöäú
æóÑöËóÇ Ãóíú áöÇÎúÊöÕóÇÕöåóÇ ÈöÇáúÌõÒúÆöíøóÉö.
ÇáúÞöÓúãõ ÇáËøóÇáöËõ: ÇáúÝõÑõæÚõ ãóÚó ÇáúÃõÕõæáö æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ
Ýöíåö ÇáúÃóÞúÑóÈõ ÌõÒúÆöíøóÉð: ÝóÅöäú áóãú íõæÌóÏú ÇõÚúÊõÈöÑó
ÇáÊøóÑúÌöíÍõ¡ ÝóÅöäú áóãú íõæÌóÏú ÇõÚúÊõÈöÑó ÇáúÅöÑúËõ¡ ÝóÝöí ÃóÈò
æóÇÈúäò ÊóÌöÈõ Úóáóì ÇáöÇÈúäö áöÊóÑóÌøõÍöåö Èö «ÃóäúÊó æóãóÇáõß
áöÃóÈöíß» ÐóÎöíÑóÉñ æóÈóÏóÇÆöÚõ¡ Ãóíú æóÅöäú ÇÓúÊóæóíóÇ Ýöí ÞõÑúÈö
ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö¡ æóãöËúáõåõ Ãõãøñ æóÇÈúäñ áöÞóæúáö ÇáúãõÊõæäö æóáóÇ
íõÔóÇÑößõ ÇáúæóáóÏó Ýöí äóÝóÞóÉö ÃóÈóæóíúåö ÃóÍóÏñ. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö: áöÃóäøó áóåõãóÇ ÊóÃúæöíáðÇ Ýöí ãóÇáö ÇáúæóáóÏö
ÈöÇáäøóÕøöº æóáöÃóäøóåõ ÃóÞúÑóÈõ ÇáäøóÇÓö ÅáóíúåöãóÇ. ÇåÜ ÝóáóíúÓó
Ðóáößó ÎóÇÕøðÇ ÈöÇáúÃóÈö ßóãóÇ ÞóÏú íõÊóæóåøóãõ Èóáú ÇáúÃõãøõ
ßóÐóáößó. æóÝöí ÌóÏøò æóÇÈúäö ÇÈúäò Úóáóì ÞóÏúÑö ÇáúãöíÑóÇËö
ÃóÓúÏóÇÓðÇ áöáÊøóÓóÇæöí Ýöí ÇáúÞõÑúÈö¡ æóßóÐóÇ Ýöí ÇáúÅöÑúËö
æóÚóÏóãö ÇáúãõÑóÌøöÍö ãöäú æóÌúåò ÂÎóÑó ÈóÏóÇÆöÚõ. æóÙóÇåöÑõåõ
Ãóäøóåõ áóæú áóåõ ÃóÈñ æóÇÈúäõ ÇÈúäò Ãóæú ÈöäúÊõ ÈöäúÊò ÝóÚóáóì
ÇáúÃóÈöº áöÃóäøóåõ ÃóÞúÑóÈõ Ýöí ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö ÝóÇäúÊóÝóì
ÇáÊøóÓóÇæöí æóæõÌöÏó ÇáúÞõÑúÈõ ÇáúãõÑóÌøöÍõ¡ æóåõæó ÏóÇÎöáñ ÊóÍúÊó
ÇáúÃóÕúáö ÇáúãóÇÑøö Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö æóÇáúÈóÏóÇÆöÚöº æóßóÐóÇ ÊóÍúÊó
Þóæúáö ÇáúãõÊõæäö áóÇ íõÔóÇÑößõ ÇáúÃóÈó Ýöí äóÝóÞóÉö æóáóÏöåö
ÃóÍóÏñ. ÇáúÞöÓúãõ ÇáÑøóÇÈöÚõ: ÇáúÝõÑõæÚõ ãóÚó ÇáúÃõÕõæáö
æóÇáúÍóæóÇÔöí¡ æóÍõßúãõåõ ßóÇáËøóÇáöËö. áöãóÇ ÚóáöãúÊ ãöäú ÓõÞõæØö
ÇáúÍóæóÇÔöí ÈöÇáúÝõÑõæÚö áöÊóÑóÌøõÍöåöãú ÈöÇáúÞõÑúÈö
æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉö¡ ÝóßóÃóäøóåõ áóãú íõæÌóÏú Óöæóì ÇáúÝõÑõæÚö
æóÇáúÃõÕõæáö¡ æóåõæó ÇáúÞöÓúãõ ÇáËøóÇáöËõ ÈöÚóíúäöåö. ÇáúÞöÓúãõ
ÇáúÎóÇãöÓõ: ÇáúÃõÕõæáõ ÝóÞóØú¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ãóÚóåõãú ÃóÈñ
ÝóÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóíúåö ÝóÞóØú áöÞóæúáö ÇáúãõÊõæäö áóÇ íõÔóÇÑößõ
ÇáúÃóÈó Ýöí äóÝóÞóÉö
(3/624)
ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÈöäúÊö Ãóæú
ÈöäúÊöåóǺ áöÃóäøóåõ (áóÇ) íõÚúÊóÈóÑõ (ÇáúÅöÑúËõ) ÅáøóÇ ÅÐóÇ
ÇÓúÊóæóíóÇ ßóÌóÏøò æóÇÈúäö ÇÈúäò ÝóßóÅöÑúËöåöãóÇ ÅáøóÇ áöãõÑóÌøöÍò -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóáóÏöåö ÃóÍóÏñ¡ æóÅöáøóÇ ÝóÅöãøóÇ Ãóäú íóßõæäó ÈóÚúÖõåõãú æóÇÑöËðÇ
æóÈóÚúÖõåõãú ÛóíúÑó æóÇÑöËò Ãóæú ßõáøõåõãú æóÇÑöËöíäóº ÝóÝöí
ÇáúÃóæøóáö íõÚúÊóÈóÑõ ÇáúÃóÞúÑóÈõ ÌõÒúÆöíøóÉð¡ áöãóÇ Ýöí
ÇáúÞõäúíóÉö: áóåõ Ãõãøñ æóÌóÏøñ áöÃõãøò ÝóÚóáóì ÇáúÃõãøö Ãóíú
áöÞõÑúÈöåóǺ æóíóÙúåóÑõ ãöäúåõ Ãóäøó Ãõãøó ÇáúÃóÈö ßóÃóÈöí ÇáúÃõãøö.
æóÝöí ÍóÇÔöíóÉö ÇáÑøóãúáöíøö: ÅÐóÇ ÇÌúÊóãóÚó ÃóÌúÏóÇÏñ æóÌóÏøóÇÊñ
ÝóÚóáóì ÇáúÃóÞúÑóÈö æóáóæú áóãú íõÏúáö Èöåö ÇáúÂÎóÑõ. ÇåÜ ÝóÅöäú
ÊóÓóÇæóæúÇ Ýöí ÇáúÞõÑúÈö ÝóÇáúãóÝúåõæãõ ãöäú ßóáóÇãöåöãú ÊóÑóÌøõÍõ
ÇáúæóÇÑöËö¡ Èóáú åõæó ÕóÑöíÍõ Þóæúáö ÇáúÈóÏóÇÆöÚö Ýöí ÞóÑóÇÈóÉö
ÇáúæöáóÇÏóÉö ÅÐóÇ áóãú íõæÌóÏú ÇáÊøóÑúÌöíÍõ ÇõÚúÊõÈöÑó ÇáúÅöÑúËõ.
ÇåÜ æóÚóáóíúåö ÝóÝöí ÌóÏøò áöÃõãøò æóÌóÏøò áöÃóÈò ÊóÌöÈõ Úóáóì
ÇáúÌóÏøö áöÃóÈò ÝóÞóØú ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ áöáúÅöÑúËö¡ æóÝöí ÇáËøóÇäöí
ÃóÚúäöí áóæú ßóÇäó ßõáøõ ÇáúÃõÕõæáö æóÇÑöËöíäó ÝóßóÇáúÅöÑúËö. ÝóÝöí
Ãõãøò æóÌóÏøò áöÃóÈò ÊóÌöÈõ ÚóáóíúåöãóÇ ÃóËúáóÇËðÇ Ýöí ÙóÇåöÑö
ÇáÑøöæóÇíóÉö ÎóÇäöíøóÉñ æóÛóíúÑõåóÇ. ÇáúÞöÓúãõ ÇáÓøóÇÏöÓõ:
ÇáúÃõÕõæáõ ãóÚó ÇáúÍóæóÇÔöí¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ÃóÍóÏõ ÇáÕøöäúÝóíúäö
ÛóíúÑó æóÇÑöËò ÇõÚúÊõÈöÑó ÇáúÃõÕõæáõ æóÍúÏóåõãú ÊóÑúÌöíÍðÇ
áöáúÌõÒúÆöíøóÉö æóáóÇ ãõÔóÇÑóßóÉó Ýöí ÇáúÅöÑúËö ÍóÊøóì íõÚúÊóÈóÑó
ÝóíõÞóÏøóãó ÇáúÃóÕúáõ ÓóæóÇÁñ ßóÇäó åõæó ÇáúæóÇÑöËõ Ãóæú ßóÇäó
ÇáúæóÇÑöËõ ÇáÕøöäúÝó ÇáúÂÎóÑó¡ ãöËóÇáõ ÇáúÃóæøóáö ãóÇ Ýöí
ÇáúÎóÇäöíøóÉö: áóæú áóåõ ÌóÏøñ áöÃóÈò æóÃóÎñ ÔóÞöíÞñ ÝóÚóáóì
ÇáúÌóÏøö. ÇåÜ
æóãöËóÇáõ ÇáËøóÇäöí ãóÇ Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö: áóæú áóåõ ÌóÏøñ áöÃõãøò
æóÚóãøñ ÝóÚóáóì ÇáúÌóÏøö. ÇåÜ. Ãóíú áöÊóÑóÌøõÍöåö Ýöí ÇáúãöËóÇáóíúäö
ÈöÇáúÌõÒúÆöíøóÉö ãóÚó ÚóÏóãö ÇáöÇÔúÊöÑóÇßö Ýöí ÇáúÅöÑúËöº áöÃóäøóåõ
åõæó ÇáúæóÇÑöËõ Ýöí ÇáúÃóæøóáö¡ æóÇáúæóÇÑöËõ åõæó ÇáúÚóãøõ Ýöí
ÇáËøóÇäöí¡ æóÅöäú ßóÇäó ßõáøñ ãöäú ÇáÕøöäúÝóíúäö ÃóÚúäöí ÇáúÃõÕõæáó
æóÇáúÍóæóÇÔöíó æóÇÑöËðÇ ÇõÚúÊõÈöÑó ÇáúÅöÑúËõ. ÝóÝöí Ãõãøò æóÃóÎò
ÚóÕóÈöíøò Ãóæú ÇÈúäö ÃóÎò ßóÐóáößó Ãóæú Úóãøò ßóÐóáößó¡ Úóáóì
ÇáúÃõãøö ÇáËøõáõËõ æóÚóáóì ÇáúÚóÕóÈóÉö ÇáËøõáõËóÇäö ÈóÏóÇÆöÚõ. Ëõãøó
ÅÐóÇ ÊóÚóÏøóÏó ÇáúÃõÕõæáõ Ýöí åóÐóÇ ÇáúÞöÓúãö ÈöäóæúÚóíúåö äóäúÙõÑõ
Åáóíúåöãú æóäóÚúÊóÈöÑõ Ýöíåöãú ãóÇ ÇõÚúÊõÈöÑó Ýöí ÇáúÞöÓúãö
ÇáúÎóÇãöÓö. ãóËóáðÇ: áóæú æõÌöÏó Ýöí ÇáúãöËóÇáö ÇáúÃóæøóáö ÇáúãóÇÑøö
Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö: ÌóÏøñ áöÃõãøò ãóÚó ÇáúÌóÏøö áöÃóÈò äõÞóÏøöãõ
Úóáóíúåö ÇáúÌóÏøó áöÃóÈò áöÊóÑóÌøõÍöåö ÈöÇáúÅöÑúËö ãóÚó
ÊóÓóÇæöíåöãóÇ Ýöí ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö. æóáóæú æõÌöÏó Ýöí ÇáúãöËóÇáö
ÇáËøóÇäöí ÇáúãóÇÑøö Úóäú ÇáúÞõäúíóÉö Ãõãøñ ãóÚó ÇáúÌóÏøö áöÃõãøò
äõÞóÏøöãõåóÇ Úóáóíúåö áöÊóÑóÌøõÍöåóÇ ÈöÇáúÅöÑúËö æóÈöÇáúÞõÑúÈö¡
æóÈöåóÐóÇ íóÓúÞõØõ ÇáúÅöÔúßóÇáõ ÇáøóÐöí ÓóäóÐúßõÑõåõ Úóäú
ÇáúÞõäúíóÉö ßóãóÇ ÓóÊóÚúÑöÝõåõ¡ æóßóÐóáößó áóæú æõÌöÏó Ýöí
ÇáúÃóãúËöáóÉö ÇáúÃóÎöíÑóÉö ãóÚó ÇáúÃõãøö ÌóÏøñ áöÃõãøò äõÞóÏøöãõåóÇ
Úóáóíúåö áöãóÇ ÞõáúäóÇ¡ æóáóæú æõÌöÏó ãóÚóåóÇ ÌóÏøñ áöÃóÈò ÈöÃóäú
ßóÇäó áöáúÝóÞöíÑö Ãõãøñ æóÌóÏøñ áöÃóÈò æóÃóÎñ ÚóÕóÈöíøñ Ãóæú ÇÈúäõ
ÃóÎò Ãóæú Úóãøò ßóÇäóÊú ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÌóÏøö æóÍúÏóåõ ßóãóÇ
ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö. æóæóÌúåõ Ðóáößó Ãóäøó ÇáúÌóÏøó
íóÍúÌõÈõ ÇáúÃóÎó æóÇÈúäóåõ æóÇáúÚóãøó áöÊóäúÒöíáöåö ÍöíäóÆöÐò
ãóäúÒöáóÉó ÇáúÃóÈö¡ æóÍóíúËõ ÊóÍóÞøóÞó ÊóäúÒöíáõåõ ãóäúÒöáóÉó
ÇáúÃóÈö ÕóÇÑó ßóãóÇ áóæú ßóÇäó ÇáúÃóÈõ ãóæúÌõæÏðÇ ÍóÞöíÞóÉð¡ æóÅöÐóÇ
ßóÇäó ÇáúÃóÈõ ãóæúÌõæÏðÇ ÍóÞöíÞóÉð áóÇ ÊõÔóÇÑößõåõ ÇáúÃõãøõ Ýöí
æõÌõæÈö ÇáäøóÝóÞóÉö ÝóßóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ãóæúÌõæÏðÇ ÍõßúãðÇ ÝóÊóÌöÈõ
Úóáóì ÇáúÌóÏøö ÝóÞóØú ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ áóæú ßóÇäó áöáúÝóÞöíÑö Ãõãøñ
æóÌóÏøñ áöÃóÈò ÝóÞóØú ÝóÅöäøó ÇáúÌóÏøó áóãú íõäóÒøóáú ãóäúÒöáóÉó
ÇáúÃóÈö ÝóáöÐóÇ æóÌóÈóÊú ÇáäøóÝóÞóÉõ ÚóáóíúåöãóÇ ÃóËúáóÇËðÇ Ýöí
ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö ßóãóÇ ãóÑøó. ÇáúÞöÓúãõ ÇáÓøóÇÈöÚõ: ÇáúÍóæóÇÔöí
ÝóÞóØú¡ æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöíåö ÇáúÅöÑúËõ ÈóÚúÏó ßóæúäöåö ÐóÇ ÑóÍöãò
ãóÍúÑóãò æóÊóÞúÏöíÑõåõ æóÇÖöÍñ Ýöí ßóáóÇãöåöãú ßóãóÇ ÓóíóÃúÊöí Ëõãøó
åóÐóÇ ßõáøõåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÌóãöíÚõ ÇáúãóæúÌõæÏöíäó ãõæÓöÑöíäó¡ Ýóáóæú
ßóÇäó Ýöíåöãú ãõÚúÓöÑñ¡ ÝóÊóÇÑóÉð íõäóÒøóáõ ÇáúãõÚúÓöÑõ ãóäúÒöáóÉó
ÇáúãóíøöÊö æóÊóÌöÈõ ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÛóíúÑöåö¡ æóÊóÇÑóÉð íõäóÒøóáõ
ãóäúÒöáóÉó ÇáúÍóíøö æóÊóÌöÈõ Úóáóì ãóäú ÈóÚúÏóåõ ÈöÞóÏúÑö ÍöÕóÕöåöãú
ãöäú ÇáúÅöÑúËö æóÓóíóÃúÊöí ÈóíóÇäõåõ ÃóíúÖðÇ¡ ÝóåóÐóÇ ÎõáóÇÕóÉõ ãóÇ
ÇÔúÊóãóáóÊú Úóáóíúåö Êöáúßó ÇáÑøöÓóÇáóÉõ ÇáäøóÇÝöíóÉõ áöáúÌóåóÇáóÉö¡
ÝóÚõÖøó Úóáóíúåö ÈöÇáäøóæóÇÌöÐö¡ æóßõäú áóåõ ÃóÑúÛóÈõ ÂÎöÐò¡ æóÅöäú
ÃóÑóÏúÊ ÇáÒøöíóÇÏóÉó Úóáóì Ðóáößó ÝóÇÑúÌöÚú ÅáóíúåóÇ æóÚóæøöáú
ÚóáóíúåóÇ¡ ÝóÅöäøóåóÇ ÝóÑöíÏóÉñ Ýöí ÈóÇÈöåóÇ¡ äóÇÝöÚóÉñ
áöØõáøóÇÈöåóÇ¡ æóåöíó ãöäú ãóÍúÖö ÝóÖúáö Çááøóåö ÊóÚóÇáóì¡ Ýóáóåõ
Ýöí ßõáøö æóÞúÊò ÃóáúÝõ ÍóãúÏò íóÊóæóÇáóì.
(Þóæúáõåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÈöäúÊö Ãóæú ÈöäúÊöåóÇ) áóÝøñ æóäóÔúÑñ
ãõÑóÊøóÈñ¡ ÝóÝöí ÇáúÃóæøóáö ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÈöäúÊö æóÍúÏóåóÇ
áöáúÞõÑúÈö¡ æóÝöí ÇáËøóÇäöí Úóáóì ÈöäúÊöåóÇ áöáúÌõÒúÆöíøóÉö
æóãöËúáõåõ ÇÈúäñ äóÕúÑóÇäöíøñ æóÃóÎñ ãõÓúáöãñ æóÅöäú ßóÇäó
ÇáúæóÇÑöËõ åõæó ÇáúÃóÎõ ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ (Þóæúáõåõº áöÃóäøóåõ áóÇ
íõÚúÊóÈóÑõ ÇáúÅöÑúËõ) ÚöáøóÉñ áöÞóæúáöåö ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÈöäúÊö
Ãóæú æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉö¡ ÝóÝöí åóÐóÇ ÇáúãöËóÇáö íóÌöÈõ áöáúÝóÞöíÑö
Úóáóì ÌóÏøöåö ÓõÏõÓõ ÇáäøóÝóÞóÉö æóÚóáóì ÇÈúäö ÇÈúäöåö ÈóÇÞöíåóÇ
ÝóÅöäøó åóÐóÇ ÇáúÝóÞöíÑó áóæú ãóÇÊó íóÑöËóÇäö ãöäúåõ ßóÐóáößó
æóÞóæúáõåõ ÅáøóÇ áöãõÑóÌøöÍò ÇÓúÊöËúäóÇÁñ ãöäú åóÐóÇ
ÇáöÇÓúÊöËúäóÇÁö: Ãóíú ÚöäúÏó ÇáÊøóÓóÇæöí íõÚúÊóÈóÑõ ÇáúÅöÑúËõ ÅáøóÇ
ÅÐóÇ ÊóÑóÌøóÍó ÃóÍóÏõ ÇáúãõÊóÓóÇæöíóíúäö¡ ÝóÚóáóì ãóäú ãóÚóåõ
ÑõÌúÍóÇäñ ÝóÊóÌöÈõ Úóáóì ÇÈúäöåö Ïõæäó ÃóÈöíåö ãóÚó ÇÓúÊöæóÇÆöåöãóÇ
Ýöí ÇáúÞõÑúÈö.
(3/625)
ßóæóÇáöÏò æóæóáóÏò (ÝóÚóáóì æóáóÏöåö
áöÊóÑóÌøõÍöåö¡ È «ÃóäúÊó æóãóÇáõß áöÃóÈöíß» ) æóÝöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö:
áóåõ Ãõãøñ æóÃóÈõæ ÃóÈò ÝóßóÅöÑúËöåöãóÇ. æóÝöí ÇáúÞõäúíóÉö: áóåõ
Ãõãøñ æóÃóÈõæ Ãõãøò ÝóÚóáóì ÇáúÃõãøö¡ æóáóæú áóåõ Úóãøñ æóÃóÈõæ
Ãõãøò ÝóÚóáóì ÃóÈöí ÇáúÃõãøö. æóÇÓúÊóÔúßóáóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
ÈöÞóæúáöåöãú: áóåõ Ãõãøñ æóÚóãøñ ÝóßóÅöÑúËöåöãóÇ. ÞóÇáó: æóáóæú áóåõ
Ãõãøñ æóÚóãøñ æóÃóÈõæ Ãõãøò åóáú ÊóáúÒóãõ ÇáúÃõãøõ ÝóÞóØú Ãóãú
ßóÇáúÅöÑúËö¿ ÇÍúÊöãóÇáõåõ.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóíóÑöÏõ Úóáóì åóÐóÇ ãóÇ áóæú ßóÇäó áóåõ ÇÈúäñ æóÈöäúÊñ ÝóÅöäøóåõãóÇ
ÇÓúÊóæóíóÇ Ýöí ÇáúÞõÑúÈö æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉö ãóÚó ÚóÏóãö ÇáúãõÑóÌøöÍö
æóÇáäøóÝóÞóÉö ÚóáóíúåöãóÇ ÈöÇáÓøóæöíøóÉö¡ æóßóÐóÇ áóæú áóåõ ÇÈúäñ
äóÕúÑóÇäöíøñ æóÇÈúäñ ãõÓúáöãñ ãóÚó Ãóäøó ÇáúãõÓúáöãó ÊóÑóÌøóÍó
Èößóæúäöåö åõæó ÇáúæóÇÑöËõ¡ ÝóíóÊóÚóíøóäõ Íóãúáõ Þóæúáöåöãú:
æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöíåö ÇáúÞõÑúÈõ æóÇáúÌõÒúÆöíøóÉõ áóÇ ÇáúÅöÑúËõ Úóáóì
ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúæóÇÌöÈõ Úóáóíúåö ÇáäøóÝóÞóÉó ÝõÑõæÚðÇ ÝóÞóØú Ãóæú
ÝõÑõæÚðÇ æóÍóæóÇÔöíó æóåõæó ÇáúÞöÓúãõ ÇáúÃóæøóáõ¡ æóÇáËøóÇäöí ãöäú
ÇáúÃóÞúÓóÇãö ÇáÓøóÈúÚóÉö ÇáúãóÇÑøóÉö. ÃóãøóÇ ÈóÞöíøóÉõ ÇáúÃóÞúÓóÇãö
ÝóíõÚúÊóÈóÑõ ÝöíåóÇ ÇáúÅöÑúËõ Úóáóì ÇáÊøóÝúÕöíáö ÇáúãóÇÑøö ÝöíåóÇ.
Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó Þóæúáóåõ æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöíåö ÅáóÎú ÇáÖøóãöíÑõ
Ýöíåö ÑóÇÌöÚñ Åáóì ãóÇ ÞóÈúáóåõ ãöäú äóÝóÞóÉö ÇáúÝõÑõæÚö
æóÇáúÃõÕõæáö Úóáóì ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú ÇáúÝóÊúÍö æóãöËúáõåõ Ýöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö æóÇáúÈóÍúÑö æóÅöäú ßóÇäó ÇáúÃóÕúæóÈõ ÅÑúÌóÇÚóåõ Åáóì
äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö ÝóÞóØú Ãóíú äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö ÇáúæóÇÌöÈóÉö
Úóáóì ÇáúÝõÑõæÚö áöãóÇ ÚóáöãúÊ ãöäú Ãóäøó ÚóÏóãó ÇÚúÊöÈóÇÑö
ÇáúÅöÑúËö Úóáóì ÅØúáóÇÞöåö ÎóÇÕøñ Èöåöãú¡ áóßöäøó ÇáÔøóÇÑöÍó ÊóÇÈóÚó
ÕóÇÍöÈó ÇáúÝóÊúÍö Ýöí ÅÑúÌóÇÚöåö ÇáÖøóãöíÑó Åáóì ÇáäøóæúÚóíúäö¡
ÝóáöÐóÇ ÃóæúÑóÏó ãóÓóÇÆöáó ãöäú ßõáøò ãöäúåõãóÇ ÈóÚúÖõåóÇ ãöäú
äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö ÇáúæóÇÌöÈóÉö Úóáóì ÇáúÝõÑõæÚö æóÈóÚúÖõåóÇ ãöäú
ÚóßúÓöåö ÝóÇÝúåóãú. (Þóæúáõåõ áöÊóÑóÌøõÍöåö Èö «ÃóäúÊó æóãóÇáõßó
áöÃóÈöíß» ) Ãóíú ÈöåóÐóÇ ÇáúÍóÏöíËö ÇáøóÐöí ÑóæóÇåõ Úóäú ÇáäøóÈöíøö
- Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÌóãóÇÚóÉñ ãöäú ÇáÕøóÍóÇÈóÉö
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö¡ æóåõæó ãõÄóæøóáñ áöáúÞóØúÚö ÈöÃóäøó ÇáúÃóÈó
íóÑöËõ ÇáÓøõÏõÓó ãöäú æóáóÏöåö ãóÚó æõÌõæÏö æóáóÏö ÇáúæóÇáöÏö¡
Ýóáóæú ßóÇäó Çáúßõáøõ ãöáúßóåõ áóãú íóßõäú áöÛóíúÑöåö ÔóíúÁñ ãóÚóåõ.
