ÑÏ
ÇáãÍÊÇÑ Úáì ÇáÏÑ ÇáãÎÊÇÑ [ãóØúáóÈñ Ýöí ßóÑóÇåóÉö ÈóíúÚö ãóÇ
ÊóÞõæãõ ÇáúãóÚúÕöíóÉõ ÈöÚóíúäöåö]
ßöÊóÇÈõ ÇááøóÞöíØö ÚóÞøóÈóåõ ãóÚó ÇááøõÞóØóÉö ÈöÇáúÌöåóÇÏö
áöÚóÑúÖöíøóÊöåöãóÇ áöÝóæóÇÊö ÇáäøóÝúÓö æóÇáúãóÇáö¡ æóÞõÏøöãó ÇááøóÞöíØõ
áöÊóÚóáøõÞöåö ÈöÇáäøóÝúÓö¡ æóåöíó ãõÞóÏøóãóÉñ Úóáóì ÇáúãóÇáö. (åõæó)
áõÛóÉð ãóÇ íõáúÞóØõ ÝóÚöíáñ ÈöãóÚúäóì ãóÝúÚõæáò Ëõãøó ÛõáøöÈó Úóáóì
ÇáúæóáóÏö ÇáúãóäúÈõæÐö ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáúãóÂáö æóÔóÑúÚðÇ (ÇÓúãñ áöÍóíøò
ãóæúáõæÏò ØóÑóÍóåõ Ãóåúáõåõ ÎóæúÝðÇ ãöäú ÇáúÚóíúáóÉö Ãóæú ÝöÑóÇÑðÇ ãöäú
ÊõåúãóÉö ÇáÑøöíÈóÉö) ãõÖóíøöÚõåõ ÂËöãñ ãõÍúÑöÒõåõ ÛóÇäöãñ (ÇáúÊöÞóÇØõåõ
ÝóÑúÖõ ßöÝóÇíóÉò Åäú ÛóáóÈó Úóáóì Ùóäøöåö åóáóÇßõåõ áóæú áóãú
íóÑúÝóÚúåõ) æóáóæú áóãú íóÚúáóãú Èöåö ÛóíúÑõåõ ÝóÝóÑúÖõ Úóíúäò¡
æóãöËúáõåõ ÑõÄúíóÉõ ÃóÚúãóì íóÞóÚõ Ýöí ÈöÆúÑò Ôõãõäøöíøñ (æóÅöáøóÇ
ÝóãóäúÏõæÈñ) áöãóÇ Ýöíåö ãöäú ÇáÔøóÝóÞóÉö æóÇáúÅöÍúíóÇÁö æ (åõæó ÍõÑøñ)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
[ßöÊóÇÈõ ÇááøóÞöíØö]
ö Ãóíú ßöÊóÇÈõ áóÞúØö ÇááøóÞöíØö ÞõåõÓúÊóÇäöíøñ¡ æóÇáúÃóæúáóì Þóæúáõ
ÇáúÍóãóæöíøö ßöÊóÇÈñ Ýöí ÈóíóÇäö ÃóÍúßóÇãö ÇááøóÞöíØöº áöÃóäøó
ÇáúßöÊóÇÈó ãóÚúÞõæÏñ áöÈóíóÇäö ãóÇ åõæó ÃóÚóãøõ ãöäú áóÞúØöåö
ßóäóÝóÞóÊöåö æóÌöäóÇíóÊöåö æóÅöÑúËöåö æóÛóíúÑö Ðóáößó Ø (Þóæúáõåõ:
ÚóÞøóÈóåõ ãóÚó ÇááøõÞóØóÉö ÈöÇáúÌöåóÇÏö) ÊóÈöÚó Ýöí åóÐóÇ ÇáÊøóÚúÈöíÑö
ÕóÇÍöÈó ÇáäøóåúÑö¡ æóÝöíåö ÞóáúÈñ¡ æóÕóæóÇÈõåõ ÚóÞöÈó ÇáúÌöåóÇÏö Èöåö
ãóÚó ÇááøõÞóØóÉö Ø.
ÞõáúÊ: áóßöäú Ýöí ÇáúãöÕúÈóÇÍö ßõáøõ ÔóíúÁò ÌóÇÁó ÈóÚúÏó ÔóíúÁò ÝóÞóÏú
ÚóÇÞóÈóåõ æóÚóÞöÈóåõ ÊóÚúÞöíÈðÇ¡ Ëõãøó ÞóÇáó æóÚóÞóÈúÊ ÒóíúÏðÇ ÚóÞöÈðÇ
ãöäú ÈóÇÈö ÞóÊóáó æóÚõÞõæÈðÇ ÌöÆúÊ ÈóÚúÏóåõ¡ Ëõãøó ÞóÇáó æóÇáÓøóáóÇãõ
íóÚúÞõÈõ ÇáÊøóÔóåøõÏó Ãóíú íóÊúáõæåõ¡ Ýóåõæó ÚóÞöíÈñ áóåõ. ÇåÜ. ÝóÚóáóì
åóÐóÇ ÅÐóÇ ÞõáúÊ ÃóÚúÞóÈúÊ ÒóíúÏðÇ ÚóãúÑðÇ ßóÇäó ãóÚúäóÇåõ ÌóÚóáúÊ
ÒóíúÏðÇ ÊóÇáöíðÇ áöÚóãúÑòæº áöÃóäøó ÒóíúÏðÇ ÝóÇÚöáñ Ýöí ÇáúÃóÕúáö ßóãóÇ
ÃóáúÈóÓúÊ ÒóíúÏðÇ ÌõÈøóÉð æóßóÐóÇ ÊóÞõæáõ ÃóÚúÞóÈúÊ ÇáÓøóáóÇãó
ÇáÊøóÔóåøõÏó: Ãóíú ÃóÊóíúÊ ÈöÇáÓøóáóÇãö ÈóÚúÏó ÇáÊøóÔóåøõÏö¡ æóãöËúáõåõ
ÃóÚúÞóÈúÊ ÇáÓøóáóÇãó ÈöÇáÊøóÔóåøõÏö ÈöÒöíóÇÏóÉö ÇáúÈóÇÁö¡ æóÚóáóíúåö
ÝóÞóæúáõåõ ÚóÞøóÈó ÇááøóÞöíØó ÈöÇáúÌöåóÇÏö ãóÚúäóÇåõ ÃóÊóì Èöåö ÚóÞöÈó
ÇáúÌöåóÇÏö ÝóáóÇ ÞóáúÈó Ýöíåö¡ åóÐóÇ ãóÇ ÙóåóÑó áöí (Þóæúáõåõ:
áöÚóÑóÖöíøóÊöåöãóÇ) ÈöÝóÊúÍö ÇáúÚóíúäö æóÇáÑøóÇÁö ÇåÜ Í: Ãóíú
áöÊóæóÞøõÚö ÚõÑõæÖö ÇáúåóáóÇßö æóÇáÒøóæóÇáö ÝöíåöãóÇ: Ãóíú ßóãóÇ Ãóäøó
ÇáúÃóäúÝõÓó æóÇáúÃóãúæóÇáó Ýöí ÇáúÌöåóÇÏö Úóáóì ÔóÑóÝö ÇáúåóáóÇßö¡
æóÅöäøóãóÇ ÞóÏøóãóåõ ÚóáóíúåöãóÇ áößóæúäöåö ÝóÑúÖðÇ áöÅöÚúáóÇÁö ßóáöãóÉö
Çááøóåö ÊóÚóÇáóì æóÇáöÇáúÊöÞóÇØõ ãóäúÏõæÈñ (Þóæúáõåõ: ãóÇ íõáúÞóØõ) Ãóíú
íõÑúÝóÚõ ãöäú ÇáúÃóÑúÖö ÝóÊúÍñ (Þóæúáõåõ Ëõãøó ÛõáøöÈó) Ãóíú Ýöí
ÇááøõÛóÉö ßóãóÇ åõæó ÙóÇåöÑõ ÇáúãóÛúÑöÈö æóÇáúãöÕúÈóÇÍö¡ Ýóåõæó
ßóÇÓúÊöÚúãóÇáöåöãú ÇááøóÝúÙó ÈöãóÚúäóì ÇáúãóáúÝõæÙö Ëõãøó ÊóÎúÕöíÕõåõ
ÈöãóÇ íóáúÝöÙõåõ ÇáúÝóãõ ãöäú ÇáúÍõÑõæÝö (Þóæúáõåõ: ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö
ÇáúãóÂáö) º áöÃóäøóåõ íóÆõæáõ ÃóãúÑõåõ Åáóì ÇáöÇáúÊöÞóÇØö Ýöí
ÇáúÚóÇÏóÉö¡ æóÙóÇåöÑõåõ Ãóäøóåõ ãóÌóÇÒñ áõÛóæöíøñ ÈöÚóáóÇÞóÉö ÇáúÃóæøóáö
ãöËúáó - {ÃóÚúÕöÑõ ÎóãúÑðÇ} [íæÓÝ: 36]- æóÇäúÙõÑú ãóÇ ÞóÏøóãúäóÇåõ Ýöí
ÈóÇÈö ßóíúÝöíøóÉö ÇáúÞöÓúãóÉö ÚöäúÏó Þóæúáöåö ÓóãøóÇåõ ÞóÊöíáðÇ ÅáóÎú.
(Þóæúáõåõ: æóÔóÑúÚðÇ ÇÓúãñ áöÍóíøò ãóæúáõæÏò ÅáóÎú) ßóÐóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡
æóÙóÇåöÑõ ÇáúÝóÊúÍö ÇÊøöÍóÇÏõ ÇáúãóÚúäóì ÇáÔøóÑúÚöíøö æóÇááøõÛóæöíøö¡
æóÚóáóì ãóÇ åõäóÇ ÝóÇáúãõÛóÇíóÑóÉõ ÈóíúäóåõãóÇ ÈöÒöíóÇÏóÉö ÞóíúÏö
ÇáúÍóíóÇÉö æóåõæó ÛóíúÑõ ÙóÇåöÑòº áöÃóäøó ÇáúãóíøöÊó ßóÐóáößó ÝöíãóÇ
íóÙúåóÑõ ÍóÊøóì íõÍúßóãó ÈöÅöÓúáóÇãöåö ÊóÈóÚðÇ áöáÏøóÇÑö ÝóíõÛúÓóáõ
æóíõÕóáøóì Úóáóíúåö¡ æóáóæú æõÌöÏó ÞóÊöíáðÇ Ýöí ãóÍóáøóÉò ÊóÌöÈõ Ýöíåö
ÇáÏøöíóÉõ æóÇáúÞóÓóÇãóÉõ ßóãóÇ ÓóäóÐúßõÑõåõ ÊóÃóãøóáú¡ æóÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö
ãóÇ ßóÇäó ãöäú Èóäöí ÂÏóãó ßóãóÇ äõÞöáó Úóäú ÇáÃÊÞÇäí¡ æóÞóíøóÏó
ÈöÞóæúáöåö ØóÑóÍóåõ Ãóåúáõåõ. ÇÍúÊöÑóÇÒðÇ Úóäú ÇáÖøóÇÆöÚö (Þóæúáõåõ:
ÎóæúÝðÇ ãöäú ÇáúÚóíúáóÉö) ÈöÇáúÝóÊúÍö: ÇáúÝóÞúÑõ ãöÕúÈóÇÍñ (Þóæúáõåõ:
ÝöÑóÇÑðÇ ãöäú ÊõåúãóÉö ÇáÑøöíÈóÉö) ÇáÊøõåúãóÉõ: ÈöÝóÊúÍö ÇáúåóÇÁö
æóÓõßõæäöåóÇ ÇáÔøóßøõ æóÇáÑøöíÈóÉõ ãöÕúÈóÇÍñ. æóÝöíåö ÃóíúÖðÇ:
ÇáÑøöíÈóÉõ ÇáÙøóäøõ æóÇáÔøóßøõ¡ áóßöäøó ÇáúãõÑóÇÏó ÈöåóÇ åõäóÇ ÇáÒøöäóÇ
(Þóæúáõåõ: ãõÖóíøöÚõåõ) Ãóíú ØóÇÑöÍõåõ Ãóæú ÊóÇÑößõåõ ÍóÊøóì ÖóÇÚó Ãóíú
åóáóßó (Þóæúáõåõ: Åäú ÛóáóÈó Úóáóì Ùóäøöåö åóáóÇßõåõ) ÈöÃóäú æóÌóÏóåõ
Ýöí ãóÝóÇÒóÉò æóäóÍúæöåóÇ ãöäú ÇáúãóåóÇáößö¡ æóáóíúÓó ãõÑóÇÏõ ÇáúßóäúÒö
ãöäú ÇáúæõÌõæÈö ÇáöÇÕúØöáóÇÍöíøö Èóáú ÇáöÇÝúÊöÑóÇÖõ¡ ÝóáóÇ ÎöáóÇÝó
ÈóíúäóäóÇ æóÈóíúäó ÈóÇÞöí ÇáúÃóÆöãøóÉö ßóãóÇ ÞóÏú Êóæóåøóãó ÈóÍúÑñ.