ÞóÇáó ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ: æóíóäúÈóÛöí Ýöí ÌóÏøò æóÇÈúäö ÇÈúäò æõÌõæÈõ
ÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóì ÇÈúäö ÇáöÇÈúäö áöåóÐóÇ ÇáúãõÑóÌøöÍö¡ ÝóÅöäøóåõãú
ÌóÚóáõæåõ ãõØøóÑöÏðÇ Ýöí ÌóãöíÚö ÇáúÃõÕõæáö ãóÚó ÇáúÝõÑõæÚö¡
æóÈóäóæúÇ Úóáóíúåö ãóÓóÇÆöáó: ãöäúåóÇ Ãóäøó ÇáúÌóÏøó ÅÐóÇ ÇÏøóÚóì
æóáóÏö ÃóãóÉö ÇÈúäö ÇÈúäöåö ÚöäúÏó ÝóÞúÏö ÇáöÇÈúäö ÕóÍøóÊú ÏóÚúæóÇåõ
æóíóÊóãóáøóßõåóÇ ÈöÇáúÞöíãóÉö ßóãóÇ åõæó ÇáúÍõßúãõ Ýöí ÇáúÃóÈö
áöåóÐóÇ ÇáúÍóÏöíËö ÝóÊóÃóãøóáú. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ ÝóßóÅöÑúËöåöãóÇ) Ãóíú
ËóáóÇËðǺ áöÃóäøó ßõáøðÇ ãöäúåõãóÇ æóÇÑöËñ ÝóáóÇ íõÑóÌøóÍõ
ÃóÍóÏõåõãóÇ Úóáóì ÇáúÂÎóÑö ßóãóÇ ãóÑøó Ýöí ÇáúÞöÓúãö ÇáúÎóÇãöÓö
(Þóæúáõåõ ÝóÚóáóì ÇáúÃõãøö) Ãóíú áößóæúäöåóÇ ÃóÞúÑóÈó ãöäú ÃóÈöíåóÇ
ÍóíúËõ ßóÇäó ÃóÍóÏõåõãóÇ æóÇÑöËðÇ æóÇáúÂÎóÑõ ÛóíúÑó æóÇÑöËò ßóãóÇ
ãóÑøó (Þóæúáõåõ ÝóÚóáóì ÃóÈöí ÇáúÃõãøö) º áöÃóäøó ÇáúÌõÒúÆöíøóÉó
ÊõÞóÏøóãõ Úóáóì ÛóíúÑöåóÇ ÚöäúÏó ÚóÏóãö ÇáúãõÔóÇÑóßóÉö Ýöí ÇáúÅöÑúËö
(Þóæúáõåõ æóÇÓúÊóÔúßóáóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÅáóÎú) ÃóÕúáõ ÇáúÅöÔúßóÇáö
áöÕóÇÍöÈö ÇáúÞõäúíóÉö. æóÌúåõåõ Ãóäøó æõÌõæÈóåóÇ Ýöí Ãõãøò æóÚóãøò
ßóÅöÑúËöåóÇ äóÕøó Úóáóíúåö ãõÍóãøóÏñ Ýöí ÇáúßöÊóÇÈö¡ ÝóíóÞúÊóÖöí
ÌóÚúáó ÇáúÚóãøö ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúÃõãøö¡ æóÝöí ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÇáøóÊöí
ÞóÈúáóåóÇ ÌõÚöáó ÃóÈõæ ÇáúÃõãøö ãõÊóÞóÏøöãðÇ Úóáóì ÇáúÚóãøö¡
ÝóíóáúÒóãõ Ãóäú íóÊóÞóÏøóãó ÃóíúÖðÇ Úóáóì ÇáúÃõãøö áöãõÓóÇæóÇÊöåóÇ
áöáúÚóãøö¡ ÝóíõÔúßöáõ ÌóÚúáõ ÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóì ÇáúÃõãøö Ýöí
ãóÓúÃóáóÉö Ãõãøò æóÃóÈöí Ãõãøò¡ Èóáú ÇáÙøóÇåöÑõ ÌóÚúáõåóÇ Úóáóì
ÃóÈöí ÇáúÃõãøö áöÊóÞóÏøõãöåö ÚóáóíúåóÇ¡ æóÌóÚúáõåóÇ Úóáóì ÇáúÃõãøö
íóÞúÊóÖöí ÊóÞóÏøõãóåóÇ Úóáóì ÃóÈöíåóÇ¡ æóíóáúÒóãõ ãöäúåõ
ÊóÞóÏøõãõåóÇ Úóáóì ÇáúÚóãøöº áöÃóäøó ÃóÈóÇåóÇ ãõÊóÞóÏøöãñ Úóáóíúåö
ÝóßóíúÝó Êóßõæäõ ÚóáóíúåöãóÇ ßóÅöÑúËöåöãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ Ø.
æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó åóÐöåö ÇáúãóÓóÇÆöáó ÇáËøóáóÇËóÉó ãõÊóäóÇÞöÖóÉñ.
æóÃóÞõæáõ: áóÇ ÊóäóÇÞõÖó ÝöíåóÇ ÃóÕúáðÇ¡ áöãóÇ ÚóáöãúÊ ãöäú Ãóäøó
ÇáúÅöÑúËó ÅäøóãóÇ áóÇ íõÚúÊóÈóÑõ Ýöí äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáö
ÇáúæóÇÌöÈóÉö Úóáóì ÇáúÝõÑõæÚö¡ ÃóãøóÇ Ýöí ÛóíúÑöåóÇ ãöäú äóÝóÞóÉö
ÇáúÝõÑõæÚö æóÐóæöí ÇáÑøóÍöãö Ýóáóåõ ÇÚúÊöÈóÇÑñ ÝöíåóÇ Úóáóì
ÇáÊøóÝúÕöíáö ÇáøóÐöí ÞóÑøóÑúäóÇåõ Ýöí ÇáÖøóÇÈöØö¡ æóÍöíäóÆöÐò ÝóãóÇ
ÐóßóÑó Ýöí ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÇáúÃõæáóì ãöäú ÊóÞúÏöíãö ÇáúÃõãøö Úóáóì
ÃóÈöíåóÇ áößóæúäöåóÇ ÃóÞúÑóÈó Ýöí ÇáúÌõÒúÆöíøóÉö ãóÚó ÚóÏóãö
ÇáúãõÔóÇÑóßóÉö Ýöí ÇáúÅöÑúËö¡ æóÈöÐóáößó ÃóÌóÇÈó ÇáúÎóíúÑõ
ÇáÑøóãúáöíøõ ÃóíúÖðÇ Ýöí ÏóÝúÚö ÇáúÅöÔúßóÇáö. æóãóÇ Ýöí
ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö ãöäú ÊóÞúÏöíãö ÃóÈöí ÇáúÃõãøö Úóáóì
ÇáúÚóãøö áöÇÎúÊöÕóÇÕöåö ÈöÇáúÌõÒúÆöíøóÉö ãóÚó ÚóÏóãö ÇáúãõÔóÇÑóßóÉö
Ýöí ÇáúÅöÑúËö ÃóíúÖðÇ. æóãóÇ ÐóßóÑó Ýöí ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÇáËøóÇáöËóÉö
ãöäú ßóæúäöåóÇ Úóáóì ÞóÏúÑö ÇáúÅöÑúËö áöæõÌõæÏö ÇáúãõÔóÇÑóßóÉö Ýöí
ÇáúÅöÑúËö¡ áöãóÇ ÞõáúäóÇ ãöäú ÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáúãöíÑóÇËö Ýöí ÛóíúÑö
äóÝóÞóÉö ÇáúÃõÕõæáöº ÝóÍóíúËõ æõÌöÏóÊú ÇáúãõÔóÇÑóßóÉõ Ýöí ÇáúÅöÑúËö
ÇõÚúÊõÈöÑó ÞóÏúÑõ ÇáúãöíÑóÇËö¡ ÝóÞóÏú ÙóåóÑó Ãóäøó ÌöåóÉó
ÇáÊøóÞúÏöíãö Ýöí ÅíÌóÇÈö ÇáäøóÝóÞóÉö Ãóæú ÇáúãõÔóÇÑóßóÉö ÝöíåóÇ
ãõÎúÊóáöÝóÉñ Ýöí ÇáúãóÓóÇÆöáö ÇáËøóáóÇËö ÝóáóÇ ÊóäóÇÞõÖó ÝöíåóÇ
ÃóÕúáðÇ ÝóÇÝúåóãú¡ æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ.
(Þóæúáõåõ ÞóÇáó ÅáóÎú) Ãóíú ÕóÇÍöÈõ ÇáúÈóÍúÑö¡ æóÞóÏú äóÞóáóåõ
ÃóíúÖðÇ Úóäú ÇáúÞõäúíóÉö ÍóíúËõ ÞóÇáó ÝöíåóÇ æóíóÊóÝóÑøóÚõ
(3/626)
(æó) ÊóÌöÈõ ÃóíúÖðÇ (áößõáøö Ðöí ÑóÍöãò
ãóÍúÑóãò ÕóÛöíÑò Ãóæú ÃõäúËóì) ãõØúáóÞðÇ (æóáóæú) ßóÇäóÊú ÇáúÃõäúËóì
(ÈóÇáöÛóÉð) ÕóÍöíÍóÉð (Ãóæú) ßóÇäó ÇáÐøóßóÑõ (ÈóÇáöÛðÇ) áóßöäú
(ÚóÇÌöÒðÇ) Úóäú ÇáúßóÓúÈö (ÈöäóÍúæö ÒóãóÇäóÉò)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ãöäú åóÐöåö ÇáúÌõãúáóÉö ÝóÑúÚñ ÃóÔúßóáó ÇáúÌóæóÇÈõ Ýöíåö. æóåõæó ãóÇ
ÅÐóÇ ßóÇäó áóåõ Ãõãøñ æóÚóãøñ æóÃóÈõæ Ãõãøò ãõæÓöÑõæäó¡ ÝóíóÍúÊóãöáõ
Ãóäú ÊóÌöÈó Úóáóì ÇáúÃõãøö áóÇ ÛóíúÑõº áöÃóäøó ÃóÈóÇ ÇáúÃõãøö áóãøóÇ
ßóÇäó Ãóæúáóì ãöäú ÇáúÚóãøö æóÇáúÃõãøó Ãóæúáóì ãöäú ÃóÈöíåóÇ ßóÇäóÊú
ÇáúÃõãøõ Ãóæúáóì ãöäú ÇáúÚóãøö¡ áóßöäú íõÊúÑóßõ ÌóæóÇÈõ ÇáúßöÊóÇÈö.
æóíõÍúÊóãóáõ Ãóäú Êóßõæäó Úóáóì ÇáúÃõãøö æóÇáúÚóãøö ÃóËúáóÇËðÇ. ÇåÜ
ÞõáúÊ: æóæóÌúåõåõ ÇáöÇÍúÊöãóÇáõ ÇáËøóÇäöí Ãóäøóåõ áóãøóÇ äóÕøó Ýöí
ãóÓúÃóáóÉö ÇáúßöÊóÇÈö Úóáóì æõÌõæÈöåóÇ Úóáóì ÇáúÃõãøö æóÇáúÚóãøö
ßóÅöÑúËöåöãóÇ Ãóíú ÃóËúáóÇËðÇ Úõáöãó Ãóäøó ÇáúãõÚúÊóÈóÑó ÇáúÅöÑúËõ
åõäóÇ¡ ÝóÍöíäóÆöÐò íóÓúÞõØõ ÃóÈõæ ÇáúÃõãøö Ýöí åóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉö
ÇáúãõÔúßöáóÉö æóåõæó ÇáÕøóæóÇÈõ. æóÈöåö ÃóÌóÇÈó ÇáúÎóíúÑõ
ÇáÑøóãúáöíøõ ÃóíúÖðÇ ÝóÞóÇáó: Åäøó ÇáÙøóÇåöÑó ãöäú ÝõÑõæÚöåöãú Ãóäøó
ÇáúÃóÞúÑóÈöíøóÉó ÅäøóãóÇ ÊõÞóÏøóãõ ÅÐóÇ áóãú íóßõæäõæÇ æóÇÑöËöíäó
ßõáøõåõãú¡ ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäõæÇ ßóÐóáößó ÝóáóÇ ßóÇáúÃõãøö
æóÇáúÚóãøö æóÇáúÌóÏøö áöÞóæúáöåöãú ÈöÞóÏúÑö ÇáúÅöÑúËö. ÇåÜ
æóÈöÐóáößó ÃóÌóÇÈó ÃóíúÖðÇ ÔóíúÎõ ãóÔóÇíöÎöäóÇ ÇáÓøóÇÆöÍóÇäöíøõ
æóÝóÞöíåõ ÚóÕúÑöåö ÔóíúÎõ ãóÔóÇíöÎöäóÇ ãõäúáóÇ Úóáöíøò
ÇáÊøõÑúßõãóÇäöíøö¡ æóåõæó ÇáúãõæóÇÝöÞõ áöãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Ýöí
ÇáÖøóÇÈöØö Ýöí ÞöÓúãö ÇÌúÊöãóÇÚö ÇáúÃõÕõæáö ãóÚó ÇáúÍóæóÇÔöí¡ æóÞóÏú
äóÈøóåúäóÇ Úóáóì ÓõÞõæØö ÇáúÅöÔúßóÇáö åõäóÇßó ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ æóÊóÌöÈõ ÃóíúÖðÇ ÅáóÎú) ÔõÑõæÚñ Ýöí äóÝóÞóÉö ÞóÑóÇÈóÉö
ÛóíúÑö ÇáúæöáóÇÏö¡ æõÌõæÈõåóÇ áóÇ íóËúÈõÊõ ÅáøóÇ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú
ÇáÑøöÖóÇ¡ ÍóÊøóì áóæú ÙóÝöÑó ÃóÍóÏõåõãú ÈöÌöäúÓö ÍóÞøöåö ÞóÈúáó
ÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæú ÇáÑøöÖóÇ áóíúÓó áóåõ ÇáúÃóÎúÐõ¡ ÈöÎöáóÇÝö
ÇáÒøóæúÌóÉö æóÇáúæóáóÏö æóÇáúÃóÈóæóíúäö ÝóÅöäøó áóåõãú ÇáúÃóÎúÐó
ÞóÈúáó Ðóáößó ßóãóÇ ãóÑøó¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö æóÛóíúÑöåóÇ.
æóÇÚúÊõÑöÖó ÈöÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó ÛóíúÑõ ãóÔúÑõæÚò Èóáú ÇáúæõÌõæÈõ
ËóÇÈöÊñ ÈöÞóæúáöåö ÊóÚóÇáóì - {æóÚóáóì ÇáúæóÇÑöËö ãöËúáõ Ðóáößó}
[ÇáÈÞÑÉ: 233]- æóÃõÌöíÈó ÈöÃóäøó äóÝóÞóÉó ÇáúÞóÑöíÈö ÇáúãóÍúÑóãö
ÝöíåóÇ ÇÎúÊöáóÇÝõ ÇáúãõÌúÊóåöÏöíäó ÈöÎöáóÇÝö ÇáÒøóæúÌöíøóÉö
æóÇáúæöáóÇÏö. æóÇÚúÊõÑöÖó ÈöÃóäøó ÇáúÎöáóÇÝöíøóÇÊö íõÚúãóáõ ÝöíåóÇ
ÈöÏõæäö ÇáúÞóÖóÇÁö. æóÃõÌöíÈó ÈöÃóäøóåõ ÅÐóÇ Þóæöíó Þóæúáõ
ÇáúãõÎóÇáöÝö ÑõæÚöíó ÎöáóÇÝõåõ æóÇÓúÊõÚöíäó ÈöÇáúÍõßúãö ßóÇáÑøõÌõæÚö
Ýöí ÇáúåöÈóÉö æóÎöíóÇÑö ÇáúÈõáõæÛö. æóÃõÌöíÈó ÃóíúÖðÇ ÈöÃóäøó
ÇáúæõÌõæÈó ËóÇÈöÊñ ÞóÈúáó ÇáúÍõßúãö¡ æóÅöäøóãóÇ íóÊóæóÞøóÝõ Úóáóíúåö
æõÌõæÈõ ÇáúÃóÏóÇÁö¡ ÝóÞóÏú íóÌöÈõ ÇáÔøóíúÁõ æóáóÇ íóÌöÈõ ÃóÏóÇÄõåõ
ßóÏóíúäò Úóáóì ãõÚúÓöÑò. æóÇÚúÊõÑöÖó ÈöÃóäøóåõ áóæú ËóÈóÊó
ÇáúæõÌõæÈõ áóÌóÇÒó ÃóÎúÐõ ÇáúÞóÑöíÈö ÈöãóÇ ÙóÝöÑó ãöäú ÌöäúÓö
ÍóÞøöåö. æóÃõÌöíÈó ÈöãóäúÚö ÇááøõÒõæãö áöæõÞõæÚö ÇáÔøõÈúåóÉö
ÈöÇáöÇÎúÊöáóÇÝö Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÍõÑúãóÉö ÝóäõÒøöáóÊú ãóäúÒöáóÉó
ÇáúíóÞöíäö ÎõÕõæÕðÇ Ýöí ÇáúÃóãúæóÇáö¡ æóÈöÇáúÞóÖóÇÁö ÊóÑúÊóÝöÚõ
ÇáÔøõÈúåóÉõ¡ æóáóåõ äóÙóÇÆöÑõ ßóËöíÑóÉñ æóÈóÓúØõ Ðóáößó Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö æóÝöíãóÇ ÚóáøóÞúäóÇåõ Úóáóíúåö.
ãóØúáóÈñ Ýöí äóÝóÞóÉö ÞóÑóÇÈóÉò ÛóíúÑö ÇáúæöáóÇÏö ãöäú ÇáÑøóÍöãö
ÇáúãóÍúÑóãö (Þóæúáõåõ áößõáøö Ðöí ÑóÍöãò ãóÍúÑóãò) ÎóÑóÌó
ÈöÇáúÃóæøóáö ÇáúÃóÎõ ÑóÖóÇÚðÇ¡ æóÈöÇáËøóÇäöí ÇÈúäõ ÇáúÚóãøö¡ æóáóÇ
ÈõÏøó ãöäú ßóæúäö ÇáúãóÍúÑóãöíøóÉö ÈöÌöåóÉö ÇáúÞóÑóÇÈóÉö. ÝóÎóÑóÌó
ÇÈúäõ ÇáúÚóãøö ÅÐóÇ ßóÇäó ÃóÎðÇ ãöäú ÇáÑøóÖóÇÚö ÝóáóÇ äóÝóÞóÉó áóåõ
ßóÐóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáØøóÍóÇæöíøö æóÃóØúáóÞó Ýöíãóäú ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö
ÇáäøóÝóÞóÉõ ÝóÔóãöáó ÇáÕøóÛöíÑó ÇáúÛóäöíøó æóÇáÕøóÛöíÑóÉó
ÇáúÛóäöíøóÉó ÝóíõÄúãóÑõ ÇáúæóÕöíøõ ÈöÏóÝúÚö äóÝóÞóÉö ÞóÑöíÈöåöãóÇ
ÇáúãóÍúÑóãö ÈöÔóÑúØöåö ßóÐóÇ Ýöí ÃóäúÝóÚú ÇáúæóÓóÇÆöáö ÈóÍúÑñ. Ëõãøó
Åäøó Þóæúáó ÇáúãõÕóäøöÝö æóáößõáøö ãóÚúØõæÝñ Úóáóì Þóæúáöåö
áöÃõÕõæáöåö Ãóíú ÃõÕõæáö ÇáúãõæÓöÑö¡ ÝóÃóÝóÇÏó ÇÔúÊöÑóÇØó ÇáúíóÓóÇÑö
Ýöíãóäú ÊóÌöÈõ Úóáóíúåö ÇáäøóÝóÞóÉõ åõäóÇ ÃóíúÖðÇ¡ ÅÐú áóÇ ÊóÌöÈõ
Úóáóì ÝóÞöíÑò ÅáøóÇ áöáÒøóæúÌóÉö æóÇáúæóáóÏö ÇáÕøóÛöíÑö ßóãóÇ Ýöí
ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö. æóÝöí ÊóÝúÓöíÑö ÇáúíóÓóÇÑö ÇáúÎöáóÇÝõ ÇáúãóÇÑøõ.
(Þóæúáõåõ ãõØúáóÞðÇ) ÞóíúÏñ áöáúÃõäúËóì: Ãóíú ÓóæóÇÁñ ßóÇäóÊú
ÈóÇáöÛóÉð Ãóæú ÕóÛöíÑóÉð ÕóÍöíÍóÉð Ãóæú ÒóãöäóÉð ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ
ÈöÞóæúáöåö æóáóæú ßóÇäóÊú ÅáóÎú¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáÕøóÍöíÍóÉö¡
ÇáúÞóÇÏöÑóÉõ Úóáóì ÇáúßóÓúÈö¡ áóßöäú áóæú ßóÇäóÊú ãõßúÊóÓöÈóÉð
ÈöÇáúÝöÚúáö ßóÇáúÞóÇÈöáóÉö æóÇáúãõÛóÓøöáóÉö áóÇ äóÝóÞóÉó áóåóÇ ßóãóÇ
ãóÑøó (Þóæúáõåõ Ãóæú ßóÇäó ÇáÐøóßóÑõ ÈóÇáöÛðÇ) áóÇ íóÕöÍøõ ÏõÎõæáõåõ
ÊóÍúÊó ÇáúãõÈóÇáóÛóÉö ÈóÚúÏó ÊóÞúíöíÏöåö ÈöÞóæúáöåö ÕóÛöíÑò¡ ÝóßóÇäó
Úóáóì ÇáúãõÕóäøöÝö Ãóäú íóÞõæáó Ãóæú ÈóÇáöÛò ÚóÇÌöÒò ÈöÇáúÌóÑøö
ÚóØúÝðÇ Úóáóì ÕóÛöíÑò (Þóæúáõåõ áóßöäú ÚóÇÌöÒðÇ) ÇáúÃóæúáóì ÅÓúÞóÇØõ
áóßöäúº áöÃóäøó ÇáúÚóØúÝó ÈöåóÇ íõÔúÊóÑóØõ áóåõ ÊóÞóÏøõãõ äóÝúíò
Ãóæú äóåúíò Ø
(3/627)
ßóÚóãðì æóÚóÊóåò æóÝóáúÌò¡ ÒóÇÏó Ýöí
ÇáúãõáúÊóÞóì æóÇáúãõÎúÊóÇÑö: Ãóæú áóÇ íóÍúÓõäõ ÇáúßóÓúÈõ áöÍöÑúÝóÉò
Ãóæú áößóæúäöåö ãöäú Ðóæöí ÇáúÈõíõæÊóÇÊö Ãóæú ØóÇáöÈó Úöáúãò
(ÝóÞöíÑðÇ) ÍóÇáñ ãöäú ÇáúãóÌúãõæÚö ÈöÍóíúËõ ÊóÍöáøõ áóåõ ÇáÕøóÏóÞóÉõ
æóáóæú áóåõ ãóäúÒöáñ æóÎóÇÏöãñ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Þóæúáå ßóÚóãðì ÅáóÎú) ÃóÝóÇÏó Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöÇáÒøóãóÇäóÉö
ÇáúÚóÇåóÉõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÞóÇãõæÓö. æóÝöí ÇáÏøõÑøö ÇáúãõäúÊóÞóì Ãóäøó
ÇáÒøóãóÇäóÉó Êóßõæäõ Ýöí ÓöÊøóÉò: ÇáúÚóãóì æóÝóÞúÏö ÇáúíóÏóíúäö Ãóæú
ÇáÑøöÌúáóíúäö Ãóæú ÇáúíóÏö æóÇáÑøöÌúáö ãöäú ÌóÇäöÈò æóÇáúÎóÑóÓö
æóÇáúÝóáúÌö. ÇåÜ.
ÝóÅöäú ÞõáúÊ: Åäøó ãóäú ÐõßöÑó ÞóÏú íóßúÊóÓöÈõ¡ ÝóÇáúÃóÚúãóì
íóÞúÏöÑõ Úóáóì ÇáúÚóãóáö ÈöÇáÏøõæáóÇÈö¡ æóãóÞúØõæÚõ ÇáúíóÏóíúäö
Úóáóì ÏóæúÓö ÇáúÚöäóÈö ÈöÑöÌúáóíúåö Ãóæú ÇáúÍöÑóÇÓóÉö¡ æóßóÐóÇ
ÇáúÃóÎúÑóÓõ. ÞõáúäóÇ: Åäú ÇßúÊóÓóÈó ÈöÐóáößó æóÇÓúÊóÛúäóì Úóäú
ÇáúÅöäúÝóÇÞö ÝóáóÇ æõÌõæÈó æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ íõßóáøóÝõº áöÃóäøó åóÐöåö
ÇáúÃóÚúÐóÇÑó ÊóãúäóÚõ Úóäú ÇáúßóÓúÈö ÚóÇÏóÉð ÝóáóÇ íõßóáøóÝõ Èöåö
(Þóæúáõåõ æóÚóÊóåò) ÈöÇáÊøóÍúÑöíßö: äõÞúÕóÇäõ ÇáúÚóÞúáö (Þóæúáõåõ
áöÍöÑúÝóÉò) ßóÐóÇ Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö ÈöÇáúÍóÇÁö æóÇáúÝóÇÁö. æóÝöí
ÇáúãõÛúÑöÈö: ÇáúÍöÑúÝóÉõ ÈöÇáúßóÓúÑö ÇÓúãñ ãöäú ÇáöÇÍúÊöÑóÇÝö¡
ÇáöÇßúÊöÓóÇÈõ. æóáóÇ íóÎúÝóì Ãóäøóåõ áóÇ íõäóÇÓöÈõ åõäóÇ
ÝóÇáÕøóæóÇÈõ ãóÇ Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö áöÎóÑúÞöåö ÈöÇáúÎóÇÁö
ÇáúãõÚúÌóãóÉö æóÇáúÞóÇÝö æóÂÎöÑõåõ ÖóãöíÑõ ÇáúÛóíúÈóÉö æóåõæó ÚóÏóãõ
ãóÚúÑöÝóÉö Úóãóáö ÇáúíóÏö. ÎóÑõÞó ÎóÑúÞðÇ ãöäú ÈóÇÈö ÞóÑõÈó Ýóåõæó
ÃóÎúÑóÞõ ãöÕúÈóÇÍñ. æóÝöí ÇáöÇÎúÊöíóÇÑö:º áöÃóäøó ÔóÑúØó æõÌõæÈö
äóÝóÞóÉö ÇáúßóÈöíÑóÉö ÇáúÚóÌúÒõ Úóäú ÇáúßóÓúÈö ÍóÞöíÞóÉð ßóÇáÒøóãöäö
æóÇáúÃóÚúãóì æóäóÍúæöåöãóÇ¡ Ãóæú ãóÚúäðì ßóãóäú Èöåö ÎóÑóÞñ
æóäóÍúæõåõ. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ Ãóæú áößóæúäöåö ãöäú Ðóæöí ÇáúÈõíõæÊóÇÊö)
Ãóíú ãöäú Ãóåúáö ÇáÔøóÑóÝö ÞóÇáó Ýöí ÇáúãõÛúÑöÈö: ÇáúÈõíõæÊóÇÊõ
ÌóãúÚõ ÈóíúÊò¡ æóíóÎúÊóÕøõ ÈöÇáúÃóÔúÑóÇÝö.
æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÝóÊúÍö: æóßóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ãöäú ÃóÈúäóÇÁö ÇáúßöÑóÇãö
áóÇ íóÌöÏõ ãóäú íóÓúÊóÃúÌöÑõåõ æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáÒøóíúáóÚöíøö: Ãóæú
íóßõæäõ ãöäú ÃóÚúíóÇäö ÇáäøóÇÓö íóáúÍóÞõåõ ÇáúÚóÇÑõ ÈöÇáÊøóßóÓøõÈö.
æóÇÚúÊóÑóÖóåõ ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ ÈöÃóäøó ßóÓúÈó ÇáúÍóáóÇáö ÝóÑöíÖóÉñ¡
æóÈöÃóäøó ÚóáöíøðÇ ÓóíøöÏó ÇáúÚóÑóÈö ßóÇäó íõÄúÌöÑõ äóÝúÓóåõ
áöáúíóåõæÏö ßõáøõ Ïóáúæò íóäúÒöÚõåõ ãöäú ÇáúÈöÆúÑö ÈöÊóãúÑóÉò
æóÇáÕøöÏøöíÞõ ÈóÚúÏó Ãóäú ÈõæíöÚó ÈöÇáúÎöáóÇÝóÉö Íóãóáó ÃóËúæóÇÈðÇ
æóÞóÕóÏó ÇáÓøõæÞó ÝóÑóÏøõæåõ æóÝõÑóÖó áóåõ ãöäú ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö ãóÇ
íóßúÝöíåö æóÃóåúáóåõ æóÞóÇáó ÓóÃóÊøóÌöÑõ áöáúãõÓúáöãöíäó Ýöí
ãóÇáöåöãú ÍóÊøóì ÃõÚóæøöÖóåõãú ÚóãøóÇ ÃóäúÝóÞúÊ Úóáóì äóÝúÓöí
æóÚöíóÇáöí. ÇåÜ æóÃóíøõ ÝóÖúáò áöÈõíõæÊò ÊóÍúãöáõ ÃóåúáóåóÇ Ãóäú
Êóßõæäó ßóáøðÇ Úóáóì ÇáäøóÇÓö. ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ.
ÞõáúÊ: áóÇ íóÎúÝóì Ãóäøó Ðóáößó áóãú íóßõäú ÚóÇÑðÇ Ýöí Òóãóäö
ÇáÕøóÍóÇÈóÉö Èóáú íóÚõÏøõæäóåõ ÝóÎúÑðÇ¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóäú ÈóÚúÏóåõãúº
ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó ÇáúÎóáöíÝóÉó Èóáú ãóäú Ïõæäóåõ Ýöí ÒóãóÇäöäóÇ áóæú
ÝóÚóáó ßóÐóáößó áóÓóÞóØó ãöäú ÃóÚúíõäö ÑóÚöíøóÊöåö ÝóÖúáðÇ Úóäú
ÃóÚúÏóÇÆöåö. æóÞóÏú ÃóËúÈóÊó ÇáÔøóÇÑöÚõ áöæóáöíøö ÇáúãóÑúÃóÉö ÝóÓúÎó
ÇáäøößóÇÍö áöÏóÝúÚö ÇáúÚóÇÑö Úóäúåõ¡ ÝóÍóíúËõ ßóÇäó ÇáúßóÓúÈõ ÚóÇÑðÇ
áóåõ ßóãóÇ áóæú ßóÇäó ÇÈúäðÇ Ãóæú ÃóÎðÇ áöáúÃóãöíÑö Ãóæú áöÞóÇÖöí
ÇáúÞõÖóÇÉö ãóËóáðÇ ÊóÌöÈõ áóåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóíúåö ÈöÔõÑõæØöåóÇ
(Þóæúáõåõ Ãóæú ØóÇáöÈó Úöáúãò) Ãóíú ÅÐóÇ ßóÇäó Èöåö ÑõÔúÏñ æóãóÑøó
ÇáúßóáóÇãõ Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ ÍóÇáñ ãöäú ÇáúãóÌúãõæÚö) Ãóíú ãöäú
ÕóÛöíÑò æóÃõäúËóì æóÈóÇáöÛò. ÞóÇáó Ø: æóÇáúÃóæúáóì ÌóÚúáõåõ ÍóÇáðÇ
ãöäú Ðöí ÑóÍöãò ãóÍúÑóãò áöÚõãõæãöåö Çáúßõáøó¡ æóÝöí äõÓúÎóÉò
ÝõÞóÑóÇÁó (Þóæúáõåõ ÈöÍóíúËõ ÊóÍöáøõ áóåõ ÇáÕøóÏóÞóÉõ) ßóÐóÇ
ÝóÓøóÑóåõ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö¡ æóÐóáößó ÈöÃóäú áóÇ íóãúáößó äöÕóÇÈðÇ
äóÇãöíðÇ Ãóæú ÛóíúÑó äóÇãò ÒóÇÆöÏðÇ Úóäú ÍóæóÇÆöÌöåö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö.
æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó Èöåö ãóÇ ßóÇäó ãöäú ÛóíúÑö ÌöäúÓö
ÇáäøóÝóÞóÉö¡ ÅÐú áóæú ßóÇäó íóãúáößõ Ïõæäó äöÕóÇÈò ãöäú ØóÚóÇãò Ãóæú
äõÞõæÏò ÊóÍöáøõ áóåõ ÇáÕøóÏóÞóÉõ¡ æóáóÇ ÊóÌöÈõ áóåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ
ÝöíãóÇ íóÙúåóÑõº áöÃóäøóåóÇ ãõÚóáøóáóÉñ ÈöÇáúßöÝóÇíóÉö¡ æóãóÇ ÏóÇãó
ÚöäúÏóåõ ãóÇ íóßúÝöíåö ãöäú Ðóáößó áóÇ íóáúÒóãõ ÛóíúÑóåõ ßöÝóÇíóÊõåõ
ÊóÃóãøóáú. (Þóæúáõåõ æóáóæú áóåõ ãóäúÒöáñ æóÎóÇÏöãñ) Ãóíú æóåõæó
ãõÍúÊóÇÌñ ÅáóíúåöãóÇ¡ æóåóÐóÇ ÚóÇãøñ Ýöí ÇáúæóÇáöÏóíúäö
æóÇáúãóæúáõæÏóíúäö æóÐóæöí ÇáúÃóÑúÍóÇãö ßóãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí
ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ æóÝöíåóÇ: áóæú ßóÇäó íóßúÝöíåö ÈóÚúÖõ ÇáúãóäúÒöáö
ÃõãöÑó ÈöÈóíúÚö ÈóÚúÖöåö æóÅöäúÝóÇÞöåö Úóáóì äóÝúÓöåö¡ æóßóÐóÇ áóæú
ßóÇäóÊú áóåõ ÏóÇÈøóÉñ äóÝöíÓóÉñ íõÄúãóÑõ ÈöÔöÑóÇÁö ÇáúÃóÏúäóì
æóÅöäúÝóÇÞö ÇáúÝóÖúáö. ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí ÔóÑúÍö ÃóÏóÈö ÇáúÞóÖóÇÁö¡
æóãóÊóÇÚö ÇáúÈóíúÊö ÇáúãõÍúÊóÇÌö Åáóíúåö ãöËúáõ ÇáúãóäúÒöáö
æóÇáÏøóÇÈøóÉö ßóãóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÃóÏóÈö ÇáúÞóÖóÇÁö¡ æóåóáú ãöËúáõåõ
ÌöåóÇÒõ ÇáúãóÑúÃóÉö¿ ÞóÏøóãúäóÇ Ýöí ÇáÒøóßóÇÉö ÎöáóÇÝðÇ Ýöí ÃóäøóåóÇ
åóáú ÊóÍúÑõãõ ÚóáóíúåóÇ ÇáÕøóÏóÞóÉõ ÈöÓóÈóÈöåö ÝóÑóÇÌöÚúåõ æóåóáú
ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÉõ ÇáúÎóÇÏöãö åõäóÇ¿ ãõÞúÊóÖóì ãóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö
äóÚóãú¡ ÝóÅöäøóåõ ÞóÇáó: æóßõáøõ ãóäú æóÌóÈóÊú Úóáóíúåö äóÝóÞóÉõ
ÛóíúÑöåö íóÌöÈõ Úóáóíúåö ÇáúãóÃúßóáõ æóÇáúãóáúÈóÓõ æóÇáúãóÓúßóäõ
æóÇáÑøóÖóÇÚõ Åäú ßóÇäó ÑóÖöíÚðǺ áöÃóäøó æõÌõæÈóåóÇ áöáúßöÝóÇíóÉö¡
æóÇáúßöÝóÇíóÉõ ÊóÊóÚóáøóÞõ ÈöåóÐöåö ÇáúÃóÔúíóÇÁö¡ æóÅöäú ßóÇäó áóåõ
ÎóÇÏöãñ íóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÎöÏúãóÊöåö íóÝúÑöÖõ áóåõ ÃóíúÖðǺ áöÃóäøó
Ðóáößó ãöäú ÌõãúáóÉö ÇáúßöÝóÇíóÉö. ÇåÜ. æóÇÍúÊöíóÇÌõåõ Åáóì
ÎöÏúãóÊöåö ÈöÃóäú íóßõæäó Èöåö
(3/628)
Úóáóì ÇáÕøóæóÇÈö ÈóÏóÇÆöÚõ (ÈöÞóÏúÑö
ÇáúÅöÑúËö) - {æóÚóáóì ÇáúæóÇÑöËö ãöËúáõ Ðóáößó} [ÇáÈÞÑÉ: 233]- (æó)
áöÐóÇ (íõÌöíÑõ Úóáóíúåö) . Ëõãøó ÝóÑøóÚó Úóáóì ÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáúÅöÑúËö
ÈöÞóæúáöåö (ÝóäóÝóÞóÉñ ãóäú) Ãóíú ÝóÞöíÑò (áóåõ ÃóÎóæóÇÊñ
ãõÊóÝóÑøöÞóÇÊñ) ãõæÓöÑóÇÊñ (Úóáóíúåöäøó ÃóÎúãóÇÓðÇ) æóáóæú ÅÎúæóÉð
ãõÊóÝóÑøöÞöíäó ÝóÓõÏõÓõåóÇ Úóáóì ÇáúÃóÎö áöÃõãøò æóÇáúÈóÇÞöí Úóáóì
ÇáÔøóÞöíÞö (ßóÅöÑúËöåö) æóßóÐóÇ áóæú ßóÇäó ãóÚóåõäøó Ãóæú ãóÚóåõãú
ÇÈúäñ ãõÚúÓöÑñº áöÃóäøóåõ íõÌúÚóáõ ßóÇáúãóíøöÊö áöíóÕöíÑõæÇ
æóÑóËóÉð¡ æóáóæú ßóÇäó ãóßóÇäóåõ ÈöäúÊñ ÝóäóÝóÞóÉõ ÇáúÃóÈö Úóáóì
ÇáúÃóÔöÞøóÇÁö ÝóÞóØú áöÅöÑúËöåöãú ãóÚóåóÇ¡ æóÚöäúÏó ÇáÊøóÚóÏøõÏö
íõÚúÊóÈóÑõ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÚöáøóÉñ ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Ýöí ÎóÇÏöãö ÇáúÃóÈö¡ æóßóÐóÇ áóæú ßóÇäó
ãöäú Ãóåúáö ÇáúÈõíõæÊóÇÊö áóÇ íóÊóÚóÇØóì ÎöÏúãóÉó äóÝúÓöåö ÈöíóÏöåö
ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ ÈöÞóÏúÑö ÇáúÅöÑúËö) Ãóíú ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÉõ ÇáúãóÍúÑóãö
ÇáúÝóÞöíÑö Úóáóì ãóäú íóÑöËõæäóåõ ÅÐóÇ ãóÇÊó ÈöÞóÏúÑö ÅÑúËöåöãú
ãöäúåõ (Þóæúáõåõ {æóÚóáóì ÇáúæóÇÑöËö ãöËúáõ Ðóáößó} [ÇáÈÞÑÉ: 233]
Ãóíú ãöËúáõ ÇáÑøöÒúÞö æóÇáúßõÓúæóÉö ÇáøóÊöí æóÌóÈóÊú Úóáóì
ÇáúãóæúáõæÏö áóåõ ÝóÃóäóÇØó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÇáäøóÝóÞóÉó ÈöÇÓúãö
ÇáúæóÇÑöËö ÝóæóÌóÈó ÇáÊøóÞúÏöíÑõ ÈöÇáúÅöÑúËö Ø (Þóæúáõåõ æóáöÐóÇ)
Ãóíú áöáúÂíóÉö ÇáÔøóÑöíÝóÉö ÍóíúËõ ÚóÈøóÑó ÝöíåóÇ ÈöÚóáóì
ÇáúãõÝöíÏóÉö áöáúÅöáúÒóÇãö Ø. æóíõæÌóÏõ Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö Èóíúäó
Þóæúáöåö æóáöÐóÇ¡ æóÞóæúáöåö íõÌúÈóÑõ Úóáóíúåö ãóÇ äóÕøõåõ: íõäúÙóÑõ
ãóÇ ÇáúãõÑóÇÏõ ÈöÇáúÌóÈúÑö åõäóÇ¡ åóáú åõæó ÇáúÍóÈúÓõ Ãóæú ÛóíúÑõåõ
æóÞóÏú ÐóßóÑõæÇ Ýöí ÇáúÞóÖóÇÁö ÍóÈúÓóåõ áöäóÝóÞóÉö ÇáúæöáóÇÏóÉö¡
æóãõÝóÇÏõåõ ÚóÏóãõ ÇáúÍóÈúÓö áöÛóíúÑöåöãú. ÞõáúÊ: æóßóÇäó
ÇáúãõäóÇÓöÈõ ÐößúÑõ åóÐóÇ ÈóÚúÏó Þóæúáöåö íõÌúÈóÑõ Úóáóíúåö. Ëõãøó
áóÇ íóÎúÝóì Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ÍõÈöÓó ÇáúÃóÈõ ÝóÛóíúÑõåõ ÈöÇáúÃóæúáóìº
áöÃóäøó ÇáúÃóÈó áóÇ íõÍúÈóÓõ Ýöí Ïóíúäö æóáóÏöåö Óöæóì ÇáäøóÝóÞóÉö¡
Úóáóì Ãóäøó ÇáúãóÐúßõæÑó Ýöí ÇáúÞóÖóÇÁö Ãóäøóåõ íõÍúÈóÓõ áöäóÝóÞóÉö
ÇáúÞóÑöíÈö æóÇáÒøóæúÌóÉö¡ æóÃóãøóÇ ãóÇ ÓóíóÐúßõÑõåõ Úóäú
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ãöäú Ãóäøó ÇáúãõãúÊóäöÚó ãöäú äóÝóÞóÉö ÇáúÞóÑöíÈö
íõÖúÑóÈõ æóáóÇ íõÍúÈóÓõ Ýóåõæó ÎóØóÃñ Ýöí ÇáäøóÞúáö ßóãóÇ
ÓóÊóÚúÑöÝõåõ ÞõÈóíúáó Þóæúáöåö æóáöãóãúáõæßöåö.
(Þóæúáõåõ íõÌúÈóÑõ Úóáóíúåö) Ãóíú Úóáóì ÇáúÅöäúÝóÇÞö¡ æóÞóÏøóãúäóÇ
Úóäú ÇáúÈóÍúÑö Ãóäøóåõ áóæú ÞóÇáó: ÃóäóÇ ÃõØúÚöãõß æóáóÇ ÃóÏúÝóÚõ
ÔóíúÆðÇ áóÇ íõÌóÇÈõ Èóáú íóÏúÝóÚõåóÇ Åáóíúåö (Þóæúáõåõ Ãóíøö
ÝóÞöíÑò) ãõÞóíøóÏñ ÃóíúÖðÇ ÈöÇáúÚóÇÌöÒö Úóäú ÇáúßóÓúÈö Åäú ßóÇäó
ÐóßóÑðÇ ÈóÇáöÛðÇ æóáóæú ÕóÛöíÑðÇ Ãóæú ÃõäúËóì¡ ÝóãõÌóÑøóÏõ ÇáúÝóÞúÑö
ßóÇÝò ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ áóåõ ÃóÎóæóÇÊñ ãõÊóÝóÑøöÞóÇÊñ) Ãóíú
ÃõÎúÊñ ÔóÞöíÞóÉñ æóÃõÎúÊñ áöÃóÈò æóÃõÎúÊñ áöÃõãøò (Þóæúáõåõ
ÃóÎúãóÇÓðÇ) ËóáóÇËóÉõ ÃóÎúãóÇÓò Úóáóì ÇáÔøóÞöíÞóÉö æóÎõãõÓñ Úóáóì
ÇáúÃõÎúÊö áöÃóÈò¡ æóÎõãõÓñ Úóáóì ÇáúÃõÎúÊö áöÃõãøòº áöÃóäøóåõäøó
áóæú æóÑöËúäóåõ ßóÇäóÊú ÇáúãóÓúÃóáóÉõ ãöäú ÓöÊøóÉò: ËóáóÇËóÉñ
áöáúÃõæáóì æóÓóåúãñ áöáËøóÇäöíóÉö æóÓóåúãñ áöáËøóÇáöËóÉö æóÓóåúãñ
íõÑóÏøõ Úóáóíúåöäøó¡ ÝóÊóÕöíÑõ ÇáúãóÓúÃóáóÉõ ÑóÏøöíøóÉð ãöäú
ÎóãúÓóÉò. ÇåÜ Í æóßóÐóáößó ÊóÈúÞóì ÇáäøóÝóÞóÉõ ÃóÎúãóÇÓðÇ ÚöäúÏó
ÚóÏóãö ÇáÑøóÏøö ÈöÃóäú ßóÇäó ãóÚóåõäøó ÇÈúäõ Úóãøò¡ ÅÐú áóÇ äóÝóÞóÉó
Úóáóíúåöº áöÃóäøóåõ ÛóíúÑõ ãóÍúÑóãò¡ Ýóáóæú ßóÇäó ÈóÏóáõåõ Úóãøñ
ÚóÕóÈöíøñ ÊóÕöíÑõ ÃóÓúÏóÇÓðÇ (Þóæúáõåõ æóáóæú ÅÎúæóÉð
ãõÊóÝóÑøöÞöíäó) Ãóíú æóáóæú ßóÇäó ÇáúæóÑóËóÉõ ÅÎúæóÉð ãõÊóÝóÑøöÞöíäó
(Þóæúáõåõ ÝóÓõÏõÓõåóÇ) Ãóíú ÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóì ÇáúÃóÎö áöÃõãøò
æóÇáúÈóÇÞöí Úóáóì ÇáÔøóÞöíÞö áöÓõÞõæØö ÇáúÃóÎö áöÃóÈò ÈöÇáÔøóÞöíÞö
Ýöí ÇáúÅöÑúËö Í (Þóæúáõåõ ßóÅöÑúËöåö) ãóÕúÏóÑñ ãõÖóÇÝñ áöãóÝúÚõæáöåö
Ãóíú ßóÅöÑúËöåöãú ÅíøóÇåõ (Þóæúáõåõ æóßóÐóÇ) Ãóíú ÇáúÍõßúãõ ßóÐóáößó
áóæú ßóÇäó ãóÚóåõäøó Ãóíú ãóÚó ÇáúÃóÎóæóÇÊö Ãóæú ãóÚóåõãú Ãóíú ãóÚó
ÇáúÅöÎúæóÉö (Þóæúáõåõ ÇÈúäñ ãõÚúÓöÑñ) Ãóíú ÕóÛöíÑñ Ãóæú ßóÈöíÑñ
ÚóÇÌöÒñ ßóãóÇ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ ÅÐú áóæú ßóÇäó ÕóÍöíÍðÇ ÃõãöÑó
ÈöÇáúßóÓúÈö áöíõäúÝöÞó Úóáóì äóÝúÓöåö æóÚóáóì ÃóÈöíåö Úóáóì
ÑöæóÇíóÉö ãõÍóãøóÏò ÇáøóÊöí ÑóÌøóÍóåóÇ ÇáÒøóíúáóÚöíøõ æóÇáúßóãóÇáõ.
æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö Ãóäøó äóÝóÞóÉó Ðóáößó ÇáöÇÈúäö Úóáóì ÚóãøóÊöåö
ÇáÔøóÞöíÞóÉö Ýöí ÇáúÃõæáóì æóÚóãøöåö ÇáÔøóÞöíÞö Ýöí ÇáËøóÇäöíóÉö¡º
áöÃóäøó ÇáúÃóÈó ÇáúãõÚúÓöÑó ßóÇáúãóíøöÊö Ýóíóßõæäõ ÅÑúËõ ÇáöÇÈúäö
áöÚóãøöåö Ãóæú ÚóãøóÊöåö ÇáúãóÐúßõæÑóíúäö ÝóÞóØú ÝóßóÐóÇ äóÝóÞóÊõåõ
(Þóæúáõåõ áöíóÕöíÑõæÇ æóÑóËóÉð) Ãóíú æóíõÞúÖóì Úóáóíúåöãú
ÈöÇáäøóÝóÞóÉö¡ æóãóÇ áóãú íõÌúÚóáú ÇáöÇÈúäõ ßóÇáúãóÚúÏõæãö áóÇ
ÊóÕöíÑõ ÇáúÅöÎúæóÉõ æóÇáúÃóÎóæóÇÊõ æóÑóËóÉð ÝóíóÊóÚóÐøóÑõ ÅíÌóÇÈõ
ÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóíúåöãú Ø (Þóæúáõåõ ÝóäóÝóÞóÉõ ÇáúÃóÈö Úóáóì
ÇáúÃóÔöÞøóÇÁö) Ãóíú Úóáóì ÇáúÃõÎúÊö ÇáÔøóÞöíÞóÉö Ýöí ÇáúãóÓúÃóáóÉö
ÇáúÃõæáóì æóÚóáóì ÇáúÃóÎö ÇáÔøóÞöíÞö Ýöí ÇáËøóÇäöíóÉö ÝóÃóØúáóÞó
ÇáúÌóãúÚó Úóáóì ãóÇ ÝóæúÞó ÇáúæóÇÍöÏö¡ æóÞóæúáõåõ áöÅöÑúËöåöãú Ãóíú
ÇáúÃóÔöÞøóÇÁö ãóÚóåóÇ: Ãóíú ãóÚó ÇáúÈöäúÊö ÝóáóÇ ÊõÌúÚóáõ ÇáúÈöäúÊõ
ßóÇáúãóíøöÊöº áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊõÍúÑöÒõ ßõáøó ÇáúãöíÑóÇËö¡ æóÅöäøóãóÇ
íõÌúÚóáõ ßóÇáúãóíøöÊö ãóäú íõÍúÑöÒõ ßõáøó ÇáúãöíÑóÇËö áöíóäúÙõÑó
Åáóì ãóäú íóÑöËõ ÈóÚúÏóåõ ÝóÊóÌöÈõ ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóíúåö. ÝóÝöí
ãóÓúÃóáóÉö ÇáöÇÈúäö ÊóÌöÈõ Úóáóì ßõáøö ÇáúÅöÎúæóÉö Ãóæú
ÇáúÃóÎóæóÇÊö¡ æóåõäóÇ Úóáóì ÇáúÃóÔöÞøóÇÁö ÝóÞóØú áöÓõÞõæØö
ÇáúÅöÎúæóÉö Ãóæú ÇáúÃóÎóæóÇÊö áöÃóÈò Ãóæú áöÃõãøò.
(Þóæúáõåõ æóÚöäúÏó ÇáÊøóÚóÏøõÏö) Ãóíú ÊóÚóÏøõÏö ÇáúãõÚúÓöÑöíäó
æóÇáúãõæÓöÑöíäó¡ æóÇáúÃóæúáóì æóÚöäúÏó ÇáöÇÌúÊöãóÇÚö. æóÝöí
ÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÛóíúÑöåóÇ ÇáúÃóÕúáõ Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ÇÌúÊóãóÚó Ýöí
ÞóÑóÇÈóÉö ãóäú ÊóÌöÈõ áóåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ãõæÓöÑñ æóãõÚúÓöÑñ íõäúÙóÑõ
Åáóì ÇáúãõÚúÓöÑö¡ ÝóÅöäú
(3/629)
ÇáúãõÚúÓöÑõæäó ÃóÍúíóÇÁð¡ ÝöíãóÇ íóáúÒóãõ
ÇáúãõÚúÓöÑöíäó Ëõãøó íóáúÒóãõåõãú Çáúßõáøõ¡ ßóÐöí Ãõãøò æóÃóÎóæóÇÊò
ãõÊóÝóÑøöÞóÇÊò¡ æóÇáúÃõãøõ æóÇáÔøóÞöíÞóÉõ ãõæÓöÑóÊóÇäö ÝóÇáäøóÝóÞóÉõ
ÚóáóíúåöãóÇ ÃóÑúÈóÇÚðÇ. (æóÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöíåö) Ãóíú ÇáÑøóÍöãö
ÇáúãóÍúÑóãö (ÃóåúáöíøóÉõ ÇáúÅöÑúËö áóÇ ÍóÞöíÞóÊõåõ) ÅÐú áóÇ
íóÊóÍóÞøóÞõ ÅáøóÇ ÈóÚúÏó ÇáúãóæúÊö¡ ÝóäóÝóÞóÉõ ãóäú áóåõ ÎóÇáñ
æóÇÈúäõ Úóãøò Úóáóì ÇáúÎóÇáöº áöÃóäøóåõ ãóÍúÑóãñº æóáóæú ÇÓúÊóæóíóÇ
Ýöí ÇáúãóÍúÑóãöíøóÉö ßóÚóãøò æóÎóÇáò ÑõÌøöÍó ÇáúæóÇÑöËõ áöáúÍóÇáö
ãóÇ áóãú íóßõäú ãõÚúÓöÑðÇ ÝóíõÌúÚóáõ ßóÇáúãóíøöÊö. æóÝöí
ÇáúÞõäúíóÉö: íõÌúÈóÑõ ÇáúÃóÈúÚóÏõ ÅÐóÇ ÛóÇÈó ÇáúÃóÞúÑóÈõ. æóÝöí
ÇáÓøöÑóÇÌö: ãõÚúÓöÑñ áóåõ ÒóæúÌóÉñ æóáöÒóæúÌóÊöåö ÃóÎñ ãõæÓöÑñ
ÃõÌúÈöÑó ÃóÎõæåóÇ Úóáóì äóÝóÞóÊöåóÇ æóíóÑúÌöÚõ Èöåö Úóáóì ÇáÒøóæúÌö
ÅÐóÇ ÃóíúÓóÑó. ÇåÜ. æóÝöíåö ÇáäøóÝóÞóÉõ ÅäøóãóÇ åöíó Úóáóì ãóäú
ÑóÍöãõåõ ßóÇãöáñ¡ æóáöÐóÇ ÞóÇáó ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ: Þóæúáõåõãú
æóÇÈúäõ ÇáúÚóãøö Ýöíåö äóÙóÑñº áöÃóäøóåõ áóíúÓó ÈöãóÍúÑóãò¡
æóÇáúßóáóÇãõ Ýöí Ðöí ÇáÑøóÍöãö ÇáúãóÍúÑóãö ÝóÇÝúåóãú. -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ßóÇäó íõÍúÑöÒõ ßõáøó ÇáúãöíÑóÇËö íõÌúÚóáõ ßóÇáúãóÚúÏõæãö Ëõãøó
íõäúÙóÑõ Åáóì æóÑóËóÉö ãóäú ÊóÌöÈõ áóåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÝóÊõÌúÚóáõ
ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóíúåöãú Úóáóì ÞóÏúÑö ãóæóÇÑöíËöåöãú æóÅöäú ßóÇäó
ÇáúãõÚúÓöÑõ áóÇ íõÍúÑöÒõ ßõáøó ÇáúãöíÑóÇËö ÊõÞúÓóãú ÇáäøóÝóÞóÉõ
Úóáóíúåö æóÚóáóì ãóäú íóÑöËõ ãóÚóåõ ÝóíóÚúÊóÈöÑõ ÇáúãõÚúÓöÑõ
áöÅöÙúåóÇÑö ÞóÏúÑö ãóÇ íóÌöÈõ Úóáóì ÇáúãõæÓöÑöíäó Ëõãøó íóÌúÚóáõ
ßõáøó ÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóì ÇáúãõæÓöÑöíäó Úóáóì ÇÚúÊöÈóÇÑö Ðóáößó. ÇåÜ
(Þóæúáõåõ ßóÐöí Ãõãøò) Ãóíú ßóÕóÛöíÑò ÝóÞöíÑò Ãóæú ßóÈöíÑò Òóãöäò
ÝóÞöíÑò áóåõ Ãõãøñ ÅáóÎú (Þóæúáõåõ ÝóÇáäøóÝóÞóÉõ ÚóáóíúåöãóÇ
ÃóÑúÈóÇÚðÇ) º áöÃóäøó ÇáäøöÕúÝó Ýöí ÇáúÅöÑúËö áöáÔøóÞöíÞóÉö
æóÇáÓøõÏõÓó áöáúÃõãøö æóÇáÓøõÏõÓó áöáúÃõÎúÊö áöÃóÈò æóÇáÓøõÏõÓó
áöáúÃõÎúÊö áöÃõãøò¡ ÝóßóÇäó äóÕöíÈõ ÇáÔøóÞöíÞóÉö æóÇáúÃõãøö
ÃóÑúÈóÚóÉð ÝóÑõÈúÚõ ÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóì ÇáúÃõãøö æóËóáóÇËóÉõ
ÃóÑúÈóÇÚöåóÇ Úóáóì ÇáÔøóÞöíÞóÉö.
ÇåÜ Í æóáóæú ÌõÚöáó ÇáúãõÚúÓöÑõ ßóÇáúãóÚúÏõæãö ÃóÕúáðÇ ßóÇäóÊú
ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÃõãøö æóÇáÔøóÞöíÞóÉö ÃóÎúãóÇÓðÇ: ËóáóÇËóÉõ
ÃóÎúãóÇÓò Úóáóì ÇáÔøóÞöíÞóÉö æóÇáúÎõãõÓóÇäö Úóáóì ÇáúÃõãøö
ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ ÈöÇáúãöíÑóÇËö ÎóÇäöíøóÉñ. æóÝöíåóÇ: æóáóæú ßóÇäó
áöáÕøóÛöíÑö Ãõãøñ ãõÚúÓöÑóÉñ æóáöÃõãøöåö ÃóÎóæóÇÊñ ãõÊóÝóÑøöÞóÇÊñ
ãõæÓöÑóÇÊñ ÝóÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÎóÇáóÉö áöÃóÈò æóÃõãøòº áöÃóäøó
ÇáúÃõãøó ÊõÍúÑöÒõ ßõáøó ÇáúãöíÑóÇËö ÝóÊõÌúÚóáõ ßóÇáúãóÚúÏõæãóÉö¡
æóÃóãøóÇ äóÝóÞóÉõ ÇáúÃõãøö¡ ÝóÚóáóì ÃóÎóæóÇÊöåóÇ ÃóÎúãóÇÓðÇ Úóáóì
ÇáÔøóÞöíÞóÉö ËóáóÇËóÉõ ÃóÎúãóÇÓò¡ æóÚóáóì ÇáúÃõÎúÊö áöÃóÈò ÎõãõÓñ¡
æóÚóáóì ÇáúÃõÎúÊö áöÃõãøò ÎõãõÓñ. ÇåÜ æóÊóãóÇãõ Ðóáößó Ýöí
ÑöÓóÇáóÊöäóÇ [ÊóÍúÑöíÑö ÇáäøõÞõæáö] (Þóæúáõåõ ÅÐú áóÇ íóÊóÍóÞøóÞõ
ÅáóÎú) ÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó ÍóÞöíÞóÉó ÇáúæóÇÑöËö Ýöí ÇáúÂíóÉö ÛóíúÑõ
ãõÑóÇÏóÉò ÝóÅöäøóåõ ãóäú ÞóÇãó Èöåö ÇáúÅöÑúËõ ÈöÇáúÝöÚúáö¡ æóåóÐóÇ
áóÇ íóÊóÍóÞøóÞõ ÅáøóÇ ÈóÚúÏó ãóæúÊö ãóäú ÊóÌöÈõ áóåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ
æóáóÇ äóÝóÞóÉó ÈóÚúÏó ÇáúãóæúÊö¡ ÝóßóÇäó ÇáúãõÑóÇÏõ ãóäú íóËúÈõÊõ
áóåõ ãöíÑóÇËñ ÝóÊúÍñ (Þóæúáõåõ æóáóæú ÇÓúÊóæóíóÇ Ýöí
ÇáúãóÍúÑóãöíøóÉö ÅáóÎú) Ãóíú æóÝöí ÃóåúáöíøóÉö ÇáúÅöÑúËö ÐóÎöíÑóÉñ.
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó Þóæúáóåõ ÃóåúáöíøóÉõ
ÇáúãöíÑóÇËö áóÇ ÅÍúÑóÇÒõåõ ÝöíãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúãõÍúÑöÒõ
áöáúãöíÑóÇËö ÛóíúÑó ãóÍúÑóãò æóãóÚóåõ ãóÍúÑóãñ¡ ÃóãøóÇ ÅÐóÇ ËóÈóÊó
ãóÍúÑóãöíøóÉõ ßõáøöåöãú æóÈóÚúÖõåõãú áóÇ íõÍúÑöÒõ ÇáúãöíÑóÇËó Ýöí
ÇáúÍóÇáö ßóÇáúÎóÇáö æóÇáúÚóãøö ÅÐóÇ ÇÌúÊóãóÚóÇ ÝóÅöäøóåõ íõÚúÊóÈóÑõ
ÅÍúÑóÇÒõ ÇáúãöíÑóÇËö Ýöí ÇáúÍóÇáö æóÊóÌöÈõ Úóáóì ÇáúÚóãøö. æóÅöÐóÇ
ÇÊøóÝóÞõæÇ Ýöí ÇáúãóÍúÑóãöíøóÉö æóÇáúÅöÑúËö Ýöí ÇáúÍóÇáö æóßóÇäó
ÈóÚúÖõåõãú ÝóÞöíÑðÇ ÌõÚöáó ßóÇáúãóÚúÏõæãö æóæóÌóÈóÊú Úóáóì
ÇáúÈóÇÞöíäó Úóáóì ÞóÏúÑö ÅÑúËöåöãú ßóÃóäú áóíúÓó ãóÚóåõãú
ÛóíúÑõåõãú. ÇåÜ. æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: áóæú áóåõ Úóãøñ æóÚóãøóÉñ
æóÎóÇáóÉñ ãõæÓöÑõæäó ÝóÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÚóãøö¡ Ýóáóæú ÇáúÚóãøõ
ãõÚúÓöÑðÇ ÝóÚóáóì ÇáúÚóãøóÉö æóÇáúÎóÇáóÉö ÃóËúáóÇËðÇ ßóÅöÑúËöåöãóÇ
(Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúÞõäúíóÉö ÅáóÎú) ãõßóÑøóÑñ ãóÚó ãóÇ ÞóÏøóãóåõ Ýöí
ÇáúÝõÑõæÚö Úóäú ÇáúæóÇÞöÚóÇÊö (Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáÓøöÑóÇÌö ÅáóÎú)
ãõßóÑøóÑñ ÃóíúÖðÇ ãóÚó ãóÇ ÞóÏøóãóåõ ÞõÈóíúáó Þóæúáöåö ÞóÖóì
ÈöäóÝóÞóÉö ÇáúÅöÚúÓóÇÑö¡ æóÃóãøóÇ ãóÇ ÞóÏøóãóåõ ÞõÈóíúáó ÇáúÝõÑõæÚö
ãöäú Ãóäøó ÇáÑøõÌõæÚó ÅäøóãóÇ íóËúÈõÊõ áöáúÃõãøö ÝóÞóØú Úóáóì
ÇáúÃóÈö Ïõæäó ÛóíúÑöåóÇ ÝóáóÇ íõÑóÏøõ¡ ÃóãøóÇ ÃóæøóáðÇ ÝóáöÃóäøóåõ
ÎöáóÇÝõ ÇáúãõÚúÊóãóÏö ßóãóÇ ÍóÑøóÑúäóÇåõ åõäóÇßó¡ æóÃóãøóÇ ËóÇäöíðÇ
ÝóáöÃóäøó ÇáÑøõÌõæÚó åõäóÇ Úóáóì ÇáÒøóæúÌö áóÇ Úóáóì ÇáúÃóÈö
ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ Úóáóì ãóäú ÑóÍöãõåõ ßóÇãöáñ) Ãóíú ÈöÃóäú íóßõæäó
ãóÍúÑóãðÇ ÃóíúÖðÇ.
(Þóæúáõåõ æóáöÐóÇ) Ãóíú áöÇÔúÊöÑóÇØö ßóæúäöåö ÑóÍöãðÇ ãóÍúÑóãðÇ
æóåõæó ÇáÑøóÍöãõ ÇáúßóÇãöáõ (Þóæúáõåõ Þóæúáõåõãú) Ãóíú Ýöí
ãóÓúÃóáóÉö ÎóÇáò æóÇÈúäö Úóãøò (Þóæúáõåõ Ýöíåö äóÙóÑñ ÅáóÎú)
ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö: Ýöíåö äóæúÚõ ãõÎóÇáóÝóÉò áößóáóÇãö
ÇáúÞóæúãö. ÇåÜ ÝóÈóíøóäó ÇáÔøóÇÑöÍõ ÇáúãõÎóÇáóÝóÉó ÈöÞóæúáöåöº
áöÃóäøóåõ áóíúÓó ÈöãóÍúÑóãò ÅáóÎú æóÃóäúÊó ÎóÈöíÑñ ÈöÃóäøóåõ ÛóíúÑõ
ãõÎóÇáöÝò áößóáóÇãöåöãú ÃóÕúáðÇ Èóáú åõæó ãõÞóÑøöÑñ áóåõ
æóãõÄóßøöÏñº ÝóÅöäøó ãóÓúÃóáóÉó ÎóÇáò æóÇÈúäö Úóãøò ãóÐúßõæÑóÉñ Ýöí
ãõÊõæäö ÇáúãóÐúåóÈö æóÔõÑõæÍöåö ÝóÕóÑøóÍõæÇ ÈöæõÌõæÈö ÇáäøóÝóÞóÉö
ÝöíåóÇ Úóáóì ÇáúÎóÇáö áößóæúäö ÑóÍöãöåö ßóÇãöáðÇ¡ ßóãóÇ ÇÔúÊóÑóØõæÇ
æóÅöäú ßóÇäó ÇáúãöíÑóÇËõ ßõáøõåõ
(3/630)
(æóáóÇ äóÝóÞóÉó) ÈöæóÇÌöÈóÉò (ãóÚó
ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö ÏöíäðÇ ÅáøóÇ áöáÒøóæúÌóÉö æóÇáúÃõÕõæáö æóÇáúÝõÑõæÚö)
ÚóáóæúÇ Ãóæú ÓóÝóáõæÇ (ÇáÐøöãøöíøöíäó) áóÇ ÇáúÍóÑúÈöíøöíäó æóáóæú
ãõÓúÊóÃúãöäöíäó áöÇäúÞöØóÇÚö ÇáúÅöÑúËö (íóÈöíÚõ ÇáúÃóÈõ) º áöÃóäøó
áóåõ æöáóÇíóÉó ÇáÊøóÕóÑøõÝö (áóÇ ÇáúÃõãøõ) æóáóÇ ÈóÞöíøóÉõ
ÃóÞóÇÑöÈöåö æóáóÇ ÇáúÞóÇÖöí ÅÌúãóÇÚðÇ (ÚóÑúÖó ÇÈúäöåö) ÇáúßóÈöíÑö
ÇáúÛóÇÆöÈö áóÇ ÇáúÍóÇÖöÑö ÅÌúãóÇÚðÇ (áóÇ ÚóÞóÇÑóåõ) ÝóíóÈöíÚõ
ÚóÞóÇÑó ÕóÛöíÑò æóãóÌúäõæäò ÇÊøöÝóÇÞðÇ áöáäøóÝóÞóÉö áóåõ
æóáöÒóæúÌóÊöåö æóÃóØúÝóÇáöåö ßóãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö ÈóÍúËðÇ.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áöÇÈúäö ÇáúÚóãøö áößóæúäö ÑóÍöãöåö äóÇÞöÕðÇ æóäóÈøóåõæÇ ÈöåóÐóÇ
ÇáúãöËóÇáö Úóáóì ÔóíúÁò ÂÎóÑó ÃóíúÖðÇ¡ æóåõæó Ãóäøó ÇáúãõÚúÊóÈóÑó
ÃóåúáöíøóÉõ ÇáúÅöÑúËö áóÇ ÇáúÅöÑúËõ ÍóÞöíÞóÉð ßóãóÇ ãóÑøó Ýóãöäú
Ãóíúäó ÌóÇÁóÊú ÇáúãõÎóÇáóÝóÉõ áößóáóÇãöåöãú¿ æóÃóæúåóì ãöäú åóÐóÇ
ãóÇ äóÞóáóåõ ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøõ Úóäú ÈóÚúÖöåöãú ãöäú Ãóäøó ÇáúÃóæúáóì
ÇáÊøóãúËöíáõ ÈöÎóÇáò æóÚóãøò áöÃóÈò ÝóÅöäøóåõ ÎóØóÃñ ãóÍúÖñ ßóãóÇ
áóÇ íóÎúÝóì Åäú ÃóÑóÇÏó Ãóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó Úóáóì ÇáúÎóÇáö¡ æóÅöäú
ÃóÑóÇÏó ÃóäøóåóÇ Úóáóì ÇáúÚóãøö ÝóáóÇ ÝóÇÆöÏóÉó Ýöí ÐößúÑö ÇáúÎóÇáö¡
æóáóãú íóÈúÞó áöÃóåúáöíøóÉö ÇáúÅöÑúËö ãöËóÇáñ ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ ãóÚó ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö ÏöíäðÇ) Ãóíú ßóÇáúßõÝúÑö
æóÇáúÅöÓúáóÇãö¡ ÝóáóÇ íóÌöÈõ Úóáóì ÃóÍóÏöåöãóÇ ÇáúÅöäúÝóÇÞõ Úóáóì
ÇáúÂÎóÑö. æóÝöíåö ÅÔúÚóÇÑñ ÈöÃóäøó äóÝóÞóÉó ÇáÓøõäøöíøö Úóáóì
ÇáúãõæÓöÑö ÇáÔøöíÚöíøö ßóãóÇ ÃõÔöíÑó Åáóíúåö Ýöí ÇáÊøóßúãöíáö
ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ ÇáÔøöíÚöíøõ ÇáúãõÝóÖøöáõ. ÈöÎöáóÇÝö
ÇáÓøóÇÈøö ÇáúÞóÇÐöÝö ÝóÅöäøóåõ ãõÑúÊóÏøñ íõÞúÊóáõ Åäú ËóÈóÊó
Úóáóíúåö Ðóáößó¡ ÝóÅöäú áóãú íõÞúÊóáú ÊóÓóÇåõáðÇ Ýöí ÅÞóÇãóÉö
ÇáúÍõÏõæÏö ÝóÇáÙøóÇåöÑõ ÚóÏóãõ ÇáúæõÌõæÈöº áöÃóäøó ãóÏóÇÑó äóÝóÞóÉö
ÇáÑøóÍöãö ÇáúãóÍúÑóãö Úóáóì ÃóåúáöíøóÉö ÇáúÅöÑúËö¡ æóáóÇ ÊóæóÇÑõËó
Èóíúäó ãõÓúáöãò æóãõÑúÊóÏøò¡ äóÚóãú áóæú ßóÇäó íóÌúÍóÏõ Ðóáößó æóáóÇ
ÈóíøöäóÉó íõÚóÇãóáõ ÈöÇáÙøóÇåöÑö æóÅöäú ÇÔúÊóåóÑó ÍóÇáõåõ
ÈöÎöáóÇÝöåö¡ æóÇóááøóåõ ÓõÈúÍóÇäóåõ ÃóÚúáóãõ (Þóæúáõåõ ÅáøóÇ
áöáÒøóæúÌóÉö ÅáóÎú) áöÃóäøó äóÝóÞóÉó ÇáÒøóæúÌóÉö ÌóÒóÇÁõ
ÇáöÇÍúÊöÈóÇÓö æóåõæó áóÇ íóÊóÚóáøóÞõ ÈöÇöÊøöÎóÇÐö ÇáúãöáøóÉö
æóäóÝóÞóÉõ ÇáúÃõÕõæáö æóÇáúÝõÑõæÚö áöáúÌõÒúÆöíøóÉö æóÌõÒúÁõ
ÇáúãóÑúÁö Ýöí ãóÚúäóì äóÝúÓöåö ÝóßóãóÇ áóÇ ÊóãúÊóäöÚõ äóÝóÞóÉõ
äóÝúÓöåö ÈößõÝúÑöåö áóÇ ÊóãúÊóäöÚõ äóÝóÞóÉõ ÌõÒúÆöåö¡ ÅáøóÇ
Ãóäøóåõãú ÅÐóÇ ßóÇäõæÇ ÍóÑúÈöíøöíäó áóÇ ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÊõåõãú Úóáóì
ÇáúãõÓúáöãö æóÅöäú ßóÇäõæÇ ãõÓúÊóÃúãöäöíäóº áöÃóäøóäóÇ äõåöíäóÇ Úóäú
ÇáúÈöÑøö Ýöí ÍóÞøö ãóäú íõÞóÇÊöáõäóÇ Ýöí ÇáÏøöíäö ßóãóÇ Ýöí
ÇáúåöÏóÇíóÉö (Þóæúáõåõ áöÇäúÞöØóÇÚö ÇáúÅöÑúËö) ÊóÚúáöíáñ áöÞóæúáöåö
æóáóÇ äóÝóÞóÉó ãóÚó ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö ÏöíäðÇ æóáöÞóæúáöåö áóÇ
ÇáúÍóÑúÈöíøöíäó¡ ÝóÅöäøó ÇáúÚöáøóÉó Ýöíåöãú ÚóÏóãõ ÇáÊøóæóÇÑõËö
ßóãóÇ äóÕøó Úóáóíúåö Ýöí ßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö¡ ÝóÞóÏú ÃóÎøóÑó
ÇáÊøóÚúáöíáó áöíóßõæäó áöáúãóÓúÃóáóÊóíúäö ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõº
áöÃóäøó áóåõ æöáóÇíóÉó ÇáÊøóÕóÑøõÝö) Ýöíåö äóÙóÑñ. æóÚöÈóÇÑóÉõ
ÇáúåöÏóÇíóÉö æóÛóíúÑöåóǺ áöÃóäøó áöáúÃóÈö æöáóÇíóÉó ÇáúÍöÝúÙö Ýöí
ãóÇáö ÇáúÛóÇÆöÈöº ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó áöáúæóÕöíøö Ðóáößó ÝóÇáúÃóÈõ
Ãóæúáóì áöæõÝõæÑö ÔóÝóÞóÊöåö. ÇåÜ
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: æóÅöÐóÇ ÌóÇÒó ÈóíúÚõåõ ÕóÇÑó ÇáúÍóÇÕöáõ
ÚöäúÏóåõ ÇáËøóãóäó æóåõæó ÌöäúÓõ ÍóÞøöåö ÝóíóÃúÎõÐõåõ¡ ÈöÎöáóÇÝö
ÇáúÚóÞóÇÑöº áöÃóäøóåõ ãõÍúÕóäñ ÈöäóÝúÓöåö ÝóáóÇ íóÍúÊóÇÌõ Åáóì
ÇáúÍöÝúÙö ÈöÇáúÈóíúÚö. ÇåÜ æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó ÇáúãóäúÞõæáó ãöãøóÇ
íõÎúÔóì åóáóÇßõåõ ÝóáöáúÃóÈö ÈóíúÚõåõ ÍöÝúÙðÇ áóåõ æóÈóÚúÏó ÈóíúÚöåö
íóÕöíÑõ ÇáËøóãóäõ ãöäú ÌöäúÓö ÍóÞøöåö Ýóáóåõ ÇáúÅöäúÝóÇÞõ ãöäúåõ
ÝóáóÇ íõÞóÇáõ Åäøóåõ ÅäøóãóÇ íóßõæäõ ÍöÝúÙðÇ ÅÐóÇ áóãú íõäúÝöÞú
Ëóãóäóåõº áöÃóäøó äóÝúÓó ÇáúÈóíúÚö ÍöÝúÙðÇ ÝóáóÇ íõäóÇÝöí ÊóÚóáøõÞó
ÍóÞøöåö Ýöí ÇáËøóãóäö ÈóÚúÏó ÇáúÈóíúÚö ÝóÇÝúåóãú¡ äóÚóãú ÇÓúÊóÔúßóáó
ÇáÒøóíúáóÚöíøõ Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúÈóíúÚõ ãöäú ÈóÇÈö ÇáúÍöÝúÙö
æóáóåõ Ðóáößó ÝóãóÇ ÇáúãóÇäöÚõ ãöäúåõ áöÃóÌúáö Ïöíäò ÂÎóÑó: ÞóÇáó
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÃóÌóÇÈó Úóäúåõ Ýöí ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö ÈöÃóäøó
ÇáäøóÝóÞóÉó æóÇÌöÈóÉñ ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁö æóÇáúÞóÖóÇÁó ÝöíåóÇ ÅÚóÇäóÉñ
áóÇ ÞóÖóÇÁñ Úóáóì ÇáúÛóÇÆöÈö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÓóÇÆöÑö ÇáÏøõíõæäö. ÇåÜ
ÊóÃóãøóáú. Ëõãøó Åäøó ãóÇ ÐóßóÑó åõäóÇ Þóæúáõ ÇáúÅöãóÇãö æóåõæó
ÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäõ. æóÚöäúÏóåõãóÇ æóåõæó ÇáúÞöíóÇÓõ Ãóäøó ÇáúãóäúÞõæáó
ßóÇáúÚóÞóÇÑö áöÇäúÞöØóÇÚö æöáóÇíóÉö ÇáúÃóÈö ÈöÇáúÈõáõæÛö¡ æóåóáú
ÇáúÌóÏøõ ßóÇáúÃóÈö¿ áóãú ÃóÑóåõ (Þóæúáõåõ áóÇ ÇáúÃõãøó) ÐóßóÑó Ýöí
ÇáúÃóÞúÖöíóÉö ÌóæóÇÒó ÈóíúÚö ÇáúÃóÈóæóíúäö¡ ÝóíóÍúÊóãöáõ Ãóäøó åóÐóÇ
ÑöæóÇíóÉñ Ýöí Ãóäøó ÇáúÃõãøó ßóÇáúÃóÈö¡ æóíóÍúÊóãöáõ Ãóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó Ãóäøó ÇáúÃóÈó åõæó ÇáøóÐöí íóÊóæóáøóì ÇáúÈóíúÚó
æóíõäúÝöÞõ Úóáóíúåö æóÚóáóíúåóÇ¡ ÃóãøóÇ ÈóíúÚõåóÇ ÈöäóÝúÓöåóÇ
ÝóÈóÚöíÏñ áöÚóÏóãö æöáóÇíóÉö ÇáúÍöÝúÙö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö
æóÛóíúÑöåö¡ ÝóÃóÝóÇÏó ÊóÑúÌöíÍó ÇáËøóÇäöí. æóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö
Ãóäøóåõ ÇáÙøóÇåöÑõ¡ æóãöËúáõåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö Úóäú ÇáÏøöÑóÇíóÉö.
æóÝöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Úóäú ÇáúÎõáóÇÕóÉö Ãóäøó ÙóÇåöÑó ÇáÑøöæóÇíóÉö
Ãóäøó ÇáúÃõãøó áóÇ ÊóÈöíÚõ (Þóæúáõåõ æóáóÇ ÈóÞöíøóÉó ÃóÞóÇÑöÈöåö)
æóßóÐóÇ ÇÈúäóåõ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Úóäú ÔóÑúÍö
ÇáØøóÍóÇæöíøö (Þóæúáõåõ ÝóíóÈöíÚõ ÚóÞóÇÑó ÕóÛöíÑò æóãóÌúäõæäò)
ÊóÝúÑöíÚñ Úóáóì Þóæúáöåö áóÇ ÚóÞóÇÑóåõ ÇáÑøóÇÌöÚö Åáóì ÇáöÇÈúäö
ÇáúßóÈöíÑö¡ æóÒóÇÏó ÇáúãóÌúäõæäóº áöÃóäøóåõ Ýöí Íõßúãö ÇáÕøóÛöíÑö
(Þóæúáõåõ æóáöÒóæúÌóÊöåö æóÃóØúÝóÇáöåö) ÇáúãõÊóÈóÇÏóÑõ ãöäú
ßóáóÇãöåö Ãóäøó ÇáÖøóãöíÑó ÑóÇÌöÚñ
(3/631)
ÈöÞóÏúÑö ÍóÇÌóÊöåö áóÇ ÝóæúÞóåóÇ (æóáóÇ
Ýöí Ïóíúäò áóåõ ÓöæóÇåóÇ) áöãõÎóÇáóÝóÉö Ïóíúäö ÇáäøóÝóÞóÉö áöÓóÇÆöÑö
ÇáÏøõíõæäö (Öóãöäó) ÞóÖóÇÁð áóÇ ÏöíóÇäóÉð (ãõæÏóÚõ ÇáöÇÈúäö)
ßóãóÏúíõæäöåö (áóæú ÃóäúÝóÞó ÇáúæóÏöíÚóÉó Úóáóì ÃóÈóæóíúåö)
æóÒóæúÌóÊöåö æóÃóØúÝóÇáöåö (ÈöÛóíúÑö ÃóãúÑö) ãóÇáößò (Ãóæú ÞóÇÖò)
Åäú ßóÇäó æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ ÖóãóÇäó ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ ßóãóÇ áóÇ ÑõÌõæÚó¡
æóßóãóÇ áóæú ÇäúÍóÕóÑó ÅÑúËõåõ Ýöí ÇáúãóÏúÝõæÚö Åáóíúåöº áöÃóäøóåõ
æóÕóáó Åáóíúåö Úóíúäõ ÍóÞøöåö. .
(æó) ÇáúÃóÈóæóÇäö (áóæú ÃóäúÝóÞóÇ ãóÇ ÚöäúÏóåõãóÇ) áöÛóÇÆöÈò (ãöäú
ãóÇáöåö Úóáóì ÃóäúÝõÓöåöãóÇ æóåõæó ãöäú ÌöäúÓöåö) Ãóíú ÌöäúÓö
ÇáäøóÝóÞóÉö (áóÇ)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áöáúÃóÈö ßóÖóãöíÑò áóåõ. æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáäøóåúÑö¡ æóáóãú íóÞõáú
áöäóÝóÞóÊöåö¡ áöãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøóåõ íõäúÝöÞõ Úóáóì ÇáúÃõãøö
ÃóíúÖðÇ ãöäú ÇáËøóãóäö¡ æóíóäúÈóÛöí Ãóäú Êóßõæäó ÇáÒøóæúÌóÉõ
æóÃóæúáóÇÏõåõ ÇáÕøöÛóÇÑõ ßóÐóáößó. ÇåÜ. æóÇáúãõÊóÈóÇÏóÑõ ãöäúåóÇ
Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÒóæúÌóÉõ ÇáúÛóÇÆöÈö æóÃóæúáóÇÏõåõº áöÃóäøó
ÇáúãõÑóÇÏó ãöäú ÇáúÃõãøö Ãõãøõåõ ÃóíúÖðÇ (Þóæúáõåõ ÈöÞóÏúÑö
ÍóÇÌóÊöåö) ÞóÇáó Ýöí ÇáäøóåúÑö: æóÝöí Þóæúáöåö áöáäøóÝóÞóÉö ÅíãóÇÁñ
Åáóì Ãóäøóåõ áóÇ íóÌõæÒõ áóåõ ÈóíúÚõ ÒöíóÇÏóÉò Úóáóì ÞóÏúÑö
ÍóÇÌóÊöåö ÝöíåóÇ¡ ßóÐóÇ Ýöí ÔóÑúÍö ÇáØøóÍóÇæöíøö. ÇåÜ. æóÚóÒóÇåõ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö Åáóì ÛóÇíóÉö ÇáúÈóíóÇäö. ÞõáúÊ: æóåóÐóÇ ãõÎóÇáöÝñ áöÈóÍúËö
ÇáäøóåúÑö¡ ÅáøóÇ Ãóäú íõÍúãóáó Úóáóì ãóÇ ÅÐóÇ áóãú íóßõäú ÛóíúÑóåõ¡
æóíõÄóíøöÏõåõ Ãóäøóåõ íõäúÝöÞõ Úóáóì Ãõãøö ÇáúÛóÇÆöÈö ÃóíúÖðÇ ßóãóÇ
ÚóáöãúÊõåõ.
(Þóæúáõåõ æóáóÇ Ýöí Ïóíúäò áóåõ) Ãóíú áöáúÃóÈö Úóáóì ÇáöÇÈúäö
ÇáúÛóÇÆöÈö (Þóæúáõåõ áöãõÎóÇáóÝóÉö ÅáóÎú) ÃóÔóÇÑó Åáóì ãóÇ ãóÑøó
ãöäú ÅÔúßóÇáö ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÌóæóÇÈõåõ (Þóæúáõåõ áóÇ ÏöíóÇäóÉð)
Ýóáóæú ãóÇÊó ÇáúÛóÇÆöÈõ Íóáøó áóåõ Ãóäú íóÍúáöÝó áöæóÑóËóÊöåö
Ãóäøóåõãú áóíúÓó áóåõãú Úóáóíúåö ÍóÞøñº áöÃóäøóåõ áóãú íõÑöÏú
ÈöÐóáößó ÛóíúÑó ÇáúÅöÕúáóÇÍö ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ
ßóãóÏúíõæäöåö) Ãóíú ÝóÅöäøóåõ ÅÐóÇ ÃóäúÝóÞó Úóáóì ãóäú ÐõßöÑó ãöãøóÇ
Úóáóíúåö íóÖúãóäõ¡ ÈöãóÚúäóì Ãóäøóåõ áóÇ íóÈúÑóÃõ ÞóÖóÇÁð æóíóÈúÑóÃõ
ÏöíóÇäóÉð ÑóÍúãóÊöíøñ (Þóæúáõåõ æóÒóæúÌóÊöåö æóÃóØúÝóÇáöåö) ÃóÔóÇÑó
Åáóì Ãóäøó ÐößúÑó ÇáúÃóÈóæóíúäö ÛóíúÑõ ÞóíúÏò ßóãóÇ äóÈøóåó Úóáóíúåö
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö. æóÝöí ÇáäøóåúÑö: ÅäøóãóÇ ÎóÕøó ÇáúÃóÈóæóíúäö
áöíóÚõãøó ÇáÒøóæúÌóÉó æóÇáúÃóæúáóÇÏó ÈöÇáúÃóæúáóì (Þóæúáõåõ Åäú
ßóÇäó) Ãóíú Åäú æõÌöÏó Ëóãøó ÞóÇÖò ÔóÑúÚöíøñ¡ æóåõæó ãóäú áóãú
íóÃúÎõÐú ÇáúÞóÖóÇÁó ÈöÇáÑøöÔúæóÉö¡ æóáóãú íóØúáõÈú ÑöÔúæóÉð Úóáóì
ÇáúÅöÐúäö¡ æóÅöáøóÇ Ýóåõæó ßóÇáúÚóÏóãö ÑóÍúãóÊöíøñ.
(Þóæúáõåõ ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ) º áöÃóäøóåõ áóãú íõÑöÏú Èöåö ÅáøóÇ
ÇáúÅöÕúáóÇÍó ÐóÎöíÑóÉñ. æóÝöíåóÇ: æóßóÐóÇ ÞóÇáõæÇ Ýöí ãõÓóÇÝöÑóíúäö
ÃõÛúãöíó Úóáóì ÃóÍóÏöåöãóÇ Ãóæú ãóÇÊó ÝóÃóäúÝóÞó ÇáúÂÎóÑõ Úóáóíúåö
ãöäú ãóÇáöåö¡ æóÝöí ÚóÈúÏò ãóÃúÐõæäò ãóÇÊó ãóæúáóÇåõ ÝóÃóäúÝóÞó Ýöí
ÇáØøóÑöíÞö¡ æóÝöí ãóÓúÌöÏò ÈöáóÇ ãõÊóæóáøò áóåõ ÃóæúÞóÇÝñ ÃóäúÝóÞó
Úóáóíúåö ãöäúåóÇ ÈóÚúÖõ Ãóåúáö ÇáúãóÍóáøóÉö áóÇ íóÖúãóäõ
ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ ÝöíãóÇ Èóíúäóåõ æóÈóíúäó Çááøóåö ÊóÚóÇáóì. æóÍõßöíó
Úóäú ãõÍóãøóÏò Ãóäøóåõ ãóÇÊó ÊöáúãöíÐñ áóåõ ÝóÈóÇÚó ßõÊõÈóåõ
æóÃóäúÝóÞó Ýöí ÊóÌúåöíÒöåö¡ ÝóÞöíáó áóåõ Åäøóåõ áóãú íõæÕö ÈöÐóáößó¡
ÝóÊóáóÇ ãõÍóãøóÏñ Þóæúáå ÊóÚóÇáóì {æóÇááøóåõ íóÚúáóãõ ÇáúãõÝúÓöÏó
ãöäó ÇáúãõÕúáöÍö} [ÇáÈÞÑÉ: 220]- ÝóãóÇ ßóÇäó Úóáóì ÞöíóÇÓö åóÐóÇ áóÇ
íóÖúãóäõ ÏöíóÇäóÉð ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ¡ ÃóãøóÇ Ýöí ÇáúÍõßúãö ÝóíóÖúãóäõ¡
æóßóÐóÇ áóæú ÚóÑóÝó ÇáúæóÕöíøõ ÏóíúäðÇ Úóáóì ÇáúãóíøöÊö ÝóÞóÖóÇåõ
áóÇ íóÃúËóãõ¡ æóßóÐóÇ áóæú ãóÇÊó ÑóÈøõ ÇáúæóÏöíÚóÉö æóÚóáóíúåö
ãöËúáõåóÇ Ïóíúäñ áöÂÎóÑó áóãú íóÞúÖöåö ÝóÞóÖóÇåõ ÇáúãõæÏöÚõ¡
æóãöËúáõåõ ÇáúãóÏúíõæäõ áóæú ãóÇÊó ÏóÇÆöäõåõ æóÚóáóíúåö Ïóíúäñ
áöÂÎóÑó ãöËúáõåõ áóãú íóÞúÖöåö ÝóÞóÖóÇåõ ÇáúãóÏúíõæäõ¡ æóßóÐóÇ
ÇáúæóÇÑöËõ ÇáúßóÈöíÑõ áóæú ÃóäúÝóÞó Úóáóì ÇáÕøóÛöíÑö æóáóÇ æóÕöíøó
áóåõ Ýóåõæó ãõÍúÓöäñ ÏöíóÇäóÉð ãõÊóØóæøöÚñ ÍõßúãðÇ. ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ
ãöäú ÇáúÈóÍúÑö áóßöäú ÐóßóÑó Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ Ýöí
ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÇáúÃóÎöíÑóÉö Ãóäøóåõ Åäú ßóÇäó ØóÚóÇãðÇ áóÇ íõäúÝöÞõ
ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÇáÕøóÛöíÑõ Ýöí ÍöÌúÑöåö Ãóæú áóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó
ÏóÑóÇåöãó íóãúáößõ ÔöÑóÇÁó ÇáØøóÚóÇãö áóæú Ýöí ÍöÌúÑöåö¡ æóÅöäú
ßóÇäó ÔóíúÆðÇ íõÍúÊóÇÌõ Åáóì ÈóíúÚöåö áóÇ íóãúáößú ÅáøóÇ Åäú ßóÇäó
æóÕöíøðÇ (Þóæúáõåõ ßóãóÇ áóÇ ÑõÌõæÚó) Ãóíú áöáúãõæÏóÚö Úóáóì ÇáúÃóÈö
ÈöãóÇ ÃóäúÝóÞóåõ Úóáóíúåö ÅÐóÇ Öóãöäóåõ ÇáúÛóÇÆöÈõº áöÃóäøó
ÇáúãõæÏöÚó ãóáóßó ÇáúãóÏúÝõæÚó ÈöÇáÖøóãóÇäö ÝóßóÇäó ãõÊóÈóÑøöÚðÇ
Èöãöáúßö äóÝúÓöåö. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøóåõ áóÇ
ÝóÑúÞó Èóíúäó Ãóäú íõäúÝöÞó Úóáóíúåöãú Ãóæú íóÏúÝóÚó Åáóíúåöãú Ýöí
æõÌõæÈö ÇáÖøóãóÇäö æóÚóÏóãö ÇáÑøõÌõæÚö Úóáóíúåöãú áöæõÌõæÏö
ÇáúÚöáøóÉö ÝöíåöãóÇ. æóíóÙúåóÑõ Ãóäøóåõ áóÇ ÖóãóÇäó áóæú ÃóÌóÇÒó
ÇáúãóÇáößõº áöÃóäøó ÇáúÅöÌóÇÒóÉó ÅÈúÑóÇÁñ ãöäúåõ æóáöÃóäøóåóÇ
ßóÇáúæóßóÇáóÉö ÇáÓøóÇÈöÞóÉö. ÇåÜ
(Þóæúáõåõ æóßóãóÇ áóæú ÇäúÍóÕóÑó ÅÑúËõåõ ÅáóÎú) ÝóÅöÐóÇ ÃóäúÝóÞó
Úóáóì ÃóÈöí ÇáúÛóÇÆöÈö ãóËóáðÇ ÈöáóÇ ÃóãúÑò Ëõãøó ãóÇÊó ÇáúÛóÇÆöÈõ
æóáóÇ æóÇÑöËó áóåõ ÛóíúÑõ ÇáúÃóÈö ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó áöáúÃóÈö Úóáóì
ÇáúãõæÏöÚöº áöÃóäøóåõ æóÕóáó Åáóíúåö Úóíúäõ ÍóÞøöåö¡ æóåóÐóÇ
ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö ÈóÍúËðÇ æóÔóÈøóåóåõ ÈöãóÇ áóæú ÃóØúÚóãó
ÇáúãóÛúÕõæÈó áöáúãóÇáößö ÈöÛóíúÑö Úöáúãöåö.
(Þóæúáõåõ áöÛóÇÆöÈò) Ãóíú åõæó æóáóÏõåõãóÇ (Þóæúáõåõ Ãóíú ÌöäúÓö
ÇáäøóÝóÞóÉö) ÇáúÃóäúÓóÈõ áöÊóÐóßøõÑö ÇáÖøóãöíÑö Þóæúáõ ÇáúãöäóÍö
ãöäú ÌöäúÓö ÍóÞøöåöãóÇ Ãóíú ÇáäøóÝóÞóÉö (Þóæúáõåõ áöæõÌõæÈö äóÝóÞóÉö
ÇáúæöáóÇÏö æóÇáÒøóæúÌöíøóÉö) ÃóÔóÇÑó ÈöåóÐóÇ Åáóì Ãóäøó
ÇáúÃóÈóæóíúäö Ýöí ÇáúãóÊúäö áóíúÓó ÈöÞóíúÏò Èóáú ÇáÒøóæúÌóÉõ
(3/632)
áóÇ íóÖúãóäóÇäö áöæõÌõæÈö äóÝóÞóÉö
ÇáúæöáóÇÏö æóÇáÒøóæúÌöíøóÉö ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁöº ÍóÊøóì áóæú ÙóÝóÑó
ÈöÌöäúÓö ÍóÞøöåö Ýóáóåõ ÃóÎúÐõåõ¡ æóáöÐóÇ ÝõÑöÖóÊú ãöäú ãóÇáö
ÇáúÛóÇÆöÈö ÈöÎöáóÇÝö ÈóÞöíøóÉö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö. æóáóæú ÞóÇáó ÇáöÇÈúäõ
ÃóäúÝóÞúÊå æóÃóäúÊó ãõæÓöÑñ æóßóÐøóÈóåõ ÇáúÃóÈõ Íóßóãó ÇáúÍóÇßöãõ
íóæúãó ÇáúÎõÕõæãóÉö¡ æóáóæú ÈóÑúåóäóÇ ÝóÈóíøöäóÉõ ÇáöÇÈúäö
ÎõáóÇÕóÉñ.
(ÞóÖóì ÈöäóÝóÞóÉö ÛóíúÑö ÇáÒøóæúÌóÉö) ÒóÇÏó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ
æóÇáÕøóÛöíÑõ (æóãóÖóÊú ãõÏøóÉñ) Ãóíú ÔóåúÑñ ÝóÃóßúËóÑõ (ÓóÞóØóÊú)
áöÍõÕõæáö ÇáöÇÓúÊöÛúäóÇÁö ÝöíãóÇ ãóÖóì¡ æóÃóãøóÇ ãóÇ Ïõæäó ÔóåúÑò
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóÈóÞöíøóÉõ ÇáúÃóæúáóÇÏö ßóÐóáößó ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Í (Þóæúáõåõ
ÍóÊøóì áóæú ÙóÝöÑó) Ãóíú ÃóÍóÏõ åóÄõáóÇÁö (Þóæúáõåõ Ýóáóåõ ÃóÎúÐõåõ)
Ãóíú ÈöáóÇ ÞóÖóÇÁò æóáóÇ ÑöÖðÇ ÈóÍúÑñ¡ æóåóÐóÇ ãõÞóíøóÏñ ÈöÅöÈóÇÁö
ÇáöÇÈúäö¡ æóÃóäú áóÇ íóßõæäó ËóãøóÉó ÞóÇÖò ßóãóÇ ÓóáóÝó Ø (Þóæúáõåõ
Íõßøöãó ÇáúÍóÇßöãõ) ßóÐóÇ Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö¡ æóÝöí ÈóÚúÖöåóÇ
Íõßøöãó ÇáúÍóÇáõ: Ãóíú ÍóÇáñ áöÃóÈò íóæúãó ÇáúÎõÕõæãóÉö¡ ÝóÅöäú
ßóÇäó ãõÚúÓöÑðÇ ÝóÇáúÞóæúáõ áóåõ ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ Ýöí äóÝóÞóÉö
ãöËúáöåö¡ æóÅöáøóÇ ÝóÇáúÞóæúáõ áöáöÇÈúäö ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ æóáóæú
ÈóÑúåóäóÇ ÝóÈóíøöäóÉõ ÇáöÇÈúäö) Ãóíúº áöÃóäøóåõ íõËúÈöÊõ ÃóãúÑðÇ
ÚóÇÑöÖðÇ ÎóÇäöíøóÉñ Ãóíúº áöÃóäøó ÇáúÃóÕúáó ÇáúÅöÚúÓóÇÑõ¡
æóÇáúíóÓóÇÑõ ÚóÇÑöÖñ¡ æóãõÞúÊóÖóì åóÐóÇ ÇáúÅöØúáóÇÞö Ãóäøóåõ ãóÚó
ÇáúÈóíøöäóÉö áóÇ íõäúÙóÑõ Åáóì ÊóÍúßöíãö ÇáúÍóÇáö æóÅöáøóÇ ÝóåóÐóÇ
ÙóÇåöÑñ ÝöíãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ãõÚúÓöÑðÇ íóæúãó ÇáúÎõÕõæãóÉöº áöÃóäøó
ÇáÙøóÇåöÑó áöáúÃóÈö¡ æóáöÐóÇ ßóÇäó ÇáúÞóæúáõ áóåõ ÝóÊóßõæäõ
ÇáúÈóíøöäóÉõ ÇáúãõÚúÊóÈóÑóÉõ ÈóíøöäóÉõ ÇáöÇÈúäö áöÅöËúÈóÇÊöåóÇ
ÎöáóÇÝó ÇáÙøóÇåöÑö¡ ÃóãøóÇ áóæú ßóÇäó ãõæÓöÑðÇ íóæúãóåóÇ ÝóíóäúÈóÛöí
Ãóäú ÊõÞóÏøóãó ÈóíøöäóÉõ ÇáúÃóÈö Úóáóì Ãóäøóåõ ßóÇäó ãõÚúÓöÑðÇ
íóæúãó ÇáúÅöäúÝóÇÞö¡ ßóãóÇ áóæú ÈóÑúåóäó æóÍúÏóåõ ÊóÃóãøóáú. ÞõáúÊ:
æóãóÇ ãóÑøó ãöäú Ãóäøó ÇáúÞóæúáó áöãõäúßöÑö ÇáúíóÓóÇÑö
æóÇáúÈóíøöäóÉó áöãõÏøóÚöíåö ÝóáóÚóáøóåõ ÚöäúÏó ÚóÏóãö ÇáúÚöáúãö
ÈöÇáúÍóÇáö ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ ÛóíúÑö ÇáÒøóæúÌóÉö) íóÔúãóáõ ÇáúÃõÕõæáó æóÇáúÝõÑõæÚó
æóÇáúãóÍóÇÑöãó æóÇáúãóãóÇáöíßó (Þóæúáõåõ ÒóÇÏó ÇáÒøóíúáóÚöíøõ
æóÇáÕøóÛöíÑö) íóÚúäöí ÇÓúÊóËúäóÇåõ ÃóíúÖðÇ ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ äóÝóÞóÊõåõ
ÇáúãõÞúÊóÖóì ÈöåóÇ ÈöãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉö ßóÇáÒøóæúÌóÉö¡ ÈöÎöáóÇÝö
ÓóÇÆöÑö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö. Ëõãøó ÇÚúáóãú Ãóäøó ãóÇ ÐóßóÑóåõ
ÇáÒøóíúáóÚöíøõ äóÞóáóåõ Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö Úóäú ÇáúÍóÇæöí Ýöí
ÇáúÝóÊóÇæóì¡ æóÃóÞóÑøóåõ Úóáóíúåö Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö
æóÊóÈöÚóåõãú ÇáÔøóÇÑöÍõ ãóÚó Ãóäøóåõ ãõÎóÇáöÝñ áöÅöØúáóÇÞö
ÇáúãõÊõæäö æóÇáÔøõÑõæÍö æóßóÇÝöí ÇáúÍóÇßöãö.