ÞóÇáó Ýöí ÇáäøóåúÑö: æóÝöíåö ÅíãóÇÁñ Åáóì Ãóäøóåõ íõÔúÊóÑóØõ Ýöí
ÇáúãõáúÊóÞóØö ßóæúäõåõ ãõßóáøóÝðÇ¡ ÝóáóÇ íóÕöÍøõ ÇáúÊöÞóÇØõ ÇáÕøóÈöíøö
æóÇáúãóÌúäõæäö¡ æóáóÇ íõÔúÊóÑóØõ ßóæúäõåõ ãõÓúáöãðÇ ÚóÏúáðÇ ÑóÔöíÏðÇ
áöãóÇ ÓóíóÃúÊöí ãöäú Ãóäøó ÇáúÊöÞóÇØó ÇáúßóÇÝöÑö ÕóÍöíÍñ æóÇáúÝóÇÓöÞö
Ãóæúáóì¡ æóÃóäøó ÇáúÚóÈúÏó ÇáúãóÍúÌõæÑó Úóáóíúåö íóÕöÍøõ ÇáúÊöÞóÇØõåõ
ÃóíúÖðÇ¡ ÝóÇáúãóÍúÌõæÑõ Úóáóíúåö ÈöÇáÓøóÝóåö Ãóæúáóì. ÇåÜ.
æóíóÃúÊöí ÞóÑöíÈðÇ ÊóãóÇãõ ÇáúßóáóÇãö Úóáóì ÇáúãóÍúÌõæÑö (Þóæúáõåõ:
æóÅöáøóÇ ÝóãóäúÏõæÈñ) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóíóäúÈóÛöí Ãóäú íóÍúÑõãó
ØóÑúÍõåõ ÈóÚúÏó ÇáúÊöÞóÇØöåöº áöÃóäøóåõ æóÌóÈó Úóáóíúåö ÈóÚúÏó
ÇáúÊöÞóÇØöåö ÍöÝúÙõåõ ÝóáóÇ íóãúáößõ ÑóÏøóåõ Åáóì ãóÇ ßóÇäó Úóáóíúåö
(Þóæúáõåõ: æóåõæó ÍõÑøñ)
(4/269)
ãõÓúáöãñ ÊóÈóÚðÇ áöáÏøóÇÑö (ÅáøóÇ
ÈöÍõÌøóÉö ÑöÞøöåö) Úóáóì ÎóÕúãò æóåõæó ÇáúãõáúÊóÞöØõ áöÓóÈúÞö íóÏöåö
(æóãóÇ íóÍúÊóÇÌõ Åáóíúåö) ãöäú äóÝóÞóÉò æóßöÓúæóÉò æóÓõßúäóì æóÏóæóÇÁò
æóãóåúÑò ÅÐóÇ ÒóæøóÌóåõ ÇáÓøõáúØóÇäõ (Ýöí ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö) Åäú ÈóÑúåóäó
Úóáóì ÇáúÊöÞóÇØöåö (æóÅöäú ßóÇäó áóåõ ãóÇáñ) Ãóæú ÞóÑóÇÈóÉñ (ÝóÝöí
ãóÇáöåö) Ãóæú Úóáóì ÞóÑóÇÈóÊöåö (æóÇÑöËõåõ) æóáóæú ÏöíóÉð (Ýöí ÈóíúÊö
ÇáúãóÇáö ßóÌöäóÇíóÊöåö) áöÃóäøó ÇáúÛõÑúãó ÈöÇáúÛõäúãö (æóáóíúÓó áöÃóÍóÏò
ÃóÎúÐõåõ ãöäúåõ ÞóåúÑðÇ)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
Ãóíú Ýöí ÌóãöíÚö ÃóÍúßóÇãöåö ÍóÊøóì íõÍóÏøó ÞóÇÐöÝõåõº áöÃóäøó ÇáúÃóÕúáó
Ýöí Èóäöí ÂÏóãó ÇáúÍõÑøöíøóÉõº áöÃóäøóåõãú ÃóæúáóÇÏõ ÎöíóÇÑö
ÇáúãõÓúáöãöíäó ÂÏóãó æóÍóæøóÇÁó¡ æóÅöäøóãóÇ ÚóÑóÖó ÇáÑøöÞøõ ÈöÚõÑõæÖö
ÇáúßõÝúÑö áöÈóÚúÖöåöãú¡ æóßóÐóÇ ÇáÏøóÇÑõ ÏóÇÑõ ÇáúÃóÍúÑóÇÑö ÝóÊúÍñ¡
æóÔóãöáó ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúæóÇÌöÏõ ÍõÑøðÇ Ãóæú ÚóÈúÏðÇ Ãóæú ãõßóÇÊóÈðÇ
æóáóÇ íóßõæäõ ÊóÈóÚðÇ áöáúæóÇÌöÏö æÇáæáæÇáÌíÉ.
æóÝöí ÇáúãõÍöíØö: áóæú æóÌóÏóåõ ÇáúãóÍúÌõæÑõ æóáóÇ íõÚúÑóÝõ ÅáøóÇ
ÈöÞóæúáöåö ÞóÇáó Çáúãóæúáóì ßóÐóÈúÊ Èóáú åõæó ÚóÈúÏöí ÝóÇáúÞóæúáõ
áöáúãóæúáóìº áöÃóäøóåõ Ðõæ ÇáúíóÏö ÅÐú áóÇ íóÏó áöáúÚóÈúÏö Úóáóì
äóÝúÓöåö æóÅöäú ßóÇäó ÇáúÚóÈúÏõ ãóÃúÐõæäðÇ ÝóÇáúÞóæúáõ áóåõº áöÃóäøó
áóåõ íóÏðÇ¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö (Þóæúáõåõ: ãõÓúáöãñ ÊóÈóÚðÇ
áöáÏøóÇÑö) ÃóÝóÇÏó Ãóäøó ÇáúãõÚúÊóÈóÑó Ýöí ËõÈõæÊö ÅÓúáóÇãöåö ÇáúãóßóÇäõ
ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÇáúæóÇÌöÏõ ãõÓúáöãðÇ Ãóæú ßóÇÝöÑðÇ¡ æóÝöíåö ÎöáóÇÝñ
ÓóíóÃúÊöí (Þóæúáõåõ: ÅáøóÇ ÈöÍõÌøóÉö ÑöÞøöåö) íõÓúÊóËúäóì ãöäúåõ ãóÇ
áóæú ßóÇäó ÇáúãõáúÊóÞóØõ ÚóÈúÏðÇ ãóÍúÌõæÑðÇ æóÇÏøóÚóì ãóæúáóÇåõ Ãóäøóåõ
ÚóÈúÏõåõ ßóãóÇ ãóÑøó ÂäöÝðÇ æóßóÐóÇ áóæú ÇÏøóÚóÇåõ ÇáúãõáúÊóÞöØõ
ÇáúÍõÑøõ Åäú áóãú íóßõäú ÃóÞóÑøó ÈöÃóäøóåõ áóÞöíØñ ßóãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö
(Þóæúáõåõ: Úóáóì ÎóÕúãò æóåõæó ÇáúãõáúÊóÞöØõ) åóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó
ÇááøóÞöíØõ ÕóÛöíÑðÇ¡ Ýóáóæú ßóÈöíÑðÇ íóËúÈõÊõ ÑöÞøõåõ ÈöÅöÞóÇãóÉö
ÇáúÈóíøöäóÉö Úóáóíúåö æóÈöÅöÞúÑóÇÑöåö ÃóíúÖðÇ ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Úóäú ÇáäøóÙúãö¡ áóßöäú ÅÞúÑóÇÑõåõ íóÞúÊóÕöÑõ Úóáóíúåö
æóíóÃúÊöí ÈóíóÇäõåõ Ýöí ÇáúÝõÑõæÚö.
(Þóæúáõåõ: æóãóÇ íóÍúÊóÇÌõ Åáóíúåö) ÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúãõÊõæäö æóäóÝóÞóÊõåõ
Ýöí ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóáóæú ÞóÇáó æóãóÇ íóÍúÊóÇÌõ
Åáóíúåö ßóÇäó Ãóæúáóì áöãóÇ Ýöí ÇáúãõÍöíØö ãöäú Ãóäøó ãóåúÑóåõ ÅÐóÇ
ÒóæøóÌóåõ ÇáÓøõáúØóÇäõ Ýöí ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö¡ æóÅöäú ßóÇäó áóåõ ãóÇáñ
ÝóÝöí ãóÇáöåö. ÇåÜ. (Þóæúáõåõ: ãöäú äóÝóÞóÉò æóßöÓúæóÉò ÅáóÎú) Ýöí
ÇáäøóåúÑö: ÞóÏú ãóÑøó Ãóäøó ÇáäøóÝóÞóÉó ÇÓúãñ áöáØøóÚóÇãö æóÇáÔøóÑóÇÈö
æóÇáúßöÓúæóÉö æóÇáÓøõßúäóì (Þóæúáõåõ: æóÏóæóÇÁò) ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö
ÈóÍúËðǺ áöÃóäøóåõ Ãóæúáóì ãöäú ÇáÊøóÒúæöíÌö (Þóæúáõåõ: ÅÐóÇ ÒóæøóÌóåõ
ÇáÓøõáúØóÇäõ) Ãóíú Ãóæú æóßöíáõåõ¡ æóÞóíøóÏó Èöåöº áöÃóäøó ÇáúãõáúÊóÞóØó
áóÇ íóãúáößõ ÊóÒúæöíÌóåõ ßóãóÇ íóÃúÊöí. æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÊóÒúæöíÌó
ÇáÓøõáúØóÇäö áóåõ ãõÞóíøóÏñ ÈöÇáúÍóÇÌóÉö ßóãóÇ áóæú ÇÍúÊóÇÌó Åáóì
ÎóÇÏöãò ÝóÒóæøóÌóåõ ÇãúÑóÃóÉð ÊóÎúÏõãõåõ Ãóæú äóÍúæó Ðóáößó¡ æóÅöáøóÇ
ÝóÝöíåö ÇáúÅöäúÝóÇÞõ ãöäú ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö ÈöáóÇ ÖóÑõæÑóÉò. æóÇáÙøóÇåöÑõ
Ãóäøó äóÝóÞóÉó ÒóæúÌóÊöåö Ýöí ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö ÃóíúÖðÇ ÝóÊóÃóãøóáú
(Þóæúáõåõ: Åäú ÈóÑúåóäó Úóáóì ÇáúÊöÞóÇØöåö) º áöÃóäøóåõ ÚóÓóÇåõ ÇÈúäõåõ¡
æóÇáúæóÌúåõ Ãóäú áóÇ íõÊóæóÞøóÝó Úóáóì ÇáúÈóíøöäóÉö Èóáú ãóÇ íõÑóÌøöÍõ
ÕöÏúÞóåõº áöÃóäøóåóÇ áóãú ÊóÞõãú Úóáóì ÎóÕúãò ÍóÇÖöÑò¡ æóáöÐóÇ ÞóÇáó Ýöí
ÇáúãóÈúÓõæØö: åóÐöåö áößóÔúÝö ÇáúÍóÇáö¡ æóÇáúÈóíøöäóÉõ áößóÔúÝö ÇáúÍóÇáö
ãóÞúÈõæáóÉñ æóÅöäú áóãú ÊóÞõãú Úóáóì ÎóÕúãò ÝóÊúÍñ.