ãóØúáóÈñ Ýöí ãóæóÇÖöÚó áóÇ íóÖúãóäõ ÝöíåóÇ ÇáúãõäúÝöÞõ ÅÐóÇ ÞóÕóÏó
ÇáúÅöÕúáóÇÍó æóÝöí ÇáúåöÏóÇíóÉö: æóáóæú ÞóÖóì ÇáúÞóÇÖöí áöáúæóáóÏö
æóÇáúæóÇáöÏóíúäö æóÐóæöí ÇáúÃóÑúÍóÇãö ÈöÇáäøóÝóÞóÉö ÝóãóÖóÊú ãõÏøóÉñ
ÓóÞóØóÊúº áöÃóäøó äóÝóÞóÉó åóÄõáóÇÁö ÊóÌöÈõ ßöÝóÇíóÉð áöáúÍóÇÌóÉö
ÍóÊøóì áóÇ ÊóÌöÈó ãóÚó ÇáúíóÓóÇÑö æóÞóÏú ÍóÕóáóÊú ÈöãõÖöíøö
ÇáúãõÏøóÉö¡ ÈöÎöáóÇÝö äóÝóÞóÉö ÇáÒøóæúÌóÉö ÅÐóÇ ÞóÖóì ÈöåóÇ
ÇáúÞóÇÖöíº áöÃóäøóåóÇ ÊóÌöÈõ ãóÚó íóÓóÇÑöåóÇ ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ
ÈöÍõÕõæáö ÇáöÇÓúÊöÛúäóÇÁö ÝöíãóÇ ãóÖóì. ÇåÜ æóÞóÑøóÑó ßóáóÇãóåõ Ýöí
ÝóÊúÍö ÇáúÞóÏöíÑö. æóáóãú íõÚóÑøöÌú Úóáóì ãóÇ ãóÑøó Úóäú
ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ Úóáóì Ãóäøóåõ Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö ÕóÑøóÍó ÈöÎöáóÇÝöåö
æóÚóÒóÇåõ Åáóì ÇáúßöÊóÇÈö ÝóÅöäøóåõ ÞóÇáó ÝöíåóÇ ÞóÇáó Ãóíú Ýöí
ÇáúßöÊóÇÈö¡ æóßóÐóáößó Åäú ÝóÑóÖó ÇáúÞóÇÖöí ÇáäøóÝóÞóÉó Úóáóì
ÇáúÃóÈö ÝóÛóÇÈó ÇáúÃóÈõ æóÊóÑóßóåõãú ÈöáóÇ äóÝóÞóÉò ÝóÇÓúÊóÏóÇäóÊú
ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí æóÃóäúÝóÞóÊú Úóáóíúåöãú ÊóÑúÌöÚõ Úóáóíúåö
ÈöÐóáößó¡ ÝóÅöäú áóãú ÊóÓúÊóÏöäú ÈóÚúÏó ÇáúÝóÑúÖö æóßóÇäõæÇ
íóÃúßõáõæäó ãöäú ãóÓúÃóáóÉö ÇáäøóÇÓö áóãú ÊóÑúÌöÚú Úóáóì ÇáúÃóÈö
ÈöÔóíúÁòº áöÃóäøóåõãú ÅÐóÇ ÓóÃóáõæÇ æóÃõÚúØõæÇ ÕóÇÑó ãöáúßðÇ áóåõãú
ÝóæóÞóÚó ÇáöÇÓúÊöÛúäóÇÁõ Úóäú äóÝóÞóÉö ÇáúÃóÈö¡ æóÇÓúÊöÍúÞóÇÞõ
åóÐöåö ÇáäøóÝóÞóÉö ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáúÍóÇÌóÉö. ÝóÅöäú ßóÇäõæÇ ÃõÚúØõæÇ
ãöÞúÏóÇÑó äöÕúÝö ÇáúßöÝóÇíóÉö ÓóÞóØó äöÕúÝõ ÇáúßöÝóÇíóÉö Úóäú
ÇáúÃóÈö¡ æóÊóÕöÍøõ ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉõ Ýöí ÇáäøöÕúÝö ÈóÚúÏó Ðóáößó¡
æóÚóáóì åóÐóÇ ÇáúÞöíóÇÓõ¡ æóáóíúÓó åóÐóÇ Ýöí ÍóÞøö ÇáúÃóæúáóÇÏö
ÎóÇÕøóÉð¡ Èóáú Ýöí äóÝóÞóÉö ÌóãöíÚö ÇáúãóÍóÇÑöãö ÅÐóÇ ÃóßóáõæÇ ãöäú
ãóÓúÃóáóÉö ÇáäøóÇÓö áóÇ ÑõÌõæÚó áóåõãúº áöÃóäøó äóÝóÞóÉó
ÇáúÃóÞóÇÑöÈö áóÇ ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö Èóáú ÊóÓúÞõØõ
ÈöãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉö¡ ÈöÎöáóÇÝö äóÝóÞóÉö ÇáÒøóæúÌóÉö. ÇåÜ æóãöËúáõåõ
Ýöí ÔóÑúÍö ÃóÏóÈö ÇáúÞóÖóÇÁö áöáúÎóÕøóÇÝö¡ æóÐóßóÑó ãöËúáóåõ ÞóÇÖöí
ÎóÇäú ÌóÇÒöãðÇ Èöåö¡ æóÞóÏú ÞóÇáó Ýöí Ãóæøóáö ßöÊóÇÈöåö: Åäøó ãóÇ
Ýöíåö ÃóÞúæóÇáñ ÇÞúÊóÕóÑúÊõ Ýöíåö Úóáóì Þóæúáò Ãóæú Þóæúáóíúäö¡
æóÞóÏøóãúÊõ ãóÇ åõæó ÇáúÃóÙúåóÑõ æóÇÝúÊóÊóÍúÊõ ÈöãóÇ åõæó
ÇáúÃóÔúåóÑõ. æóÞóÏú ÑóÇÌóÚó ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ äõÓúÎóÉð ãöäú
ÇáÐøóÎöíÑóÉö ãõÍóÑøóÝóÉð ÍóÊøóì ÇÔúÊóÈóåó Úóáóíúåö ãóÇ ãóÑøó
ÈöãóÓúÃóáóÉö ÇáúãóæúÊö ÇáúÂÊöíóÉö æóÍóßóãó Úóáóì ÇáÒøóíúáóÚöíøö
æóãóäú ÊóÈöÚóåõ ÈöÇáúæóåúãö¡ æóÞóÇáóº áöÃóäøó ãõÑóÇÏó ÇáúÍóÇæöí
Ãóäøó äóÝóÞóÉó ÇáÕøóÛöíÑö áóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈóÚúÏó ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡
æóÃóØóÇáó ÈöãóÇ áóÇ íõÌúÏöí äóÝúÚðÇ æóÇáÕøóæóÇÈõ Ýöí ÇáÑøóÏøö Úóáóì
ÇáÒøóíúáóÚöíøö ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ.
(Þóæúáõåõ æóÃóãøóÇ ãóÇ Ïõæäó ÔóåúÑò) ãõÍúÊóÑóÒõ Þóæúáöåö Ãóíú ÔóåúÑñ
ÝóÃóßúËóÑõ.
(3/633)
æóäóÝóÞóÉö ÇáÒøóæúÌóÉö æóÇáÕøóÛöíÑö
ÝóÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö (ÅáøóÇ Ãóäú íóÓúÊóÏöíäó) ÛóíúÑõ
ÇáÒøóæúÌóÉö (ÈöÃóãúÑö ÞóÇÖò) Ýóáóæú áóãú íóÓúÊóÏöäú ÈöÇáúÝöÚúáö
ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó¡ Èóáú Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö: áóæú Ãóßóáó ÃóØúÝóÇáõåõ ãöäú
ãóÓúÃóáóÉö ÇáäøóÇÓö ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó áöÃõãøöåöãúº æóáóæú ÃõÚúØõæÇ
ÔóíúÆðÇ æóÇÓúÊóÏóÇäóÊú ÔóíúÆðÇ Ãóæú ÃóäúÝóÞóÊú ãöäú ãóÇáöåóÇ
ÑóÌóÚóÊú ÈöãóÇ ÒóÇÏóÊú ÎóÇäöíøóÉñ
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóæóÌúåõåõ Ãóäøó åóÐöåö ÇáúãõÏøóÉó ÞóÕöíÑóÉñ æóÃóäøó ÇáúÞóÇÖöíó
ãóÃúãõæÑñ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö¡ Ýóáóæú ÓóÞóØóÊú ÇáúãõÏøóÉõ ÇáúÞóÕöíÑóÉõ áóãú
íóßõäú áöáúÃóãúÑö ÈöÇáúÞóÖóÇÁö ÝóÇÆöÏóÉñº áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ßõáøõ
ãóÇ ãóÖóì ÓóÞúØñ áóãú íõãúßöäú ÇÓúÊöíÝóÇÁõ ÔóíúÁò ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ æóäóÝóÞóÉö ÇáÒøóæúÌóÉö æóÇáÕøóÛöíÑö) ãõÍúÊóÑóÒõ
Þóæúáöåö ÛóíúÑõ ÇáÒøóæúÌóÉö æóÇáÕøóÛöíÑö¡ ÃóãøóÇ ÇáÕøóÛöíÑõ ÝóÝöíåö
ãóÇ ÚóáöãúÊ¡ æóÃóãøóÇ ÇáÒøóæúÌóÉõ ÝóÅöäøóãóÇ ÊóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ
ÈöÇáúÞóÖóÇÁö æóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉöº áöÃóäøó
äóÝóÞóÊóåóÇ áóãú ÊõÔúÑóÚú áöÍóÇÌóÊöåóÇ ßóÇáúÃóÞóÇÑöÈö Èóáú
áöÇÍúÊöÈóÇÓöåóÇ¡ æóÞóÏú Úõáöãó ãöäú åóÐóÇ ÃóäøóåóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÞóÖóÇÁö
áóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉö ÓóæóÇÁñ ßóÇäóÊú ÔóåúÑðÇ Ãóæú
ÃóßúËóÑó Ãóæú ÃóÞóáøó¡ äóÚóãú ÊóÓúÞõØõ äóÝóÞóÊõåóÇ ÈöãõÖöíøö
ÇáúãõÏøóÉö ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁö Åäú ßóÇäóÊú ÔóåúÑðÇ ÝóÃóßúËóÑó ßóãóÇ
ÞóÏøóãúäóÇåõ ÚöäúÏó Þóæúáö ÇáúãõÕóäøöÝö æóÇáäøóÝóÞóÉõ áóÇ ÊóÕöíÑõ
ÏóíúäðÇ ÅáøóÇ ÈöÇáúÞóÖóÇÁö. æóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøó äóÝóÞóÉó ÇáÒøóæúÌóÉö
ÞóÈúáó ÇáúÞóÖóÇÁö ßóäóÝóÞóÉö ÇáúÃóÞóÇÑöÈö ÈóÚúÏó ÇáúÞóÖóÇÁö Ýöí
ÃóäøóåóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöãõÖöíøö ÇáúãõÏøóÉö ÇáØøóæöíáóÉö.
(Þóæúáõåõ ÛóíúÑõ ÇáÒøóæúÌóÉö) ÃóãøóÇ åöíó ÝóÊóÑúÌöÚõ ÈöãóÇ ÝõÑöÖó
áóåóÇ æóáóæú ÃóßóáóÊú ãöäú ãóÇáö äóÝúÓöåóÇ Ãóæú ãöäú ãóÓúÃóáóÉò
ßóãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö æóÛóíúÑöåóÇ ÝóÇÓúÊöÏóÇäóÊõåóÇ ÈóÚúÏó
ÇáúÝóÑúÖö ÛóíúÑõ ÔóÑúØò¡ äóÚóãú ÇÓúÊöÏóÇäóÊõåóÇ áöáÕøóÛöíÑö ÔóÑúØñ
ßóãóÇ ÚóáöãúÊå ãöãøóÇ ãóÑøó æóíóÃúÊöí (Þóæúáõåõ Ýóáóæú áóãú
íóÓúÊóÏöäú) ÃóÝóÇÏó Ãóäøó ãõÌóÑøóÏó ÇáúÃóãúÑö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö áóÇ
íóßúÝöí¡ æóãóÇ Ýóåöãóåõ ÈóÚúÖõåõãú ãöäú ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúåöÏóÇíóÉö
Ýóåõæó ÛóáóØñ ßóãóÇ äóÈøóåó Úóáóíúåö Ýöí [ÃóäúÝóÚú ÇáúæóÓóÇÆöáö]
(Þóæúáõåõ Èóáú Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö) åóÐóÇ ãóÍóáøõ ÇáÊøóÝúÑöíÚö¡ ÝóßóÇäó
ÇáúãõäóÇÓöÈõ Ãóäú íóÞõæáó ÝóÝöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö ÅáóÎú¡ æóåóÐóÇ ÃóíúÖðÇ
ÝöíãóÇ ÅÐóÇ ÝóÑóÖó ÇáúÞóÇÖöí áóåõãú ÇáäøóÝóÞóÉó æóÃóãóÑó ÇáúÃõãøó
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ßóãóÇ ÚóáöãúÊå ãöäú ßóáóÇãö ÇáÐøóÎöíÑóÉö¡ æóÃóäúÊó
ÎóÈöíÑñ ÈöÃóäøó åóÐóÇ ãõÎóÇáöÝñ áöãóÇ ÞóÏøóãóåõ Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö
ãöäú Þóæúáöåö æóÇáÕøóÛöíÑö ßóãóÇ äóÈøóåúäóÇ Úóáóíúåö ÂäöÝðÇ
ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ Ãóæú ÃóäúÝóÞóÊú ãöäú ãóÇáöåóÇ) åóÐóÇ ãöäú
ßóáóÇãö ÇáúÎóÇäöíøóÉö ßóãóÇ ÊóÚúÑöÝõåõ¡ æóãóÇ ÞóÈúáóåõ ãóÐúßõæÑñ Ýöí
ÇáúÎóÇäöíøóÉö ÃóíúÖðÇ¡ æóÞóæúáõåõ ÑóÌóÚóÊú ÈöãóÇ ÒóÇÏóÊú: Ãóíú ÈöãóÇ
ÇÓúÊóÏóÇäóÊúåõ Ãóæú ÃóäúÝóÞóÊúåõ ãöäú ãóÇáöåóÇ áöÊóßúãöíáö
äóÝóÞóÊöåóÇ. æóÃóÝóÇÏó Ãóäøó ÇáúÅöäúÝóÇÞó ãöäú ãóÇáöåóÇ Úóáóì
ÇáúÃóæúáóÇÏö ÞóÇÆöãñ ãóÞóÇãó ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö Ýóåõæó ÊóÞúíöíÏñ
áöÞóæúáöåö Ýóáóæú áóãú ÊóÓúÊóÏöäú ÈöÇáúÝöÚúáö ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó¡ áóßöäú
åóÐóÇ Ýóåúãñ áöÕóÇÍöÈö ÇáúÈóÍúÑö æóåõæó ÛóíúÑõ ÕóÍöíÍò¡ ÝóÅöäøóåõ
ÞóÇáó: æóÝöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö: ÑóÌõáñ ÛóÇÈó æóáóãú íóÊúÑõßú
áöÃóæúáóÇÏöåö ÇáÕøöÛóÇÑö äóÝóÞóÉð æóáöÃõãøöåöãú ãóÇáñ ÊõÌúÈóÑõ
ÇáúÃõãøõ Úóáóì ÇáúÅöäúÝóÇÞö Ëõãøó ÊóÑúÌöÚõ ÈöÐóáößó Úóáóì ÇáÒøóæúÌö.
ÇåÜ.
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóáóãú íóÔúÊóÑöØú ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉó æóáóÇ
ÇáúÅöÐúäó ÈöåóÇ¡ ÝóíõÝóÑøóÞõ Èóíúäó ãóÇ ÅÐóÇ ÃóäúÝóÞóÊú Úóáóíúåöãú
ãöäú ãóÇáöåóÇ æóÈóíúäó ãóÇ ÅÐóÇ ÃóßóáõæÇ ãöäú ÇáúãóÓúÃóáóÉö. ÇåÜ.
ÞõáúÊ: áóÇ íóÎúÝóì Úóáóíúß Ãóäøó ãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö ãöäú
ãóÓóÇÆöáó ÃóãúÑõ ÇáúÃóÈúÚóÏö ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö ÚöäúÏó ÛóíúÈóÉö
ÇáúÃóÞúÑóÈö¡ æóåöíó ßóËöíÑóÉñ ÊóÞóÏøóãóÊú Ýöí ÇáúÝõÑõæÚö Úóäú
æóÇÞöÚóÇÊö ÇáúãõÝúÊöíäó áöÞóÏúÑöí ÃóÝóäúÏöí¡ ÝóÝöíåóÇ íóÃúãõÑõ
ÇáúÞóÇÖöí ÇáúÃóÈúÚóÏó áöíóÑúÌöÚó Úóáóì ÇáúÃóÞúÑóÈö ßóÇáúÃõãøö
áöíóÑúÌöÚó Úóáóì ÇáúÃóÈö Ýóåõæó ÃóãúÑñ ÈöÇáúÅöÏóÇäóÉö¡ æóíõÍúÈóÓõ
ÇáúãõãúÊóäöÚõ ÚóäúåóǺ áöÃóäøó åóÐóÇ ãöäú ÇáúãóÚúÑõæÝö ßóãóÇ
ÞóÏøóãóåõ Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö æóÇáöÇÎúÊöíóÇÑö ÞõÈóíúáó Þóæúáö
ÇáúãõÕóäøöÝö ÞóÖóì ÈöäóÝóÞóÉö ÇáúÅöÚúÓóÇÑö¡ ÝóÅöÐóÇ ßóÇäóÊú ÇáúÃõãøõ
ãõæÓöÑóÉð ÊõÄúãóÑõ ÈöÇáúÅöÏóÇäóÉö ãöäú ãóÇáöåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú
ãõÚúÓöÑóÉð ÊõÄúãóÑõ ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡ ÝóÝöí ßõáøò ãöäúåõãóÇ ÅÐóÇ
Ãóßóáó ÇáúÃóæúáóÇÏõ ãöäú ãóÓúÃóáóÉö ÇáäøóÇÓö ÓóÞóØóÊú äóÝóÞóÊõåõãú
Úóäú ÃóÈöíåöãú áöÍõÕõæáö ÇáöÇÓúÊöÛúäóÇÁö ÝóáóÇ ÊóÑúÌöÚõ ÇáúÃõãøõ
ÈöÔóíúÁò Ýöí ÇáÕøõæÑóÊóíúäö. æóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÃõãöÑóÊú
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö æóáóãú ÊóÓúÊóÏöäú Èóáú ÃóäúÝóÞóÊú ãöäú ãóÇáöåóÇ
ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó áóåóÇ ÃóíúÖðÇ¡ ÈöãóäúÒöáóÉö ãóÇ ÅÐóÇ ÃóßóáõæÇ ãöäú
ÇáúãóÓúÃóáóÉöº áöÃóäøóåóÇ áóãú ÊóÝúÚóáú ãóÇ ÃóãóÑóåóÇ Èöåö ÇáúÞóÇÖöí
ÇáúÞóÇÆöãõ ãóÞóÇãó ÇáúÛóÇÆöÈö¡ æóáöÐóÇ ÕóÑøóÍõæÇ ÈöÇÔúÊöÑóÇØö
ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÈöÇáúÝöÚúáö æóáóãú íóßúÝö ãõÌóÑøóÏõ ÇáúÃóãúÑö ÈöåóÇ¡
ÎöáóÇÝðÇ áöãóäú ÛóáöØó Ýöíåö ßóãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Úóäú ÃóäúÝóÚú
ÇáúæóÓóÇÆöáö.
æóíóÏõáøõ Úóáóì Ãóäøó ÅäúÝóÇÞóåóÇ áóÇ íóÞõæãõ ãóÞóÇãó
ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ãóÇ ÕóÑøóÍó Èöåö Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö ÈöÞóæúáöåö:
æóÅöäú ÃóäúÝóÞóÊú Úóáóíúåö ãöäú ãóÇáöåóÇ Ãóæú ãöäú ãóÓúÃóáóÉö
ÇáäøóÇÓö áóÇ ÊóÑúÌöÚõ Úóáóì ÇáúÃóÈö æóßóÐóÇ Ýöí äóÝóÞóÉö
ÇáúãóÍóÇÑöãö. ÇåÜ ÝóåóÐóÇ ÕóÑöíÍñ ÝöíãóÇ ÞõáúäóÇåõ¡ æóÃóÔóÇÑó Åáóì
ÈóÚúÖöåö ÇáúãóÞúÏöÓöíøó æóÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ ÝóÇÝúåóãú¡ äóÚóãú
áóæú ÃõãöÑóÊú ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö æóåöíó ãõæÓöÑóÉñ ÝóÇÓúÊóÏóÇäóÊú
æóÃóäúÝóÞóÊú ãöäúåõ ÊóÑúÌöÚõº áöÃóäøó ãóÇ ÇÓúÊóÏóÇäó Ïóíúäñ
ÚóáóíúåóÇ áóÇ Úóáóì ÇáúÃóÈöº áöÃóäøóåõ áóÇ íóÕöíÑõ ÏóíúäðÇ Úóáóì
(3/634)
(æóíõäúÝöÞõ ãöäúåóÇ) ÚóÒóÇåõ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö áöáúãóÈúÓõæØö¡ áóßöäú äóÙóÑó Ýöíåö Ýöí ÇáäøóåúÑö ÈöÃóäøóåõ
áóÇ ÃóËóÑó áöÅöäúÝóÇÞöåö ÈöãóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ ÍóÊøóì áóæú ÇÓúÊóÏóÇäó
æóÃóäúÝóÞó ãöäú ÛóíúÑöåö æóæóÝøóì ãöãøóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ áóãú ÊóÓúÞõØú
ÃóíúÖðÇ. ÇåÜ. (Ýóáóæú ãóÇÊó ÇáúÃóÈõ) Ãóæú ãóäú Úóáóíúåö ÇáäøóÝóÞóÉõ
(ÈóÚúÏóåóÇ) Ãóíú ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÇáúãóÐúßõæÑóÉö (Ýóåöíó) Ãóíú
ÇáäøóÝóÞóÉõ (Ïóíúäñ) ËóÇÈöÊñ (Ýöí ÊóÑößóÊöåö Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö) ÈóÍúÑñ¡
Ëõãøó äóÞóáó Úóäú ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö ÊóÕúÍöíÍó ãóÇ íõÎóÇáöÝõåõ¡
æóäóÞóáóåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ Úóäú ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÞóÇÆöáðÇ: æóáóæú áóãú
ÊóÑúÌöÚú ÍóÊøóì ãóÇÊó áóãú ÊóÃúÎõÐúåóÇ ãöäú ÊóÑößóÊöåö åõæó
ÇáÕøóÍöíÍõ ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ¡ ÝóÊóÃóãøóáú.
æóÝöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: ÇáúãõãúÊóäöÚõ ãöäú äóÝóÞóÉö ÇáúÞóÑöíÈö
ÇáúãóÍúÑóãö íõÖúÑóÈõ æóáóÇ íõÍúÈóÓõ áöÝóæóÇÊöåóÇ ÈöãõÖöíøö ÇáÒøóãóäö
ÝóíóÓúÊóÏúÑößõ ÈöÇáÖøóÑúÈö¡ -
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáúÃóÈö ÅáøóÇ ÈöÇáúÃóãúÑö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö Úóáóíúåö áöÚõãõæãö
æöáóÇíóÉö ÇáúÞóÇÖöí¡ ÝóÅöÐóÇ ßóÇäó ÏóíúäðÇ ÚóáóíúåóÇ ÕóÇÑó ãöäú
ãóÇáöåóÇ ÝóáóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó ÇáúÅöäúÝóÇÞö ãöäúåõ Ãóæú ãöäú ãóÇáò
ÂÎóÑó¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÅÐóÇ ÃõãöÑóÊú ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö æóÃóäúÝóÞóÊú
ãöäú ãóÇáöåóÇ ÝóÅöäøóåóÇ Êóßõæäõ ãõÊóÈóÑøöÚóÉð¡ ÝóÇÛúÊóäöãú
ÊóÍúÑöíÑó åóÐóÇ ÇáúãóÞóÇãö (Þóæúáõåõ æóíõäúÝöÞó ãöäúåóÇ) ÇáúÃóæúáóì
ãöäúåõ: Ãóíú ãöãøóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ (Þóæúáõåõ áóßöäú äóÙóÑó Ýöíåö Ýöí
ÇáäøóåúÑö ÅáóÎú) ÞóÏú íõÌóÇÈõ Úóäú ÇáúÈóÍúÑö ÈöÃóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ãöäú
Þóæúáöåö æóíõäúÝöÞó ãöãøóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ ÊóÍúÞöíÞõ ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡
Ýóåõæó áöáöÇÍúÊöÑóÇÒö ÚóãøóÇ ÅÐóÇ áóãú íóÓúÊóÏöäú æóÃóäúÝóÞó ãöäú
ãóÇáöåö Ãóæú ãöäú ÕóÏóÞóÉò¡ æóáöÐóÇ ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÚúÏó
ÐößúÑö åóÐóÇ ÇáÔøóÑúØö ÞóÇáó Ýöí ÇáúãóÈúÓõæØö: Ýóáóæú ÃóäúÝóÞó
ÈóÚúÏó ÇáúÅöÐúäö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ãöäú ãóÇáöåö Ãóæú ãöäú ÕóÏóÞóÉò
ÝóáóÇ ÑõÌõæÚó áóåõ áöÚóÏóãö ÇáúÍóÇÌóÉö.
æóÍöíäóÆöÐò ÝóáóÇ ÎöáóÇÝó æóÓóÞóØó ÇáÊøóäúÙöíÑõ¡ ÃóÝóÇÏóåõ Ø.
æóÍóÇÕöáõåõ Ãóäøó ÇáúÅöäúÝóÇÞó ãöãøóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ ÛóíúÑõ ÔóÑúØò¡
áóßöäú ÞóÇáó ÇáÑøóÍúãóÊöíøõ: áóæú ÃóäúÝóÞó ãöäú ÛóíúÑöåö. ÝóÅöãøóÇ
Ãóäú íóßõæäó ãöäú ãóÇáöåö ÝóáóÇ íóÓúÊóÍöÞøõ äóÝóÞóÉð áöÛöäóÇåõ Èöåö
Ãóæú ãöäú ãóÇáö ÛóíúÑöåö Ýóåõæó ÇÓúÊöÏóÇäóÉñ æóíóÕúÏõÞõ Ãóäøóåõ
ÃóäúÝóÞó ãöãøóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ. áóßöäøó ÕóÇÍöÈó ÇáäøóåúÑö ãõæáóÚñ
ÈöÇáöÇÚúÊöÑóÇÖö Úóáóì ÃóÎöíåö Ýöí ÛóíúÑö ãóÍóáøöåö. ÇåÜ. ÞõáúÊ:
áóßöäøó åóÐóÇ ÙóÇåöÑñ ÅÐóÇ ßóÇäó ÞóÈúáó ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö¡ ÃóãøóÇ
ÈóÚúÏó Ãóäú ÇÓúÊóÏóÇäó æóÕóÇÑó ãóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ ÏóíúäðÇ Úóáóì
ÇáúãóÞúÖöíøö Úóáóíúåö Ëõãøó ÊóÕóÏøóÞó Úóáóíúåö ÈöÔóíúÁò Ýóåóáú
ÊóÓúÞõØõ äóÝóÞóÊõåõ Úóäú ÞóÑöíÈöåöº áöÃóäøóåóÇ ÊóÌöÈõ ßöÝóÇíóÉð
áöáúÍóÇÌóÉö¡ æóÞóÏú ÍóÕóáóÊú ÈöãóÇ ÕóÇÑó ãóÚóåõ ãöäú ÇáÕøóÏóÞóÉö
ÝóáóíúÓó áóåõ Ãóäú íõäúÝöÞó ãöãøóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ ÍóÊøóì íõäúÝöÞó ãóÇ
ãóÚóåõ¡ æóáöÐóÇ áóæú ÏóÝóÚó áóåõ ÇáúÞóÑöíÈõ äóÝóÞóÉó ÔóåúÑò ÞóÖóì
ÇáÔøóåúÑó æóÈóÞöíó ãóÚóåõ ÔóíúÁñ áóãú íóÞúÖö áóåõ ÈöÃõÎúÑóì ãóÇ áóãú
íõäúÝöÞú ãóÇ ÈóÞöíó¡ Ãóãú áóÇ ÊóÓúÞõØõ áößóæúäö ãóÇ ÇÓúÊóÏóÇäóåõ
ÕóÇÑó ãöáúßóåõ¡ æóáöÐóÇ áóæú ÚóÌøóáó áóåõ äóÝóÞóÉó ãõÏøóÉò ÝóãóÇÊó
ÃóÍóÏõåõãóÇ ÞóÈúáó ÊóãóÇãö ÇáúãõÏøóÉö áóÇ íõÓúÊóÑóÏøõ ÔóíúÁñ ãöäúåóÇ
ÇÊøöÝóÇÞðÇ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö.
æóäóÙöíÑõåõ ãóÇ ãóÑøó Ýöí ãóæúÊö ÇáÒøóæúÌóÉö Ãóæú ØóáóÇÞöåóÇ¡ ÝóãóÇ
ÇÓúÊóÏóÇäóåõ Ýöí Íõßúãö ÇáúãõÚóÌøóáö ÝöíãóÇ íóÙúåóÑõ¡ ÝóÍóíúËõ
ãóáóßóåõ Ýóáóåõ Ãóäú íõäúÝöÞó ãöäúåõ Ãóæú ãöäú ÇáÕøóÏóÞóÉö¡ áóßöäú
áóíúÓó áóåõ ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉõ ËóÇäöíðÇ ãóÇ áóãú íóÝúÑõÛú ÌóãöíÚõ ãóÇ
ãóÚóåõ áöÊóÊóÍóÞøóÞó ÇáúÍóÇÌóÉõ. ÝóÇáúÍóÇÕöáõ Ãóäøóåõ ÅÐóÇ
ÇÓúÊóÏóÇäó ÈöÃóãúÑö ÞóÇÖò ÕóÇÑó ãöáúßóåõº æóáöÐóÇ áóæú ãóÇÊó
ÇáúÞóÑöíÈõ ÈóÚúÏóåóÇ íõÄúÎóÐõ ãöäú ÊóÑößóÊöåö æóáóÇ íóÓúÞõØõ
ÈöÇáúãóæúÊö¡ ÝóáóÇ ÝóÑúÞó ÍöíäóÆöÐò Èóíúäó Ãóäú íõäúÝöÞó ãöäúåõ Ãóæú
ãöãøóÇ ãóáóßóåõ ÈóÚúÏó ÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÈöÕóÏóÞóÉò Ãóæú ÛóíúÑöåóÇ¡
åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöÝóåúãöí ÇáúÞóÇÕöÑö ÝóÊóÃóãøóáúåõ.
(Þóæúáõåõ Ãóæú ãóäú Úóáóíúåö ÇáäøóÝóÞóÉõ) Ãóíú ãöäú ÈóÞöíøóÉö
ÇáúÃóÞóÇÑöÈö ÝóÇáúÃóÈõ ÛóíúÑõ ÞóíúÏò (Þóæúáõåõ Ïóíúäñ ËóÇÈöÊñ Ýöí
ÊóÑößóÊöåö) ÝóáöáúÃõãøö Ãóäú ÊóÃúÎõÐóåóÇ ãöäú ÊóÑößóÊöåö ÐóÎöíÑóÉñ
(Þóæúáõåõ ÝóÊóÃóãøóáú) Ãóíú ÚöäúÏó ÇáúÝóÊúæóì ãóÇ åõæó ÇáúÃóæúáóì
ãöäú åóÐóíúäö ÇáúÞóæúáóíúäö ÇáúãõÕóÍøóÍóíúäö. ÞõáúÊ: áóßöäú äõÞöáó
ÇáËøóÇäöí Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö Úóäú ÇáúÎóÕøóÇÝö ÇáúÃóæøóáó Úóäú
ÇáúÃóÕúáö. ÞóÇáó ÇáúÎóíúÑõ ÇáÑøóãúáöíøõ: æóÃóäúÊó Úóáóì Úöáúãò
ÈöÃóäøó ÊóÕúÍöíÍó ÇáúÎóÕøóÇÝö áóÇ íõÕóÇÏöãõ ÊóÕúÍöíÍó ÇáúÃóÕúáö ãóÚó
ãóÇ Ýöíåö ãöäú ÇáúÅöÖúÑóÇÑö ÈöÇáäøöÓóÇÁö¡ ÝóíóäúÈóÛöí Ãóäú íõÚóæøóáó
Úóáóíúåö. ÇåÜ Ãóíú Úóáóì ãóÇ Ýöí ÇáúÃóÕúáö áöáúÅöãóÇãö ãõÍóãøóÏò.
æóÝöí ÔóÑúÍö ÇáúãóÞúÏöÓöíøó: æóáóæú ãóÇÊó ãóäú Úóáóíúåö ÇáäøóÝóÞóÉõ
ÇáúãõÓúÊóÏóÇäóÉõ ÈöÅöÐúäò áóãú ÊóÓúÞõØú Ýöí ÇáÕøóÍöíÍö ÝóÊõÄúÎóÐõ
ãöäú ÊóÑößóÊöåö æóÅöäú ÕóÍøóÍó Ýöí ÇáúÎõáóÇÕóÉö ÎöáóÇÝóåõ. ÇåÜ.
æóæóÝøóÞó Ø Èóíúäó ÇáúÞóæúáóíúäö ÈöãóÇ áóÇ íóÙúåóÑõ¡ æóÚóÒóÇ ãóÇ Ýöí
ÇáúãóÊúäö Åáóì ÇáúßóäúÒö æóÇáúæöÞóÇíóÉö æóÇáúÅöíÖóÇÍö ãóÚó Ãóäøóåõ
ÛóíúÑõ ÇáúæóÇÞöÚö¡ ÝóÅöäøó ãóÓúÃóáóÉó ÇáúãóæúÊö ãöãøóÇ ÒóÇÏóåóÇ
ÇáúãõÕóäøöÝõ Úóáóì ÇáúãõÊõæäö ÊóÈóÚðÇ áöÔóíúÎöåö ÕóÇÍöÈö ÇáúÈóÍúÑö
ÝóÇÝúåóãú.
(Þóæúáõåõ æóÝöí ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÅáóÎú) ÊóÈöÚó Ýöí ÇáäøóÞúáö ÚóäúåóÇ
ÕóÇÍöÈó ÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö. æóÇóáøóÐöí ÑóÃóíúÊõåõ Ýöí
ÇáúÈóÏóÇÆöÚö ÚóßúÓõ Ðóáößó¡ ÝóÅöäøóåõ ÞóÇáó æóíõÍúÈóÓõ Ýöí äóÝóÞóÉö
ÇáúÃóÞóÇÑöÈö ßóÇáÒøóæúÌóÇÊö¡ ÃóãøóÇ ÛóíúÑõ ÇáúÃóÈö ÝóáóÇ Ôóßøó
Ýöíåö¡ æóÃóãøóÇ ÇáúÃóÈõ ÝóáöÃóäøó Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉö ÖóÑõæÑóÉó
(3/635)
æóÞóíøóÏóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö ÈóÍúËðÇ ÈöãóÇ
ÝóæúÞó ÇáÔøóåúÑö áöÚóÏóãö ÓõÞõæØö ãóÇ Ïõæäóåõ ßóãóÇ ãóÑøó¡ æóáóÇ
íóÕöÍøõ ÇáúÃóãúÑõ ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö áöíóÑúÌöÚó Úóáóíúåö ÈóÚúÏó
ÈõáõæÛöåö.
(æó) ÊóÌöÈõ ÇáäøóÝóÞóÉõ ÈöÃóäúæóÇÚöåóÇ (áöãóãúáõæßöåö) ãóäúÝóÚóÉð¡
æóÅöäú áóãú íóãúáößúåõ ÑóÞóÈóÉð ßóãõæÕðì ÈöÎöÏúãóÊöåö. æóÝöí
ÇáúÞõäúíóÉö: äóÝóÞóÉõ ÇáúãóÈöíÚö Úóáóì ÇáúÈóÇÆöÚö ãóÇ ÏóÇãó Ýöí
íóÏöåö¡ åõæó ÇáÕøóÍöíÍõ. æóÇÓúÊóÔúßóáóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈöÃóäøóåõ áóÇ
ãöáúßó áóåõ ÑóÞóÈóÉð æóáóÇ ãóäúÝóÚóÉð¡ ÝóíóäúÈóÛöí Ãóäú ÊóáúÒóãó
ÇáúãõÔúÊóÑöíó
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÏóÝúÚö ÇáúåóáóÇßö Úóäú ÇáúæóáóÏö æóáöÃóäøóåóÇ ÊóÓúÞõØõ ÈöãõÖöíøö
ÇáÒøóãóÇäö¡ Ýóáóæú áóãú íõÍúÈóÓú ÓóÞóØó ÍóÞøõ ÇáúæóáóÏö ÑóÃúÓðÇ
ÝóßóÇäó Ýöí ÍóÈúÓöåö ÏóÝúÚõ ÇáúåóáóÇßö æóÇÓúÊöÏúÑóÇßõ ÇáúÍóÞøö Úóäú
ÇáúÝóæóÇÊöº áöÃóäøó ÍóÈúÓóåõ íóÍúãöáõåõ Úóáóì ÇáúÃóÏóÇÁö¡ æóåóÐóÇ
áóãú íõæÌóÏú Ýöí ÓóÇÆöÑö Ïõíõæäö ÇáúæóáóÏöº áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÝõæÊõ¡
æóáöåóÐóÇ ÞóÇáó ÃóÕúÍóÇÈõäóÇ: Åäøó ÇáúãõãúÊóäöÚó ãöäú ÇáúÞóÓúãö
íõÖúÑóÈõ æóáóÇ íõÍúÈóÓõ¡ ÈöÎöáóÇÝö ÓóÇÆöÑö ÇáúÍõÞõæÞöº áöÃóäøóåõ áóÇ
íõãúßöäõ ÇÓúÊöÏúÑóÇßõ åóÐóÇ ÇáúÍóÞøö ÈöÇáúÍóÈúÓöº áöÃóäøóåõ íóÝõæÊõ
ÈöãõÖöíøö ÇáÒøóãóÇäö ÝóíõÓúÊóÏúÑóßõ ÈöÇáÖøóÑúÈö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÓóÇÆöÑö
ÇáúÍõÞõæÞö.
ÇåÜ ãõáóÎøóÕðÇ. æóÈöåö Úõáöãó Ãóäøó ãóÇ ÐóßóÑóåõ åõæó Íõßúãõ
ÇáúãõãúÊóäöÚö Úóäú ÇáúÞóÓúãö Èóíúäó ÇáÒøóæúÌóÇÊö¡ æóÞóÏøóãúäóÇ Úóäú
ÇáÐøóÎöíÑóÉö áóÇ íõÍúÈóÓõ æóÇáöÏñ æóÅöäú ÚóáóÇ Ýöí Ïóíúäö æóáóÏöåö
æóÅöäú ÓóÝóáó ÅáøóÇ Ýöí ÇáäøóÝóÞóÉöº áöÃóäøó Ýöíåö ÅÊúáóÇÝó
ÇáÕøóÛöíÑö æóÓóíóÃúÊöí Ýöí ÝóÕúáö ÇáúÍóÈúÓö ÇáÊøóÕúÑöíÍõ ÈöÐóáößó.
æóÝöí ÇáúßóäúÒö: áóÇ íõÍúÈóÓõ Ýöí Ïóíúäö æóáóÏöåö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÃóÈóì
Úóäú ÇáúÅöäúÝóÇÞö Úóáóíúåö¡ æóÐóßóÑó ÇáúãõÕóäøöÝõ åõäóÇ ãöËúáóåõ
æóÚóáóì åóÐóÇ ÝóáóÇ íóÕöÍøõ Ãóäú íõÞóÇáó Åäøóåõ íõãúßöäõ Ãóäú
íóÓúÊóÏöíäó ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí ÝóáóÇ íóáúÒóãõ ÇáúãóÍúÐõæÑõº áöÃóäøó
ÇáúßóáóÇãó Ýöí ÇáúãõãúÊóäöÚö ãöäú ÇáúÅöäúÝóÇÞö æóåõæó ÔóÇãöáñ
áöáúÅöäúÝóÇÞö ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÝóÍõÈöÓó áöíõäúÝöÞó ãöäú ãóÇáöåö
Ãóæú áöíóÓúÊóÏöíäó ÝóÇÝúåóãú. æóÞóæúáõ ÇáúÈóÏóÇÆöÚö: Ýóáóæú áóãú
íõÍúÈóÓú ÓóÞóØó ÍóÞøõ ÇáúæóáóÏö ÑóÃúÓðÇ Ãóíú ßõáøõåõ¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ
ÅÐóÇ ÍõÈöÓó ÝóÅöäøóåõ ÅäøóãóÇ íóÓúÞõØõ ÍóÞøõåõ Ýöí ãõÏøóÉö ÇáúÍóÈúÓö
ÝóÞóØú. æóÝöí åóÐóÇ Ïóáöíáñ Úóáóì Ãóäøó ÇáÕøóÛöíÑó áóíúÓó Ýöí Íõßúãö
ÇáÒøóæúÌóÉö ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ ãóÑøó Úóäú ÇáÒøóíúáóÚöíøö: áóæú ßóÇäó Ýöí
ÍõßúãöåóÇ áóßóÇäó íõãúßöäõ ÇáúÞóÇÖöí Ãóäú íóÞúÖöíó Úóáóíúåö
ÈöÇáäøóÝóÞóÉö ÝóáóÇ íóÓúÞõØõ ãöäúåóÇ ÔóíúÁñ ßóÓóÇÆöÑö Ïõíõæäö
ÇáÕøóÛöíÑö.
(Þóæúáõåõ æóÞóíøóÏóåõ) Ãóíú ÞóíøóÏó ÚóÏóãó ÇáúÍóÈúÓö Ýöí äóÝóÞóÉö
ÇáúÞóÑöíÈö¡ æóåóÐóÇ ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáäøóÞúáö ÇáúÎóØóÃö¡ ÃóãøóÇ
Úóáóì ÇáÕøóæóÇÈö ÇáøóÐöí äóÞóáúäóÇåõ ÝóáóÇ ÊóÞúíöíÏó Ëõãøó Þóæúáõåõ
ÈöãóÇ ÝóæúÞó ÇáÔøóåúÑö ÍóÞøõåõ ßóãóÇ Ýöí Ø Ãóäú íõÞóÇáó ÈöÇáÔøóåúÑö
ÝóãóÇ ÝóæúÞóåõº áöÃóäøó ÇáøóÐöí áóÇ íóÓúÞõØõ åõæó ÇáúÞóáöíáõ æóåõæó
ãóÇ Ïõæäó ÔóåúÑò ßóãóÇ ãóÑøó (Þóæúáõåõ æóáóÇ íóÕöÍøõ ÇáúÃóãúÑõ
ÅáóÎú) Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ: ÇãúÑóÃóÉñ áóåóÇ ÇÈúäñ ÕóÛöíÑñ áóÇ
ãóÇáó áóåõ æóáóÇ áöáúãóÑúÃóÉö ÝóÇÓúÊóÏóÇäóÊú æóÃóäúÝóÞóÊú Úóáóì
ÇáÕøóÛöíÑö ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí ÝóÈóáóÛó áóÇ ÊóÑúÌöÚõ Úóáóíúåö
ÈöÐóáößó. ÇåÜ Ãóíú ÃóãóÑóåóÇ ÇáúÞóÇÖöí ÈöÃóäú ÊóÓúÊóÏöíäó æóÊóÑúÌöÚó
Úóáóíúåö ÈóÚúÏó ÈõáõæÛöåö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúãöäóÍö: ÝóÞóÏú ÃóÝóÇÏó Ãóäøóåõ íóãúáößõ ÇáúÃóãúÑó
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó áöáÕøóÛöíÑö ãóÇáñ Ãóæú ßóÇäó
åõäóÇßó ãóäú ÊóÌöÈõ äóÝóÞóÊõåõ Úóáóíúåö (Þóæúáõåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ) Ãóíú
Úóáóì Çáúãóæúáóì æóáóæú ÝóÞöíÑðÇ ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ.
[ãóØúáóÈñ Ýöí äóÝóÞóÉö Çáúãóãúáõæßö]
ö (Þóæúáõåõ áöãóãúáõæßöåö) Ãóíú ÈöÞóÏúÑö ßöÝóÇíóÊöåö ãöäú ÛóÇáöÈö
ÞõæÊö ÇáúÈóáóÏö æóÅöÏóÇãöåö¡ æóßóÐóÇ ÇáúßõÓúæóÉõ æóáóÇ íóÌõæÒõ
ÇáöÇÞúÊöÕóÇÑõ ÝöíåóÇ Úóáóì ÓóÊúÑö ÇáúÚóæúÑóÉö¡ æóáóÇ íóáúÒóãõ
ÇáÓøóíøöÏó Åäú ÊóäóÚøóãó Úóáóì Ãóäú íóÏúÝóÚó áóåõ ãöËúáóåõ Èóáú
íõÓúÊóÍóÈøõ¡ æóáóæú ÞóÊøóÑó Úóáóì äóÝúÓöåö ÔõÍøðÇ Ãóæú ÑöíóÇÖóÉð
áóÒöãóåõ ÇáúÛóÇáöÈõ Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö¡ æóíõÓúÊóÍóÈøõ ÇáÊøóÓúæöíóÉõ
Èóíúäó ÚóÈöíÏöåö æóÌóæóÇÑöíåö Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö¡ æóíóÒöíÏõ ÌóÇÑöíóÉó
ÇáöÇÓúÊöãúÊóÇÚö Ýöí ÇáúßõÓúæóÉö áöáúÚõÑúÝö¡ æóÚóáóíúåö ÔöÑóÇÁõ ãóÇÁö
ÇáØøóåóÇÑóÉö áóåõãú æóíóäúÈóÛöí Ãóäú íõÌúáöÓóåõ áöíóÃúßõáó ãóÚóåõ Ø
ãõáóÎøóÕðÇ Úóäú ÇáúåöäúÏöíøóÉö (Þóæúáõåõ ãóäúÝóÚóÉð) ÊóãúíöíÒñ
ãõÍóæøóáñ Úóäú äóÇÆöÈö ÇáúÝóÇÚöáö¡ æóÎóÑóÌó Èöåö ãóÇáößñ
áöãóäóÇÝöÚöåö¡ æóÏóÎóáó Ýöíåö ÇáúãõÏóÈøóÑõ æóÃõãøõ ÇáúæóáóÏö
ÝóÅöäøóåõãóÇ ßóÇáúÞöäøö æóáóæú áóåõ ßóÈöíÑðÇ ÐóßóÑðÇ ÕóÍöíÍðÇ æóáóæú
áóåõ ÃóÈñ ÍóÇÖöÑñ æóáóæú ÃóãóÉð ãõÊóÒóæøöÌóÉð ãóÇ áóãú íõÈóæøöÆúåóÇ
ãóäúÒöáó ÇáÒøóæúÌö ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ ßóãõæÕðì
ÈöÎöÏúãóÊöåö) ÅáøóÇ ÅÐóÇ ãóÑöÖó ãóÑóÖðÇ íóãúäóÚõåõ ãöäú ÇáúÎöÏúãóÉö
Ãóæú ßóÇäó ÕóÛöíÑðÇ áóÇ íóÞúÏöÑõ Úóáóì ÇáúÎöÏúãóÉö ÝóäóÝóÞóÊõåõ
Úóáóì ÇáúãõæÕóì áóåõ ÈöÇáÑøóÞóÈóÉö ÍóÊøóì íóÕöÍøó æóíóÈúáõÛó
ÇáúÎöÏúãóÉó äóåúÑñ (Þóæúáõåõ åõæó ÇáÕøóÍöíÍõ) æóÞöíáó íóÑúÝóÚõ
ÇáúÈóÇÆöÚõ ÇáúÃóãúÑó Åáóì ÇáúÍóÇßöãö ÝóíóÃúÐóäõ áóåõ Ýöí ÈóíúÚöåö
Ãóæú ÅÌóÇÑóÊöåö ÞõäúíóÉñ¡ æóÝöíåóÇ Ãóäøó äóÝóÞóÉó ÇáúãóÈöíÚö
ÈöÔóÑúØö ÇáúÎöíóÇÑö Úóáóì ãóäú áóåõ Çáúãöáúßõ Ýöí ÇáúÚóÈúÏö æóÞúÊó
ÇáúæõÌõæÈö¡ æóÞöíáó Úóáóì ÇáúÈóÇÆöÚö¡ æóÞöíáó íóÓúÊóÏöíäõ ÝóíóÑúÌöÚõ
Úóáóì ãóäú íóÕöíÑõ áóåõ Çáúãöáúßõ ßóÕóÏóÞóÉö ÇáúÝöØúÑö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ ÝóíóäúÈóÛöí Ãóäú ÊóáúÒóãó ÇáúãõÔúÊóÑöíó) .
ÊóÊöãøóÉõ ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúÈóÍúÑö åóßóÐóÇ æóÊóßõæäõ ÊóÇÈöÚóÉð áöáúãöáúßö
ßóÇáúãóÑúåõæäö ßóãóÇ ÈóÍóËóåõ
(3/636)
(ÝóÅöäú ÇãúÊóäóÚó Ýóåöíó Ýöí ßóÓúÈöåö)
Åäú ÞóÏóÑó ÈöÃóäú ßóÇäó ÕóÍöíÍðÇ¡ æóáóæú ÛóíúÑó ÚóÇÑöÝò ÈöÕöäóÇÚóÉò
ÝóíõÄúÌöÑõ äóÝúÓóåõ ßóãõÚöíäö ÇáúÈöäóÇÁö ÈóÍúÑñ (æóÅöáøóÇ)
ßóßóæúäöåö ÒóãöäðÇ Ãóæú ÌóÇÑöíóÉð (áóÇ) íõÄúÌóÑõ ãöËúáõåóÇ (ÃóãóÑóåõ
ÇáúÞóÇÖöí ÈöÈóíúÚöåö) æóÞóÇáóÇ íóÈöíÚõåõ ÇáúÞóÇÖöí æóÈöåö íõÝúÊóì
(Åäú ãóÍóáøðÇ áóåõ) æóÅöáøóÇ ßóãõÏóÈøóÑò æóÃõãøö æóáóÏò ÃõáúÒöãó
ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö áóÇ ÛóíúÑõ. (ÚóÈúÏñ áóÇ íõäúÝöÞõ Úóáóíúåö ãóæúáóÇåõ
Ãóßóáó) Ãóæú ÃóÎóÐó ãöäú ãóÇáö ãóæúáóÇåõ (ÞóÏúÑó ßöÝóÇíóÊöåö ÈöáóÇ
ÑöÖóÇåõ ÚóÇÌöÒðÇ Úóäú ÇáúßóÓúÈö) Ãóæú áóãú íóÃúÐóäú áóåõ Ýöíåö
(æóÅöáøóÇ áóÇ) íóÃúßõáõ¡ ßóãóÇ áóæú ÞóÊøóÑó Úóáóíúåö ãóæúáóÇåõ áóÇ
íóÃúßõáõ ãöäúåõ Èóáú íóßúÊóÓöÈõ Åäú ÞóÏóÑó ãõÌúÊóÈðì. æóÝöíåö:
ÊóäóÇÒóÚóÇ Ýöí ÚóÈúÏò Ãóæú ÏóÇÈøóÉò Ýöí ÃóíúÏöíåöãóÇ íõÌúÈóÑóÇäö
Úóáóì äóÝóÞóÊöåö.