[ÊóäúÈöíåñ] ÃóÝóÇÏó Ãóäøóåõ áóæú ÃóäúÝóÞó ÇáúãõáúÊóÞöØõ ãöäú ãóÇáöåö
Ýóåõæó ãõÊóÈóÑøöÚñ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÃóÐöäó áóåõ ÇáúÞóÇÖöí ÈöÔóÑúØö ÇáÑøõÌõæÚö
æóÓóíóÃúÊöí ÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇááøõÞóØóÉö (Þóæúáõåõ: æóáóæú ÏöíóÉð) ÞóÇáó
Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: ÍóÊøóì áóæú æõÌöÏó ÇááøóÞöíØõ ÞóÊöíáðÇ Ýöí ãóÍóáøóÉò
ßóÇäó Úóáóì ÃóåúáöåóÇ ÏöíóÊõåõ áöÈóíúÊö ÇáúãóÇáö æóÚóáóíúåöãú
ÇáúÞóÓóÇãóÉõ æóßóÐóÇ ÅÐóÇ ÞóÊóáóåõ ÇáúãõáúÊóÞöØõ Ãóæú ÛóíúÑõåõ ÎóØóÃð
ÝóÇáÏøöíóÉõ Úóáóì ÚóÇÞöáóÊöåö áöÈóíúÊö ÇáúãóÇáö¡ æóáóæú ÚóãúÏðÇ
ÝóÇáúÎöíóÇÑõ Åáóì ÇáúÅöãóÇãö ÇåÜ Ãóíú Èóíúäó ÇáúÞóÊúáö æóÇáÕøõáúÍö Úóáóì
ÇáÏøöíóÉö¡ æóáóíúÓó áóåõ ÇáúÚóÝúæõ ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ: ßóÌöäóÇíóÊöåö) Ãóíú
Úóáóì ÛóíúÑöåö.
ãóØúáóÈñ Ýöí Þóæúáöåöãú ÇáúÛõÑúãõ ÈöÇáúÛõäúãö (Þóæúáõåõ: áöÃóäøó
ÇáúÛõÑúãó ÈöÇáúÛõäúãö) ÊóÚúáöíáñ áöÞóæúáöåö ßóÌöäóÇíóÊöåö. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúãöÕúÈóÇÍö: æóÇáúÛõäúãõ ÈöÇáúÛõÑúãö Ãóíú ãõÞóÇÈóáñ Èöåö ÝóßóãóÇ Ãóäøó
ÇáúãóÇáößó íóÎúÊóÕøõ ÈöÇáúÛõäúãö æóáóÇ íõÔóÇÑößõåõ Ýöíåö ÃóÍóÏñ
ÝóßóÐóáößó íóÊóÍóãøóáõ ÇáúÛõÑúãó æóáóÇ íóÊóÍóãøóáõ ãóÚóåõ ÃóÍóÏñ¡
æóåóÐóÇ ãóÚúäóì Þóæúáöåöãú: ÇáúÛõÑúãõ ãóÌúÈõæÑñ ÈöÇáúÛõäúãö. ÇåÜ.
(Þóæúáõåõ: æóáóíúÓó áöÃóÍóÏò ÃóÎúÐõåõ ãöäúåõ ÞóåúÑðÇ) º áöÃóäøóåõ ËóÈóÊó
ÍóÞøõ ÇáúÍöÝúÙö áóåõ áöÓóÈúÞö íóÏöåö¡ æóíóäúÈóÛöí Ãóäú íõäúÊóÒóÚó ãöäúåõ
ÅÐóÇ áóãú íóßõäú ÃóåúáðÇ áöÍöÝúÙöåö ßóãóÇ ÞóÇáõæÇ Ýöí ÇáúÍóÇÖöäóÉö¡
æóßóãóÇ íõÝöíÏõåõ Þóæúáõ ÇáúÝóÊúÍö ÇáúÂÊöí ÅáøóÇ ÈöÓóÈóÈò íõæÌöÈõ Ðóáößó
ÈóÍúÑñ. ÞõáúÊ: æóßóÐóÇ íõÝöíÏõåõ ãóÇ ÓóíóÃúÊöí ãöäú Ãóäøóåõ íóËúÈõÊõ
äóÓóÈõåõ ãöäú Ðöãøöíøò¡ æóáóßöäú åõæó ãõÓúáöãñ ÝóíõäúÒóÚõ ãöäú íóÏöåö
ÞõÈóíúáó ÚóÞúáö ÇáúÃóÏúíóÇäö. æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó ÇáäøóÒúÚó Ýöíåö
æóÇÌöÈñ¡ ßóãóÇ áóæú ßóÇäó ÇáúãõáúÊóÞöØõ ÝóÇÓöÞðÇ íõÎúÔóì Úóáóíúåö ãöäúåõ
ÇáúÝõÌõæÑõ ÈöÇááøóÞöíØö ÝóíõäúÒóÚõ ãöäúåõ ÞõÈóíúáó ÍóÏøö ÇáöÇÔúÊöåóÇÁö
(4/270)
æóåóáú áöáúÅöãóÇãö ÇáúÃóÚúÙóãö ÃóÎúÐõåõ
ÈöÇáúæöáóÇíóÉö ÇáúÚóÇãøóÉö Ýöí ÇáúÝóÊúÍö áóÇ¡ æóÃóÞóÑøóåõ ÇáúãõÕóäøöÝõ
ÊóÈóÚðÇ áöáúÈóÍúÑö æóÍõÑøöÑó Ýöí ÇáäøóåúÑö¡ äóÚóãú áóßöäú áóÇ íóäúÈóÛöí
ÃóÎúÐõåõ ÅáøóÇ ÈöãõæÌöÈò (Ýóáóæú ÃóÎóÐóåõ ÃóÍóÏñ æóÎóÇÕóãóåõ ÇáúÃóæøóáõ
ÑõÏøó Åáóíúåö) ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÏóÝóÚóåõ ÈöÇÎúÊöíóÇÑöåö áöÃóäøóåõ ÃóÈúØóáó
ÍóÞøóåõ (æó) åóÐóÇ ÅÐóÇ ÇÊøóÍóÏó ÇáúãõáúÊóÞöØõ¡ Ýóáóæú ÊóÚóÏøóÏó
æóÊóÑóÌøóÍó ÃóÍóÏõåõãóÇ ßóãóÇ (áóæú æóÌóÏóåõ ãõÓúáöãñ æóßóÇÝöÑñ
ÝóÊóäóÇÒóÚóÇ ÞõÖöíó Èöåö áöáúãõÓúáöãö) áöÃóäøóåõ ÃóäúÝóÚõ áöáøóÞöíØö
ÎóÇäöíøóÉñ¡ æóáóæú ÇÓúÊóæóíóÇ ÝóÇáÑøóÃúíõ áöáúÞóÇÖöí ÈóÍúÑñ ÈóÍúËðÇ.
(æóíóËúÈõÊõ äóÓóÈõåõ ãöäú æóÇÍöÏò) ÈöãõÌóÑøóÏö ÏóÚúæóÇåõ æóáóæú ÛóíúÑó
ÇáúãõáúÊóÞöØö ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ áóæú ÍóíøðÇ æóÅöáøóÇ ÝóÇáúÈóíøöäóÉõ
ÎóÇäöíøóÉñ (æóãöäú ÇËúäóíúäö) ãõÓúÊóæöíóíúäö ßóæóáóÏö ÃóãóÉò
ãõÔúÊóÑóßóÉò.
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
æóáóÇ íõäóÇÝöíåö ãóÇ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö ãöäú Ãóäøóåõ ÅÐóÇ Úóáöãó
ÇáúÞóÇÖöí ÚóÌúÒóåõ Úóäú ÍöÝúÙöåö ÈöäóÝúÓöåö æóÃõÊöíó Èöåö Åáóíúåö
ÝóÅöäøó ÇáúÃóæúáóì áóåõ Ãóäú íóÞúÈóáóåõ Çåܺ áöÃóäøóåõ ÅÐóÇ áóãú íõÑöÏú
ÈöÇáúÃóæúáóì ÇáúæõÌõæÈó ÝóæóÌúåõåõ Ãóäøóåõ ÅÐóÇ áóãú íóÞúÈóáúåõ ãöäúåõ
ÈóÚúÏóãóÇ ÃõÊöíó Èöåö Åáóíúåö Úóáöãó ÃóãóÇäóÊóåõ æóÏöíóÇäóÊóåõ æóÃóäøóåõ
ÍóíúËõ áóãú íóÞúÈóáúåõ ãöäúåõ íóÏúÝóÚõåõ åõæó Åáóì ãóäú íóÍúÝóÙõåõ
Ýóáóãú íóÊóÚóíøóäú áöáúÞóÇÖöí áöÃóÎúÐöåö ãöäúåõ¡ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÅÐóÇ
ßóÇäó íóÎúÔóì Úóáóíúåö ãöäú ÇáúãõáúÊóÞöØö¡ æóÈöåö ÇäúÏóÝóÚó ãóÇ Ýöí
ÇáäøóåúÑö (Þóæúáõåõ: Ýöí ÇáúÝóÊúÍö áóÇ) ÍóíúËõ ÞóÇáó áóÇ íóäúÈóÛöí
áöáúÅöãóÇãö Ãóäú íóÃúÎõÐóåõ ãöäú ÇáúãõáúÊóÞöØö ÅáøóÇ ÈöÓóÈóÈò íõæÌöÈõ
Ðóáößóº áöÃóäøó íóÏóåõ ÓóÈóÞóÊú Åáóíúåö Ýóåõæó ÃóÍóÞøõ ãöäúåõ (Þóæúáõåõ:
æóÍóÑøóÑó Ýöí ÇáäøóåúÑö äóÚóãú) ÍóíúËõ ÞóÇáó: æóÃóÞõæáõ ÇáúãóÐúßõæÑõ Ýöí
ÇáúãóÈúÓõæØö Ãóäøó áöáúÅöãóÇãö ÇáúÃóÚúÙóãö Ãóäú íóÃúÎõÐóåõ ÈöÍõßúãö
ÇáúæöáóÇíóÉö áöáúÚóÇãøóÉö ÅáøóÇ Ãóäøóåõ áóÇ íóäúÈóÛöí áóåõ Ðóáößó¡
æóåõæó ÇáøóÐöí ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ: æóåóÐóÇ) Ãóíú ÚóÏóãõ
ÃóÎúÐöåö ãöäú ÇáúãõáúÊóÞöØö (Þóæúáõåõ: áöÃóäøóåõ ÃóäúÝóÚõ áöáøóÞöíØö) º
áöÃóäøóåõ íõÚóáøöãõåõ ÃóÍúßóÇãó ÇáúÅöÓúáóÇãö æóáöÃóäøóåõ ãóÍúßõæãñ áóåõ
ÈöÇáúÅöÓúáóÇãö ÝóßóÇäó ÇáúãõÓúáöãõ Ãóæúáóì ÈöÍöÝúÙöåö¡ ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö.
ÞõáúÊ: æóåóÐóÇ ÅÐóÇ áóãú íóÚúÞöáú ÇáúÃóÏúíóÇäó æóÅöáøóÇ äõÒöÚó ãöäú
ÇáúßóÇÝöÑö æóáóæú ßóÇäó åõæó ÇáúãõáúÊóÞöØó æóÍúÏóåõ ßóãóÇ íóÃúÊöí
ÊóÃóãøóáú (Þóæúáõåõ: æóáóæú ÇÓúÊóæóíóÇ) ÈöÃóäú ßóÇäóÇ ãõÓúáöãóíúäö Ãóæú
ßóÇÝöÑóíúäö (Þóæúáõåõ: ÝóÇáÑøóÃúíõ áöáúÞóÇÖöí) æóíóäúÈóÛöí Ãóäú
íõÑóÌøóÍó ãóÇ åõæó ÃóäúÝóÚõ áöáøóÞöíØö äóåúÑñ¡ ÈöÃóäú íõÞóÏøóãó
ÇáúÚóÏúáõ Úóáóì ÇáúÝóÇÓöÞö æóÇáúÛóäöíøõ Úóáóì ÇáúÝóÞöíÑö¡ Èóáú ÙóÇåöÑõ
ÊóÚúáöíáö ÇáúÎóÇäöíøóÉö ÈöÃóäøóåõ ÃóäúÝóÚõ áöáøóÞöíØö ÚóÏóãõ ÇÎúÊöÕóÇÕö
ÇáÊøóÑúÌöíÍö ÈöÇáúÅöÓúáóÇãö ÝóíóÚõãøõ ãóÇ ÐõßöÑó¡ ÝóíõÞúÖóì Èöåö
áöáúÚóÏúáö æóÇáúÛóäöíøö ÍóíúËõ ßóÇäó åõæó ÇáúÃóäúÝóÚó¡ æóáöÐóÇ ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö: æóåõæó íõÝöíÏõ Ãóäøóåõ Åäú Ãóãúßóäó ÇáÊøóÑúÌöíÍõ ÇÎúÊóÕøó
Èöåö ÇáÑøóÇÌöÍõ. ÇåÜ. æóÚóáóì åóÐóÇ íõÍúãóáõ Þóæúáõåõ æóáóæú ÇÓúÊóæóíóÇ
Ãóíú Ýöí ÕöÝóÇÊö ÇáÊøóÑúÌöíÍö ßõáøöåóÇ.
(Þóæúáõåõ: ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ) æóÇáúÞöíóÇÓõ Ãóäú áóÇ ÊóÕöÍøó ÏóÚúæóÇåõãóÇ¡
ÃóãøóÇ ÇáúãõáúÊóÞöØõ ÝóáöÊóäóÇÞõÖöåö¡ æóÃóãøóÇ ÛóíúÑõåõ ÝóáöÃóäøó Ýöíåö
ÅÈúØóÇáó ÍóÞøò ËóÇÈöÊò ÈöãõÌóÑøóÏö ÏóÚúæóì ÃóÚúäöí ÇáúÍöÝúÙó
áöáúãõáúÊóÞöØö æóÍóÞøó ÇáúæóáóÏö áöáúÚóÇãøóÉö. æóÌúåõ ÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäö
Ãóäøóåõ ÅÞúÑóÇÑñ áöáÕøóÈöíøö ÈöãóÇ íóäúÝóÚõåõ æóÇáÊøóäóÇÞõÖõ áóÇ íóÖõÑøõ
Ýöí ÏóÚúæóì ÇáäøóÓóÈö¡ æóÅöÈúØóÇáõ ÍóÞøö ÇáúãõáúÊóÞöØö ÖöãúäóÇ ÖóÑõæÑóÉö
ËõÈõæÊö ÇáäøóÓóÈö¡ æóßóãú ãöäú ÔóíúÁò íóËúÈõÊõ ÖöãúäðÇ áóÇ ÞóÕúÏðÇ¡
ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó ÔóåóÇÏóÉó ÇáúÞóÇÈöáóÉö ÈöÇáúæöáóÇÏóÉö ÊóÕöÍøõ Ëõãøó
íóÊóÑóÊøóÈõ ÚóáóíúåóÇ ÇÓúÊöÍúÞóÇÞõåõ áöáúÅöÑúËö¡ (Þóæúáõåõ: áóæú ÍóíøðÇ)
Ãóíú áóæú ßóÇäó ÇááøóÞöíØõ ÍóíøðÇ æóåõæó ãõÑúÊóÈöØñ ÈöÞóæúáöåö
ÈöãõÌóÑøóÏö ÏóÚúæóÇåõ (Þóæúáõåõ: æóÅöáøóÇ ÝóÈöÇáúÈóíøöäóÉö) Ãóíú æóÅöäú
ßóÇäó ÇááøóÞöíØõ ãóíøöÊðÇ æóÊóÑóßó ãóÇáðÇ Ãóæú áóãú íóÊúÑõßú ÝóÇÏøóÚóì
ÑóÌõáñ ÈóÚúÏó ãóæúÊöåö Ãóäøóåõ ÇÈúäõåõ áóÇ íõÕóÏøóÞõ ÅáøóÇ ÈöÍõÌøóÉò
ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö Ãóíú áöÇÍúÊöãóÇáö ÙõåõæÑö ãóÇáò áóåõ¡
æóáóÚóáøó æóÌúåó ÇáúÝóÑúÞö Ãóäøó ÏóÚúæóì ÇáúÍóíøö ÊóÊóãóÍøóÖõ
áöáäøóÓóÈö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãóíøöÊö áöÇÓúÊöÛúäóÇÆöåö Úóäúåõ ÈöÇáúãóæúÊö
ÝóÕóÇÑóÊú ÏóÚúæóì ÇáúÅöÑúËö¡ Ëõãøó ÑóÃóíúÊå ÕóÑöíÍðÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö.
æóÃóíúÖðÇ ÝóÅöäøóåõ Ýöí ÏóÚúæóì ÇáúÍóíøö ÛóíúÑõ ãõÊøóåóãò áöÅöÞúÑóÇÑöåö
Úóáóì äóÝúÓöåö ÈöæõÌõæÈö ÇáäøóÝóÞóÉö. ÊóÃóãøóáú.
(Þóæúáõåõ: æóãöäú ÇËúäóíúäö ãõÓúÊóæöíóíúäö) Ãóíú ÅÐóÇ ÇÏøóÚóíóÇåõ ãóÚðÇ
Ýóáóæú ÓóÈóÞó ÃóÍóÏõåõãóÇ Ýóåõæó ÇÈúäõåõ ãóÇ áóãú íõÈóÑúåöäú ÇáúÂÎóÑõ¡
æóÞóíøóÏó ÇáöÇÓúÊöæóÇÁó ÅÐú áóæú ßóÇäó áöÃóÍóÏöåöãóÇ ãõÑóÌøöÍñ¡ Ýóåõæó
Ãóæúáóì ßóãõáúÊóÞóØò æóÎóÇÑöÌò ÝóíõÍúßóãõ Èöåö áöáúãõáúÊóÞöØö æóáóæú
ÐöãøöíøðÇ æóÈöÅöÓúáóÇãö ÇáúæóáóÏöº æóáóæú ÎóÇÑöÌóíúäö íõÞóÏøóãõ ãóäú
ÈóÑúåóäó Úóáóì ãóäú áóãú íõÈóÑúåöäú¡ æóÇáúãõÓúáöãõ Úóáóì ÇáÐøöãøöíøö¡
æóÇáúÍõÑøõ Úóáóì ÇáúÚóÈúÏö¡ æóÇáÐøöãøöíøõ ÇáúÍõÑøõ Úóáóì ÇáúÚóÈúÏö
ÇáúãõÓúáöãö¡ ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö¡ æóßóÃóäøó ÇáÔøóÇÑöÍó ÊóÑóßó
ÇáÊøóÞúíöíÏó ÈöÇáúãóÚöíøóÉö áößóæúäö ÇáúÃóÓúÈóÞö áóåõ ãõÑóÌøóÍñ æóåõæó
ÇáÓøóÈúÞõ áöÚóÏóãö ÇáúãõäóÇÒöÚö¡ æóãöäú ÇáúãõÑóÌøóÍö æóÕúÝõ ÃóÍóÏöåöãóÇ
ÚóáóÇãóÉñ ßóãóÇ íóÃúÊöí (Þóæúáõåõ ßóæóáóÏö ÃóãóÉò ãõÔúÊóÑóßóÉò) Ãóíú
ÝóÅöäøóåõ áóæú ÇÏøóÚóÇåõ ßõáøñ ãöäú ÇáÔøóÑöíßóíúäö Ãóæú ÇáÔøõÑóßóÇÁõ
ãóÚðÇ ËóÈóÊó ãöäú Çáúßõáøö¡ Ýóåõæó ÊóÔúÈöíåñ áöãóÓúÃóáóÉö ÇáúãóÊúäö
ÈöåóÐöåö ßóãóÇ äóÈøóåó Úóáóíúåö Ýöí ÇáÏøõÑøö ÇáúãõäúÊóÞóì
(4/271)
æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúãõäúíóÉö: ÇÏøóÚóÇåõ
ÃóßúËóÑõ ãöäú ÇËúäóíúäö ÝóÚóäú ÇáúÅöãóÇãö Ãóäøóåõ Åáóì ÎóãúÓóÉò
ÙóÇåöÑóÉò Ýöí ÚóÏóãö ÞóÈõæáö ÏóÚúæóì ÇáÒøóÇÆöÏö. æóáóÇ íõÔúÊóÑóØõ
ÇÊøöÍóÇÏõ ÇáúÅöãóÇãö äóåúÑñ¡ áóßöäøó Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö Úóäú
ÇáäøóÙúãö ãóÇ íõÝöíÏõ ËõÈõæÊóåõ ãöäú ÇáúÃóßúËóÑö ÝóáúíõÍóÑøóÑú.
(æóáóæú ÇÏøóÚóÊúåõ ÇãúÑóÃóÉñ) æóÇÍöÏóÉñ (ÐóÇÊõ ÒóæúÌò¡ ÝóÅöäú ÕóÏøóÞóåóÇ
ÒóæúÌõåóÇ Ãóæú ÔóåöÏóÊú áóåóÇ ÇáúÞóÇÈöáóÉõ Ãóæú ÞóÇãóÊú ÈóíøöäóÉñ)
æóáóæú ÑóÌõáðÇ æóÇãúÑóÃóÊóíúäö Úóáóì ÇáúæöáóÇÏóÉö (ÕóÍøóÊú) ÏóÚúæóÊõåóÇ
(æóÅöáøóÇ áóÇ) áöãóÇ Ýöíåö ãöäú ÊóÍóãøõáö ÇáäøóÓóÈö Úóáóì ÇáúÛóíúÑö
(æóÅöäú áóãú íóßõäú áóåóÇ ÒóæúÌñ ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÔóåóÇÏóÉö ÑóÌõáóíúäöº
æóáóæú ÇÏøóÚóÊúåõ ÇãúÑóÃóÊóÇäö æóÃóÞóÇãóÊú ÅÍúÏóÇåõãóÇ ÇáúÈóíøöäóÉó
Ýóåöíó Ãóæúáóì Èöåö¡ æóÅöäú ÃóÞóÇãóÊóÇ ÌóãöíÚðÇ Ýóåõæó ÇÈúäõåõãóÇ)
ÎöáóÇÝðÇ áóåõãóÇ Çáúßõáøõ ãöäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö (æóÅöäú) ÇÏøóÚóÇåõ
ÎóÇÑöÌóÇäö æó (æóÕóÝó ÃóÍóÏõåõãóÇ ÚóáóÇãóÉð Èöåö) Ãóíú ÈöÌóÓóÏöåö áóÇ
ÈöËóæúÈöåö (æóæóÇÝóÞó Ýóåõæó ÃóÍóÞøõ) ÅÐóÇ áóãú íõÚóÇÑöÖúåóÇ ÃóÞúæóì
ãöäúåóÇ¡ ßóÈóíøöäóÉö ÇáúÂÎóÑö æóÍõÑøöíøóÊöåö æóÓóÈúÞöåö
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
áóÇ ÊóÞúíöíÏñ áöãóÇ Ýöí ÇáúãóÊúäö ÈöãóÇ ÅÐóÇ ÇÏøóÚóÇåõ ßõáøñ ãöäú
ÇáúãõáúÊóÞöØóíúäö ãöäú ÌóÇÑöíóÉò ãõÔúÊóÑóßóÉò¡ ÎöáóÇÝðÇ áöãóÇ Ýóåöãóåõ
Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãöäú ÚöÈóÇÑóÉö ÇáúÎóÇäöíøóÉö ßóãóÇ äóÈøóåó Úóáóíúåö Ýöí
ÇáäøóåúÑö¡ æóáöÐóÇ ÞóÇáó ÈóÚúÏóåõ: æóáóÇ íõÔúÊóÑóØõ ÇÊøöÍóÇÏõ ÇáúÃõãøö¡
æóÈöåö ÕóÑøóÍó Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ ßóãóÇ íóÃúÊöí (Þóæúáõåõ:
æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúãõäúíóÉö) ãõÈúÊóÏóÃñ æóãõÖóÇÝñ Åáóíúåö¡ æóÞóæúáõåõ
ÇÏøóÚóÇåõ ÅáóÎú ÈóÏóáñ ãöäú ÚöÈóÇÑóÉò¡ æóÞóæúáõåõ ÙóÇåöÑóÉñ ÎóÈóÑõ
ÇáúãõÈúÊóÏóÃö¡ æóãöËúáõ ãóÇ Ýöí ÇáúãõäúíóÉö ãóÇ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö ÍóíúËõ
ÞóÇáó: æóáóÇ íõáúÍóÞõ ÈöÃóßúËóÑó ãöäú ÇËúäóíúäö ÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó¡
æóåõæó ÑöæóÇíóÉñ Úóäú ÃóÍúãóÏó. æóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò áóÇ íóáúÍóÞõ
ÈöÃóßúËóÑó ãöäú ËóáóÇËóÉò. æóÝöí ÔóÑúÍö ÇáØøóÍóÇæöíøö¡ æóÅöäú ßóÇäó
ÇáúãõÏøóÚöí ÃóßúËóÑó ãöäú ÇËúäóíúäö¡ ÝóÚóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó Ãóäøóåõ
ÌóæøóÒóåõ Åáóì ÎóãúÓóÉò. ÇåÜ.
ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö: æóáóãú ÃóÑó ÊóæúÌöíåó åóÐöåö ÇáúÃóÞúæóÇáö
(Þóæúáõåõ: æóáóÇ íõÔúÊóÑóØõ ÇÊøöÍóÇÏõ ÇáúÃõãøö) áöãóÇ Ýöí ÇáäøóåúÑö Úóäú
ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ: áóæú Úóíøóäó ßõáøõ æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ ÇãúÑóÃóÉð
ÃõÎúÑóì ÞõÖöíó ÈöÇáúæóáóÏö ÈóíúäóåõãóÇ¡ æóåóáú íóËúÈõÊõ äóÓóÈõ ÇáúæóáóÏö
ãöäú ÇáúãóÑúÃóÊóíúäö Úóáóì ÞöíóÇÓö Þóæúáöåö íóËúÈõÊõ¡ æóÚóáóì
ÞóæúáöåöãóÇ áóÇ (Þóæúáõåõ: áóßöäøó Ýöí ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö ÅáóÎú)
ÇÓúÊöÏúÑóÇßñ Úóáóì ãóÇ Ýöí ÇáúãõäúíóÉö æóÚöÈóÇÑóÉõ ÇáúÞõåõÓúÊóÇäöíøö
åóßóÐóÇ: æóÝöíåö: Ãóíú Ýöí Þóæúáö ÇáäøöÞóÇÈóÉö: æóáóæú ÑóÌõáóíúäö
ÅÔóÇÑóÉñ Åáóì Ãóäøóåõ áóæú ÇÏøóÚóÇåõ ÃóßúËóÑõ ãöäú ÑóÌõáóíúäö áóãú
íóËúÈõÊú ãöäúåõ¡ æóåóÐóÇ ÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó. æóÃóãøóÇ ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò
ÝóíóËúÈõÊõ ãöäú ÇáËøóáóÇËö áóÇ ÇáúÃóßúËóÑö. æóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó
íóËúÈõÊõ ãöäú ÇáúÃóßúËóÑö ÇåÜ ÝóÞóæúáõåõ ãöäú ÇáúÃóßúËóÑö íóÔúãóáõ ãóÇ
ÝóæúÞó ÇáúÎóãúÓóÉö áóßöäú ÍóíúËõ ÞóíøóÏóåõ ÛóíúÑõåõ ÈöÇáúÎóãúÓóÉö
íõÍúãóáõ ÅØúáóÇÞõåõ Úóáóíúåöº áöÃóäøóåõ ÕóÑöíÍñ.
(Þóæúáõåõ: æóáóæú ÑóÌõáðÇ æóÇãúÑóÃóÊóíúäö) áóÚóáøóåõ ÃóÊóì
ÈöÇáúãõÈóÇáóÛóÉö ÅÔóÇÑóÉð Åáóì Ãóäøó Þóæúáóåõ ÇáúÂÊöíó ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú
ÔóåóÇÏóÉö ÑóÌõáóíúäö áóíúÓó ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö ÇáúÍóÕúÑó Ýöí ÇáÑøóÌõáóíúäö
Èóáú ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö äöÕóÇÈõ ÇáÔøóåóÇÏóÉö Ýóåõæó äóÝúíñ áöÞóÈõæáö
ÔóåóÇÏóÉö ÇáúÝóÑúÏö¡ ÝóáóÇ íõäóÇÝöí ÞóÈõæáó ÔóåóÇÏóÉö ÑóÌõáò
æóÇãúÑóÃóÊóíúäöº áöÃóäøó ÇáÔøóåóÇÏóÉó Úóáóì ÇáäøóÓóÈö áóÇ íõÔúÊóÑóØõ
ÝöíåóÇ ÇáÑøöÌóÇáõ ÈöÎöáóÇÝö äóÍúæö ÇáúÍõÏõæÏö æóÇáúÞóæóÏö ÝóÇÝúåóãú
(Þóæúáõåõ: Úóáóì ÇáúÛóíúÑö) Ãóíú Úóáóì ÇáÒøóæúÌöº áöÃóäøóåõ íóáúÒóãõ
ãöäú ËõÈõæÊöåö ãöäúåóÇ ËõÈõæÊõåõ ãöäúåõº áöÃóäøó ÇáúæóáóÏó áöáúÝöÑóÇÔö
(Þóæúáõåõ: ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÔóåóÇÏóÉö ÑóÌõáóíúäö) ÐóßóÑó Ýöí ÇáäøóåúÑö
Ãóäøó åóÐóÇ íõÎóÇáöÝõ ãóÇ Ýöí ÇáúãõäúíóÉö ãöäú ÃóäøóåóÇ ÊõÕóÏøóÞõ æóáóæú
ÇÏøóÚóÊú Ãóäøóåõ ÇÈúäõåóÇ ãöäúåõ ÇåÜ. æóÐóßóÑó Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉö
ÇáúÝóÑúÞó Èóíúäó åóÐóÇ æóÈóíúäó ÞóÈõæáö ÏóÚúæóì ÇáÑøóÌõáö ÈöáóÇ
ÈóíøöäóÉò¡ æóåõæó Ãóäøó Ýöí ÞóÈõæáö Þóæúáö ÇáÑøóÌõáö ÏóÝúÚõ ÇáúÚóÇÑö
Úóäú ÇááøóÞöíØö¡ æóáóíúÓó Ðóáößó Ýöí ÏóÚúæóì ÇáúãóÑúÃóÉö ÝóáóÇ íõÞúÈóáõ
ÞóæúáõåóÇ ÈöáóÇ ÈóíøöäóÉò ÇåÜ æóáöÐóÇ ÞõÈöáó ÞóæúáõåóÇ ÈöÊóÕúÏöíÞö
ÇáÒøóæúÌö æóÔóåóÇÏóÉö ÇáúÞóÇÈöáóÉöº áöÃóäøóåõ íóËúÈõÊõ äóÓóÈõåõ ãöäú
ÇáÒøóæúÌö ÝóíóäúÏóÝöÚõ Úóäúåõ ÇáúÚóÇÑõ Ãóíú ÚóÇÑõåõ Èößóæúäöåö áóÇ ÃóÈó
áóåõ ÝóÅöäøóåõ ãóÙöäøóÉõ ßóæúäöåö ÇÈúäó ÒöäóÇ (Þóæúáõåõ: ÎöáóÇÝðÇ
áóåõãóÇ) ÝóÚöäúÏóåõãóÇ áóÇ íóßõæäõ áöæóÇÍöÏóÉò ãöäúåõãóÇ¡ áóßöäú Úóäú
ãõÍóãøóÏò ÑöæóÇíóÊóÇäö: ÅÍúÏóÇåõãóÇ ßóÞóæúáö ÇáúÅöãóÇãö ßóãóÇ Ýöí
ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáúÈóÏóÇÆöÚö (Þóæúáõåõ: Çáúßõáøõ ãöäú ÇáúÎóÇäöíøóÉö) Ãóíú
ãóÇ ÐóßóÑó ãöäú ãóÓóÇÆöáö ÏóÚúæóì ÇáúãóÑúÃóÉö æóÇáúãóÑúÃóÊóíúäö
(Þóæúáõåõ æóÅöäú ÇÏøóÚóÇåõ ÎóÇÑöÌóÇäö) Ãóíú áóÇ íóÏó áöÃóÍóÏöåöãóÇ
Úóáóíúåö¡ æóÞóíøóÏó Èöåö áöãóÇ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ãöäú Ãóäøó ÙóÇåöÑó ãóÇ Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö ÊóÞúÏöíãõ Ðöí ÇáúíóÏö Úóáóì ÇáúÎóÇÑöÌö Ðöí ÇáúÚóáóÇãóÉö
(Þóæúáõåõ: Ãóíú ÈöÌóÓóÏöåö) Ãóíú ßóÔóÇãóÉò æóÓöáúÚóÉò (Þóæúáõåõ: áóÇ
ÈöËóæúÈöåö) º áöÃóäøó ÇáËøóæúÈó ÛóíúÑõ ãõáóÇÒöãò áóåõ ÝóáóÇ íõÝöíÏõ
ÇáÊøóÚúíöíäó Ø.
ÞõáúÊ: æóåóÐóÇ ÐóßóÑóåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö ÃóÎúÐðÇ ãöäú ãóÝúåõæãö Þóæúáö
ÇáúÞõÏõæÑöíøö ÈöÌóÓóÏöåö (Þóæúáõåõ: æóæóÇÝóÞó) ÞóíøóÏó Èöåöº áöÃóäøóåõ
áóæú áóãú íõæóÇÝöÞú ÝóáóÇ ÊóÑúÌöíÍó æóåõæó ÇÈúäõåõãóÇ æóßóÐóÇ áóæú
ÃóÕóÇÈó Ýöí ÇáúÈóÚúÖö Ïõæäó ÇáúÈóÚúÖö Ãóæú æóÕóÝóåóÇ æóáóãú íõÕöÈú
æóÇÍöÏñ ãöäúåõãóÇ¡ ÃóãøóÇ áóæú ÃóÕóÇÈó ÃóÍóÏõåõãóÇ Ïõæäó ÇáúÂÎóÑö Ýóåõæó
áöãóäú ÃóÕóÇÈó ÈóÍúÑñ Úóäú ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö (Þóæúáõåõ æóÓóÈóÞóåõ) Ãóíú
áóæú ßóÇäóÊú ÏóÚúæóì ÃóÍóÏöåöãóÇ ÓóÇÈöÞóÉð Úóáóì ÇáúÂÎóÑö
(4/272)
æóÓöäøöåö Åäú ÃóÑøóÎóÇ¡ ÝóÅöäú ÇÔúÊóÈóåó
ÝóÈóíúäóåõãóÇ æóÅöÓúáóÇãöåö æóáóæú ÇÏøóÚóì ÃóÍóÏõåõãóÇ Ãóäøóåõ ÇÈúäõåõ
æóÇáúÂÎóÑõ Ãóäøóåõ ÇÈúäóÊõåõ ÝóÅöÐóÇ åõæó ÎõäúËóì¡ Ýóáóæú ãõÔúßöáðÇ
ÞõÖöíó áóåõãóÇ æóÅöáøóÇ Ýóáöãóäú ÇÏøóÚóì Ãóäøóåõ ÇÈúäõåõ¡ æóáóæú ÔóåöÏó
áöáúãõÓúáöãö ÐöãøöíøóÇäö æóáöáÐøöãøöíøö ãõÓúáöãóÇäö ÞõÖöíó Èöåö
áöáúãõÓúáöãö ÊóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉñ. (æó) íóËúÈõÊõ äóÓóÈõåõ (ãöäú Ðöãøöíøò
æó) áóßöäú (åõæó ãõÓúáöãñ) ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ ÝóíõäúÒóÚõ ãöäú íóÏöåö ÞõÈóíúáó
ÚóÞúáö ÇáúÃóÏúíóÇäö ãóÇ áóãú íõÈóÑúåöäú ÈöãõÓúáöãóíúäö Ãóäøóåõ ÇÈúäõåõ
Ýóíóßõæäõ ßóÇÝöÑðÇ äóåúÑñ (Åäú áóãú íóßõäú) Ãóíú íõæÌóÏõ (Ýöí ãóßóÇäö
Ãóåúáö ÇáÐøöãøóÉö) ßóÞóÑúíóÊöåöãú Ãóæú ÈóíúÚóÉò Ãóæú ßóäöíÓóÉò
æóÇáúãóÓúÃóáóÉõ ÑóÈóÇÚöíóÉñº áöÃóäøóåõ ÅãøóÇ Ãóäú íóÌöÏóåõ ãõÓúáöãñ Ýöí
ãóßóÇäöäóÇ ÝóãõÓúáöãñ¡ Ãóæú ßóÇÝöÑñ Ýöí ãóßóÇäöåöãú ÝóßóÇÝöÑñ¡ Ãóæú
ßóÇÝöÑñ Ýöí ãóßóÇäöäóÇ Ãóæú ÚóßúÓõåõ ÝóÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö ÇÚúÊöÈóÇÑõ
ÇáúãóßóÇäö áöÓóÈúÞöåö ÇÎúÊöíóÇÑñ
(æó) íóËúÈõÊõ (ãöäú ÚóÈúÏò æóåõæó ÍõÑøñ) æóÅöäú ÇÏøóÚóì Ãóäøóåõ ÇÈúäõåõ
ãöäú ÒóæúÌóÊöåö ÇáúÃóãóÉö ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò æóßóáóÇãö ÇáÒøóíúáóÚöíøö
ÙóÇåöÑñ Ýöí ÇÎúÊöíóÇÑöåö. (æóáóæú ÇÏøóÚóÇåõ ÍõÑøóÇäö ÃóÍóÏõåõãóÇ Ãóäøóåõ
ÇÈúäõåõ ãöäú åóÐöåö ÇáúÍóÑøóÉö æóÇáúÂÎóÑõ ãöäú ÇáúÃóãóÉö ÝóÇóáøóÐöí
íóÏøóÚöíåö ãöäú ÇáúÍõÑøóÉö Ãóæúáóì)
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ßóÇäó ÇÈúäóåõ æóáóæú æóÕóÝó ÇáËøóÇäöí ÚóáóÇãóÉð áöËõÈõæÊöåö Ýöí æóÞúÊò
áóÇ ãõäóÇÒöÚó áóåõ Ýöíåö. ÇåÜ. ÝóÊúÍñ. ÝóÚõáöãó Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó
ÇáÓøóÈóÞõ Ýöí ÇáÏøóÚúæóì áóÇ Ýöí æóÖúÚö ÇáúíóÏöº áöÃóäøó ÇáúßóáóÇãó Ýöí
ÇáúÎóÇÑöÌöíäó ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ: æóÍõÑøöíøóÊõåõ) ÐóßóÑóåõ Ýöí
ÇáäøóåúÑö ÈóÍúËðÇ (Þóæúáõåõ: æóÓöäøõåõ Åäú ÃóÑøóÎóÇ¡ ÝóÅöäú ÇÔúÊóÈóåó
ÝóÈóíúäóåõãóÇ) åóÐóÇ íõæÌóÏõ Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö. ÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö:
æóÝöí ÇáÙøóåöíÑöíøóÉö: ÑóÌõáóÇäö ÇÏøóÚóíóÇåõ æóÃóÑøóÎóÊú ÈóíøöäóÉõ ßõáøò
ãöäúåõãóÇ íóÞúÖöí áöãóäú íóÔúåóÏõ áóåõ Óöäøõ ÇáÕøóÈöíøö¡ Ýóáóæú ÇáÓøöäøõ
ãõÔúÊóÈóåðÇ ÝóÚóáóì ÞóæúáöåöãóÇ íóÓúÞõØõ ÇÚúÊöÈóÇÑõ ÇáÊøóÇÑöíÎö
æóíõÞúÖóì áóåõãóÇ. æóÚóáóì Þóæúáöåö¡ Ýöí ÑöæóÇíóÉò ßóÐóáößó¡ æóÝöí
ÃõÎúÑóì áöÃóÓúÈóÞöåöãóÇ ÊóÇÑöíÎðÇ. æóÝöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ: íõÞúÖóì
Èöåö ÈóíúäóåõãóÇ Ýöí ÚóÇãøóÉö ÇáÑøöæóÇíóÇÊö¡ æóåõæó ÇáÕøóÍöíÍõ ÇåÜ
ãõáóÎøóÕðÇ æóÍóíúËõ ßóÇäóÊú ÇáúÚóáóÇãóÉõ ãõÑóÌøöÍóÉð ÝóÇáÙøóÇåöÑõ
ÇÚúÊöÈóÇÑõåóÇ åõäóÇ ÃóíúÖðÇ ÝóíõÞúÖóì Èöåö áöÐöí ÇáúÚóáóÇãóÉö. ÞóÇáó Ýöí
ÇáúÝóÊúÍö: æóßõáøóãóÇ áóãú íóÊóÑóÌøóÍú ÏóÚúæóì æóÇÍöÏò ãöäú
ÇáúãõÏøóÚöíóíúäö íóßõæäõ ÇÈúäðÇ áóåõãóÇ. æóÚöäúÏó ÇáÔøóÇÝöÚöíøö íõÑúÌóÚõ
Åáóì ÇáúÞóÇÝóÉö (Þóæúáõåõ: ÞóÖóì áóåõãóÇ) º áöÃóäøóåõ áóãú íóÙúåóÑú
ÊóÑúÌöíÍõ ÃóÍóÏöåöãóÇ Úóáóì ÇáúÂÎóÑö ÝóÇÓúÊóæóíóÇ ßóãóÇ áóæú æóÕóÝó Èöåö
æóÕúÝðÇ æóáóãú íõÕöÈú æóÇÍöÏñ ãöäúåõãóÇ ßóãóÇ ãóÑøó ÝóÇÝúåóãú (Þóæúáõåõ:
æóÅöáøóÇ Ýóáöãóäú ÇÏøóÚóì Ãóäøóåõ ÇÈúäõåõ) ãõÞúÊóÖóÇåõ æóáóæú ÙóåóÑó
Ãóäøóåõ ÃõäúËóì¡ æóåõæó ãõÎóÇáöÝñ áöáúãóÓóÇÆöáö ÇáúãóÇÑøóÉö¡ æóáöÐóÇ
ÞóÇáó ÇáúãóÞúÏöÓöíøó: íóäúÈóÛöí Ãóäøóåõ áöãóäú æóÇÝóÞó.
ÞõáúÊ: Úóáóì Ãóäøó ÇáøóÐöí ÑóÃóíúÊå Ýöí ÇáÊøóÊóÇÑúÎóÇäöíøóÉ: æóÅöäú áóãú
íóßõäú ãõÔúßöáðÇ æóÍõßöãó Èößóæúäöåö ÇÈúäðÇ Ýóåõæó áöáøóÐöí íóÏøóÚöí
Ãóäøóåõ ÇÈúäõåõ ÇåÜ æóåóÐóÇ áóÇ ÅÔúßóÇáó Ýöíåö æóÇáÔøóÇÑöÍõ ÊóÈöÚó Ýöí
ÇáÊøóÚúÈöíÑö ÕóÇÍöÈó ÇáúÈóÍúÑö¡ æóÝöíåö ÇÎúÊöÕóÇÑñ ãõÎöáøñ (Þóæúáõåõ:
ÞõÖöíó Èöåö áöáúãõÓúáöãö) º áöÃóäøó ÇáÐøöãøöíøóíúäö ÔóåöÏóÇ Úóáóì
Ðöãøöíøò æóÇáúãõÓúáöãóíúäö Úóáóì ãõÓúáöãò ÝóÕóÍøóÊú ÇáÔøóåóÇÏóÊóÇäö
æóÊóÑóÌøóÍó ÇáúãõÓúáöãõ ÇåÜ Í (Þóæúáõåõ: ÇÓúÊöÍúÓóÇäðÇ) æóÇáúÞöíóÇÓõ
Ãóäú áóÇ íóËúÈõÊó äóÓóÈõåõº áöÃóäøó Ýöíåö äóÝúíó ÅÓúáóÇãöåö ÇáËøóÇÈöÊö
ÈöÇáÏøóÇÑö. æóÌúåõ ÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäö Ãóäøó ÏóÚúæóÇåõ ÊóÖóãøóäóÊú
ÔóíúÆóíúäö: ÇáäøóÓóÈó æóåõæó äóÝúÚñ áöáÕøóÛöíÑö æóäóÝúíó ÇáúÅöÓúáóÇãö
ÇáËøóÇÈöÊö ÈöÇáÏøóÇÑö æóåõæó ÖóÑóÑñ Èöåö¡ æóáóíúÓó ãöäú ÖóÑõæÑóÉö
ËõÈõæÊö ÇáäøóÓóÈö ãöäú ÇáúßóÇÝöÑö ÇáúßõÝúÑõ áöÌóæóÇÒö ãõÓúáöãò åõæó
ÇÈúäõ ßóÇÝöÑò¡ ÈöÃóäú ÃóÓúáóãóÊú Ãõãøõåõ ÝóÕóÍøóÍúäóÇ ÏóÚúæóÇåõ ÝöíãóÇ
íóäúÝóÚõåõ Ïõæäó ãóÇ íóÖõÑøõåõ ÝóÊúÍñ (Þóæúáõåõ: ãóÇ áóãú íõÈóÑúåöäú)
æóÐóßóÑó ÇÈúäõ ÓöãóÇÚóÉó Úóäú ãõÍóãøóÏò: áóæú Úóáóíúåö Òöíøõ Ãóåúáö
ÇáÔøöÑúßö ßóÕóáöíÈò æóäóÍúæöåö Ýóåõæó ÇÈúäõåõ æóåõæó äóÕúÑóÇäöíøñ ÝóÊúÍñ
(Þóæúáõåõ: ÈöãõÓúáöãóíúäö) Ýóáóæú ÃóÞóÇãó ÈóíøöäóÉð ãöäú Ãóåúáö
ÇáÐøöãøóÉö áóÇ íóßõæäõ ÐöãøöíøðǺ áöÃóäøóÇ ÍóßóãóäóÇ ÈöÅöÓúáóÇãöåö ÝóáóÇ
íóÈúØõáõ åóÐóÇ ÇáúÍõßúãõ ÈöåóÐöåö ÇáúÈóíøöäóÉöº áöÃóäøóåóÇ ÔóåóÇÏóÉñ
ÞóÇãóÊú Ýöí ÍóÞøö ÇáÏøöíäö Úóáóì ãõÓúáöãò ÝóáóÇ ÊõÞúÈóáõ ÈóÍúÑñ Úóäú
ÇáúÎóÇäöíøóÉö (Þóæúáõåõ: Ãóæú ÚóßúÓõåõ) Ãóíú ãõÓúáöãñ Ýöí ãóßóÇäöåöãú
(Þóæúáõåõ ÝóÙóÇåöÑõ ÇáÑøöæóÇíóÉö ÇÚúÊöÈóÇÑõ ÇáúãóßóÇäö) Ãóíú Ýöí
ÇáÕøõæÑóÊóíúäö æóÝöí ÈóÚúÖö äõÓóÎö ÇáúãóÈúÓõæØö ÇõÚúÊõÈöÑó ÇáúæóÇÌöÏõ¡
æóÝöí ÈóÚúÖöåóÇ ÇõÚúÊõÈöÑó ÇáúÅöÓúáóÇãõ Ãóíú ãóÇ íóÕöíÑõ Èöåö ÇáúæóáóÏõ
ãõÓúáöãðÇ äóÙóÑðÇ áóåõ¡ æóáóÇ íóäúÈóÛöí Ãóäú íõÚúÏóáó Úóäú Ðóáößó.
æóÞöíáó íõÚúÊóÈóÑõ ÈöÇáÓøöíãóÇ æóÇáÒøöíøö ÝóÊúÍñ. æóÚóáóì ãóÇ ÑóÌøóÍóåõ
Ýöí ÇáúÝóÊúÍö íóÕöíÑõ ãõÓúáöãðÇ Ýöí ËóáóÇËö ÕõæóÑò¡ æóÐöãøöíøðÇ Ýöí
ÕõæÑóÉò æóÇÍöÏóÉò æóåöíó ãóÇ áóæú æóÌóÏóåõ Ðöãøöíøñ Ýöí ãóßóÇäöåöãú
æóåõæó ÙóÇåöÑõ ÇáúßóäúÒö æóÛóíúÑöåö. æóÞóÇáó Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÃóíúÖðÇ:
æóáóÇ íóÚúÏöáõ Úóäúåõ (Þóæúáõåõ: áöÓóÈúÞöåö) Ãóíú ÓóÈúÞö ÇáúãóßóÇäö
Úóáóì íóÏö ÇáúæóÇÌöÏö.
(Þóæúáõåõ æóåõæó ÍõÑøñ) Ãóíú ÅáøóÇ ÈöÍõÌøóÉö ÑöÞøöåö ßóãóÇ ÞóÏøóãóåõ
ÇáúãõÕóäøöÝõ (Þóæúáõåõ: ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò) æóÞóÇáó ÃóÈõæ íõæÓõÝó: íóßõæäõ
ÚóÈúÏðǺ áöÃóäøóåõ íóÓúÊóÍöíáõ Ãóäú íóßõæäó ÇáúæóáóÏõ ÍõÑøðÇ Èóíúäó
ÑóÞöíÞöíäó. ÞõáúäóÇ: áóÇ íóÓúÊóÍöíáõ áöÌóæóÇÒö ÚöÊúÞöåö ÞóÈúáó
(4/273)
áöËõÈõæÊöåö ãöäú ÇáúÌóÇäöÈóíúäö
ÒóíúáóÚöíøñ (æóÅöäú æõÌöÏó ãóÚóåõ ãóÇáñ Ýóåõæó áóåõ) ÚóãóáðÇ
ÈöÇáÙøóÇåöÑö æóáóæú ÝóæúÞóåõ Ãóæú ÊóÍúÊóåõ Ãóæú ÏóÇÈøóÉñ åõæó ÚóáóíúåóÇ¡
áóÇ ãóÇ ßóÇäó ÈöÞõÑúÈöåö (ÝóíóÕúÑöÝõåõ ÇáúæóÇÌöÏõ) Ãóæú ÛóíúÑõåõ
(Åáóíúåö ÈöÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí) Ýöí ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö áöÃóäøóåõ ãóÇáñ
ÖóÇÆöÚñ.
(æóáóæú ÞóÑøóÑó ÇáúÞóÇÖöí æóáóÇÁóåõ áöáúãõáúÊóÞöØö ÕóÍøó) ÙóåöíÑöíøóÉñ
áöÃóäøóåõ ÞóÖóÇÁñ Ýöí ÝóÕúáö ãõÌúÊóåóÏò Ýöíåö¡ äóÚóãú áóåõ ÈóÚúÏó
ÈõáõæÛöåö Ãóäú íõæóÇáöíó ãóäú ÔóÇÁó ãóÇ áóãú íóÚúÞöáú Úóäúåõ ÈóíúÊõ
ÇáúãóÇáö ÎóÇäöíøóÉñ (æóíóÏúÝóÚõåõ Ýöí ÍöÑúÝóÉò æóíóÞúÈöÖõ åöÈóÊóåõ)
æóÕóÏóÞóÊóåõ (æóáóíúÓó áóåõ ÎóÊúäõåõ) Ýóáóæú ÝóÚóáó Ýóåóáóßó Öóãöäó¡
æóáóæú Úóáöãó ÇáúÎóÊøóÇäõ Ãóäøóåõ ãõáúÊóÞóØñ Öóãöäó ÐóÎöíÑóÉñ (æóáóåõ
äóÞúáõåõ ÍóíúËõ ÔóÇÁó) æóíóäúÈóÛöí ãóäúÚõåõ ãöäú ãöÕúÑò Åáóì ÞóÑúíóÉò
ÈóÍúÑñ (æóáóÇ íóäúÝõÐõ áöáúãõáúÊóÞöØö Úóáóíúåö äößóÇÍñ æóÈóíúÚñ æó)
ßóÐóÇ (ÅÌóÇÑóÉõ) Ýöí ÇáúÃóÕóÍøöº áöÃóäøó «ÇáÓøõáúØóÇäõ æóáöíøõ ãóäú áóÇ
æóáöíøó áóåõ»
ÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜ
[ÑÏ ÇáãÍÊÇÑ]
ÇáöÇäúÝöÕóÇáö æóÈóÚúÏóåõ¡ ÝóáóÇ ÊóÈúØõáõ ÇáúÍõÑøöíøóÉõ ÈöÇáÔøóßøö
ÒóíúáóÚöíøñ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáäøóåúÑö (Þóæúáõåõ: áöËõÈõæÊöåö ãöäú
ÇáúÌóÇäöÈóíúäö) Ýöíåö Ãóäøó ÇáäøóÓóÈó íóËúÈõÊõ ãöäú ÌóÇäöÈö ÇáúÃõãøö
ÃóíúÖðÇ ÓóæóÇÁñ ßóÇäóÊú ÇáúÃóãóÉõ ÒóæúÌóÉð áóåõ Ãóæú ãóãúáõæßóÉð áóåõ¡
ÝóÇáúãõÑóÇÏõ ËõÈõæÊõ ÃóÍúßóÇãöåö ßóãóÇ ÚóÈøóÑó Èöåö ÇáÒøóíúáóÚöíøõ: Ãóíú
ßóÇáúÅöÑúËö æóÍóÞøö ÇáúÍóÖóÇäóÉö æóæõÌõæÈö ÇáäøóÝóÞóÉö æóäóÍúæö Ðóáößó¡
æóåóÐóÇ ãõÎúÊóÕøõ ÈöÇáúÍõÑøóÉö ÝóßóÇäóÊú åóÐöåö ÇáúÈóíøöäóÉõ ÃóßúËóÑó
ÅËúÈóÇÊðÇ (Þóæúáõåõ: ÚóãóáðÇ ÈöÇáÙøóÇåöÑö) ÃóæúÑóÏó Úóáóíúåö Ãóäøó
ÇáÙøóÇåöÑó íóÕúáõÍõ áöáÏøóÝúÚö áóÇ áöáúÅöËúÈóÇÊö. ÞõáúäóÇ äóÚóãú
íõÏúÝóÚõ ÈöåóÐóÇ ÇáÙøóÇåöÑö ÏóÚúæóì ãöáúßö ÛóíúÑöåö Úóäúåõ Ëõãøó
íóËúÈõÊõ ãöáúßõåõ ÈöÞöíóÇãö íóÏöåö ãóÚó ÍõÑøöíøóÊöåö ÇáúãóÍúßõæãö ÈöåóÇ¡
ÃóÝóÇÏóåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö (Þóæúáõåõ: æóáóæú ÝóæúÞóåõ Ãóæú ÊóÍúÊóåõ) ÏóÎóáó
Ýöíåö ÇáÏøóÑóÇåöãõ ÇáúãóæúÖõæÚóÉõ Úóáóíúåö¡ æóíóäúÈóÛöí Ãóäú Êóßõæäó
ÇáÏøóÑóÇåöãõ ÇáøóÊöí ÝóæúÞó ÝöÑóÇÔöåö Ãóæú ÊóÍúÊóåõ áóåõ ßóáöÈóÇÓöåö
æóãöåóÇÏöåö æóÏöËóÇÑöåö¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúãóÏúÝõæäóÉö ÊóÍúÊóåõ æóáóãú ÃóÑóåõ
ÈóÍúÑñ (Þóæúáõåõ: Ãóæú ÏóÇÈøóÉð) ÈöÇáäøóÕúÈö ÚóØúÝðÇ Úóáóì ÝóæúÞöåö:
Ãóíú æóáóæú ßóÇäó Ðóáößó ÇáúãóÇáõ ÏóÇÈøóÉð åõæó ÚóáóíúåóÇ. ÇåÜ. Í
(Þóæúáõåõ: áóÇ ãóÇ ßóÇäó ÈöÞõÑúÈöåö) Ýöí ÈóÚúÖö ÇáäøõÓóÎö áóÇ ãóßóÇäó
ÈöÞõÑúÈöåö¡ æóÚóáóíúåóÇ ßóÊóÈó Í ÝóÞóÇáó ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ ÓóÞóØó
áóÝúÙõ Ýöí æóÇáúÃóÕúáõ áóÇ Ýöí ãóßóÇä ÈöÞõÑúÈöåö ÚóØúÝðÇ Úóáóì ÝóæúÞöåö
ÇåÜ. ÞóÇáó Ýöí ÇáäøóåúÑö æóÈöåö ÚõÑöÝó Ãóäøó ÇáÏøóÇÑó ÇáøóÊöí åõæó
ÝöíåóÇ æóßóÐóÇ ÇáúÈõÓúÊóÇäõ áóÇ íóßõæäõ áóåõ ÈöÇáúÃóæúáóì ÇåÜ æóÞóÏú
ÊóæóÞøóÝó Ýöíåö Ýöí ÇáúÈóÍúÑö ÈóÚúÏó Ãóäú äóÞóáó Úóäú ÇáÔøóÇÝöÚöíøóÉö
Ãóäøó ÇáÏøóÇÑó áóåõ æóÝöí ÇáúÈõÓúÊóÇäö æóÌúåóÇäö (Þóæúáõåõ: áöÃóäøóåõ
ãóÇáñ ÖóÇÆöÚñ) ÞóÇáó Ýöí ÇáúÝóÊúÍö: Ãóíú áóÇ ÍóÇÝöÙó áóåõ æóãóÇáößõåõ
æóÅöäú ßóÇäó ãóÚóåõ ÝóáóÇ ÞõÏúÑóÉó áóåõ Úóáóì ÇáúÍöÝúÙö¡ æóáöáúÞóÇÖöí
æöáóÇíóÉõ ÕóÑúÝö ãöËúáöåö Åáóíúåö æóßóÐóÇ áöÛóíúÑö ÇáúæóÇÌöÏö
ÈöÃóãúÑöåö¡ æóÇáúÞóæúáõ áóåõ Ýöí äóÝóÞóÉö ãöËúáöåö æóÞöíáó áóåõ ÕóÑúÝõåõ
Úóáóíúåö ÈöÛóíúÑö ÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí.
(Þóæúáõåõ: æóáóæú ÞóÑøóÑó ÇáúÞóÇÖöí æóáóÇÁóåõ áöáúãõáúÊóÞöØö ÕóÍøó) Ãóíú
ÈöÃóäú íóÞõæáó áóåõ ÌóÚóáúÊ æóáóÇÁó åóÐóÇ ÇááøóÞöíØö áóß ÊóÑöËõåõ ÅÐóÇ
ãóÇÊó æóÊóÚúÞöáõ Úóäúåõ ÅÐóÇ Ìóäóì (Þóæúáõåõ: áöÃóäøóåõ ÞóÖóÇÁñ Ýöí
ÝóÕúáò ãõÌúÊóåóÏò Ýöíåö) ÝóÅöäøó ãöäú ÇáúÚõáóãóÇÁö ãóäú ÞóÇáó: Åäøó
ÇáúãõáúÊóÞöØó íõÔúÈöåõ ÇáúãõÚúÊöÞó ãöäú ÍóíúËõ Åäøóåõ ÃóÍúíóÇåõ
ßóÇáúãõÚúÊöÞö¡ ÝóÚóáóì åóÐóÇ áóÇ íóßõæäõ ãõÊóÈóÑøöÚðÇ ÈöÇáúÅöäúÝóÇÞö
ÈöÛóíúÑö ÃóãúÑö ÇáúÞóÇÖöí ÅÐóÇ ÃóÔúåóÏó áöíóÑúÌöÚó ßóÇáúãõæÕöí ÈóÍúÑñ
ãöäú ßöÊóÇÈö ÇááøõÞóØóÉö Ø (Þóæúáõåõ: äóÚóãú áóåõ ÅáóÎú) ÙóÇåöÑõåõ Ãóäøó
áóåõ Ðóáößó æóáóæú ÈóÚúÏóãóÇ ÞóÑøóÑó ÇáúÞóÇÖöí æóáóÇÁóåõ áöáúãõáúÊóÞöØö
æóÇáÙøóÇåöÑõ ÎöáóÇÝõåõº áöÃóäøóåõ ÊóÃóßøóÏó ÈöÇáúÞóÖóÇÁö¡ æóÞóÏú
ÑóÇÌóÚúÊ ÚöÈóÇÑóÉó ÇáúÎóÇäöíøóÉö ÝóÑóÃóíúÊå ÐóßóÑó ÇáúãóÓúÃóáóÉó
ÇáËøóÇäöíóÉó æóáóãú íóÐúßõÑú ãóÓúÃóáóÉó ÊóÞúÑöíÑö ÇáúÞóÇÖöí (Þóæúáõåõ:
ãóÇ áóãú íóÚúÞöáú Úóäúåõ ÈóíúÊõ ÇáúãóÇáö) ÝóÅöäú Ìóäóì Ëõãøó ÚóÞóáó
Úóäúåõ ÊóÞóÑøóÑó ÅÑúËõåõ áóåõº áöÃóäøó ÇáúÛõäúãó ÈöÇáúÛõÑúãö (Þóæúáõåõ:
æóíóÏúÝóÚõåõ Ýöí ÍöÑúÝóÉò) íóäúÈóÛöí Ãóäú íõÞóÇáó ãóÇ Þöíáó Ýöí æóÕöíøö
ÇáúíóÊöíãö Ãóäøóåõ íõÚóáøöãõåõ ÇáúÚöáúãó ÃóæøóáðÇ¡ ÝóÅöäú áóãú íóÌöÏ
Ýöíåö ÞóÇÈöáöíøóÉð Óóáøóãóåõ áöÍöÑúÝóÉò äóåúÑñ (Þóæúáõåõ: æóíóÞúÈöÖõ
åöÈóÊóåõ æóÕóÏóÞóÊóåõ) Ãóíú ãóÇ æóåóÈóåõ áóåõ ÇáúÛóíúÑõ Ãóæú ÊóÕóÏøóÞó
Èöåö Úóáóíúåö ÅÐóÇ ßóÇäó ÝóÞöíÑðÇ (Þóæúáõåõ: æóáóíúÓó áóåõ ÎóÊúäõåõ)
ÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøó åóÐóÇ áóæú ÈöÏõæäö ÅÐúäö ÇáÓøõáúØóÇäö Ãóæú äóÇÆöÈöåö¡
Ýóáóæú ÃóÐöäó ÕóÍøóº áöÃóäøó æöáóÇíóÊóåõ áóåõ ßóãóÇ íóÃúÊöí¡ æóáöÐóÇ
ßóÇäó áöæóÕöíøö ÇáúíóÊöíãö Ãóäú íóÎúÊöäóåõ (Þóæúáõåõ: æóáóæú Úóáöãó
ÇáúÎöÊóÇäó ÅáóÎú) äóÞóáóåõ Ýöí ÇáúÈóÍúÑö Úóäú ÇáÐøóÎöíÑóÉö ÈöÞöíáö
(Þóæúáõåõ: æóáóÇ íóäúÝõÐõ áöáúãõáúÊóÞöØö Úóáóíúåö äößóÇÍñ) º áöÃóäøóåõ
íóÚúÊóãöÏõ ÇáúæöáóÇíóÉó ãöäú ÇáúÞóÑóÇÈóÉö æóÇáúãöáúßö æóÇáÓøóáúØóäóÉö¡
æóáóÇ æõÌõæÏó áöæóÇÍöÏò ãöäúåóÇ äóåúÑñ¡ æóÞóÏøóãó ÇáÔøóÇÑöÍõ Ãóäøó
ãóåúÑóåõ Ýöí ÈóíúÊö ÇáúãóÇáö ÅÐóÇ ÒóæøóÌóåõ ÇáÓøõáúØóÇäõ (Þóæúáõåõ:
æóÈóíúÚñ) Ãóíú ÈóíúÚõ ãóÇáöåö æóßóÐóÇ ÔöÑóÇÁõ ÔóíúÁò áöíóÓúÊóÍöÞøó
ÇáËøóãóäó ÏóíúäðÇ Úóáóíúåöº áöÃóäøó ÇáøóÐöí Åáóíúåö áóíúÓó ÅáøóÇ
ÇáúÍöÝúÙõ æóÇáÕøöíóÇäóÉõ¡ æóãóÇ ãöäú ÖóÑõæÑöíøóÇÊö Ðóáößó ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ
ÈöÇáúÃõãøö ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ íóÌõæÒõ áóåóÇ Ðóáößó ãóÚó ÃóäøóåóÇ Êóãúáößõ
ÊóÒúæöíÌóåõ ÚöäúÏó ÚóÏóãö ÇáúÚõÕúÈóÉö æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÝóÊúÍö
(Þóæúáõåõ: Ýöí ÇáúÃóÕóÍøö) º áöÃóäøóåõ íóãúáößõ ÅÊúáóÇÝó ãóäóÇÝöÚöåö
æóáóÇ íóãúáößõ ÊóãúáöíßóåóÇ ÝóÃóÔúÈóåó ÇáúÚóãøó¡ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÃõãøöº
áöÃóäøóåóÇ Êóãúáößõ
(4/274)
ÝõÑõæÚñ] áóæú ÈóÇÚó Ãóæú ßóÝóáó æóÏóÈøóÑó Ãóæú ßóÇÊóÈó Ãóæú ÃóÚúÊóÞó
Ãóæú æóåóÈó Ãóæú ÊóÕóÏøóÞó æóÓóáøóãó Ëõãøó ÃóÞóÑøó Ãóäøóåõ ÚóÈúÏñ
áöÒóíúÏò áóÇ íõÕóÏøóÞõ Ýöí ÅÈúØóÇáö ÔóíúÁò ãöäú Ðóáößó áöÃóäøóåõ
ãõÊøóåóãñ¡ æóÊóãóÇãõåõ Ýöí ÇáúÎóÇäöíøóÉöº æóãóÌúåõæáõ äóÓóÈò ßóáóÞöíØò. |