(äóÝóÞóÉó ÇáúÚóÈúÏö ÇáúãóÛúÕõæÈö Úóáóì ÇáúÛóÇÕöÈö Åáóì Ãóäú
íóÑõÏøóåõ Åáóì ãóÇáößöåö¡ ÝóÅöäú ØóáóÈó) ÇáúÛóÇÕöÈõ (ãöäú ÇáúÞóÇÖöí
ÇáúÃóãúÑó ÈöÇáäøóÝóÞóÉö Ãóæú ÇáúÈóíúÚö áóÇ íõÌöíÈõåõ) º áöÃóäøóåõ
ãóÖúãõæäñ Úóáóíúåö (æó) áóßöäú (Åäú ÎóÇÝó) ÇáúÞóÇÖöí (Úóáóì
ÇáúÚóÈúÏö ÇáÖøóíóÇÚó ÈóÇÚóåõ ÇáúÞóÇÖöí áóÇ ÇáúÛóÇÕöÈõ æóÃóãúÓóßó)
ÇáúÞóÇÖöí (Ëóãóäóåõ áöãóÇáößöåö æóØóáóÈó ÇáúãõæÏöÚõ) Ãóæú ÂÎöÐõ
ÇáúÂÈöÞö Ãóæú ÃóÍóÏõ ÔóÑöíßóíú ÚóÈúÏò ÛóÇÈó ÃóÍóÏõåõãóÇ (ãöäú
ÇáúÞóÇÖöí ÇáúÃóãúÑó ÈöÇáäøóÝóÞóÉö Úóáóì ÚóÈúÏö ÇáúæóÏöíÚóÉö)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÈóÚúÖõåõãú ßóãóÇ Ýöí ÇáúÞõäúíóÉö ÃóíúÖðÇ. ÇåÜ æóãöËúáõåõ Ýöí
ÇáäøóåúÑö: æóÇáúÌóæóÇÈõ Ãóäøó ÇáúãóÈöíÚó ÈóÇÞò Ýöí ÖóãóÇäö
ÇáúÈóÇÆöÚö æóÇÌöÈñ ÊóÓúáöíãõåõ ßóÇáúãóÛúÕõæÈö äóÝóÞóÊõåõ Úóáóì
ÇáúÛóÇÕöÈö æóáóÇ ãöáúßó áóåõ Ýöíåö ÑóÞóÈóÉð æóáóÇ ãóäúÝóÚóÉð
æóáöÃóäøóåõ ÞóÈúáó ÇáúÞóÈúÖö ÈöÝóÑúÖö ÇáúÚóæúÏö Åáóì ãöáúßöåö ÅÐóÇ
åóáóßó æóáöÐóÇ íóÓúÞõØõ Ëóãóäõåõ ÑóÍúãóÊöíøñ (Þóæúáõåõ ßóãõÚöíäö
ÇáúÈöäóÇÁö) åõæó ãóäú íóÚúÌöäõ áóåõ ÇáØøöíäó æóíõäóÇæöáõåõ ãóÇ
íóÈúäöí Èöåö¡ æóåõæó ÊóãúËöíáñ áöáÕøóÍöíÍö ÛóíúÑö ÇáúÚóÇÑöÝö
ÈöÕöäóÇÚóÉò (Þóæúáõåõ æóÅöáøóÇ) Ãóíú Åäú áóãú íóßõäú áóåõ ßóÓúÈñ
(Þóæúáõåõ Ãóæú ÌóÇÑöíóÉð áóÇ íõÄúÌóÑõ ãöËúáõåóÇ) ÈöÃóäú ßóÇäóÊú
ÍóÓúäóÇÁó íóÎúÔóì ÚóáóíúåóÇ ÇáúÝöÊúäóÉó æóÇáúÍóÇáõ ÃóäøóåóÇ
ÚóÇÌöÒóÉñ Úóäú ÇáúßóÓúÈö¡ ÍóÊøóì áóæú ßóÇäóÊú ÇáúÃóãóÉõ ÞóÇÏöÑóÉð
Úóáóíúåö æóãóÚúÑõæÝóÉð ÈöÐóáößó ÈöÃóäú ßóÇäóÊú ÎóÈøóÇÒóÉð Ãóæú
ÛóÓøóÇáóÉð ÊõÄúãóÑõ Èöåö ÃóíúÖðÇ åóßóÐóÇ ÞóÇáó ÇáúÅöãóÇãõ ÃóÈõæ
ÈóßúÑò ÇáúÈóáúÎöíø æóÃóÈõæ ÅöÓúÍóÇÞó ÇáúÝóÞöíåõ ÇáúÍóÇÝöÙõ
åöäúÏöíøóÉñ. ÞóÇáó Ýöí ÇáÔøõÑõäúÈõáóÇáöíøóÉö: ÝóÚõáöãó Ãóäøó
ÇáúÃõäõæËóÉó åõäóÇ áóíúÓóÊú ÃóãóÇÑóÉó ÇáúÚóÌúÒö ÈöÎöáóÇÝöåóÇ Ýöí
Ðóæöí ÇáúÃóÑúÍóÇãö. ÇåÜ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí Ø. æóÞóÏøóãúäóÇ åõäóÇßó Úóäú
ÇáÑøóãúáöíøö Ãóäøó ÇáúÈöäúÊó áóæú ßóÇäó áóåóÇ ßóÓúÈñ áóÇ ÊóáúÒóãõ
äóÝóÞóÊõåóÇ ÇáúÃóÈó (Þóæúáõåõ ÃóãóÑóåõ ÇáúÞóÇÖöí) æóÅöäú ÇãúÊóäóÚó
ÍóÈóÓóåõ ßóãóÇ Ýöí ÇáÏøõÑøö ÇáúãõäúÊóÞóì. ÞõáúÊ: Ýóáóæú ßóÇäó
ÇáÓøóíøöÏõ ÛóÇÆöÈðÇ åóáú íóÈöíÚõåõ ÇáúÞóÇÖöí¿ ÇáÙøóÇåöÑõ äóÚóãú
ßóãóÇ íóÃúÊöí Ýöí ÇáúÚóÈúÏö ÇáúæóÏöíÚóÉö¡ æóÊóÞóÏøóãó Ãóäøóåõ áóÇ
íóÝúÑöÖõ áóåõ ÇáúÞóÇÖöí Ýöí ãóÇáö ÓóíøöÏöåö ÇáúÛóÇÆöÈö ÈöÎöáóÇÝö
ÇáÒøóæúÌóÉö æóÞóÑóÇÈóÉö ÇáúæöáóÇÏö (Þóæúáõåõ æóÞóÇáóÇ íóÈöíÚõåõ
ÇáúÞóÇÖöí) º áöÃóäøóåõãóÇ íóÑóíóÇäö ÌóæóÇÒó ÇáúÈóíúÚö Úóáóì ÇáúÍõÑøö
áöÃóÌúáö ÍóÞøö ÇáúÛóíúÑö æóÓóíóÃúÊöí Ýöí ÇáúÍóÌúÑö Ãóäøó ÇáúÝóÊúæóì
Úóáóíúåö¡ ÝóÃóãøóÇ ÇáúÅöãóÇãõ ÝóÅöäøóåõ áóÇ íóÑóì Ðóáößó æóáóßöäú
íóÍúÈöÓõåõ äóåúÑñ (Þóæúáõåõ ÃõáúÒöãó ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö) ÝóÅöäú ÛóÇÈó
æóáóÇ ãóÇáó áóåõ ÍóÇÖöÑñ ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó íóÃúãõÑõåõ
ÈöÇáöÇÓúÊöÏóÇäóÉö Úóáóì ÓóíøöÏöåö ÅÍúíóÇÁð áöãõåúÌóÊöåö æóíõÍúÊóãóáõ
Ãóäú ÊóáúÒóãó äóÝóÞóÊõåõ Úóáóì ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö ßóÇáúãõÚúÊóÞö
ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ Ãóæú ÃóÎóÐó) Ãóíú ËóæúÈðÇ íóßúÊóÓöí Èöåö Ãóãú ÏóÑóÇåöãó
íóÔúÊóÑöí ÈöåóÇ (Þóæúáõåõ æóÅöáøóÇ) Ãóíú Åäú áóãú íóßõäú ÚóÇÌöÒðÇ
Úóäú ÇáúßóÓúÈö æóÃóÐöäó áóåõ Ýöíåö (Þóæúáõåõ ßóãóÇ áóæú ÞóÊøóÑó)
Ãóíú ÖóíøóÞó (Þóæúáõåõ áóÇ íóÃúßõáõ ãöäúåõ) Ãóíú ãöäú ãóÇáö
ãóæúáóÇåõ (Þóæúáõåõ íõÌúÈóÑóÇäö Úóáóì äóÝóÞóÊöåö) æóßóÐóÇ æóáóÏõ
ÃóãóÉò ãõÔúÊóÑóßóÉò ÇÏøóÚóÇåõ ÇáÔøóÑöíßóÇäö¡ æóÚóáóíúåö ÅÐóÇ ßóÈõÑó
äóÝóÞóÉõ ßõáøö æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ Ø Úóäú ÇáúåöäúÏöíøóÉö¡ æóáóæú
ÃóËúÈóÊó ÃóÍóÏõåõãóÇ ÇáúÍóÞøó áóåõ áóãú íóÑúÌöÚú Úóáóíúåö ÇáúÂÎóÑõ
áöÊóÈóÑøõÚöåö ÍóíúËõ ÊóÚóÑøóÖó áöãóÇáö ÛóíúÑöåö Ãóæú áöæõÌõæÈöåö
Úóáóíúåö ÑóÍúãóÊöíøñ.
(Þóæúáõåõº áöÃóäøóåõ ãóÖúãõæäñ Úóáóíúåö) ÝóÅöäøóåõ áóæú ÊóÚóíøóÈó
ÚöäúÏóåõ Ãóæú åóáóßó íóÖúãóäõ áöáúãóÇáößö Åáóì Ãóäú íóÑõÏøóåõ
Úóáóíúåö æóÇáÑøóÏøõ æóÇÌöÈñ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÇáúãóÇáößõ ÛóÇÆöÈðÇ ÝóãóÇ
ÈóÞöíó ÚöäúÏó ÇáúÛóÇÕöÈö Ýóåõæó ãõÊóÈóÑøöÚñ ÈöãóÇ íõäúÝöÞõåõ
(Þóæúáõåõ æóáóßöäú Åäú ÎóÇÝó ÅáóÎú) ÈöÃóäú ÎóÇÝó åóÑóÈóåõ
ÈöÇáúÚóÈúÏö Ãóæú äóÍúæóåõ (Þóæúáõåõ Ãóæú ÂÎöÐõ ÇáúÂÈöÞö) ãóÇ ßóÇäó
íóäúÈóÛöí ÐößúÑõåõ Úóáóì åóÐóÇ ÇáúæóÌúåöº áöÃóäøó Ðóáößó ÈóÍúËñ
áöÕóÇÍöÈö ÇáäøóåúÑö ÍóíúËõ ÞóÇáó æóäóÞóáõæÇ Ýöí ÂÎöÐö ÇáúÂÈöÞö ÅÐóÇ
ØóáóÈó ãöäú ÇáúÞóÇÖöí Ðóáößó ÝóÅöäú ÑóÃóì ÇáúÅöäúÝóÇÞó ÃóÕúáóÍó¡
ÃóãóÑóåõ æóÅöäú ÎóÇÝó Ãóäú ÊóÃúßõáóåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ¡ ÃóãóÑóåõ
ÈöÇáúÈóíúÚö ÝóíõÞóÇáõ: Åäøó ÃóãúÑóåõ ÈöÇáúÅöÌóÇÑóÉö ÃóÕúáóÍõ Ýóáóãú
áóãú íóÐúßõÑõæåõ. ÇåÜ ÝóÇáúãóäúÞõæáõ Ýöí Íõßúãöåö ãõÎóÇáöÝñ
áöáúãõæÏóÚö æóÇáúãõÔúÊóÑóßö Úóáóì Ãóäøó ÇáÑøóãúáöíøó æóÛóíúÑóåõ
ÃóÌóÇÈó ÈöÃóäøó ÇáúÂÈöÞó íõÎúÔóì Úóáóíúåö ÇáúÅöÈóÇÞõ ËóÇäöíðÇ
ÝóÇáúÛóÇáöÈõ ÇäúÊöÝóÇÁõ ÃóÕúáóÍöíøóÉö ÅÌóÇÑóÊöåö áöáúÛóíúÑö ÝóáöÐóÇ
ÓóßóÊõæÇ Úóäúåõ Ëõãøó ÈóÍóËó ÇáÑøóãúáöíøõ Ãóäøó ÇáúÍõßúãó ÏóÇÆöÑñ
ãóÚó ÇáúÃóÕúáóÍöíøóÉö ÍóÊøóì Ýöí ÇáúãõæÏóÚö áóæú ßóÇäó ÇáúÃóÕúáóÍõ
ÇáúÅöäúÝóÇÞó Úóáóíúåö ÃóãóÑóåõ Èöåö ÝóáóÇ ÝóÑúÞó ÈóíúäóåõãóÇ
ÊóÃóãøóáú. ÇåÜ ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóßóÐóáößó Ãóíú ßóÇáúÚóÈúÏö
ÇáúÂÈöÞö ÅÐóÇ æóÌóÏó ÏóÇÈøóÉð ÖóÇáøóÉð Ýöí ÇáúãöÕúÑö Ãóæú Ýöí ÛóíúÑö
ÇáúãöÕúÑö (Þóæúáõåõ Ãóæú ÃóÍóÏõ ÔóÑöíßóíú ÚóÈúÏò ÅáóÎú) Ãóíú
ÝóíóÑúÝóÚõ ÇáÔøóÑöíßõ ÇáúÃóãúÑó Åáóì ÇáúÞóÇÖöí
(3/637)
æóäóÍúæöåóÇ (áóÇ íõÌöíÈõåõ) áöÆóáøóÇ
ÊóÃúßõáóåõ ÇáäøóÝóÞóÉõ (Èóáú íõÄúÌöÑõåõ æóíõäúÝöÞõ ãöäúåõ Ãóæú
íóÈöíÚõåõ æóíóÍúÝóÙõ Ëóãóäóåõ áöãóæúáóÇåõ) ÏóÝúÚðÇ áöáÖøóÑóÑö¡
æóÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÂÌöÑö æóÇáÑøóÇåöäö æóÇáúãõÓúÊóÚöíÑö. æóÃóãøóÇ
ßõÓúæóÊõåõ ÝóÚóáóì ÇáúãõÚöíÑö¡ æóÊóÓúÞõØõ ÈöÚöÊúÞöåö æóáóæú ÒóãöäðÇ¡
æóÊóáúÒóãõ ÈóíúÊó ÇáúãóÇáö ÎõáóÇÕóÉñ. (ÏóÇÈøóÉñ ãõÔúÊóÑóßóÉñ Èóíúäó
ÇËúäóíúäö ÇãúÊóäóÚó ÃóÍóÏõåõãóÇ ãöäú ÇáúÅöäúÝóÇÞö ÃóÌúÈóÑóåõ
ÇáúÞóÇÖöí) áöÆóáøóÇ íóÊóÖóÑøóÑó ÔóÑöíßõåõ ÌóæúåóÑóÉñ. æóÝöíåóÇ
(æóíõÄúãóÑõ) ÅãøóÇ ÈöÇáúÈóíúÚö æóÅöãøóÇ (ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö Úóáóì
ÈóåóÇÆöãöåö ÏöíóÇäóÉð áóÇ ÞóÖóÇÁð Úóáóì) ÙóÇåöÑö (ÇáúãóÐúåóÈö)
áöáäøóåúíö Úóäú ÊóÚúÐöíÈö ÇáúÍóíóæóÇäö æóÅöÖóÇÚóÉö ÇáúãóÇáö. æóÚóäú
ÇáËøóÇäöí íõÌúÈóÑõ æóÑóÌøóÍóåõ ÇáØøóÍóÇæöíøõ æóÇáúßóãóÇáõ¡ æóÈöåö
ÞóÇáóÊú ÇáúÃóÆöãøóÉõ ÇáËøóáóÇËóÉõ. æóáóÇ íõÌúÈóÑõ Ýöí ÛóíúÑö
ÇáúÍóíóæóÇäö æóÅöäú ßóÑöåó ÊóÖúíöíÚó ÇáúãóÇáö ãóÇ áóãú íóßõäú áóåõ
ÔöÑúßñ ßóãóÇ ãóÑøó. ÞõáúÊ: æóÝöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö: æóÅöäú ßóÇäó
ÇáúÚóÈúÏõ ãõÔúÊóÑóßðÇ ÝóÇãúÊóäóÚó ÃóÍóÏõåõãóÇ ÃóäúÝóÞó ÇáËøóÇäöí
æóÑóÌóÚó Úóáóíúåö.
æóäóÞóáó ÇáúãõÕóäøöÝõ ÊóÈóÚðÇ áöáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÎõáóÇÕóÉö: ÃóäúÝóÞó
ÇáÔøóÑöíßõ Úóáóì ÇáúÚóÈúÏö Ýöí ÛóíúÈóÉö ÔóÑöíßöåö ÈöáóÇ ÅÐúäö
ÇáÔøóÑöíßö Ãóæú ÇáúÞóÇÖöí
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóíõÞöíãõ ÇáúÈóíøöäóÉó Úóáóì Ðóáößó æóÇáúÞóÇÖöí ÈöÇáúÎöíóÇÑö Ýöí
ÞóÈõæáö åóÐöåö ÇáúÈóíøöäóÉö æóÚóÏóãöåö¡ ÝóÅöäú ÞóÈöáóåóÇ ÝóÇáúÍõßúãõ
ãóÇ ÐóßóÑó ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö¡ æóíóÃúÊöí ãóÇ
ÅÐóÇ ÇãúÊóäóÚó ÃóÍóÏõåõãóÇ Úóäú ÇáúÅöäúÝóÇÞö (Þóæúáõåõ æóäóÍúæöåóÇ)
æóåõæó ÇáúÂÈöÞõ æóÇáúãõÔúÊóÑóßõ (Þóæúáõåõ áóÇ íõÌöíÈõåõ ÅáóÎú)
ÐóßóÑó Ýöí ÇáÐøóÎöíÑóÉö Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó Åäú ÑóÃóì ÇáúÅöäúÝóÇÞó
ÃóÕúáóÍó ÃóãóÑóåõ ÈöÐóáößó¡ æóßóÐóáößó Ýöí ÇááøóÞöíØö æóÇááøõÞóØóÉö¡
æóÈöåö Úõáöãó Ãóäøó ÇáúãóÏóÇÑó Úóáóì ÇáúÃóÕúáóÍöíøóÉö (Þóæúáõåõ
æóÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì ÇáúÂÌöÑö æóÇáÑøóÇåöäö) Ãóíú äóÝóÞóÉõ ÇáúÚóÈúÏö
ÇáúãóÃúÌõæÑö æóÇáúãóÑúåõæäö Úóáóì ãóÇáößöåö æóÇáúãõÓúÊóÚóÇÑö Úóáóì
ÇáúãõÓúÊóÚöíÑö¡º áöÃóäøóåõ íóÓúÊóæúÝöí ãóäúÝóÚóÊóåõ ÈöáóÇ ÚöæóÖò¡
Ýóåõæó ãóÍúÈõæÓñ Ýöí ãóäúÝóÚóÊöåö æóÞóÏú ãóÑøó Ãóæøóáó ÇáúÈóÇÈö
Ãóäøó ßõáøó ãóÍúÈõæÓò áöãóäúÝóÚóÉö ÛóíúÑöåö ÊóáúÒóãõåõ äóÝóÞóÊõåõ.
æóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãöäú Þóæúáöåö æóßóÐóÇ ÇáäøóÝóÞóÉõ Úóáóì
ÇáÑøóÇåöäö æóÇáúãõæÏóÚö ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáúãõæÏöÚó ÈößóÓúÑö
ÇáÏøóÇáö ÇÓúãõ ÝóÇÚöáò æóÅöáøóÇ ÎóÇáóÝó ãóÇ ÊóÞóÏøóãó ãöäú ÇáúÞóÇÖöí
íõÄúÌöÑõåõ áöíõäúÝöÞó Úóáóíúåö Ãóæú íóÈöíÚõåõ (Þóæúáõåõ æóÃóãøóÇ
ßõÓúæóÊõåõ ÝóÚóáóì ÇáúãõÚöíÑö) áóÚóáøó æóÌúåó ÇáúÝóÑúÞö Èóíúäó
äóÝóÞóÊöåö æóßõÓúæóÊöåö Ãóäøó ÇáØøóÚóÇãó íóÓúÊóåúáößõåõ ÇáúÚóÈúÏõ
Ýöí ÍóÇáö ÇÍúÊöÈóÇÓöåö Ýöí ãóäúÝóÚóÉö ÇáúãõÓúÊóÚöíÑö ÝóáóÇ
íóãúáößõåõ Çáúãóæúáóì¡ ÃóãøóÇ ÇáúßõÓúæóÉõ ÝóÊóÈúÞóì Ýóáóæú
áóÒöãóÊúåõ ßõÓúæóÊõåõ ÕóÇÑóÊú ãöáúßðÇ áöãóæúáóì ÇáúÚóÈúÏö
æóÇáúÚóÇÑöíøóÉõ Êóãúáöíßõ ÇáúãóäúÝóÚóÉö ÈöáóÇ ÚöæóÖò. ÝóÝöí ÅíÌóÇÈö
ÇáúßõÓúæóÉö Úóáóíúåö ÅíÌóÇÈõ ÇáúÚöæóÖö ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ æóÊóÓúÞõØõ ÈöÚöÊúÞöåö) Ãóíú ÅÐóÇ ÃóÚúÊóÞó ÇáÓøóíøöÏõ
ÚóÈúÏóåõ ÓóÞóØóÊú Úóäúåõ äóÝóÞóÊõåõ (Þóæúáõåõ æóÊóáúÒóãõ ÈóíúÊó
ÇáúãóÇáö) Ãóíú ÅÐóÇ ßóÇäó ÚóÇÌöÒðÇ æóáóíúÓó áóåõ ÞóÑöíÈñ ãöãøóäú
ÊóáúÒóãõåõ äóÝóÞóÊõåõ (Þóæúáõåõ ÃóÌúÈóÑóåõ ÇáúÞóÇÖöí) Ãóíú Úóáóì
ÇáúÅöäúÝóÇÞö ÚóáóíúåóÇ¡ æóåóÐóÇ ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúãõÍöíØö. æóÐóßóÑó
ÇáúÎóÕøóÇÝõ Ãóäøó ÇáúÞóÇÖöíó íóÞõæáõ áöáúÂÈöí ÅãøóÇ Ãóäú ÊóÈöíÚó
äóÕöíÈóß ãöäú ÇáÏøóÇÈøóÉö Ãóæú ÊõäúÝöÞó ÚóáóíúåóÇ ÑöÚóÇíóÉð
áöÌóÇäöÈö ÇáÔøóÑöíßö¡ ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö æóÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ
ÌóæúåóÑóÉñ) áóãú íóÐúßõÑú Ýöí ÇáúÌóæúåóÑóÉö ãóÓúÃóáóÉó ÇáÏøóÇÈøóÉö
ÇáúãõÔúÊóÑóßóÉö æóÅöäøóãóÇ ÐóßóÑó ãóÇ ÈóÚúÏóåóÇ¡ ÝóÇáúãõäóÇÓöÈõ
ÚóÒúæõ Ðóáößó áöáúÝóÊúÍö Ãóæú ÇáúÈóÍúÑö ßóãóÇ ÐóßóÑúäóÇ (Þóæúáõåõ
æóíõÄúãóÑõ ÅáóÎú) ÇáúãóÇáößõ ÇáøóÐöí áóÇ ÔóÑöíßó ãóÚóåõ ÝóåõäóÇ áóÇ
íõÌúÈóÑõ ÞóÖóÇÁð. ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ áóæú ßóÇäó ãóÚóåõ ÔóÑöíßñ ÝóÅöäøóåõ
íõÌúÈóÑõ ÑöÚóÇíóÉð áöÍóÞøö ÇáÔøóÑöíßö ßóãóÇ ÚóáöãúÊ (Þóæúáõåõ áóÇ
ÞóÖóÇÁð) º áöÃóäøóåóÇ áóíúÓóÊú ãöäú Ãóåúáö ÇáöÇÓúÊöÍúÞóÇÞö ÈöÎöáóÇÝö
ÇáúÚóÈúÏö ßóãóÇ Ýöí ÇáúåöÏóÇíóÉö (Þóæúáõåõ æóÇáúßóãóÇáõ) ÞóÇáó:
æóÇáúÍóÞøõ ãóÇ Úóáóíúåö ÇáúÌóãóÇÚóÉõº áöÃóäøó ÛóÇíóÉó ãóÇ Ýöíåö Ãóäú
íõÊóÕóæøóÑó Ýöíåö ÏóÚúæóì ÍöÓúÈóÉò ÝóíõÌúÈóÑõ ÇáúÞóÇÖöí Úóáóì ÊóÑúßö
ÇáúæóÇÌöÈö¡ æóáóÇ ÈöÏóÚó Ýöíåö æóÃóÞóÑøóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö æóÇáäøóåúÑö
æóÇáúãöäóÍö (Þóæúáõåõ æóáóÇ íõÌúÈóÑõ Ýöí ÛóíúÑö ÇáúÍóíóæóÇäö) Ãóíú
ßóÇáÏøõæÑö æóÇáúÚóÞóÇÑö æóÇáÒøóÑúÚö (Þóæúáõåõ ãóÇ áóãú íóßõäú áóåõ
ÔóÑöíßñ) Ãóíú ÝóÅöäøóåõ ßóÇäó áóåõ ÔóÑöíßñ ÝóÅöäøóåõ íõÌúÈóÑõ ÍóíúËõ
áóãú Êõãúßöäú ÇáúÞöÓúãóÉõ ßóßóÑúíö äóåúÑò æóãóÑóãøóÉö ÞóäóÇÉò
æóÈöÆúÑò æóÏõæáóÇÈò æóÓóÝöíäóÉò ãóÚöíÈóÉò æóÍóÇÆöØò ÅáøóÇ Åäú ßóÇäó
íõãúßöäõ ÞóÓúãõåõ ãöäú ÃóÓóÇÓöåö æóíóÈúäöí ßõáøõ æóÇÍöÏò Ýöí
äóÕöíÈöåö ÇáÓøõÊúÑóÉó. æóÓóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Úóáóíúåö Ýöí
ÂÎöÑö ÇáÔøóÑößóÉö - Åäú ÔóÇÁó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -.
(Þóæúáõåõ ßóãóÇ ãóÑøó) Ãóíú äóÙöíÑõ ãóÇ ãóÑøó ÂäöÝðÇ Ýöí ÇáÏøóÇÈøóÉö
ÇáúãõÔúÊóÑóßóÉö ãöäú Ãóäøóåõ íõÌúÈóÑõ ÇáúãõãúÊóäöÚõ áöÆóáøóÇ
íóÊóÖóÑøóÑó ÔóÑöíßõåõ (Þóæúáõåõ ÃóäúÝóÞó ÇáËøóÇäöí æóÑóÌóÚó
Úóáóíúåö) åóÐóÇ ÎöáóÇÝõ ãóÇ ÞóÏøóãóåõ ãöäú Ãóäøó Íõßúãóåõ Íõßúãõ
ÚóÈúÏö ÇáúæóÏöíÚóÉö. æóÃóÌóÇÈó Í ÈöÃóäøó åóÐóÇ ãõÊóÚóäøöÊñ Ýöí
ÇáöÇãúÊöäóÇÚö¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÊóÞóÏøóãó ÝóÅöäøóåõ ãóÚúÐõæÑñ
ÈöÛóíúÈóÊöåö. ÇåÜ. ÞõáúÊ: áóßöäú áóÇ ÈõÏøó ãöäú ÅÐúäö ÇáúÞóÇÖöí Ãóæú
ÇáÔøóÑöíßö ßóãóÇ ÃóÝóÇÏóåõ ÇáÔøóÇÑöÍõ ÈóÚúÏóåõ. æóÝöí
ÇáúÈóÒøóÇÒöíøóÉö: ÞóÇáó ÃóÍóÏõåõãóÇ: áóíúÓó áöí ÔóíúÁñ ÃõäúÝöÞõåõ
æóÃóäúÝóÞó ÇáúÂÎóÑõ Úóáóì ÍöÕøóÊöåö íóÈöíÚõ ÇáúÍóÇßöãõ ÍöÕøóÉó
ÇáúÂÈöí ãöãøóäú íõäúÝöÞõ Úóáóíúåö¡ ÝóÅöäú áóãú íóÌöÏú ÇÓúÊóÏóÇäó
Úóáóíúåö¡ ÝóÅöäú áóãú íóÌöÏú ÃóäúÝóÞó
(3/638)
Ýóåõæó ãõÊóØóæøöÚñ¡ æóßóÐóÇ ÇáäøóÎöíáõ æóÇáÒøóÑúÚõ ÇáúæóÏöíÚóÉõ
æóÇááøõÞóØóÉõ æóÇáÏøóÇÑõ ÇáúãõÔúÊóÑóßóÉõ ÅÐóÇ ÇÓúÊóÑóãøóÊú¡
æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ.