ÇáãÈÓæØ
ááÓÑÎÓí ÏÇÑ ÇáãÚÑÝÉ [ßöÊóÇÈõ ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓ]
ÈöÓúãö Çááøóåö ÇáÑøóÍúãóäö ÇáÑøóÍöíãö (ÞóÇáó) : ÇáÔøóíúÎõ ÇáúÅöãóÇãõ
ÇáúÃóÌóáøõ ÇáÒøóÇåöÏõ ÔóãúÓõ ÇáúÃóÆöãøóÉö ÃóÈõæ ÈóßúÑò ãõÍóãøóÏõ Èúäõ
ÃóÈöí Óóåúáò ÇáÓøóÑóÎúÓöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÅãúáóÇÁð:
ÇÚúáóãú ÈöÃóäøó ãóÇ ÇÎúÊóÕóÑóåõ ÇáúÍóÇßöãõ ãöäú ÊóÕúäöíÝö ãõÍóãøóÏö Èúäö
ÇáúÍóÓóäö Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÞóÇÕöÑñ ãõÈúåóãñ áóÇ íóÊöãøõ ÇáúãóÞúÕõæÏõ Èöåö
ÝóæóÞóÚóÊú ÇáúÍóÇÌóÉõ áöåóÐóÇ Åáóì ÇáöÇÓúÊöÚóÇäóÉö ÈöãóÇ ÎóÑøóÌóåõ
ÇáúãóÔóÇíöÎõ¡ æóãóÇ
(3/146)
ÇÎúÊóÇÑõæÇ ãöäú ÇáúÃóÞóÇæöíáö Ýöíåö
ÝóÐóßóÑúÊ Ðóáößó Ýöí ÔóÑúÍö ÇáúßöÊóÇÈö ÝóæóÞóÚó Ýöí ÇáúÈóíóÇäö ÈóÚúÖõ
ÇáúÈóÓúØö áöåóÐóÇ ÝóäóÞõæáõ æóÈöÇóááøóåö ÇáÊøóæúÝöíÞõ ÇáúÍóíúÖõ Ýöí
ÇááøõÛóÉö: åõæó ÇáÏøóãõ ÇáúÎóÇÑöÌõ¡ æóãöäúåõ íõÞóÇáõ ÍóÇÖóÊú ÇáúÃóÑúäóÈõ
æóÍóÇÖóÊú ÇáÔøóÌóÑóÉõ ÅÐóÇ ÎóÑóÌó ãöäúåóÇ ÇáÕøóãúÛõ ÇáúÃóÍúãóÑõ¡ æóÝöí
ÇáÔøóÑöíÚóÉö: ÇÓúãñ áöÏóãò ãóÎúÕõæÕò¡ æóåõæó Ãóäú íóßõæäó ãõãúÊóÏøðÇ
ÎóÇÑöÌðÇ ãöäú ãóæúÖöÚò ãóÎúÕõæÕò æóåõæó ÇáúÞõÈõáõ ÇáøóÐöí åõæó ãóæúÖöÚõ
ÇáúæöáóÇÏóÉö æóÇáúãõÈóÇÖóÚóÉö ÈöÕöÝóÉò ãóÎúÕõæÕóÉò ÝóÅöäú æõÌöÏó Ðóáößó
ßõáøõåõ¡ Ýóåõæó ÍóíúÖñ
æóÅöáøóÇ¡ Ýóåõæó ÇÓúÊöÍóÇÖóÉñ. æóÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉõ ÇÓúÊöÝúÚóÇáñ ãöäú
ÇáúÍóíúÖö «ÞóÇáóÊú ÝóÇØöãóÉõ ÈöäúÊõ ÞóíúÓò - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåóÇ -
áöÑóÓõæáö Çááøóåö: - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Åäøöí
ÃõÓúÊóÍóÇÖõ ÝóáóÇ ÃóØúåõÑõ ÝóÞóÇáó: - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó
- áóíúÓó Ðóáößó Ïóãõ ÍóíúÖò ÅäøóãóÇ åõæó ÚöÑúÞñ ÇãúÊóÏøó Ãóæú ÏóÇÁñ
ÇÚúÊóÑóÖó ÊóæóÖøóÆöí áößõáøö ÕóáóÇÉò» ÃóÔóÇÑó Åáóì Ãóäøóåõ ÝóÇÓöÏñ áóÇ
íóÊóÚóáøóÞõ Èöåö ãóÇ íóÊóÚóáøóÞõ ÈöÇáÕøóÍöíÍö æóÇáúÝóÑúÞõ Èóíúäó
ÇáÕøóÍöíÍö æóÇáúÝóÇÓöÏö ãöäú ÇáÏøöãóÇÁö ãöäú Ãóåóãøö ãóÇ íóÍúÊóÇÌõ Åáóì
ãóÚúÑöÝóÊöåö Ýöí åóÐóÇ ÇáúßöÊóÇÈö ÝóäóÞõæáõ: ÇáúÝóÇÓöÏõ ãöäú ÇáÏøöãóÇÁö
ÃóäúæóÇÚñ ÝóãöäúåóÇ ãóÇ äóÞóÕó Úóäú ÃóÞóáøö ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖöº áöÃóäøó
ÇáÊøóÞúÏöíÑó ÇáÔøóÑúÚöíøó íóãúäóÚõ Ãóäú íóßõæäó áöãóÇ Ïõæäó ÇáúãöÞúÏóÇÑö
Íõßúãõ ÇáúãõÞóÏøóÑö¡ æóíóäúÈóäöí Úóáóì åóÐóÇ ÇÎúÊöáóÇÝõ ÇáúÚõáóãóÇÁö Ýöí
ÃóÞóáøö ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö ÚöäúÏóäóÇ ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò æóáóíóÇáöíåóÇ
æóÞóÇáó ÇÈúäõ ÓöãóÇÚóÉó: Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
íóæúãóÇäö¡ æóÇáúÃóßúËóÑõ ãöäú Çáúíóæúãö ÇáËøóÇáöËö æóÑóæóì ÇáúÍóÓóäõ
Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò
ÈöãóÇ íóÊóÎóáøóáõåóÇ ãöäú ÇááøóíóÇáöíö¡ æóÐóáößó áóíúáóÊóÇäö¡ æóÞóÇáó
ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóæúãñ æóáóíúáóÉñ æóÞóÇáó
ãóÇáößñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÈöÞóÏúÑö ãóÇ íõæÌóÏõ æóáóæú
ÓóÇÚóÉð ÇÍúÊóÌøó ÈöÃóäøó åóÐóÇ äóæúÚõ ÍóÏóËò ÝóáóÇ íóÊóÞóÏøóÑõ ÃóÞóáøõåõ
ÈöÔóíúÁò ßóÓóÇÆöÑö ÇáúÃóÍúÏóÇËö ÃóÞúÑóÈõåóÇ Ïóãõ ÇáäøöÝóÇÓö áóßöäøóÇ
äóÞõæáõ: Ýöí ÇáúÝóÑúÞö ÈóíúäóåõãóÇ Ãóäøó Ïóãó ÇáäøöÝóÇÓö íóÎúÑõÌõ
ÚóÞöíÈó ÎõÑõæÌö ÇáúæóáóÏö ÝóíõÓúÊóÏóáøõ ÈöãóÇ ÊóÞóÏøóãóåõ Úóáóì Ãóäøóåõ
ãöäú ÇáÑøóÍöãö ÝóáóÇ ÍóÇÌóÉó Åáóì ÇáÊøóÞúÏöíÑö Ýöíåö ÈöÇáúãõÏøóÉö¡
ÝóÃóãøóÇ ÇáúÍóíúÖõ ÝóáóíúÓó íóÓúÈöÞõåõ ÚóáóÇãóÉñ íõÓúÊóÏóáøõ ÈöåóÇ Úóáóì
Ãóäøóåõ ãöäú ÇáÑøóÍöãö ÝóÌóÚóáúäóÇ ÇáúÚóáóÇãóÉó Ýöíåö ÇáöÇãúÊöÏóÇÏó
áöíõÓúÊóÏóáøó Èöåö Úóáóì Ãóäøóåõ áóíúÓó ÈöÏóãö ÚöÑúÞò Ëõãøó ÞóÏøóÑóåõ
ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Èöíóæúãò æóáóíúáóÉò
ÊóÍóÑøõÒðÇ Úóäú ÇáúßöÈóÑö ÝóÞóÇáó: áóãøóÇ ÇÓúÊóæúÚóÈó ÇáÓøóíóáóÇäõ
ÌóãöíÚó ÇáÓøóÇÚóÇÊö ÚóÑóÝúäóÇ Ãóäøóåõ ãöäú ÇáÑøóÍöãö ÝóáóÇ ÍóÇÌóÉó Åáóì
ÇáöÇÓúÊöÙúåóÇÑö ÈöÔóíúÁò ÂÎóÑó æóäóÍúäõ ÞóÏøóÑúäóÇ ÈöËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò
ÈöÇáäøóÕøö¡ æóåõæó ãóÇ Ñóæóì ÃóÈõæ ÃõãóÇãóÉó ÇáúÈóÇåöáöíøõ - ÑóÖöíó
Çááøóåõ Úóäúåõ - Ãóäøó ÇáäøóÈöíøó - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -
ÞóÇáó: «ÃóÞóáøõ ÇáúÍóíúÖö ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò æóÃóßúËóÑõåõ ÚóÔóÑóÉõ
ÃóíøóÇãò» æóåõæó ãóÑúæöíøñ Úóäú ÚõãóÑó æóÚóáöíøò æóÇÈúäö ãóÓúÚõæÏò
æóÇÈúäö ÚóÈøóÇÓò æóÚõËúãóÇäó Èúäö ÃóÈöí ÇáúÚóÇÕö ÇáËøóÞóÝöíøö æóÃóäóÓö
Èúäö ãóÇáößò - ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõãú - æóÇáúãóÞóÇÏöíÑõ áóÇ ÊõÚúÑóÝõ
ÞöíóÇÓðÇ ÝóãóÇ äõÞöáó Úóäúåõãú ßóÇáúãóÑúæöíøö Úóäú ÑóÓõæáö Çááøóåö -
Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - æóáöÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - Ãóäøó ÇáúÃóßúËóÑó ãöäú Çáúíóæúãö ÇáËøóÇáöËö íõÞóÇãõ ãóÞóÇãó
ÇáúßóãóÇáö áöãóÚúäóì¡ æóåõæó Ãóäøó ÇáÏøóãó ãöäú ÇáúãóÑúÃóÉö áóÇ íóÓöíáõ
Úóáóì ÇáúæóáóÇÁö áöÃóäøó Ðóáößó íõÖúäöíåóÇ æóíõÌúÍöÝõåóÇ æóáóßöäøóåõ
íóÓöíáõ ÊóÇÑóÉð¡ æóíóäúÞóØöÚõ ÃõÎúÑóì æóÌúåõ ÑöæóÇíóÉö
(3/147)
ÇáúÍóÓóäö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
Ãóäøó Ýöí ÇáúÂËóÇÑö ÐößúÑó ÇáÊøóÞúÏöíÑó ÈöÇáúÃóíøóÇãö ÝóÌóÚóáúäóÇ
ÇáËøóáóÇËóÉó ãöäú ÇáúÃóíøóÇãö ÃóÕúáðÇ æóãóÇ íóÊóÎóáøóáõåóÇ ãöäú
ÇááøóíóÇáöíö íóÊúÈóÚõåóÇ ÖóÑõæÑóÉð.
æóãöäú ÇáÏøöãóÇÁö ÇáúÝóÇÓöÏóÉö Ãóäú íóÊóÌóÇæóÒó ÃóßúËóÑó ãõÏøóÉö
ÇáúÍóíúÖö ÝóÅöäøó ÃóßúËóÑóåõ ãõÞóÏøóÑñ ÔóÑúÚðÇ ÝóáóÇ íóßõæäõ áöãóÇ ÒóÇÏó
Úóáóíúåö Íõßúãõåõ ÅÐú íóÝõæÊõ Èöåö ÝóÇÆöÏóÉõ ÇáÊøóÞúÏöíÑö ÇáÔøóÑúÚöíøö¡
æóÅöáóíúåö ÃóÔóÇÑó ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -
ÈöÞóæúáöåö «ÇáúãõÓúÊóÍóÇÖóÉõ ÊóÏóÚõ ÇáÕøóáóÇÉó ÃóíøóÇãó ÃóÞúÑóÇÆöåóÇ»
æóÚóáóì åóÐóÇ íóäúÈóäöí ÇÎúÊöáóÇÝõåõãú Ýöí ÃóßúËóÑö ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö
ÝóÚöäúÏóäóÇ ÚóÔúÑõ ÃóíøóÇãò æóáóíóÇáöíåóÇ áöãóÇ ÑóæóíúäóÇ ãöäú ÇáúÂËóÇÑö
æóÞóÇáó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -: ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ áöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Ýöí äõÞúÕóÇäö
Ïöíäö ÇáúãóÑúÃóÉö «ÊóÞúÚõÏõ ÅÍúÏóÇåõäøó ÔóØúÑó ÚõãúÑöåóÇ áóÇ ÊóÕõæãõ
æóáóÇ ÊõÕóáøöí» æóÇáúãõÑóÇÏõ ÒóãóÇäõ ÇáúÍóíúÖö æóÇáúÍóíúÖõ æóÇáØøõåúÑõ
íóÌúÊóãöÚóÇäö Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÚóÇÏóÉð¡ æóáöåóÐóÇ ÌóÚóáó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
ÚöÏøóÉó ÇáúÂíöÓóÉö æóÇáÕøóÛöíÑóÉö ËóáóÇËóÉó ÃóÔúåõÑò ãóßóÇäó ËóáóÇËóÉö
ÞõÑõæÁò ÝóíóÊóÚóíøóäõ ÔóØúÑõ ßõáøö ÔóåúÑò áöáúÍóíúÖö æóÐóáößó ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡ æóáóßöäøóÇ äóÞõæáõ: áóíúÓó ÇáúãõÑóÇÏõ ÍóÞöíÞóÉó
ÇáÔøóØúÑö ÝóÝöí ÚõãõÑöåóÇ ÒóãóÇäõ ÇáÕøöÛóÑö æóãõÏøóÉõ ÇáúÍóÈóáö
æóÒóãóÇäõ ÇáúÅöíóÇÓö æóáóÇ ÊóÍöíÖõ Ýöí ÔóíúÁò ãöäú Ðóáößó ÝóÚóÑóÝúäóÇ
Ãóäøó ÇáúãõÑóÇÏó ãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóØúÑó æóÅöÐóÇ ÞóÏøóÑúäóÇ
ÈöÇáúÚóÔóÑóÉö ÝóÞóÏú ÌóÚóáúäóÇ ãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóØúÑó ÍóíúÖðÇ ÝóÃóãøóÇ
ÃóÞóáøõ ãõÏøóÉö ÇáØøõåúÑö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÚöäúÏóäóÇ
æóÇáÔøóÇÝöÚöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóÞóÇáó ÚóØóÇÁñ: ÊöÓúÚóÉó
ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÞóÇáó: áöÃóäøó ÇáÔøóåúÑó íóÔúÊóãöáõ Úóáóì ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö ÚóÇÏóÉð¡ æóÞóÏú íóßõæäõ ÇáÔøóåúÑõ ÊöÓúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ ÝóÅöÐóÇ ßóÇäó ÃóßúËóÑõ ÇáúÍóíúÖö ÚóÔóÑóÉð ÈóÞöíó ÇáØøõåúÑõ
ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó¡ æóáóßöäøóÇ äóÞõæáõ: Ãóäøó ãõÏøóÉó ÇáØøõåúÑö äóÙöíÑõ
ãõÏøóÉö ÇáúÅöÞóÇãóÉö ãöäú ÍóíúËõ Åäú ÊõÚöíÏõ ãóÇ ßóÇäó ÓóÞóØó ãöäú
ÇáÕøóæúãö æóÇáÕøóáóÇÉö ÞóÏú ËóÈóÊó ÈöÇáúÃóÎúÈóÇÑö Ãóäøó ÃóÞóáøó ãõÏøóÉö
ÇáúÅöÞóÇãóÉö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóßóÐóáößó ÃóÞóáøõ ãõÏøóÉö
ÇáØøõåúÑö¡ æóáöåóÐóÇ ÞóÏøóÑúäóÇ ÃóÞóáøó ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö ÈöËóáóÇËóÉö
ÃóíøóÇãò ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ ÈöÃóÞóáøö ãõÏøóÉö ÇáÓøóÝóÑ ÝóÅöäøó ßõáøó æóÇÍöÏò
ãöäúåõãóÇ íõÄóËøöÑõ Ýöí ÇáÕøóæúãö æóÇáÕøóáóÇÉö æóÞóÏú ËóÈóÊó áóäóÇ Ãóäøó
ÃóÞóáøó ãõÏøóÉö ÇáÓøóÝóÑö ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò æóáóíóÇáöíåóÇ ÝóßóÐóáößó
åóÐóÇ.
ÝóÃóãøóÇ ÃóßúËóÑõ ãõÏøóÉö ÇáØøõåúÑö ÝóáóÇ ÛóÇíóÉó áóåõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ
ÇõÈúÊõáöíóÊú ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÍóÊøóì ÖóáøóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ¡ æóæóÞóÚóÊú
ÇáúÍóÇÌóÉõ Åáóì äóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö áóåóÇ ÝóÍöíäóÆöÐò Ýöíåö ÇÎúÊöáóÇÝñ
ÞóÇáó ÃóÈõæ ÚöÕúãóÉó ÓóÚúÏõ Èúäõ ãõÚóÇÐò ÇáúãóÑúæóÒöíøõ: áóÇ íóÊóÞóÏøóÑõ
ÃóßúËóÑõ ØõåúÑöåóÇ ÈöÔóíúÁò æóáóÇ ÊóäúÞóÖöí ÚöÏøóÊõåóÇ ÃóÈóÏðǺ áöÃóäøó
äóÕúÈó ÇáúãóÞóÇÏöíÑö ÈöÇáÊøóæúÞöíÝö áóÇ ÈöÇáÑøóÃúíö¡ æóßóÇäó ãõÍóãøóÏõ
Èúäõ ÅÈúÑóÇåöíãó ÇáúãóíúÏóÇäöíøõ íóÞõæáõ: íóÊóÞóÏøóÑõ ÃóßúËóÑõ ÇáØøõåúÑö
Ýöí ÍóÞøöåóÇ ÈöÓöÊøóÉö
(3/148)
ÃóÔúåõÑò ÅáøóÇ ÓóÇÚóÉð ÞóÇáó: áöÃóäøó
ÇáØøõåúÑó ÇáúãõÊóÎóáøöáó Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö Ïõæäó ãõÏøóÉö ÇáúÍóÈóáö
ÚóÇÏóÉð æóÃóÏúäóì ãõÏøóÉö ÇáúÍóÈóáö ÓöÊøóÉõ ÃóÔúåõÑò ÝóÞóÏøóÑúäóÇ
ÃóßúËóÑó ãõÏøóÉö ÇáØøõåúÑö ÈöÓöÊøóÉö ÃóÔúåõÑò ÅáøóÇ ÓóÇÚóÉð ÝóÅöÐóÇ
ØóáøóÞóåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÊóäúÞóÖöí ÚöÏøóÊõåóÇ ÈöÊöÓúÚóÉö ÚóÔóÑó ÔóåúÑðÇ
æóÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò ÅáøóÇ ËóáóÇËó ÓóÇÚóÇÊò áöÌóæóÇÒö Ãóäú íóßõæäó
ÇáØøóáóÇÞõ Ýöí Ãóæøóáö ÇáúÍóíúÖö¡ æóåóÐöåö ÇáúÍóíúÖóÉõ áóÇ ÊõÍúÓóÈõ ãöäú
ÇáúÚöÏøóÉö ÝóÊóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò æóËóáóÇËóÉö ÃóØúåóÇÑò
ßõáøõ ØõåúÑò ÓöÊøóÉõ ÃóÔúåõÑò ÅáøóÇ ÓóÇÚóÉð æóËóáóÇËö ÍöíóÖò ßõáøõ
ÍóíúÖóÉò ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò æóßóÇäó ÇáÒøóÚúÝóÑóÇäöíøõ íóÞõæáõ: ÃóßúËóÑõ
ÇáØøõåúÑö íóÊóÞóÏøóÑõ Ýöí ÍóÞøöåóÇ ÈöÓóÈúÚóÉò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðǺ
áöÃóäøó ÇáÔøóåúÑó íóÔúÊóãöáõ Úóáóì ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÃóÞóáøõ
ÇáúÍóíúÖö ËóáóÇËóÉñ ÝóÈóÞöíó ÇáØøõåúÑõ ÓóÈúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ¡
æóßóÇäó ÃóÈõæ Óóåúáò ÇáúÛóÒóÇáöíøõ íóÞõæáõ: ÈöÃóäøóåõ íóÊóÞóÏøóÑõ
ÃóßúËóÑõ ÇáØøõåúÑö Ýöí ÍóÞøöåóÇ ÈöÔóåúÑóíúäö ÝóÞóÏú áóÇ ÊóÑóì
ÇáúãóÑúÃóÉõ ÇáúÍóíúÖó Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò ÚóÇÏóÉð.
æóãöäú ÇáÏøöãóÇÁö ÇáúÝóÇÓöÏóÉö ãóÇ ÌóÇæóÒó ÃóßúËóÑó ãõÏøóÉö ÇáäøöÝóÇÓö¡
æóíóäúÈóäöí Úóáóíúåö ÇÎúÊöáóÇÝõ ÇáúÚõáóãóÇÁö Ýöí ÃóßúËóÑö ãõÏøóÉö
ÇáäøöÝóÇÓö ÝóÚöäúÏóäóÇ ÃóÑúÈóÚõæäó íóæúãðÇ. æóÞóÇáó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÓöÊøõæäó íóæúãðÇ¡ æóÞóÇáó ãóÇáößñ - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÓóÈúÚõæäó íóæúãðÇ¡ æóÅöäøóãóÇ ÞóÏøóÑúäóÇ
ÈöÇáúÃóÑúÈóÚöíäó áöÍóÏöíËö ÚóÈúÏö Çááøóåö Èúäö ÈóÇÈóÇåõ - ÑóÖöíó Çááøóåõ
Úóäúåõ - æóßóÇäó ãöäú ÇáÊøóÇÈöÚöíäó Ãóäøó ÇáäøóÈöíøó - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÞóÇáó: «ÊóÞúÚõÏõ ÇáäøõÝóÓóÇÁõ ãóÇ ÈóíúäóåóÇ
æóÈóíúäó ÃóÑúÈóÚöíäó íóæúãðÇ ÅáøóÇ Ãóäú ÊóÑóì ØõåúÑðÇ ÞóÈúáó Ðóáößó»
æóÝöí ÍóÏöíËö Ãõãøö ÓóáóãóÉó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåóÇ - Ãóäøó ÇáäøóÈöíøó
- Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÞóÇáó: «ÊóäúÊóÙöÑõ ÇáäøõÝóÓóÇÁõ
ãóÇ ÈóíúäóåóÇ æóÈóíúäó ÃóÑúÈóÚöíäó ÕóÈóÇÍðÇ ÅáøóÇ Ãóäú ÊóÑóì ØõåúÑðÇ
ÞóÈúáó Ðóáößó» æóÝöí ÇáúÍóÞöíÞóÉö ÈóíúäóäóÇ æóÈóíúäó ÇáÔøóÇÝöÚöíøö -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇÊøöÝóÇÞñº áöÃóäøó ÃóßúËóÑó ÇáäøöÝóÇÓö
ÃóÑúÈóÚóÉõ ÃóãúËóÇáö ÃóßúËóÑö ÇáúÍóíúÖö ÅáøóÇ Ãóäøó ÚöäúÏóåõ ÃóßúËóÑó
ÇáúÍóíúÖö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóÃóÑúÈóÚóÉõ ÃóãúËóÇáöåö ÓöÊøõæäó
íóæúãðÇ æóÚöäúÏóäóÇ ÃóßúËóÑõ ÇáúÍóíúÖö ÚóÔóÑóÉñ ÝóÃóÑúÈóÚóÉõ ÃóãúËóÇáöåö
ÃóÑúÈóÚõæäó íóæúãðÇ.
æóãöäú ÇáÏøöãóÇÁö ÇáúÝóÇÓöÏóÉö ãóÇ ÊóÑóÇåõ ÇáúÍóÇãöáõ ÝóÞóÏú ËóÈóÊó
áóäóÇ Ãóäøó ÇáúÍóÇãöáó áóÇ ÊóÍöíÖõ¡ æóÐóáößó ãóÑúæöíøñ Úóäú ÚóÇÆöÔóÉó -
ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåóÇ - æóÚõÑöÝó ÃóäøóåóÇ ÅÐóÇ ÍóÈöáóÊú ÇäúÓóÏøó Ýóãõ
ÑóÍöãöåóÇ ÝóÇáÏøóãõ ÇáúãóÑúÆöíøõ áóíúÓó ãöäú ÇáÑøóÍöãö Ýóíóßõæäõ
ÝóÇÓöÏðÇ.
æóãöäú ÇáÏøöãóÇÁö ÇáúÝóÇÓöÏóÉö ãóÇ ÊóÑóÇåõ ÇáÕøóÛöíÑóÉõ ÌöÏøðǺ
áöÃóäøóåõ ÓóÈóÞó ÃóæóÇäóåõ ÝóáóÇ íõÚúØóì áóåõ Íõßúãõ ÇáÕøöÍøóÉö ÅÐú áóæú
ÌóÚóáúäóÇåõ ÍóíúÖðÇ ÍóßóãúäóÇ ÈöÈõáõæÛöåóÇ Èöåö ÖóÑõæÑóÉð¡ æóÐóáößó
ãõÍóÇáñ Ýöí ÇáÕøóÛöíÑóÉö ÌöÏøðÇ æóÇÎúÊóáóÝó ãóÔóÇíöÎõäóÇ Ýöí ÃóÏúäóì
ÇáúãõÏøóÉö ÇáøóÊöí íóÌõæÒõ ÇáúÍõßúãõ ÝöíåóÇ ÈöÈõáõæÛö ÇáÕøóÛöíÑóÉö
ÝóßóÇäó ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ãõÞóÇÊöáò ÇáÑøóÇÒöíø - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
- íõÞóÏøöÑõ Ðóáößó ÈöÊöÓúÚö Óöäöíäóº áöÃóäøó ÇáäøóÈöíøó - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Èóäóì ÈöÚóÇÆöÔóÉó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåóÇ -¡
æóåöíó ÈöäúÊõ ÊöÓúÚö Óöäöíäó æóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ Èóäóì ÈöåóÇ ÈóÚúÏó
ÇáúÈõáõæÛö¡ æóßóÇäó áöÃóÈöí ãõØöíÚò ÇáúÈóáúÎöíø ÇÈúäóÉñ ÕóÇÑóÊú ÌóÏøóÉð¡
æóåöíó ÈöäúÊõ ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑóÉó ÓóäóÉð ÍóÊøóì ÞóÇáó: ÝóÖóÍóÊúäóÇ åóÐöåö
ÇáúÌóÇÑöíóÉõ¡ æóãöäú ãóÔóÇíöÎöäóÇ ãóäú ÞóÏøóÑó Ðóáößó ÈöÓóÈúÚö Óöäöíäó
áöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ãõÑõæåõãú ÈöÇáÕøóáóÇÉö
ÅÐóÇ ÈóáóÛõæÇ ÓóÈúÚðÇ» æóÇáúÃóãúÑõ ÍóÞöíÞóÉð áöáúæõÌõæÈö æóÐóáößó ÈóÚúÏó
ÇáúÈõáõæÛö æóÓõÆöáó ÃóÈõæ äóÕúÑò ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÓóáøóÇãò ÑóÍöãóåõãóÇ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäú ÇÈúäóÉö ÓöÊøö Óöäöíäó ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó åóáú
íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ¿ ÝóÞóÇáó: äóÚóãú¡ ÅÐóÇ ÊóãóÇÏóì ÈöåóÇ ãõÏøóÉó ÇáúÍóíúÖö
æóáóãú íóßõäú äõÒõæáõåõ áöÂÝóÉò æóÃóßúËóÑõ ÇáúãóÔóÇíöÎö Úóáóì ãóÇ
ÞóÇáóåõ ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ãõÞóÇÊöáò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøó
ÑõÄúíóÉó ÇáÏøóãö ÝöíãóÇ Ïõæäó Ðóáößó äóÇÏöÑñ æóáóÇ Íõßúãó áöáäøóÇÏöÑö.
æóãöäú ÇáÏøöãóÇÁö ÇáúÝóÇÓöÏóÉö ãóÇ ÊóÑóÇåõ ÇáúßóÈöíÑóÉõ ÌöÏøðÇ ÅáøóÇ
Ãóäøó ãõÍóãøóÏðÇ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÐóßóÑó Ýöí äóæóÇÏöÑö
ÇáÕøóáóÇÉö Ãóäøó ÇáúÚóÌõæÒó ÇáúßóÈöíÑóÉó ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ãõÏøóÉó
(3/149)
ÇáúÍóíúÖö ßóÇäó ÍóíúÖðÇ æóßóÇäó ãõÍóãøóÏõ
Èúäõ ãõÞóÇÊöáò ÇáÑøóÇÒöíø - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ: åóÐóÇ
ÅÐóÇ áóãú íõÍúßóãú ÈöÅöíóÇÓöåóÇ ÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÇäúÞóØóÚó ÚóäúåóÇ ÇáÏøóãõ
ÒóãóÇäðÇ ÍóÊøóì Íõßöãó ÈöÅöíóÇÓöåóÇ¡ æóßóÇäóÊú ÈöäúÊó ÊöÓúÚöíäó ÓóäóÉð
Ãóæú äóÍúæó Ðóáößó ÝóÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÈóÚúÏó Ðóáößó áóãú íóßõäú ÍóíúÖðÇ¡
æóßóÇäó ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÅÈúÑóÇåöíãó ÇáúãóíúÏóÇäöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ: Åäú ÑóÃóÊú ÏóãðÇ ÓóÇÆöáðÇ ßóãóÇ ÊóÑóÇåõ Ýöí ÒóãóÇäö
ÍóíúÖöåóÇ¡ Ýóåõæó ÍóíúÖñ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú ÈöáøóÉð íóÓöíÑóÉð áóãú íóßõäú
Ðóáößó ÍóíúÖðÇ Èóáú Ðóáößó Èóáóáñ ãöäú Ýóãö ÇáÑøóÍöãö ÝóßóÇäó ÝóÇÓöÏðÇ
áóÇ íóÊóÚóáøóÞõ Èöåö Íõßúãõ ÇáúÍóíúÖö ÝóåóÐóÇ ÈóíóÇäõ ÃóäúæóÇÚö
ÇáÏøöãóÇÁö ÇáúÝóÇÓöÏóÉ.
[ÝóÕúáñ ÃóáúæóÇäõ ãóÇ ÊóÑóÇåõ ÇáúãóÑúÃóÉõ Ýöí ÃóíøóÇãö ÇáúÍóíúÖö]
(ÝóÕúáñ ÃóáúæóÇäõ ãóÇ ÊóÑóÇåõ ÇáúãóÑúÃóÉõ Ýöí ÃóíøóÇãö ÇáúÍóíúÖö)
ÓöÊøóÉñ ÇáÓøóæóÇÏõ æóÇáúÍõãúÑóÉõ æóÇáÕøõÝúÑóÉõ æóÇáúßóÏöÑóÉõ
æóÇáúÎõÖúÑóÉõ æóÇáÊøóÑúÈöíóÉõ ÃóãøóÇ ÇáÓøóæóÇÏõ ÝóÛóíúÑõ ãõÔúßöáò
Ãóäøóåõ ÍóíúÖñ áöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «Ïóãõ
ÇáúÍóíúÖö ÃóÓúæóÏõ ÚóÈöíØñ» ãõÍúÊóÏöãñ æóÇáúÍõãúÑóÉõ ßóÐóáößó¡ Ýóåõæó
Çááøóæúäõ ÇáúÃóÕúáöíøõ áöáÏøóãö ÅáøóÇ Ãóäøó ÚöäúÏó ÛóáóÈóÉö ÇáÓøóæúÏóÇÁö
íóÖúÑöÈõ Åáóì ÇáÓøóæóÇÏö æóÚöäúÏó ÛóáóÈóÉö ÇáÕøóÝúÑóÇÁö íóÑöÞøõ
ÝóíóÖúÑöÈõ Åáóì ÇáÕøõÝúÑóÉö æóíóÊóÈóíøóäõ Ðóáößó áöãóäú ÇÝúÊóÕóÏó
æóÇáÕøõÝúÑóÉõ ßóÐóáößó ÍóíúÖñº áöÃóäøóåóÇ ãöäú ÃóáúæóÇäö ÇáÏøóãö ÅÐóÇ
ÑóÞøó æóÞöíáó åõæó ßóÕõÝúÑóÉö ÇáÓøöäøö Ãóæú ßóÕõÝúÑóÉö ÇáÊøöÈúäö Ãóæú
ßóÕõÝúÑóÉö ÇáúÞóÒøö¡ æóÃóãøóÇ ÇáúßóÏöÑóÉõ Ýóáóæúäñ ßóáóæúäö ÇáúãóÇÁö
ÇáúßóÏöÑö¡ æóåõæó ÍóíúÖñ Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏò
ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÓóæóÇÁñ ÑóÃóÊú Ýöí Ãóæøóáö ÃóíøóÇãöåóÇ Ãóæú
Ýöí ÂÎöÑö ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóÞóÇáó ÃóÈõæ íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
- Åäú ÑóÃóÊú ÇáúßóÏöÑóÉó Ýöí Ãóæøóáö ÃóíøóÇãöåóÇ áóãú íóßõäú ÍóíúÖðÇ¡
æóÅöäú ÑóÃóÊú Ýöí ÂÎöÑö ÃóíøóÇãöåóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ ÞóÇáó: áöÃóäøó
ÇáúßóÏöÑóÉó ãöäú ßõáøö ÔóíúÁò ÊóÊúÈóÚõ ÕóÇÝöíóåõ ÝóÅöÐóÇ ÊóÞóÏøóãóåõ
Ïóãñ Ãóãúßóäó ÌóÚúáõ ÇáúßóÏöÑóÉö ÍóíúÖðÇ ÊóÈóÚðÇ ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ áóãú
íóÊóÞóÏøóãúåóÇ Ïóãñ áóæú ÌóÚóáúäóÇåõ ÍóíúÖðÇ ßóÇäó ãóÞúÕõæÏðÇ áóÇ
ÊóÈóÚðÇ¡ æóåõãóÇ íóÞõæáóÇäö: ãóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ ÅÐóÇ ÑóÃóÊúåõ
ÇáúãóÑúÃóÉõ Ýöí ÂÎöÑö ÃóíøóÇãöåóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ ÅÐóÇ ÑóÃóÊúåõ Ýöí
Ãóæøóáö ÃóíøóÇãöåóÇ ßóÇáÓøóæóÇÏö æóÇáúÍõãúÑóÉöº áöÃóäøó ÌóãöíÚó ãõÏøóÉö
ÇáúÍóíúÖö Ýöí Íõßúãö æóÞúÊò æóÇÍöÏò æóãóÇ ÞóÇáóåõ ÃóÈõæ íõæÓõÝó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝöíãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáäøóÞúÈõ ãöäú ÃóÚúáóì
ÇáÙøóÑúÝö ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáäøóÞúÈõ ãöäú ÃóÓúÝóáöåö ÝóÇáúßóÏöÑóÉõ
íóÓúÈöÞõ ÎõÑõæÌóåóÇ ÇáÕøóÇÝöí æóåõäóÇ ÇáäøóÞúÈõ ãöäú ÃóÓúÝóáó
ÝóÌóÚóáúäóÇ ÇáúßóÏöÑóÉó ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊúåõ ÇÈúÊöÏóÇÁð¡ æóÃóãøóÇ
ÇáúÎõÖúÑóÉõ ÝóÞóÏú ÃóäúßóÑó ÈóÚúÖõ ãóÔóÇíöÎöäóÇ æõÌõæÏóåóÇ ÍóÊøóì ÞóÇáó
ÃóÈõæ äóÕúÑö Èúäõ ÓóáøóÇãò Íöíäó ÓõÆöáó Úóäú ÇáúÎõÖúÑóÉö ßóÃóäøóåóÇ
ÃóßóáóÊú ÞóÕöíáðÇ Úóáóì ØóÑöíÞö ÇáöÇÓúÊöÈúÚóÇÏö¡ æóÐóßóÑó ÃóÈõæ Úóáöíøò
ÇáÏøóÞøóÇÞõ Ãóäøó ÇáúÎõÖúÑóÉó äóæúÚñ ãöäú ÇáúßóÏöÑóÉö æóÇáúÌóæóÇÈõ
ÝöíåóÇ Úóáóì ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáøóÐöí ÈóíøóäøóÇ¡ æóÃóãøóÇ ÇáÊøóÑúÈöíóÉõ¡
Ýóåõæó ãóÇ íóßõæäõ áóæúäõåõ ßóáóæúäö ÇáÊøõÑóÇÈö¡ æóåõæó äóæúÚñ ãöäú
ÇáúßóÏöÑóÉöº æóÞóÏú Ñõæöíó «Úóäú Ãõãøö ÚóØöíøóÉó æóßóÇäóÊú ÛóÒóÊú ãóÚó
ÑóÓõæáö Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ËöäúÊóíú ÚóÔóÑóÉó
ÛóÒúæóÉð ÞóÇáóÊú ßõäøóÇ äóÚõÏøõ ÇáÊøóÑúÈöíóÉó ÍóíúÖðÇ» æóÇáúÃóÕúáõ Ýöíåö
Þóæúáå ÊóÚóÇáóì {æóíóÓúÃóáõæäóß Úóäú ÇáúãóÍöíÖö Þõáú åõæó ÃóÐðì}
[ÇáÈÞÑÉ: 222] æóÌóãöíÚõ åóÐöåö ÇáúÃóáúæóÇäö Ýöí Íõßúãö
(3/150)
ÇáúÃóÐóì ÓóæóÇÁñ. æóÑõæöíó Ãóäøó
ÇáäøöÓóÇÁó ßõäøó íóÈúÚóËúäó ÈöÇáúßõÑúÓõÝö Åáóì ÚóÇÆöÔóÉó - ÑóÖöíó
Çááøóåõ ÚóäúåóÇ - áöÊóäúÙõÑó ÝóßóÇäóÊú ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ßóÏöÑóÉð ÞóÇáóÊú áóÇ
ÍóÊøóì ÊóÑóíúäó ÇáúÞõÕøóÉó ÇáúÈóíúÖóÇÁó íóÚúäöí ÇáúÈóíóÇÖó ÇáúÎóÇáöÕó
æóÇáúÞõÕøóÉó ÇáØøöíäõ ÇáøóÐöí íõÛúÓóáõ Èöåö ÇáÑøóÃúÓõ¡ æóåõæó ÃóÈúíóÖõ
íóÖúÑöÈõ áóæúäõåõ Åáóì ÇáÕøõÝúÑóÉö ÝóÅöäøóãóÇ ÃóÑóÇÏóÊú ÃóäøóåóÇ áóÇ
ÊóÎúÑõÌõ ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÍóÊøóì ÊóÑóì ÇáúÈóíóÇÖó ÇáúÎóÇáöÕó æóÇóááøóåõ
ÓõÈúÍóÇäóåõ æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ
[ÝóÕúáñ Íõßúãó ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö æóÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉö áóÇ íóËúÈõÊõ
ÅáøóÇ ÈöÙõåõæÑö ÇáÏøóãö æóÈõÑõæÒöåö]
(ÝóÕúáñ) ¡ æóÅöäú ÈöÃóäøó Íõßúãó ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö
æóÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉö áóÇ íóËúÈõÊõ ÅáøóÇ ÈöÙõåõæÑö ÇáÏøóãö æóÈõÑõæÒöåö
æóÞóÏú Ñõæöíó Úóäú ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí ÛóíúÑö
ÇáúÃõÕõæáö Ãóäøó Íõßúãó ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö íóËúÈõÊõ ÅÐóÇ ÃóÍóÓøóÊú
ÈöÇáúÈõÑõæÒö¡ æóÅöäú áóãú íóÙúåóÑú æóÍõßúãõ ÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉö áóÇ íóËúÈõÊõ
ÅáøóÇ ÈöÇáÙøõåõæÑö æóÝóÑøóÞó ÈóíúäóåõãóÇ ÝóÞóÇáó áöáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö
æóÞúÊñ ãóÚúáõæãñ Ýóíõãúßöäõ ÅËúÈóÇÊõ ÍõßúãöåöãóÇ ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö
æóÞúÊöåöãóÇ ÅÐóÇ ÃóÍóÓøóÊú ÈöÇáúÈõÑõæÒö æóÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉõ ÍóÏóËñ
ßóÓóÇÆöÑö ÇáúÃóÍúÏóÇËö áóíúÓó áóåõ æóÞúÊñ ãóÚúáõæãñ áöÅöËúÈóÇÊö Íõßúãöåö
ÝóáóÇ íóËúÈõÊõ Íõßúãõåõ ÅáøóÇ ÈöÇáÙøõåõæÑö æóÇáúÝóÊúæóì Úóáóì ÇáúÞóæúáö
ÇáúÃóæøóáö áöãóÇ Ñõæöíó Ãóäøó ÇãúÑóÃóÉð ÞóÇáóÊú áöÚóÇÆöÔóÉó - ÑóÖöíó
Çááøóåõ ÚóäúåóÇ - Åäøó ÝõáóÇäóÉó ÊóÏúÚõæ ÈöÇáúãöÕúÈóÇÍö áóíúáðÇ
áöÊóäúÙõÑó Åáóì äóÝúÓöåóÇ ÝóÞóÇáóÊú: ãóÇ ßóÇäóÊú ÅÍúÏóÇäóÇ ÊóÊóßóáøóÝõ
áöÐóáößó Úóáóì ÚóåúÏö ÑóÓõæáö Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó -¡ æóáóßöäøóåóÇ ÊóÚúÑöÝõ Ðóáößó¡ Ýóåõæó ÈöÇáúãóÓøö¡ Ýóåõæó
ÅÔóÇÑóÉñ ãöäúåóÇ Åáóì ÇáÙøõåõæÑöº æóáöÃóäøó ãóÇ áóãú íóÙúåóÑú¡ Ýóåõæó
Ýöí ãóÚúÏöäöåö æóÇáÔøóíúÁõ Ýöí ãóÚúÏöäöåö áóÇ íõÚúØóì áóåõ Íõßúãõ
ÇáÙøõåõæÑö æóãóÇ áóãú íóÙúåóÑú ÅÐóÇ ÚóÑóÝúäóÇ åóÐóÇ ÝóäóÞõæáõ
áöáúãóÑúÃóÉö ÝóÑúÌóÇäö ÏóÇÎöáñ æóÎóÇÑöÌñ ÝóÇáúÝóÑúÌõ ÇáúÎóÇÑöÌõ
ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáúÃóáúíóÊóíúäö ãöäú ÇáÏøõÈõÑö ÝóÅöÐóÇ æóÖóÚóÊú ÇáúßõÑúÓõÝó
ÝóÅöãøóÇ Ãóäú ÊóÖóÚóåõ Ýöí ÇáúÝóÑúÌö ÇáÏøóÇÎöáö Ãóæú Ýöí ÇáúÝóÑúÌö
ÇáúÎóÇÑöÌö ÝóÅöÐóÇ æóÖóÚóÊúåõ Ýöí ÇáúÝóÑúÌö ÇáúÎóÇÑöÌö ÝóÇÈúÊóáøó
ÇáúÌóÇäöÈõ ÇáÏøóÇÎöáõ ãöäú ÇáúßõÑúÓõÝö ßóÇäó Ðóáößó ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú áóãú
íóäúÝõÐú Åáóì ÇáúÌóÇäöÈö ÇáúÎóÇÑöÌöº áöÃóäøóåõ ÕóÇÑó ÙóÇåöÑðÇ ÈöåóÐóÇ
ÇáúÞóÏúÑö ãöäú ÇáúÎõÑõæÌö¡ æóÅöäú æóÖóÚóÊúåõ Ýöí ÇáúÝóÑúÌö ÇáÏøóÇÎöáö
ÝóÇÈúÊóáøó ÇáúÌóÇäöÈõ ÇáÏøóÇÎöáõ ãöäú ÇáúßõÑúÓõÝö áóãú íóßõäú ÍóíúÖðÇ
ÝóÅöäú äóÝóÐóÊú ÇáúÈöáøóÉõ Åáóì ÇáúÌóÇäöÈö ÇáúÎóÇÑöÌö äõÙöÑó ÝóÅöäú
ßóÇäóÊú ÇáúÞõØúäóÉõ ÚóÇáöíóÉð Ãóæú ãõÍóÇÐöíóÉð áöÍóÑúÝö ÇáúÝóÑúÌö ßóÇäó
ÍóíúÖðÇ áöÙõåõæÑö ÇáúÈöáøóÉö¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ãõÊóÓóÝøöáóÉð áóãú íóßõäú
ÍóíúÖðÇ æóÚóáóì åóÐóÇ áóæú ÍóÔóì ÇáÑøóÌõáõ ÅÍúáöíáóåõ ÈöÞõØúäóÉò
ÝóÇÈúÊóáøó ÇáúÌóÇäöÈõ ÇáÏøóÇÎöáõ ãöäú ÇáúÞõØúäóÉö áóãú íõäúÊóÞóÖú
æõÖõæÁõåõ.
æóÅöäú ÊóÚóÏøóÊú ÇáúÈöáøóÉõ Åáóì ÇáúÌóÇäöÈö ÇáúÎóÇÑöÌö äóÙóÑúäóÇ ÝóÅöäú
ßóÇäóÊú ÇáúÞõØúäóÉõ ÚóÇáöíóÉð Ãóæú ãõÍóÇÐöíóÉð áöÑóÃúÓö ÇáúÅöÍúáöíáö
ÇäúÊóÞóÖó æõÖõæÁõåõ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ãõÊóÓóÝøöáóÉð áóãú íõäúÞóÖú
æõÖõæÁõåõ¡ æóåóÐóÇ ßõáøõåõ ãóÇ áóãú ÊóÓúÞõØú ÇáúÞõØúäóÉõ ÝóÅöäú
ÓóÞóØóÊú¡ Ýóåõæó ÍóíúÖñ æóÍóÏóËñ ÓóæóÇÁñ ÇÈúÊóáøó ÇáúÎóÇÑöÌõ Ãóæú
ÇáÏøóÇÎöáõ áöÙõåõæÑö ÇáúÈöáøóÉö æóáóæú Ãóäøó ÍóÇÆöÖðÇ æóÖóÚóÊú
ÇáúßõÑúÓõÝó Ýöí Ãóæøóáö Çááøóíúáö æóäóÇãóÊú ÝóáóãøóÇ ÃóÕúÈóÍóÊú äóÙóÑóÊú
Åáóì ÇáúßõÑúÓõÝö ÝóæóÌóÏóÊú ÇáúÈóíóÇÖó ÇáúÎóÇáöÕó ÝóÚóáóíúåóÇ ÕóáóÇÉõ
ÇáúÚöÔóÇÁöº áöÃóäøóÇ ÊóíóÞøóäøóÇ ÈöØõåúÑöåóÇ ãöäú Íöíäö æóÖóÚóÊú
ÇáúßõÑúÓõÝó Ýóáóæú ßóÇäóÊú ØóÇåöÑóÉð Íöíäó æóÖóÚóÊú ÇáúßõÑúÓõÝó
æóäóÇãóÊú Ëõãøó ÇäúÊóÈóåóÊú ÈóÚúÏó ØõáõæÚö ÇáúÝóÌúÑö
(3/151)
ÝóæóÌóÏóÊú ÇáúÈöáøóÉó Úóáóì ÇáúßõÑúÓõÝö
ÝóÅöäøóåõ íõÌúÚóáõ ÍóíúÖðÇ ãöäú ÃóÞúÑóÈö ÇáúÃóæúÞóÇÊö¡ æóÐóáößó ÈóÚúÏó
ØõáõæÚö ÇáúÝóÌúÑö ÃóÎúÐðÇ ÈöÇáúíóÞöíäö æóÇáöÇÍúÊöíóÇØö ÍóÊøóì
íóáúÒóãóåóÇ ÞóÖóÇÁõ ÇáúÚöÔóÇÁö Åäú áóãú Êóßõäú ÕóáøóÊú.
[ÝóÕúáñ ÇáúÃóÍúßóÇãõ ÇáøóÊöí ÊóÊóÚóáøóÞõ ÈöÇáúÍóíúÖö]
(ÝóÕúáñ) : æóÃóãøóÇ ÇáúÃóÍúßóÇãõ ÇáøóÊöí ÊóÊóÚóáøóÞõ ÈöÇáúÍóíúÖö
ÚóÔóÑóÉñ Ãóæú ÃóßúËóÑõ. ãöäúåóÇ Ãóäøó ÇáúÍóÇÆöÖó áóÇ ÊóÕõæãõ æóáóÇ
ÊõÕóáøöí áöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ÊóÞúÚõÏõ
ÅÍúÏóÇåõäøó ÔóØúÑó ÚõãúÑöåóÇ áóÇ ÊóÕõæãõ æóáóÇ ÊõÕóáøöí» íóÚúäöí ÒóãóÇäó
ÇáúÍóíúÖö. æóãöäúåóÇ Ãóäøóåõ íóáúÒóãõåóÇ ÞóÖóÇÁõ ÇáÕøóæúãö Ïõæäó
ÇáÕøóáóÇÉö áöãóÇ Ñõæöíó Ãóäøó ÇãúÑóÃóÉð ÞóÇáóÊú: áöÚóÇÆöÔóÉó - ÑóÖöíó
Çááøóåõ ÚóäúåóÇ - ãóÇ ÈóÇáõ ÅÍúÏóÇäóÇ ÊóÞúÖöí ÕöíóÇãó ÃóíøóÇãö ÇáúÍóíúÖö
æóáóÇ ÊóÞúÖöí ÇáÕøóáóÇÉó ÝóÞóÇáóÊú: ÃóÍóÑõæÑöíøóÉñ ÃóäúÊö ßõäøóÇ Úóáóì
ÚóåúÏö ÑóÓõæáö Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - äóÞúÖöí
ÕöíóÇãó ÃóíøóÇãö ÇáúÍóíúÖö¡ æóáóÇ äóÞúÖöí ÇáÕøóáóÇÉó ÃóäúßóÑóÊú
ÚóáóíúåóÇ ÇáÓøõÄóÇáó áöÔõåúÑóÉö ÇáúÍóÇáö æóäóÓóÈóÊúåóÇ Åáóì ÍóÑõæÑóÇÁó
æóåöíó ÞóÑúíóÉñ ßóÇäó ÃóåúáõåóÇ íóÓúÃóáõæäó ÓõÄóÇáó ÇáÊøóÚóäøõÊö Ýöí
ÇáÏøöíäö.
æóãöäúåóÇ Ãóäøóåõ áóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ áöÞóæúáöåö ÊóÚóÇáóì
{ÝóÇÚúÊóÒöáõæÇ ÇáäøöÓóÇÁó Ýöí ÇáúãóÍöíÖö} [ÇáÈÞÑÉ: 222] ÇáúÂíóÉõ
ÝóÐóáößó ÊóäúÕöíÕñ Úóáóì ÍõÑúãóÉö ÇáúÛóÔóíóÇäö Ýöí Ãóæøóáö ÇáúÍóíúÖö
æóÂÎöÑöåö ÞóÇáó: - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ãóäú ÃóÊóì
ÇãúÑóÃóÊóåõ ÇáúÍóÇÆöÖö Ãóæú ÃóÊóÇåóÇ Ýöí ÛóíúÑö ãóÃúÊóÇåóÇ Ãóæú ÃóÊóì
ßóÇåöäðÇ ÝóÕóÏøóÞóåõ ÈöãóÇ íóÞõæáõ ÝóÞóÏú ßóÝóÑó ÈöãóÇ ÃóäúÒóáó Çááøóåõ
Úóáóì ãõÍóãøóÏò - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -» æóãõÑóÇÏõåõ ÅÐóÇ
ÇÓúÊóÍóáøó Ðóáößó ÇáúÝöÚúáó.
æóãöäúåóÇ ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóãóÓøõ ÇáúãõÕúÍóÝó æóáóÇ ÇááøóæúÍó ÇáúãóßúÊõæÈó
Úóáóíúåö ÂíóÉð ÊóÇãøóÉð ãöäú ÇáúÞõÑúÂäö áöÞóæúáöåö ÊóÚóÇáóì {áóÇ
íóãóÓøõåõ ÅáøóÇ ÇáúãõØóåøóÑõæäó} [ÇáæÇÞÚÉ: 79] ¡ æóåóÐóÇ¡ æóÅöäú Þöíáó
Ýöí ÊóÃúæöíáöåö áóÇ íõäóÒøöáõåõ ÅáøóÇ ÇáÓøóÝóÑóÉõ ÇáúßöÑóÇãõ ÇáúÈóÑóÑóÉõ
ÝóÙóÇåöÑõåõ íõÝöíÏõ ãóäúÚó ÛóíúÑö ÇáØøóÇåöÑö ãöäú ãóÓøöåö «æóßóÊóÈó
ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Åáóì ÈóÚúÖö
ÇáúÞóÈóÇÆöáö áóÇ íóãóÓøõ ÇáúÞõÑúÂäó ÍóÇÆöÖñ æóáóÇ ÌõäõÈñ» .
æóãöäúåóÇ ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÞúÑóÃõ ÇáúÞõÑúÂäó ÅáøóÇ Úóáóì Þóæúáö ãóÇáößò -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝóÅöäøóåõ ßóÇäó íõÌóæøöÒõ áöáúÍóÇÆöÖö
ÞöÑóÇÁóÉó ÇáúÞõÑúÂäö Ïõæäó ÇáúÌõäõÈö ÞóÇáó: áöÃóäøó ÇáúÌõäõÈó ÞóÇÏöÑñ
Úóáóì ÊóÍúÕöíáö ÕöÝóÉö ÇáØøóåóÇÑóÉö ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö ÝóíóáúÒóãõåõ
ÊóÞúÏöíãõåõ Úóáóì ÇáúÞöÑóÇÁóÉö æóÇáúÍóÇÆöÖõ ÚóÇÌöÒóÉñ Úóäú Ðóáößó
ÝóßóÇäó áóåóÇ Ãóäú ÊóÞúÑóÃó.
(æóáóäóÇ) ÍóÏöíËõ ÇÈúäö ÚõãóÑó «Ãóäøó ÇáäøóÈöíøó - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ßóÇäó íóäúåóì ÇáúÍóÇÆöÖó æóÇáúÌõäõÈó Úóäú ÞöÑóÇÁóÉö
ÇáúÞõÑúÂäö» Ëõãøó ÚóÌúÒõåóÇ Úóäú ÊóÍúÕöíáö ÕöÝóÉö ÇáØøóåóÇÑóÉö íóÏõáøõ
Úóáóì ÊóÛóáøõÙö ãóÇ ÈöåóÇ ãöäú ÇáúÍóÏóËö ÝóáóÇ íóÏõáøõ Úóáóì ÅØúáóÇÞö
ÇáúÞöÑóÇÁóÉö áóåóÇ æóÐóßóÑó ÇáØøóÍóÇæöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÅäøóåóÇ ÅäøóãóÇ ÊõãúäóÚõ Úóäú ÞöÑóÇÁóÉö ÂíóÉò ÊóÇãøóÉò æóáóÇ ÊõãúäóÚõ
Úóäú ÞöÑóÇÁóÉö ãóÇ Ïõæäó Ðóáößó æóÞóÇáó ÇáúßóÑúÎöíøõ: - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÊõãúäóÚõ Úóäú ÞöÑóÇÁóÉö ãóÇ Ïõæäó ÇáúÂíóÉö ÃóíúÖðÇ Úóáóì
ÞóÕúÏö ÞöÑóÇÁóÉö ÇáúÞõÑúÂäö ßóãóÇ ÊõãúäóÚõ Úóäú ÞöÑóÇÁóÉö ÇáúÂíóÉö
ÇáÊøóÇãøóÉöº áöÃóäøó Çáúßõáøó ÞõÑúÂäñ¡ æóÌúåõ Þóæúáö ÇáØøóÍóÇæöíøö -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ - Ãóäøó ÇáúãõÊóÚóáøöÞó ÈöÇáúÞõÑúÂäö ÍõßúãóÇäö ÌóæóÇÒõ
ÇáÕøóáóÇÉö æóãóäúÚõ ÇáúÍóÇÆöÖö Úóäú ÞöÑóÇÁóÊöåö Ëõãøó Ýöí ÍóÞøö ÃóÍóÏö
ÇáúÍõßúãóíúäö íóÝúÕöáõ Èóíúäó ÇáúÂíóÉö æóãóÇ ÏõæäóåóÇ¡ æóßóÐóáößó Ýöí
ÇáúÍõßúãö ÇáúÂÎóÑö.
æóãöäúåóÇ ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóØõæÝõ ÈöÇáúÈóíúÊö «áöÞóæúáöåö - Õóáøóì Çááøóåõ
Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - áöÚóÇÆöÔóÉó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåóÇ - Íöíäó
(3/152)
ÍóÇÖóÊú ÈöÓóÑóÝò ÇÕúäóÚöí ÌóãöíÚó ãóÇ
íóÕúäóÚõ ÇáúÍóÇÌøõ ÛóíúÑó Ãóäú áóÇ ÊóØõæÝöí ÈöÇáúÈóíúÊö» .
æóãöäúåóÇ Ãóäú áóÇ ÊóÏúÎõáó ÇáúãóÓúÌöÏóº áöÃóäøó ãóÇ ÈöåóÇ ãöäú ÇáúÃóÐóì
ÃóÛúáóÙõ ãöäú ÇáúÌóäóÇÈóÉö æóÇáúÌõäõÈõ ãóãúäõæÚñ ãöäú ÏõÎõæáö
ÇáúãóÓúÌöÏö ÝóßóÐóáößó ÇáúÍóÇÆöÖõ¡ æóåóÐóǺ áöÃóäøó ÇáúãóÓúÌöÏó ãóßóÇäõ
ÇáÕøóáóÇÉö Ýóãóäú áóíúÓó ãöäú Ãóåúáö ÃóÏóÇÁö ÇáÕøóáóÇÉö ãóãúäõæÚñ ãöäú
ÏõÎõæáöåö.
æóãöäúåóÇ Ãóäøóåõ íóáúÒóãõåóÇ ÇáöÇÛúÊöÓóÇáõ ÅÐóÇ ÇäúÞóØóÚó ÚóäúåóÇ
ÇáÏøóãõ áöÞóæúáöåö ÊóÚóÇáóì {æóáóÇ ÊóÞúÑóÈõæåõäøó ÍóÊøóì íóØúåõÑúäó}
[ÇáÈÞÑÉ: 222] æóÇáöÇØøöåóÇÑõ ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö. æóãóäøåóÇ Ãóäøóåõ
íóÊóÞóÑøóÑõ Èöåö ÇáöÇÓúÊöÈúÑóÇÁõ ÞóÇáó - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó - Ýöí ÓóÈóÇíóÇ ÃóæúØóÇÓò «ÃóáóÇ áóÇ ÊõæØóÃõ ÇáúÍóÈóÇáóì ÍóÊøóì
íóÖóÚúäó æóáóÇ ÇáúÍóíóÇáóì ÍóÊøóì íõÓúÊóÈúÑóÃúäó ÈöÍóíúÖóÉò» . æóãöäúåóÇ
Ãóäøó ÇáúÚöÏøóÉó ÊóäúÞóÖöí Èöåö áöÞóæúáöåö ÊóÚóÇáóì {ËóáóÇËóÉó ÞõÑõæÁò}
[ÇáÈÞÑÉ: 228] æóÇáúÞõÑúÁõ ÇáúÍóíúÖõ ÈóíóÇäõåõ Þóæúáå ÊóÚóÇáóì
{æóÇóááøóÇÆöí íóÆöÓúäó ãöäú ÇáúãóÍöíÖö ãöäú äöÓóÇÆößõãú} [ÇáØáÇÞ: 4]
äõÞöáó ÇáúÍõßúãõ Åáóì ÇáúÃóÔúåõÑö ÚöäúÏó ÚóÏóãö ÇáúÍóíúÖö¡ æóÐóáößó
Ïóáöíáñ Úóáóì Ãóäøó ÃóÕúáó ãóÇ ÊóäúÞóÖöí Èöåö ÇáúÚöÏøóÉõ ÇáúÍóíúÖõ¡
æóÇáäøöÝóÇÓõ ßóÇáúÍóíúÖö ÝöíãóÇ ÐóßóÑúäóÇ ãöäú ÇáúÃóÍúßóÇãö ÅáøóÇ Ýöí
Íõßúãö ÇáöÇÓúÊöÈúÑóÇÁö æóÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö ÍóÊøóì áóæú ÇÔúÊóÑóì
ÌóÇÑöíóÉð ÈóÚúÏó ãóÇ æóáóÏóÊú ÝóÅöÐóÇ ØóåõÑóÊú ãöäú äóÝúÓöåóÇ áóãú
íóßõäú áóåõ Ãóäú íóØóÃóåóÇ ÍóÊøóì íóÓúÊóÈúÑöÆóåóÇ ÈöÍóíúÖóÉò æóßóÐóáößó
ÇáäøöÝóÇÓõ áóãú íõÚúÊóÈóÑú ãöäú ÃóÞúÑóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö.
[ÝóÕúáñ ãõÑóÇåöÞóÉñ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÝóÌóÇÁóÊú ÊóÓúÊóÝúÊöí ÞóÈúáó Ãóäú
íóÊóãóÇÏóì ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ]
(ÝóÕúáñ) : ãõÑóÇåöÞóÉñ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÝóÌóÇÁóÊú ÊóÓúÊóÝúÊöí ÞóÈúáó Ãóäú
íóÊóãóÇÏóì ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ åóáú ÊõÄúãóÑõ ÈöÊóÑúßö ÇáÕøóæúãö æóÇáÕøóáóÇÉö¿
ßóÇäó ÇáÔøóíúÎõ ÇáúÅöãóÇãõ ÃóÈõæ ÍóÝúÕò æóãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÓóáóãóÉó
ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì íóÞõæáóÇäö: ÈöÃóäøóåóÇ ÊõÄúãóÑõ ÈöÐóáößó.
æóÞóÏú Ñõæöíó Úóäú ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí ÛóíúÑö
ÑöæóÇíóÉö ÇáúÃõÕõæáö ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊõÄúãóÑõ ÈöÐóáößó ÍóÊøóì íóÓúÊóãöÑøó
ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò¡ æóåõæó ÇÎúÊöíóÇÑõ ÈöÔúÑö Èúäö ÛöíóÇËò
æóæóÌúåõåõ ÃóäøóåóÇ Úóáóì íóÞöíäò ãöäú ÇáØøóåóÇÑóÉö¡ æóÝöí Ôóßøò ãöäú
ÇáúÍóíúÖö áöÌóæóÇÒö Ãóäú íóäúÞóØöÚó ÝöíãóÇ Ïõæäó ÇáËøóáóÇËö ÝóáóÇ
íóßõæäó ÍóíúÖðÇ¡ æóÇáúíóÞöíäõ áóÇ íõÒóÇáõ ÈöÇáÔøóßøö ÝóÊõÄúãóÑõ
ÈöÇáÕøóæúãö æóÇáÕøóáóÇÉö ÝóÅöäú ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ËóáóÇËóÉó
ÃóíøóÇãò Úõáöãó ÈöÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÍóÇÆöÖðÇ ÝóÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ
ÇáÕøöíóÇãö ÅÐóÇ ØóåõÑóÊú æóÇáúÃóÕóÍøõ åõæó ÇáúÃóæøóáõ ÝóÅöäøó Çááøóåó
ÊóÚóÇáóì æóÕóÝó ÇáúÍóíúÖó ÈöÃóäøóåõ ÃóÐðì æóÞóÏú ÊóíóÞøóäóÊú Èöåö Ýöí
æóÞúÊöåö ÝóíóÊóÚóáøóÞõ Èöåö Íõßúãõåõ æóÅöäøóãóÇ íóÎúÑõÌõ ÇáúãóÑúÆöíøõ
ãöäú Ãóäú íóßõæäó ÍóíúÖðÇ ÅÐóÇ ÇäúÞóØóÚó áöãóÇ Ïõæäó ÇáËøóáóÇËö æóÝöí
åóÐóÇ ÇáöÇäúÞöØóÇÚö Ôóßøñ ÝóÍóßóãúäóÇ ÈöåóÐóÇ ÇáÙøóÇåöÑö æóÊóÑóßúäóÇ
ÇáúãóÔúßõæßó æóÌóÚóáúäóÇåóÇ ÍóÇÆöÖðÇ áóÇ ÊóÕõæãõ æóáóÇ ÊõÕóáøöí ÝóÅöÐóÇ
ÇäúÞóØóÚó ÏóãõåóÇ áöÊóãóÇãö ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò¡ Ýóåõæó ÍóíúÖñ ßõáøõåõ
ÝóÅöäú ÌóÇæóÒó ÇáúÚóÔóÑóÉó æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÍóíúÖõåóÇ
ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó
íóæúãðǺ áöÃóäøó ÃóãúÑó ÇáúÍóíúÖö ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáúÅöãúßóÇäö
áöÊóÃóíøõÏöåö ÈöÓóÈóÈò ÙóÇåöÑò¡ æóåõæó ÑõÄúíóÉõ ÇáÏøóãö æóÅöáóì
ÇáúÚóÔóÑóÉö ÇáúÅöãúßóÇäõ ãóæúÌõæÏñ ÝóÌóÚóáúäóÇåóÇ ÍóíúÖðÇ æóÅöÐóÇ
ÇäúÞóØóÚó áöÊóãóÇãö ÇáúÚóÔóÑóÉö ßóÇäó Çáúßõáøõ ÍóíúÖðÇ ÝóÈöÒöíóÇÏóÉö
ÇáÓøóíóáóÇä áóÇ íõäúÊóÞóÕõ ÇáúÍóíúÖõ æóÅöÐóÇ ßóÇäóÊú ÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖðÇ
ÝóÈóÞöíøóÉõ ÇáÔøóåúÑö æóÐóáößó ÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ ØõåúÑõåóǺ áöÃóäøó
ÇáÔøóåúÑó
(3/153)
íóÔúÊóãöáõ Úóáóì ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
ÚóÇÏóÉð.
æóÚóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÃóäøóåóÇ ÊóÃúÎõÐõ
ÈöÇáöÇÍúÊöíóÇØö ÝóÊóÛúÊóÓöáõ ÈóÚúÏó ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò Ëõãøó ÊóÕõæãõ
æóÊõÕóáøöí ÓóÈúÚóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáÔøóßøö æóáóÇ íóÞúÑóÈõåóÇ ÒóæúÌõåóÇ
ÍóÊøóì ÊóÛúÊóÓöáó ÈóÚúÏó ÊóãóÇãö ÇáúÚóÔóÑóÉö æóÊóÞúÖöíó ÕöíóÇãó
ÇáúÃóíøóÇãö ÇáÓøóÈúÚóÉöº áöÃóäøó ÇáöÇÍúÊöíóÇØó Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÚöÈóÇÏóÇÊö
æóÇÌöÈñ¡ æóãöäú ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ÃóÞóáøõ ÇáúÍóíúÖö ÝóÊóÍúÊóÇØõ
áöåóÐóÇ¡ æóåõæó ÖóÚöíÝñ ÝóÅöäøóÇ ÞóÏú ÚóÑóÝúäóÇåóÇ ÍóÇÆöÖðÇ¡ æóÏóáöíáõ
ÈóÞóÇÆöåóÇ ÍóÇÆöÖðÇ ÙóÇåöÑñ¡ æóåõæó ÓóíóáóÇäõ ÇáÏøóãö ÝóáóÇ ãóÚúäóì
áöåóÐóÇ ÇáöÇÍúÊöíóÇØö¡ æóßóÇäó ÅÈúÑóÇåöíãõ ÇáäøóÎóÚöíøö - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ ÊõÑóÏøõ Åáóì ÚóÇÏóÉö äöÓóÇÆöåóÇ íóÚúäöí
äöÓóÇÁó ÚóÔöíÑóÊöåóÇ¡ æóåóÐóÇ ÖóÚöíÝñ ÃóíúÖðǺ áöÃóäøó ØöÈóÇÚó
ÇáäøöÓóÇÁö ãõÎúÊóáöÝóÉñ ÍóÊøóì áóÇ ÊóÌöÏó ÃõÎúÊóíúäö Ãóæú ÃõãøðÇ
æóÇÈúäóÉð Úóáóì ØóÈúÚò æóÇÍöÏò æóßóÐóáößó ÇáúãóÑúÃóÉõ íóÎúÊóáöÝõ
ØóÈúÚõåóÇ Ýöí ßõáøö ÝóÕúáò ÝóßóíúÝó íóÓúÊóÞöíãõ ÇÚúÊöÈóÇÑõ ÍóÇáö
äöÓóÇÆöåóÇ Ýöí ãóÚúÑöÝóÉ ãõÏøóÉö ÍóíúÖöåóÇ æóáöáÔøóÇÝöÚöíøö ÞóæúáóÇäö:
ÃóÍóÏõåõãóÇ: Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ íóæúãñ æóáóíúáóÉñ ÃóÞóáøõ ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö
ÃóÎúÐðÇ ÈöÇáúíóÞöíäö.
æóÇáËøóÇäöí Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ÓóÈúÚóÉõ ÃóíøóÇãò ÈöäóÇÁð Úóáóì ÇáúÚóÇÏóÉö
ÇáÙøóÇåöÑóÉö æóÇáöíå ÃóÔóÇÑó ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö
æóÓóáøóãó - Ýöí Þóæúáöåö «ÊóÍöíÖöí íóÚúáóãõ Çááøóåõ ÓöÊøðÇ Ãóæú ÓóÈúÚðÇ
ßóãóÇ ÊóÍöíÖõ ÇáäøöÓóÇÁõ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò æóÊóØúåõÑõ» ¡ æóåóÐóÇ ÖóÚöíÝñ
ÃóíúÖðÇ ÝóÅöäøó ÇÚúÊöÈóÇÑó ÇáúÚóÇÏóÉö ÚöäúÏó ÚóÏóãö ÙõåõæÑö ãóÇ
íõÎóÇáöÝõåóÇ æóÞóÏú ÙóåóÑó åõäóÇ ãóÇ íõÖóÇÏøõ ÇáØøõåúÑó¡ æóåõæó
ÓóíóáóÇäõ ÇáÏøóãö ÝóßóÇäó ÇáúÍõßúãõ áóåõ ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÊóÚóÐøóÑó
ÇáúÅöãúßóÇäõ åóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ãõÈúÊóÏóÃóÉð ÝóÃóãøóÇ ÕóÇÍöÈóÉõ
ÇáúÚóÇÏóÉö ÅÐóÇ ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÍóíúÖõåóÇ ÃóíøóÇãõ ÚóÇÏóÊöåóÇ
ÚöäúÏóäóÇ¡ æóÞóÇáó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -: íóÍúßõãõ
áóæúäõ ÇáÏøóãö ÝóãóÇ ÏóÇãó Úóáóì áóæúäò æóÇÍöÏò ãöäú ÇáÓøóæóÇÏö
æóÇáúÍõãúÑóÉö¡ Ýóåõæó ÍóíúÖñ æóÇÓúÊóÏóáøó ÈöÇáúÍóÏöíËö ÇáøóÐöí ÑóæóíúäóÇ
«Ïóãõ ÇáúÍóíúÖö ÃóÓúæóÏõ ÚóÈöíØñ ãõÍúÊóÏöãñ» æóÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö
ÇáúÈóíóÇäõ ÚöäúÏó ÇáöÇÔúÊöÈóÇåö.
(æóáóäóÇ) Þóæúáõåõ - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -
«ÇáúãõÓúÊóÍóÇÖóÉõ ÊóÏóÚõ ÇáÕøóáóÇÉó ÃóíøóÇãó ÃóÞúÑóÇÆöåóÇ¡ æóåóÐöåö
ãõÓúÊóÍóÇÖóÉñ» ÝóÊõÑóÏøõ Åáóì ÃóíøóÇãö ÃóÞúÑóÇÆöåóÇ¡ æóÈöåóÐóÇ ÇááøóÝúÙö
ÊóÈóíøóäó Ãóäøó ÃóÞóáøó ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãòº áöÃóäøó
ÇáúÃóíøóÇãó ÇÓúãõ ÌóãúÚò¡ æóÃóÞóáøõåõ ËóáóÇËóÉñ æóãõÑóÇÏõåõ - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ãöäú ÇáúÍóÏöíËö ÇáúÂÎóÑö ÈóíóÇäõ áóæúäö
ÇáÏøóãö Ýöí ÃóÕúáö ÇáúÎöáúÞóÉö¡ æóÞóÏú íóÎúÊóáöÝõ Ðóáößó ÈöÇÎúÊöáóÇÝö
ÇáúÃóÛúÐöíóÉö æóÇáØøöÈóÇÚö ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ æóÞóÇáó ãóÇáößñ: - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáúãõÓúÊóÍóÇÖóÉõ ÊóÓúÊóÙúåöÑõ ÈöËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò
ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ áöáöÇÎúÊöÈóÇÑö ÝóÅöäú ØóåõÑóÊú æóÅöáøóÇ ÇÛúÊóÓóáóÊú
æóÕóáøóÊú æóãóÇ ÑóæóíúäóÇ ãöäú ÇáúÍóÏöíËö ÍõÌøóÉñ Úóáóíúåö ÝóÞóÏú
ÇÚúÊóÈóÑó ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÃóíøóÇãó
ÃóÞúÑóÇÆöåóÇ ãöäú ÛóíúÑö ÒöíóÇÏóÉò «æóÞóÇáó áöÝóÇØöãóÉó ÈöäúÊö ÃóÈöí
ÍõÈóíúÔò: Íöíäó ÇõÓúÊõÍöíÖóÊú ÇäúÊóÙöÑöí ÇáúÃóíøóÇãó ÇáøóÊöí ßõäúÊ
ÊóÍöíÖöíäó ÝöíåóÇ ÝóÅöÐóÇ ãóÖóÊú ÝóÇÛúÊóÓöáöí æóÕóáøöí» æóáóãú
íóÃúãõÑúåóÇ ÈöÇáöÇÓúÊöÙúåóÇÑö ÈóÚúÏóåóÇ ÈöÔóíúÁò.
[ÝóÕúáñ ÇáØøõåúÑõ ÇáúãõÊóÎóáøöáõ Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö ÅÐóÇ ßóÇäó ÃóÞóáøó
ãöäú ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ]
(ÝóÕúáñ åõæó ÏóÇÆöÑóÉõ ÇáúßöÊóÇÈö) : ÇáúÃóÕúáõ ÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó¡
æóåõæó Þóæúáõ ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÇáúÂÎóÑõ
Ãóäøó ÇáØøõåúÑó ÇáúãõÊóÎóáøöáó Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö ÅÐóÇ ßóÇäó ÃóÞóáøó
ãöäú ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ áóÇ íóÕöíÑõ
(3/154)
ÝóÇÕöáðÇ Èóáú íõÌúÚóáõ ßóÇáÏøóãö
ÇáúãõÊóæóÇáöí æóãöäú ÃóÕúáöåö Ãóäøóåõ íõÌóæøöÒõ ÈöÏóÇíóÉó ÇáúÍóíúÖö
ÈöÇáØøõåúÑö¡ æóíõÌóæøöÒõ ÎóÊúãóåõ Èöåö ÈöÔóÑúØö Ãóäú íóßõæäó ÞóÈúáóåõ
æóÈóÚúÏóåõ Ïóãñ ÝóÅöäú ßóÇäó ÈóÚúÏóåõ Ïóãñ¡ æóáóãú íóßõäú ÞóÈúáóåõ Ïóãñ
íõÌóæøöÒõ ÎóÊúãó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö æóáóÇ íõÌóæøöÒõ ÈöÏóÇíóÊóåõ Èöåö¡
æóÅöäú ßóÇäó ÞóÈúáóåõ Ïóãñ æóáóãú íóßõäú ÈóÚúÏóåõ Ïóãñ íõÌóæøöÒõ
ÈöÏóÇíóÉó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö æóáóÇ íõÌóæøöÒõ ÎóÊúãóåõ Èöåö æóãöäú
ÃóÕúáöåö Ãóäøóåõ íóÌúÚóáõ ÒóãóÇäðÇ åõæó ØõåúÑñ ßõáøõåõ ÍóíúÖðÇ
ÈöÅöÍóÇØóÉö ÇáÏøóãóíúäö Èöåö æóÍõÌøóÊõåõ Ýöí Ðóáößó Ãóäøó ÇáØøõåúÑó
ÇáøóÐöí åõæó Ïõæäó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ áóÇ íóÕúáõÍõ áöáúÝóÕúáö
Èóíúäó ÇáúÍóíúÖóÊóíúäö ÝóßóÐóáößó áöáúÝóÕúáö Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö
æóÈóíóÇäõåõ Ãóäøó ÃóÞóáøó ãõÏøóÉö ÇáØøõåúÑö ÇáÕøóÍöíÍö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ ÝóãóÇ Ïõæäóåõ ÝóÇÓöÏñ æóÈóíúäó ÕöÝóÉö ÇáÕøöÍøóÉö æóÇáúÝóÓóÇÏö
ãõäóÇÝóÇÉñ æóÇáúÝóÇÓöÏõ áóÇ ÊóÊóÚóáøóÞõ Èöåö ÃóÍúßóÇãõ ÇáÕøóÍöíÍö
ÔóÑúÚðÇ ÝóßóÇäó ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí¡ æóÈóíóÇäõåõ ãöäú ÇáúãóÓóÇÆöáö:
ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ
ÏóãðÇ ÝóÇáúÚóÔóÑóÉõ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÚöäúÏóåõ ÍóíúÖñ íóÍúßõãõ
ÈöÈõáõæÛöåóÇ Èöåö¡ æóßóÐóáößó ÅÐóÇ ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÊöÓúÚóÉð
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÇÍúÊóÌøó ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
- Ýöí ÇáúßöÊóÇÈö Úóáóì ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÝóÞóÇáó: ÇáÏøóãõ ÇáúãóÑúÆöíøõ Ýöí Çáúíóæúãö ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó áóãøóÇ
ßóÇäó ÇÓúÊöÍóÇÖóÉð ßóÇäó ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáÑøõÚóÇÝö Ýóáóæú ÌóÇÒó Ãóäú
ÊóÌúÚóáó ÃóíøóÇãó ÇáØøõåúÑö ÍóíúÖðÇ ÈöÇáÏøóãö ÇáøóÐöí áóíúÓó ÈöÍóíúÖò
áóÌóÇÒó ÈöÇáÑøõÚóÇÝöº æóáöÃóäøó Ðóáößó ÇáÏøóãó áóíúÓó ÈöÍóíúÖò
ÈöäóÝúÓöåö ÝóßóíúÝó íõÌúÚóáõ ÈöÇÚúÊöÈóÇÑöåö ÒóãóÇäõ ÇáØøõåúÑö¡
æóÇáúÌóæóÇÈõ áöÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ãóäøóåõ
ÎóÇÑöÌñ ãöäú ÇáúÝóÑúÌö ÝóáóÇ íóßõæäõ ßóÇáÑøõÚóÇÝö ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó
ÇáúãóÑúÃóÉó ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÎóãúÓóÉð ÝóÑóÃóÊú
ÓöÊøóÉð ÏóãðÇ Ëõãøó ÃóÑúÈóÚóÉð ØõåúÑðÇ Ëõãøó íóæúãðÇ ÏóãðÇ ÝóÅöäøóåóÇ
ÊóÕöíÑõ ãõÓúÊóÍóÇÖóÉð Ýöí Çáúíóæúãö ÇáÓøóÇÏöÓö ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáúãóÑúÆöíøö
Ýöí Çáúíóæúãö ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó æóáóæú ßóÇäó Ðóáößó ßóÇáÑøõÚóÇÝö ãóÇ
ÕóÇÑóÊú Èöåö ãõÓúÊóÍóÇÖóÉð Ýöí Çáúíóæúãö ÇáÓøóÇÏöÓö¡ æóßóÐóáößó áóæú
ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ÓöÊøóÉò ÏóãðÇ ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ Ëõãøó ËóáóÇËóÉð
ÏóãðÇ ÝóåóÐöåö ÇáËøóáóÇËóÉõ Êóßõæäõ ÇÓúÊöÍóÇÖóÉð Ýóáóæú ßóÇäó ÇáÏøóãõ
ÇáúãóÑúÆöíøõ Ýöí Çáúíóæúãö ÇáÓøóÇÏöÓö ÇáøóÐöí åõæó ÇÓúÊöÍóÇÖóÉñ
ÈöãóäúÒöáóÉö ÇáÑøõÚóÇÝö áóßóÇäóÊú ÇáËøóáóÇËóÉõ ÍóíúÖðÇ áöÊóãóÇãö
ÇáØøõåúÑö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÞóÇáó ÃóÈõæ íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - íóÌõæÒõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÇáÒøóãóÇäõ ÇáøóÐöí åõæó ÍóíúÖñ ßõáøõåõ
ÕõæÑóÉð ØõåúÑðÇ ÍõßúãðÇ ÝóßóÐóáößó íóÌõæÒõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÇáÒøóãóÇäõ
ÇáøóÐöí åõæó ØõåúÑñ ßõáøõåõ ÕõæÑóÉð ÍóíúÖðÇ ÈöÅöÍóÇØóÉö ÇáÏøóãóíúäö Èöåö
ÅÐóÇ ËóÈóÊó ÌóæóÇÒõ åóÐóÇ Ýöí ÌóãöíÚö ÇáúãõÏøóÉö ËóÈóÊó Ýöí Ãóæøóáöåö
æóÂÎöÑöåö ÈöØóÑöíÞö ÇáúÃóæúáóì áóßöäú ÅÐóÇ æõÌöÏó ÔóÑúØõåõ¡ æóåõæó Ãóäú
íóßõæäó ÞóÈúáóåõ Ïóãñ æóÈóÚúÏóåõ Ïóãñ áöíóßõæäó ÇáÏøóãõ ãõÍöíØðÇ
ÈöÇáØøõåúÑö.
æóÈóíóÇäõ åóÐóÇ ÇáúÃóÕúáö ãöäú ÇáúãóÓóÇÆöáö Úóáóì Þóæúáöåö Ýöí ÇãúÑóÃóÉò
ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí Ãóæøóáö ßõáøö ÔóåúÑò ÎóãúÓóÉñ ÝóÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ
Èöíóæúãò ÏóãðÇ Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÎóãúÓóÊóåóÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ
ÝóÚöäúÏóåõ ÎóãúÓóÊõåóÇ ÍóíúÖñ ÅÐóÇ ÌóÇæóÒó ÇáúãóÑúÆöíøõ ÚóÔóÑóÉð
áöÅöÍóÇØóÉö ÇáÏøóãóíúäö ÈöÒóãóÇäö ÚóÇÏóÊöåóÇ¡ æóÅöäú áóãú ÊóÑó Ýöíåö
ÔóíúÆðÇ æóßóÐóáößó áóæú ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÎóãúÓóÊöåóÇ íóæúãðÇ ÏóãðÇ Ëõãøó
ØóåõÑóÊú Ãóæøóáó íóæúãò ãöäú ÎóãúÓóÊöåóÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ
Ëõãøó
(3/155)
ØóåõÑóÊú ÂÎöÑó íóæúãò ãöäú ÎóãúÓóÊöåóÇ
Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÇáÏøóãõ ÝóÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÊõåóÇ ÚöäúÏóåõ¡ æóÅöäú ßóÇäó
ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÇáúÎóãúÓóÉö æóÎóÊúãõåóÇ ÈöÇáØøõåúÑö áöæõÌõæÏö ÇáÏøóãö
ÞóÈúáóåõ æóÈóÚúÏóåõ æóÑóæóì ãõÍóãøóÏñ Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Åäøó ÇáÔøóÑúØó Ãóäú íóßõæäó ÇáÏøóãõ ãõÍöíØðÇ ÈöØóÑóÝóíú
ÇáúÚóÔóÑóÉö ÝóÅöäú ßóÇäó ßóÐóáößó áóãú íóßõäú ÇáØøõåúÑõ ÇáúãõÊóÎóáøöáõ
ÝóÇÕöáðÇ Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö æóÅöáøóÇ ßóÇäó ÝóÇÕöáðÇ¡ æóÚóáóì åóÐöåö
ÇáÑøöæóÇíóÉö áóÇ íõÌóæøöÒõ ÈöÏóÇíóÉó ÇáúÍóíúÖö æóáóÇ ÎóÊúãóåõ
ÈöÇáØøõåúÑö ÞóÇáó: áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÖöÏøõ ÇáúÍóíúÖö ÝóáóÇ íóÈúÏóÃõ
ÇáÔøóíúÁõ ÈöãóÇ íõÖóÇÏøõåõ æóáóÇ íõÎúÊóãõ Èöåö æóáóßöäøó ÇáúãõÊóÎóáøöáó
Èóíúäó ÇáØøóÑóÝóíúäö íõÌúÚóáõ ÊóÈóÚðÇ áóåõãóÇ ßóãóÇ ÞõáúäóÇ Ýöí
ÇáÒøóßóÇÉö Ãóäøó ßóãóÇáó ÇáäøöÕóÇÈö Ýöí Ãóæøóáö ÇáúÍóæúáö æóÂÎöÑöåö
ÔóÑúØñ áöæõÌõæÈö ÇáÒøóßóÇÉö æóäõÞúÕóÇäóåõ Ýöí ÎöáóÇáö ÇáúÍóæúáö áóÇ
íóÖõÑøõ.
æóÈóíóÇäõ åóÐóÇ ãöäú ÇáúãóÓóÇÆöáö áóæú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóËóãóÇäöíóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ Ãóæú ÑóÃóÊú ÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ
æóÚóÔóÑóÉó ÃóíøóÇãò ÛóíúÑó ÓóÇÚóÊóíúäö ØõåúÑðÇ æóÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ
ÝóÇáúÚóÔóÑóÉõ ßõáøõåóÇ ÍóíúÖñ áöÅöÍóÇØóÉö ÇáÏøóãö ÈöØóÑóÝóíú
ÇáúÚóÔóÑóÉö¡ æóáóæú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÓóÈúÚóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ
ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðÇ Úóáóì åóÐöåö ÇáÑøöæóÇíóÉö
ÈöÎöáóÇÝö ÇáÑøöæóÇíóÉö ÇáúÃõæáóì¡ æóÑóæóì ÇÈúäõ ÇáúãõÈóÇÑóßö Úóäú ÃóÈöí
ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ãóÚó åóÐóÇ ÔóÑúØðÇ ÂÎóÑó¡ æóåõæó
Ãóäú íóßõæäó ÇáúãóÑúÆöíøõ Ýöí ÃóßúËóÑö ÇáúÍóíúÖö ãöËúáó ÃóÞóáøöåö ÝóÅöäú
æõÌöÏó åóÐóÇ ÇáÔøóÑúØõ ÝóÇáØøõåúÑõ ÇáúãõÊóÎóáøöáõ áóÇ íóßõæäõ ÝóÇÕöáðÇ¡
æóÅöäú áóãú íõæÌóÏú ßóÇäó ÝóÇÕöáðÇ¡ æóáóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðÇ¡
æóåõæó Þóæúáõ ÒõÝóÑó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -¡ æóæóÌúåõåõ Ãóäøó
ÇáúÍóíúÖó áóÇ íóßõæäõ ÃóÞóáøó ãöäú ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò¡ æóåõæó ÇÓúãñ
áöáÏøóãö ÝóÅöÐóÇ ÈóáóÛó ÇáúãóÑúÆöíøõ åóÐóÇ ÇáúãöÞúÏóÇÑó ßóÇäó ÞóæöíøðÇ
Ýöí äóÝúÓöåö ÝóÌõÚöáó ÃóÕúáðÇ æóãóÇ íóÊóÎóáøóáõåõ ãöäú ÇáØøõåúÑö ÊóÈóÚðÇ
áóåõ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÇáÏøóãõ Ïõæäó åóÐóÇ ßóÇäó ÖóÚöíÝðÇ Ýöí äóÝúÓöåö áóÇ
Íõßúãó áóåõ ÅÐóÇ ÇäúÝóÑóÏó ÝóáóÇ íõãúßöäõ ÌóÚúáõ ÒóãóÇäö ÇáØøõåúÑö
ÍóíúÖðÇ ÊóÈóÚðÇ.
æóÈóíóÇäõ åóÐóÇ ãöäú ÇáúãóÓóÇÆöáö áóæú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóËóãóÇäöíóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðÇ
Úóáóì åóÐöåö ÇáÑøöæóÇíóÉöº áöÃóäøó ÇáúãóÑúÆöíøó ãöäú ÇáÏøóãö Ïõæäó
ÇáËøóáóÇËö¡ æóáóæú ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóÓóÈúÚóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ
ÏóãðÇ ÝóÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖñº áöÃóäøó ÇáúãóÑúÆöíøó ÈóáóÛó ÃóÞóáøó ãõÏøóÉö
ÇáúÍóíúÖö æóßóÐóáößó Åäú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉð ØõåúÑðÇ
æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ ÝóÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖñ
Úóáóì ãóÇ ÈóíøóäøóÇ¡ æóÇáúÃóÕúáõ ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - æóåõæó ÇáúÃóÕóÍøõ æóÚóáóíúåö ÇáúÝóÊúæóì Ãóäøó ÇáØøõåúÑó
ÇáúãõÊóÎóáøöáó Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö ÅÐóÇ ßóÇäó Ïõæäó ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò
áóÇ íóÕöíÑõ ÝóÇÕöáðÇ ÝóÅöÐóÇ ÈóáóÛó ÇáØøõåúÑõ ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò Ãóæú
ÃóßúËóÑó äõÙöÑó ÝóÅöäú ÇÓúÊóæóì ÇáÏøóãõ ÈöÇáØøõåúÑö Ýöí ÃóíøóÇãö
ÇáúÍóíúÖö Ãóæú ßóÇäó ÇáÏøóãõ ÛóÇáöÈðÇ áóÇ íóÕöíÑõ ÝóÇÕöáðÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó
ÇáØøõåúÑõ ÛóÇáöÈðÇ íóÕöíÑõ ÝóÇÕöáðÇ ÝóÍöíäóÆöÐò íõäúÙóÑõ Åäú áóãú
íõãúßöäú Ãóäú íõÌúÚóáó æóÇÍöÏñ ãöäúåõãóÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö ÍóíúÖðÇ áóÇ
íóßõæäõ ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú Ãóãúßóäó Ãóäú íõÌúÚóáó ÃóÍóÏõåõãóÇ
ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö ÍóíúÖðÇ ÅãøóÇ ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ Ãóæú ÇáúãõÊóÃóÎøöÑõ íõÌúÚóáõ
Ðóáößó ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú Ãóãúßóäó Ãóäú íõÌúÚóáó ßõáøõ æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ
ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö ÍóíúÖðÇ íõÌúÚóáõ ÇáúÍóíúÖõ ÃóÓúÑóÚóåõãóÇ ÅãúßóÇäðÇ æóáóÇ
íóßõæäõ ßöáóÇåõãóÇ ÍóíúÖðÇ ÅÐóÇ áóãú íóÊóÎóáøóáúåõãóÇ ØõåúÑñ ÊóÇãøñ¡
æóåõæó
(3/156)
áóÇ íõÌóæøöÒõ ÈöÏóÇíóÉó ÇáúÍóíúÖö
ÈöÇáØøõåúÑö¡ æóáóÇ ÎóÊúãóåõ Èöåö ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÞóÈúáóåõ æóÈóÚúÏóåõ Ïóãñ
Ãóæú áóãú íóßõäú æóáóÇ íõÌúÚóáõ ÒóãóÇäõ ÇáØøõåúÑö ÒóãóÇäó ÇáúÍóíúÖö
ÈöÅöÍóÇØóÉö ÇáÏøóãóíúäö Èöåö¡ æóæóÌúåõåõ Ãóäøó ÇáØøõåúÑó ãõÚúÊóÈóÑñ
ÈöÇáúÍóíúÖö ÝóßóãóÇ ÊóÈúäöí ãóÇ Ïõæäó ÇáËøóáóÇËö ãöäú ÇáúÍóíúÖö áóÇ
Íõßúãó áóåõ æóíõÌúÚóáõ ßóÍóÇáö ÇáØøõåúÑö ÝóßóÐóáößó ãóÇ Ïõæäó ÇáËøóáóÇËö
ãöäú ÇáØøõåúÑö áóÇ Íõßúãó áóåõ ÝóíõÌúÚóáõ ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí
æóÅöÐóÇ ÈóáóÛó ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÝóÕóÇÚöÏðÇ ÝóÅöäú ßóÇäó ÇáÏøóãõ
ÛóÇáöÈðÇ ÝóÇáúãóÛúáõæÈõ áóÇ íóÙúåóÑõ Ýöí ãõÞóÇÈóáóÉö ÇáúÛóÇáöÈö¡ æóÅöäú
ßóÇäóÇ ÓóæóÇÁð ÝóßóÐóáößó áöæóÌúåóíúäö ÃóÍóÏõåõãóÇ: ÞöíóÇÓñ¡ æóåõæó
ÊóÈúäöí ÇÚúÊöÈóÇÑö ÇáÏøóãö íõæÌöÈõ ÍõÑúãóÉó ÇáÕøóæúãö æóÇáÕøóáóÇÉö
æóÇÚúÊöÈóÇÑõ ÇáØøõåúÑö íõæÌöÈõ Íöáøó Ðóáößó ÝóÅöÐóÇ ÇÓúÊóæóì ÇáúÍóáóÇáõ
æóÇáúÍóÑóÇãõ íóÛúáöÈõ ÇáúÍóÑóÇãõ ÇáúÍóáóÇáó ßóãóÇ Ýöí ÇáÊøóÍóÑøöí Ýöí
ÇáúÃóæóÇäöí ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÇáúÛóáóÈóÉõ áöáäøóÌóÇÓóÉö Ãóæú ßóÇäóÇ ÓóæóÇÁð
áóÇ íóÌõæÒõ ÇáÊøóÍóÑøöí ÝóåóÐóÇ ãöËúáõåõº æóÇáËøóÇäöí: æóåõæó
ÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäõ Ãóäøó ÇáúãóÑúÃóÉó áóÇ ÊóÑóì ÇáÏøóãó Úóáóì ÇáúæóáóÇÁöº
áöÃóäøó Ðóáößó íõÖúäöíåóÇ ÝóíóÞúÊõáõåóÇ ÝóÈöÇÚúÊöÈóÇÑö åóÐöåö
ÇáúÞóÇÚöÏóÉö áóÇ ÈõÏøó Ãóäú íõÌúÚóáó ÈóÚúÖõ ÇáÒøóãóÇäö ÇáøóÐöí áóãú
íóßõäú Ýöíåö ÇáÏøóãõ ãõÚúÊóÈóÑðÇ ÈöÇáúÍóíúÖö æóÚöäúÏó Ðóáößó íóÛúáöÈõ
ÇáÏøóãõ Úóáóì ÇáØøõåúÑö ÚöäúÏó ÇáÊøóÓóÇæöí ÝóáöåóÐóÇ ÌóÚóáúäóÇåõ
ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÛóáóÈó ÇáØøõåúÑõ ÇáÏøóãó íóÕöíÑõ
ÝóÇÕöáðǺ áöÃóäøó Íõßúãó ÇáúÛóÇáöÈö ÙóÇåöÑñ ÔóÑúÚðÇ æóÅöÐóÇ ÕóÇÑó
ÝóÇÕöáðÇ ÈóÞöíó ßõáøõ æóÇÍöÏò ãöäú ÇáÏøóãóíúäö ãõäúÝóÑöÏðÇ Úóäú
ÕóÇÍöÈöåö ÝóíõÚúÊóÈóÑõ Ýöíåö ÅãúßóÇäõ ÌóÚúáöåö ÍóíúÖðÇ ßóÃóäøóåõ áóíúÓó
ãóÚóåõ ÛóíúÑõåõ¡ æóÅöäú æõÌöÏó ÇáúÅöãúßóÇäõ ÝöíåöãóÇ ÌõÚöáó
ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ ÍóíúÖðǺ áöÃóäøóåõ ÃóÓúÑóÚõåõãóÇ ÅãúßóÇäðÇ¡ æóÃóãúÑõ
ÇáúÍóíúÖö ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáúÅöãúßóÇäö Ëõãøó áóÇ íõÌúÚóáõ ÇáúãõÊóÃóÎøöÑõ
ÍóíúÖðǺ áöÃóäøóåõ áóíúÓó ÈóíúäóåõãóÇ ØõåúÑõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ.
æóáóÇ ÈõÏøó Ãóäú íóÊóÎóáøóáó Èóíúäó ÇáúÍóíúÖóÊóíúäö ØõåúÑñ ÊóÇãøñ¡
æóÃóÞóáøõ ÇáØøõåúÑö ÇáÊøóÇãøö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡ æóÈóíóÇäõ
ãóÐúåóÈöåö ãöäú ÇáúãóÓóÇÆöáö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ ÝóÇáúÃóÑúÈóÚóÉõ ÍóíúÖñº áöÃóäøó
ÇáØøõåúÑó ÇáúãõÊóÎóáøöáó Ïõæäó ÇáËøóáóÇËö æóáóæú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðǺ
áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÈóáóÛó ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò¡ æóåõæó ÛóÇáöÈñ Úóáóì
ÇáÏøóãóíúäö ÝóÕóÇÑó ÝóÇÕöáðÇ æóßóÐóáößó Åäú ÒóÇÏóÊú Ýöí ÇáØøõåúÑö ÝóÅöäú
ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãóíúäö ÏóãðÇ ÝóÇáÓøöÊøóÉõ
ßõáøõåóÇ ÍóíúÖñº áöÃóäøó ÇáÏøóãó ÇÓúÊóæóì ÈöÇáØøõåúÑö Ýöí ØóÑóÝóíú
ÇáÓøöÊøóÉö ÝóÕóÇÑó ÛóÇáöÈðÇ æóáóæú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉð
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó
ÇáØøõåúÑó ÛóÇáöÈñ æóßóÐóáößó áóæú ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉð
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó
ÇáØøõåúÑó ÛóÇáöÈñ æóáóæú ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉð ØõåúÑðÇ
æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ ÝóÇáËøóãóÇäöíóÉõ ÍóíúÖñ áöÇÓúÊöæóÇÁö ÇáÏøóãö ÈöÇáØøõåúÑö
æóáóæú ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ
ÝóÍóíúÖõåóÇ ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáúÃõæáóìº áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÛóÇáöÈñ ÝóÕóÇÑó
ÝóÇÕöáðÇ æóÇáúãõÊóÞóÏøöãõ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö ÍóíúÖðÇ
ÝóÌóÚóáúäóÇåõ ÍóíúÖðÇ æóáóæú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉð ØõåúÑðÇ
æóËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ ÝóÍóíúÖõåóÇ ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáúÃóÎöíÑóÉõ áöãóÇ ÈóíøóäøóÇ
ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ æóÓöÊøóÉð ØõåúÑðÇ æóËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ
ÝóÍóíúÖõåóÇ ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáúÃõæóáõº áöÃóäøóåõ ÃóÓúÑóÚõåóÇ ÅãúßóÇäðÇ
ÝóÅöäú Þöíáó ÞóÏú ÇÓúÊóæóì ÇáÏøóãõ ÈöÇáØøõåúÑö åõäóÇ ÝóáöãóÇÐóÇ áóãú
íõÌúÚóáú ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí ÝóáóäóÇ ÇÓúÊöæóÇÁõ ÇáÏøóãö ÈöÇáØøõåúÑö
ÅäøóãóÇ íõÚúÊóÈóÑõ Ýöí ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö æóÃóßúËóÑõ ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö
(3/157)
ÚóÔóÑóÉñ æóÇáúãóÑúÆöíøõ Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö
ËóáóÇËóÉõ Ïóãò æóÓöÊøóÉõ ØõåúÑò æóíóæúãñ Ïóãñ ÝóßóÇäó ÇáØøõåúÑõ ÛóÇáöÈðÇ
ÝóáöåóÐóÇ ÕóÇÑó ÝóÇÕöáðÇ.
æóÇáúÃóÕúáõ ÚöäúÏó ÇáúÍóÓóäö Èúäö ÒöíóÇÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
Ãóäøó ÇáØøõåúÑó ÇáúãõÊóÎóáøöáó Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö ÅÐóÇ ßóÇäó Ïõæäó
ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò áóÇ íóÕöíÑõ ÝóÇÕöáðÇ ÝóÅöÐóÇ ÈóáóÛó ÇáØøõåúÑõ
ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ßóÇäó ÝóÇÕöáðÇ Úóáóì ßõáøö ÍóÇáò Ëõãøó íõäúÙóÑõ Åäú
Ãóãúßóäó Ãóäú íõÌúÚóáó ÃóÍóÏõåõãóÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö ÍóíúÖðÇ íõÌúÚóáõ
Ðóáößó ÍóíúÖðÇ ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ ÞóÈúáõ ãöäú ãóÐúåóÈö ãõÍóãøóÏò¡
æóÅöäøóãóÇ ÎóÇáóÝóåõ Ýöí ÍóÑúÝò æóÇÍöÏò¡ æóåõæó Ãóäøóåõ áóãú íóÚúÊóÈöÑú
ÛóáóÈóÉó ÇáÏøóãö æóáóÇ ãõÓóÇæóÇÉó ÇáÏøóãö ÈöÇáØøõåúÑö æóÈóíóÇäõåõ ãöäú
ÇáúãóÓóÇÆöáö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ
æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ ÝóÇáúÃóÑúÈóÚóÉõ ÍóíúÖñ æóßóÐóáößó áóæú ÑóÃóÊú ÓóÇÚóÉð
ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÛóíúÑó ÓóÇÚóÉò ØõåúÑðÇ æóÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ
ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ
æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðÇ Úóáóì Þóæúáöåöº
áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÇáúãõÊóÎóáøöáó ÈóáóÛó ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò æóæóÇÍöÏñ
ãöäúåõãóÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö áóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú
ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ ÝóÚöäúÏóåõ
ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáúÃóÎöíÑóÉõ ÍóíúÖñ¡ æóáóæú ßóÇäóÊú ÑóÃóÊú ÃóæøóáðÇ
ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ ßóÇäó ÇáúÍóíúÖõ åóÐöåö ÇáËøóáóÇËóÉó¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú
ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ ÝóÇáúÍóíúÖõ
ÚöäúÏóåõ ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáúÃõæáóìº áöÃóäøóåõ ÃóÓúÑóÚõåõãóÇ ÅãúßóÇäðÇ
æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ.
[ÝóÕóáøö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉð ØõåúÑðÇ
æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ]
(ÝóÕúáñ) ÃóÔúßóáó Ýöíåö ãóÐúåóÈõ ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ãöäú åóÐöåö ÇáúÌõãúáóÉö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉð
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ ÝóÌóæóÇÈõ
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ãóäøóåõ íõáúÛöí Çáúíóæúãóíúäö
æóÇáúÎóãúÓóÉó æóíóÌúÚóáõ ÇáúÃóÑúÈóÚóÉó ÇáúãõÊóÃóÎøöÑóÉó ÍóíúÖóåóǺ
áöÃóäøóÇ áóæú ÇÚúÊóÈóÑúäóÇ ÍóíúÖóåóÇ ãöäú Ãóæøóáö Çáúíóæúãóíúäö ßóÇäó
ÎóÊúãõ ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáØøõåúÑö¡ æóÐóáößó áóÇ íóÌõæÒõ ÚöäúÏóåõ æóØóÚóäõæÇ
Úóáóíúåö Ýöí åóÐóÇ ÇáúÌóæóÇÈö ÝóÞóÇáõæÇ: íóäúÈóÛöí Ãóäú íõáúÛöíó ÃóÍóÏó
Çáúíóæúãóíúäö ÇáúÃóæøóáóíúäö æóíóÌúÚóáó ÇáúÚóÔóÑóÉó ÈóÚúÏóåõ ÍóíúÖðǺ
áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÇáËøóÇäöíó ÞóÇÕöÑñ¡ Ýóåõæó ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí
ÝóÅöÐóÇ ÌóÚóáúäóÇåõ ßóÇáÏøóãö ÇÓúÊóæóì ÇáÏøóãõ ÈöÇáØøõåúÑö Ýöí
ÇáúÚóÔóÑóÉö Ýóíóßõæäõ Çáúßõáøõ ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁóåõ æóÎóÊúãóåõ
ÈöÇáÏøóãö ÞóÇáõæÇ: æóáóíúÓó áöÃóÍóÏò Ãóäú íóÚöíÈó ÚóáóíúäóÇ Ýöí ÅáúÛóÇÁö
ÃóÍóÏö Çáúíóæúãóíúäöº áöÃóäøóßõãú ÃóáúÛóíúÊõãú Çáúíóæúãóíúäö
æóÇáúÎóãúÓóÉó ÈóÚúÏóåõ æóãóÇ ÞõáúäóÇåõ Ãóæúáóìº áöÃóäøó ÃóãúÑó ÇáúÍóíúÖö
ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáúÅöãúßóÇäö ÝóÅöÐóÇ Ãóãúßóäó ÌóÚúáõ ÇáúÚóÔóÑóÉö ÍóíúÖðÇ
ÈöåóÐóÇ ÇáØøóÑöíÞö íóäúÈóÛöí Ãóäú íõÌúÚóáó. æóÇáúÌóæóÇÈõ Úóäú åóÐóÇ
ÇáØøóÚúäö Ãóäøó Çáúíóæúãóíúäö ßóÔóíúÁò æóÇÍöÏò áöÇÊøöÕóÇáö ÈóÚúÖöåöãóÇ
ÈöÈóÚúÖò ÝóáóÇ íóÌõæÒõ ÅáúÛóÇÁõ ÃóÍóÏöåöãóÇ æóÇÚúÊöÈóÇÑõ ÇáúÂÎóÑö ãóÚó
Ãóäøó ÌöåóÇÊö ÇáúÅöáúÛóÇÁö ÈöåóÐóÇ ÇáØøóÑöíÞö ÊóßúËõÑõ ÝóÅöäøóß ÅÐóÇ
ÃóáúÛóíúÊ ÑõÈõÚó Çáúíóæúãö ÇáúÃóæøóáö Ãóæú ËõáõËóåõ Ãóæú äöÕúÝóåõ
íóÍúÕõáõ Èöåö åóÐóÇ ÇáúãóÞúÕõæÏõ æóÚöäúÏó ßóËúÑóÉö ÇáúÌöåóÇÊö áóÇ
íóÊóÑóÌøóÍõ ÇáúÈóÚúÖõ Úóáóì ÇáúÈóÚúÖö ãöäú ÛóíúÑö Ïóáöíáò Ýóáóãú íóÈúÞó
ÅáøóÇ ÇáúÞóæúáõ ÈöÅöáúÛóÇÁö Çáúíóæúãóíúäö æóÇáúÎóãúÓóÉö æóÌóÚúáõ
ÇáúÃóÑúÈóÚóÉö ÍóíúÖðÇ.
[ÝóÕóáøö ÇÌúÊóãóÚó ØõåúÑóÇäö ãõÚúÊóÈóÑóÇäö æóÕóÇÑó ÃóÍóÏõåõãóÇ ÍóíúÖðÇ
ãóÛúáõæÈðÇ ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí]
(ÝóÕúáñ) : ãöäú åóÐöåö ÇáúÌõãúáóÉö ÇÎúÊóáóÝó Ýöíåö ÇáúãóÔóÇíöÎõ Úóáóì
Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -¡ æóåõæó Ãóäøóåõ ÅÐóÇ
(3/158)
ÇÌúÊóãóÚó ØõåúÑóÇäö ãõÚúÊóÈóÑóÇäö¡
æóÕóÇÑó ÃóÍóÏõåõãóÇ ÍóíúÖðÇ ãóÛúáõæÈðÇ ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí åóáú
íóÊóÚóÏøóì Íõßúãõåõ Åáóì ÇáØøõåúÑö ÇáúÂÎóÑö¿ ÞóÇáó ÃóÈõæ ÒóíúÏò
ÇáúßóÈöíÑõ íóÊóÚóÏøóì æóÞóÇáó ÃóÈõæ Óóåúáò ÇáúÛóÒóÇáöíøõ áóÇ íóÊóÚóÏøóì¡
æóÈóíóÇäõ Ðóáößó ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ ÝóÚóáóì
Þóæúáö ÃóÈöí ÒóíúÏò - ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõ - ßõáøõåóÇ ÍóíúÖñ ÚöäúÏó
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøó Ýöí ÇáËøóáóÇËóÉö
ÇáúÃõæóáö ÇáÏøóãó Ýöí ØóÑóÝóíúåö ÇÓúÊóæóì ÈöÇáØøõåúÑö ÝóíõÌúÚóáõ
ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí¡ ÝóßóÃóäøóåóÇ ÑóÃóÊú ÓöÊøóÉð ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí Óóåúáò ÍóíúÖõåóÇ ÇáÓøóäóÉõ
ÇáúÃõæáóìº áöÃóäøóåõ ÊóÎóáøóáó ÇáúÚóÔóÑóÉó ØõåúÑóÇäö ßõáøõ æóÇÍöÏò
ãöäúåõãóÇ ÊóãóÇãõ ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò ÝóÅöÐóÇ áóãú íõãóíøóÒú ÃóÍóÏõåõãóÇ
Úóäú ÇáúÂÎóÑö ßóÇäó ÇáØøõåúÑõ ÛóÇáöÈðÇ Ýóáóãú íõãúßöäú ÌóÚúáõåõ ÍóíúÖðÇ
ÝóáöåóÐóÇ ãóíøóÒúäóÇ æóÌóÚóáúäóÇ ÇáÓøöÊøóÉó ÇáúÃõæáóì ÍóíúÖðÇ
áöÇÓúÊöæóÇÁö ÇáÏøóãö ÈöÇáØøõåúÑö ÝöíåóÇ¡ æóßóÐóáößó áóæú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ
ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ
æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÒóíúÏò ÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖñ æóÚóáóì
Þóæúáö ÃóÈöí Óóåúáò ÍóíúÖõåóÇ ÇáÓøöÊøóÉõ ÇáúÃõæáóì¡ æóßóÐóáößó áóæú
ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð
ØõåúÑðÇ æóíóæúãóíúäö ÏóãðÇ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÒóíúÏò ÇáúÚóÔóÑóÉõ
ÍóíúÖñ¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí Óóåúáò ÍóíúÖõåóÇ ÇáÓøöÊøóÉõ ÇáúÃóÎöíÑóÉõ
ÈóÚúÏó Çáúíóæúãö æóÇáËøóáóÇËóÉõ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóãõ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÒóíúÏò íõÖóÇÝõ íóæúãóÇäö ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Åáóì ãóÇ ÓóÈóÞó ÝóÊóßõæäõ ÇáúÚóÔóÑóÉõ ßõáøõåóÇ ÍóíúÖðÇ
æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí Óóåúáò ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉñ ÈóÚúÏó Çáúíóæúãö
æóÇáËøóáóÇËóÉö ÇáúÃõæáóì Ýóãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÓöÊøóÉñ ÍóíúÖñ
Úóáóì Þóæúáöåö æóáóæú ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ
æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÒóíúÏò ÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÚóÔóÑóÉñ
Ýóíóßõæäõ Ãóæøóáõ íóæúãò ãöäú ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ãöäú ÌõãúáóÉö ÍóíúÖöåóÇ¡
æóÈöåö ÊóÊöãøõ ÇáúÚóÔóÑóÉõ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí Óóåúáò ÍóíúÖõåóÇ ÓöÊøóÉõ
ÃóíøóÇãò ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÝóáóÇ íóßõæäõ ÔóíúÁñ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÍóíúÖðÇ áóåóÇ ÝóíóÕöáõ Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ
ÇáËøóÇäöí¡ æóßóÐóáößó áóæú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ
æóíóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
æóÇóááøóåõ ÓõÈúÍóÇäóåõ æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ ÈöÇáÕøóæóÇÈö æóÅöáóíúåö
ÇáúãóÑúÌöÚõ æóÇáúãóÂÈõ
[ÝóÕúáñ Ýöí ÈóíóÇäö ÇáúÃóæúÞóÇÊö æóÇáÓøóÇÚóÇÊö æóÃóÌúÒóÇÁö ÇáäøóåóÇÑö]
(ÇÚúáóãú) ÈöÃóäøó ÇáúæóÞúÊó ÇáúæóÇÍöÏó áóÇ íóÊóßóÑøóÑõ Ýöí íóæúãò
æóÇÍöÏò¡ æóÐóáößó ßóØõáõæÚö ÇáúÝóÌúÑö æóØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ÝóÅöäú ßóÇäó
ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÇáúæóÞúÊö ãöäú ÚöäúÏö ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ÝóÊóãóÇãõ Çáúíóæúãö
æóÇááøóíúáóÉö ÞõÈóíúáõ ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ãöäú ÇáúÛóÏöº áöÃóäøó ÞõÈóíúáó
ÇÓúãñ áöæóÞúÊò íóÊøóÕöáõ Èöåö ÇáúæóÞúÊõ ÇáúãóÐúßõæÑõ ÈöÎöáóÇÝö ÞóÈúáöº
ÈóíóÇäõåõ: Ýöíãóäú ÞóÇáó áöÇãúÑóÃóÊöåö æóÞúÊó
(3/159)
ÇáÖøóÍúæóÉö ÃóäúÊö ØóÇáöÞñ ÞõÈóíúáó
ÛõÑõæÈö ÇáÔøóãúÓö áóãú ÊóØúáõÞú ÍóÊøóì ÊóÛúÑõÈó ÇáÔøóãúÓõ ÅÐóÇ ÚóÑóÝúäóÇ
åóÐóÇ ÝóäóÞõæáõ: ÅÐóÇ Þöíáó ÇãúÑóÃóÉñ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÚöäúÏó ØõáõæÚö
ÇáÔøóãúÓö Ëõãøó ÇäúÞóØóÚó ÞóÈúáó ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ãöäú Çáúíóæúãö
ÇáÑøóÇÈöÚö ÝóÇáúÌóæóÇÈõ Ãóäøó ÇáËøóáóÇËóÉó ßõáøóåóÇ ÍóíúÖñ áöÃóäøó
Çáúßõáøó ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò æóÇáØøõåúÑõ Ýöíåö ÞóÇÕöÑñ¡ Ýóåõæó ßóÇáÏøóãö
ÇáúãõÊóæóÇáöí¡ æóßóÐóáößó áóæú ÑóÃóÊú Ýöí Çáúíóæúãö ÇáÑøóÇÈöÚö ÚöäúÏó
ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ÝóÇáúÌõãúáóÉõ ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò æóÓóÇÚóÉõ ÇáØøõåúÑö
Ýöíåö ÞóÇÕöÑñ Úóäú ÇáËøóáóÇËóÉö ÝóßóÇäó Çáúßõáøõ ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú
ãöäú Çáúíóæúãö ÇáÑøóÇÈöÚö ÈóÚúÏó ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ
ãöäúåõ ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò ÝóÕóÇÑó ÝóÇÕöáðÇ
Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÚöäúÏó ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö Ëõãøó ÑóÃóÊú
ãöäú Çáúíóæúãö ÇáÑøóÇÈöÚö ÚöäúÏó ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ÃóíúÖðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú
ãöäú Çáúíóæúãö ÇáÓøóÇÈöÚö ÈóÚúÏó ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñº
áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÇáúÃóæøóáó áóãøóÇ ßóÇäó Ïõæäó ÇáËøóáóÇËö¡ Ýóåõæó
ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí ÝóíóÕöíÑõ ÇáÏøóãõ ÛóÇáöÈðÇ ÍõßúãðÇ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú
ÚöäúÏó ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö Ëõãøó ÑóÃóÊú ãöäú Çáúíóæúãö ÇáÑøóÇÈöÚö ÞóÈúáó
ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö Ëõãøó ãöäú Çáúíóæúãö ÇáÓøóÇÈöÚö ÚöäúÏó ØõáõæÚö
ÇáÔøóãúÓö Ëõãøó ãöäú ÇáúÚóÇÔöÑö ÈóÚúÏó ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ÝóÚóáóì Þóæúáö
ÃóÈöí ÒóíúÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Çáúßõáøõ ÍóíúÖñº áöÃóäøó
ÇáØøõåúÑó ÇáúÃóæøóáó Ïõæäó ÇáËøóáóÇËö¡ Ýóåõæó ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí
ÝóÕóÇÑó ÇáØøõåúÑõ ÇáËøóÇäöí ãóÛúáõæÈðÇ Èöåö ÝóíóÊóÚóÏøóì ÃóËóÑõåõ Åáóì
ÇáØøõåúÑö ÇáËøóÇáöËö ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ¡ æóÚöäúÏó ÃóÈöí Óóåúáò - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáÓøöÊøóÉõ ÇáúÃõæáóì ÍóíúÖñ¡ áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó
ÇáËøóÇäöíó ßóÇäó ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò¡ æóÅöäú ÕóÇÑó ãóÛúáõæÈðÇ ÈöÇáÏøóãö
ÝóáóÇ íóÊóÚóÏøóì ÃóËóÑõåõ Åáóì ÇáØøõåúÑö ÇáËøóÇáöËö.
æóÃóãøóÇ ÇáÓøóÇÚóÉõ ÝóÝöí áöÓóÇäö ÇáúÝõÞóåóÇÁö ÇÓúãñ áöÌõÒúÁò ãöäú
ÇáÒøóãóÇäö ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ íóÞõæáõåõ ÇáúãõäóÌøöãõæäó Åäøóåõ æóÞúÊñ
ãõãúÊóÏøñ ÍóÊøóì íóÔúÊóãöáó Çáúíóæúãõ æóÇááøóíúáóÉõ ÚöäúÏóåõãú Úóáóì
ÃóÑúÈóÚóÉò æóÚöÔúÑöíäó ÓóÇÚóÉð ÝóÊóÇÑóÉð íõäúÊóÞóÕõ Çááøóíúáõ ÍóÊøóì
íóßõæäó ÊöÓúÚó ÓóÇÚóÇÊò æóíóÒúÏóÇÏó ÇáäøóåóÇÑõ ÍóÊøóì íóßõæäó ÎóãúÓó
ÚóÔóÑóÉó ÓóÇÚóÉð æóÊóÇÑóÉð íõäúÊóÞóÕõ ÇáäøóåóÇÑõ ÍóÊøóì íóÒúÏóÇÏó
Çááøóíúáõ æóíõËúÈöÊõæäó Ðóáößó ÈöØóÑöíÞöåöãú ÝóÃóãøóÇ Ýöí áöÓóÇäö
ÇáúÝõÞóåóÇÁö ÇáÓøóÇÚóÉõ ÚöÈóÇÑóÉñ Úóäú ÌõÒúÁò ãöäú ÇáÒøóãóÇäö ÝóÅöÐóÇ
Þöíáó ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÛóíúÑö
ÓóÇÚóÊóíúäö ØõåúÑðÇ æóÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñº áöÃóäøó Çáúßõáøó
ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò æóÇáØøõåúÑõ ÞóÇÕöÑñ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú ÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ
æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÛóíúÑö ËóáóÇËóÉö ÓóÇÚóÇÊò ØõåúÑðÇ æóÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ
áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó Çáúßõáøó Ïõæäó ËóáóÇËóÉö
ÃóíøóÇãò ÅáøóÇ Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÝóÅöäøóåõ íóÞõæáõ: Çáúßõáøõ ÍóíúÖñº áöÃóäøó ÇáúÃóßúËóÑó ãöäú Çáúíóæúãö
ÇáËøóÇáöËö ÈöãóäúÒöáóÉö ßóãóÇáöåö ÚöäúÏóåõ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú ÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ
æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÛóíúÑö ÓóÇÚóÉò ØõåúÑðÇ æóÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ ÝóÇáúßõáøõ
ÍóíúÖñº áöÃóäøó Çáúßõáøó ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò æóÓóÇÚóÉñ æóÇáØøõåúÑõ Ýöíåö
ÞóÇÕöÑñ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú ÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ØõåúÑðÇ
æóÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäú Ðóáößó ÍóíúÖðÇ ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò
- ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó áóãøóÇ ÈóáóÛó ËóáóÇËóÉó
ÃóíøóÇãò ÕóÇÑó ÝóÇÕöáðÇ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò
ÛóíúÑö ÓóÇÚóÊóíúäö ØõåúÑðÇ æóÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ØõåúÑðÇ
æóÓóÇÚóÉð ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ØõåúÑðÇ æóÓóÇÚóÉð
(3/160)
ÏóãðÇ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÒóíúÏò
Çáúßõáøõ ÍóíúÖñº áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÇáúÃóæøóáó áöÞõÕõæÑöåö Úóäú
ÇáËøóáóÇËö ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí ÝóÕóÇÑó ÇáØøõåúÑõ ÇáËøóÇäöí
ãóÛúáõæÈðÇ Èöåö Ëõãøó íóÊóÚóÏøóì ÃóËóÑõåõ Åáóì ÇáØøõåúÑö ÇáËøóÇáöËö
æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí Óóåúáò ÍóíúÖõåóÇ ÓöÊøóÉõ ÃóíøóÇãò æóÓóÇÚóÉñº
áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÇáËøóÇäöíó ßóÇãöáñ¡ æóÅöäú ÕóÇÑó ãóÛúáõæÈðÇ ÝóáóÇ
íóÊóÚóÏøóì ÃóËóÑõåõ Åáóì ÇáØøõåúÑö ÇáËøóÇáöËö ßóãóÇ åõæó ÃóÕúáõåõ.
æóÃóãøóÇ ÃóÌúÒóÇÁõ ÇáäøóåóÇÑö ÝóÈöÍóÓóÈö ãóÇ íóÐúßõÑõ ãöäú ËõáõËò Ãóæú
ÑõÈõÚò Ãóæú ÛóíúÑöåö ÝóÅöÐóÇ Þöíáó ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ÑõÈõÚó íóæúãò
ÏóãðÇ Ëõãøó íóæúãóíúäö æóËõáõËö íóæúãò ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÑõÈõÚó íóæúãò ÏóãðÇ
áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðÇ áöÃóäøó Çáúßõáøó ÞóÇÕöÑñ Úóäú
ÇáËøóáóÇËö ÈöÓõÏõÓö íóæúãò¡ æóÅöäú Þöíáó ÑóÃóÊú íóæúãðÇ æóÑõÈõÚó íóæúãò
ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö æóäöÕúÝó íóæúãò ØõåúÑðÇ æóÑõÈõÚó íóæúãò ÏóãðÇ
ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñº áöÃóäøóåóÇ ÈóáóÛóÊú ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò æóÇáØøõåúÑõ
ÞóÇÕöÑñ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú ÑõÈõÚó íóæúãò ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ØõåúÑðÇ
æóÑõÈõÚó íóæúãò ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäúåõ ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó
ÇáØøõåúÑó ßóÇãöáñ ÝóÕóÇÑó ÝóÇÕöáðÇ Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö¡ æóÚóáóì åóÐóÇ
ÝóÞöÓú ãóÇ ÊóÓúÃóáõ Úóäúåõ ãöäú åóÐóÇ ÇáäøóæúÚö ÝóÅöäøó åóÐóÇ ÇáäøóæúÚó
áóÇ íóÏúÎõáõ Ýöí ÇáúæóÇÞöÚóÇÊö ÅäøóãóÇ æóÖóÚõæåõ áöÊóÔúÍöíÐö
ÇáúÎóæóÇØöÑö æóÇãúÊöÍóÇäö ÇáúãõÊóÈóÍøöÑöíäó Ýöí ÇáúÚöáúãö æóÇóááøóåõ
ÓõÈúÍóÇäóåõ æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ ÈöÇáÕøóæóÇÈö¡ æóÅöáóíúåö ÇáúãóÑúÌöÚõ
æóÇáúãóÂÈõ.
[ÈóÇÈõ äóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö áöáúãõÈúÊóÏóÃóÉö]
(ÞóÇáó) : - ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõ - ÇÚúáóãú ÈöÃóäøó ÈõáõæÛó ÇáúãóÑúÃóÉö
ÞóÏú íóßõæäõ ÈöÇáÓøöäøö æóÞóÏú íóßõæäõ ÈöÇáúÚóáóÇãóÉö æóÇáúÚóáóÇãóÉõ
ÅãøóÇ ÇáúÍóíúÖõ æóÅöãøóÇ ÇáúÍóÈóáõ ÝóäóÈúÊóÏöÆõ ÈöÇáúÍóíúÖö ÝóäóÞõæáõ:
ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉõ ÏóãðÇ ÕóÍöíÍðÇ æóØõåúÑðÇ ÕóÍöíÍðÇ ãóÑøóÉð
æóÇÍöÏóÉð Ëõãøó ÇõÈúÊõáöíóÊú ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö íóÕöíÑõ Ðóáößó ÚóÇÏóÉð
áóåóÇ Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ íóÞõæáõåõ ÃóÈõæ
ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏñ ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Ýöí ÕóÇÍöÈóÉö
ÇáúÚóÇÏóÉö ÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóäúÊóÞöáõ ÚóÇÏóÊõåóÇ ÈöÑõÄúíóÉö ÇáúãõÎóÇáöÝö
ãóÑøóÉð æóÇÍöÏóÉðº áöÃóäøó åõäóÇ ÇáöÇäúÊöÞóÇáó Úóäú ÍóÇáóÉö ÇáÕøöÛóÑö¡
æóÐóáößó ÚóÇÏóÉñ Ýöí ÇáäøöÓóÇÁö ÝóíóÍúÕõáõ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÝóÃóãøóÇ Ýöí
ÕóÇÍöÈóÉö ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáöÇäúÊöÞóÇáõ Úóäú ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáËøóÇÈöÊóÉö Åáóì ãóÇ
áóíúÓó ÈöÚóÇÏóÉò ÝóáóÇ íóÍúÕõáõ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÍóÊøóì íóÊóÃóßøóÏó
ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö íõæóÖøöÍõ ÇáúÝóÑúÞó Ãóäøó ÇáúÍóÇÌóÉó åõäóÇßó Åáóì äóÓúÎö
ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃõæáóì æóÅöËúÈóÇÊö ÇáËøóÇäöíóÉö ÝóáóÇ íóÍúÕõáõ
ÈöÇáúãóÑøóÉö ÝóÃóãøóÇ åõäóÇ ÇáúÍóÇÌóÉõ Åáóì ÅËúÈóÇÊö ÇáúÚóÇÏóÉö Ïõæäó
ÇáäøóÓúÎö ÝóíóÍúÕõáõ ÈöÇáúãóÑøóÉö. æóÈóíóÇäõ åóÐóÇ ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú
ÎóãúÓóÉð ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊúÑõßõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑóÉó íóæúãðÇ¡ æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ Ëõãøó ÊóÝúÓöíÑõ ÇáÏøóãö
ÇáÕøóÍöíÍö Ãóäøóåõ áóÇ íõäúÊóÞóÕõ Úóäú ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò¡ æóáóÇ íõÒóÇÏõ
Úóáóì ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò¡ æóáóÇ íóÕöíÑõ ãóÛúáõæÈðÇ ÈöÇáØøõåúÑö
æóÊóÝúÓöíÑõ ÇáØøõåúÑö ÇáÕøóÍöíÍö Ãóäú áóÇ íóßõæäó Ïõæäó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ æóáóÇ ÊõÕóáøöí ÇáúãóÑúÃóÉõ Ýöí ÔóíúÁò ãöäúåõ ÈöÏóãò ãöäú
Ãóæøóáöåö Ãóæú æóÓóØöåö Ãóæú ÂÎöÑöåö æóßóÇäó Èóíúäó ÇáúÍóíúÖóÊóíúäö.
(3/161)
[ÇáúÝóÕúáö ÇáúÃóæøóá ãõÈúÊóÏóÃóÉ ÑóÃóÊú
ÃóÑúÈóÚóÉ ÚóÔúÑ íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉ ÚóÔúÑ íóæúãðÇ ØõåúÑðÇ Ëõãøó
ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóã]
Ëõãøó ÈóÚúÏó åóÐóÇ ÃóÑúÈóÚóÉõ ÝõÕõæáò ÅãøóÇ Ãóäú íóÝúÓõÏó ÇáÏøóãõ
æóÇáØøõåúÑõ ÌóãöíÚðÇ Ãóæú íóÝúÓõÏó ÇáÏøóãõ æóíóÕöÍøó ÇáØøõåúÑõ Ãóæú
íóÕöÍøó ÇáÏøóãõ æóíóÝúÓõÏó ÇáØøõåúÑõ Ãóæú íóßõæäó ÇáÏøóãõ ÕóÍöíÍðÇ¡
æóÇáØøõåúÑõ ÕóÍöíÍðÇ Ýöí ÇáÙøóÇåöÑö æóáóßöäøóåõ íóÝúÓõÏõ ÈöØóÑöíÞö
ÇáÖøóÑõæÑóÉö ÝóáóÇ íóÕúáõÍõ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö ÃóãøóÇ ÈóíóÇäõ ÇáúÝóÕúáö
ÇáúÃóæøóáö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑð íóæúãðÇ ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóåõäóÇ ÇáÏøóãõ¡ æóÇáØøõåúÑõ ÝóÇÓöÏóÇäö ÝóßóÃóäøóåóÇ ÇõÈúÊõáöíóÊú
ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÇÈúÊöÏóÇÁð ÝóßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú
ÚóÔóÑóÉð æóØõåúÑõåóÇ ÈóÞöíøóÉó ÇáÔøóåúÑö ÚöÔúÑõæäó æóãóÚóäóÇ ËóãóÇäöíóÉñ
æóÚöÔúÑõæäó Ýóãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÊõÕóáøöí íóæúãóíúäö Ëõãøó
ÊóÏóÚõ ÚóÔóÑóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó ÝóÅöäú ßóÇäó ÇáÏøóãõ ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó æóÇáØøõåúÑõ ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ÝóßóÐóáößó ÇáúÌóæóÇÈõ ÊõÕóáøöí ãöäú
Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö íóæúãðÇ æóÇÍöÏðÇ ÊóãóÇãó ÚöÔúÑöíäó¡ æóÅöäú ßóÇäó
ÇáÏøóãõ ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó ÝóÃóæøóáõ ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö íõæóÇÝöÞõ ÇÈúÊöÏóÇÁó
ÍóíúÖöåóÇ ÝóÊóÏóÚõ ÚóÔóÑóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó Ëõãøó äóÓõæÞõ
ÇáúãóÓúÃóáóÉó åóßóÐóÇ Åáóì Ãóäú íóßõæäó ÇáÏøóãõ ËóáóÇËóÉð æóÚöÔúÑöíäó
æóÇáØøõåúÑõ ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóÇáúÚóÔóÑóÉõ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÍóíúÖñ æóÞóÏú ÕóáøóÊú ËóáóÇËóÉó
ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÈöÇáÏøóãö Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ãöäú
ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑõ ÓóÈúÚóÉò ÊóãóÇãó ÇáØøõåúÑö æóÓóÈúÚóÉò ãöäú
ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí áóãú ÊóÑó Ýöíåö Ëõãøó ÌóÇÁó
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ¡ æóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí
ËóáóÇËóÉñ ÝóÇáËøóáóÇËóÉõ ÍóíúÖñ ßóÇãöáñ ÝóÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ËóáóÇËóÉð Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÚóÔóÑóÉð
æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó¡ æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ ÝóÅöäú ßóÇäó ÇáÏøóãõ ÃóÑúÈóÚóÉð
æóÚöÔúÑöíäó¡ æóÇáúãóÓúÃóáóÉõ ÈöÍóÇáöåóÇ ÝóäóÞõæáõ: ÓöÊøóÉñ ãöäú ØõåúÑö
ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ÈóÞöíøóÉõ ØõåúÑöåóÇ ÈóÞöíó ËóãóÇäöíóÉõ ÃóíøóÇãò
ãóæúÖöÚõ ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí áóãú ÊóÑó Ýöíåö Ëõãøó ÌóÇÁó
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ¡ æóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ íóæúãóÇäö¡
æóíóæúãóÇäö áóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ ÝóåóÐöåö áóãú ÊóÑó ãóÑøóÉð ÝóÊõÕóáøöí
Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí¡ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ
ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÚóÔóÑóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó¡
æóåóÐóÇ Þóæúáõ ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝóÃóãøóÇ
ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÈöÎöáóÇÝö åóÐóÇ ÝóÅöäøóåõ
íóäúÞõáõ ÇáúÚóÇÏóÉó ÈóÚúÏó ÇáÑøõÄúíóÉö ãóÑøóÉð¡ æóßóÐóáößó Þóæúáõ
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÈöÎöáóÇÝö åóÐóÇ ÝóÅöäøóåõ íóÑóì
ÇáúÅöÈúÏóÇáó Úóáóì ãóÇ äóÐúßõÑõåõ Ýöí ÈóÇÈö ÇáöÇäúÊöÞóÇáö.
[ÇáúÝóÕúáö ÇáËøóÇäöí ãõÈúÊóÏóÃóÉ ÑóÃóÊú ÃóÍóÏ ÚóÔúÑ íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóÎóãúÓóÉ ÚóÔúÑ íóæúãðÇ ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóã]
æóÈóíóÇäõ ÇáúÝóÕúáö ÇáËøóÇäöí ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóäóÞõæáõ: ÇáÏøóãõ åõäóÇ ÝóÇÓöÏñº áöÃóäøóåõ ÒóÇÏó Úóáóì ÇáúÚóÔóÑóÉö
æóÈöÝóÓóÇÏöåö íóÝúÓõÏõ ÇáØøõåúÑõº áöÃóäøóåóÇ ÕóáøóÊú Ýöí Ãóæøóáö íóæúãò
ãöäúåõ ÈöÇáÏøóãö ÝóÃóãøóÇ Úóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó
ÇáúãóíúÏóÇäöíøö ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò
æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó ÝóÌóÇÁó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ¡ æóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú
ØõåúÑöåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉñ ÝóÊõÕóáøöí ÃóÑúÈóÚóÉó ÃóíøóÇãò Ëõãøó ÊóÏóÚõ
ÚóÔóÑóÉð¡ æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí Úóáöíøò ÇáÏøóÞøóÇÞö
ØõåúÑõåóÇ ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó ÝóÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÔóÑóÉð
æóÊõÕóáøöí ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑóº áöÃóäøó ÝóÓóÇÏó ÇáÏøóãö Ýöí Çáúíóæúãö
ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó áóãøóÇ áóãú íõÄóËøöÑú Ýöí ÇáÏøóãö ÍóÊøóì ßóÇäóÊú
(3/162)
ÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖðÇ ÝóáóÃóäú íõÄóËøöÑó
Ýöí ÇáØøõåúÑö Ãóæúáóì æóÇáúÃóÕóÍøõ ãóÇ ÞóÇáóåõ ãõÍóãøóÏõ Èúäõ
ÅÈúÑóÇåöíãó ÇáúãóíúÏóÇäöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøó
Çáúíóæúãó ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó ãöäú ÇáØøõåúÑö áóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÝóÑõÄúíóÉõ
ÇáÏøóãö ÇáúÝóÇÓöÏö Ýöíåö ÊõÄóËøöÑõ Ýöí ÇáØøõåúÑö.
[ÇáúÝóÕúá ÇáËøóÇáöË ãõÈúÊóÏóÃóÉ ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉ ÃóíøóÇã ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉ
ÚóÔúÑ ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóã]
æóÈóíóÇäõ ÇáúÝóÕúáö ÇáËøóÇáöËö¡ æóåõæó Ãóäú íóßõæäó ÇáÏøóãõ ÕóÍöíÍðÇ
æóÇáØøõåúÑõ ÝóÇÓöÏðÇ ÈöÃóäú äóÞõæáó: ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉó
ÃóíøóÇãò ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóãõ ÝóÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÈóÞöíøóÉõ ÇáÔøóåúÑö æóÐóáößó
ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ ÝóÌóÇÁó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ æóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú
ØõåúÑöåóÇ ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóÊõÕóáøöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó
ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó æóßóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ.
[ÇáúÝóÕúá ÇáÑøóÇÈöÚ ãõÈúÊóÏóÃóÉ ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉ ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉ ÚóÔúÑ
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóã]
æóÈóíóÇäõ ÇáúÝóÕúáö ÇáÑøóÇÈöÚö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ
æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ Ëõãøó
ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóåõäóÇ ÇáÏøóãõ Ýöí ÇáËøóáóÇËóÉö ÕóÍöíÍñ¡
æóÇáØøõåúÑõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÕóÍöíÍñ Ýöí ÇáÙøóÇåöÑö¡ æóáóßöäøóåóÇ áóãøóÇ
ÑóÃóÊú ÈóÚúÏóåõ íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ ÝóåóÐöåö ÇáËøóáóÇËóÉõ
áóÇ íõãúßöäõ Ãóäú ÊõÌúÚóáó ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó ÎóÊúãóåóÇ ÈöÇáØøõåúÑö æóáóÇ
æóÌúåó Åáóì ÇáúÅöÈúÏóÇáö ÝóÊõÕóáøöí Ýöí åóÐöåö ÇáúÃóíøóÇãö ÖóÑõæÑóÉð
ÝóíóÝúÓõÏõ Èöåö Ðóáößó ÇáØøõåúÑõ æóíóÎúÑõÌõ ãöäú Ãóäú íóßõæäó ÕóÇáöÍðÇ
áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö Ýóíóßõæäõ ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉð æóØõåúÑõåóÇ ÈóÞöíøóÉó
ÇáÔøóåúÑö ÓóÈúÚóÉñ æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ¡ æóÞóÏú ãóÖóì ËóãóÇäöíóÉó ÚóÔóÑó
ÝóÊõÕóáøöí ÊöÓúÚóÉð ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Ëõãøó ÊóÊúÑõßõ
ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò æóÊõÕóáøöí ÓóÈúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ æóáóæú ÑóÃóÊú
Ýöí ÇáöÇÈúÊöÏóÇÁó ÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ Ëõãøó
íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóåõäóÇ ÇáØøõåúÑõ ÕóÍöíÍñ ÕóÇáöÍñ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉöº áöÃóäøó ÈóÚúÏóåõ
Ïóãó íóæúãò æóØõåúÑó íóæúãóíúäö Ëõãøó íóæúãñ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÊóãóÇãõ ÇáúÃóÑúÈóÚóÉö ÝóÇÈúÊóÏóÃó ÇáúÍóíúÖõ ÇáËøóÇäöíó
æóÎóÊóãóåõ ÈöÇáÏøóãö ÝóáöåóÐóÇ ßóÇäó ÇáØøõåúÑõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÎóÇáöÕðÇ
ÝóÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö íóæúãðÇ¡ æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÃóÑúÈóÚóÉð æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóÐóáößó
ÏóÃúÈõåóÇ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð æóÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
Ëõãøó ÇáÏøóãó íóæúãðÇ æóÇáØøõåúÑó ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò æóÇáÏøóãó íóæúãðÇ¡
æóÇáØøõåúÑó ËóáóÇËóÉð Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÇáÏøóãõ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí
ÒóíúÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáØøõåúÑõ ÎóÇáöÕñ åõäóÇ ÕóÇáöÍñ
áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉöº áöÃóäøóåõ íóÌõÑøõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
íóæúãóíúäö Åáóì ãóÇ ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÊõÌúÚóáõ ÇáúÚóÔóÑóÉõ
ßõáøõåóÇ ÍóíúÖðÇ ÝóßóÇäó ÇáØøõåúÑõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÎóÇáöÕðÇ ÝóÃóãøóÇ
Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí Óóåúáò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Çáúíóæúãõ
æóÇáËøóáóÇËóÉõ ÈóÚúÏó ÇáúÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó áóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ æóÅöäøóãóÇ
ÍóíúÖõåóÇ ÓóÈúÚóÉõ ÃóíøóÇãò ÈóÚúÏó Ðóáößó ÝóíóÝúÓõÏõ ØõåúÑõ ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑóº áöÃóäøóåóÇ ÕóáøóÊú Ýöí ÔóíúÁò ãöäúåõ ÈöÏóãò ÝóßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ
ÚóÔóÑóÉð æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó æóÞóÏú ãóÖóì ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
Ëõãøó íóæúãñ Ïóãñ æóËóáóÇËóÉõ ØõåúÑñ ÞóÏú ÕóáøóÊú Ýöíåö ÝóÐóáößó
ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó íóæúãñ Ïóãñ ÞóÏú ÕóáøóÊú Ýöíåö æóÐóáößó ÚöÔúÑõæäó
Ëõãøó ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ØõåúÑñ æóáóÇ íóÈúÊóÏöÆõ ÇáúÍóíúÖõ ÈöÇáØøõåúÑö
ÝóÞóÏú ÌóÇÁó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ¡ æóÇáúÈóÇÞöí ãöäú ÃóíøóÇãö ÍóíúÖöåóÇ
ÓóÈúÚóÉñ ÝóÊóÏóÚõ ÓóÈúÚóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó æóÚóáóì åóÐóÇ ÝóÞöÓú ãóÇ
íóßõæäõ ãöäú åóÐóÇ ÇáäøóæúÚö ãöäú ÇáúãóÓóÇÆöáö.
(3/163)
[ÝóÕúáñ Ýöí äóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö]
ö ÃóíúÖðÇ ÅÐóÇ ÇõÈúÊõáöíóÊú ÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉõ ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÈóÚúÏó ãóÇ
íóßõæäõ ãöäúåóÇ ÇáÕøöÍóÇÍõ ãöäú ÇáÏøöãóÇÁö æóÇáúÃóØúåóÇÑö¡ Ýóåõæó Úóáóì
ÎóãúÓóÉö ÃóæúÌõåò: ÃóÍóÏõåóÇ: Ãóäú ÊóÑóì Ïóãóíúäö æóØõåúÑóíúäö
ãõÊøóÝöÞóíúäö Úóáóì ÇáúæóáóÇÁö Ëõãøó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ¡ æóÇáËøóÇäöí: Ãóäú
íóßõæäóÇ ãõÎúÊóáöÝóíúäö Ëõãøó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ æóÇáËøóÇáöËõ: Ãóäú ÊóÑóì
ËóáóÇËóÉó ÏöãóÇÁò æóËóáóÇËóÉó ÃóØúåóÇÑò ãõÎúÊóáöÝóÉò Ëõãøó
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ. æóÇáÑøóÇÈöÚõ: Ãóäú ÊóÑóì ãõÊøóÝöÞóíúäö ÈóÚúÏóåõãóÇ
ãõÎóÇáöÝñ áóåõãóÇ Ëõãøó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ¡ æóÇáúÎóÇãöÓõ: Ãóäú ÊóÑóì
ãõÊøóÝöÞóíúäö ÈóíúäóåõãóÇ ãóÇ íõÎóÇáöÝõåõãóÇ Ëõãøó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ.
ÝóÕõæÑóÉõ ÇáúÝóÕúáö ÇáúÃóæøóáö ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ËóáóÇËóÉð æóÇáØøõåúÑó
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóÇáÏøóãó ËóáóÇËóÉð æóÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó
ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÇáúÌóæóÇÈõ ÃóäøóåóÇ ÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ËóáóÇËóÉð æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑóº áöÃóäøó ãóÇ ÑóÃóÊú
ÕóÇÑó ÚóÇÏóÉð ÞóæöíøóÉð ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö æóÞóÏú ÈóíøóäøóÇ Ãóäøóåõ áóæú
ÑóÃóÊúåõ ãóÑøóÉð ÕóÇÑó ÚóÇÏóÉð áóåóÇ ÝóÅöÐóÇ ÑóÃóÊúåõ ãóÑøóÊóíúäö
Ãóæúáóì.
æóÈóíóÇäõ ÇáúÝóÕúáö ÇáËøóÇäöí ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ
æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ æóÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ
Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÚóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó
ÇáúãóíúÏóÇäöíøö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÈúäöí ãóÇ ÑóÃóÊú Ýöí
ÇáúãóÑøóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö Úóáóì ãóÇ ÑóÃóÊúåõ Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáúÃõæáóì
æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÚõËúãóÇäó ÓóÚöíÏö Èúäö ãõÒóÇÍöãò ÇáÓøóãóÑúÞóäúÏöíøö
áóÇ ÊóÈúäöí æóáóßöäøóåóÇ ÊóÓúÊóÃúäöÝõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
æóÊóÝúÓöíÑõ Þóæúáö ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÃóäøóåóÇ áóãøóÇ ÑóÃóÊú ÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ ÝóËóáóÇËóÉñ ãöäúåóÇ
ãõÏøóÉõ ÍóíúÖöåóÇ¡ æóÇáúíóæúãõ ÇáÑøóÇÈöÚõ ãöäú ÍöÓóÇÈö ØõåúÑöåóÇ¡
æóáóßöäøóåóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó Ýöíåö áöÑõÄúíóÉö ÇáÏøóãö ÝóáóãøóÇ
ØóåõÑóÊú ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑóÉð ÝóÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ãöäúåóÇ ÊóãóÇãõ ØõåúÑöåóÇ
æóíóæúãóíúäö ãöäú ãõÏøóÉö ÍóíúÖöåóÇ æóáóßöäøóåóÇ áóãú ÊóÑó Ýöíåö ÝóáóÇ
ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóæúãó æóÇáÕøóáóÇÉóº áöÃóäøó ÈöÏóÇíóÉó ÇáúÍóíúÖö áóÇ íóßõæäõ
ÈöÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÌóÇÁó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ æóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú ãõÏøóÉö
ÍóíúÖöåóÇ íóæúãñ æóÐóáößó áóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ ÝóÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö
ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí æóÐóáößó ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡ æóæóÌúåõåõ Ãóäøó
ãóÇ ÑóÃóÊú Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáúÃõæáóì ÕóÇÑó ÚóÇÏóÉð áóåóÇ ÈöÇáúãóÑøóÉö¡
æóÇáúæóÇÍöÏóÉõ áöãóÇ ÈóíøóäøóÇ æóÕóÇÍöÈóÉõ ÇáúÚóÇÏóÉö ÊóÈúäöí ãóÇ ÊóÑóì
Úóáóì ÚóÇÏóÊöåóÇ ãóÇ áóãú íõæÌóÏú ãóÇ íóäúÞõÖõåóÇ ÃóáóÇ ÊóÑóì ÃóäøóåóÇ
áóæú ÑóÃóÊú Ðóáößó ãóÑøóÊóíúäö ÈóäóÊú Úóáóíúåö ãóÇ ÊóÑóì ÈóÚúÏóåõãóÇ
ÝóßóÐóáößó ÅÐóÇ ÑóÃóÊúåõ ãóÑøóÉð æóÌúåõ Þóæúáö ÃóÈöí ÚõËúãóÇäó Ãóäøó ãóÇ
ÑóÃóÊú ËóÇäöíðÇ Ýöí ÕöÝóÉö ÇáÕøöÍøóÉö ãöËúáõ ãóÇ ÑóÃóÊúåõ ÃóæøóáðÇ
æóÅöäøóãóÇ ÊóÈúäöí ÇáúÝóÇÓöÏó Úóáóì ÇáÕøóÍöíÍö ÝóÃóãøóÇ ÇáÕøóÍöíÍõ áóÇ
íõÈúäóì Úóáóì ÇáÕøóÍöíÍöº áöÃóäøó ÇáúÈöäóÇÁó áöáúÍóÇÌóÉö æóÇáÖøóÑõæÑóÉö
æóÅöäøóãóÇ ÃóËúÈóÊúäóÇ ÇáúÚóÇÏóÉó áöáúãõÈúÊóÏóÃóÉö ÈöÇáúãóÑøóÉö
ÇáúæóÇÍöÏóÉö áöÃóÌúáö ÇáÖøóÑõæÑóÉö ÝóÃóãøóÇ ÇáúÚóÇÏóÉõ Ýöí ÇáúÃóÕúáö
ãõÔúÊóÞøóÉñ ãöäú ÇáúÚóæúÏö¡ æóÐóáößó áóÇ íóÍúÕõáõ ÈöÇáúãóÑøóÉö æóáóÇ
ÖóÑõæÑóÉó Ýöí ÈöäóÇÁö ÇáÕøóÍöíÍö Úóáóì ÇáÕøóÍöíÍö áöãóÇ ÈóíúäóåõãóÇ ãöäú
ÇáúãõÚóÇÑóÖóÉö æóÇáúãõÓóÇæóÇÉö ÈöÎöáóÇÝö ÅÐóÇ ãóÇ ÑóÃóÊú ÃóæøóáðÇ
ãóÑøóÊóíúäö ãõÊøóÝöÞóÊóíúäöº áöÃóäøó Ðóáößó ÊóÃóßøóÏó ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö¡
æóÊóÑóÌøóÍó Èöåö Ëõãøó Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÚõËúãóÇäó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÅÐóÇ ÇÓúÊóÃúäóÝóÊú ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÊóÈúäöí Úóáóì
ÃóÞóáøö ÇáúãõÏøóÊóíúäöº áöÃóäøóåóÇ ÚóÇÆöÏóÉñ ÅáóíúåóÇ ÝóÇáúÃóÞóáøõ
ãóæúÌõæÏñ Ýöí ÇáúÃóßúËóÑö ÝóÊóÊúÑõßõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
ËóáóÇËóÉð æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
(3/164)
æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ
æóÈóíóÇäõ ÇáúÝóÕúáö ÇáËøóÇáöËö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ËóáóÇËóÉð
æóÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóÇáÏøóãó ÃóÑúÈóÚóÉð æóÇáØøõåúÑó ÓöÊøóÉó
ÚóÔóÑó¡ æóÇáÏøóãó ÎóãúÓóÉð æóÇáØøõåúÑó ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó
ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóåõäóÇ áóÇ ÎöáóÇÝó ÈóíúäóåõãóÇ Ãóäøóåõ áóÇ ÊóÈúäöí ÈóÚúÖó
ÇáÕøöÍóÇÍö Úóáóì ÇáúÈóÚúÖö æóãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÅÈúÑóÇåöíãó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íõÝóÑøöÞõ Èóíúäó åóÐóÇ æóÈóíúäó ãóÇ ÓóÈóÞó ÝóíóÞõæáõ:
åõäóÇ ÑóÃóÊú ãóÑøóÊóíúäö ÎöáóÇÝó ãóÇ ÑóÃóÊú ÃóæøóáðÇ æóÇáúÚóÇÏóÉõ
ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÑõÄúíóÉö ÇáúãõÎóÇáöÝö ãóÑøóÊóíúäö ÝóáöåóÐóÇ ÊóÈúäöí
ÇáËøóÇäöíó Úóáóì ÇáúÃóæøóáö¡ æóåõäóÇßó ÅäøóãóÇ ÑóÃóÊú ÎöáóÇÝó ÇáúÚóÇÏóÉö
ãóÑøóÉð æóÇÍöÏóÉð ÝóáóÇ ÊóäúÊóÞöáõ Èöåö ÇáúÚóÇÏóÉõ ÝóáöåóÐóÇ ÊóÈúäöí
ÇáËøóÇäöíó Úóáóì ÇáúÃóæøóáöº Ýöí åóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉö íóÞõæáõ ãõÍóãøóÏõ
Èúäõ ÅÈúÑóÇåöíãó: ÊóÈúäöí Úóáóì ÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö¡ æóåõæó Þóæúáõ
ÃóÈöí ÍóÝúÕò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóÚóÈúÏö Çááøóåö Èúäö
ÇáäøóÌúãö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝóÃóãøóÇ Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí
ÚõËúãóÇäó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÈúäöí Úóáóì ÃóÞóáøö
ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö ÝóáóÇ íóÙúåóÑõ åóÐóÇ ÇáúÎöáóÇÝõ ÝöíãóÇ
ÐóßóÑúäóÇ ãöäú ÇáÕøõæÑóÉö ÝóÅöäøó ÃóæúÓóØó ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ÃóÑúÈóÚóÉñ
æóÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó æóåóßóÐóÇ ÃóÞóáøõ ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö
ÅäøóãóÇ íóÙúåóÑõ ÇáúÎöáóÇÝõ ÝöíãóÇ ÅÐóÇ ÞõáöÈóÊú ÇáÕøõæÑóÉõ ÝóÞõáúÊõ:
ÑóÃóÊú Ýöí ÇáöÇÈúÊöÏóÇÁö ÎóãúÓóÉð æóÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÃóÑúÈóÚóÉð
æóÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ËóáóÇËóÉð æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÚóáóì Þóæúáö ãöäú
íóÞõæáõ ÈöÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
ÃóÑúÈóÚóÉð æóÊõÕóáøöí ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ æóÚóáóì
Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ: ÈöÃóÞóáøö ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö ÊóÏóÚõ
ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ËóáóÇËóÉð æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ æóÌúåõ Þóæúáö ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ãóäú ÚöäúÏó ÇáÊøóÚóÇÑõÖö ÇáúÚóÏúáõ åõæó ÇáúæóÓóØõ
ÞóÇáó: - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - «ÎóíúÑõ ÇáúÃõãõæÑö
ÃóæúÓóØõåóÇ» æóáöåóÐóÇ ÞõáúäóÇ ÅÐóÇ ÊóÒóæøóÌó ÇãúÑóÃóÉð Úóáóì ÚóÈúÏò
íóáúÒóãõåõ ÚóÈúÏñ æóÓóØñ æóßóÐóáößó åõäóÇ ÚöäúÏó ÇáÊøóÚóÇÑõÖö ÊóÈúäöí
Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Úóáóì ÃóæúÓóØö ÇáúÃóÒúãóÇäö æóÌúåõ Þóæúáö
ÃóÈöí ÚõËúãóÇäó Ãóäøó ÃóÞóáøó ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö ÊóÃóßøóÏó
ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑöº áöÃóäøó ÇáúÞóáöíáó ãóæúÌõæÏñ Ýöí ÇáúßóËöíÑö ÝóíóÕöíÑõ
Ðóáößó ÚóÇÏóÉð áóåóÇ Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö¡ æóÇáúÝóÊúæóì Úóáóì
Þóæúáö ÃóÈöí ÚõËúãóÇäó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøóåõ ÃóíúÓóÑõ
Úóáóì ÇáäøöÓóÇÁö ÝóÅöäøó Úóáóì ãóÇ ÞóÇáóåõ ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÅÈúÑóÇåöíãó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÍúÊóÇÌ Åáóì ÍöÝúÙö ÌóãöíÚö ãóÇ ÊóÑóì
áöíóÊóÈóíøóäó ÇáúÃóæúÓóØõ ãöäú Ðóáößó¡ æóÚóáóì ãóÇ ÞóÇáóåõ ÃóÈõæ
ÚõËúãóÇäó áóÇ ÊóÍúÊóÇÌõ Åáóì ÍöÝúÙö ãóÑøóÊóíúäö áöÊóÈúäöíó Úóáóì
ÃóÞóáøöåöãóÇ æóáöáúíõÓúÑö ÃóÎóÐõæÇ ÈöåóÐóÇ ÇáúÞóæúáö Ýöí ÇáúÝóÊúæóì
ßóãóÇ Ãóäøó Ýöí ãóÓóÇÆöáö ÇáöÇäúÊöÞóÇáö ÃóÝúÊóæúÇ ÈöÞóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó
- ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí Ãóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÑõÄúíóÉö
ÇáúãõÎóÇáöÝö ãóÑøóÉðº áöÃóäøó Ðóáößó ÃóíúÓóÑõ Úóáóì ÇáäøöÓóÇÁö
æóÈóíóÇäõ ÇáúÝóÕúáö ÇáÑøóÇÈöÚö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ
æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ æóËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ
æóÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ æóÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóãõ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì ÊõÕóáøöí ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑóº
áöÃóäøóåõãóÇ íóÞõæáóÇäö: ÇáúÚóÇÏóÉõ áóÇ ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÑõÄúíóÉö
ÇáúãõÎóÇáöÝö ãóÑøóÉð ÝóßóÇäó ÇáúÈöäóÇÁõ ÈóÇÞöíðÇ ÝóÍöíäó ÑóÃóÊú
ÃóÑúÈóÚóÉð ÝóËóáóÇËóÉñ ãöäú
(3/165)
Ðóáößó ãõÏøóÉõ ÍóíúÖöåóÇ æóíóæúãñ ãöäú
ÍöÓóÇÈö ØõåúÑöåóÇ æóãöäú ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ÊóãóÇãõ
ØõåúÑöåóÇ æóíóæúãóÇäö ãöäú ÍöÓóÇÈö ÍóíúÖöåóÇ áóãú ÊóÑó Ýöíåö ÝóÊõÕóáøöí
Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáúÚóÇÏóÉõ ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÑõÄúíóÉö
ÇáúãõÎóÇáöÝö ãóÑøóÉð ÝóÊóÊúÑõßõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÃóÑúÈóÚóÉð
æóÊõÕóáøöí ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ.
æóÈóíóÇäõ ÇáúÝóÕúáö ÇáúÎóÇãöÓö ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ
æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ æóÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ
æóËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóãõ ÝóÇáúÌóæóÇÈõ ÃóäøóåóÇ ÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
ËóáóÇËóÉð æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó¡ æóÐóáößó ÚóÇÏóÉñ ÌóÚúáöíøóÉñ áóåóÇ
ÝóÅöäøóåóÇ áóæú ÑóÃóÊú ãõÊøóÝöÞóíúäö Úóáóì ÇáúæóáóÇÁö ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÉð
ÃóÕúáöíøóÉð áóåóÇ ÝóÅöÐóÇ ßóÇäó ÈóíúäóåõãóÇ ãõÎóÇáöÝñ ÕóÇÑó ãóÇ ÑóÃóÊú
ãóÑøóÊóíúäö ãõÊøóÝöÞóÊóíúäö ÚóÇÏóÉð ÌóÚúáöíøóÉð áóåóÇ¡ æóãóÚúäóì åóÐöåö
ÇáÊøóÓúãöíóÉö ÃóäøóÇ ÌóÚóáúäóÇ ãóÇ ÑóÃóÊúåõ ÂÎöÑðÇ ßóÇáúãóÖúãõæãö Åáóì
ãóÇ ÑóÃóÊúåõ ÃóæøóáðÇ áöãóÇ ÈóíúäóåõãóÇ ãöäú ÇáúãõæóÇÝóÞóÉö Ýöí
ÇáúÚóÏóÏö ÝóÊóÃóßøóÏó ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö æóÕóÇÑó ÚóÇÏóÉð áóåóÇ ÊóÈúäöí
Úóáóíúåö Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö.
[ÝóÕúáñ ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÈóáóÛóÊú ÈöÇáúÍóÈóáö ÝóæóáóÏóÊú æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóãõ]
(ÝóÕúáñ) : ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÈóáóÛóÊú ÈöÇáúÍóÈóáö ÈöÃóäú ÍóÈöáóÊú ãöäú
ÒóæúÌöåóÇ ÞóÈúáó Ãóäú ÊóÍöíÖó ÝóæóáóÏóÊú æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóäöÝóÇÓõåóÇ ÃóÑúÈóÚõæäó íóæúãðÇ. æóÞóÇáó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - äöÝóÇÓõåóÇ ÓóÇÚóÉñ¡ æóåõæó ÈöäóÇÁð Úóáóì ãóÇ
ÈóíøóäøóÇåõ Ýöí ÇáúÍóíúÖö Ãóäøó ÇáúãõÚúÊóÈóÑó åõäóÇßó ÃóßúËóÑõ ÇáúÍóíúÖö
ÚöäúÏó ÇáúÅöãúßóÇä ÝóßóÐóáößó åõäóÇ ÇáúãõÚúÊóÈóÑõ ÃóßúËóÑõ ÇáäøöÝóÇÓö¡
æóÚöäúÏóåõ åõäóÇßó ÇáúãõÚúÊóÈóÑõ ÃóÞóáøõ ÇáúÍóíúÖö íóæúãñ æóáóíúáóÉñ
ÝóßóÐóÇ äöÝóÇÓõåóÇ ÃóÞóáøõ ÇáäøöÝóÇÓö¡ æóÐóáößó ÓóÇÚóÉñ Ëõãøó ÈóÚúÏó
ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó íõÌúÚóáõ ØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäóº áöÃóäøóåõ ßóãóÇ áóÇ
íóÊóæóÇáóì ÍóíúÖóÊóÇäö áóíúÓó ÈóíúäóåõãóÇ ØõåúÑñ áóÇ íóÊóæóÇáóì ÍóíúÖñ
æóäöÝóÇÓñ áóíúÓó ÈóíúäóåõãóÇ ØõåúÑñ æóÅöäøóãóÇ ÞóÏøóÑúäóÇ ØõåúÑóåóÇ
ÈöÚöÔúÑöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøó ÍóíúÖó ÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉö ÅÐóÇ ÇõÈúÊõáöíóÊú
ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÃóßúËóÑõ ÇáúÍóíúÖö¡ æóÐóáößó ÚóÔóÑóÉñ æóØõåúÑõåóÇ
ÈóÞöíøóÉõ ÇáÔøóåúÑö æóÐóáößó ÚöÔúÑõæäó ÝóáóÇ ÝóÑúÞó Èóíúäó Ãóäú Êóßõæäó
ÇáúÈõÏóÇÁóÉõ ãöäú ÇáúÍóíúÖö Ãóæú ãöäú ÇáØøõåúÑö Ýöí ãöÞúÏóÇÑö ÇáúÚóÏóÏö
ÝóáöåóÐóÇ ÌóÚóáúäóÇ ØõåúÑóåóÇ ÚöÔúÑöíäó æóÍóíúÖóåóÇ ÈóÚúÏó Ðóáößó
ÚóÔóÑóÉð¡ æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ¡ æóßóÐóáößó áóæú ØóåõÑóÊú ÈóÚúÏó
ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóåóÐóÇ ØõåúÑñ ÞóÇÕöÑñ áóÇ
íóÕúáõÍõ áöáúÝóÕúáö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö ÝóßóÇäó ßóÇáÏøóãö
ÇáúãõÊóæóÇáöí ÝóÅöäú ØóåõÑóÊú ÈóÚúÏó ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊúÑõßõ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÔóÑóÉðº áöÃóäøó ØõåúÑóåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑñ
ÕóÍöíÍñ ÝóíóÕöíÑõ ÚóÇÏóÉð áóåóÇ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö¡ æóáóÇ ÚóÇÏóÉó
áóåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö Ýóíóßõæäõ ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉð ÝóáöåóÐóÇ ÊóÏóÚõ ãöäú
Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÔóÑóÉð¡ æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÏóæúÑõåóÇ
Ýöí ßõáøö ÎóãúÓóÉò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ Ëõãøó äóÓõæÞõ ÇáúãóÓúÃóáóÉó Åáóì
Ãóäú äóÞõæáó: ØóåõÑóÊú ÈóÚúÏó ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ÃóÍóÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ
Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÚóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó
- ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
ÊöÓúÚóÉð Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÃóÍóÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ Ðóáößó ÏóÃúÈõåóǺ
áöÃóäøóåóÇ áóãøóÇ ØóåõÑóÊú Ýöí ÇáúÍóÇÏöí æóÇáúÚöÔúÑöíäó ÝóáóÇ íõãúßöäõ
ÌóÚúáõ
(3/166)
Ðóáößó ÍóíúÖðÇ Èóáú åõæó ØõåúÑñ ÕóÍöíÍñ
æóÚóÇÏóÊõåóÇ ÈöÇáØøõåúÑö æóÇáúÍóíúÖõ íóÌúÊóãöÚõ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÝóÅöÐóÇ
ÕóÇÑó ÃóÍóÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó ØõåúÑðÇ áóåóÇ áóãú íóÈúÞó áöÍóíúÖöåóÇ ÅáøóÇ
ÊöÓúÚóÉñ ÝóÌóÚóáúäóÇ ÍóíúÖóåóÇ ÊöÓúÚóÉð ÃóáóÇ ÊóÑóì ÃóäøóåóÇ áóæú
ÍóÇÖóÊú ÎóãúÓóÉð Ýöí ÇáöÇÈúÊöÏóÇÁó Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó¡
æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÌóÚóáúäóÇ ÍóíúÖóåóÇ ÎóãúÓóÉð æóØõåúÑóåóÇ
ÈóÞöíøóÉó ÇáÔøóåúÑö æóÐóáößó ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó ÝóåóÐóÇ ãöËúáõåõ.
æóÞóÇáó ÃóÈõæ ÚõËúãóÇäó: - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÏóÚõ ãöäú
Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÔóÑóÉð æóÊõÕóáøöí æóÇÍöÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó¡
æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ Ýóíóßõæäõ ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö æóÇÍöÏò æóËóáóÇËöíäó
íóæúãðÇ ÞóÇáó: áöÃóäøóÇ ÅäøóãóÇ ÞóÏøóÑúäóÇ ÇáØøõåúÑó ÈöãóÇ ÈóÞöíó ãöäú
ÇáÔøóåúÑöº áöÃóäøóåõ áóíúÓó áöÃóßúËóÑöåö ÛóÇíóÉñ ãóÚúáõæãóÉñ¡ æóÐóáößó
áóÇ íõæÌóÏõ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÝóÃóßúËóÑõåõ ãóÚúáõæãñ¡ æóåõæó ÚóÔóÑóÉñ
ÝóßóÇäó ØõåúÑõåóÇ ÃóÍóÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ßóãóÇ ÑóÃóÊú¡ æóÍóíúÖõåóÇ
ÚóÔóÑóÉñ Ëõãøó äóÓõæÞõ åóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉó Åáóì Ãóäú äóÞõæáó: ØóåõÑóÊú
ÓóÈúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÚóáóì Þóæúáö
ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÍóíúÖõåóÇ ãöäú
Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ËóáóÇËóÉñº áöÃóäøóåõ åõæó ÇáúÈóÇÞöí ãöäú
ÇáÔøóåúÑö æóíõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí
ÚõËúãóÇäó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÔóÑóÉñ æóÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÓóÈúÚóÉò æóËóáóÇËöíäó
íóæúãðÇ ÝóÅöäú ØóåõÑóÊú ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó
ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóåõäóÇ ÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÔóÑóÉñ
ÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞö¡ æóÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ËóãóÇäöíóÉò æóËóáóÇËöíäó íóæúãðǺ
áöÃóäøóåõ áóãú íóÈúÞó ãöäú ÇáÔøóåúÑö ãóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ
áóåóÇ ÝóáöÃóÌúáö ÇáÊøóÚóÐøõÑö ÑóÌóÚúäóÇ Åáóì ÇÚúÊöÈóÇÑö ÃóßúËóÑö
ÇáúÍóíúÖö æóÊóÑóßúäóÇ ãóÚúäóì ÇÌúÊöãóÇÚö ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ýöí
ÔóåúÑò æóÇÍöÏò ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÃóÍóÏðÇ æóÃóÑúÈóÚöíäó íóæúãðÇ ÏóãðÇ ßóãóÇ
æóáóÏóÊú Ëõãøó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóÚóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
äöÝóÇÓõåóÇ ÃóÑúÈóÚõæäó æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäóº áöÃóäøóåóÇ ÕóáøóÊú Ýöí
Çáúíóæúãö ÇáúÍóÇÏöí æóÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ÈöÇáÏøóãö ÝóíóÝúÓõÏõ Èöåö ØõåúÑõ
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóáóÇ íóÕúáõÍõ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö ÝóáöåóÐóÇ ßóÇäó
ØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑöíäó Ýóãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÊõÕóáøöí ÃóÑúÈóÚóÉð
ÊóãóÇãó ØõåúÑöåóÇ Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÚóÔóÑóÉð¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí Úóáöíøò
ÇáÏøóÞøóÇÞö ØõåúÑõåóÇ ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ Ýóãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÊóÏóÚõ ÚóÔóÑóÉð¡ æóÊõÕóáøöí ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡
æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ æóÇóááøóåõ ÓõÈúÍóÇäóåõ æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ
ÈöÇáÕøóæóÇÈö æóÅöáóíúåö ÇáúãóÑúÌöÚõ æóÇáúãóÂÈõ
[ÈóÇÈõ ÇÓúÊöãúÑóÇÑ ÇáúÍóíúÖ]
(ÈóÇÈõ ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö) . (ÞóÇáó) : - ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõ - ÇÚúáóãú
ÈöÃóäøó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑó äóæúÚóÇäö: ãõÊøóÕöáñ æóãõäúÞóØöÚñ¡
ÝóÇáúãõÊøóÕöáõ Ãóäú íóÓúÊóãöÑøó ÇáÏøóãõ ÈöÇáúãóÑúÃóÉö Ýöí ÌóãöíÚö
ÇáúÃóæúÞóÇÊö æóÍõßúãõ åóÐóÇ ÙóÇåöÑñ ÈöåóÇ Åäú ßóÇäóÊú ãõÈúÊóÏóÃóÉð
ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÚóÔóÑóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó Åáóì
Ãóäú ÊóãõæÊó Ãóæú ÊóØúåõÑó¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÕóÇÍöÈóÉó ÚóÇÏóÉò ÝóÃóíøóÇãõ
ÚóÇÏóÊöåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö
(3/167)
Êóßõæäõ ÍóíúÖðÇ áóåóÇ¡ æóÃóíøóÇãõ
ÚóÇÏóÊöåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö Êóßõæäõ ãõÓúÊóÍóÇÖóÉð ÝöíåóÇ ÝóÃóãøóÇ
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ ÇáúãõäúÞóØöÚõ¡ æóåõæó ãóÞúÕõæÏõ åóÐóÇ ÇáúÈóÇÈö Ãóäú
äóÞõæáó: ãõÈúÊóÏóÃóÉñ ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ¡
æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ßóÐóáößó ÃóÔúåõÑðÇ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáúÌóæóÇÈõ Ýöí ÌöäúÓö åóÐöåö ÇáúãóÓóÇÆöáö
ÙóÇåöÑñº áöÃóäøóåõ íóÑóì ÎóÊúãó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö æóÈöÏóÇíóÊóåõ
ÈöÇáØøõåúÑö ÝóÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉñ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú¡ æóØõåúÑõåóÇ
ÚöÔúÑõæäó¡ æóåõæó æóÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ ÇáúãõÊøóÕöáõ ÓóæóÇÁñ ÝóÃóãøóÇ Úóáóì
Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö
ãóÇ ÑóÃóÊú ÊöÓúÚóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÃóÍóÏñ æóÚöÔúÑõæäóº áöÃóäøó Çáúíóæúãó
ÇáúÚóÇÔöÑó ßóÇäó ØõåúÑðÇ¡ æóåõæó áóÇ íóÑóì ÎóÊúãó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö¡
æóíõÍúÊóÇÌõ Úóáóì Þóæúáöåö Åáóì ãóÚúÑöÝóÉö ÎóÊúãö ÇáúÚóÔóÑóÉö æóÅöáóì
ãóÚúÑöÝóÉö ÎóÊúãö ÇáÔøóåúÑö áöíóÊóÈóíøóäó Èöåö Íõßúãõ ÈöÏóÇíóÉö
ÇáúÍóíúÖö Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí æóÝöí ãóÚúÑöÝóÊöåö ØóÑöíÞóÇäö:
ÃóÍóÏõåõãóÇ: Ãóäøó ÇáúÃóæúÊóÇÑó ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ ÍóíúÖñ æóÇáÔøóÝõæÚó
ØõåúÑñ¡ æóÇáúíóæúãõ ÇáúÚóÇÔöÑõ ãöäú ÇáÔøóÝõæÚö ÝóÚóÑóÝúäóÇ Ãóäøóåõ ßóÇäó
ØõåúÑðÇ.
æóßóÐóáößó Çáúíóæúãõ ÇáËøóáóÇËöíäó ÎóÊúãõ ÇáÔøóåúÑö ãöäú ÇáÔøóÝõæÚö
ÝóßóÇäó ØõåúÑðÇ æóÊóÓúÊóÞúÈöáõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ãöËúáõ ãóÇ
ßóÇäó Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö æóÇáËøóÇäöí ØóÑöíÞõ ÇáúÍöÓóÇÈö¡
æóÚóáóíúåö ÊóÎúÑõÌõ ÇáúãóÓóÇÆöáõº áöÃóäøóåõ ÃóÞúÑóÈõ Åáóì ÇáúÝóåúãö
ÝóäóÞõæáõ: ÇáÓøóÈöíáõ Ãóäú íóÃúÎõÐó íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ¡
æóÐóáößó ÇËúäóÇäö ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáúÚóÔóÑóÉó¡ æóÐóáößó
ÎóãúÓóÉñ æóÇËúäóÇäö Ýöí ÎóãúÓóÉò íóßõæäõ ÚóÔóÑóÉð¡ æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö
ØõåúÑñ æóãóÚúÑöÝóÉõ ÎóÊúãö ÇáÔøóåúÑö Ãóäú íóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ
æóÐóáößó ÇËúäóÇäö æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑó æóÐóáößó
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäõ ËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ
æóíóÓúÊóÞúÈöáõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ãöËúáõ ãóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáúÃóæøóáö ÝóßóÇäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò ÊöÓúÚóÉð ÍóíúÖðÇ
æóæóÇÍöÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó ØõåúÑðÇ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ
ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÇáúÚóÔóÑóÉõ ãöäú Ãóæøóáöåö ÍóíúÖñº
áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáÏøóãö æóÅöÐóÇ ÃóÑóÇÏóÊú ãóÚúÑöÝóÉó Ðóáößó
ÝóÇáÓøóÈöíáõ Ãóäú ÊóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ËóáóÇËóÉñ
ÝóÊóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáúÚóÔóÑóÉóº áöÃóäøóßó áóÇ ÊóÌöÏõ
ÇáúãõæóÇÝöÞó¡ æóÐóáößó ËóáóÇËóÉñ æóËóáóÇËóÉñ Ýöí ËóáóÇËóÉò ÊöÓúÚóÉñ
æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ íóæúãñ Ïóãñ ÝóÚóÑóÝúÊó Ãóäøó
ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ßóÇäó ÈöÇáÏøóãö æóãóÚúÑöÝóÉõ ÎóÊúãö ÇáÔøóåúÑóÇäö
ÊóÃúÎõÐõ ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ËóáóÇËóÉñ ÝóÊóÖúÑöÈõåõ ÝöíãóÇ
íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑó¡ æóÐóáößó ÚóÔóÑóÉñ Ýóíóßõæäõ ËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ãöËúáõ
Ðóáößó Ýóíóßõæäõ ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò ÚóÔóÑóÉð ÍóíúÖðÇ æóÚöÔúÑöíäó
ØõåúÑðÇ¡ æóßóÐóáößó Åäú ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ¡
Ýóåõæó Úóáóì åóÐóÇ ÇáÊøóÎúÑöíÌö.
ÝóÅöäú ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó
ßóÐóáößó ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÚóÔóÑóÉñº áöÃóäøó ÎóÊúãó
ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáÏøóãö¡ æóãóÚúÑöÝóÉõ Ðóáößó Ãóäú ÊóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ÃóÑúÈóÚóÉñ ÝóÊóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ
ÇáúÚóÔóÑóÉó¡ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö Ýóíóßõæäõ ËóãóÇäöíóÉð æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ íóæúãóÇäö Ïóãñ ÊóãóÇãõ ÇáúÚóÔóÑóÉö
ÝóÚóÑóÝúäóÇ Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ßóÇäó ÈöÇáÏøóãö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãó
(3/168)
ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó
ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÃóÑúÈóÚóÉñ ÝóÊóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ
ÇáÔøóåúÑó æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ Ýóíóßõæäó ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ íóæúãóÇäö Ïóãñ ÊóãóÇãõ ÇáÔøóåúÑö
æóÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí.
ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí íóæúãóÇäö ØõåúÑñ æóíóæúãóÇäö Ïóãñ ÝóåóÐöåö
ÇáÓøöÊøóÉõ Êóßõæäõ ÍóíúÖðÇ áóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöíº áöÃóäøó ÎóÊúãó
ÇáúÚóÔóÑóÉö Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí Èöíóæúãóíúäö ØõåúÑñ æóáóÇ íõÎúÊóãõ
ÇáúÍóíúÖõ ÈöÇáØøõåúÑö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö
ÇáËøóÇäöí ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó
ÃóÑúÈóÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑóíúäö æóÐóáößó ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäó ÓöÊøöíäó æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó
ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö íóæúãóÇäö Ïóãñ ÝóÇÓúÊóÞóÇãó
ÃóãúÑõåóÇ ÝóßóÇäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑóíúäö Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáúÃóæøóáö ÚóÔóÑóÉñ ÍóíúÖñ Ëõãøó ÇËúäóÇäö æóÚöÔúÑõæäó ØõåúÑñ Ëõãøó
ÓöÊøóÉñ ÍóíúÖñ Ëõãøó ÇËúäóÇäö æóÚöÔúÑõæäó ØõåúÑñ.
ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó
ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ËóãóÇäöíóÉñº áöÃóäøó ÎóÊúãó
ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáØøõåúÑö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö
ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ÎóãúÓóÉñ
ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑó¡ æóÐóáößó ÓöÊøóÉñ Ýóíóßõæäó
ËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóßóÇäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö
ÔóåúÑò ËóãóÇäöíóÉð ÍóíúÖðÇ æóÇËúäóíúäö æóÚöÔúÑöíäó ØõåúÑðÇ.
æóßóÐóáößó Åäú ÞóáóÈúÊó æóÞõáúÊó ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð
ØõåúÑðÇ¡ Ýóåõæó Úóáóì åóÐóÇ ÇáÊøóÎúÑöíÌö ÅáøóÇ Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ åõäóÇ
ãöäú Ãóæøóáö ßõáøö ÔóåúÑò ÓóÈúÚóÉñ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ
æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ
ÑóÃóÊú ÊöÓúÚóÉñ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ
íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÓöÊøóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ
íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑó¡ æóÐóáößó ÎóãúÓóÉñ Ýóíóßõæäó ËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÇÓúÊóÞóÇãó ÃóãúÑõåóÇ¡ æóßóÇäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö
ÔóåúÑò ÇáúÍóíúÖõ ÊöÓúÚóÉñ æóÇáØøõåúÑõ æóÇÍöÏñ æóÚöÔúÑõæäó ÝóÅöäú ÑóÃóÊú
ÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÍóíúÖõåóÇ
ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÚóÔóÑóÉñ¡ áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáÏøóãö
Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Åáóì ÎóÊúãö ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó
ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ
ÇáÔøóåúÑó æóÐóáößó ÃóÑúÈóÚóÉñ Ýóíóßõæäó ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ Ïóãñ ÃóÑúÈóÚóÉñ íóæúãóÇäö ÊóãóÇãõ
ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö æóíóæúãóÇäö ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí
Ýóíóßõæäõ ÍóíúÖðÇ¡ æóÝöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ÍóíúÖõåóÇ ÊöÓúÚóÉñº áöÃóäøó
Çáúíóæúãó ÇáúÚóÇÔöÑó ßóÇäó ØõåúÑðÇ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó
ÇáÔøóåúÑóíúäö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó
ÓóÈúÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑóíúäö¡ æóÐóáößó ÊöÓúÚóÉñ
Ýóíóßõæäó ËóáóÇËóÉð æóÓöÊøöíäó æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì
ãöäú ÃóíøóÇãö ÍóíúÖöåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ËóáóÇËóÉñ ßóÇäó ØõåúÑðÇ
æóÈõÏóÇÁóÉõ ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö áóÇ íóßõæäõ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ ÃóÑúÈóÚóÉñ
Ïóãñ æóËóáóÇËóÉñ ØõåúÑñ ÝóãóÇ æóÌóÏóÊú Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ãöäú
ÃóíøóÇãö ÇáúÍóíúÖö ÇáúÃóÑúÈóÚóÉö ÝóÐóáößó ÍóíúÖõåóÇ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÊöÓúÚöíäó
íóæúãðÇ
(3/169)
æóÐóáößó ËóáóÇËóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäõ
ÃóÍóÏðÇ æóÊöÓúÚöíäó æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì ãöäú
ÇáÔøóåúÑö ÇáÑøóÇÈöÚö íóæúãñ áóãú ÊóÑó Ýöíåö Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ ÃóÑúÈóÚóÉñ
Ïóãñ æóËóáóÇËóÉñ ØõåúÑñ æóíóæúãóÇäö ÊóãóÇãõ ÇáúÚóÔóÑóÉö Ïóãñ ÝóæóÌóÏóÊú
ÊöÓúÚóÉó ÃóíøóÇãò Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáÑøóÇÈöÚö ÝóÐóáößó ÍóíúÖõåóÇ Åáóì Ãóäú
íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáÑøóÇÈöÚö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó
ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ.
æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ãöÇÆóÉð æóÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ¡ æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäõ ãöÇÆóÉð æóÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó
æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ íóæúãñ Ïóãñ ÊóãóÇãõ ÇáÔøóåúÑö
ÇáÑøóÇÈöÚö æóÝöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÎóÇãöÓö ËóáóÇËóÉñ Ïóãñ æóËóáóÇËóÉñ ØõåúÑñ
æóÃóÑúÈóÚóÉñ Ïóãñ ÝóåóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖõåóÇ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáúÎóÇãöÓö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ãöÇÆóÉð
æóÎóãúÓöíäó íóæúãðÇ¡ æóÐóáößó ÃóÍóÏñ æóÚöÔúÑõæäó Ýóíóßõæäó ãöÇÆóÉð
æóÓóÈúÚóÉð æóÃóÑúÈóÚöíäó æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ
ÃóÑúÈóÚóÉñ Ïóãñ ËóáóÇËóÉñ ãöäú Ðóáößó ÊóãóÇãõ ÇáÔøóåúÑö ÇáúÎóÇãöÓö
ÊõÕóáøöí Ýöíåö Ëõãøó Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÏöÓö ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóËóáóÇËóÉð ØõåúÑðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ ÝóåóÐöåö ÇáËøóãóÇäöíóÉõ Êóßõæäõ
ÍóíúÖðÇ áóåóǺ áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÏöÓö ßóÇäó
ÈöÇáØøõåúÑö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÏöÓö
ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ
ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ãöÇÆóÉð æóËóãóÇäöíäó¡ æóÐóáößó ÓöÊøóÉñ
æóÚöÔúÑõæäó Ýóíóßõæäó ãöÇÆóÉð æóÇËúäóíúäö æóËóãóÇäöíäó æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÈöÚö íóæúãóÇäö
ãöäú ÃóíøóÇãö ÍóíúÖöåóÇ áóãú ÊóÑó Ýöíåö Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ ÃóÑúÈóÚóÉñ Ïóãñ
æóËóáóÇËóÉñ ØõåúÑñ æóÃóÑúÈóÚóÉñ Ïóãñ ÝóÎóÊúãõ ÇáúÚóÔóÑóÉö Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáÓøóÇÈöÚö ßóÇäó ÈöÇáÏøóãö Ýóíóßõæäõ ÍóíúÖõåóÇ ËóãóÇäöíóÉó ÃóíøóÇãò
ÈóÚúÏó íóæúãóíúäö ãóÖóÊú ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÈöÚö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÈöÚö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÓóÈúÚóÉó
ÃóÔúåõÑò æóÐóáößó ËóáóÇËõæäó ÝóÊóßõæäó ãöÇÆóÊóíúäö æóÚóÔóÑóÉð æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÇÓúÊóÞóÇãó æóßóÇäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÓóÈúÚóÉö
ÃóÔúåõÑò ÍóíúÖóåóÇ æóØõåúÑóåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò ãóÇ ÐóßóÑúäóǺ áöÃóäøóåõ
ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇãöäö ãöËúáõ ãóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáúÃóæøóáö ÃóÑúÈóÚóÉñ Ïóãñ æóËóáóÇËóÉñ ØõåúÑñ.
æóßóÐóáößó Åäú ÞóáóÈúÊó ÝóÞõáúÊó ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉð
ØõåúÑðÇ¡ Ýóåõæó Ýöí ÇáÊøóÎúÑöíÌö ãöËúáõ ãóÇ ÓóÈóÞó æóÇÓúÊóÞóÇãó
ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÓóÈúÚóÉö ÃóÔúåõÑò ÅáøóÇ Ãóäøóåõ ÑõÈøóãóÇ íóÒúÏóÇÏõ
æóíóäúÞõÕõ Ýöí åóÐöåö ÇáúãõÏøóÉö ÈóÚúÖõ ÃóíøóÇãö ÍóíúÖöåóÇ æóíóÊóÈóíøóäõ
Ðóáößó ÅÐóÇ ÎóÑóÌóÊú ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ æóÃóÑúÈóÚóÉð ØõåúÑðÇ
æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÃóÔúåõÑðÇ ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú
ÚóÔóÑóÉñº áöÃóäøó ÎóÊúãóåóÇ ÈöÇáÏøóãö æóÇáÏøóãõ ÛóÇáöÈñ Úóáóì ÇáØøõåúÑö
ÝöíåóÇ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ
ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ËóãóÇäöíóÉñ æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ
íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑó æóÐóáößó ÃóÑúÈóÚóÉñ Ýóíóßõæäó ÇËúäóíúäö æóËóáóÇËöíäó
æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì ãöäú ÃóíøóÇãö ÍóíúÖöåóÇ Ýöí
ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí íóæúãóÇäö áóãú ÊóÑó ÝöíåöãóÇ Ëõãøó ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ
ÃóÑúÈóÚóÉñ Ïóãñ æóÃóÑúÈóÚóÉñ ØõåúÑñ ÝóÍóíúÖõåóÇ Ýöí åóÐóÇ ÇáÔøóåúÑö
ÃóÑúÈóÚóÉñº áöÃóäøóåóÇ áóãú ÊóÌöÏú Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö ÅáøóÇ åóÐóÇ Åáóì Ãóäú
íóäúÙõÑó Åäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ
(3/170)
æóÐóáößó ËóãóÇäöíóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ
íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑóíúäö æóÐóáößó ËóãóÇäöíóÉñ Ýóíóßõæäó ÃóÑúÈóÚóÉð
æóÓöÊøöíäó íóæúãðÇ æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì ãöäú ÇáÔøóåúÑö
ÇáËøóÇáöËö ÃóÑúÈóÚóÉõ ÃóíøóÇãò áóãú ÊóÑó ÝöíåóÇ Ëõãøó ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ
Ïóãñ ÃóÑúÈóÚóÉñ ÝóåóÐöåö ÇáúÃóÑúÈóÚóÉõ ÍóíúÖõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáËøóÇáöËöº áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáØøõåúÑö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ËóãóÇäöíóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ËóáóÇËóÉó
ÃóÔúåõÑò¡ æóÐóáößó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäó ËóãóÇäöíóÉð æóËóãóÇäöíäó
æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ Ëõãøó ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉñ Ïóãñ¡ íóæúãóÇäö ÊóãóÇãõ
ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ÊõÕóáøöí ÝöíåöãóÇ æóÝöí ÇáÔøóåúÑö ÇáÑøóÇÈöÚö
æóÌóÏóÊú ÚóÔóÑóÉð¡ íóæúãóÇäö Ïóãñ æóÃóÑúÈóÚóÉñ ØõåúÑñ æóÃóÑúÈóÚóÉñ Ïóãñ
ÝóåóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖõåóÇ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö
ÇáÑøóÇÈöÚö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó
ËóãóÇäöíóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÃóÑúÈóÚóÉó ÃóÔúåõÑò æóÐóáößó
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäó ãöÇÆóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ
ÝóÇÓúÊóÞóÇãó ÃóãúÑõåóÇ æóÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÎóÇãöÓö
ÃóÑúÈóÚóÉõ Ïóãñ ßóãóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö Ýóíóßõæäõ ÏóæúÑõåóÇ
Ýöí ßõáøö ÃóÑúÈóÚóÉò ÇáÔøóåúÑõ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö ÚóÔóÑóÉñ ÍóíúÖñ
æóÝöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ÃóÑúÈóÚóÉñ ÈóÚúÏó íóæúãóíúäö ãóÖóíóÇ ÍóíúÖñ
æóÝöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ÃóÑúÈóÚóÉñ ÍóíúÖñ ÈóÚúÏó ÃóÑúÈóÚóÉò ãóÖóÊú
ãöäúåõ.
æóÝöí ÇáÔøóåúÑö ÇáÑøóÇÈöÚó ÚóÔóÑóÉó ÍóíúÖñ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉð ÏóãðÇ
æóÃóÑúÈóÚóÉð ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÍóíúÖõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáúÃóæøóáö ÚóÔóÑóÉñº áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáÏøóãö Åáóì Ãóäú
íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãóåõ ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ
æóÐóáößó ÊöÓúÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑó æóÐóáößó
ËóáóÇËóÉñ Ýóíóßõæäó Ãóæøóáõåõ ÓóÈúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ
Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ Ïóãñ ÎóãúÓóÉñ ËóáóÇËóÉñ ãöäúåóÇ ÊóãóÇãõ ÇáÔøóåúÑö
æóÊõÕóáøöí ÝöíåóÇ Ëõãøó íóæúãóÇäö ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí
ÑóÃóÊú ÝöíåöãóÇ æóÈóÚúÏóåõãóÇ ØõåúÑó ÃóÑúÈóÚóÉò æóÏóãó ÎóãúÓóÉò
ÝóÇáúÚóÔóÑóÉõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ÍóíúÖñ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãóåõ ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÖúÑöÈõ ÊöÓúÚóÉð ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ
ÇáÔøóåúÑó æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ Ýóíóßõæäó ËóáóÇËóÉð æóÓöÊøöíäó æóÂÎöÑõåõ
ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ËóáóÇËóÉñ áóãú ÊóÑó ÝöíåóÇ
Ëõãøó ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ïóãñ ÎóãúÓóÉñ ÝóåóÐóÇ ÍóíúÖñ Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáËøóÇáöËöº áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáØøõåúÑö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÊöÓúÚóÉñ ÝóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ËóáóÇËóÉó
ÃóÔúåõÑò æóÐóáößó ÚóÔóÑóÉñ Ýóíóßõæäó ÊöÓúÚöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ
ÝóÇÓúÊóÞóÇãó ÃóãúÑõåóǺ áöÃóäøóåõ ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáÑøóÇÈöÚö ãöËúáõ ãóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö ÝóÚóáöãúäóÇ Ãóäøó
ÏóæúÑóåóÇ Ýöí ßõáøö ËóáóÇËóÉö ÃóÔúåõÑò ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ.
æóßóÐóáößó Åäú ÞóáóÈúÊó ÝóÞõáúÊó: ÑóÃóÊú ÃóÑúÈóÚóÉð ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉð
ØõåúÑðÇ¡ Ýóåõæó Ýöí ÇáÊøóÎúÑöíÌö ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ ÝóÅöÐóÇ ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉð
ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉð ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñ ãöäú
Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊúº áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáØøõåúÑö Åáóì Ãóäú
íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÚóÔóÑóÉñ æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑó
æóÐóáößó ËóáóÇËóÉñ Ýóíóßõæäó ËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÇÓúÊóÞóÇãó
ÃóãúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑö ÇáúÍóíúÖö ÎóãúÓóÉñ æóÇáØøõåúÑõ ÎóãúÓóÉñ
æóÚöÔúÑõæäó ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉð ÏóãðÇ æóÓöÊøóÉð ØõåúÑðÇ
(3/171)
æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú
Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉñº áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáØøõåúÑö
æóÊóÕöíÑõ åóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉõ ÚóÇÏóÉð áóåóÇ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉöº
áöÃóäøóåóÇ ãõÈúÊóÏóÃóÉñ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö
ÇáËøóÇäöí ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÃóÍóÏó
ÚóÔóÑó æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑó æóÐóáößó ËóáóÇËóÉñ
Ýóíóßõæäó ËóáóÇËóÉð æóËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÞóÏú
ãóÖóì Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ãöäú ÃóíøóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ ËóáóÇËóÉñ
æóÈóÞöíó íóæúãóÇäö æóíóæúãóÇäö áóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ æóãöäú ÃóÕúáö ÃóÈöí
ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ãóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó áóÇ ÊóäúÊóÞöáõ
ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö æóÊóÎúÑõÌõ åóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉõ Úóáóì
ÞóæúáöåóÇ Ïõæäó Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ßóãóÇ
ÈóíøóäøóÇ Ýöí Ãóæøóáö ÇáúßöÊóÇÈö ÝóÃóãøóÇ Úóáóì Þóæúáö ãóäú áóÇ íóÑóì
ÇáúÈóÏóáó¡ æóåõæó Þóæúáõ ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ ÊóÊúÑõßõ
ÇáÕøóáóÇÉó Ýöí ÔóíúÁò ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
ÃóäøóåóÇ åóáú ÊóÑóì Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö Ýöí ÃóíøóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ
ÝóÊóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó ÝóÊóÖúÑöÈóåõ Èöåö
ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑóíúäö æóÐóáößó ÓöÊøóÉñ Ýóíóßõæäó ÓöÊøóÉð
æóÓöÊøöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì ãöäú ÃóíøóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ Ýöí
ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö áóãú ÊóÑó Ýöíåö ÔóíúÆðÇ.
æóÕóÇÍöÈóÉõ ÇáúÚóÇÏóÉö Åäú áóãú ÊóÑó ãóÑøóÊóíúäö Úóáóì ÇáúæóáóÇÁö
íóÓúÊóÃúäöÝú áóåóÇ ãóæúÖöÚó ÇáÑøõÄúíóÉöº áöÃóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó ßóãóÇ
ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÑõÄúíóÉö ÇáúãõÎóÇáöÝö ãóÑøóÊóíúäö ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÚóÏóãö
ÇáÑøõÄúíóÉö Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÑøóÊóíúäö æóÅöÐóÇ ÇÓúÊóÃúäóÝó Ýöí ãóæúÖöÚö
ÇáÑøõÄúíóÉö ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉð æóÇÓúÊóÞóÇãó ÃóãúÑõåóÇ Úóáóì Ãóäú
íóßõæäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøò ÓöÊøóÉð æóÓöÊøöíäó íóæúãðÇ ÇáúÍóíúÖõ
ÎóãúÓóÉñ æóÇáØøõåúÑõ ÃóÍóÏñ æóÓöÊøõæäó íóæúãðÇ¡ æóÃóãøóÇ Úóáóì Þóæúáö
ãóäú íóÑóì ÇáúÈóÏóáó¡ æóåõæó Þóæúáõ ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÝóÅöäøóåõ íóÞõæáõ: íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÎóãúÓóÉñ ÈóÚúÏó ËóáóÇËóÉò
ãóÖóÊú ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí áöæõÌõæÏö ÔóÑúØö ÇáúÅöÈúÏóÇáöº áöÃóäøóåõ
íóÈúÞóì ÈóÚúÏóåõ ØõåúÑñ ÊóÇãøñ¡ æóåõæó ËóãóÇäöíóÉñ æóÚöÔúÑõæäó Úóáóì ãóÇ
äõËúÈöÊõåõ Ýöí ÈóÇÈöåö ÝóíóÊúÑõßõ åóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉó Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑóíúäö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó
æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑóíúäö æóÐóáößó ÓöÊøóÉñ Ýóíóßõæäó
ÓöÊøóÉð æóÓöÊøöíäó Ýóáóãú ÊóÑó ãóÑøóÊóíúäö Úóáóì ÇáúæóáóÇÁö
ÝóíóÓúÊóÃúäöÝó áóåóÇ ãöäú ãóæúÖöÚö ÇáÑøõÄúíóÉö æóÇÓúÊóÞóÇãó ÏóæúÑõåóÇ
Ýöí ßõáøò ÓöÊøóÉñ æóÓöÊøöíäó ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí ËóãóÇäöíóÉð
æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð ÈöÍöÓóÇÈö ÇáúÈóÏóáö Ëõãøó ÊõÕóáøöí
ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó¡ æóåóÐóÇ ÏóÃúÈõåóÇ¡ æóÅöäú ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóãõ ÈóÚúÏó ÔõåõæÑò ÇÓúÊöãúÑóÇÑðÇ ãõÊøóÕöáðÇ ÝóßóÇäó ãõÍóãøóÏõ Èúäõ
ÅÈúÑóÇåöíãó ÇáúãóíúÏóÇäöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ:
ÍóíúÖõåóÇ Ýöí ÃóíøóÇãö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÈóÞöíøóÉõ
ÇáÔøóåúÑö ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäóº áöÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÊõÕóáøöí Ýöí
ËóãóÇäöíóÉò æóÚöÔúÑöíäó áöÃóÌúáö ÇáÖøóÑõæÑóÉö áóǺ áöÃóäøóåõ ßóÇäó
ØõåúÑðÇ ÕóÍöíÍðÇ íóÕúáõÍõ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö ÝóÅöÐóÇ ÇÑúÊóÝóÚóÊú
ÇáÖøóÑõæÑóÉõ ÈöÇÊøöÕóÇáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÇÏóÊú Åáóì ãóÇ åõæó
ÇáúÃóÕúáõ¡ æóåõæó Ãóäú íóßõæäó ÈóÇÞöí ÇáÔøóåúÑö ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãö
ÚóÇÏóÊöåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ØõåúÑðÇ áóåóÇ¡ æóÐóáößó ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó
æóßóÇäó ÃóÈõæ ÚõËúãóÇäó íóÞõæáõ: ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉñ Ýöí ÒóãóÇäö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö¡ æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäóº áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó áóãøóÇ ÝóÓóÏó
ÝóÓóÏó ÇáÏøóãõ ÃóíúÖðÇ¡ æóÅöäøóãóÇ ßõäøóÇ áóÇ äóÌúÚóáõ ÇáúÚóÔóÑóÉó
ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó ÎóÊúãóåóÇ ÈöÇáØøõåúÑö æóÞóÏú
(3/172)
ÒóÇáó Ðóáößó ÇáúãóÚúäóì ÝóÍóíúÖõåóÇ
ÚóÔóÑóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó ßóãóÇ áóæú ÇõÈúÊõáöíóÊú ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
ÇÈúÊöÏóÇÁð.
æóßóÇäó ÃóÈõæ Óóåúáò íóÞõæáõ ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ËóãóÇäöíóÉñ
æóÚöÔúÑõæäó áöÃóäøóåóÇ ÞóÏú ÑóÃóÊú ßõáøó æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ ãóÑøóÇÊò
æóÍóßóãúäóÇ ÈöÃóäøó ÇáúÎóãúÓóÉó ÍóíúÖñ æóØõåúÑõåóÇ ËóãóÇäöíóÉñ
æóÚöÔúÑõæäó ÝóÚóáóì Ðóáößó ÊóÈúäöí Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑöº áöÃóäøó
ÇáúãóÍúßõæãó ÈöÕöÍøóÊöåö ÔóÑúÚðÇ ÈöãóäúÒöáóÉö ãóÇ åõæó ÕóÍöíÍñ ÍóÞöíÞóÉð
ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÓöÊøóÉð ÏóãðÇ æóÎóãúÓóÉð ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó
ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÓöÊøóÉñ¡ æóÈóÇÞöí ÇáÔøóåúÑö ØõåúÑñ
Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó
ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ
ÇáÔøóåúÑó¡ æóÐóáößó ËóáóÇËóÉñ Ýóíóßõæäó ËóáóÇËóÉð æóËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáËøóÇäöí ËóáóÇËóÉñ áóãú ÊóÑó ÝöíåóÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÓöÊøóÉð ÏóãðÇ¡ æóÞóÏú
ÈóÞöíó ãöäú ÃóíøóÇãö ÍóíúÖöåóÇ ËóáóÇËóÉñ¡ æóÐóáößó íóßúÝöíåóÇ ÝóßóÇäó
ÍóíúÖõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí åóÐöåö ÇáËøóáóÇËóÉõ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
Ãóäøó ÎóÊúãóåõ ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó æóíóÖúÑöÈó
ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑóíúäö æóÐóáößó ÓöÊøóÉñ Ýóíóßõæäó ÓöÊøóÉð
æóÓöÊøöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáËøóÇáöËö áóãú ÊóÑó ÝöíåóÇ ÝóÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáúÂÎóÑö
Úóáóì Þóæúáö ãóäú áóÇ íóÑóì ÇáúÈóÏóáó æóÚóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏò -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÓöÊøóÉñ ÈóÚúÏó ÓöÊøóÉò
ãóÖóÊú ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËöº áöÃóäøóåõ íóÈúÞóì ÈóÚúÏóåóÇ ãöäú
ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ËóãóÇäöíóÉó ÚóÔóÑó æóÐóáößó ØõåúÑñ ÊóÇãøñ Åáóì Ãóäú
íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÖúÑöÈó
ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ËóáóÇËóÉó ÃóÔúåõÑò æóÐóáößó ËóãóÇäöíóÉñ
Ýóíóßõæäó ËóãóÇäöíóÉð æóËóãóÇäöíäó íóæúãðÇ æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ Ëõãøó ÑóÃóÊú
ÓöÊøóÉð ÏóãðÇ íóæúãóÇäö ÊóãóÇãõ ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ÊõÕóáøöí ÝöíåöãóÇ
æóÃóÑúÈóÚóÉð æóÌóÏóÊúåõ Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÝóÐóáößó ÍóíúÖõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáÑøóÇÈöÚö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãóåõ ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó
ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÃóÑúÈóÚóÉó ÃóÔúåõÑò æóÐóáößó
ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäó ãöÇÆóÉð æóÃóÍóÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ
Ëõãøó ÇáÏøóãõ ÈóÚúÏóåõ ÓöÊøóÉñ æóÌóÏóÊúåóÇ Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÝóÐóáößó
ÍóíúÖõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÎóÇãöÓö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãóåõ
ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ.
ÝóíóÖúÑöÈó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäó ãöÇÆóÉð
æóÃóÑúÈóÚóÉð æóÎóãúÓöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóì ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ
Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÏöÓö ÃóÑúÈóÚóÉñ ÈóÞöíó íóæúãóÇäö¡ æóÐóáößó áóÇ
íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ ÝóÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáúÂÎóÑö ÚöäúÏó ÃóÈöí
ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóíõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÚöäúÏó
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÓöÊøóÉñ ÈóÚúÏó ÃóÑúÈóÚóÉò ãóÖóÊú
ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÏöÓö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö
ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÖúÑöÈó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÓöÊøóÉó
ÃóÔúåõÑò æóÐóáößó ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäó ãöÇÆóÉð æóÓöÊøóÉð æóÓóÈúÚöíäó
æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ Ïóãõ ÓöÊøóÉò ÃóÑúÈóÚóÉñ
ÊóãóÇãõ ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÏöÓö ÊõÕóáøöí Ýöíåö æóÅöäøóãóÇ ÑóÃóÊú Ýöí
ÇáÔøóåúÑö ÇáÓøóÇÈöÚö íóæúãóíúäö Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ æóÐóáößó áóÇ íóßõæäõ
ÍóíúÖðÇ ÝóÊóÈóíøóäó ÃóäøóåóÇ áóãú ÊóÑó ãóÑøóÊóíúäö Úóáóì ÇáúæóáóÇÁö
ÝóíóÓúÊóÃúäöÝõ áóåóÇ ãöäú æóÞúÊö ÇáúÈóÏóáö æóÊóÌúÚóáõ Êöáúßó ÇáÓøöÊøóÉó
íóÚúäöí ÇáÓøöÊøóÉ ÇáøóÊöí ÌõÚöáóÊú
(3/173)
ÈóÏóáðÇ ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÍóíúÖðÇ áóåóÇ ÈöØóÑöíÞö ÇäúÊöÞóÇáö ÇáúÚóÇÏóÉö Åáóíúåö
ÍóÊøóì ÅÐóÇ ßóÇäóÊú áóãú ÊõÕóáøö ÝöíåóÇ ÃóÎúÐðÇ ÈöÞóæúáö ãõÍóãøóÏò -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝóáóíúÓó ÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ Êöáúßó
ÇáÕøóáóæóÇÊö ÃóíúÖðÇ ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
- æóÇÓúÊóÞóÇãó ÃóãúÑõåóÇ Úóáóì Ãóäú íóßõæäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ÓöÊøóÉö
ÃóÔúåõÑò Úóáóì ãóÇ ÈóíøóäøóÇ ÝóÊóäúÊóÞöáõ ÚóÇÏóÊõåóÇ ãöäú ÍóíúËõ
ÇáúãóßóÇäõ æóÇáúÚóÏóÏõ Úóáóì ÍóÇáöåö ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÓöÊøóÉð ÏóãðÇ
æóÓöÊøóÉð ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ
ÑóÃóÊú ÓöÊøóÉñ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ
íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ.
æóÐóáößó ÇËúäóÇ ÚóÔóÑó æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑó æóÐóáößó
ËóáóÇËóÉñ Ýóíóßõæäó ÓöÊøóÉð æóËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóÊú
ÃóíøóÇãõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí áóãú ÊóÑó ÝöíåóÇ ÝóÊõÕóáøöí Åáóì
ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - æóíõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÓöÊøóÉñ ãóÖóÊú ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí
ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÊúÑõßõ ÝöíåóÇ
ÇáÕøóáóÇÉó Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ
ÝóíóÖúÑöÈó ÇËúäóíú ÚóÔóÑó ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑóíúäö æóÐóáößó
ÎóãúÓóÉñ Ýóíóßõæäó ÓöÊøöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÇÓúÊóÞóÇãó ÃóãúÑõåóÇ
æóÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ãöËúáõ ãóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáúÃóæøóáö ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÊóÊúÑõßõ ÓöÊøóÉð ãöäú Ãóæøóáö ßõáøö ÔóåúÑóíúäö æóÊõÕóáøöí ÃóÑúÈóÚóÉð
æóÎóãúÓöíäó æóÚöäúÏð ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÊúÑõßõ
ÓöÊøóÉð ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö æóÊõÕóáøöí ËóáóÇËöíäó Ëõãøó ÊóÊúÑõßõ
ÓöÊøóÉð ÈöÍöÓóÇÈö ÇáúÈóÏóáö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóãóÇäöíóÉó ÚóÔóÑó¡ æóÐóáößó
ÏóÃúÈõåóÇ¡ æóÚóáóì åóÐóÇ ÇáØøóÑöíÞö íóÎúÑõÌõ ÓöÊøóÉñ æóÓóÈúÚóÉñ
æóÞóáúÈõåóÇ æóËóãóÇäöíóÉñ æóËóãóÇäöíóÉñ æóÊöÓúÚóÉõ æóÞóáúÈõåóÇ
æóÊöÓúÚóÉõ æóÊöÓúÚóÉõ æóÊöÓúÚóÉõ æóÚóÔóÑóÉõ æóÞóáúÈõåóÇ Åáóì Ãóäú
íóÞõæáó: ÑóÃóÊú Ýöí ÇáöÇÈúÊöÏóÇÁó ÚóÔóÑóÉð ÏóãðÇ æóÚóÔóÑóÉð ØõåúÑðÇ
æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÚóÔóÑóÉñ Åáóì
Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÚöÔúÑõæäó æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÇáÔøóåúÑó
æóÐóáößó ÇËúäóÇäö Ýóíóßõæäó ÃóÑúÈóÚöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÞóÏú ãóÖóÊú
ÃóíøóÇãõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí áóãú ÊóÑó ÝöíåóÇ ÔóíúÆðÇ¡
æóÇáúÅöÈúÏóÇáõ ÛóíúÑõ ãõãúßöäò ÅáøóÇ Úóáóì Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ
ÈöÇáúÌóÑøö Ãóæú ÇáØøóÑúÍö Úóáóì ãóÇ äõÈóíøöäõåõ Ýöí ÈóÇÈöåöº áöÃóäøó
ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö áóÇ íóÈúÞóì Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ØõåúÑñ
ÊóÇãøñ ÝóÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ÍóÊøóì íóäúÙõÑó Åáóì
Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑóíúäö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ
æóÐóáößó ÚöÔúÑõæäó æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑóíúäö æóÐóáößó
ËóáóÇËóÉñ Ýóíóßõæäó ÓöÊøöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ ÝóÇÓúÊóÞóÇãó ÃóãúÑõåóÇ
æóÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ãöËúáõ ãóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáÔøóåúÑö
ÇáúÃóæøóáö Ýóíóßõæäõ ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑóíúäö ÊóÊúÑõßõ ÚóÔóÑóÉð
æóÊõÕóáøöí ÎóãúÓöíäó íóæúãðÇ æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ.
[ÈóÇÈõ ÇáöÇäúÊöÞóÇáö Ýöí ÇáúÍóíúÖ]
(ÈóÇÈõ ÇáöÇäúÊöÞóÇáö) ÞóÇáó: - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáöÇäúÊöÞóÇáõ
Úóáóì ÖóÑúÈóíúäö: ÇäúÊöÞóÇáõ ãóæúÖöÚò¡ æóÇäúÊöÞóÇáõ ÚóÏóÏò æóáóÇ
íóÍúÕõáõ ÇáöÇäúÊöÞóÇáõ
(3/174)
ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö Ýöí Þóæúáö
ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ãóÇ áóãú ÊóÑó
ãóÑøóÊóíúäö¡ æóÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö íóÍúÕõáõ ÇäúÊöÞóÇáõ ÇáúÚóÇÏóÉö ÞóÇáó: áöÃóäøó
ÇÈúÊöÏóÇÁó ÇáúÚóÇÏóÉö íóÍúÕõáõ ÈöÇáúãóÑøóÉö Ýóíóßõæäõ ßóÐóáößó
ÇäúÊöÞóÇáõåóǺ áöÃóäøó ÇáúãóÑúÃóÉó ÕóÇÍöÈóÉõ Èóáúæóì¡ æóÝöí
ÇáöÇäúÊöÞóÇáö ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö ÊóíúÓöíÑñ ÚóáóíúåóÇ ÝóßóÇäó
ÇáúÞóæúáõ Èöåö Ãóæúáóì áöÞóæúáöåö ÊóÚóÇáóì {íõÑöíÏõ Çááøóåõ Èößõãú
ÇáúíõÓúÑó æóáóÇ íõÑöíÏõ Èößõãú ÇáúÚõÓúÑó} [ÇáÈÞÑÉ: 185] º æóáöÃóäøó
ÇáúãóÑøóÉó ÇáúÃóÎöíÑóÉó ãõÊøóÕöáóÉñ ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö æóÇáúÈöäóÇÁõ Úóáóì
ÇáúÚóÇÏóÉö Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÝóÊóÑóÌøóÍó ãóÇ ßóÇäó ãõÊøóÕöáðÇ
ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Úóáóì ãóÇ ßóÇäó ÞóÈúáóåõº áöÃóäøó åóÐöåö ÇáúãóÑøóÉó
áöÕöÍøóÊöåóÇ ÕóÇÑóÊú ÝóÇÕöáóÉð Èóíúäó ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö¡ æóãóÇ
ÊóÞóÏøóãó æóÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏñ ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
ÞóÇáóÇ: ÇáúÚóÇÏóÉõ ãõÔúÊóÞøóÉñ ãöäú ÇáúÚóæúÏö æóáóäú íóÍúÕõáó ÇáúÚóæúÏõ
ÈöÏõæäö ÇáÊøóßúÑóÇÑöº æóáöÃóäøó ÇáÔøóíúÁó áóÇ íóäúÓóÎõåõ ÅáøóÇ ãóÇ åõæó
ãöËúáõåõ Ãóæú ÝóæúÞõåõ ÞóÇáó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì: {ãóÇ äóäúÓóÎú ãöäú ÂíóÉò
Ãóæú äõäúÓöåóÇ äóÃúÊö ÈöÎóíúÑò ãöäúåóÇ Ãóæú ãöËúáöåóÇ} [ÇáÈÞÑÉ: 106]
æóÇáúÃóæøóáõ ãõÊóÃóßøöÏñ ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö ÝóáóÇ íóäúÓóÎõåõ ÅáøóÇ ãóÇ åõæó
ãöËúáõåõ Ýöí ÇáÊøóÃóßøõÏö æóÞóÏú ÈóíøóäøóÇ ÇáúÝóÑúÞó Èóíúäó ÇÈúÊöÏóÇÁö
ÇáúÚóÇÏóÉö æóÇäúÊöÞóÇáöåóÇ Ëõãøó äóÈúÏóÃõ ÈöÈóíóÇäö ÇäúÊöÞóÇáö
ÇáúãóæúÖöÚö ÝóäóÞõæáõ: åõæó äóæúÚóÇäö: ÊóÇÑóÉð íóßõæäõ ÈöÇáÑøõÄúíóÉö Ýöí
ÛóíúÑö ãóæúÖöÚö ÚóÇÏóÊöåóÇ ãóÑøóÊóíúäö æóÊóÇÑóÉð íóßõæäõ ÈöÚóÏóãö
ÇáÑøõÄúíóÉö ãóÑøóÊóíúäö æóÈóíóÇäõ Ðóáößó ÇãúÑóÃóÉñ ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉñ
æóØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØóåõÑóÊú ãóÑøóÉð ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð ÝóåóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖñ ÚöäúÏó
ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóÊóäúÊóÞöáõ ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí
ÇáúÍóíúÖö Åáóì ãóæúÖöÚö ÇáÑøõÄúíóÉö¡ æóÝöí ÇáØøõåúÑö Åáóì ÎóãúÓóÉò
æóÚöÔúÑöíäó æóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì áóÇ Êóßõæäõ åóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉõ ÍóíúÖðÇ áóåóÇ¡ æóáóßöäú
íóÊóæóÞøóÝõ ÃóãúÑõåóÇ Úóáóì ÇáÑøõÄúíóÉö Ýöí ÃóíøóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ Ýöí
ÇáËøóÇäöí ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÊóÈóíøóäøó Ãóäøó ãóÇ ÓóÈóÞó áóãú íóßõäú ÍóíúÖðÇ¡
æóÅöäú áóãú ÊóÑó ÈöÃóäú ØóåõÑóÊú ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó ÈóÚúÏó åóÐöåö
ÇáúÚóÔóÑóÉö Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð ÊóÈóíøóäøó Ãóäøó ÇáúÚóÔóÑóÉó
ÇáúÃõæáóì ßóÇäóÊú ÍóíúÖðǺ áöÃóäøóåóÇ ÑóÃóÊú ÎöáóÇÝó ÚóÇÏóÊöåóÇ Ýöí
ÇáúãóæúÖöÚö ãóÑøóÊóíúäö æóÇáúÚóÏóÏõ ÈöÍóÇáöåö ÝóÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ
Åáóì ãóæúÖöÚö ÇáÑøõÄúíóÉö æóáóæú ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö
ËóáóÇËóÉð æóÝöí ÇáØøõåúÑö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóØóåõÑóÊú ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ ÝóåóÐöåö áóãú ÊóÑó ãóÑøóÉðº áöÃóäøóåõ áóãú íóÈúÞó ãöäú ÃóíøóÇãö
ÚóÇÏóÊöåóÇ ãóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ áóåóÇ ÝóÊõÕóáøöí Åáóì
ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ¡ æóãóæúÖöÚõ ÍóíúÖöåóÇ ÇáúÃóæøóáö ãöäú ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
Åáóì ËóãóÇäöíóÉó ÚóÔóÑó¡ æóãóæúÖöÚõ ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ãöäú ËóáóÇËóÉò
æóËóáóÇËöíäó Åáóì ÓöÊøóÉò æóËóáóÇËöíäó ÍóÊøóì ÅÐóÇ ØóåõÑóÊú ËóáóÇËóÉð
æóËóáóÇËöíäó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÞóÏú æóÇÝóÞó
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ÝóíóÌúÚóáõ ËóáóÇËóÉð
ÍóíúÖðÇ æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ØõåúÑðÇ.
æóÅöäú ØóåõÑóÊú ÃóÑúÈóÚóÉð æóËóáóÇËöíäó Ýóáóãú ÊóÑó ãóÑøóÊóíúäö Úóáóì
ÇáúæóáóÇÁöº áöÃóäøó ÇáúÈóÇÞöíó ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ ÇáËøóÇäöí áóÇ íõãúßöäõ
Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÝóÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Åáóì Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö áöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö ãóÑøóÊóíúäö ÝóÊóßõæäõ ÇáËøóáóÇËóÉõ
ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÍóíúÖðÇ áóåóÇ ÃóáóÇ ÊóÑóì Ãóäøó ÇãúÑóÃóÉð
ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö Ýöí Ãóæøóáö ßõáøö ÔóåúÑò ÚóÔóÑóÉñ¡ æóÝöí
ÇáØøõåúÑö ÚöÔúÑöíäó ÝóÍóÈöáóÊú Ëõãøó
(3/175)
æóáóÏóÊú æóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú ÇáÔøóåúÑö
ÚóÔóÑóÉñ¡ æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóåóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉõ æóÇáÔøóåúÑõ
ÇáøóÐöí íóáöíåóÇ äöÝóÇÓõåóÇ Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ ÚöÔúÑõæäó ØõåúÑõåóÇ Ëõãøó
ÚóÔóÑóÉñ ÍóíúÖõåóÇ ÝóÞóÏú ÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ãöäú
Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö Åáóì ÂÎöÑöåö áöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö ãöÑóÇÑðÇ Ýöí ÒóãóÇäö
ÇáúÍóÈóáö ÝóÚóÑóÝúäóÇ Ãóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö
ãóÑøóÊóíúäö æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ ÈöÇáÕøóæóÇÈö.
[ÝóÕóáøö ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ]
(ÝóÕúáñ) Ýöí ÈóíóÇäö ÇáúÈóÏóáö Úóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÕóÇÍöÈóÉõ ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúãóÚúÑõæÝóÉõ ÅÐóÇ áóãú ÊóÑó Ýöí
ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íóÕúáõÍõ Ãóäú íóßõæäó ÍóíúÖðÇ¡ æóÑóÃóÊú ÈóÚúÏó
ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íóÕúáõÍõ Ãóäú íóßõæäó ÍóíúÖðÇ ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÊóæóÞøóÝõ Íõßúãõ ãóÇ ÑóÃóÊú Úóáóì ãóÇ
ÊóÑóì Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö ÝóÅöäú ÑóÃóÊú Ýöí ãóæúÖöÚö ÚóÇÏóÊöåóÇ
ÊóÈóíøóäøó Ãóäøó ãóÇ ÓóÈóÞó áóãú íóßõäú ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú Ýöí
ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ãöËúáó ãóÇ ÑóÃóÊú Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö
ÊóÈóíøóäøó Ãóäøó ãóÇ ÓóÈóÞó ßóÇäó ÍóíúÖðÇ æóÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ¡
æóßóÇäó áóÇ íóÌõæÒõ ÇáúÅöÈúÏóÇáõº áöÃóäøó Ýöí ÇáúÅöÈúÏóÇáö ÅÈúåóÇãó
äóÞúáö ÇáúÚóÇÏóÉö ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö¡ æóÐóáößó áóÇ íóÌõæÒõ
ÝóÃóãøóÇ ãõÍóãøóÏñ ÞóÇáó: ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íõãúßöäõ
Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÌõÚöáó ÍóíúÖðÇ ÈóÏóáðÇ Úóäú ÃóíøóÇãöåóÇ ÅÐóÇ
Ãóãúßóäó ÇáúÅöÈúÏóÇáõ æóÇáúÅöãúßóÇäõ ÈöÃóäú íóÈúÞóì Åáóì ãóæúÖöÚö
ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö ÃóÞóáøõ ãõÏøóÉö ÇáØøõåúÑö¡
æóÐóáößó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ãóæú ÃóßúËóÑõ ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÇáØøõåúÑõ
ÎóÇáöÕðÇ Ãóæú Ýöíåö ÇÓúÊöãúÑóÇÑñ ÝóÅöäú ßóÇäó ÇáúÈóÇÞöí ÈóÚúÏó
ÇáúÅöÈúÏóÇáö ãöäú ØõåúÑöåóÇ Ïõæäó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó äóÙóÑó.
ÝóÅöäú Ãóãúßóäó Ãóäú íóÌõÑøó ãöäú ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ãóÇ
íõÖóãøõ Åáóì ãóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö Ýóíóßõæäõ Ðóáößó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó¡
æóíóÈúÞóì ÈóÚúÏó ÇáúÌóÑøö ãöäú ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ãóÇ íõãúßöäõ
Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÃóíúÖðÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÇáúÈóÇÞöí
Ïõæäó Ðóáößó ÝóÍöíäóÆöÐò áóÇ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ æóÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö
ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöíº áöÃóäøó ÇáúÍóíúÖó ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáúÅöãúßóÇäö¡
æóÇáúÅöãúßóÇäõ ãóæúÌõæÏñ ÅÐóÇ ÈóÞöíó ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö ãõÏøóÉó ØõåúÑò
ÊóÇãøò Ãóæú Ãóãúßóäó ÊóÊúãöíãõåõ ÈöÇáúÌóÑøöº áöÃóäøó ÚóÇÏóÉó ÇáúãóÑúÃóÉö
áóÇ ÊóÈúÞóì Úóáóì ÕöÝóÉò æóÇÍöÏóÉò æóáóßöäøóåóÇ ÊóÊóÞóÏøóãõ ÊóÇÑóÉð¡
æóÊóÊóÃóÎøóÑõ ÃõÎúÑóì æóßóÇäó ÃóÈõæ ÍóÝúÕò ÇáúßóÈöíÑõ æóãõÍóãøóÏõ Èúäõ
ãõÞóÇÊöáò íóÞõæáóÇäö ÈöÇáúÈóÏóáö Úóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÈöØóÑöíÞö ÇáØøóÑúÍö áóÇ ÈöØóÑöíÞö ÇáúÌóÑøö
æóÈóíóÇäõåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúÈóÇÞöí ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö ÃóÞóáøó ãöäú
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóÅöäú Ãóãúßóäó Ãóäú íóØúÑóÍó ãöäú ÃóíøóÇãö
ÇáúÈóÏóáö ãóÇ íõÖóãøõ Åáóì ÈóÇÞöí ÇáØøõåúÑö ÝóíõÊöãøõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ æóíóÈúÞóì ãöäú ãóæúÖöÚö ÇáúÈóÏóáö ãóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó
ÍóíúÖðÇ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÇáúÈóÇÞöí Ïõæäó Ðóáößó áóÇ
íõÈóÏøóáõ áóåóÇ æóÞóÇáóÇ: åóÐóÇ ÇáúæóÌúåõ Ãóæúáóìº áöÃóäøó ÇáÊøóÛúíöíÑó
Ýöíåö Ýöí ãóæúÖöÚò æóÇÍöÏò æóÝöí ÇáúÌóÑøö ÇáÊøóÛúíöíÑõ Ýöí ãóæúÖöÚóíúäö
æóÌóæóÇÒõ ÇáÊøóÛúíöíÑö áöÃóÌúáö ÇáÖøóÑõæÑóÉö ÝóÅöÐóÇ ßóÇäó íóÑúÊóÝöÚõ
Ðóáößó ÈöÇáúãóÑøóÉö áóÇ íóÌõæÒõ ÅËúÈóÇÊõåõ Ýöí ãóæúÖöÚóíúäö æóÚóÏóÏõ
ÇáúÈóÏóáö Ïõæäó ÚóÏóÏö ÇáúÃóÕúáö æóÈóíóÇäõåõ Ýöí ÇáÊøóíóãøõãö ãóÚó
ÇáúæõÖõæÁö æóßóÇäó ÃóÈõæ ÒóíúÏò ÇáúßóÈöíÑõ æóÃóÈõæ íóÚúÞõæÈó
ÇáúÛóÒóÇáöíøõ íóÞõæáóÇäö ÈöÇáúÈóÏóáö ÅÐóÇ ßóÇäó
(3/176)
íóÈúÞóì ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö Åáóì ãóæúÖöÚö
ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóÅöäú ßóÇäó ÇáúÈóÇÞöí Ïõæäó
Ðóáößó áóÇ íõÈóÏøóáõ áóåóǺ áöÃóäøó ÅËúÈóÇÊó ÇáúÈóÏóáö áöíóßõæäó ÇáÏøóãõ
ÇáúãóÑúÆöíøõ Èóíúäó ØõåúÑóíúäö ÊóÇãøóíúäö ÝóÅöÐóÇ æõÌöÏó ÈöåóÐöåö
ÇáÕøöÝóÉö íõÈóÏøóáõ áóåóÇ æóÅöáøóÇ ÝóáóÇ.
æóÈóíóÇäõåõ ãöäú ÇáúãóÓóÇÆöáö ÇãúÑóÃóÉñ ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö
ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó ØóåõÑóÊú ãóÑøóÉð ÇËúäóíúäö æóÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ íõÌúÚóáõ ÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ËóáóÇËóÉðº áöÃóäøóåóÇ ÑóÃóÊú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ
íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÝóÅöäú ØóåõÑóÊú ËóáóÇËóÉð æóÚöÔúÑöíäó
Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí¡ æóÐóáößó
ÇËúäóÇäö æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ æóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÎóãúÓóÉñ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑöº
áöÃóäøó ÇáúÈóÇÞöíó ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí
ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡ æóßóÐóáößó Åäú ØóåõÑóÊú ÃóÑúÈóÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ Ãóæú ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊõÕóáøöí Åáóì
ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí¡ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ¡
æóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íõÈóÏøóáõ áóåóÇ
ÎóãúÓóÉñ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑöº áöÃóäøó ÇáúÈóÇÞöíó ÈóÚúÏó
ÇáúÅöÈúÏóÇáö Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ.
æóßóÐóáößó Åäú ØóåõÑóÊú ÃóÑúÈóÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ Ãóæú ÎóãúÓóÉð
æóÚöÔúÑöíäó æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÎóãúÓóÉñº áöÃóäøó
ÇáúÈóÇÞöíó ÈóÚúÏó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó ÝóÅöäú
ØóåõÑóÊú ÓöÊøóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÒóíúÏò æóÃóÈöí íóÚúÞõæÈó áóÇ íõÈóÏøóáõ áóåóǺ
áöÃóäøó ÇáúÈóÇÞöíó ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡
æóáóßöäøóåóÇ ÊõÕóáøöí ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó æóÚóáóì Þóæúáö
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÎóãúÓóÉñº
áöÃóäøó ÇáúÅöÈúÏóÇáó ÈöØóÑöíÞö ÇáúÌóÑøö ãõãúßöäñ ÝóíóÌõÑøõ ãöäú ãóæúÖöÚö
ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí íóæúãðÇ Åáóì ÈóÞöíøóÉö ØõåúÑöåóÇ áöíõÊöãøó ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó ÝóÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÎóãúÓóÉð ÈöØóÑöíÞö
ÇáúÈóÏóáö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÃóÑúÈóÚóÉð Ëõãøó
ÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó¡ æóÚóáóì
Þóæúáö ÃóÈöí ÍóÝúÕò æóãõÍóãøóÏõ Èúäõ ãõÞóÇÊöáò ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÈöØóÑöíÞö ÇáØøóÑúÍö ÝóÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÃóÑúÈóÚóÉð Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÊóÏóÚõ
ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó æóßóÐóáößó Åäú ØóåõÑóÊú ÓóÈúÚóÉð
æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ¡ Ýóåõæó Ýöí ÇáÊøóÎúÑöíÌö
ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ¡ æóÅöäú ØóåõÑóÊú ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó
ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ áóÇ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞöº áöÃóäøó
ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö íóÈúÞóì ãöäú ÇáØøõåúÑö ÇËúäóÇ ÚóÔóÑó ÝóÅöäú ÌóÑóÑúÊ
Åáóíúåö ËóáóÇËóÉð áóÇ íóÈúÞóì ãöäú ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ãóÇ
íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ.
æóÅöäú ÖóãóãúÊ ãöäú ÃóíøóÇãö ÇáúÈóÏóáö ËóáóÇËóÉð áóÇ íóÈúÞóì ãóÇ
íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÝóáóÇ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ æóáóßöäøóåóÇ
ÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí¡ æóÐóáößó ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó æóßóãóÇ íóÌõæÒõ
ÇáúÅöÈúÏóÇáõ ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ ÚöäúÏó
(3/177)
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
íóÌõæÒõ ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ ÈöÔóÑúØö Ãóäú íóßõæäó ÏóãðÇ ÚóÞöíÈó ØõåúÑò
ÕóÍöíÍò áóÇ ÇÓúÊöãúÑóÇÑó Ýöíåö ÍóÊøóì ÅÐóÇ ÕóáøóÊú Ýöí ÔóíúÁò ãöäú
ÇáØøõåúÑö ÇáúãõÊóÞóÏøöãö ÈöÇáÏøóãö áóÇ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÞóÈúáó
ÃóíøóÇãöåóÇ.
ÈóíóÇäõåõ: ÇãúÑóÃóÉñ ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó ØóåõÑóÊú
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉð ÏóãðÇ Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ
ÝóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÌúÚóáõ ÇáúÎóãúÓóÉó
ÇáúãõÊóÞóÏøöãóÉó ÍóíúÖóåóÇ ÈóÏóáðÇ Úóäú ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóáóæú ØóåõÑóÊú
ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÑóÃóÊú ÓöÊøóÉð ÏóãðÇ Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ
áóãú íõÈóÏøóáú áóåóÇ ÔóíúÁñ ãöäú ÇáúãõÊóÞóÏøöãöº áöÃóäøóåóÇ ÕóáøóÊú Ýöí
íóæúãò ãöäúåõ ÈöÇáÏøóãö¡ æóåõæó Çáúíóæúãõ ÇáúÎóÇãöÓó ÚóÔóÑó¡ æóÚöäúÏó
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ãöËúáõ
ÃóíøóÇãöåóÇ Ãóæú ÃóÞóáøõ ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ ÈöÞóÏúÑö Çáúãõãúßöäö¡ æóáóÇ
íóÌõæÒõ Ãóäú íõÈóÏøóáó áóåóÇ ÃóßúËóÑõ ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ ÅáøóÇ ÈöÔóÑúØö
Ãóäú íóßõæäó Èóíúäó ØõåúÑóíúäö ÕóÍöíÍóíúäö áóÇ ÇÓúÊöãúÑóÇÑó ÝöíåóǺ
áöÃóäøó ÇáúÍóÇÌóÉó Åáóì ÌóÚúáö ÇáÒøöíóÇÏóÉö ÍóíúÖðÇ ÇÈúÊöÏóÇÁð ÝóãóÇ
áóãú íóßõäú ãóÑúÆöíøðÇ Èóíúäó ØõåúÑóíúäö ÕóÍöíÍóíúäö áóÇ íõãúßöäõ
ÌóÚúáõåõ ÍóíúÖðÇ ÇÈúÊöÏóÇÁð ÝóÅöäú Ãóãúßóäó ÇáúÅöÈúÏóÇáõ ÞóÈúáó
ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóǺ
áöÃóäøóåõ ÃóÓúÑóÚõåõãóÇ ÅãúßóÇäðÇ æóÈóíóÇäõåõ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ
Ýöí ÇáúÍóíúÖö ËóáóÇËóÉð¡ æóÝöí ÇáØøõåúÑö ÓóÈúÚóÉñ æóÚöÔúÑõæäó ÝóØóåõÑóÊú
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ËóáóÇËóÉð Ëõãøó ØóåõÑóÊú
ÇËúäóíú ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÝóÅöäøóåóÇ áóãú ÊóÑó Ýöí
ÃóíøóÇãöåóÇ ÔóíúÆðÇ ÝóÊõÈóÏøóáõ áóåóÇ ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáøóÊöí ÑóÃóÊúåóÇ
ÈóÚúÏó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑóº áöÃóäøóåóÇ ãóÑúÆöíøóÉñ ÈóÚúÏó ØõåúÑò ÕóÍöíÍò
ÝóßóÇäó ÅãúßóÇäõ ÇáúÈóÏóáö Ýöíåö ÞóÇÆöãðÇ ÝóáöåóÐóÇ íõÈóÏøóáõ áóåóÇ
Êöáúßó ÇáËøóáóÇËóÉõ Ïõæäó ãóÇ ÑóÃóÊúåõ ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ æóÇóááøóåõ
ÓõÈúÍóÇäóåõ æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ ÈöÇáÕøóæóÇÈö æóÅöáóíúåö ÇáúãóÑúÌöÚõ
æóÇáúãóÂÈõ
[ÈóÇÈõ ÇáÒøöíóÇÏóÉö æóÇáäøõÞúÕóÇäö Ýöí ÃóíøóÇãö ÇáúÍóíúÖö]
(ÞóÇáó) : - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇÚúáóãú ÈöÃóäøó ÕóÇÍöÈóÉó
ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúãóÚúÑõæÝóÉö ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÒöíóÇÏóÉð Úóáóì ÚóÇÏóÊöåóÇ
ÇáúãóÚúÑõæÝóÉö ÊóÌúÚóáõ Ðóáößó ÍóíúÖðÇ ãóÇ áóãú íõÌóÇæöÒú ÃóßúËóÑó
ÇáúÍóíúÖö ÝóÅöäú ÌóÇæóÒó ÑõÏøóÊú Åáóì ÃóíøóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ ÝóíõÌúÚóáõ
Ðóáößó ÍóíúÖóåóÇ æóãóÇ ÓöæóÇåõ ÇÓúÊöÍóÇÖóÉñº áöÃóäøó ØóÈúÚó ÇáúãóÑúÃóÉö
áóÇ íóßõæäõ Úóáóì ÕöÝóÉò æóÇÍöÏóÉò Ýöí ÌóãöíÚö ÇáúÃóæúÞóÇÊö ÝóíóÒúÏóÇÏõ
ÍóíúÖõåóÇ ÊóÇÑóÉð ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÞõæøóÉö ØóÈúÚöåóÇ¡ æóíóäúÞõÕõ ÃõÎúÑóì
ÈöÖóÚúÝö ØóÈúÚöåóÇ¡ æóÃóãúÑõ ÇáúÍóíúÖö ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáúÅöãúßóÇäö
ÝóÅöÐóÇ áóãú ÊõÌóÇæöÒú ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÇáúÅöãúßóÇäõ ÞóÇÆöãñ Ýöí Çáúßõáøö¡
æóÅöäú ÌóÇæóÒó ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÞóÏú ÕóÇÑóÊú ãõÓúÊóÍóÇÖóÉð áóãøóÇ ÑóÃóÊú
ÒöíóÇÏóÉð Úóáóì ÇáúÚóÔóÑóÉö ÞóÇáó: - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó -
«ÇáúãõÓúÊóÍóÇÖóÉõ ÊóÏóÚõ ÇáÕøóáóÇÉó ÃóíøóÇãó ÃóÞúÑóÇÆöåóÇ» º æóáöÃóäøó
ãóÇ ÑóÃóÊúåõ ÈóÚúÏó ãóÚúÑõæÝöåóÇ ÊóÈóÚñ áöãóÚúÑõæÝöåóÇ áóãú íõÌóÇæöÒú
ÇáúÚóÔóÑóÉó æóÍõßúãõ ÇáÊøóÈóÚö Íõßúãõ ÇáúãóÊúÈõæÚö ÝóÃóãøóÇ ÈóÚúÏó
ÇáúãõÌóÇæóÒóÉö ÊóÌóÇÐóÈóåõ ÌóÇäöÈóÇäö ÝóÅöäøó ÇÚúÊöÈóÇÑóåõ ÈöÃóíøóÇãöåóÇ
íóÌúÚóáõåõ ÍóíúÖðÇ æóÇÚúÊöÈóÇÑõåõ ÈöãóÇ ÒóÇÏó Úóáóì ÇáúÚóÔóÑóÉö
íóÌúÚóáõåõ ÇÓúÊöÍóÇÖóÉð ÝóíóÊóÑóÌøóÍõ åóÐóÇ ÇáúÌóÇäöÈõº áöÃóäøóåõ ãóÇ
ÙóåóÑó ÅáøóÇ ÚöäúÏó ÙõåõæÑö åóÐöåö ÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉö ÝóÇáÙøóÇåöÑõ Ãóäøóåõ
(3/178)
ßóÇäó áöÏóÇÁò Ýöí ÈóÇØöäöåóÇ
ÝóÅöäú ÌóÇÁóÊú ÇáúãóÑúÃóÉõ ÊóÓúÊóÝúÊöí ÝóÞóÇáóÊú: ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÊöí Ýöí
ÇáúÍóíúÖö ÎóãúÓóÉð¡ æóÇáúÂäó ÃóÑóì ÇáÏøóãó Ýöí Çáúíóæúãö ÇáÓøóÇÏöÓö
ÝóÞóÏú ÇÎúÊóáóÝó Ýöíåö ãóÔóÇíöÎõäóÇ ÞóÇáó ÃóÆöãøóÉõ ÈóáúÎöí ÃóäøóåóÇ
ÊõÄúãóÑõ ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö æóÇáÕøóáóÇÉöº áöÃóäøó ÍóÇáó ÇáÒøöíóÇÏóÉö
ãõÊóÑóÏøöÏñ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉö ÝóáóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó
ãóÚó ÇáÊøóÑóÏøõÏöº æóáöÃóäøó åóÐöåö ÇáÒøöíóÇÏóÉó áóÇ Êóßõæäõ ÍóíúÖðÇ
ÅáøóÇ ÈöÔóÑúØò¡ æóåõæó ÇáöÇäúÞöØóÇÚõ ÞóÈúáó Ãóäú íõÌóÇæöÒó ÇáúÚóÔóÑóÉó¡
æóÐóáößó ãóæúåõæãñ ÝóáóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó ÈöÇÚúÊöÈóÇÑö ÃóãúÑò
ãóæúåõæãò æóßóÇäó ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÅÈúÑóÇåöíãó ÇáúãóíúÏóÇäöíøõ - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ: áóÇ ÊõÄúãóÑõ ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö æóÇáÕøóáóÇÉö¡
æóåõæó ÇáúÃóÕóÍøõº áöÃóäøóåóÇ ÚóÑóÝúäóÇåóÇ ÍóÇÆöÖðÇ ÈöíóÞöíäò æóÝöí
ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö Ôóßøñ¡ æóÏóáöíáõ ÈóÞóÇÆöåóÇ ÍóÇÆöÖðÇ ÙóÇåöÑñ¡
æóåõæó ÑõÄúíóÉõ ÇáÏøóãö¡ æóåóÐöåö ÇáÒøöíóÇÏóÉõ áóÇ Êóßõæäõ ÇÓúÊöÍóÇÖóÉð
ÅáøóÇ ÈöÔóÑúØö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÍóÊøóì ÊõÌóÇæöÒó ÇáúÚóÔóÑóÉó æóÐóáößó
ÇáÔøóÑúØõ ÛóíúÑõ ËóÇÈöÊò ÝóÊóíóÞøóäøóÇåóÇ ÍóÇÆöÖðÇ áóÇ ÊõÄúãóÑõ
ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö æóÇáÕøóáóÇÉö ÍóÊøóì íóÊóÈóíøóäó ÃóãúÑõåóÇ ÝóÅöäú ÌóÇæóÒó
ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÍöíäóÆöÐò ÊõÄúãóÑõ ÈöÞóÖóÇÁö ãóÇ ÊóÑóßóÊú ãöäú
ÇáÕøóáóæóÇÊö ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ¡ æóÇÚúÊõÈöÑó åóÐóÇ
ÈöÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉö áóÇ ÊõÄúãóÑõ ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö æóÇáÕøóáóÇÉö ãóÚó
ÑõÄúíóÉö ÇáÏøóãö ãóÇ áóãú ÊõÌóÇæöÒú ÇáúÚóÔóÑóÉó.
æóãöãøóÇ ÐóßóÑó ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí åóÐóÇ
ÇáúÈóÇÈö ãöäú ÇáúãóÓóÇÆöáö ÇãúÑóÃóÉñ ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÎóãúÓóÉñ
Ýöí Ãóæøóáö ßõáøö ÔóåúÑò ÝóÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÏóãðÇ Ýöí
ÃóíøóÇãöåóÇ Ëõãøó ÇäúÞóØóÚó ÓóÈúÚóÉó ÃóíøóÇãò Ãóæú ÓöÊøóÉó ÃóíøóÇãò
Ëõãøó ÑóÃóÊúåõ íóæúãðÇ Ãóæú ÃóßúËóÑó ÝóÎóãúÓóÊõåóÇ ÇáúãóÚúÑõæÝóÉõ åöíó
ÇáúÍóíúÖõ Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÈöäóÇÁð
Úóáóì ÌóæóÇÒö ÎóÊúãö ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö¡ æóÅöäú ØóåõÑó ãóÇ Ïõæäó
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí ÚöäúÏóåõ¡ æóÚóáóì Þóæúáö
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáúÃõæáóì åöíó
ÇáúÍóíúÖõº áöÃóäøóåõ áóÇ íóÑóì ÎóÊúãó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö¡ æóáóæú
ÃóäøóåóÇ ÑóÃóÊú Ýöí Ãóæøóáö ÇáúÚóÔóÑóÉö íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóÝöí ÂÎöÑöåóÇ
íóæúãóíúäö ÏóãðÇ ÝóÐóßóÑó ÇáÔøóíúÎõ ÇáúÅöãóÇãõ ÈõÑúåóÇäõ ÇáÏøöíäö -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ãóäøó Þóæúáóåõ ÎóãúÓóÊõåóÇ ÍóíúÖñ ÅÐóÇ ßóÇäó
ÇáúíóæúãóÇäö ÇáúÂÎóÑóÇäö åõãóÇ Çáúíóæúãõ ÇáúÚóÇÔöÑõ æóÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó
ÃóãøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúíóæúãóÇäö ÇáÊøóÇÓöÚó æóÇáúÚóÇÔöÑó ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñ
ÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóáóãú íóßõäú ÔóíúÁñ
ãöäú Ðóáößó ÍóíúÖðÇ Ýöí Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -º
áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÛóÇáöÈñ ÝóÕóÇÑó ÝóÇÕöáðÇ Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö æóæóÇÍöÏñ
ãöäúåõãóÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö áóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÝóÅöäú áóãú
ÊóÑó Ýöí ÃóæøóáöåóÇ íóæúãóíúäö ÏóãðÇ áóãú íóßõäú ÔóíúÁñ ãöäú Ðóáößó
ÍóíúÖðÇ ÚöäúÏóåõãú ÌóãöíÚðÇ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú Ýöí ÃóæøóáöåóÇ íóæúãóíúäö
ÏóãðÇ¡ æóÑóÃóÊú Çáúíóæúãó ÇáúÚóÇÔöÑó æóÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó æóÇáËøóÇäöíó
ÚóÔóÑó ÏóãðÇ ßóÇäóÊú ÎóãúÓóÊõåóÇ åöíó ÇáúÍóíúÖõ Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó
- ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÞóÇÕöÑñ¡ Ýóåõæó
ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí.
æóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáúÃóÎöíÑóÉõ åöíó ÇáúÍóíúÖõ ÈöØóÑöíÞö
ÇáúÈóÏóáö ÝóÅöäøó ÇáúÅöÈúÏóÇáó ãõãúßöäñº áöÃóäøóåõ íóÈúÞóì ÈóÚúÏóåõ Åáóì
ãõÏøóÉö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ãõÏøóÉó ØõåúÑò ßóÇãöáò ÝóÅöäú ÑóÃóÊú Ýöí
Ãóæøóáö ÎóãúÓóÊöåóÇ íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ ÍóÊøóì ÌóÇæóÒó
ÇáúÚóÔóÑóÉó ßóÇäóÊú ÎóãúÓóÊõåóÇ ÍóíúÖðÇ Ýöí Þóæúáöåöãú ÌóãöíÚðǺ áöÃóäøó
ÇÈúÊöÏóÇÁó ÇáúÎóãúÓóÉö
(3/179)
æóÎóÊúãóåóÇ ßóÇäó ÈöÇáÏøóãö¡ æóÇáØøõåúÑõ
ÇáúãõÊóÎóáøöáõ ÞóÇÕöÑñ ÝóÅöäú ØóåõÑóÊú Ãóæøóáó íóæúãò ãöäú ÇáÔøóåúÑö
Ëõãøó ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ ÍóÊøóì ÌóÇæóÒó ÇáúÚóÔóÑóÉó
ÝóÇáúíóæúãõ ÌóÇæóÒó ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÇáúíóæúãõ ÇáúÃóæøóáõ áóíúÓó ÈöÍóíúÖò
ÚöäúÏóåõãú ÌóãöíÚðǺ áöÃóäøóåõ áóãú íóÓúÈöÞúåõ Ïóãñ¡ æóåõæó Ýöí äóÝúÓöåö
ØõåúÑñ¡ æóÅöäøóãóÇ ÌóæøóÒó ÃóÈõæ íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÇÈúÊöÏóÇÁó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö ÈöÔóÑúØö Ãóäú íóÊóÞóÏøóãóåõ Ïóãõ
ÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉö¡ æóÇáúÃóÑúÈóÚóÉõ ÇáúÈóÇÞöíóÉõ ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ ÍóíúÖñ
Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøóåõ áóÇ
íóÑóì ÎóÊúãó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö ÅáøóÇ ÅÐóÇ ÊóÚóÞøóÈó ÏóãðÇ Úóáóì
Þóæúáö ãõÍóãøóÏò ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉñ æóåöíó ÇáËøóÇäöí æóÇáËøóÇáöËõ
æóÇáÑøóÇÈöÚõ ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ ÝóÅöäøó ÇáúÎóÇãöÓó ßóÇäó ØõåúÑðÇ¡ æóåõæó
áóÇ íóÑóì ÎóÊúãó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö¡ æóÅöäú æóÞóÝó Úóáóì ÇáúÚóÔóÑóÉö
ßóÇäó ãóÇ ÈóÚúÏó Çáúíóæúãö ÇáúÃóæøóáö ÍóíúÖðÇ ßõáøõåõ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú
íóæúãðÇ ÏóãðÇ ÞóÈúáó ÑóÃúÓö ÇáÔøóåúÑö æóãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö íóæúãðÇ
ØõåúÑðÇ æóíóæúãðÇ ÏóãðÇ Åáóì ÊóãóÇãö ÇáúÚóÔóÑóÉö ÝóÇáúíóæúãõ ÇáúÃóæøóáõ
æóÌóãöíÚõ Ðóáößó ÍóíúÖñ Åáóì Çáúíóæúãö ÇáúÚóÇÔöÑö ÝóÅöäøóåóÇ áóãú ÊóÑó
Ýöíåö ÏóãðÇ¡ æóáóÇ ÈóÚúÏóåõ æóãóÇ Óöæóì Ðóáößó æõÌöÏó Ýöíåö ÔóÑúØõ
ÇáúÅöãúßóÇäö ÝóÌõÚöáó ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú ÌóÇæóÒó ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÎóãúÓóÊõåóÇ
ÇáúãóÚúÑõæÝóÉõ åöíó ÇáúÍóíúÖõ Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóÞóÇáó ãõÍóãøóÏñ ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò¡
æóåöíó ÇáËøóÇäöí æóÇáËøóÇáöËõ æóÇáÑøóÇÈöÚõ ãöäú ãóÚúÑõæÝöåóǺ áöÃóäøóåóÇ
ØóåõÑóÊú Ýöí Çáúíóæúãö ÇáúÃóæøóáö æóÇáúÎóÇãöÓö¡ æóåõæó áóÇ íóÑóì
ÈöÏóÇíóÉó ÇáúÍóíúÖö æóáóÇ ÎóÊúãóåõ ÈöÇáØøõåúÑö æóÈóÚúÖõ åóÐöåö
ÇáúãóÓóÇÆöáö íóÃúÊöí ÈóíóÇäõåõ Ýöí ÝóÕúáò íõÝúÑóÏõ áóåõ
[ÈóÇÈñ ÊóÞúÏöíãö ÇáúÍóíúÖö æóÊóÃúÎöíÑöåö]
(ÈóÇÈñ Ýöí ÊóÞúÏöíãö ÇáúÍóíúÖö æóÊóÃúÎöíÑöåö) ÇÚúáóãú Ãóäøó ÕóÇÍöÈóÉó
ÇáúÚóÇÏóÉö ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÚóÇÏóÊöåóÇ ÏóãðÇ¡ Ýóåõæó Úóáóì ËóáóÇËóÉö
ÃóæúÌõåò Ýöí æóÌúåò åõæó ÍóíúÖñ ÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞö æóÝöí æóÌúåò ÇÎúÊóáóÝõæÇ
Ýöíåö æóÝöí æóÌúåò ÑöæóÇíóÊóÇäö Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÃóãøóÇ ÇáúæóÌúåõ ÇáúÃóæøóáõ¡ æóåõæó ÃóäøóåóÇ ÅÐóÇ ÑóÃóÊú
ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ áóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ
ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö¡ æóÑóÃóÊú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó
ÍóíúÖðÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö æóáóãú íõÌóÇæöÒú Çáúßõáøõ ÚóÔóÑóÉð ÝóÇáúßõáøõ
ÍóíúÖñ ÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞöº áöÃóäøó ãóÇ ÑóÃóÊúåõ ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ ÛóíúÑõ
ãõÓúÊóÞöáøò ÈöäóÝúÓöåö ÝóíõÌúÚóáõ ÊóÈóÚðÇ áöãóÇ ÑóÃóÊúåõ Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ
æóÐóßóÑó Ýöí äóæóÇÏöÑö ÇáÕøóáóÇÉö Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ãõØúáóÞðÇ Ãóäøó ÇáúãõÊóÞóÏøöãó áóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ
æóáóßöäøó ÊóÃúæöíáóåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÈöÍóíúËõ áóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó
ÍóíúÖðÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö æóÈóÚúÖõ ÃóÆöãøóÉö ÈóáúÎöí ÃóÎóÐõæÇ ÈöÇáÙøóÇåöÑö
ÝóÞóÇáõæÇ: ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ ÚöäúÏóåõ áóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ Úóáóì ÍóÇáòº
áöÃóäøóåõ ãõÓúÊóäúßóÑñ ãóÑúÆöíøñ ÞóÈúáó æóÞúÊöåö¡ æóÃóãøóÇ ÇáúæóÌúåõ
ÇáøóÐöí ÇÎúÊóáóÝõæÇ Ýöíåö ÝóËóáóÇËóÉõ ÝõÕõæáò. ÃóÍóÏõåóÇ Ãóäú ÊóÑóì
ÞóÈúáó ÎóãúÓóÊöåóÇ ÇáúãóÚúÑõæÝóÉö ÎóãúÓóÉð Ãóæú ËóáóÇËóÉð Ãóæú áóÇ ÊóÑóì
Ýöí ÎóãúÓóÊöåóÇ ÔóíúÆðÇ Ãóæú ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÎóãúÓóÊöåóÇ íóæúãðÇ Ãóæú
íóæúãóíúäö¡ æóãöäú Ãóæøóáö ÎóãúÓóÊöåóÇ íóæúãðÇ Ãóæú íóæúãóíúäö ÈöÍóíúËõ
áóÇ íõãúßöäõ ÌóÚúáõ ßõáøö æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö ÍóíúÖðÇ ãóÇ
áóãú íóÌúÊóãöÚóÇ ÝóÝöí ßöÊóÇÈö ÇáÕøóáóÇÉö ÞóÇáó: Çáúßõáøõ ÍóíúÖñ¡ æóåõæó
Þóæúáõ ÃóÈöí íõæÓõÝó æóãõÍóãøóÏò
(3/180)
ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì æóáóãú
íóÐúßõÑú Þóæúáó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó¡ æóÞóÏú äóÕøó Úóáóì ÇáúÎöáóÇÝö Ýöí
äóæóÇÏöÑö ÇáÕøóáóÇÉö Ãóäøó ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - áóÇ íóßõæäõ ÔóíúÁñ ãöäú Ðóáößó ÍóíúÖðÇ æóÌúåõ ÞóæúáöåöãóÇ
Ãóäøó ÇáúÍóíúÖó ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáúÅöãúßóÇäö æóÇáúãõÊóÞóÏøöãõ ÞöíóÇÓõ
ÇáúãõÊóÃóÎøöÑö ÝóßóãóÇ ÌóÚóáó ÇáúãõÊóÃóÎøöÑó ÚöäúÏó ÇáúÅöãúßóÇäö ÍóíúÖðÇ
ÝóßóÐóáößó ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ æóÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
- íóÞõæáõ: ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ Ïóãñ ãõÓúÊóäúßóÑñ ãóÑúÆöíøñ ÞóÈúáó æóÞúÊöåö
ÝóáóÇ íóßõæäõ ÍóíúÖðÇ ßóÇáÕøóÛöíÑóÉö ÌöÏøðÇ ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó¡
æóåóÐóǺ áöÃóäøó ÇáúÍóÇÌóÉó Åáóì ÅËúÈóÇÊö ÇáúÍóíúÖö áóåóÇ ÇÈúÊöÏóÇÁð¡
æóáóÇ íóÍúÕõáõ Ðóáößó ÈöãóÇ áóíúÓó ÈöãóÚúåõæÏò áóåóÇ ãóÇ áóãú
íóÊóÃóßøóÏú ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑöº áöÃóäøó ÇáÏøóáóÇáóÉó ÞóÇãóÊú Úóáóì Ãóäøó
ÇáúÚóÇÏóÉó áóÇ ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö ÈöÎöáóÇÝö
ÇáúãõÊóÃóÎøöÑö ÝóÅöäøó ÇáúÍóÇÌóÉó åõäóÇßó Åáóì ÅÈúÞóÇÁö ãóÇ ËóÈóÊó ãöäú
ÕöÝóÉö ÇáúÍóíúÖö æóÇáúÅöÈúÞóÇÁö áóÇ íóÓúÊóÏúÚöí ÏóáöíáðÇ ãõæÌöÈðÇ¡
æóÇáúæóÌúåõ ÇáËøóÇáöËõ ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íóßõæäõ
ÍóíúÖðÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö¡ æóÑóÃóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ ãóÚó Ðóáößó ÝóÚóáóì
ÞóæúáöåöãóÇ áóÇ íóÔúßõáõ Ãóäøó Çáúßõáøó ÍóíúÖñ ÅÐóÇ áóãú íõÌóÇæöÒú
ÇáúÚóÔóÑóÉó ÇÚúÊöÈóÇÑðÇ áöáúãõÊóÞóÏøöãö ÈöÇáúãõÊóÃóÎøöÑö.
æóÚóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÑöæóÇíóÊóÇäö Ýöíåö
Ñóæóì ÇáúãõÚóáøóì Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Ãóäøó Çáúßõáøó ÍóíúÖñ æóãóÇ ÑóÃóÊú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ
íóßõæäõ ÃóÕúáðÇ áößóæúäöåö ãõÓúÊóÞöáøðÇ ÈöäóÝúÓöåö ÝóíóÓúÊóÊúÈöÚõ ãóÇ
ÊóÞóÏøóãó ßóãóÇ áóæú ßóÇäó ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ íóæúãðÇ Ãóæú íóæúãóíúäö
æóÑóæóì ãõÍóãøóÏñ Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
Ãóäøó ÃóíøóÇãóåóÇ ÍóíúÖñ ÝóÃóãøóÇ ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ ÝóÍõßúãõåõ ãóæúÞõæÝñ
Úóáóì ãóÇ ÊóÑóì Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ãóÇ ÑóÃóÊúåõ Ýöí
ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö ÊóÈóíøóäøó Ãóäøóåõ ßóÇäó ÍóíúÖðÇ¡ æóÇäúÊóÞóáóÊú
ÚóÇÏóÊõåóÇ ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí Ýöí
ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóáóãú ÊóÑó ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ ÊóÈóíøóäøó Ãóäøó
ÇáúãõÊóÞóÏøöãó áóãú íóßõäú ÍóíúÖðǺ áöÃóäøóåõ ãõÓúÊóäúßóÑñ ãóÑúÆöíøñ
ÞóÈúáó æóÞúÊöåö¡ æóåõæó äóÝúÓõåõ ãõÓúÊóÞöáøñ ÝóáóÇ íõãúßöäõ ÌóÚúáõåõ
ÊóÈóÚðÇ áöÃóíøóÇãöåóÇ ÈöÎöáóÇÝö Çáúíóæúãö æóÇáúíóæúãóíúäö ÝóÅöÐóÇ
ÌóÇÁóÊú ÇáúãóÑúÃóÉõ ÊóÓúÊóÝúÊöí ÃóäøóåóÇ ÊóÑóì ÇáÏøóãó ÞóÈúáó
ÃóíøóÇãöåóÇ ÝóÚöäúÏóåõãóÇ ÊõÄúãóÑõ ÈöÊóÑúßö ÇáÕøóáóÇÉö ÅÐóÇ ßóÇäó
ÇáúÈóÇÞöí ãöäú ÃóíøóÇãö ØõåúÑöåóÇ ãóÇ áóæú Öõãøó Åáóì ÃóíøóÇãöåóÇ áóãú
íõÌóÇæöÒú ÇáúÚóÔóÑóÉóº áöÃóäøóåóÇ ÊóÑóì ÇáÏøóãó ÚóÞöíÈó ØõåúÑò ÕóÍöíÍò
ÝóßóÇäó ÍóíúÖðÇ áöáúÅöãúßóÇäö æóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Åäú ßóÇäó ÇáúÈóÇÞöí ãöäú ØõåúÑöåóÇ ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò
Ãóæú ÃóßúËóÑõ áóãú ÊõÄúãóÑú ÈöÊóÑúßö ÇáÕøóáóÇÉöº áöÃóäøó åóÐóÇ
ÇáúãõÊóÞóÏøöãó áóíúÓó ÈöÍóíúÖò áößóæúäöåö ãõÓúÊóÞöáøðÇ Ýöí äóÝúÓöåö
ÝóáóÇ ÊóÓúÊóÊúÈöÚõåõ ÃóíøóÇãó ÍóíúÖöåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó íóæúãðÇ Ãóæú
íóæúãóíúäö ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÆöãøóÉö ÈóáúÎöí ÊõÄúãóÑõ ÈöÊóÑúßö
ÇáÕøóáóÇÉö¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÆöãøóÉö ÈõÎóÇÑóì áóÇ ÊõÄúãóÑõ Èöåö ÚöäúÏó
ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉóº áöÃóäøó åóÐóÇ ÇáúãõÊóÞóÏøöãó ÚöäúÏóåõ áóÇ íóßõæäõ
ÍóíúÖðÇ ÅáøóÇ ÈöÔóÑúØö Ãóäú ÊóÑóì Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íõãúßöäõ Ãóäú
íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö¡ æóáóãú íóËúÈõÊú åóÐóÇ ÇáÔøóÑúØõ ÈóÚúÏõ
ÝóáóÇ ÊõÄúãóÑõ ÈöÊóÑúßö ÇáÕøóáóÇÉö¡ æóåõæó äóÙöíÑõ ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáøóÐöí
ÈóíøóäøóÇåõ Ýöí ÇáúÈóÇÈö ÇáúãõÊóÞóÏøöãö ÝóÃóãøóÇ Ýöí ÇáúãõÊóÃóÎøöÑö Åäú
ÑóÃóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ æóÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ ÃóíúÖðÇ¡ æóáóãú íõÌóÇæöÒú
ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñ ÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞöº áöÃóäøó ãóÇ ÈóÚúÏó
ÃóíøóÇãöåóÇ Ýöí Íõßúãö ÇáÊøóÈóÚö áöÃóíøóÇãöåóÇ æóíóÓúÊóÞöíãõ ÅËúÈóÇÊõ
ÇáÊøóÈóÚö ÈóÚúÏó ËõÈõæÊö ÇáúÃóÕúáö ÈöÎöáóÇÝö
(3/181)
ÇáúãõÊóÞóÏøöãö ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -.
æóÅöäú áóãú ÊóÑó ÃóíøóÇãóåóÇ æóÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íõãúßöäõ
Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ Ãóæú ÑóÃóÊú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ íóæúãðÇ Ãóæú
íóæúãóíúäö æóÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ ãöËúáó Ðóáößó ÈöÍóíúËõ áóÇ íõãúßöäõ
ÌóÚúáõ ßõáøö æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö ÍóíúÖðÇ æóíõãúßöäõ ÌóÚúáõ
Ðóáößó ßõáøöåö ÍóíúÖðÇ ÝóÝöí ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö Ãóäøó Ðóáößó ÍóíúÖñ
ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - áöáúÅöãúßóÇäö
æóÐóßóÑó ÃóÈõæ Óóåúáö ÇáúÝóÑóÇÆöÖöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÑöæóÇíóÉð ÃõÎúÑóì Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
Ãóäøóåõ ãóæúÞõæÝñ Úóáóì ãóÇ ÊóÑóì Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ÝóÅöäú ÑóÃóÊú
Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÊóÈóíøóäøó Ãóäøó Ðóáößó áóãú
íóßõäú ÍóíúÖðÇ æóÇäúÊóÞóáóÊú Èöåö ÚóÇÏóÊõåóÇ¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú ÞóÈúáó
ÃóíøóÇãöåóÇ æóÝöí ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ ÝóÚóáóì ÃóÕúáö ÃóÈöí
íõæÓõÝó æóãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Íõßúãõ ÇáúãõÊóÞóÏøöãö
æóÇáúãõÊóÃóÎøöÑö ÓóæóÇÁñ áóÇ íõÝúÕóáõ ÇáúÈóÚúÖõ Úóäú ÇáúÈóÚúÖö æóáóßöäú
Åäú áóãú íõÌóÇæöÒú Çáúßõáøõ ÚóÔóÑóÉð ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñ¡ æóÅöäú ÌóÇæóÒó
ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÃóíøóÇãó ÚóÇÏóÊöåóÇ Ïõæäó ãóÇ ÊóÞóÏøóãó æóãóÇ ÊóÃóÎøóÑó
æóÑóæóì ÇáúÍóÓóäõ Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
Ãóäøó ÃóíøóÇãóåóÇ ÊóÕöíÑõ ÝóÇÕöáóÉð Èóíúäó ÇáúãõÊóÞóÏøöãö
æóÇáúãõÊóÃóÎøöÑö æóãóÚúäóì åóÐóÇ Ãóäøóåõ áóÇ íõÚúÊóÈóÑõ ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ
ÅäøóãóÇ ÊõÚúÊóÈóÑõ ÃóíøóÇãõåóÇ æóãóÇ ÊóÃóÎøóÑó ÝóÅöäú áóãú íõÌóÇæöÒú
ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñ¡ æóÅöäú ÌóÇæóÒó ÝóÍóíúÖõåóÇ ÃóíøóÇãõåóÇ
æóÙóÇåöÑõ ÇáúãóÐúåóÈö Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó Åäøóåõ íóäúÙõÑõ Åáóì ÞóÏúÑö
ÇáúãõÊóÞóÏøöãö ÝóÅöäú ßóÇäó íóæúãðÇ Ãóæú íóæúãóíúäö áóÇ íõÝúÕóáõ Úóäú
ÃóíøóÇãöåóÇ æóÇáúÌóæóÇÈõ Ýöíåö ßóãóÇ ÞóÇáóÇ Åäú áóãú íõÌóÇæöÒú Çáúßõáøõ
ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÇáúßõáøõ ÍóíúÖñ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ ËóáóÇËóÉó
ÃóíøóÇãò Ãóæú ÃóßúËóÑó íóÕöíÑõ ÝóÇÕöáðÇ ÝóíóäúÙõÑõ Åáóì ÃóíøóÇãöåóÇ
æóãóÇ ÊóÃóÎøóÑó ÎóÇÕøóÉð¡ æóåóÐóÇ ÈöäóÇÁð Úóáóì ÃóÕúáöåö Ãóäøó
ÇáúãõÊóÞóÏøöãó ÅÐóÇ ßóÇäó áóÇ íóÓúÊóÞöáøõ ÈöäóÝúÓöåö íõÌúÚóáõ ÍóíúÖðÇ
ÊóÈóÚðÇ áóåóÇ ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÅÐóÇ ÇÓúÊóÞóáøó ÈöäóÝúÓöåö æóÃóãøóÇ ÅÐóÇ
ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ æóáóãú ÊóÑó Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÔóíúÆðÇ¡ æóÑóÃóÊú
ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÅÐóÇ ÌóÇæóÒó Çáúßõáøõ ÇáúÚóÔóÑóÉó ÝóÍóíúÖõåóÇ ÃóíøóÇãõåóǺ
áöÃóäøóåõ íóÌúÚóáõ ÒóãóÇäó ÇáØøõåúÑö ÍóíúÖðÇ ÈöÅöÍóÇØóÉö ÇáÏøóãóíúäö
Èöåö æóÚóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÍóíúÖõåóÇ
ãóÇ ÊóÞóÏøóãó Åäú Ãóãúßóäó¡ æóÅöäú áóãú íõãúßöäú ÝóÍóíúÖõåóÇ ãóÇ
ÊóÃóÎøóÑó¡ æóÚóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöíåö
ÑöæóÇíóÊóÇäö Ýöí ÙóÇåöÑö ÇáÑøöæóÇíóÉö íóÌúÚóáõ ÇáúãõÊóÃóÎøöÑó ÍóíúÖðÇ
æóÚóáóì ãóÇ ÐóßóÑó ÃóÈõæ Óóåúáö ÇáúÝóÑóÇÆöÖöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - íóßõæäõ ãóæúÞõæÝðÇ Úóáóì ãóÇ ÊóÑóì Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí.
æóÚóáóì åóÐóÇ Èóäóì ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ãóæøóáó
ÇáúÈóÇÈö ÝóÞóÇáó: ÇãúÑóÃóÉñ ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú
Ãóæøóáö ßõáøö ÔóåúÑò ÝóÑóÃóÊú ÞóÈúáóåóÇ ÎóãúÓóÉð ÏóãðÇ æóØóåõÑóÊú
ÃóíøóÇãóåóÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó Ðóáößó íóæúãðÇ Ãóæú íóæúãóíúäö Ãóæú
ËóáóÇËóÉð ÝóÃóíøóÇãõåóÇ ÇáúãóÚúÑõæÝóÉõ åöíó ÇáúÍóíúÖõ Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí
íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóÞóÇáó ãõÍóãøóÏñ: - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ åõæó ÇáúÍóíúÖõ¡ æóßóÐóáößó Åäú ßóÇäóÊú
ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ ãöäú Ãóæøóáö ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÚó Ðóáößó Ãóæú ãöäú
ÂÎöÑö ÃóíøóÇãöåóǺ áöÃóäøó ãóÇ ÑóÃóÊúåõ Ýöí Ãóæøóáö ÃóíøóÇãöåóÇ áóÇ
íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö¡ æóÅöäú ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð
ÏóãðÇ Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÚó Ðóáößó ãöäú ÃóæøóáöåóÇ Ãóæú ãöäú ÂÎöÑöåóÇ
ßóÇäóÊú åóÐöåö ÇáËøóáóÇËóÉõ åöíó ÇáúÍóíúÖõ Ýöí
(3/182)
Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøóåóÇ ÑóÃóÊú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó
ÍóíúÖðÇ ÈöÇäúÝöÑóÇÏöåö¡ æóÅöäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú
Ãóæøóáö ßõáøö ÔóåúÑò ÝóÊóÞóÏøóãó ÍóíúÖõåóÇ ÞóÈúáó Ðóáößó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ Ýóáóãú ÊóÑó ÝöíåóÇ æóáóÇ ÝöíãóÇ
ÈóÚúÏóåóÇ ÏóãðÇ ÝóÚóáóì ÞöíóÇÓö Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ãóäøó Ðóáößó ÇÓúÊöÍóÇÖóÉñ ÅáøóÇ Ãóäú íõÚóÇæöÏóåóÇ
ÇáÏøóãõ Ýöí ãöËúáö Êöáúßó ÇáúÍóÇáóÉö ÃóÍóÏó ÚóÔóÑð íóæúãðÇ ÃõÎóÑó ÝóÅöäú
ÚóÇæóÏóåóÇ ßóÇäóÊú ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú ÇáúÃóíøóÇãö ÇáúÃõæóáö ãöäú
ÃóæøóáöåóÇ ÍóíúÖðÇ æóËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú åóÐöåö ÇáúÃóÍóÏó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ ÇáúÃõÎúÑóì ÍóíúÖðÇ ãöäú ÃóæøóáöåóǺ áöÃóäøóåõ áóÇ íóÑóì
ÇáúÅöÈúÏóÇáó ÝóÌóÚóáó Íõßúãó Ðóáößó ãóæúÞõæÝðÇ ÝóÅöäú ÊóÃóßøóÏó
ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö ÇäúÊóÞóáóÊú Èöåö ÇáúÚóÇÏóÉõ áöãóÇ ÈóíøóäøóÇ Ãóäøó
ÇäúÊöÞóÇáó ÇáúÚóÇÏóÉö íóÍúÕõáõ ÈöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ
ãóÑøóÊóíúäö ÝóÃóãøóÇ ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ -: ËóáóÇËóÉõ
ÃóíøóÇãò ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÇáúÃóæøóáõ ÍóíúÖñ
ÈöØóÑöíÞö ÇáúÈóÏóáöº áöÃóäøóåõ ãóÑúÆöíøñ ÚóÞöíÈó ØõåúÑò ÕóÍöíÍò æóÍõßúãõ
ÇäúÊöÞóÇáö ÇáúÚóÇÏóÉö Èöåö íóßõæäõ ãóæúÞõæÝðÇ Úóáóì ãóÇ ÊóÑóì Ýöí
ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ßóãóÇ ÞóÇáó ÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÝóÅöäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú Ãóæøóáö
ÇáÔøóåúÑö ÝóÍóÇÖóÊúåóÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ Åáóì ÊóãóÇãö
ÇáÔøóåúÑö Ëõãøó ÇäúÞóØóÚó Ýöí ÎóãúÓóÊöåóÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈóÚúÏóåóÇ
ÝóÝöí Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ - ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÊõåóÇ
áöÅöÍóÇØóÉö ÇáÏøóãö ÈöÌóÇäöÈóíúåóÇ.
æóÞóÇáó ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ - ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉõ ÃóíøóÇãò
ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóǺ áöÃóäøó ÔóÑúØó ÇáúÅöÈúÏóÇáö Ýöí ÇáúãõÊóÞóÏøöãö Ãóäú
íóßõæäó ãóÑúÆöíøðÇ ÚóÞöíÈó ØõåúÑò ÕóÍöíÍò áóÇ ÇÓúÊöãúÑóÇÑó Ýöíåö¡ æóáóãú
íõæÌóÏú ÝóßóÇäó ÇáúÅöÈúÏóÇáõ ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóǺ áöÃóäøóåõ íóÈúÞóì
ÈóÚúÏó ÇáúÅöÈúÏóÇáö Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí ãõÏøóÉó ØõåúÑò
ÊóÇãøò¡ æóÅöäú ßóÇäó Ýöíåö ÇÓúÊöãúÑóÇÑñ¡ æóÅöäú áóãú ÊóÑó ßóÐóáößó¡
æóáóßöäøóåóÇ ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉð ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ ÏóãðÇ¡ æóØóåõÑóÊú
ÃóíøóÇãóåóÇ ÝóÊöáúßó ÇáúÎóãúÓóÉõ åöíó ÇáúÍóíúÖõ Ýöí Þóæúáö ãõÍóãøóÏò -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - áöæõÌõæÏö ÔóÑúØö ÇáúÅöÈúÏóÇáö Ýöí
ÇáúãõÊóÞóÏøöãö ÝóÅöäú ÑóÃóÊú Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö Êöáúßó
ÇáúÎóãúÓóÉó æóÃóíøóÇãóåóÇ ÇáúãóÚúÑõæÝóÉó æóÒöíóÇÏóÉó íóæúãò ÏóãðÇ
ÝóÍóíúÖõåóÇ ÇáúÎóãúÓóÉõ ÇáúãóÚúÑõæÝóÉõº áöÃóäøó ÇäúÊöÞóÇáó ÇáúÚóÇÏóÉö
áóÇ íóÍúÕõáõ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö ÝóÅöäú áóãú ÊóÑó Ýöí ÇáúãóÑøóÉö
ÇáËøóÇäöíóÉö ßóÐóáößó¡ æóáóßöäøóåóÇ ÑóÃóÊú ÇáúÎóãúÓóÉó ÇáøóÊöí ÞóÈúáó
ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóØóåõÑóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ æóØóåõÑóÊú ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãöåóÇ Ëõãøó
ÑóÃóÊú Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáËøóÇáöËóÉö Êöáúßó ÇáúÎóãúÓóÉó æóÎóãúÓóÊóåóÇ
æóÒöíóÇÏóÉó íóæúãò ÝóÍóíúÖõåóÇ åöíó ÇáúÎóãúÓóÉõ ÇáúÃõæáóìº áöÃóäøó
ÇäúÊöÞóÇáó ÇáúÚóÇÏóÉö ÍóÕóáó ÈöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ
ãóÑøóÊóíúäö æóßóÐóáößó Åäú ØóåõÑóÊú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÑøóÊóíúäö æóáóãú
ÊóÑó Ýöí ÛóíúÑöåóÇ ÏóãðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÎóãúÓóÉð ÞóÈúáó
ÃóíøóÇãöåóÇ æóÝöí ÃóíøóÇãöåóÇ æóÒöíóÇÏóÉó íóæúãò ÝóÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñ
ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú áöÇäúÊöÞóÇáö ÇáúÚóÇÏóÉö Ýöí ÇáúãóæúÖöÚö áöÚóÏóãö
ÇáÑøõÄúíóÉö ãóÑøóÊóíúäö.
æóÅöäú ßóÇäóÊú ØóåõÑóÊú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÑøóÉð æóÇÍöÏóÉð ÝóÍóíúÖõåóÇ
åöíó ÇáúÎóãúÓóÉõ ÇáúãóÚúÑõæÝóÉõº áöÃóäøó ÇáöÇäúÊöÞóÇáó áóÇ íóÍúÕõáõ
ÈöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö ãóÑøóÉð ÅáøóÇ Ýöí Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝóÅöäú ßóÇäóÊú áóãú ÊóÑó ÞóÈúáó ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóáóÇ
Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóÑóÃóÊú ÈóÚúÏóåóÇ ÎóãúÓóÉð ÏóãðÇ Ëõãøó Ýöí ÇáúãóÑøóÉö
ÇáËøóÇäöíóÉö ØóåõÑóÊú ÎóãúÓóÊõåóÇ¡ æóåóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉõ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó
ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÃóíøóÇãõåóÇ ÎóãúÓóÉñ
(3/183)
ãöäú Íöíäö ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
áöÇäúÊöÞóÇáö ÇáúÚóÇÏóÉö Åáóì ãóæúÖöÚö ÇáÑøõÄúíóÉö ÈöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö
ÃóíøóÇãóåóÇ ãóÑøóÊóíúäö.
(ÞóÇáó) : Ýöí ÇáúßöÊóÇÈö æóãóÇ ÈóÚúÏóåóÇ ØõåúÑñ Åáóì ÊóãóÇãö ÇáÔøóåúÑö
ãöäú Íöíäö ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ Ëõãøó Êóßõæäõ ÍóÇÆöÖðÇ æóÃóßúËóÑõ
ãóÔóÇíöÎöäóÇ ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóáóì Ãóäøó åóÐóÇ ÇáúÌóæóÇÈó
ÛóáóØñ¡ æóÇáÕøóÍöíÍõ Ãóäøó ÈóÚúÏó ãóÇ ÊóÊúÑõßõ ÎóãúÓóÉð ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÊõÕóáøöí ËóáóÇËöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøó ÚóÇÏóÊóåóÇ Ýöí
ÇáØøõåúÑö ÞóÏú ÇäúÊóÞóáóÊú Åáóì ËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ ÈöÑõÄúíóÊöåö
ãóÑøóÊóíúäö Úóáóì ÇáúæóáóÇÁö ÝóÝöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö ØóåõÑóÊú
ÎóãúÓóÊõåóÇ ÈóÚúÏó ãóÇ ãóÖóì ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó
ÝóÐóáößó ËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉð Ëõãøó ØóåõÑóÊú
ÈóÞöíøóÉó ÇáÔøóåúÑö¡ æóÐóáößó ÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ æóØóåõÑóÊú ÎóãúÓóÊóåóÇ
æóÎóãúÓóÉð ÈóÚúÏó ÎóãúÓóÊöåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ÝóÐóáößó
ËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ ÝóÚóáöãúäóÇ ÃóäøóåóÇ ØóåõÑóÊú ãóÑøóÊóíúäö Úóáóì
ÇáúæóáóÇÁö ËóáóÇËöíäó ÝóÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö Åáóì åóÐóÇ
ÝóÚóáóíúåö ÊóÈúäöí Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö.
(ÞóÇáó) ÇáúÍóÇßöãõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóíõÍúÊóãóáõ Ãóäú
íóßõæäó æóÌúåõ ÌóæóÇÈö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÃóäøóåóÇ
áóãøóÇ ØóåõÑóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ ÇáúãóÚúÑõæÝóÉó ãóÑøóÊóíúäö ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ
ãõäúÊóÞöáðÇ Åáóì ÍóíúËõ ÊóÑóì ÇáÏøóãó ÝóáóãøóÇ ÑóÃóÊúåõ Ýöí ÇáúÎóãúÓóÉö
ÇáËøóÇáöËóÉö ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÕóÇÑó Ðóáößó ÇáúãóæúÖöÚõ æóÞúÊóåóÇ æóßóÇäó
ÍõßúãõåóÇ ßóÇáøóÊöí ÊõÏúÑóßõ ÝóÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÅöÏúÑóÇßö Ãóæú
ßóÇóáøóÊöí ÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ ÈöÇáúÍóÈóáö Úóäú ãóæúÖöÚö ÚóÇÏóÊöåóÇ
ÝóÅöÐóÇ ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÍóÊøóì íóäúÊóåöíó Åáóì åóÐöåö
ÇáúÎóãúÓóÉö ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÇáúÂÎóÑö ÝóÞóÏú ÇäúÊóåóÊú Åáóì ãóÚúÑõæÝöåóÇ¡
æóåöíó ÊóÑóì ÇáÏøóãó ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú Ãóäú íõÌúÚóáó Ðóáößó ÍóíúÖðÇ
æóáóãú íóÍúÕõáú Èóíúäó åóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉö æóÈóíúäó ÇáúÎóãúÓóÉö ÇáúÃõæáóì
ãöäú ÍöÓóÇÈö ÇáØøõåúÑö ÅáøóÇ ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ ÝóáöÐóáößó
ÃóÌóÇÈó ÈöãóÇ ÃóÌóÇÈó Èöåö¡ æóåóÐóÇ ÇáøóÐöí ÞóÇáóåõ ÖóÚöíÝñº áöÃóäøó Ýöí
ÍóÞøö ÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉö áóíúÓó áóåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö ÚóÇÏóÉñ ÊóÈúäöí Úóáóì
Êöáúßó ÇáúÚóÇÏóÉö¡ æóáöåóÐöåö Ýöí ÇáØøõåúÑö ÚóÇÏóÉñ ãõÊóÃóßøóÏóÉñ
ÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö æóÐóáößó ËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ ÝóáóÇ íóÌõæÒõ ÇáäøõÞúÕóÇäõ
Úóäúåõ Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö¡ æóãöäú ÃóÕúÍóÇÈöäóÇ ãóäú ÞóÇáó:
ãõÑóÇÏõåõ ãöãøóÇ ÞóÇáó æóãóÇ ÈóÚúÏóåóÇ ØõåúÑñ Åáóì ÊóãóÇãö ÇáÔøóåúÑö
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðǺ áöÃóäøóåõ ÅäøóãóÇ ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
ÈóÚúÏó ãóÇ ãóÖóì ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÝóÅöäú ÊóÑóßóÊú
ÎóãúÓóÉð ÈóÞöíó Åáóì ÊóãóÇãö ÇáÔøóåúÑö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
ÝóÊõÕóáøöí ÝöíåóÇ Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö¡ æóåóÐóÇ
ÃóíúÖðÇ ÖóÚöíÝñ ÝóÞóÏú ÞóÇáó Ýöí ÇáúßöÊóÇÈö: æóãóÇ ÈóÚúÏóåóÇ ØõåúÑñ Åáóì
ÊóãóÇãö ÇáÔøóåúÑö ãöäú Íöíäö ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÅöäøóãóÇ ÇáÏøóãõ
ÌõÚöáó Ãóæøóáó ÇáÔøóåúÑö Ýöí ÍóÞøöåóÇ ãöäú æóÞúÊö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö¡
æóÇáúÃóÕóÍøõ Ãóäøóåõ ÛóáóØñ áöãóÇ ÈóíøóäøóÇ
[ÝóÕúáñ Ýöí ÈóíóÇäö ÃõÕõæáö ãóÓóÇÆöáö ÇäúÊöÞóÇáö ÇáúÚóÏóÏö]
(ÝóÕúáñ Ýöí ÈóíóÇäö ÃõÕõæáö ãóÓóÇÆöáö ÇäúÊöÞóÇáö ÇáúÚóÏóÏö) ÇÚúáóãú
ÈöÃóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó äóæúÚóÇäö: ÃóÕúáöíøóÉñ æóÌóÚúáöíøóÉñ ÝóÕõæÑóÉõ
ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö Ãóäú ÊóÑóì ÇáúãóÑúÃóÉõ Ïóãóíúäö æóØõåúÑóíúäö
(3/184)
ãõÊøóÝöÞóíúäö ÕóÍöíÍóíúäö Úóáóì
ÇáúæóáóÇÁö Ãóæú ÃóßúËóÑó ãöäú Ðóáößó æóÕõæÑóÉõ ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÌóÚúáöíøóÉö
Ãóäú ÊóÑóì ÇáúãóÑúÃóÉõ Ïóãóíúäö æóØõåúÑóíúäö ãõÊøóÝöÞóíúäö ÈóíúäóåõãóÇ
ãõÎóÇáöÝñ áóåõãóÇ Ãóæú ÊóÑóì ÃóØúåóÇÑðÇ ãõÎúÊóáöÝóÉð Ãóæú ÏöãóÇÁð
ãõÎúÊóáöÝóÉð ÝóíóäúÕöÈõ ÃóæúÓóØó ÇáúÃóÚúÏóÇÏö áóåóÇ ÚóÇÏóÉð Úóáóì Þóæúáö
ãóäú íóÞõæáõ ÈöÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö æóÃóÞóáøõ ÇáúãóÑøóÊóíúäö Úóáóì
Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ ÈöÃóÞóáøö ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö ÝóÊóßõæäõ
åóÐöåö ÚóÇÏóÉð ÌóÚúáöíøóÉð áóåóÇ Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÓõãøöíóÊú
ÌóÚúáöíøóÉðº áöÃóäøóåõ ÌóÚóáó ÚóÇÏóÉð áóåóÇ áöáÖøóÑõæÑóÉö¡ æóáóãú
íõæÌóÏú ÝöíåóÇ Ïóáöíáõ ËõÈõæÊö ÇáúÚóÇÏóÉö ÍóÞöíÞóÉð ÝóÅöäú ÑóÃóÊú
ÇáúÚóÇÏóÉó ÇáúÌóÚúáöíøóÉó ÈóÚúÏó ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö ÞóÇáó
ÃóÆöãøóÉõ: ÈóáúÎöí ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì áóÇ ÊõäúÊóÞóÖõ Èöåö
ÇáúÚóÇÏóÉõ ÇáúÃóÕúáöíøóÉõº áöÃóäøóåóÇ ÏõæäóåóÇ.
æóÇáÔøóíúÁõ áóÇ íóäúÞõÖõåõ ãóÇ åõæó Ïõæäóåõ ÅäøóãóÇ íóäúÞõÖõåõ ãóÇ åõæó
ãöËúáõåõ Ãóæú ÝóæúÞõåõº æóáöÃóäøó ãóÇ ËóÈóÊó ÈöÇáÖøóÑõæÑóÉö áóÇ íóÚúÏõæ
ãóæúÖöÚó ÇáÖøóÑõæÑóÉö æóÞóÏú ÊóÍóÞøóÞóÊú ÇáÖøóÑõæÑóÉõ Ýöí ÅËúÈóÇÊö
ÚóÇÏóÉò áóåóÇ¡ æóáóÇ ÖóÑõæÑóÉó Ýöí äóÞúÖö ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáøóÊöí ßóÇäóÊú
áóåóÇ¡ æóãóÔóÇíöÎõ ÈõÎóÇÑóì ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì íóÞõæáõæäó:
ÊõäúÞóÖõ ÇáúÚóÇÏóÉõ ÇáúÃóÕúáöíøóÉõ ÈöÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÌóÚúáöíøóÉöº
áöÃóäøóåõ áóÇ ÈõÏøó ãöäú ÇáÊøóßóÑøõÑö Ýöí ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÌóÚúáöíøóÉö
ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ßóÇäó Ýöí ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö ãöËóÇáõåõ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú
ÇáúÚóÇÏóÉõ ÇáúÃóÕúáöíøóÉõ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÎóãúÓóÉð áóÇ ÊóËúÈõÊõ
ÇáúÌóÚúáöíøóÉõ ÅáøóÇ ÈöÑõÄúíóÉö ÓöÊøóÉò Ãóæú ÓóÈúÚóÉò Ãóæú ËóãóÇäöíóÉò
ÝóÇáÊøóßúÑóÇÑõ ÝöíåóÇ ÎöáóÇÝõ ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö ãöÑóÇÑðǺ
áöÃóäøó ÓóÈúÚóÉð æóËóãóÇäöíóÉð íóÊóßóÑøóÑõ ÝöíåóÇ ÓöÊøóÉñ
ÝóÈöÇáÊøóßúÑóÇÑö ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö äõäúÊóÞóÖõ Êöáúßó
ÇáúÚóÇÏóÉõ æóáóßöäú áößóæúäöåóÇ ãõÊóÝóÇæöÊóÉð Ýöí äóÝúÓöåóÇ Êóßõæäõ
ÇáúÚóÇÏóÉõ ÇáËøóÇäöíóÉõ ÌóÚúáöíøóÉð áóÇ ÃóÕúáöíøóÉð Ëõãøó ÞóÏú ÈóíøóäøóÇ
Ãóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó ÇáúÃóÕúáöíøóÉó áóÇ ÊõäúÊóÞóÖõ ÈöÑõÄúíóÉö ÇáúãõÎóÇáöÝö
ãóÑøóÉð æóÇÍöÏóÉð ÅáøóÇ Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÍóÊøóì ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÎóãúÓóÉð¡ æóÝöí
ÇáØøõåúÑö ÚöÔúÑöíäó ÝóØóåõÑóÊú ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóãõ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì ÊõÕóáøöí ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÎóãúÓóÉð ÊóãóÇãó
ÚóÇÏóÊöåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ - ÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÎóãúÓóÉð¡ æóÞóÏú
ÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö Åáóì ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÈöÇáÑøõÄúíóÉö
ãóÑøóÉð æóÇÍöÏóÉð ÝóÃóãøóÇ ÇáúÚóÇÏóÉõ ÇáúÌóÚúáöíøóÉõ ÊõäúÊóÞóÖõ
ÈöÑõÄúíóÉö ÇáúãõÎóÇáöÝö ãóÑøóÉð æóÇÍöÏóÉð æóÈöÇáöÇÊøöÝóÇÞöº áöÃóäøóåóÇ
ÃóÖúÚóÝõ ãöäú ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö æóËõÈõæÊõåóÇ ãóÇ ßóÇäó ÈöÓóÈóÈö
ÇáÊøóßúÑóÇÑö ÝóßóÐóáößó ÇäúÊöÞóÇÖõåóÇ áóÇ íóÊóæóÞøóÝõ Úóáóì æõÌõæÏö
ÇáÊøóßúÑóÇÑö ÝöíãóÇ íõÎóÇáöÝõåóÇ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö
Ëõãøó ÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉõ ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÃóØúåóÇÑðÇ ãõÎúÊóáöÝóÉð æóÏöãóÇÁð
ãõÎúÊóáöÝóÉð ÝóæóÞóÚóÊú ÇáúÍóÇÌóÉõ Åáóì äóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö áóåóÇ.
ÝóÇáúÈöäóÇÁõ Úóáóì ÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏö Èúäö
ÅÈúÑóÇåöíãó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -¡ æóÚóáóì ÃóÞóáøö
ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö ÚöäúÏó ÃóÈöí ÚõËúãóÇäó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóÕóÇÍöÈóÉõ ÇáúÚóÇÏóÉö æóÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉõ Ýöí åóÐóÇ
ÇáúÍõßúãö ÓóæóÇÁñ¡ æóÞóÏú Êóßõæäõ ÚóÇÏóÉõ ÇáúãóÑúÃóÉö Ýöí ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö ÌóãöíÚðÇ ÃóÕúáöíøóÉð æóÞóÏú Êóßõæäõ ÌóÚúáöíøóÉð ÝöíåöãóÇ
æóÞóÏú Êóßõæäõ ÃóÕúáöíøóÉð Ýöí ÃóÍóÏöåöãóÇ ÌóÚúáöíøóÉð Ýöí ÇáúÂÎóÑö
ÈöÍóÓóÈö ãóÇ íóÊøóÝöÞõ¡ æóÐóáößó ßõáøõåõ íóäúÈóäöí Úóáóì ãóÚúÑöÝóÉö
ÇáúÃóØúåóÇÑö ÇáÕøóÍöíÍóÉö æóÇáÏøöãóÇÁö ÇáÕøóÍöíÍóÉö
(3/185)
ÝóÇáØøõåúÑõ ÇáÕøóÍöíÍõ Úóáóì ÇáúÅöØúáóÇÞö
Ãóäú áóÇ íõäúÊóÞóÕó Úóäú ÃóÏúäóì ãõÏøóÊöåö¡ æóÃóäú áóÇ ÊõÕóáøöíó
ÇáúãóÑúÃóÉõ Ýöí ÔóíúÁò ãöäúåõ ÈöÇáÏøóãö ÝóÅöäú ÕóáøóÊú Ýöí Ãóæøóáö
íóæúãò ãöäúåõ ÈöÇáÏøóãö Ëõãøó ßóÇäó ÇáØøõåúÑõ ÈóÚúÏóåõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
Ãóæú ÃóßúËóÑó ÝóåóÐóÇ ÕóÇáöÍñ áöÌóÚúáö ãóÇ ÈóÚúÏóåõ ãöäú ÇáÏøóãö ÍóíúÖðÇ
ÛóíúÑó ÕóÇáöÍò áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö Èöåö¡ æóÅöäú ÕóáøóÊú Ýöí ÔóíúÁò
ãöäúåõ ÈöÇáÏøóãö Ëõãøó ßóÇäó ÇáØøõåúÑõ ÈóÚúÏóåõ Ïõæäó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó¡
Ýóåõæó ÛóíúÑõ ÕóÇáöÍò áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö¡ æóáóÇ íóÌúÚóáõ ãóÇ ÈóÚúÏóåõ
ÍóíúÖðÇ¡ æóÇáÏøóãõ ÇáÕøóÍöíÍõ Ãóäú áóÇ íõäúÊóÞóÕó Úóäú ÃóÏúäóì
ãõÏøóÊöåö¡ æóÃóäú íóßõæäó Èóíúäó ØõåúÑóíúäö ßóÇãöáóíúäö æóÈóíóÇäõ åóÐóÇ
Ãóäøóåõ áóæú ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÚóÔóÑóÉð æóÝöí ÇáØøõåúÑö
ÚöÔúÑöíäó ÝóÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ.
ÝóäóÞõæáõ: ÚóÔóÑóÉñ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÍóíúÖóåóÇ æóÇáúíóæúãõ
ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó Ãóæøóáõ ØõåúÑöåóÇ ÝóÊõÕóáøöí Ýöíåö ÈöÇáÏøóãö Ëõãøó
ÇáØøõåúÑõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÞóÏú ÌóÇÁó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ æóÞóÏú ÈóÞöíó
ãöäú ÒóãóÇäö ØõåúÑöåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉñ ÝóÊõÕóáøöí åóÐöåö ÇáúÃóÑúÈóÚóÉó Ëõãøó
ÊóÊúÑõßõ ÚóÔóÑóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó¡ æóÅöäú ßóÇäó ÈóÚúÏó ØõåúÑò
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÑóÃóÊú ÎóãúÓóÉð ÏóãðÇ Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
ÝóåóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉõ Êóßõæäõ ÍóíúÖðÇ áóåóǺ áöÃóäøóåõ ãóÑúÆöíøñ ÚóÞöíÈó
ØõåúÑö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ýóíõãúßöäõ ÌóÚúáõåõ ÍóíúÖðÇ¡ æóáóßöäú áóÇ
ÊóäúÊóÞöáõ ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö Åáóì ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑóº áöÃóäøó
ÇáØøõåúÑó ÇáúÃóæøóáó ÞóÏú ÕóáøóÊú Ýöí Ãóæøóáö íóæúãò ãöäúåõ ÈöÇáÏøóãö
ÝóáóÇ íóÕúáõÍõ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö¡ æóáóæú ßóÇäóÊú ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÃóÍóÏó
ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇáØøõåúÑó ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇáÏøóãó ÎóãúÓóÉð Ëõãøó
ÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÝóÅöäøó ÇáúÎóãúÓóÉó áóÇ
ÊõÌúÚóáõ ÍóíúÖðÇ áóåóǺ áöÃóäøóåóÇ ÛóíúÑõ ãóÑúÆöíøóÉò ÚóÞöíÈó ØõåúÑò
ßóÇãöáò Èóáú ÈöÊöáúßó ÇáúÎóãúÓóÉö íóÊöãøõ ØõåúÑõåóÇ Ëõãøó ØóåõÑóÊú
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÚóÔóÑóÉñ ãöäú Ðóáößó ãõÏøóÉõ ÍóíúÖöåóÇ áóãú ÊóÑó Ýöíåö
Ëõãøó ÌóÇÁó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ¡ æóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó ÝóÊõÕóáøöí ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó
ÊóÏóÚõ ÚóÔóÑóÉð æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó.
æóÃóãøóÇ ÈóíóÇäõ ÇáúÈöäóÇÁö Úóáóì ÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö Ãóæú Úóáóì
ÃóÞóáøö ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö Ãóäú äóÞõæáó: ÇãúÑóÃóÉñ
ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÓóÈúÚóÉð
æóÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóÇáÏøóãó ÓöÊøóÉð æóÇáØøõåúÑó ÓóÈúÚóÉó
ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÚóáóì Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ
ÈöÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ÊóÈúäöí Úóáóì ÓöÊøóÉò Ýöí ÇáúÍóíúÖö æóÚóáóì
ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó Ýöí ÇáØøõåúÑöº áöÃóäøó ÇáúãõÚúÊóÈóÑó ÃóæúÓóØõ
ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ÝöíãóÇ ÑóÃóÊú áóÇ ÃóæúÓóØõ ãóÇ ÊóÑóì¡ æóÃóæúÓóØõ
ÇáúÃóÚúÏóÇÏö Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÓöÊøóÉñº áöÃóäøó ÞóÈúáóåõ ßóÇäó ÎóãúÓóÉð¡
æóÈóÚúÏóåõ ßóÇäó ÓóÈúÚóÉð¡ æóÃóæúÓóØõ ÇáúÃóÚúÏóÇÏö Ýöí ÇáúÍóíúÖö
ÓöÊøóÉñº áöÃóäøó ÇáØøõåúÑó ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó ÝóÅöäøóåõ ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ
Ýöí ÇáØøõåúÑö ÚöÔúÑöíäó¡ æóÞóÏú ÑóÃóÊú ãóÑøóÉð ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
ÝóÃóæúÓóØõ ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó¡ æóÚóáóì Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ:
ÈöÃóÞóáøö ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö ÅäøóãóÇ ÊóÈúäöí Úóáóì ÓöÊøóÉò
Ýöí ÇáúÍóíúÖö¡ æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ýöí ÇáØøõåúÑöº áöÃóäøóåóÇ ÃóÞóáøõ
ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö ÝóÞóÏú ÑóÃóÊú ãóÑøóÉð ÓóÈúÚóÉð æóãóÑøóÉð
ÓöÊøóÉð æóÝöí ÇáØøõåúÑö ãóÑøóÉð ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó æóãóÑøóÉð ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó ÝóáöåóÐóÇ ÈóäóÊú Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Úóáóì ÃóÞóáøö
ÇáúãóÑøóÊóíúäö ÇáúÃóÎöíÑóÊóíúäö¡ æóÃóÕúáñ ÂÎóÑõ Ãóäøóåõ
(3/186)
ãóÊóì ßóÇäó áóåóÇ ÚóÇÏóÉñ ÃóÕúáöíøóÉñ
ÝóæóÞóÚóÊú ÇáúÍóÇÌóÉõ Åáóì äóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö áóåóÇ ÈöÑõÄúíóÉö ÃóØúåóÇÑò
ãõÎúÊóáöÝóÉò Ãóæú ÏöãóÇÁò ãõÎúÊóáöÝóÉò ÝóíóäúÕöÈõ áóåóÇ ÃóæúÓóØó
ÇáúÃóÚúÏóÇÏö Úóáóì Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ Èöåö¡ æóÃóÞóáøó ÇáúãóÑøóÊóíúäö
Úóáóì Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ Èöåö ãöãøóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáúÚóÇÏóÉó
ÇáúÃóÕúáöíøóÉó ÝóÅöäøóåõ íóØúÑóÍõ ÇáúãóÃúÎõæÐó Ëõãøó íóäúÙõÑõ Åáóì
ÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ãöäú ÇáúÈóÇÞöí Ãóæú Åáóì ÃóÞóáøö ÇáúãóÑøóÊóíúäö
ÝóÅöäú ßóÇäó íõæóÇÝöÞõ ÇáúÚóÇÏóÉó ÇáúÃóÕúáöíøóÉó ÚóÑóÝóÊú ÃóäøóåóÇ
ÈóÇÞöíóÉñ ÝóÊóÈúäöí ÚóáóíúåóÇ ÇáúÝóÓóÇÏó.
æóÅöäú áóãú Êóßõäú ãõæóÇÝöÞóÉð áöáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö ÚóÑóÝóÊú Ãóäøó
ÇáúÚóÇÏóÉó ÇáúÃóÕúáöíøóÉó ÞóÏú ÇäúÊóÞóÖóÊú¡ æóÇáúãóØúÑõæÍõ íóÕöíÑõ
ÚóÇÏóÉð ÌóÚúáöíøóÉð áóåóÇ ÝóÊóÈúäöí Úóáóì Ðóáößó Ýöí ÒóãóÇäö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö æóÈóíóÇäõåõ: ÇãúÑóÃóÉñ ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÚóÔóÑóÉñ
æóÝöí ÇáØøõåúÑö ÚöÔúÑõæäó ØóåõÑóÊú ËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú
ÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð Ëõãøó ÇáØøõåúÑó ÃóÑúÈóÚöíäó Ëõãøó ÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð
Ëõãøó ÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð Ëõãøó ÇáØøõåúÑó
ÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÝóäóÞõæáõ: ÃóæúÓóØõ ÇáúÃóÚúÏóÇÏö Ýöí
ÇáØøõåúÑö ÚöÔúÑõæäóº áöÃóäøóåóÇ ÑóÃóÊú ãóÑøóÉð ËóáóÇËöíäó æóãóÑøóÉð
ÃóÑúÈóÚöíäó æóãóÑøóÉð ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÃóæúÓóØõ ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ÚöÔúÑõæäó¡
æóåõæó ãõæóÇÝöÞñ áöáúÚóÇÏóÉö ÇáúÃóÕúáöíøóÉö ÝóíõØúÑóÍõ Ðóáößó íóÈúÞóì
ÈóÚúÏóåõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóËóáóÇËõæäó æóÃóÑúÈóÚõæäó ÝóÃóæúÓóØõ
ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ËóáóÇËõæäó Ýóáóãú íóßõäú ãõæóÇÝöÞðÇ áöáúÚóÇÏóÉö
ÇáúÃóÕúáöíøóÉö ÝóÚóÑóÝúäóÇ Ãóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó ÇáúÃóÕúáöíøóÉó ÞóÏú
ÇäúÊóÞóÖóÊú Èöåö¡ æóÅöäøóãóÇ ÊóÈúäöí Ýöí ÒóãóÇäö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Úóáóì
ãóÇ åõæó ÇáúãóØúÑõæÍõ¡ æóåõæó Ïóãõ ÚóÔóÑóÉò æóØõåúÑõ ÚöÔúÑöíäó¡ æóáóæú
ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð æóÇáØøõåúÑó ËóáóÇËöíäó æóÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð
æóÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð æóÇáØøõåúÑó ÚöÔúÑöíäó
Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÝóÃóæúÓóØõ ÇáúÃóÚúÏóÇÏö Ýöí ÇáØøõåúÑö ÚöÔúÑõæäó
ÝóíõØúÑóÍõ Ðóáößó íóÈúÞóì ÈóÚúÏóåõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóËóáóÇËõæäó¡ æóãóÇ
ßóÇäó Ýöí ÇáúÃóÕúáö ÚóÇÏóÉñ áóåóÇ æóÐóáößó ÚöÔúÑõæäó ÝóÃóæúÓóØõ
ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ãöäú Ðóáößó ÚöÔúÑõæäó ÝóáóãøóÇ æóÇÝóÞó ÃóæúÓóØõ
ÇáúÃóÚúÏóÇÏö ãöäú ÇáúÈóÇÞöí ÈóÚúÏó ÇáØøóÑúÍö¡ ÇáúÚóÇÏóÉó ÇáúÃóÕúáöíøóÉó
ÚóÑóÝúäóÇ ÃóäøóåóÇ áóãú ÊõäúÊóÞóÖú ÝóÊóÈúäöí ÚóáóíúåóÇ ãóÇ ÈóÚúÏóåóÇ
ÝóÍöíäó ØóåõÑóÊú ËóáóÇËöíäó ÝóÚöÔúÑõæäó ãöäúåóÇ ÒóãóÇäõ ØõåúÑöåóÇ
æóÚóÔóÑóÉñ ãöäú ÍöÓóÇÈö ÍóíúÖöåóÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÚóÔóÑóÉð¡ æóåõæó
ÇÈúÊöÏóÇÁõ ØõåúÑöåóÇ Ëõãøó ÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÚóÔóÑóÉñ ÊóãóÇãõ
ãõÏøóÉö ØõåúÑöåóÇ æóÎóãúÓóÉñ ãöäú ÍöÓóÇÈö ÍóíúÖöåóÇ Ëõãøó ÇáÏøóãó
ÚóÔóÑóÉð ÎóãúÓóÉñ ÈóÞöíøóÉõ ãõÏøóÉö ÍóíúÖöåóÇ æóÎóãúÓóÉñ ãöäú ÍöÓóÇÈö
ØõåúÑöåóÇ Ëõãøó ÇáØøõåúÑó ÚöÔúÑöíäó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÈóÞöíøóÉõ ãõÏøóÉö
ØõåúÑöåóÇ æóÎóãúÓóÉñ ãöäú ÍöÓóÇÈö ÍóíúÖöåóÇ ÝóÌóÇÁó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑõ¡
æóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú ãõÏøóÉö ÍóíúÖöåóÇ ÎóãúÓóÉñ ÝóÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð ãöäú
Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÚóÔóÑóÉð
Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó¡ æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ¡ æóÇáúãóÓóÇÆöáõ
ÇáúãõÎúÑóÌóÉõ Úóáóì åóÐóÇ ÇáúÃóÕúáö ßóËöíÑóÉñ Ýöí ÇáÓøõÄóÇáóÇÊö¡ æóãóäú
ÃóÍúßóãó ÇáúÃõÕõæáó ÝóåúãðÇ æóÏöÑóÇíóÉð ÊóíóÓøóÑó Úóáóíúåö ÊóÎúÑöíÌõåóÇ
æóÇóááøóåõ ÓõÈúÍóÇäóåõ æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ ÈöÇáÕøóæóÇÈö æóÅöáóíúåö
ÇáúãóÑúÌöÚõ æóÇáúãóÂÈõ.
(3/187)
[ÈóÇÈñ Ýöí ÇáÊøóÞóÏøõãö æóÇáÊøóÃóÎøõÑö
ÈöÇáúÃóÝúÑóÇÏö æóÇáÔøóÝõæÚö Ýöí ÇáúÍóíúÖ]
ÈóÇÈñ Ýöí ÇáÊøóÞóÏøõãö æóÇáÊøóÃóÎøõÑö ÈöÇáúÃóÝúÑóÇÏö æóÇáÔøóÝõæÚö)
(ÞóÇáó) : - ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõ - ÇáúÃóÕúáõ Ãóäøó ÇáÊøóÞóÏøõãó ãóÊóì
ßóÇäó ÈöÝóÑúÏò ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ ÊóÑóì Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÇáúÃõæóáö¡ æóáóÇ Ýöí
ÃóíøóÇãöåóÇ ÇáËøóæóÇäöí æóãóÊóì ßóÇäó ÇáÊøóÞóÏøõãõ ÈöÔóÝúÚò ÝóÅöäøóåóÇ
ÊóÑóì Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÇáúÃõæóáö æóÇáËøóæóÇäöí¡ æóÇáÊøóÃóÎøõÑõ ãóÊóì
ßóÇäó ÈöÝóÑúÏò ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ ÊóÑóì Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÇáúÃõæóáö æóáóÇ
ÇáËøóæóÇäöí¡ æóãóÊóì ßóÇäó ÈöÔóÝúÚò ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ ÊóÑóì Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ
ÇáúÃõæóáö¡ æóÊóÑóì Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÇáËøóæóÇäöí¡ æóÈóíóÇäõ åóÐóÇ
ÇãúÑóÃóÉñ ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉñ ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö æóØõåúÑõåóÇ
ÓóÈúÚóÉñ æóÚöÔúÑõæäó ÝóÑóÃóÊú ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÅöäøóåóÇ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáÔøóåúÑö ÍóíúÖñº áöÃóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁóåõ æóÎóÊúãóåõ ßóÇäó ÈöÇáÏøóãö Åáóì
Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó åóÐóÇ ÇáÔøóåúÑö ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóíóÃúÎõÐó
ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö ÝóíóÖúÑöÈõåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ
ÇáÔøóåúÑó¡ æóÐóáößó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäõ ËóáóÇËöíäó¡ æóÂÎöÑõ
ÇáúãóÖúÑõæÈö ØõåúÑñ ÝóÚóÑóÝúäóÇ ÃóäøóåóÇ æóÌóÏóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ Ýöí
ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ßóãóÇ æóÌóÏóÊú Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö æóåóßóÐóÇ
Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò ÝóÅöäú ÊóÞóÏøóãó Èöíóæúãò ÈöÃóäú ØóåõÑóÊú ÓöÊøóÉð
æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ ÝóÇáúíóæúãõ
ÇáúÃóæøóáõ ÊóãóÇãõ ØõåúÑöåóÇ Ëõãøó ßóÇäó ÃóíøóÇãõåóÇ ÇÈúÊöÏóÇÄõåõ
æóÎóÊúãõåõ ÈöÇáØøõåúÑö Ýóáóãú ÊóÌöÏú ÃóíøóÇãóåóÇ Ýöí åóÐóÇ ÇáÔøóåúÑö
ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÊóæóÞøóÝõ
ÍõßúãõåóÇ Úóáóì ãóÇ ÊóÑóì Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí.
æóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÌúÚóáõ ËóáóÇËóÉð ãöäú
Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÍóíúÖðÇ áóåóÇ ÈóÏóáðÇ Úóäú ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóÍõßúãõ
ÇäúÊöÞóÇáö ÇáúÚóÇÏóÉö ãóæúÞõæÝñ Úóáóì ãóÇ ÊóÑóì Ýöí ÇáúãóÑøóÉö
ÇáËøóÇäöíóÉö ÝóÇäúÙõÑú Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ
ÝóÎõÐú ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö ÝóÇÖúÑöÈúåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ
ÃóÍóÏðÇ æóËóáóÇËöíäó æóÐóáößó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäõ ËóáóÇËöíäó
æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ Ëõãøó íóæúãñ Ïóãñ ÊõÊöãøõ Èöåö ãõÏøóÉó ØõåúÑöåóÇ Ëõãøó
ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö íóæúãñ ØõåúÑñ æóíóæúãñ Ïóãñ
æóíóæúãñ ØõåúÑñ Ýóáóãú ÊóÌöÏú Ýöí åóÐöåö ÇáúãóÑøóÉö ÃóíúÖðÇ
ÝóÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Åáóì ãóæúÖöÚö ÇáúÅöÈúÏóÇáö áöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö
Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÑøóÊóíúäö ÝóÅöäú ÊóÞóÏøóãó ÈöÔóÝúÚò ÈöÃóäú ØóåõÑóÊú
ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ¡
æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÞóÏöãó ØõåúÑõåóÇ Èöíóæúãóíúäö æóÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ
ÒóãóÇäõ ÇáúÍóíúÖö íóæúãñ Ïóãñ æóíóæúãñ ØõåúÑñ æóíóæúãñ Ïóãñ ÝóÞóÏú
æóÌóÏóÊú åóÐöåö ÇáúãõÏøóÉó Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó Ãóäøó ÎóÊúãó ÇáÔøóåúÑö
ÈöãóÇÐóÇ íóßõæäõ ÝóÊóÃúÎõÐõ ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö ÝóíóÖúÑöÈõ
ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇËúäóíúäö æóËõáõËóíúäö¡ æóÐóáößó ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó
Ýóíóßõæäõ ÇËúäóíúäö æóËóáóÇËöíäó¡ æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ Ëõãøó ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ
Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí Ïóãñ íóæúãñ æóØõåúÑñ íóæúãñ
æóÏóãñ íóæúãñ ÝóÞóÏú æóÌóÏóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ æóåóßóÐóÇ ÊóÌöÏõ Ýöí ßõáøö
ãóÑøóÉò Ëõãøó ÊóÓöíÑõ ÇáúãóÓúÃóáóÉõ Ýöí ÇáÊøóÞóÏøõãö ÝóÑúÏðÇ Ãóæú
ÔóÝúÚðÇ Åáóì Ãóäú äóÞõæáó: ØóåõÑóÊú ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú
íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ ßóÐóáößó ÝóÞóÏú ÈóÞöíó ÒóãóÇäõ ØõåúÑöåóÇ
ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó ÝóÎõÐú ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö ÝóÇÖúÑöÈúåõ
ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó.
æóÐóáößó ÎóãúÓóÉñ ÝóÊóßõæäõ ÚóÔóÑóÉñ
(3/188)
æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ Ëõãøó Ïóãñ íóÊöãøõ Èöåö
ØõåúÑõåóÇ Ëõãøó ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ØõåúÑñ íóæúãñ æóÏóãñ
íóæúãñ æóØõåúÑñ íóæúãñ Ýóáóãú ÊóÌöÏú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ Ýöí åóÐöåö
ÇáúãóÑøóÉö ÃóíúÖðÇ¡ æóÇäúÊóÞóáóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Åáóì ãóæúÖöÚö ÇáúÅöÈúÏóÇáö
áöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ãóÑøóÊóíúäö Ëõãøó ÊóÌöÏõ Ðóáößó Ýöí
ßõáøö ãóÑøóÉò ÝóÅöäú ØóåõÑóÊú ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ
æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ ÝóÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÇËúäóÇ ÚóÔóÑó ÝóÎõÐú
ÏóãðÇ¡ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö ÝóÇÖúÑöÈúåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇËúäóíú
ÚóÔóÑó¡ æóÐóáößó ÓöÊøóÉñ Ýóíóßõæäõ ÇËúäóíú ÚóÔóÑóÉó æóÂÎöÑõ ÇáúãóÖúÑõæÈö
ØõåúÑñ ÝóÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ íóæúãñ Ïóãñ æóíóæúãñ ØõåúÑñ
æóíóæúãñ Ïóãñ ÝóÞóÏú æóÌóÏóÊú Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó
ÃóäøóåóÇ åóáú ÊóÌöÏõ Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö ÝóÎõÐú ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ
æóÇÖúÑöÈúåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇËúäóíúäö æóÃóÑúÈóÚöíäó¡ æóÐóáößó ÃóÍóÏñ
æóÚöÔúÑõæäó Ýóíóßõæäõ ÇËúäóíúäö æóÃóÑúÈóÚöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ Ëõãøó
ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ Ïóã íóæúãñ æóØõåúÑñ íóæúãñ æóÏóãñ íóæúãñ
ÝóÞóÏú æóÌóÏóÊú¡ æóåóßóÐóÇ ÊóÌöÏõ Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò ÝóÅöäú ÊóÃóÎøóÑó
Èöíóæúãò ÈöÃóäú ØóåõÑóÊú ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÑóÃóÊú íóæúãðÇ
ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ ÝóäóÞõæáõ: ÃóäøóåóÇ áóãú ÊóÌöÏú Ýöí åóÐöåö
ÇáúãóÑøóÉö ÃóíøóÇãóåóÇ ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí æóÍõßúãõåóÇ
ãóæúÞõæÝñ Úóáóì ãóÇ ÊóÑóì Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö¡ æóÚöäúÏó
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ - ÊóÌúÚóáõ ÇáËøóáóÇËóÉó ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ
ÑóÃóÊú ÍóíúÖðÇ áóåóÇ ÈóÏóáðÇ æóÍõßúãõ ÇäúÊöÞóÇáö ÇáúÚóÇÏóÉö ãóæúÞõæÝñ
Úóáóì ãóÇ ÊóÑóì Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ÝóÎõÐú ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ
æóÇÖúÑöÈúåõ ÝöíãóÇ íõÞóÇÑöÈõ ÊöÓúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó¡ æóÐóáößó ÃóÑúÈóÚóÉó
ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäõ ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ Ëõãøó íóæúãñ
Ïóãñ Èöåö íóÊöãøõ ØõåúÑõåóÇ ÝóíóÓúÊóÞúÈöáõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí
ØõåúÑñ íóæúãñ æóÏóãñ íóæúãñ æóØõåúÑñ íóæúãñ Ýóáóãú ÊóÌöÏú¡ æóÇäúÊóÞóáóÊú
ÚóÇÏóÊõåóÇ áöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö ãóÑøóÊóíúäö Åáóì ãóæúÖöÚö ÇáúÅöÈúÏóÇáö
ÝóÊóÌöÏõ ÈóÚúÏó Ðóáößó Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò.
ÝóÅöäú ÊóÃóÎøóÑó Èöíóæúãóíúäö ÈöÃóäú ØóåõÑóÊú ÊöÓúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó
ÑóÃóÊú íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí
æóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÏóÚõ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ
ÑóÃóÊú ËóáóÇËóÉð ÈöØóÑöíÞö ÇáúÈóÏóáö Åáóì Ãóäú íóäúÙõÑó ÃóäøóåóÇ åóáú
ÊóÑóì Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ÝóíóÃúÎõÐó ÏóãðÇ æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó
ÇËúäóÇäö æóíóÖúÑöÈóåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó¡ æóÐóáößó
ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäõ ËóãóÇäöíóÉð æóÚöÔúÑöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ
Ëõãøó ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí Ïóãñ íóæúãñ æóØõåúÑñ íóæúãñ
æóÏóãñ íóæúãñ ÝóÞóÏú æóÌóÏóÊú Ýöí åóÐöåö ÇáúãóÑøóÉö¡ æóåóßóÐóÇ äóÌöÏõ
Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ØõåúÑöåóÇ ÓóÈúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó
íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ¡ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí
íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú
ËóáóÇËóÉñº áöÃóäøóåõ íóÑóì ÎóÊúãó ÇáúÍóíúÖö ÈöÇáØøõåúÑö¡ æóÚóáóì Þóæúáö
ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ - ÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú
ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó.
(ÞóÇáó) : ÇáúÍóÇßöãõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -¡ æóåóÐóÇ ÛóíúÑõ
ãõØøóÑöÏò Úóáóì ÃóÕúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÛóíúÑó
Ãóäøóåõ ÇÖúØóÑøó Åáóì åóÐóÇ ÇáúÌóæóÇÈö¡ æóãóÚúäóì åóÐóÇ Ãóäøó
ÇáúÅöÈúÏóÇáó ÒöíóÇÏóÉñ Úóáóì ÃóíøóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ áóÇ íóÌõæÒõ ÚöäúÏóåõ
ÅáøóÇ Ãóäú íóßõæäó Èóíúäó ØõåúÑóíúäö ÕóÍöíÍóíúäö áóÇ ÇÓúÊöãúÑóÇÑó
ÝöíåöãóÇ¡ æóáóãú
(3/189)
íõæÌóÏõ Ðóáößó ÇáÔøóÑúØõ åõäóÇ
æóáóßöäøóåõ ÞóÇáó: ÅäøóåóÇ áóãú ÊóÌöÏú ÃóíøóÇãóåóÇ Ýöí ÇáúãóÑøóÉö
ÇáúÃõæáóìº áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáËøóáóÇËóÉö ÈöÇáØøõåúÑö¡ æóåóßóÐóÇ áóÇ ÊóÌöÏõ
Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò¡ æóÅöÐóÇ ÃóÑóÏúÊ ãóÚúÑöÝóÉó Ðóáößó ÝóÎõÐú ÏóãðÇ
æóØõåúÑðÇ¡ æóÐóáößó ËóáóÇËóÉñ æóÇÖúÑöÈúåõ ÝöíãóÇ íõæóÇÝöÞõ ÇáÔøóåúÑó
æóÐóáößó ÚóÔóÑóÉñ Ýóíóßõæäõ ËóáóÇËöíäó æóÂÎöÑõåõ ØõåúÑñ Ëõãøó
ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí íóæúãóÇäö Ïóãñ æóíóæúãñ ØõåúÑñ
Ýóáóãú ÊóÌöÏú.
æóåóßóÐóÇ áóÇ ÊóÌöÏõ Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò Ýóáóæú áóãú äóÒöÏú Ýöí
ÃóíøóÇãöåóÇ ÃóÏøóì Ðóáößó Åáóì Ãóäú áóÇ Êóßõæäó ÍóÇÆöÖðÇ Ýöí ÔóíúÁò ãöäú
ÚõãõÑöåóÇ ãóÚó ÑõÄúíóÊöåóÇ ÇáÏøóãó Ýöí ÃóßúËóÑö ÚõãõÑöåóÇ¡ æóÐóáößó áóÇ
íóÌõæÒõ ÝóáöåóÐöåö ÇáÖøóÑõæÑóÉö ÒöÏúäóÇ Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÝóÌóÚóáúäóÇåóÇ
ÎóãúÓóÉð ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú íóæúãóÇäö Ïóãñ æóíóæúãñ ØõåúÑñ
æóíóæúãóÇäö Ïóãñ ÝóåóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉõ ÍóíúÖõåóÇ¡ æóÈóÇÞöí ÇáÔøóåúÑö
ØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó ÝóÊóÌöÏõ ÈóÚúÏó Ðóáößó Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò
æóßóÇäó ÃóÈõæ Óóåúáò ÇáúÝóÑóÇÆöÖöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
íóÞõæáõ: ÇáúÃóÕóÍøõ ÚöäúÏöí Ãóäú íóÌúÚóáó ÍóíúÖóåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉðº áöÃóäøó
ÇáÒøöíóÇÏóÉó Úóáóì ÃóíøóÇãöåóÇ áöÃóÌúáö ÇáÖøóÑõæÑóÉö¡ æóåóÐöåö
ÇáÖøóÑõæÑóÉõ ÊóäúÏóÝöÚõ ÈöÒöíóÇÏóÉö íóæúãò æóÇÍöÏò áöíóßõæäó ÇÈúÊöÏóÇÁõ
ÍóíúÖöåóÇ æóÎóÊúãõåõ ÈöÇáÏøóãö ÝóáóÇ íõÒóÇÏõ ÃóßúËóÑõ ãöäú íóæúãò
æóÇÍöÏò ÝóßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉð.
æóßóÇäó ÃóÈõæ ÚóÈúÏö Çááøóåö ÇáÒøóÚúÝóÑóÇäöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ: ÇáúÃóÕóÍøõ ÚöäúÏöí Ãóäú íóÌúÚóáó ÍóíúÖóåóÇ ËóáóÇËóÉó
ÃóíøóÇãò æóÓóÇÚóÉð ÝóÅöäøó ÇáÒøöíóÇÏóÉó áöáÖøóÑõæÑóÉö ÝóÊóÊóÞóÏøóÑõ
ÈöÞóÏúÑö ÇáÖøóÑõæÑóÉö¡ æóÊóÑúÊóÝöÚõ åóÐöåö ÇáÖøóÑõæÑóÉõ ÈöÒöíóÇÏóÉö
ÓóÇÚóÉò ãöäú ÃóíøóÇãö ÇáÏøóãö ÝóáóÇ íõÒóÇÏõ ÃóßúËóÑõ ãöäú Ðóáößó
Ýóíóßõæäõ ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò æóÓóÇÚóÉð¡ æóáóãú íóÚúÊóÈöÑú
ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÔóíúÆðÇ ãöäú åóÐóǺ áöÃóäøó
ßõáøó ÏóæúÑò ãöäú ÇáÏøóãö¡ æóÐóáößó íóæúãóÇäö Ýöí Íõßúãö ÔóíúÁò æóÇÍöÏò
áöÇÊøöÕóÇáö ÈóÚúÖöåö ÈöÇáúÈóÚúÖö ÝóÅöÐóÇ æóÌóÈó ÒöíóÇÏóÉõ ÔóíúÁò ãöäúåõ
íõÒóÇÏõ ßõáøõåõ ÝóíóÌúÚóáõ ÍóíúÖóåóÇ ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú Ãóæøóáö
ßõáøö ÔóåúÑò.
ÝóÅöäú ÑóÃóÊú íóæúãóíúäö ÏóãðÇ æóíóæúãðÇ ØõåúÑðÇ¡ æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ
ÇáÏøóãõ ÝóËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò ãöäú Íöíäö ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÍóíúÖñ¡
æóãóÇ ÞóÈúáóåõ ÇÓúÊöÍóÇÖóÉñ Ýöí Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì -º áöÃóäøóÇ áóæú ÇÚúÊóÈóÑúäóÇ ãöäú Ãóæøóáö ÇáÑøõÄúíóÉö ßóÇäó
ÎóÊúãõ ÃóíøóÇãöåóÇ ÈöÇáØøõåúÑö ÝóáóÇ íóÌöÏõ ÈõÏøðÇ ãöäú Ãóäú íóÒöíÏó Ýöí
ÃóíøóÇãöåóÇ ÍóíúÖóåóÇ æóÅöÐóÇ ÇÚúÊóÈóÑúäóÇ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
Ãóãúßóäó ÌóÚúáõ ÇáËøóáóÇËóÉö ÍóíúÖðÇ áóåóÇ ãöäú ÛóíúÑö ÍóÇÌóÉò Åáóì
ÒöíóÇÏóÉò æóÅöáúÛóÇÁö íóæúãóíú Ïóãò æóíóæúãö ØõåúÑò ÞóÈúáó
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Ãóåúæóäõ ãöäú ÇáÒøöíóÇÏóÉö Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÝóáöåóÐóÇ
íõáúÛóì Ðóáößó æóíóÌúÚóáõ ÍóíúÖóåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö
ËóáóÇËóÉð.
æóßóÇäó ÇáÒøóÚúÝóÑóÇäöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ: ÅäøóãóÇ
íõáúÛóì ãöäú Ãóæøóáö Çáúíóæúãóíúäö ÓóÇÚóÉð ÝóíóÈúÞóì íóæúãóÇäö ÅáøóÇ
ÓóÇÚóÉð Ïóãñ æóíóæúãñ ØõåúÑñ ÝóíóÖõãøõ Åáóíúåö ÓóÇÚóÉð ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÍóÊøóì ÊóÊöãøó ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò æóíõãúßöäõ ÌóÚúáõ
åóÐöåö ÇáËøóáóÇËóÉö ÍóíúÖðÇ áöÃóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁóåõ æóÎóÊúãóåõ ÈöÇáÏøóãö
æóÇáúÅöáúÛóÇÁõ áöÃóÌúáö ÇáÖøóÑõæÑóÉö ÝóÅöÐóÇ ÇÑúÊóÝóÚóÊú ÇáÖøóÑõæÑóÉõ
ÈöÅöáúÛóÇÁö ÓóÇÚóÉò áóÇ íóÌõæÒõ ÅáúÛóÇÁõ ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò ÝóÅöäú
ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ØõåúÑö ÓóÈúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÏóãðÇ æóíóæúãóíúäö
ØõåúÑðÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ßóÐóáößó ÝóäóÞõæáõ: ÅäøóåóÇ áóãú ÊóÌöÏú ÃóíøóÇãóåóÇ
Ýöí ÇáúãóÑøóÉö ÇáúÃõæáóìº áöÃóäøó ÎóÊúãó ÇáËøóáóÇËóÉö ßóÇäó ÈöÇáØøõåúÑö
æóåóßóÐóÇ áóÇ ÊóÌöÏõ Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò áöãóÇ ÈóíøóäøóÇ Ãóäøóåõ
íóÓúÊóÞúÈöáõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇäöí ãöËúáõ ãóÇ ßóÇäó
(3/190)
íóÓúÊóÞúÈöáõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáúÃóæøóáö
íóæúãñ Ïóãñ æóíóæúãóÇäö ØõåúÑñ ÝóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÇáÒøöíóÇÏóÉö Ýöí ãõÏøóÉö
ÍóíúÖöåóÇ ÝóíóÌúÚóáõ ÍóíúÖóåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ãóÇ ÑóÃóÊú ÃóÑúÈóÚóÉð
áöíóßõæäó ÇÈúÊöÏóÇÄõåõ æóÎóÊúãõåõ ÈöÇáÏøóãö¡ æóÇáØøõåúÑõ Ýöí ÎöáóÇáöåö
ÞóÇÕöÑñ Ëõãøó ØõåúÑõåóÇ ÈóÞöíøóÉó ÇáÔøóåúÑö æóÐóáößó ÓöÊøóÉñ
æóÚöÔúÑõæäó¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÇáÒøóÚúÝóÑóÇäöíøö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÅäøóãóÇ íóÒúÏóÇÏõ ÓóÇÚóÉð æóÇÍöÏóÉð ãöäú Çáúíóæúãö
ÇáÑøóÇÈöÚöº áöÃóäøó ÇáÖøóÑõæÑóÉó Èöåö ÊóÑúÊóÝöÚõ ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ¡
æóÇáúãóÓóÇÆöáõ ÇáúãõÎóÑøóÌóÉõ Úóáóì åóÐóÇ ÇáúÃóÕúáö ßóËöíÑóÉñ æóÝöíãóÇ
ÈóíøóäøóÇåõ ßöÝóÇíóÉñ ÝóÅöäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú
Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑöíäó ÝóØóåõÑóÊú ËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ
Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÚóÔóÑóÉñ ãöäú Ãóæøóáö ÇáÏøóãö
æóÇáúãõÓúÊóãöÑøõ ÍóíúÖñ ÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÈöØóÑöíÞö ÇáúÈóÏóáöº áöÃóäøóåóÇ áóãú ÊóÑó Ýöí ÃóíøóÇãöåóÇ ÔóíúÆðÇ.
æóÇáúÅöÈúÏóÇáõ ÈöØóÑöíÞö ÇáúÌóÑøö ãõãúßöäñ ÝóÅöäøóÇ ÅÐóÇ ÃóÈúÏóáúäóÇ
åóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉó íóÈúÞóì ãöäú ÒóãóÇäö ØõåúÑöåóÇ ÚóÔóÑóÉñ ÝóíóÌõÑøõ
ÎóãúÓóÉð ãöäú ÃóíøóÇãö ÇáúÍóíúÖö Åáóì ÈóÇÞöí ÇáØøõåúÑö áöíõÊöãøó
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóáöåóÐóÇ ÃóÈúÏóáó áóåóÇ æóÞóÇáó: ÊóÊúÑõßõ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÔóÑóÉð Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÊóÊúÑõßõ
ÎóãúÓóÉð Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÊóÊúÑõßõ ÚóÔóÑóÉð æóÊõÕóáøöí
ÚöÔúÑöíäó¡ æóßóÐóáößó Åäú ØóåõÑóÊú ÇËúäóíúäö æóËóáóÇËöíäó íóæúãðǺ
áöÃóäøóÇ ÅÐóÇ ÃóÈúÏóáúäóÇ áóåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÚóÔóÑóÉð
íóÈúÞóì ãöäú ÇáØøõåúÑö ËóãóÇäöíóÉñ ÝóíóÌõÑøõ ãöäú ÃóíøóÇãöåóÇ ÇáËøóÇäöí
ÓóÈúÚóÉð Åáóíúåö áöíõÊöãøó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÅöäøóåõ íóÈúÞóì ÈóÚúÏóåõ
ËóáóÇËóÉõ ÃóíøóÇãò¡ æóÐóáößó ÍóíúÖñ ÊóÇãøñ ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ØóåõÑóÊú
ËóáóÇËóÉð æóËóáóÇËöíäó ÝóÇáúÂäó áóÇ íõÈóÏøöáõ áóåóÇ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑöº áöÃóäøóÇ áóæú ÃóÈúÏóáúäóÇ áóåóÇ ÚóÔóÑóÉð íóÈúÞóì ãöäú
ÒóãóÇäö ØõåúÑöåóÇ ÓóÈúÚóÉñ ÝóáóÇ íõãúßöäõ Ãóäú íóÌõÑøó ãöäú ÇáúÍóíúÖö
ÇáËøóÇäöí Åáóíúåö ãóÇ íóÊöãøõ Èöåö ÇáØøõåúÑõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑóº áöÃóäøó
Ðóáößó ËóãóÇäöíóÉñ¡ æóÇáúÈóÇÞöí ÈóÚúÏóåóÇ íóæúãóÇäö æóíóæúãóÇäö áóÇ
íõãúßöäõ Ãóäú íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÝóáöåóÐóÇ áóãú íõÈóÏøöáú áóåóÇ¡
æóáóßöäøóåõ ÞóÇáó: ÊõÕóáøöí Åáóì ãóæúÖöÚö ÍóíúÖöåóÇ ÇáËøóÇäöí æóÇóááøóåõ
ÃóÚúáóãõ ÈöÇáÕøóæóÇÈö.
[ÝóÕúáñ Ýöí ÈóíóÇäö ÇáÊøóÇÑöíÎö áöáúÍóíúÖö]
(ÝóÕúáñ Ýöí ÈóíóÇäö ÇáÊøóÇÑöíÎö) ÇãúÑóÃóÉñ ßóÇäó ÃóíøóÇãõ ÍóíúÖöåóÇ
ÚóÔóÑóÉð æóÃóíøóÇãõ ØõåúÑöåóÇ ÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ
íóæúãó ÇáúÃóÍóÏö áöÃóÑúÈóÚö ÚóÔóÑóÉö áóíúáóÉò ÎóáóÊú ãöäú ÌõãóÇÏóì
ÇáúÃõæáóì ÓóäóÉó ÃóÑúÈóÚò æóÓóÈúÚöíäó æóÃóÑúÈóÚöãöÇÆóÉò Ëõãøó ÌõäøóÊú
æóÈóÞöíóÊú ßóÐóáößó ãõÏøóÉð ØóæöíáóÉð Ëõãøó ÃóÝóÇÞóÊú¡ æóÇáÏøóãõ
ãõÓúÊóãöÑøñ ßóÐóáößó ÝóÌóÇÁó Çáúíóæúãõ æóåõæó íóæúãõ ÇáúÎóãöíÓö
ÇáÓøóÇÈöÚö æóÇáúÚöÔúÑöíäó ãöäú Ðöí ÇáúÞöÚúÏóÉö ÓóäóÉó ÓóÈúÚò æóÓóÈúÚöíäó
æóÃóÑúÈóÚöãöÇÆóÉò Åáóì ÝóÞöíåò ÊóÓúÊóÝúÊöíå ÃóäøóåóÇ ÍóÇÆöÖñ Çáúíóæúãó
Ãóãú ØóÇåöÑñ¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÍóÇÆöÖðÇ ÝóåóÐóÇ Ãóæøóáõ ÍóíúÖöåóÇ Ãóæú
ÂÎöÑõåõ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ØóÇåöÑðÇ ÝóßóÐóáößó ÝóÇáÓøóÈöíáõ áöÐóáößó
ÇáúÝóÞöíåö Ãóäú íóäúÙõÑó ãöäú ÊóÇÑöíÎö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Åáóì íóæúãö
ÇáÓøõÄóÇáö ÝóíóÃúÎõÐó ÇáÓøöäöíäó ÇáúßóæóÇãöáó æóÇáÔøõåõæÑó ÇáúßóæóÇãöáó
æóÇáúÃóíøóÇãó ÇáøóÊöí áóãú ÊóÈúáõÛú ÔóåúÑðÇ ÝóíóÌúÚóáó ÇáÓøöäöíäó
ÔõåõæÑðÇ æóÇáÔøõåõæÑó ÃóíøóÇãðÇ Ëõãøó íóØúÑóÍó ãöäú ÇáúÌõãúáóÉö
ÇáúÚóÏóÏó
(3/191)
ÇáäøóÇÞöÕó ãöäú ÇáÔøõåõæÑö ÝóäóÞõæáõ ãöäú
ÊóÇÑöíÎö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö Åáóì æóÞúÊö ÇáÓøõÄóÇáö ËóáóÇËõ Óöäöíäó
æóÓöÊøóÉõ ÃóÔúåõÑò æóËóáóÇËóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóÇÌúÚóáú ÇáÓøöäöíäó
ÔõåõæÑðÇ ÈöÃóäú ÊóÖúÑöÈó ËóáóÇËóÉð Ýöí ÇËúäóíú ÚóÔóÑó Ýóíóßõæäõ ÓöÊøóÉð
æóËóáóÇËöíäó.
æóÊóÖõãøõ Åáóíúåö ÓöÊøóÉó ÃóÔúåõÑò Ýóíóßõæäõ ÇËúäóíúäö æóÃóÑúÈóÚöíäó
íóÖúÑöÈõ Ðóáößó Ýöí ËóáóÇËöíäó Ýóíóßõæäõ ÃóáúÝðÇ æóãöÇÆóÊóíúäö
æóÓöÊøöíäó íóÖõãøõ Åáóíúåö ËóáóÇËóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ýóíóßõæäõ ÃóáúÝðÇ
æóãöÇÆóÊóíúäö æóËóáóÇËóÉð æóÓóÈúÚöíäó ÅáøóÇ Ãóäøó Ýöí ÇáúÃóÔúåõÑö
ßóæóÇãöáó æóäóæóÇÞöÕó ÝóÇÌúÚóáú ÇáäøöÕúÝó ßóæóÇãöáó æóÇáäøöÕúÝó
äóæóÇÞöÕó¡ æóÇØúÑóÍú ÈöÚóÏóÏö äöÕúÝö ÇáÔøõåõæÑö ãöäú ÇáúÌõãúáóÉö¡
æóÐóáößó ÃóÍóÏñ æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ íóÈúÞóì ÃóáúÝñ æóãöÇÆóÊóÇäö
æóÇËúäóÇäö æóÎóãúÓõæäó Ëõãøó ÇõäúÙõÑú Åáóì ãóÇáóåõ ËõáõËñ ÕóÍöíÍñ
æóÚõÔúÑñ ÕóÍöíÍñ ÝóÇØúÑóÍúåõº áöÃóäøó ÏóæúÑóåóÇ Ýöí ßõáøö ËóáóÇËöíäó
ÚóÔóÑóÉñ ÍóíúÖñ æóÚöÔúÑõæäó ØõåúÑñ ÝóÃóáúÝñ æóãöÆóÊóÇäö æóËóáóÇËõæäó
ÊõØúÑóÍõ ãöäú åóÐöåö ÇáúÌõãúáóÉö íóÈúÞóì ÇËúäóÇäö æóÚöÔúÑõæäó¡ æóáóíúÓó
áóåõ ËõáõËñ ÕóÍöíÍñ æóáóÇ ÚõÔúÑñ ÕóÍöíÍñ ÝóÚóÑóÝúÊ Ãóäøó ÚóÔóÑóÉð ãöäú
Ãóæøóáö åóÐóÇ ÇáúÈóÇÞöí ÍóíúÖõåóÇ æóÇËúäóíú ÚóÔóÑó ØõåúÑõåóÇ ÝóíõÞóÇáõ
áóåóÇ: ÞóÏú ÈóÞöíó ãöäú ãõÏøóÉö ØõåúÑöß ËóãóÇäöíóÉñ ÝóÊõÕóáøöí
ËóãóÇäöíóÉð ÅáøóÇ Ãóäøóåõ íóÈúÞóì Ýöíåö ÔõÈúåóÉñ¡ æóåõæó Ãóäøóåõ ãöäú
ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäøó ÚóÏóÏó ÇáúßóæóÇãöáö ãöäú ÇáÔøõåõæÑö ßóÇäó ÃóÞóáøó
æóÚóÏóÏó ÇáäøóæóÇÞöÕö ßóÇäó ÃóßúËóÑó¡ ÝóÅöäú ÃóÑóÏúÊ ÅÒóÇáóÉó åóÐöåö
ÇáÔøõÈúåóÉö ÝóÇÍúÓöÈúåõ ÈöÇáúÃóÓóÇÈöíÚöº áöÃóäøó ßõáøó ÃõÓúÈõæÚò
ÓóÈúÚóÉõ ÃóíøóÇãò ãöäú ÛóíúÑö ÒöíóÇÏóÉò¡ ÝóÅöäú æóÇÝóÞó ÇáúÚóÏóÏõ
ÈöÇáúÃóÓóÇÈöíÚö ãóÇ ßóÇäó ãóÚóß ÚóáöãúÊ Ãóäøó ÇáäøóæóÇÞöÕó
æóÇáúßóæóÇãöáó ßóÇäóÇ ÓóæóÇÁð¡ ÝóÅöäú ÝóÖóáó íóæúãñ ÚóáöãúÊ Ãóäøó
ÇáäøóæóÇÞöÕó ßóÇäó ÃóßúËóÑó ÈöÔóåúÑò¡ æóÅöäú ÇäúÊóÞóÕó íóæúãñ ÚóáöãúÊ
Ãóäøó ÇáúßóæóÇãöáó ÃóßúËóÑõ ÈöÔóåúÑò ÝóÇäúÙõÑú Åáóì ãóÇ áóåõ ÓõÈõÚñ
ÕóÍöíÍñ ÝóÇØúÑóÍúåõ ãöäú ÃóÕúáö ÇáúÍöÓóÇÈö æóáöÃóáúÝò æóãöÇÆóÉò
æóÊöÓúÚöíäó ÓõÈõÚñ ÕóÍöíÍñ íóÈúÞóì ÇËúäóÇäö æóÓöÊøõæäó æóáöÓöÊøóÉò
æóÎóãúÓöíäó ÓõÈõÚñ ÕóÍöíÍñ ÝóÇØúÑóÍúåõ ãöäú ÇáúÈóÇÞöí ÈóÞöíó ãóÚóß
ÓöÊøóÉñ ÝóÇÈúÊöÏóÇÁõ ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ßóÇäó íóæúãó ÇáúÃóÍóÏö æóãöäúåõ
Åáóì æóÞúÊö ÇáÓøõÄóÇáö ÎóãúÓóÉõ ÃóíøóÇãòº áöÃóäøóåóÇ ÓóÃóáóÊú íóæúãó
ÇáúÎóãöíÓö æóÞóÏú ÝóÖóáó íóæúãñ ÝóÚóáöãúÊ Ãóäøó ÇáäøóæóÇÞöÕó ßóÇäó
ÃóßúËóÑó ÈöÔóåúÑò ÝóÇØúÑóÍú ãöäú ÇáúÈóÇÞöí ãóÚóß¡ æóÐóáößó ÇËúäóÇäö
æóÚöÔúÑõæäó æóÇÍöÏðÇ ÈóÞöíó ÃóÍóÏñ æóÚöÔúÑõæäó ÍóíúÖõåóÇ ãöäú Ðóáößó
ÚóÔóÑóÉñ¡ æóØõåúÑõåóÇ ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó ÝóíõÞóÇáõ áóåóÇ: åóÐóÇ íóæúãõ
ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó ãöäú ØõåúÑöß ÝóÕóáøöí ÊöÓúÚóÉó ÃóíøóÇãò ÊóãóÇãó
ØõåúÑöß Ëõãøó ÇõÊúÑõßöí ÚóÔóÑóÉð æóÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó æóãóÇ ßóÇäó ãöäú
åóÐóÇ ÇáúÌöäúÓö ÊõÎúÑöÌõåõ Úóáóì åóÐóÇ ÇáúæóÌúåö æóÇóááøóåõ ÓõÈúÍóÇäóåõ
æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ.
[ÇãúÑóÃóÉ ÌóÇÁóÊú Åáóì ÝóÞöíåö ÝóÃóÎúÈóÑóÊúåõ Úóäú ØõåúÑ ÎóãúÓóÉ ÚóÔúÑ
íóæúãðÇ æóáóÇ ÊÍÝÙ ÔóíúÆðÇ Óöæóì Ðóáößó]
(ÝóÕúáñ) : ÇãúÑóÃóÉñ ÌóÇÁóÊú Åáóì ÝóÞöíåò ÝóÃóÎúÈóÑóÊúåõ Úóäú ØõåúÑö
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ æóáóÇ ÊóÍúÝóÙõ ÔóíúÆðÇ Óöæóì Ðóáößó ÝóåóÐóÇ áóÇ
íóßúÝöíåóÇ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö æóáóÇ ÇáöÇÓúÊöÆúäóÇÝõ áöÊóæóåøõãö
ÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉö ÞóÈúáóåóÇ Ãóæú ÈóÚúÏóåóÇ ÝóíõÞóÇáõ áóåóÇ ÊóÐóßøóÑöí¡
ÝóÅöäú áóãú ÊóÊóÐóßøóÑú ÔóíúÆðÇ ÝóÍõßúãõåóÇ Íõßúãõ ÇáÖøóÇáøóÉö Úóáóì ãóÇ
íóÃúÊöí ÈóíóÇäõåõ Ýöí ÈóÇÈöåö¡ ÝóÅöäú ÃóÎúÈóÑóÊúåõ Úóäú ØõåúÑò ÕóÍöíÍò
æóÏóãò ÕóÍöíÍò æóáóÇ ÊóÍúÝóÙõ ÔóíúÆðÇ ÂÎóÑó ÝóåóÐóÇ ÃóíúÖðÇ áóÇ
íóßúÝöíåóÇ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö áöÊóæóåøõãö
(3/192)
ÇáöÇÓúÊöÍóÇÖóÉö ÞóÈúáóåóÇ Ãóæú ÈóÚúÏóåóÇ¡
ÝóÅöäú ÞóÇáóÊú: ÃóÚúáóãõ Ãóäøóì áóãú Ãóßõäú ãõÓúÊóÍóÇÖóÉð ÝóÚóáóì Þóæúáö
ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóßúÝöíåóÇ áöäóÕúÈö
ÇáúÚóÇÏóÉöº áöÃóäøóåõ íóÑóì ÇäúÊöÞóÇáó ÇáúÚóÇÏóÉö ÈöÇáúãóÑøóÉö
ÇáúæóÇÍöÏóÉö¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ
Çááøóåõ áóÇ íóßúÝöíåóÇ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉöº áöÃóäøó ÚöäúÏóåõãóÇ áóÇ
ÊóäúÊóÞöáõ ÇáúÚóÇÏóÉõ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö¡ ÝóÅöäú ÃóÎúÈóÑóÊú Úóäú
Ïóãóíúäö ÕóÍöíÍóíúäö æóØõåúÑóíúäö ÕóÍöíÍóíúäö ãõÊøóÝöÞóíúäö¡ æóÚóáöãóÊú
ÃóäøóåóÇ áóãú Êóßõäú ãõÓúÊóÍóÇÖóÉð ÞóÈúáóåõãóÇ æóáóÇ ÈóÚúÏóåõãóÇ ÝóåóÐóÇ
íóßúÝöíåóÇ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö¡ æóáóÇ íóßúÝöíåóÇ áöáöÇÓúÊöÆúäóÇÝöº
áöÃóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó ÊóäúÊóÞöáõ ÈöÑõÄúíóÉö ÇáúãõÎóÇáöÝö ãóÑøóÊóíúäö
æóáóßöäú áóÇ íóßúÝöíåóÇ áöáöÇÓúÊöÆúäóÇÝö áöÊóæóåøõãö ÇáØøõåúÑö
ÇáØøóæöíáö ÞóÈúáóåõãóÇ Ãóæú ÈóÚúÏóåõãóÇ¡ ÝóÅöäú ÃóÎúÈóÑóÊú Úóäú Ïóãóíúäö
ÕóÍöíÍóíúäö ãõÎúÊóáöÝóíúäö Ýöí ÇáúÚóÏóÏö æóÚóäú ØõåúÑóíúäö ÕóÍöíÍóíúäö
ãõÎúÊóáöÝóíúäö Ýöí ÇáúÚóÏóÏö ÝóÚóáóì Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ ÈöÃóÞóáøö
ÇáúãóÑøóÊóíúäö åóÐóÇ íóßúÝöíåóÇ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö¡ æóáóßöäú áóÇ
íóßúÝöíåóÇ áöáöÇÓúÊöÆúäóÇÝö áöÊóæóåøõãö ÇáØøõåúÑö ÇáØøóæöíáö æóÚóáóì
Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ ÈöÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö åóÐóÇ áóÇ íóßúÝöíåóÇ
áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö ÝóÅöäú ÃóÎúÈóÑóÊú Úóäú ËóáóÇËóÉö ÃóØúåóÇÑò æóÏöãóÇÁò
ãõÎúÊóáöÝóÉò ÝóÅöäú áóãú ÊóÚúáóãú ÃóäøóåóÇ åóáú ßóÇäóÊú ãõÓúÊóÍóÇÖóÉñ
ÞóÈúáóåóÇ Ãóæú ÈóÚúÏóåóÇ ÝóåóÐóÇ áóÇ íóßúÝöíåóÇ áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö
Úóáóì Þóæúáö ãóäú íóÞõæáõ ÈöÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏöº áöÃóäøó ÇáúÎóÇáöÕó
ãöäú åóÐöåö ÇáËøóáóÇËóÉö ÏóãóÇäö æóØõåúÑóÇäö¡ æóÅöäú ÚóáöãóÊú ÃóäøóåóÇ
áóãú Êóßõäú ãõÓúÊóÍóÇÖóÉð ÞóÈúáóåóÇ æóáóÇ ÈóÚúÏóåóÇ ÝóåóÐóÇ íóßúÝöíåóÇ
áöäóÕúÈö ÇáúÚóÇÏóÉö ÈöÇáúÈöäóÇÁö Úóáóì ÃóæúÓóØö ÇáúÃóÚúÏóÇÏö. æóáóÇ
íóßúÝöíåóÇ áöáöÇÓúÊöÆúäóÇÝö áöÊóæóåøõãö ÇáØøõåúÑö ÇáØøóæöíáö æóÚóáóì
åóÐóÇ ÇáúÞöíóÇÓö íóÎúÑõÌõ ãóÇ ßóÇäó ãöäú åóÐóÇ ÇáúæóÌúåö æóÇóááøóåõ
ÃóÚúáóãõ
[ÈóÇÈõ ÇáúÅöÖúáóÇáö Ýöí ÇáúÍóíúÖ]
. (ÈóÇÈõ ÇáúÅöÖúáóÇáö) (ÞóÇáó) : æóÅöÐóÇ ßóÇäóÊú ÇãúÑóÃóÉñ ÊóÍöíÖõ Ýöí
ßõáøö ÔóåúÑò ÍóíúÖóÉð ÝóÇÓúÊõÍöíÖóÊú æóØóÈøóÞóÊú Èóíúäó ÇáúÝóÑöíÞóíúäö
æóäóÓöíóÊú ÚóÏóÏó ÃóíøóÇãöåóÇ æóãóæúÖöÚóåóÇ ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÈúäöí Úóáóì
ÃóßúÈóÑö ÑóÃúíöåóǺ áöÃóäøó ÇáØøóåóÇÑóÉó ÔóÑúØñ áöÕöÍøóÉö ÇáÕøóáóÇÉö
ßóÇÓúÊöÞúÈóÇáö ÇáúÞöÈúáóÉö ÝóßóãóÇ Ãóäøó ÚöäúÏó ÇÔúÊöÈóÇåö ÃóãúÑö
ÇáúÞöÈúáóÉö ÚóáóíúåóÇ ÊóÊóÍóÑøóì ÝóßóÐóÇ ÇÔúÊöÈóÇåõ ÍóÇáöåóÇ Ýöí
ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö ÚóáóíúåóÇ ÊóÊóÍóÑøóì Ýóßõáøõ ÒóãóÇäò íóßõæäõ
ÃóßúÈóÑõ ÑóÃúíöåóÇ ÃóäøóåóÇ ÍóÇÆöÖñ Ýöíåö ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó æóßõáøõ
ÒóãóÇäò ÃóßúËóÑõ ÑóÃúíöåóÇ Úóáóì ÃóäøóåóÇ Ýöíåö ØóÇåöÑóÉñ ÊõÕóáøöí Ýöíåö
ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö æóßõáøõ ÒóãóÇäò áóãú
íóÓúÊóÞöÑøó ÑóÃúíõåóÇ Ýöíåö Úóáóì ÔóíúÁò Èóáú ÊóÑóÏøóÏó Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö æóÇáÏøõÎõæáö Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÕóáøöí Ýöíåö
ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö¡ æóßõáøõ ÒóãóÇäò áóãú
íóÓúÊóÞöÑøó ÑóÃúíõåóÇ Úóáóì ÔóíúÁò Èóáú ÊóÑóÏøóÏó ÑóÃúíõåóÇ Ýöíåö Èóíúäó
ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö Úóäú ÇáúÍóíúÖö ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÕóáøöí
Ýöíåö ÈöÇáúÛõÓúáö áößõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö¡ æóÇáúÞöíóÇÓõ ÝöíãóÇ ÅÐóÇ
áóãú íóßõäú áóåóÇ ÑóÃúíñ Ãóäú ÊóÛúÊóÓöáó Ýöí ßõáøö ÓóÇÚóÉòº áöÃóäøóåõ
ãóÇ ãöäú ÓóÇÚóÉò ÅáøóÇ æóíõÊóæóåøóãõ Ãóäøóåõ æóÞúÊõ ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú
(3/193)
ÇáúÍóíúÖö¡ æóáóßöäú áóæú ÃóÎóÐúäóÇ
ÈöåóÐóÇ ßóÇäó Ýöíåö ÍóÑóÌñ Èóíøöäñ ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ ÊóÊóÝóÑøóÛõ Úóäú
ÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áöÔõÛúáò ÂÎóÑó Ïöíäöíøò Ãóæú Ïõäúíóæöíøò ÝóÃóãóÑúäóÇåóÇ
ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò áöåóÐóÇ æóßóÇäó ÃóÈõæ Úóáöíøò
ÇáÏøóÞøóÇÞõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ: åóÐóÇ ÞöíóÇÓñ
ÃóíúÖðÇ¡ æóÇáöÇÓúÊöÍúÓóÇäõ ÃóäøóåóÇ ÊóÛúÊóÓöáõ áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò¡
æóÒóÚóãó Ãóäøó åóÐóÇ åõæó Þóæúáõ ãõÍóãøóÏò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
-º áöÃóäøó Ýöí ÃóãúÑöäóÇ ÅíøóÇåóÇ ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò ãöäú
ÇáúÍóÑóÌö ãóÇ áóÇ íóÎúÝóì ÝóßóãóÇ Ãóäøó Ýöí ÇáúãõÓúÊóÍóÇÖóÉö ÇáøóÊöí
ÊóÚúÑöÝõ ÃóíøóÇãóåóÇ íõÞóÇãõ ÇáúæóÞúÊõ ãóÞóÇãó ÇáÕøóáóÇÉö ÍóÊøóì
íóßúÝöíóåóÇ Ýöí ßõáøö æóÞúÊò æõÖõæÁñ æóÇÍöÏñ ÝóßóÐóáößó Ýöí
ÇáöÇÛúÊöÓóÇáö¡ æóáóßöäøó ÇáúÃóÕóÍøó ãóÇ ÐõßöÑó Ýöí ÇáúßöÊóÇÈö ÃóäøóåóÇ
ÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉòº áöÃóäøó ÇÚúÊöÈóÇÑó ÇáúÍóÑóÌö ÝöíãóÇ áóÇ
äóÕøó Ýöíåö ÈöÎöáóÇÝöåö¡ æóÇáúÃóËóÑõ ÌóÇÁó åõäóÇ ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö
ÕóáóÇÉò.
ÝóÅöäøó «ÍóãúäóÉó ÈöäúÊó ÌóÍúÔò - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÚóäúåóÇ -
áóãøóÇ ÇõÓúÊõÍöíÖóÊú ÓóÈúÚó Óöäöíäó ÃóãóÑóåóÇ ÑóÓõæáõ Çááøóåö - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - Ãóäú ÊóÛúÊóÓöáó áößõáøö ÕóáóÇÉò» ¡ ÝóÅöäú
ßóÇäóÊú Ýöíåö ÞóÏú äóÓöíóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ Ýóåõæó äóÕøñ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú
ÊóÍúÝóÙõ ÃóíøóÇãóåóÇ ÝóáóãøóÇ ÃóãóÑúäóÇ ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò
ãóäú ÍóÝöÙóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ Ýóáöãóäú äóÓöíóÊú Ãóæúáóì¡ æóÈöåö ÃóãóÑó
ÍóãúäóÉó ÈöäúÊó ÌóÍúÔò æóßóÇäóÊú ÊóÍúÊó ÚóÈúÏö ÇáÑøóÍúãóäö Èúäö ÚóæúÝò -
ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - æóÈöåö ÃóãóÑó ÓóáóãóÉó ÈöäúÊó Óõåóíúáò
æóßóÇäóÊú ÊóÍúÊó ÃóÈöí ÍõÐóíúÝóÉó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ -
ÝóÔóÞøó ÚóáóíúåóÇ Ðóáößó ÝóÃóãóÑóåóÇ Ãóäú ÊõÄóÎøöÑó ÇáÕøóáóÇÉó Åáóì
ÂÎöÑö ÇáúæóÞúÊö Ëõãøó ÊõÕóáøöíó ÇáÙøõåúÑó Ýöí ÂÎöÑö ÇáúæóÞúÊö
æóÇáúÚóÕúÑó Ýöí Ãóæøóáö ÇáúæóÞúÊö ÈöÛõÓúáò æóÇÍöÏò Ëõãøó ÊõÄóÎøöÑó
ÇáúãóÛúÑöÈó Åáóì ÂÎöÑö ÇáúæóÞúÊö ÝóÊóÛúÊóÓöáó æóÊõÕóáøöíó ÇáúãóÛúÑöÈó
Ýöí ÂÎöÑö ÇáúæóÞúÊö æóÇáúÚöÔóÇÁó Ýöí Ãóæøóáö ÇáúæóÞúÊö ÈöÛõÓúáò æóÇÍöÏò
Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáó áöáúÝóÌúÑö¡ æóÈöåö ÃóÎóÐó ÅÈúÑóÇåöíãõ ÇáäøóÎóÚöíøõ -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóÊóÃúæöíáõåõ ÚöäúÏóäóÇ ÃóäøóåóÇ ÊóÐóßøóÑóÊú
Ãóäøó ÎõÑõæÌóåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö ßóÇäó íóßõæäõ Ýöí ÂÎöÑö åóÐöåö
ÇáúÃóæúÞóÇÊö.
æóÞóÇáó ÓóÚöíÏõ Èúäõ ÌõÈóíúÑò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -: ÑõÝöÚó
ÝóÊúæóì Åáóì ÇÈúäö ÚóÈøóÇÓò - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåõãóÇ - ÈóÚúÏó ãóÇ
ßõÝøó ÈóÕóÑõåõ ÝóÏóÝóÚóåõ Åáóíøó ÝóÞóÑóÃúÊõåõ Úóáóíúåö ÝóÅöÐóÇ Ýöíåö
Åäøöí ÇãúÑóÃóÉñ ãöäú ÇáúãõÓúáöãöíäó ÇõÈúÊõáöíÊõ ÈöÇáÏøóãö æóÞóÏú
ÓóÃóáúÊõ ÚóáöíøðÇ - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - ÝóÃóãóÑóäöí Ãóäú
ÃóÛúÊóÓöáó áößõáøö ÕóáóÇÉò ÝóÞóÇáó: æóÃóäóÇ ÃóÑóì áóåóÇ ãöËúáó ãóÇ ÑóÃóì
Úóáöíøñ - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - ÝóáöåóÐöåö ÇáúÂËóÇÑö
ÃóãóÑúäóÇåóÇ ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò¡ æóßóÇäó ÃóÈõæ Óóåúáò -
ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - íóÞõæáõ: ÊóÛúÊóÓöáõ Ýöí æóÞúÊò
æóÊõÕóáøöí Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ Ýöí ÇáúæóÞúÊö ÇáËøóÇäöí áöÃóÏóÇÁö ÕóáóÇÉö
ÇáúæóÞúÊö¡ æóÊõÚöíÏõ ãóÇ ÕóáøóÊú ÞóÈúáó åóÐóÇ ÇáúæóÞúÊö áöÊóÊóíóÞøóäó
ÃóÏóÇÁö ÃóÍóÏöåöãóÇ ÈöÕöÝóÉö ÇáØøóåóÇÑóÉöº áöÃóäøó ÇáöÇÍúÊöíóÇØó Ýöí
ÈóÇÈö ÇáúÚöÈóÇÏóÇÊö æóÇÌöÈñ æóÅöäøóãóÇ ÊõÕóáøöí ÇáúãóßúÊõæÈóÇÊö
æóÇáÓøõäóäó ÇáúãóÔúåõæÑóÉóº áöÃóäøóåóÇ ÊóÈóÚñ áöáúãóßúÊõæÈóÇÊö ÔõÑöÚóÊú
áöÌóÈúÑö ÇáäøõÞúÕóÇäö ÇáúãõÊóãóßøöäö ÝöíåóÇ æóßóÐóáößó ÊõÕóáøöí
ÇáúæöÊúÑóº áöÃóäøóåóÇ æóÇÌöÈóÉñ Ãóæú ÓõäøóÉñ ãõÄóßøóÏóÉñ¡ æóáóÇ ÊõÕóáøöí
ÔóíúÆðÇ ãöäú ÇáÊøóØóæøõÚóÇÊö Óöæóì åóÐóǺ áöÃóäøó ÃóÏóÇÁó ÇáÊøóØóæøõÚö
Ýöí ÍóÇáóÉö ÇáØøõåúÑö ãõÈóÇÍñ¡ æóÝöí ÍóÇáóÉö ÇáúÍóíúÖö ÍóÑóÇãñ
(3/194)
æóãóÇ ÊóÑóÏøóÏó Èóíúäó ÇáúãõÈóÇÍö
æóÇáúÈöÏúÚóÉö áóÇ íõÄúÊóì Èöåö ÝóÅöäøó ÇáÊøóÍóÑøõÒó Úóäú ÇáúÈöÏúÚóÉö
æóÇÌöÈñ¡ æóÝöíãóÇ ÊõÕóáøöí ÊóÞúÑóÃõ Ýöí ßõáøö ÑóßúÚóÉò ÂíóÉð æóÇÍöÏóÉð
ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóËóáóÇËó ÂíóÇÊò
ÚöäúÏóåõãóÇ ÞóÏúÑó ãóÇ íóÊöãøõ Èöåö ÝóÑúÖõ ÇáúÞöÑóÇÁóÉö æóãöäú
ãóÔóÇíöÎöäóÇ ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ãóäú íóÞõæáõ: ÊóÞúÑóÃõ
ÇáúÝóÇÊöÍóÉó Ýöí ÇáúÃõæáóíóíúäö ãöäú ÇáúãóßúÊõæÈóÉö¡ æóÝöí ÇáÓøõäóäö Ýöí
ßõáøö ÑóßúÚóÉòº áöÃóäøó ÇáúÝóÇÊöÍóÉó ÊóÚóíøóäóÊú æóÇÌöÈóÉð Ýöí ÍóÞøö
ÇáúÚóãóáö ÝóáóÇ ÊóÊúÑõßõ ÞöÑóÇÁóÊóåóÇ¡ æóáóÇ ÊóÞúÑóÃõ ÇáÓøõæÑóÉó ãóÚóåóÇ
ßóãóÇ áóÇ ÊóÞúÑóÃõ ÎóÇÑöÌó ÇáÕøóáóÇÉö ÂíóÉð ÊóÇãøóÉð ãöäú ÇáúÞõÑúÂäöº
áöÃóäøó ãóÇ ÊóÑóÏøóÏó Èóíúäó ÇáÓøõäøóÉö æóÇáúÈöÏúÚóÉö áóÇ íõÄúÊóì Èöåö¡
æóßóÐóáößó áóÇ ÊóãóÓøõ ÇáúãõÕúÍóÝó æóáóÇ ÊóÏúÎõáõ ÇáúãóÓúÌöÏóº
áöÃóäøóåóÇ Ýöí ßõáøö æóÞúÊò Úóáóì ÇÍúÊöãóÇáö ÃóäøóåóÇ ÍóÇÆöÖñ¡ æóáóíúÓó
áöáúÍóÇÆöÖö ãóÓøõ ÇáúãõÕúÍóÝö æóáóÇ ÏõÎõæáõ ÇáúãóÓúÌöÏö æóáóÇ ÞöÑóÇÁóÉõ
ÂíóÉò ÊóÇãøóÉò ãöäú ÇáúÞõÑúÂäö¡ ÝóÅöäú ÓóãöÚóÊú ÓóÌúÏóÉð ÝóÓóÌóÏóÊú
ßóãóÇ ÓóãöÚóÊú ÓóÞóØóÊú ÚóäúåóǺ áöÃóäøóåóÇ Åäú ßóÇäóÊú ØóÇåöÑóÉð ÝóÞóÏú
ÃóÏøóÊú ãóÇ áóÒöãóåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÍóÇÆöÖðÇ ÝóáóÇ ÊóÌöÈõ ÇáÓøóÌúÏóÉõ
Úóáóì ÇáúÍóÇÆöÖö ÈöÇáÓøóãóÇÚö¡ æóÅöäú ÓóÌóÏóÊú ÈóÚúÏó Ðóáößó íóáúÒóãõåóÇ
Ãóäú ÊõÚöíÏóåóÇ ÈóÚúÏó ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò áöÌóæóÇÒö Ãóäøó ÓóãóÇÚóåóÇ
ßóÇäó Ýöí ÍóÇáóÉö ÇáØøõåúÑö ÝóáóÒöãóÊúåóÇ ÇáÓøóÌúÏóÉõ Ëõãøó ÃóÏøóÊú Ýöí
ÍóÇáóÉö ÇáúÍóíúÖö ÝóáóÇ ÊóÓúÞõØõ ÚóäúåóÇ ÝóÅöÐóÇ ÃóÚóÇÏóÊú ÈóÚúÏó
ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò ÊóíóÞøóäóÊú Ãóäøó ÅÍúÏóÇåõãóÇ ßóÇäóÊú Ýöí ÍóÇáóÉö
ÇáØøõåúÑö¡ æóÅöäú ÍóÌøóÊú ÝóáóÇ ÊóÃúÊöí ÈöØóæóÇÝö ÇáÊøóÍöíøóÉö ÃóÕúáðǺ
áöÃóäøóåõ ÓõäøóÉñ æóãóÇ ÊóÑóÏøóÏó Èóíúäó ÇáÓøõäøóÉö æóÇáúÈöÏúÚóÉö áóÇ
íõÄúÊóì Èöåö ÝóÃóãøóÇ ØóæóÇÝõ ÇáÒøöíóÇÑóÉö ÝóÑõßúäõ ÇáúÍóÌøö áóÇ ÈõÏøó
Ãóäú ÊóÃúÊöíó Èöåö Ëõãøó ÊõÚöíÏóåõ ÈóÚúÏó ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò
áöÊóÊóíóÞøóäøó Ãóäøó ÃóÍóÏóåõãóÇ ÍóÕóáó Ýöí ÍóÇáóÉö ÇáØøõåúÑö
ÝóÊóÊóÍóáøóáõ Èöåö ÈöíóÞöíäò æóÊóÃúÊöí ÈöØóæóÇÝö ÇáÕøóÏúÑö Ëõãøó áóÇ
ÊõÚöíÏõåõº áöÃóäøó ØóæóÇÝó ÇáÕøóÏúÑö æóÇÌöÈñ Úóáóì ÇáØøóÇåöÑö Ïõæäó
ÇáúÍóÇÆöÖö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÍóÇÆöÖðÇ ÝóáóíúÓó ÚóáóíúåóÇ Ðóáößó¡ æóÅöäú
ßóÇäóÊú ØóÇåöÑóÉð ÝóÞóÏú ÃóÊóÊú Èöåö æóáóÇ íóØóÄõåóÇ ÒóæúÌõåóǺ áöÃóäøó
ÇáúæóØúÁó áóÇ ÊóÊóÍóÞøóÞõ Ýöíåö ÇáÖøóÑõæÑóÉõ æóáóßöäøóåõ ÇÞúÊöÖóÇÁñ
áöáÔøóåúæóÉö¡ æóåõæó ÍóÑóÇãñ Ýöí ÍóÇáóÉö ÇáúÍóíúÖö.
æóÞóÏú ÞóÇáó ÈóÚúÖõ ãóÔóÇíöÎöäóÇ ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì áöáÒøóæúÌö
Ãóäú íóÊóÍóÑøóì æóíóØóÃóåóÇ ÈöÇáÊøóÍóÑøöíº áöÃóäøóåõ ÍóÞøõåõ Ýöí ÍóÇáóÉö
ÇáØøõåúÑö¡ æóÒóãóÇäõ ÇáØøõåúÑö ÃóßúËóÑõ ãöäú ÒóãóÇäö ÇáúÍóíúÖö¡ æóÚöäúÏó
ÛóáóÈóÉö ÇáúÍóáóÇáö íóÌõæÒõ ÇáÊøóÍóÑøöí ßóÇáúãóÓóÇáöíÎö ÅÐóÇ
ÇÎúÊóáóØóÊú¡ æóÇáúÍóáóÇáõ ÛóÇáöÈñ Úóáóì ÇáúãóíúÊóÉö æóáóßöäøó åóÐóÇ
ÛóíúÑõ ÕóÍöíÍò ÝóÅöäøó ÇáÊøóÍóÑøöíó Ýöí ÈóÇÈö ÇáúÝõÑõæÌö áóÇ íóÌõæÒõ
äóÕøó Úóáóíúåö Ýöí ßöÊóÇÈö ÇáÊøóÍóÑøöí Ýöí ÇáúÌóæóÇÑöí¡ æóÅöäøóãóÇ
ÇáÊøóÍóÑøöí ÝöíãóÇ íóÍöáøõ ÊóäóÇæõáõåõ ÈöÇáúÅöÐúäö Ïõæäó Çáúãöáúßö¡
æóáóÇ ÊõÝúØöÑõ Ýöí ÔóíúÁò ãöäú ÔóåúÑö ÑóãóÖóÇäó Ëõãøó ÈóÚúÏó ãõÖöíøö
ÔóåúÑö ÑóãóÖóÇäó íóáúÒóãõåóÇ ÞóÖóÇÁõ ÃóíøóÇãö ÇáúÍóíúÖö æóÃóßúËóÑõ ãóÇ
ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò ÓóæóÇÁñ ßóÇäó ÇáÔøóåúÑõ
ßóÇãöáðÇ Ãóæú äóÇÞöÕðǺ áöÃóäøó ÈóÇÞöíó ÇáÔøóåúÑö ÈóÚúÏó ÃóíøóÇãö
ÇáúÍóíúÖö ØõåúÑñ.
ÝóÅöäú ÇäúÊóÞóÕó ÇáÔøóåúÑõ ÝóÙõåõæÑõ Ðóáößó ÇáäøõÞúÕóÇäö Ýöí ÇáØøõåúÑö
áóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö Ëõãøó ÇáúãóÓúÃóáóÉõ Úóáóì ËóáóÇËóÉö ÃóæúÌõåò ÅãøóÇ
Ãóäú ÊóÚúáóãó Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇááøóíúáö Ãóæú
ÊóÚúáóãó Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇáäøóåóÇÑö Ãóæú áóÇ
ÊóÊóÐóßøóÑõ
(3/195)
ÔóíúÆðÇ ãöäú Ðóáößó¡ ÝóÅöäú ÚóáöãóÊú Ãóäú
ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇááøóíúáö ÝóÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ
ÚöÔúÑöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøó ÃóßúËóÑó ãóÇ ÝóÓóÏó ÕóæúãõåóÇ Ýöíåö Ýöí
ÇáÔøóåúÑö ÚóÔóÑóÉñ¡ æóÑõÈøóãóÇ æóÇÝóÞó ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÍóíúÖöåóÇ ÇÈúÊöÏóÇÁó
ÇáúÞóÖóÇÁö ÝóáóÇ íõÌúÒöíåóÇ ÕóæúãõåóÇ Ýöí ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò Ëõãøó
íõÌúÒöíåóÇ Ýöí ÚóÔóÑóÉò ÃõÎúÑóì ÝóÅöÐóÇ ÕóÇãóÊú ÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ
ÎóÑóÌóÊú ãöãøóÇ ÚóáóíúåóÇ ãöäú ÇáúÞóÖóÇÁö ÈöíóÞöíäò¡ æóÅöäú ÚóáöãóÊú
Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇáäøóåóÇÑö ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú
ÊóÕõæãó ÇËúäóíúäö æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÇÍúÊöíóÇØðǺ áöÃóäøó ÃóßúËóÑó ãóÇ
ÝóÓóÏó ÕóæúãõåóÇ Ýöíåö Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóÅöäøó
ÇÈúÊöÏóÇÁó ÇáúÍóíúÖö ÅÐóÇ ßóÇäó ãöäú ÚöäúÏö ØõáõæÚö ÇáÔøóãúÓö ÝóÊóãóÇãõ
ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò Ýöí ãöËúáö åóÐóÇ ÇáúæóÞúÊö ãöäú Çáúíóæúãö ÇáúÍóÇÏöíó
ÚóÔóÑó ÝóíóÝúÓõÏõ ÕóæúãõåóÇ Ýöíåö Ëõãøó ÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ ÖöÚúÝö Ðóáößó
áöÌóæóÇÒö Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÇáúÞóÖóÇÁö æóÇÝóÞó Ãóæøóáó íóæúãò ãöäú
ÍóíúÖöåóÇ ÝóáóÇ íõÌúÒöíåóÇ ÇáÕøóæúãõ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ëõãøó íõÌúÒöíåóÇ
Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó ÃõÎúÑóì¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú áóÇ ÊóÏúÑöí Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó
ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇááøóíúáö Ãóæú ÈöÇáäøóåóÇÑö ÝóÃóßúËóÑõ
ãóÔóÇíöÎöäóÇ ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì íóÞõæáõæäó íóáúÒóãõåóÇ ÞóÖóÇÁõ
ÚöÔúÑöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøó ÇáúÍóíúÖó áóÇ íóßõæäõ ÃóßúËóÑó ãöäú ÚóÔóÑóÉò.
æóßóÇäó ÇáúÝóÞöíåõ ÃóÈõæ ÌóÚúÝóÑò - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ
ÊóÞúÖöí ÇËúäóíúäö æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ áöÊóæóåøõãö Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó
ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇáäøóåóÇÑö æóÇáöÇÍúÊöíóÇØõ Ýöí ÈóÇÈö
ÇáúÚöÈóÇÏóÇÊö æóÇÌöÈñ æóíóÓúÊóæöí Åäú ÞóÖóÊú ãóæúÕõæáðÇ ÈöÇáÔøóåúÑö Ãóæú
ãóÝúÕõæáðÇ Úóäúåõ¡ æóåóÐóÇ ßõáøõåõ ÅÐóÇ ÚóáöãóÊú Ãóäøó ÏóæúÑóåóÇ ßóÇäó
íóßõæäõ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò¡ æóÅöäú áóãú ÊóÚúÑöÝú Ðóáößó ÃóíúÖðÇ
ÝóÚóáóíúåóÇ ÇáúÃóÎúÐõ ÈöÇáöÇÍúÊöíóÇØö ÝóáóÇ ÊõÝúØöÑõ Ýöí ÔóíúÁò ãöäú
ÇáÔøóåúÑö æóÚóáóíúåóÇ Åäú ßóÇäóÊú ÊóÚúÑöÝõ Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ
ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇááøóíúáö ÞóÖóÇÁõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðǺ áöÃóäøó ãöäú
ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ßóÇäó ÚóÔóÑóÉð æóØõåúÑóåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ ÝóÅöäøóãóÇ ÝóÓóÏó ÕóæúãõåóÇ Ýöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÅãøóÇ
ÚóÔóÑóÉñ ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö æóÎóãúÓóÉñ ãöäú ÂÎöÑöåö Ãóæú ÎóãúÓóÉñ
ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö ÈóÞöíøóÉõ ÍóíúÖöåóÇ æóÚóÔóÑóÉñ ãöäú ÂÎöÑö
ÇáÔøóåúÑö ÝóÅöÐóÇ ÚóÑóÝúäóÇ Ãóäøó ÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ ÝóÅöãøóÇ Ãóäú ÊóÞúÖöíó ãóæúÕõæáðÇ ÈöÇáÔøóåúÑö Ãóæú ãóÝúÕõæáðÇ
Úóäúåõ¡ ÝóÅöäú ÞóÖóÊú ãóæúÕõæáðÇ ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÞúÖöíó ÎóãúÓóÉð
æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøóåõ Åäú ßóÇäó ÝóÓóÏó ÕóæúãõåóÇ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáÔøóåúÑö ÚóÔóÑóÉñ æóãöäú ÂÎöÑö ÇáÔøóåúÑö ÎóãúÓóÉñ Ýóíóæúãõ ÇáúÝöØúÑö
åõæó ÇáÓøóÇÏöÓõ ãöäú ÍóíúÖöåóÇ áóÇ ÊóÕõæãõ Ýöíåö Ëõãøó ÊóÕõæãõ ÈóÚúÏóåõ
ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóáóÇ íõÌúÒöíåóÇ Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉö ÃóíøóÇãò
ÈóÞöíøóÉö ÍóíúÖöåóÇ Ëõãøó íõÌúÒöíåóÇ Ýöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó.
æóÅöäú ßóÇäó ÅäøóãóÇ ÝóÓóÏó ãöäú ÂÎöÑö ÇáÔøóåúÑö ÚóÔóÑóÉñ Ýóíóæúãõ
ÇáúÝöØúÑö Ãóæøóáõ íóæúãò ãöäú ØõåúÑöåóÇ áóÇ ÊóÕõæãõ Ýöíåö Ëõãøó
íõÌúÒöíåóÇ ÇáÕøóæúãõ Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó áóÇ íõÌúÒöíåóÇ
Ýöí ÚóÔóÑóÉò Ëõãøó íõÌúÒöíåóÇ Ýöí íóæúãò ÂÎóÑó Ýóãöäú åóÐóÇ ÇáúæóÌúåö
ÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÕõæãó ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ æóãöäú ÇáúæóÌúåö
ÇáúÃóæøóáö ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó ÝóÊóÍúÊóÇØõ æóÊóÕõæãõ ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó
æóßóÐóáößó Åäú ÞóÖóÊú ãóÝúÕõæáðÇ ÝóÅöäøóãóÇ ÊóÞúÖöí ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ áöÊóæóåøõãö Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÇáúÞóÖóÇÁö æóÇÝóÞó Ãóæøóáó íóæúãò
ãöäú ÍóíúÖöåóÇ ÝóáóÇ íõÌúÒöíåóÇ ÇáÕøóæúãõ Ýöí ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò Ëõãøó
íõÌúÒöíåóÇ Ýöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
(3/196)
íóæúãðÇ¡ æóÅöäú ÚóáöãóÊú Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó
ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇáäøóåóÇÑö ÝóÃóßúËóÑõ ãóÇ ÝóÓóÏó ãöäú
ÕóæúãöåóÇ Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÅãøóÇ ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó ãöäú
Ãóæøóáöåö æóÎóãúÓóÉð ãöäú ÂÎöÑöåö Ãóæú ÎóãúÓóÉð ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö
ÈóÞöíøóÉö ÇáúÍóíúÖö æóÃóÍóÏó ÚóÔóÑó ãöäú ÂÎöÑöåö æóÅöãøóÇ Ãóäú ÊóÞúÖöíó
Ðóáößó ãõæÕöáðÇ ÈöÑóãóÖóÇäó Ãóæú ãóÝúÕõæáðÇ Úóäúåõ¡ ÝóÅöäú ÞóÖóÊú
ãóæúÕõæáðÇ ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÕõæãó ÇËúäóíúäö æóËóáóÇËöíäó íóæúãðǺ
áöÃóäøóåõ Åäú ßóÇäó Ãóæøóáõ ÇáÔøóåúÑö ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ Ýóíóæúãõ
ÇáúÝöØúÑö åõæó ÇáÓøóÇÏöÓõ ãöäú ÍóíúÖöåóÇ áóÇ ÊóÕõæãõ Ýöíåö Ëõãøó áóÇ
íõÌúÒöÆåóÇ ÇáÕøóæúãõ ÈóÚúÏóåõ Ýöí ÎóãúÓóÉö ÃóíøóÇãò¡ æóíõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí
ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó áóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí íóæúãóíúäö ÝóÊóßõæäõ ÇáúÌõãúáóÉõ ÇËúäóíúäö
æóËóáóÇËöíäó¡ æóÅöäú ßóÇäó ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÔóæøóÇáò Ãóæøóáó ØõåúÑöåóÇ ÈöÃóäú
ßóÇäó ÎóÊúãõ ÍóíúÖöåóÇ Ýöí ÂÎöÑö ÑóãóÖóÇäó ÝóáóÇ ÊóÕõæãõ Ýöí íóæúãö
ÇáúÚöíÏö Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ ÇáÕøóæúãõ ÈóÚúÏóåõ Ýöí ËóáóÇËóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ Ëõãøó áóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí
ËóáóÇËóÉò ÝóÊóßõæäõ ÇáúÌõãúáóÉõ ÓóÈúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó Ýóãöäú åóÐóÇ
ÇáúæóÌúåö ÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ ÓóÈúÚóÉò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ æóãöäú
ÇáúæóÌúåö ÇáúÃóæøóáö ÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ ÇËúäóíúäö æóËóáóÇËöíäó ÝóÊóÃúÎõÐõ
ÈöÇáöÇÍúÊöíóÇØö æóÊóÕõæãõ ÇËúäóíúäö æóËóáóÇËöíäó áöÊóÎúÑõÌó ãöãøóÇ
ÚóáóíúåóÇ ÈöíóÞöíäò.
æóÅöäú ÞóÖóÊú ãóÝúÕõæáðÇ ÝóÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ ËóãóÇäöíóÉò æóËóáóÇËöíäóº
áöÃóäøóåõ íõÊóæóåøóãõ Ãóäú íõæóÇÝöÞó ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÇáúÞóÖóÇÁö Ãóæøóáó
íóæúãò ãöäú ÍóíúÖöåóÇ ÝóáóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ ÇáÕøóæúãõ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó áóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ
Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí íóæúãóíúäö ÝóÊóßõæäõ ÇáúÌõãúáóÉõ
ËóãóÇäöíóÉð æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ ÝóÅöÐóÇ ÕóÇãóÊú åóÐóÇ ÇáúãöÞúÏóÇÑó
ÊóíóÞøóäóÊú ÈöÌóæóÇÒö ÕóæúãöåóÇ Ýöí ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡ æóÐóáößó
ÇáúÞóÏúÑõ ßóÇäó æóÇÌöÈðÇ ÚóáóíúåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú áóÇ ÊóÏúÑöí Ãóäøó
ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇáäøóåóÇÑö Ãóæú ÈöÇááøóíúáö ÝóÚóáóì
Þóæúáö ÚóÇãøóÉö ãóÔóÇíöÎöäóÇ ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÊóÕõæãõ
ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ æóÚóáóì Þóæúáö ÇáúÝóÞöíåö ÃóÈöí ÌóÚúÝóÑò -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÃúÎõÐõ ÈöÃóÍúæóØ ÇáúæóÌúåóíúäö¡ ÝóÅöäú
ÞóÖóÊú ãóæúÕõæáðÇ ÈöÇáÔøóåúÑö ÕóÇãóÊú ÇËúäóíúäö æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ¡
æóÅöäú ÞóÖóÊú ãóÝúÕõæáðÇ Úóäú ÇáÔøóåúÑö ÕóÇãóÊú ËóãóÇäöíóÉð æóËóáóÇËöíäó
íóæúãðÇ.
æóåóÐóÇ ßõáøõåõ ÅÐóÇ ßóÇäó ÔóåúÑõ ÑóãóÖóÇäó ßóÇãöáðÇ¡ ÝóÅöäú ßóÇäó
äóÇÞöÕðÇ ÝóÇáúæóÇÌöÈõ ÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðǺ
áöÃóäøóÇ ÊóíóÞøóäøóÇ ÈöÌóæóÇÒö ÕóæúãöåóÇ Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó
ÝóíóÊóÚóíøóäõ áöáúÝóÓóÇÏö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÅöÐóÇ ÃóÑóÇÏóÊú ÇáúÞóÖóÇÁó
ÕóÇãóÊú ÓóÈúÚóÉð æóËóáóÇËöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøó ãöäú ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäú
íõæóÇÝöÞó ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÕóæúãöåóÇ ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ÝóáóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ
Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÈöÃóäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÈöÇáäøóåóÇÑö
æóíõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó áóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó
ÚóÔóÑó Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí íóæúãò ÝóÌõãúáóÉõ Ðóáößó ÓóÈúÚóÉñ
æóËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ ÝóáöåóÐóÇ ÕóÇãóÊú åóÐóÇ ÇáúÞóÏúÑó áöÊóÎúÑõÌó ãöãøóÇ
ÚóáóíúåóÇ ÈöíóÞöíäò¡ æóáóæú æóÌóÈó Úóáóì åóÐöåö ÇáúãóÑúÃóÉö Õóæúãõ
ÔóåúÑóíúäö ãõÊóÊóÇÈöÚóíúäö Ýöí ßóÝøóÇÑóÉö ÇáúÞóÊúáö Ãóæú Ýöí ßóÝøóÇÑóÉö
ÇáúÝöØúÑö ÈöÃóäú ßóÇäóÊú ÃóÝúØóÑóÊú ÞóÈúáó åóÐöåö ÇáúÍóÇáóÉö ÅÐú Ýöí
åóÐöåö ÇáúÍóÇáóÉö áóÇ ÊóáúÒóãõåóÇ ÇáúßóÝøóÇÑóÉõ áöÊóãóßøõäö ÇáÔøõÈúåóÉö
Ýöí ßõáøö íóæúãò ÈöÇáÊøóÑóÏøõÏö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó åóÐóÇ
Úóáóì æóÌúåóíúäö:
ÅãøóÇ Åäú ßóÇäóÊú
(3/197)
ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ
Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò Ãóæú áóÇ ÊóÚúáóãõ Ðóáößó æóßõáøõ æóÌúåò Úóáóì
æóÌúåóíúäö ÅãøóÇ Åäú ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ
ÈöÇááøóíúáö Ãóæú ÈöÇáäøóåóÇÑö Ãóæú áóÇ ÊóÚúáóãõ Ðóáößó ÝóÃóãøóÇ
ÇáúÝóÕúáõ ÇáúÃóæøóáõ¡ æóåõæó ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò¡
ÝóÅöäú ÚóáöãóÊú Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇááøóíúáö
ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÕõæãó ÊöÓúÚöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøó ÇáúæóÇÌöÈó ÚóáóíúåóÇ
Õóæúãõ ÓöÊøöíäó íóæúãðÇ ãõÊóÊóÇÈöÚóÉð Ýóãöäú ßõáøö ËóáóÇËöíäó
íõÊóíóÞøóäõ ÈöÌóæóÇÒö ÕóæúãöåóÇ Ýöí ÚöÔúÑöíäó ÝóÅöÐóÇ ÕóÇãóÊú ÊöÓúÚöíäó
íóæúãðÇ ÊóíóÞøóäóÊú ÈöÌóæóÇÒö ÕóæúãöåóÇ Ýöí ÓöÊøöíäó íóæúãðÇ ÝóÊóÓúÞõØõ
Èöåö ÇáúßóÝøóÇÑóÉõ ÚóäúåóÇ¡ æóÅöäú ÚóáöãóÊú Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ
ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇáäøóåóÇÑö ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÕõæãó ãöÇÆóÉó íóæúãò
æóÃóÑúÈóÚóÉó ÃóíøóÇãò áöÌóæóÇÒö Ãóäú íóßõæäó ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÕóæúãöåóÇ
íõæóÇÝöÞõ ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ÝóáóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó áóÇ
íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó
Ëõãøó Ýöí ÇáÔøóåúÑö ÇáËøóÇáöËö ßóÐóáößó ÝóíóÈúáõÛõ ÇáúÚóÏóÏõ ÊöÓúÚöíäó
íóæúãðÇ.
æóÅöäøóãóÇ ÌóÇÒó ÕóæúãõåóÇ ãöäúåõ Ýöí ÓóÈúÚóÉò æóÎóãúÓöíäó Ëõãøó áóÇ
íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ËóáóÇËóÉò ÊóÊöãøóÉö
ÓöÊøöíäó ÝóÈóáóÛó ÚóÏóÏõ ÇáúÌõãúáóÉö ãöÇÆóÉó íóæúãò æóÃóÑúÈóÚóÉó
ÃóíøóÇãò ÝóáöåóÐóÇ ÕóÇãóÊú åóÐóÇ ÇáúãöÞúÏóÇÑó¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú áóÇ
ÊóÏúÑöí Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇááøóíúáö Ãóæú ÈöÇáäøóåóÇÑö
ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóßúËóÑö ãóÔóÇíöÎöäóÇ ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÊóÕõæãõ
ÊöÓúÚöíäó íóæúãðÇ¡ æóÚóáóì ãóÇ ÐóßóÑóåõ ÇáúÝóÞöíåõ ÃóÈõæ ÌóÚúÝóÑò -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊóÃúÎõÐõ ÈöÃóÍúæóØö ÇáúæóÌúåóíúäö ÝóÊóÕõæãõ
ãöÇÆóÉð æóÃóÑúÈóÚóÉó ÃóíøóÇãò æóÃóãøóÇ ÇáúÝóÕúáõ ÇáËøóÇäöí¡ æóåõæó ãóÇ
ÅÐóÇ ßóÇäóÊú áóÇ ÊóÏúÑöí Ãóäøó ÏóæúÑóåóÇ Ýöí ßóãú íóßõæäõ¡ ÝóÅöäú
ÚóáöãóÊú Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇááøóíúáö
ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÕõæãó ãöÇÆóÉó íóæúãòº áöÃóäøó ãöäú ßõáøö ÎóãúÓóÉò
æóÚöÔúÑöíäó íõÊóíóÞøóäõ ÈöÌóæóÇÒö ÕóæúãöåóÇ Ýöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÈöÃóäú
ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉð æóØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÅöÐóÇ ÕóÇãóÊú
ãöÇÆóÉó íóæúãò ÌóÇÒó ÕóæúãõåóÇ Ýöí ÓöÊøöíäó íóæúãðÇ ÈöíóÞöíäò ÝóÊóÓúÞõØõ
ÚóäúåóÇ ÇáúßóÝøóÇÑóÉõ Èöåö.
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ
ÈöÇáäøóåóÇÑö ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÕõæãó ãöÇÆóÉð æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðǺ
áöÃóäøó ãöäú ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäú íõæóÇÝöÞó ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÇáÕøóæúãö ÇÈúÊöÏóÇÁó
ÇáúÍóíúÖö ÝóáóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí
ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó áóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ëõãøó
íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó ÝóíóÈúáõÛõ ÇáúÚóÏóÏõ ãöÇÆóÉð¡
æóÅöäøóãóÇ ÌóÇÒó ÕóæúãõåóÇ Ýöí ÓöÊøóÉò æóÎóãúÓöíäó íóæúãðÇ Ëõãøó áóÇ
íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉò
ãöäú ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÊóÊöãøóÉö ÓöÊøöíäó ÝóÈóáóÛó ãöÇÆóÉð
æóÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó¡ æóÅöäøóãóÇ ÌóÇÒó ÕóæúãõåóÇ Ýöíåö Ýöí ÓöÊøöíäó
íóæúãðÇ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú áóÇ ÊóÏúÑöí ßóíúÝó ßóÇäó ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÍóíúÖöåóÇ
Ýóåõæó Úóáóì ÇáöÇÎúÊöáóÇÝö ÇáøóÐöí ÈóíøóäøóÇ æóáóæú æóÌóÈó ÚóáóíúåóÇ
Õóæúãõ ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò Ýöí ßóÝøóÇÑóÉö íóãöíäò¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú
ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇááøóíúáö
ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÕõæãó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðǺ áöÃóäøóåõ Åäú æóÇÝóÞó
ÇÈúÊöÏóÇÁõ ÕóæúãöåóÇ ÇÈúÊöÏóÇÁó ÇáúÍóíúÖö áóãú íõÌúÒöÆúåóÇ Ýöí ÚóÔóÑóÉò
Ëõãøó íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ËóáóÇËóÉò ÈóÚúÏóåóÇ¡ æóÐóáößó ËóáóÇËóÉó ÚóÔóÑó.
ÝóÅöäú ßóÇäóÊú Íöíäó ÇÝúÊóÊóÍóÊú ÇáÕøóæúãó ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ íóæúãñ
Ãóæú íóæúãóÇäö ÌóÇÒó
(3/198)
ÕóæúãõåóÇ ÝöíåöãóÇ Ëõãøó áóãú íóÌõÒú Ýöí
ÚóÔóÑóÉò æóÇäúÞóØóÚó Èöåö ÇáÊøóÊóÇÈõÚõ ÝóÅöäøó Õóæúãó ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò
Ýöí ßóÝøóÇÑóÉö Çáúíóãöíäö ãõÊóÊóÇÈöÚóÉð æóÚõÐúÑõ ÇáúÍóíúÖö Ýöíåö áóÇ
íóßõæäõ ÚóÝúæðǺ áöÃóäøóåóÇ ÊóÌöÏõ ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÎóÇáöíóÉð ãöäú
ÇáúÍóíúÖö ÈöÎöáóÇÝö ÇáÔøóåúÑóíúäö æóÞóÏú ÈóíøóäøóÇ åóÐóÇ Ýöí ßöÊóÇÈö
ÇáÕøóæúãö ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú ÊóÍúÊóÇØó ÈöÕóæúãö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
ÍóÊøóì ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúÈóÇÞöí ãöäú ØõåúÑöåóÇ íóæúãóíúäö Íöíäó ÇÝúÊóÊóÍóÊú
ÇáÕøóæúãó áóãú íõÌöÒúåóÇ ÕóæúãõåóÇ ÝöíåöãóÇ Úóäú ÇáúßóÝøóÇÑóÉö
áöÇäúÞöØóÇÚö ÇáÊøóÊóÇÈõÚö Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈóÚúÏóåõãóÇ áöÚõÐúÑö ÇáúÍóíúÖö
æóÌóÇÒó ÕóæúãõåóÇ Ýöí ËóáóÇËóÉò ÈóÚúÏóåóÇ ÝóßóÇäóÊú ÇáúÌõãúáóÉõ ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡ æóÅöäú ÔóÇÁóÊú ÕóÇãóÊú ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò Ëõãøó ÈóÚúÏó
ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò ÊóÕõæãõ ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÃõÎúÑóì ÝóÊóíóÞøóäó Ãóäøó
ÅÍúÏóì ÇáËøóáóÇËóÊóíúäö æóÇÝóÞóÊú ÒóãóÇäó ØõåúÑöåóÇ.
æóÌóÇÒó ÕóæúãõåóÇ ÝöíåóÇ Úóäú ÇáúßóÝøóÇÑóÉö¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ
Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈöÇáäøóåóÇÑö ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú
ÊóÕõæãó ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðǺ áöÃóäøó ãöäú ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäøó ÇáúÈóÇÞöíó
ãöäú ØõåúÑöåóÇ Íöíäó ÇÝúÊóÊóÍóÊú ÇáÕøóæúãó íóæúãóÇäö ÝóáóÇ íõÌúÒöíåóÇ
ÇáÕøóæúãõ ÝöíåöãóÇ Úóäú ÇáúßóÝøóÇÑóÉö áöÇäúÞöØóÇÚö ÇáÊøóÊóÇÈõÚö Ëõãøó
áóÇ íõÌúÒöÆõåóÇ Ýöí ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÈöÓóÈóÈö ÇáúÍóíúÖö Ëõãøó
íõÌúÒöíåóÇ Ýöí ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò ÝóÊóßõæäõ ÇáúÌõãúáóÉõ ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ ÕóÇãóÊú ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò Ëõãøó ÃóÝúØóÑóÊú ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó Ëõãøó
ÕóÇãóÊú ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÝóÊóíóÞøóäó Ãóäøó ÅÍúÏóì ÇáËøóáóÇËóÊóíúäö Ýöí
ÒóãóÇäö ØõåúÑöåóÇ ÝóíõÌúÒöíåóÇ æóÚóáóì åóÐóÇ ÞóÇáó Ýöí ÞóÖóÇÁö ÑóãóÖóÇäó
ÃóíúÖðÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáúæóÇÌöÈõ ÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁó ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò ÈöÃóäú
ßóÇäó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò¡ ÝóÅöäú ÔóÇÁóÊú ÕóÇãóÊú ÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ¡ æóÅöäú ÔóÇÁóÊú ÕóÇãóÊú ÚóÔóÑóÉó ÃóíøóÇãò Ýöí
ÔóåúÑò Ëõãøó Ýöí ÔóåúÑò ÂÎóÑó ÚóÔóÑóÉð ÃõÎúÑóì Óöæóì ÇáúÚóÔóÑóÉö
ÇáúÃõæáóì áöÊóÊóíóÞøóäó Ãóäøó ÅÍúÏóì ÇáúÚóÔúÑóÊóíúäö ãõæóÇÝöÞñ ÒóãóÇäó
ØõåúÑöåóÇ æóßóÐóáößó Åäú ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ
ßóÇäó íóßõæäõ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò ËóáóÇËóÉñ Ãóæú ÃóÑúÈóÚóÉñ ÝóÚóáóíúåóÇ
ÈóÚúÏó ãõÖöíøö ÑóãóÖóÇäó ÞóÖóÇÁõ ÖöÚúÝö ÚóÏóÏö ÃóíøóÇãöåóÇ¡ æóÅöäú
ÔóÇÁóÊú ÕóÇãóÊú ÚóÏóÏó ÃóíøóÇãöåóÇ Ýöí ÚóÔúÑò ãöäú ÔóåúÑò Ëõãøó Ýöí
ÔóåúÑò ÂÎóÑó ÕóÇãóÊú ãöËúáó Ðóáößó Ýöí ÚóÔúÑò ÂÎóÑó áöÊóÊóíóÞøóäó Ãóäøó
ÅÍúÏóÇåõãóÇ ãõæóÇÝöÞñ ÒóãóÇäó ØõåúÑöåóÇ ÝóíõÌúÒöíåóÇ ãöäú ÇáúÞóÖóÇÁö.
ÅáøóÇ ÃóäøóÇ áóãú äóÔúÊóÛöáú ÈöåóÐóÇ Ýöí ÞóÖóÇÁö ÑóãóÖóÇäóº áöÃóäøóåõ
áóíúÓó Ýöíåö ÊóÎúÝöíÝñ ÚóáóíúåóÇ ÈöäõÞúÕóÇäö ÇáúÚóÏóÏö æóÈóíøóäøóÇåõ Ýöí
Õóæúãö ßóÝøóÇÑóÉö Çáúíóãöíäöº áöÃóäøó ÇáÊøóÎúÝöíÝó Ýöíåö íóÊóÍóÞøóÞõ¡
æóáóæú æóÌóÈó ÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÁõ ÕóáóÇÉò ÊóÑóßóÊúåóÇ Ýöí ÒóãóÇäö
ØõåúÑöåóÇ ÕóáøóÊú Êöáúßó ÇáÕøóáóÇÉó ÈóÚúÏó ÇáöÇÛúÊöÓóÇáö Ëõãøó
ÃóÚóÇÏóÊúåóÇ ÈóÚúÏó ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò áöÊóÎúÑõÌó ãöãøóÇ ÚóáóíúåóÇ
ÈöíóÞöíäò ÝóÅöäøó ÃóÍóÏó ÇáúæóÞúÊóíúäö ÒóãóÇäõ ØõåúÑöåóÇ ÈöíóÞöíäò
æóáóæú Ãóäøó åóÐöåö ÇáúãóÑúÃóÉó ØóáøóÞóåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÈóÚúÏó ÇáÏøõÎõæáö
ÈöåóÇ ÝóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÚöÕúãóÉó ÓóÚúÏö Èúäö ãõÚóÇÐò - ÑóÖöíó Çááøóåõ
Úóäúåõ - áóÇ ÊóäúÞóÖöí ÚöÏøóÊõåóÇ Ýöí Íõßúãö ÇáÊøóÒóæøõÌö ÈöÒóæúÌò ÂÎóÑó
ÃóÈóÏðÇ áöãóÇ ÈóíøóäøóÇ Ãóäøóåõ áóÇ íõÞóÏøóÑõ ÃóßúËóÑõ ÇáØøõåúÑö
ÈöÔóíúÁò ÝóÅöäøó ÇáÊøóÞúÏöíÑó ÈöÇáÑøóÃúíö áóÇ íóÌõæÒõ¡ æóÚóáóì Þóæúáö
ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÅÐóÇ ãóÖóì ãöäú
æóÞúÊö ÇáØøóáóÇÞö ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó ÔóåúÑðÇ æóÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò ÛóíúÑó
ÃóÑúÈóÚö ÓóÇÚóÇÊò íóÌõæÒõ áóåóÇ Ãóäú ÊóÊóÒóæøóÌó áöÃóäøóåõ íõÞóÏøöÑõ
ÃóßúËóÑó ãõÏøóÉö ÇáØøõåúÑö ÈöÓöÊøóÉö ÃóÔúåõÑò ÛóíúÑó ÓóÇÚóÉò ßóãóÇ
ÈóíøóäøóÇ
(3/199)
æóãöäú ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäøó ÇáØøóáóÇÞó ßóÇäó
ÈóÚúÏó ãõÖöíøö ÓóÇÚóÉò ãöäú ÍóíúÖöåóÇ ÝóáóÇ ÊóÍúÊóÓöÈõ åóÐöåö
ÇáúÍóíúÖóÉó ãöäú ÇáúÚöÏøóÉö¡ æóÐóáößó ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò ÛóíúÑó ÓóÇÚóÉò
Ëõãøó ÈóÚúÏó ËóáóÇËóÉö ÃóØúåóÇÑò ßõáøõ ØõåúÑò ÓöÊøóÉõ ÃóÔúåõÑò ÛóíúÑó
ÓóÇÚóÉò æóËóáóÇËóÉñ ÍóíúÖñ¡ ßõáøõ ÍóíúÖóÉò ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò ÝóÅöÐóÇ
ÌóãóÚúÊ Çáúßõáøó ÈóáóÛó ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó ÔóåúÑðÇ æóÚóÔóÑóÉó ÃóíøóÇãò
ÛóíúÑó ÃóÑúÈóÚö ÓóÇÚóÇÊò ÝóíóÍúßõãõ ÈöÇäúÞöÖóÇÁö ÚöÏøóÊöåóÇ ÈöåóÐöåö
ÇáúãõÏøóÉö.
æóáóåóÇ Ãóäú ÊóÊóÒóæøóÌó ÈóÚúÏóåóÇ æóÚóáóì Þóæúáö ãóäú íõÞóÏøöÑõ ãõÏøóÉó
ÇáØøõåúÑö Ýöí ÍóÞøöåóÇ ÈöÊöÓúÚóÉò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ
ÊóÊóÒóæøóÌõ ÈóÚúÏó ÃóÑúÈóÚóÉö ÃóÔúåõÑò æóíóæúãò æóÇÍöÏò ÛóíúÑö ÓóÇÚóÉòº
áöÃóäøó ãöäú ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäøó ÇáØøóáóÇÞó ßóÇäó ÈóÚúÏó ãõÖöíøö ÓóÇÚóÉò
ãöäú ÍóíúÖöåóÇ ÝóáóÇ ÊóÍúÓöÈõ åóÐöåö ÇáúÍóíúÖóÉó ãöäú ÇáúÚöÏøóÉö æóåõæó
ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò ÛóíúÑó ÓóÇÚóÉò Ëõãøó ÈóÚúÏó ËóáóÇËóÉö ÃóØúåóÇÑò ßõáøõ
ØõåúÑò ÓóÈúÚóÉð æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ æóËóáóÇËõ ÍöíóÖò ßõáøõ ÍóíúÖóÉò
ÚóÔóÑóÉñ ÝóíóÈúáõÛõ ÚóÏóÏõ ÇáúÌõãúáóÉö ãöÇÆóÉð æóæóÇÍöÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ ÛóíúÑó ÓóÇÚóÉò ÝóáöåóÐóÇ ßóÇäó áóåóÇ Ãóäú ÊóÊóÒóæøóÌó ÈóÚúÏó
åóÐöåö ÇáúãõÏøóÉö¡ ÝóÃóãøóÇ Ýöí Íõßúãö ÇäúÞöØóÇÚö ÇáÑøóÌúÚóÉö ÝóÅöÐóÇ
ãóÖóì ÊöÓúÚóÉñ æóËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ ãöäú æóÞúÊö ÇáØøóáóÇÞö ÇäúÞóØóÚóÊú
ÇáÑøóÌúÚóÉõº áöÃóäøó ÈóÇÈóåóÇ ãóÈúäöíøñ Úóáóì ÇáöÇÍúÊöíóÇØö¡ æóãöäú
ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ßóÇäó ËóáóÇËóÉð æóØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó¡
æóßóÇäó æõÞõæÚõ ÇáØøóáóÇÞö Ýöí ÂÎöÑö ÌõÒúÁò ãöäú ÃóÌúÒóÇÁö ØõåúÑöåóÇ
ÝóÊóäúÞóÖöí ÚöÏøóÊõåóÇ ÈöÊöÓúÚò æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ ÝóáöåóÐóÇ ÍóßóãúäóÇ
ÈöÇäúÞöØóÇÚö ÇáÑøóÌúÚóÉö ÈöåóÐóÇ ÇáúÞóÏúÑö ÇÍúÊöíóÇØðÇ¡ æóåõæó äóÙöíÑõ
ãóÇ ÞõáúäóÇ Ýöí ÇãúÑóÃóÉò ÊóÍúÝóÙõ ÃóíøóÇãóåóÇ ØóåõÑóÊú ãöäú ÇáúÍóíúÖóÉö
ÇáËøóÇáöËóÉö¡ æóÃóíøóÇãõåóÇ Ïõæäó ÇáúÚóÔóÑóÉö ÝóÇÛúÊóÓóáóÊú ÈöÓõÄúÑö
ÇáúÍöãóÇÑö ÇäúÞóØóÚóÊú Èöåö ÇáÑøóÌúÚóÉõ¡ æóáóÇ ÊóÍöáøõ áöáúÃóÒúæóÇÌö ãóÇ
áóãú ÊóÊóíóãøóãú ãóÚóåõ Ãóæú ÊõÕóáøöí ÈóÚúÏó ÇáÊøóíóãøõãö.
æóáóæú Ãóäøó åóÐöåö ÇáúãõÈúÊóáóÇÉó ßóÇäóÊú ÃóãóÉð ÝóÇÔúÊóÑóÇåóÇ ÅäúÓóÇäñ
ÝóãõÏøóÉõ ÇÓúÊöÈúÑóÇÆöåóÇ Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí ÚöÕúãóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - áóÇ ÊõÞóÏøóÑõ ÈöÔóíúÁò áöãóÇ ÈóíøóäøóÇ æóÚóáóì Þóæúáö
ãõÍóãøóÏö Èúäö ÅÈúÑóÇåöíãó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊõÞóÏøóÑõ
ÈöÓöÊøóÉö ÃóÔúåõÑò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÛóíúÑó ÓóÇÚóÊóíúäö áöÌóæóÇÒö
Ãóäøó ÇáÔøöÑóÇÁó ßóÇäó ÈóÚúÏó ãóÇ ãóÖóì ãöäú ÍóíúÖöåóÇ ÓóÇÚóÉñ ÝóáóÇ
ÊóÍúÓöÈõ åóÐöåö ÇáúÍóíúÖóÉó ãöäú ÇáöÇÓúÊöÈúÑóÇÁö¡ æóåõæó ÚóÔóÑóÉõ
ÃóíøóÇãò ÅáøóÇ ÓóÇÚóÉð Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ ØõåúÑõ ÓöÊøóÉö ÃóÔúåõÑò ÅáøóÇ
ÓóÇÚóÉð Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ ÇáúÍóíúÖõ ÚóÔóÑóÉõ ÃóíøóÇãò ÝóÊóßõæäõ ÇáúÌõãúáóÉõ
ÓöÊøóÉó ÃóÔúåõÑò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÛóíúÑó ÓóÇÚóÊóíúäö íóÓúÊóÈúÑöÆõåóÇ
ÈöåóÇ¡ æóÅöäøóãóÇ åóÐóÇ ßóÇáúÈöäóÇÁö Úóáóì Þóæúáö ãóäú íõÌóæøöÒõ
æóØúÃóåóÇ ÈöÇáÊøóÍóÑøöíº áöÃóäøó ÇáúãóÞúÕõæÏó ãöäú ÇáöÇÓúÊöÈúÑóÇÁö
ÇÓúÊöÈóÇÍóÉõ ÇáúæóØúÁö ÝóÃóãøóÇ Úóáóì Þóæúáö ãóäú áóÇ íõÈöíÍõ æóØúÃóåóÇ
ÃóÕúáðÇ¡ æóåõæó ÇáúÃóÕóÍøõ ÝóáóÇ ÍóÇÌóÉó Åáóì åóÐóÇ ÇáÊøóßóáøõÝö¡ æóãóÇ
ßóÇäó ãöäú ÃóÍúßóÇãöåóÇ ÝóÚóáóì åóÐóÇ ÇáúæóÌúåö ÊóÎúÑöíÌõåõ æóÇóááøóåõ
ÃóÚúáóãõ.
[ÝóÕúáñ Ýöí ÅÖúáóÇáö ÚóÏóÏò Ýöí ÚóÏóÏò Ýöí ÇáúÍóíúÖ]
(ÝóÕúáñ Ýöí ÅÖúáóÇáö ÚóÏóÏò Ýöí ÚóÏóÏò) ¡ ÝóÅöäú ÓóÃóáó ÓóÇÆöáñ Úóäú
ÇãúÑóÃóÉò ÃóÖóáøóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ ÝöíãóÇ åõæó ÏõæäóåóÇ ãöäú ÇáúÚóÏóÏö
ÝóåóÐóÇ ãõÍóÇáñ ÈöÃóäú ÞóÇáó ÃóíøóÇãõåóÇ
(3/200)
ÚóÔóÑóÉñ ÝóÃóÖóáøóÊú Ðóáößó Ýöí
ÃõÓúÈõæÚòº áöÃóäøó ÇáúÚóÔóÑóÉó áóÇ ÊõæÌóÏõ Ýöí ÇáúÃõÓúÈõæÚö ÝóßóíúÝó
ÊóÖöáøõ Ýöíåö æóßóÐóáößó áóæú ÞóÇáó: ÃóÖóáøóÊú Ýöí ãöËúáöåóÇ ãöäú
ÇáúÚóÏóÏö Ýóåõæó ãõÍóÇáñ ÃóíúÖðÇ ÈöÃóäú ÞóÇáó: ÃóíøóÇãõåóÇ ÓóÈúÚóÉñ
ÝóÃóÖóáøóÊú Ðóáößó Ýöí ÃóíøóÇãö ÇáúÌõãõÚóÉöº áöÃóäøóåóÇ æóÇÌöÏóÉñ
ÚóÇáöãóÉñ ÈöÍóÇáöåóÇ¡ æóÅöäú ÞóÇáó: ÃóÖóáøóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ ÝöíãóÇ åõæó
ÝóæúÞóåóÇ ãöäú ÇáúÚóÏóÏö ÝóÇáÓøõÄóÇáõ ãõÓúÊóÞöíãñ Ëõãøó ÇáúÃóÕúáõ Ýöíåö
Ãóäøó ßõáøó ÒóãóÇäò íõÊóíóÞøóäõ Ýöíåö ÈöÇáúÍóíúÖö ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó
æóÇáÕøóæúãó æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ýöíåö ÈöíóÞöíäò¡ æóßõáøõ ÒóãóÇäò
ÊóíóÞøóäóÊú Ýöíåö ÈöÇáØøõåúÑö ÊõÕóáøöí Ýöíåö ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö
ÕóáóÇÉò ÈöíóÞöíäò æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ýöíåö¡ æóßõáøõ ÒóãóÇäò
ÊóÑóÏøóÏó Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö ÊõÕóáøöí Ýöíåö ÈöÇáúæõÖõæÁö
áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ýöíåö¡
æóßõáøõ ÒóãóÇäò ÊóÑóÏøóÏó Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú
ÇáúÍóíúÖö ÊõÕóáøöí Ýöíåö ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö
æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ýöíåö.
æóÃóÕúáñ ÂÎóÑõ ÃóäøóåóÇ ãóÊóì ÃóÖóáøóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ Ýöí ÖöÚúÝöåóÇ ãöäú
ÇáúÚóÏóÏö Ãóæú ÃóßúËóÑó ãöäú ÇáÖøöÚúÝö ÝóáóÇ íõÊóíóÞøóäõ ÈöÇáúÍóíúÖö Ýöí
ÔóíúÁò ãöäúåõ äóÍúæõ ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ËóáóÇËóÉð ÝóÖóáøóÊú
Ðóáößó Ýöí ÓöÊøóÉò Ãóæú ËóãóÇäöíóÉòº áöÃóäøóåóÇ áóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ
ÈöÇáúÍóíúÖö Ýöí ÔóíúÁò ãöäú Ãóæøóáöåö æóÂÎöÑöåö¡ æóãóÊóì ÖóáøóÊú
ÃóíøóÇãóåóÇ ÝöíãóÇ Ïõæäó ÖöÚúÝöåö íõÊóíóÞøóäõ ÈöÇáúÍóíúÖö Ýöí ÈóÚúÖöåö
äóÍúæõ ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ËóáóÇËóÉð ÝóÖóáøóÊú Ðóáößó Ýöí
ÎóãúÓóÉò ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÇáúÍóíúÖö Ýöí Çáúíóæúãö ÇáËøóÇáöËö
ÝóÅöäøóåõ Ãóæøóáõ ÇáúÍóíúÖö Ãóæú ÂÎöÑõåõ Ãóæú ÇáËøóÇäöí ãöäúåõ ÈöíóÞöíäò
ÝóÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó Ýöíåö áöåóÐóÇ ÅÐóÇ ÚóÑóÝúäóÇ åóÐóÇ ÌöÆúäóÇ Åáóì
ÈóíóÇäö ÇáúãóÓóÇÆöáö.
ÝóäóÞõæáõ: Åäú ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÃóíøóÇãóåóÇ ßóÇäóÊú ËóáóÇËóÉð Ýöí
ÇáúÚóÔúÑö ÇáúÂÎöÑö ãöäú ÇáÔøóåúÑö æóáóÇ ÊóÏúÑöí Ýöí Ãóíøö ãóæúÖöÚò ãöäú
ÇáúÚóÔúÑö ßóÇäóÊú¡ æóáóÇ ÑóÃúíó áóåóÇ Ýöí Ðóáößó ÝóåóÐöåö ÃóÖóáøóÊú
ÃóíøóÇãóåóÇ Ýöí ÃóßúËóÑó ãöäú ÖöÚúÝöåóÇ ÝóÊõÕóáøöí ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò
ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÚóÔúÑö ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉòº áöÃóäøóåõ
ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
Ëõãøó ÈóÚúÏó Ðóáößó ÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉò Åáóì ÂÎöÑö ÇáúÚóÔúÑöº
áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÅáøóÇ ÃóäøóåóÇ Åäú ßóÇäóÊú ÊóÐúßõÑõ Ãóäøó
ÎõÑõæÌóåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö Ýöí Ãóíøö æóÞúÊò ãöäú Çáúíóæúãö ßóÇäó íóßõæäõ
ÊóÛúÊóÓöáõ Ýöí ßõáøö íóæúãò Ýöí Ðóáößó ÇáúæóÞúÊö ãóÑøóÉð¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú
áóÇ ÊóÚúÑöÝõ Ðóáößó ÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉò¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú
ÃóíøóÇãõåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉð ÝóÃóÖóáøóÊú Ðóáößó Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö ÝóÅöäøóåóÇ
ÊóÊóæóÖøóÃõ ÃóÑúÈóÚóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÚóÔóÑóÉö áöæóÞúÊö ßõáøö
ÕóáóÇÉòº áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
Ëõãøó ÈóÚúÏó Ðóáößó ÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉò Åáóì ÂÎöÑö ÇáúÚóÔóÑóÉöº
áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö
ãöäú ÇáúÍóíúÖö.
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ÎóãúÓóÉð ÝóÃóÖóáøóÊú Ðóáößó Ýöí ÚóÔóÑóÉò
ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÚóÔóÑóÉö
ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉòº áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Ýöíåö
Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊõÕóáøöí Åáóì ÂÎöÑö ÇáúÚóÔóÑóÉö
ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉòº áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Ýöíåö
Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú
(3/201)
ÇáúÍóíúÖö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ
ÓöÊøóÉð ÝóÃóÖóáøóÊú Ðóáößó Ýöí ÚóÔóÑóÉò ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÕóáøöí ãöäú Ãóæøóáö
ÇáúÚóÔóÑóÉö ÃóÑúÈóÚóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò
Ëõãøó ÊóÏóÚõ íóæúãóíúäö Ëõãøó ÊõÕóáøöí Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉö ÃóíøóÇãò
ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉòº áöÃóäøó ÇáúÃóÑúÈóÚóÉó ÇáúÃõæáóì
ÊóÑóÏøóÏóÊú Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö¡ ÝóÃóãøóÇ Çáúíóæúãõ ÇáúÎóÇãöÓõ
æóÇáÓøóÇÏöÓõ Ýóåõæó ÍóíúÖñ ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøóåõ Åäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ
ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÚóÔúÑö ÝóåóÐóÇ ÂÎöÑõ ÍóíúÖöåóÇ.
æóÅöäú ßóÇäóÊú ãöäú ÂÎöÑö ÇáúÚóÔúÑö ÝóåóÐóÇ Ãóæøóáõ ÍóíúÖöåóÇ ÝóáöåóÐóÇ
ÊóÑóßóÊú ÇáÕøóáóÇÉó ÝöíåöãóÇ ÈöíóÞöíäò Ëõãøó Ýöí ÇáúÃóÑúÈóÚóÉö
ÇáúÃóæóÇÎöÑö ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÝóÊõÕóáøöí Ýöíåö ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö
ÕóáóÇÉò.
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ÓóÈúÚóÉð ÝóÃóÖóáøóÊú Ðóáößó Ýöí ÚóÔóÑóÉò
ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÕóáøöí ËóáóÇËóÉð ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáúæõÖõæÁö
áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÃóÑúÈóÚóÉð ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøó åóÐöåö
ÇáúÃóÑúÈóÚóÉó ÝöíåóÇ íóÞöíäõ ÇáúÍóíúÖö ÝóÅöäøóåóÇ ÂÎöÑõ ÇáúÍóíúÖö Åäú
ßóÇäóÊú ÇáúÈöÏóÇíóÉõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÚóÔóÑóÉö æóÃóæøóáõ ÇáúÍóíúÖö Åäú
ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ Ýöí ÂÎöÑö ÇáúÚóÔóÑóÉö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóáóÇËóÉó
ÃóíøóÇãò ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö
Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú
ÃóíøóÇãõåóÇ ËóãóÇäöíóÉð ÝóÃóÖóáøóÊú Ðóáößó Ýöí ÚóÔóÑóÉò ÝóÅöäøóåóÇ
ÊõÕóáøöí Ýöí íóæúãóíúäö ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö
ßõáøö ÕóáóÇÉò áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÇáÕøóáóÇÉó ÓöÊøóÉðº áöÃóäøó ÝöíåóÇ íóÞöíäó ÇáúÍóíúÖö Ëõãøó
ÊõÕóáøöí Ýöí Çáúíóæúãóíúäö ÇáúÂÎóÑóíúäö ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö
ãöäú ÇáúÍóíúÖö.
ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ÊöÓúÚóÉð ÝóÃóÖóáøóÊúåóÇ Ýöí ÚóÔóÑóÉò
ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÕóáøöí Ýöí íóæúãò ãöäú Ãóæøóáö ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈöÇáúæõÖõæÁö
áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÇáÕøóáóÇÉó ËóãóÇäöíóÉó ÃóíøóÇãòº áöÃóäøó ÝöíåóÇ
íóÞöíäó ÇáúÍóíúÖö Ëõãøó ÊõÕóáøöí Ýöí Çáúíóæúãö ÇáúÂÎóÑö ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö
áößõáøö ÕóáóÇÉò áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ÚóÔóÑóÉð Ýóåöíó
æóÇÌöÏóÉñº áöÃóäøó ÅÖúáóÇáó ÇáúÚóÔóÑóÉö Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö áóÇ íóÊóÍóÞøóÞõ¡
ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÐúßõÑõ ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÊóØúåõÑõ Ýöí ÂÎöÑö ÇáÔøóåúÑö
æóáóÇ ÊóÏúÑöí ßóãú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ÊóæóÖøóÃóÊú Åáóì ÊóãóÇãö ÓóÈúÚóÉò
æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ãöäú ÇáÔøóåúÑö Ëõãøó ÃóãúÓóßóÊú Úóäú ÇáÕøóáóÇÉö
ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò Ëõãøó ÇÛúÊóÓóáóÊú ÛõÓúáðÇ æóÇÍöÏðÇ¡ æóåóÐóÇ
ÇáúÌóæóÇÈõ ÕóÍöíÍñ áóßöäøó Ýöíåö ÈóÚúÖó ÇáúÅöÈúåóÇãö ÝóÅöäøóåõ áóãú
íõãóíøöÒú æóÞúÊó ÇáÊøóíóÞøõäö ÈöÇáØøõåúÑö ãöäú æóÞúÊö ÇáÔøóßøö¡
æóÊóãóÇãõ ÇáúÌóæóÇÈö Ýöí Ãóäú äõÈóíøöäó Ðóáößó ÝóäóÞõæáó: Åáóì ÚöÔúÑöíäó
ãöäú ÇáÔøóåúÑö áóåóÇ íóÞöíäõ ÇáØøõåúÑö ÝóÊóÊóæóÖøóÃõ ÝöíåóÇ áöæóÞúÊö
ßõáøö ÕóáóÇÉò æóíóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ëõãøó Ýöí ÓóÈúÚóÉö ÃóíøóÇãò ÈóÚúÏó
Ðóáößó ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö¡ ÝóÅöäú ßóÇäó
ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉð ÝóåóÐöåö ÇáÓøóÈúÚóÉõ ãöäú ÌõãúáóÉö ÇáØøõåúÑö.
æóÅöäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉð ÝóåóÐöåö ÇáÓøóÈúÚóÉõ ãöäú ÌõãúáóÉö
ÍóíúÖöåóÇ ÝóÊõÕóáøöí ÝöíåóÇ ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò
ÈöÇáÔøóßøö æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ëõãøó Ýöí ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò
ÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÇáúÍóíúÖö ÝóÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó ÝöíåóÇ¡ æóæóÞúÊõ
ÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö ãóÚúáõæãñ
(3/202)
áóåóÇ æóåõæó ÚöäúÏó ÇäúÓöáóÇÎö ÇáÔøóåúÑö
ÝóÇÛúÊóÓóáóÊú ÚöäúÏó Ðóáößó ÛõÓúáðÇ æóÇÍöÏðÇ¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÐúßõÑõ
ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÊóÑóì ÇáÏøóãó ÅÐóÇ ÌóÇæóÒóÊú ÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ æóáóÇ
ÊóÏúÑöí ßóãú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÏóÚõ ÈóÚúÏó ÇáúÚöÔúÑöíäó
ÇáÕøóáóÇÉó ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøó ÇáúÍóíúÖó áóÇ íóßõæäõ
ÃóÞóáøó ãöäúåóÇ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉò Åáóì ÂÎöÑö ÇáÔøóåúÑö
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö
ãöäú ÇáúÍóíúÖö¡ æóÊõÚöíÏõ Õóæúãó åóÐóÇ ÇáúÚóÔúÑö Ýöí ÚóÔúÑò ÂÎóÑó ãöäú
ÔóåúÑò ÂÎóÑóº áöÃóäøó ÝöíåóÇ íóÞöíäó ÇáØøõåúÑö¡ æóåóÐóÇ ÇáúÌóæóÇÈõ
ãõÓúÊóÞöíãñ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÇÈúÊöÏóÇÁó ÑõÄúíóÉö ÇáÏøóãö
ßóÇäó ÈóÚúÏó ãõÌóÇæóÒóÉö ÇáúÚöÔúÑöíäó ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ
ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÊóÑóì ÇáÏøóãó íóæúãó ÇáúÍóÇÏöí æóÇáúÚöÔúÑöíäó¡ æóáóÇ
ÊóÊóÐóßøóÑõ Óöæóì Ðóáößó ÔóíúÆðÇ ÝóÇáúÌóæóÇÈõ ÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ
ÈöÇáØøõåúÑö Åáóì ÇáúÍóÇÏöí æóÇáúÚöÔúÑöíäó ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÝóÊõÕóáøöí
ÝöíåóÇ ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöíóÞöíäò¡ æóíóÃúÊöíåóÇ
ÒóæúÌõåóÇ Ëõãøó ÊõÕóáøöí Ýöí ÊöÓúÚóÉö ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö
ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøöº áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Ýöíåö Èóíúäó
ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ýóãöäú ÇáúÌóÇÆöÒö Ãóäøó Çáúíóæúãó ÇáúÍóÇÏöíó
æóÇáúÚöÔúÑöíäó ÂÎöÑõ ÍóíúÖöåóÇ æóÃóíøóÇãõåóÇ ÚóÔóÑóÉñ æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ
ÒóæúÌõåóÇ Ýöíåö áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö.
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÓúÊóíúÞöäõ ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÊóÑóì ÇáÏøóãó ÈóÚúÏó ãóÇ
ãóÖóì ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó ãöäú ÇáÔøóåúÑö æóáóÇ ÊóÏúÑöí ßóãú ßóÇäóÊú
ÃóíøóÇãõåóÇ ÝóÞóÏú ÐõßöÑó Ýöí ÈóÚúÖö äõÓóÎö ÇáúÍóíúÖö ÃóäøóåóÇ ÊóÏóÚõ
ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈóÚúÏó ÓöÊøóÉó ÚóÔóÑóº áöÃóäøó ÝöíåóÇ íóÞöíäó
ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö Ëõãøó ÊõÕóáøöí Ýöí
ÓóÈúÚóÉö ÃóíøóÇãò ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøöº áöÃóäøó
Ýöíåö ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú
ÇáúÍóíúÖö¡ æóáóßöäøó ÊóÃúæöíáó åóÐóÇ ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÊóÐúßõÑõ Ãóäøó
ÇÈúÊöÏóÇÁó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäó íóßõæäõ ÈóÚúÏó ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó¡ æóÝöí
ÚóÇãøóÉö ÇáäøõÓóÎö ÞóÇáó: ÅäøóåóÇ ÊõÕóáøöí ÈöÇáúæõÖõæÁö ËóáóÇËóÉó
ÃóíøóÇãò Ëõãøó ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö ÓóÈúÚóÉó ÃóíøóÇãò¡ æóåóÐóÇ ÇáøóÐöí
ÐóßóÑóåõ ÇáúÍóÇßöãõ Ýöí ÇáúãõÎúÊóÕóÑö æóÞóÇáó: ÅäøóãóÇ ÎóÇáóÝó Èóíúäó
ÇáúÌóæóÇÈö Ýöí åóÐöåö æóÇáúÌóæóÇÈö Ýöí ÇáúÃõæáóìº áöÃóäøóåóÇ áóÇ
ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ßóÇäó ãõÊøóÕöáðÇ ÈöãõÖöíøö ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó ãöäú
ÇáÔøóåúÑö¡ æóÅöäøóãóÇ ÊóÚúáóãõ ßóæúäóåõ Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö ÇáøóÊöí
ÈóÚúÏóåóÇ ÝóÅöÐóÇ ßóÇäó ãóæúÖõæÚõ ÇáúãóÓúÃóáóÉö åóÐóÇ ÝóåóÐöåö ÇãúÑóÃóÉñ
ÃóÖóáøóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö ÈóÚúÏó ÓóÈúÚóÉó ÚóÔóÑó ãöäú
ÇáÔøóåúÑö¡ æóáóÇ ÊóÏúÑöí ßóãú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ÝóÃóÞóáøõåóÇ ËóáóÇËóÉñ
ÈöíóÞöíäò¡ æóÞóÏú ÈóíøóäøóÇ Ýöíãóäú ÃóÖóáøóÊú ËóáóÇËóÉð Ýöí ÚóÔóÑóÉò
ÃóäøóåóÇ ÊóÊóæóÖøóÃõ áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò¡ æóÅöÐóÇ ßóÇäó Úóáóì
ÇáúãõÓúÊóÍóÇÖóÉö ÕóáóæóÇÊñ ÝóÇÆöÊóÉñ æóáóÇ ÊóÐúßõÑõ ÔóíúÆðÇ ãöäú
ÃóãúÑöåóÇ ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÞúÖöí ãóÇ ÚóáóíúåóÇ Ýöí íóæúãö Ãóäú ÞóÏóÑóÊú
Úóáóíúåö.
æóÅöäú áóãú ÊóÞúÏöÑú ÝóÝöí íóæúãóíúäö ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò
Ëõãøó ÊõÚöíÏõåóÇ ÈóÚúÏó ãõÖöíøö ÚóÔóÑóÉö ÃóíøóÇãò Ýöí Çáúíóæúãö
ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó¡ æóÇáËøóÇäöí ÚóÔóÑó áöÊóÊóíóÞøóäó ÈöÇáúÃóÏóÇÁö Ýöí
ÒóãóÇäö ÇáØøõåúÑö Ýöí ÅÍúÏóì ÇáúãóÑøóÊóíúäö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÐúßõÑõ
ÃóäøóåóÇ ÊóÑóì ÇáÏøóãó íóæúãó ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó Ýöí ÇáÔøóåúÑö æóáóÇ
ÊóÐúßõÑõ Ãóæøóáóåõ æóÂÎöÑóåõ ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊóæóÖøóÃõ Åáóì ÇáúÍóÇÏöíó
ÚóÔóÑó ÈöíóÞöíäö ÇáØøõåúÑö æóíóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ýöíåö Ëõãøó
ÊóÊóæóÖøóÃõ áöæóÞúÊö ßõáøö
(3/203)
ÕóáóÇÉò Ýöí ÊöÓúÚóÉö ÃóíøóÇãò ÈöÇáÔøóßøö
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÏóÚõ
Çáúíóæúãó ÇáúÍóÇÏöí æóÇáúÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ Ýöí ÊöÓúÚóÉö
ÃóíøóÇãò áößõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö áóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ýöíåö
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú
ÇáúÍóíúÖö¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÊóÍöíÖõ Ýöí ßõáøö
ÔóåúÑò ãóÑøóÉð Ýöí Ãóæøóáöåö Ãóæú Ýöí ÂÎöÑöåö æóáóÇ ÊóÏúÑöí ßóãú ßóÇäó
ÍóíúÖõåóÇ æóáóÇ ÊõÏúÎöáõ ÔóåúÑðÇ Ýöí ÔóåúÑò ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊóæóÖøóÃõ ãöäú
Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò áöÊóÑóÏøõÏö
ÍóÇáöåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáËøóáóÇËóÉö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö¡ æóáóÇ
íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÓóÈúÚóÉó ÃóíøóÇãò áößõáøö ÕóáóÇÉò
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö
ãöäú ÇáúÍóíúÖö¡ æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÃóíúÖðÇ Ëõãøó ÊóÊóæóÖøóÃõ
Åáóì ÂÎöÑö ÇáÔøóåúÑö æóáóãú íõãóíøöÒú Ýöí åóÐóÇ ÇáúÌóæóÇÈö ÇáÒøóãóÇäó
ÇáøóÐöí Ýöíåö íóÞöíäõ ÇáØøõåúÑö æóáóÇ ÈõÏøó ãöäú Ðóáößó ÝóäóÞõæáõ Ýöí
ÇáúÚóÔúÑö ÇáúÃóæúÓóØö ÊóÊóæóÖøóÃõ áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉòº áöÃóäøóåóÇ
ÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÇáØøõåúÑö ÝöíåóÇ¡ æóíóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ¡ æóÝöí ÇáúÚóÔúÑö
ÇáúÃóæóÇÎöÑö ÊóÊóæóÖøóÃõ áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö¡ æóáóÇ
íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö¡ æóáóÇ íõÍúÊóãóáõ ÇáúÎõÑõæÌõ ãöäú ÇáúÍóíúÖö Ýöí åóÐöåö
ÇáúÚóÔóÑóÉö ÅäøóãóÇ ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
æóÇáÏøõÎõæáö Ýöí ÇáúÍóíúÖöº áöÃóäøóåõ áóæú ÊõÕõæøöÑó ÇáúÎõÑõæÌõ ãöäú
ÇáúÍóíúÖö Ýöí åóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉö ßóÇäó Ýöíåö ÅÏúÎóÇáõ ÔóåúÑò Ýöí ÔóåúÑò
æóÞóÏú äóÕøóÊú Úóáóì ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú áóÇ ÊõÏúÎöáõ ÔóåúÑðÇ Ýöí ÔóåúÑò
ÝóáöåóÐóÇ ÊóÊóæóÖøóÃõ Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò Ëõãøó
ÊóÛúÊóÓöáõ ãóÑøóÉð æóÇÍöÏóÉð áöÇÍúÊöãóÇáö ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö
áöÊóãóÇãö ÇáÔøóåúÑö Åäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉö
ÇáúÃóÎöíÑóÉö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÚúÑöÝõ ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÊóÑóì ÇáÏøóãó
ÚóÔóÑóÉó ÃóíøóÇãò ãöäú ÇáÔøóåúÑö æóáóÇ ÊóÏúÑöí Ãóæøóáóåõ æóÂÎöÑóåõ
ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊóæóÖøóÃõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö Åáóì ÊóãóÇãö ÇáúÚóÔóÑóÉö
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó
ÊóÛúÊóÓöáõ ãóÑøóÉð Ëõãøó ÊóÊóæóÖøóÃõ æóÊõÕóáøöí Åáóì ÂÎöÑö ÇáÔøóåúÑö
æóáóßöäú Ýöí ÇáúÚóÔúÑö ÇáúÃóæúÓóØö íóÞöíäõ ÇáØøõåúÑö ÝóÊóÊóæóÖøóÃõ
áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöíóÞöíäò¡ æóíóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ¡ æóÝöí
ÇáúÚóÔúÑö ÇáúÂÎöÑö ÊóÊóæóÖøóÃõ áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö æóáóÇ
íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ãóÑøóÉð æóÇÍöÏóÉð áöÇÍúÊöãóÇáö ÎõÑõæÌöåóÇ
ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÚöäúÏó ÊóãóÇãö ÇáÔøóåúÑö Åäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÇáúÚóÔúÑó
ÇáúÂÎöÑó.
ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÃóíøóÇãóåóÇ ÎóãúÓóÉñ¡ æóÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú
ÊóÑóì ÇáÏøóãó Ýöí Çáúíóæúãö ÇáúÚöÔúÑöíäó ãöäú ÇáÔøóåúÑö æóáóÇ ÊóÍúÝóÙõ
ÔóíúÆðÇ Óöæóì åóÐóÇ Ýóãöäú Ãóæøóáö ÇáÔøóåúÑö Åáóì ÊóãóÇãö ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó ÊõÕóáøöí ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáúíóÞöíäö
æóíóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóǺ áöÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÇáØøõåúÑö ÝöíåóÇ Ëõãøó
Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉö ÃóíøóÇãò ÊóÊóæóÖøóÃõ áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö
æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö æóÝöí Çáúíóæúãö ÇáúÚöÔúÑöíäó ÊóÊúÑõßõ ÈöíóÞöíäò¡
æóÊóÛúÊóÓöáõ ÈóÚúÏóåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáÔøóßøöº áöÃóäøó ßõáøó
ÓóÇÚóÉò ãöäú åóÐöåö ÇáúÃóÑúÈóÚóÉö ÇáúÃóíøóÇãö ÝöíåóÇ Êóæóåøõãõ
ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö
. (ÞóÇáó) : æóÅöÐóÇ ßóÇäóÊú áóåóÇ ÃóíøóÇãñ ãóÚúáõæãóÉñ ãöäú
(3/204)
ßõáøö ÔóåúÑò ÝóÇäúÞóØóÚó ÚóäúåóÇ ÇáÏøóãõ
ÃóÔúåõÑðÇ Ëõãøó ÚóÇæóÏóåóÇ æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ¡ æóÞóÏú äóÓöíóÊú
ÃóíøóÇãóåóÇ ÝóÅöäøóåóÇ ÊõãúÓößõ Úóäú ÕóáóÇÉö ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò ãöäú
Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑöº áöÃóäøóåóÇ íõÊóíóÞøóäõ ÝöíåóÇ ÈöÇáúÍóíúÖö
ÝóÅöäøó ÚóÇÏóÊóåóÇ Ýöí ÇáúãóæúÖöÚö ÞóÏú ÇäúÊóÞóáóÊú ÈöÚóÏóãö ÇáÑøõÄúíóÉö
ãóÑøóÊóíúäö Ãóæú ÃóßúËóÑó ÝóÃóæøóáõ ÚóÇÏóÊöåóÇ ãöäú æóÞúÊö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö æóÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÇáúÍóíúÖö Ýöí ËóáóÇËóÉö ÃóíøóÇãò
ÝóÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó ÝöíåóÇ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉò Ýöí
ÓóÈúÚóÉö ÃóíøóÇãò áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö¡ æóÊóÊóæóÖøóÃõ ÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ
áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉòº áöÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ ÝöíåóÇ ÈöÇáØøõåúÑö¡
æóíóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ¡ æóÐóáößó ÏóÃúÈõåóÇ¡ æóÊóÃúæöíáõ åóÐöåö
ÇáúãóÓúÃóáóÉö ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÏóæúÑóåóÇ Ýöí ßõáøö ÔóåúÑò¡
æóÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú áóÇ ÊõÏúÎöáõ ÔóåúÑðÇ Ýöí ÔóåúÑò¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú áóÇ
ÊóÚúÑöÝõ Ðóáößó Ýóáóãú íõÊóÚóÑøóÖú áöåóÐóÇ ÇáúÝóÕúáö Ýöí ÇáúßöÊóÇÈö¡
æóáóÇ ÈõÏøó ãöäú ÈóíóÇäöåö.
ÝóäóÞõæáõ: åõæó Úóáóì ËóáóÇËóÉö ÃóæúÌõåò: ÅãøóÇ Ãóäú ßóÇäóÊú áóÇ ÊóÏúÑöí
ßóãú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ æóØõåúÑõåóÇ Ãóæú ßóÇäóÊú ÊóÐúßõÑõ ãöÞúÏóÇÑó
ØõåúÑöåóÇ æóáóÇ ÊóÐúßõÑõ ãöÞúÏóÇÑó ÍóíúÖöåóÇ Ãóæú ßóÇäóÊú ÊóÐúßõÑõ
ãöÞúÏóÇÑó ÍóíúÖöåóÇ¡ æóáóÇ ÊóÐúßõÑõ ãöÞúÏóÇÑó ØõåúÑöåóÇ ÝóÃóãøóÇ
ÇáúÝóÕúáõ ÇáúÃóæøóáõ ÝóäóÞõæáõ: ÅäøóåóÇ ÊóÏóÚõ ÇáÕøóáóÇÉó ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈöíóÞöíäò Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÓóÈúÚóÉó
ÃóíøóÇãò ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ
ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö æóáóÇ
íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóãóÇäöíóÉó
ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöíóÞöíäò¡ æóíóÃúÊöíåóÇ
ÒóæúÌõåóÇ ÝöíåóǺ áöÃóäøóåóÇ ÈöíóÞöíäö ÇáØøõåúÑö Ýöí åóÐöåö
ÇáËøóãóÇäöíóÉö ÝóÅöäøóåõ Åäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÝóåóÐóÇ
ÂÎöÑõ ØõåúÑöåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉð ÝóåóÐóÇ Ãóæøóáõ
ØõåúÑöåóÇ Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö¡ æóáóÇ
íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÃóÍóÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó
ÊõÕóáøöí ÈóÚúÏó Ðóáößó ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøöº
áöÃóäøóåõ áóãú íóÈúÞó áóåóÇ íóÞöíäñ ÈöÇáØøõåúÑö æóáóÇ ÈöÇáúÍóíúÖö ÈóÚúÏó
åóÐóÇ ÝóãóÇ ãöäú ÓóÇÚóÉò ÈóÚúÏó åóÐóÇ ÅáøóÇ æóíõÊóæóåøóãõ Ãóäøóåõ æóÞúÊõ
ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÅãøóÇ ÈöÇáÒøöíóÇÏóÉö Ýöí ÍóíúÖöåóÇ Úóáóì
ÇáËøóáóÇËóÉö Ãóæú Ýöí ØõåúÑöåóÇ Úóáóì ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó¡ æóÃóãøóÇ
ÇáúÝóÕúáõ ÇáËøóÇäöí æóåõæó ÅÐóÇ ÚóáöãóÊú Ãóäøó ØõåúÑóåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
æóáóÇ ÊóÏúÑöí ßóãú ÍóíúÖõåóÇ¡ ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó ãöäú
Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÓóÈúÚóÉó
ÃóíøóÇãò ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóãóÇäöíóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö
ÈöíóÞöíäò Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö
ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÃóÍóÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó¡ æóáóæú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ
ËóáóÇËóÉð ÝóÇÈúÊöÏóÇÁõ ØõåúÑöåóÇ ÈóÚúÏó ÃóÍóÏò æóÚöÔúÑöíäó¡ æóÅöäú ßóÇäó
ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉð ÝóÇÈúÊöÏóÇÁõ ØõåúÑöåóÇ ÇáËøóÇäöí ÈóÚúÏó ÎóãúÓóÉò
æóËóáóÇËöíäó ÝóÝöí åóÐöåö ÇáúÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑóÉó ÊõÕóáøöí
ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö áößõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ
Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö æóÇáúÎõÑõæÌö ãöäú ÇáúÍóíúÖö Ëõãøó ÊõÕóáøöí
íóæúãðÇ æóÇÍöÏðÇ ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöíóÞöíäò¡ æóÐóáößó
ÈóÚúÏó ãóÇ ÊóÛúÊóÓöáõ ÚöäúÏó ÊóãóÇãö ÎóãúÓóÉò æóËóáóÇËöíäó íóæúãðǺ
áöÃóäøó Ýöí åóÐóÇ Çáúíóæúãö íóÞöíäó ÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóáóÇËóÉó
ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö
(3/205)
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó
ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ Ðóáößó áößõáøö ÕóáóÇÉò ÃóÈóÏðǺ
áöÃóäøóåõ áóãú íóÈúÞó áóåóÇ íóÞöíäñ Ýöí ÔóíúÁò ÈóÚúÏóåóÇ ÝóãóÇ ãöäú
ÓóÇÚóÉò ÅáøóÇ æóíõÊóæóåøóãõ Ãóäøóåõ æóÞúÊõ ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö.
æóÃóãøóÇ ÇáúÝóÕúáõ ÇáËøóÇáöËõ¡ æóåõæó ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó
ÍóíúÖóåóÇ ËóáóÇËóÉñ¡ æóáóÇ ÊóÏúÑöí ßóãú ßóÇäó ØõåúÑõåóÇ ÝóÅöäøóåóÇ
ÊóÏóÚõ ËóáóÇËóÉð ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÈöíóÞöíäò Ëõãøó ÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöíóÞöíäò¡
æóíóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö
ÈöÇáÔøóßøö áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
ÝóÅöÐóÇ ÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÃóÍóÏðÇ æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÈóÚúÏó
Ðóáößó áößõáøö ÕóáóÇÉò ÃóÈóÏðǺ áöÃóäøóåõ áóãú íóÈúÞó áóåóÇ íóÞöíäñ Ýöí
ÔóíúÁò æóãóÇ ãöäú ÓóÇÚóÉò ÅáøóÇ æóíõÊóæóåøóãõ Ãóäøóåõ æóÞúÊõ ÎõÑõæÌöåóÇ
ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÝóÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉò æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ¡
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÐúßõÑõ Ãóäøó ØõåúÑóåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó¡ æóÊóÑóÏøóÏó
ÑóÃúíõåóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö Èóíúäó ÇáËøóáóÇËóÉö æóÇáúÃóÑúÈóÚóÉö ÝóÅöäøóåóÇ
ÊóÊúÑõßõ ãöäú Ãóæøóáö ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ËóáóÇËóÉð Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÛõÓúáðÇ
æóÇÍöÏðÇ Ëõãøó ÊõÕóáøöí Ýöí Çáúíóæúãö ÇáÑøóÇÈöÚö ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö
ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÚöäúÏó ãõÖöíøö Çáúíóæúãö
ÇáÑøóÇÈöÚö ãóÑøóÉð ÃõÎúÑóì Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÈöÇáúæõÖõæÁö ÃóÑúÈóÚóÉó ÚóÔóÑó
íóæúãðÇ ÈöÇáúíóÞöíäö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ËóãóÇäöíóÉó ÚóÔúÑó Ëõãøó
ÊõÕóáøöí Ýöí Çáúíóæúãö ÇáÊøóÇÓöÚó ÚóÔóÑó ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö
ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö
æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÏóÚõ Çáúíóæúãó ÇáúÚöÔúÑöíäó æóÇáúÍóÇÏöí
æóÇáúÚöÔúÑöíäó ÈöíóÞöíäò Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ æóÊõÕóáøöí Çáúíóæúãó ÇáËøóÇäöí
æóÇáúÚöÔúÑöíäó ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö¡ æóáóÇ ÊóÛúÊóÓöáõ Ýöí Çáúíóæúãö
ÇáËøóÇáöËö æóÇáúÚöÔúÑöíäó¡ æóÊóÛúÊóÓöáõ ÚöäúÏó ÊóãóÇãö ÇáËøóÇáöËö
æóÇáúÚöÔúÑöíäóº áöÃóäøóåõ Åäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉð ÝóÃóæóÇäõ
ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖóÉö ÇáËøóÇäöíóÉö ÚöäúÏó ÊóãóÇãö ÇáúÍóÇÏöí
æóÇáúÚöÔúÑöíäó.
æóÅöäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉð ÝóÃóæóÇäõ ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖóÉö
ÇáËøóÇäöíóÉö ÚöäúÏó ÊóãóÇãö ÇáËøóÇáöËö æóÇáúÚöÔúÑöíäóº ÝóáöåóÐóÇ
ÊóÛúÊóÓöáõ ÚöäúÏó Ðóáößó Ëõãøó ÊõÕóáøöí ËóáóÇËóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáúíóÞöíäö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ
ÓöÊøóÉð æóËóáóÇËöíäó Ëõãøó ÊõÕóáøöí Ýöí íóæúãóíúäö ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö
ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÏóÚõ íóæúãðÇ æóÇÍöÏðǺ áöÃóäøó åóÐóÇ
Çáúíóæúãó ÂÎöÑõ ÍóíúÖöåóÇ Åäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ËóáóÇËóÉð¡ æóÃóæøóáõ
ÍóíúÖöåóÇ Åäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉð¡ ÝóÊóÊóíóÞøóäõ Ýöíåö
ÈöÇáúÍóíúÖö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÊöÓúÚóÉð æóËóáóÇËöíäó Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ
áöÌóæóÇÒö Ãóäøó åóÐóÇ æóÞúÊõ ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö Ëõãøó ÊõÕóáøöí
ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Èóíúäó
ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÇËúäóíúäö æóÃóÑúÈóÚöíäó Ëõãøó
ÊóÛúÊóÓöáõº áöÃóäøó åóÐóÇ ÃóæóÇäõ ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÅÐóÇ ßóÇäóÊú
ÃóíøóÇãõåóÇ ÃóÑúÈóÚóÉð Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÇËúäóíú ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáúíóÞöíäöº áöÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ
ÈöÇáØøõåúÑö ÝöíåóÇ ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÃóÑúÈóÚóÉð æóÎóãúÓöíäó Ëõãøó
ÊõÕóáøöí ÈóÚúÏó Ðóáößó ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö
ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ãóÑøóÉð ÃõÎúÑóì¡ æóáóãú íóÈúÞó áóåóÇ
íóÞöíäõ ÇáÊøóÑúßö Ýöí ÔóíúÁò ÈóÚúÏó ÃóÑúÈóÚóÉò æóÎóãúÓöíäó ÝóäóÓõæÞõ
ÇáúãóÓúÃóáóÉó åóßóÐóÇ æóäóÃúãõÑõåóÇ
(3/206)
ÈöÇáöÇÛúÊöÓóÇáö Ýöí ßõáøö æóÞúÊò
íõÊóæóåøóãõ Ãóäøóåõ æóÞúÊõ ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÅáøóÇ Ãóäú áóÇ
íóÈúÞóì áóåóÇ íóÞöíäõ ÇáØøõåúÑö Ýöí ÔóíúÁò ÃóíúÖðÇ ÝóÍöíäóÆöÐò
ÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉò ÃóÈóÏðÇ æóÚóáóì åóÐóÇ ÇáäøóÍúæö íóÎúÑõÌõ ãóÇ
ÅÐóÇ ÚóáöãóÊú Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ËóáóÇËóÉñ æóÊóÑóÏøóÏó ÑóÃúíõåóÇ Ýöí
ÇáØøõåúÑö Èóíúäó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóÓöÊøóÉó ÚóÔóÑó Ýóãóäú Ýóåöãó
ÇáúÝóÕúáó ÇáúÃóæøóáó ÊóíóÓøóÑó Úóáóíúåö ÊóÎúÑöíÌõ ÇáËøóÇäöí.
(ÞóÇáó) : æóÅöÐóÇ ßóÇäóÊú ÇáúãõÓúÊóÍóÇÖóÉõ áóÇ ÊóÐúßõÑõ ÃóíøóÇãóåóÇ
ÛóíúÑó ÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÇáØøõåúÑö íóæúãó ÇáúÚóÇÔöÑö æóíóæúãó
ÇáúÚöÔúÑöíäó æóíóæúãó ÇáËøóáóÇËöíäó ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊóæóÖøóÃõ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáÔøóåúÑö ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ áößõáøö ÕóáóÇÉò ÓöÊøóÉó
ÃóíøóÇãò áöÇÍúÊöãóÇáö ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö Ýöí ßõáøö ÓóÇÚóÉò
ãöäúåóÇ¡ Ëõãøó ÊõÕóáøöí Çáúíóæúãó ÇáúÚóÇÔöÑó ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöíóÞöíäö
ÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊõÕóáøöí Çáúíóæúãó ÇáúÍóÇÏöíó ÚóÔóÑó æóÇáËøóÇäöí ÚóÔóÑó
æóÇáËøóÇáöËó ÚóÔóÑó ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó
ÊóÛúÊóÓöáõ ÓöÊøóÉó ÃóíøóÇãò Åáóì ÊóãóÇãö ÊöÓúÚóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó
ÊóÊóæóÖøóÃõ æóÊõÕóáøöí íóæúãó ÇáúÚöÔúÑöíäó ÈöíóÞöíäò Ëõãøó ËóáóÇËóÉó
ÃóíøóÇãò ÈóÚúÏóåõ ÊõÕóáøöí ÝöíåóÇ ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó
ÊóÛúÊóÓöáõ ÓöÊøóÉó ÃóíøóÇãò Åáóì ÊóãóÇãö ÊöÓúÚóÉò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ
áößõáøö ÕóáóÇÉò Ëõãøó ÊõÕóáøöí Çáúíóæúãó ÇáËøóáóÇËöíäó ÈöÇáúæõÖõæÁö
ÈöíóÞöíäö ÇáØøõåúÑö æóáóÇ íõÌúÒöíåóÇ ÕóæúãõåóÇ Ýöí ÊöÓúÚóÉö ÃóíøóÇãò
ãöäú ÔóåúÑö ÑóãóÖóÇäó ÝóáúÊóÕõãú ÖöÚúÝóåóÇ ËóãóÇäöíóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
áöãóÇ ÈóíøóäøóÇ ÞóÇáó ÇáúÍóÇßöãõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -: ÝóÅöäú
ÞóÖóÊú ÇáÕøóæúãó Ýöí åóÐöåö ÇáúÃóíøóÇãö ÇáËøóáóÇËóÉö ÇáúÚóÇÔöÑö
æóÇáúÚöÔúÑöíäó æóÇáËøóáóÇËöíäó ßóÝóÇåóÇ ÊöÓúÚóÉõ ÃóíøóÇãò¡ æóåõæó
ÕóÍöíÍñº áöÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÇáØøõåúÑö Ýöí åóÐöåö ÇáúÃóíøóÇãö
ÝóíóÕöÍøõ ÕóæúãõåóÇ ÝöíåóÇ Úóäú ÇáúÞóÖóÇÁö¡ æóÇáÊøóÊóÇÈõÚõ Ýöí Õóæúãö
ÇáúÞóÖóÇÁö áóíúÓó ÈöÔóÑúØò¡ æóãóÇ ÞóÖóÊú ãöäú ÇáúÝóæóÇÆöÊö Ýöí ÛóíúÑö
åóÐöåö ÇáúÃóíøóÇãö ÇáËøóáóÇËóÉö ÃóÚóÇÏóÊúåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÃóíøóÇãö
ÇáËøóáóÇËóÉö¡ æóáóÇ íóÞúÑóÈõåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÅáøóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÃóíøóÇãöº
áöÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ ÝöíåóÇ ÈöÇáØøõåúÑö.
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÚúáóãõ Ãóäøó ÃóíøóÇãó ÍóíúÖöåóÇ ßóÇäóÊú ËóáóÇËóÉð Ýöí
ÇáúÚóÔúÑö ÇáúÂÎóÑö ãöäú ÇáÔøóåúÑö æóáóÇ ÊóÏúÑöí ÅÐóÇ ãóÖóì ÚöÔúÑõæäó
ãöäú ÇáÔøóåúÑö Ãóæú ÅÐóÇ ÈóÞöíó ËóáóÇËóÉñ ãöäú ÇáÔøóåúÑö ÝóÅöäøóåóÇ Åáóì
ÊóãóÇãö ÇáúÚöÔúÑöíäó ÊõÕóáøöí ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöíóÞöíäò Ëõãøó ÊõÕóáøöí
ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ
Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÛõÓúáðÇ æóÇÍöÏðÇ Ëõãøó
ÊóÊóæóÖøóÃõ Åáóì ÂÎöÑö ÇáÔøóåúÑö æóáóßöäú Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉö ÃóíøóÇãò áóåóÇ
íóÞöíäõ ÇáØøõåúÑö ÝóíóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÝöíåóÇ¡ æóÝöí ÇáËøóáóÇËóÉö
ÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö ÝóÊóÊóæóÖøóÃõ ÝöíåóÇ
ÈöÇáÔøóßøö¡ æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÛõÓúáðÇ
æóÇÍöÏðÇ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ËóáóÇËóÉð Ýöí æóÓóØö ÇáúÚóÔúÑö
ÇáúÂÎóÑö¡ æóáóÇ ÊóÏúÑöí ÛóíúÑó Ðóáößó ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÕóáøöí ÈöÇáúæõÖõæÁö
Åáóì ÊóãóÇãö ËóáóÇËóÉò æóÚöÔúÑöíäó ÈöíóÞöíäö ÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊõÕóáøöí
Ýöí Çáúíóæúãö ÇáÑøóÇÈöÚö æóÇáúÚöÔúÑöíäó ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÏóÚõ
ÇáÕøóáóÇÉó íóæúãó ÇáúÎóÇãöÓö æóÇáúÚöÔúÑöíäó æóÇáÓøóÇÏöÓó æóÇáúÚöÔúÑöíäóº
áöÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÇáúÍóíúÖö æóÊóÛúÊóÓöáõ íóæúãó ÇáÓøóÇÈöÚö
æóÇáúÚöÔúÑöíäó áößõáøö ÕóáóÇÉò áöÊóæóåøõãö ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö
Ýöíåö¡ æóÝöí ÇáúÍóÞöíÞóÉö åóÐöåö ÇáúãóÑúÃóÉõ ÃóÖóáøóÊú ÃóíøóÇãóåóÇ
ÇáËøóáóÇËóÉó Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉö ÃóíøóÇãò æóÞóÏú ÈóíøóäøóÇ ÍõßúãóåóÇ ÝöíãóÇ
ÓóÈóÞó æóÇóááøóåõ ÓõÈúÍóÇäóåõ æóÊóÚóÇáóì ÃóÚúáóãõ
(3/207)
[ÈóÇÈõ Íöáøö ÇáúæóØúÁö ÈöÇäúÞöØóÇÚö
ÇáÏøóãö ÞóÈúáó æóÞúÊöåö]
(ÈóÇÈõ Íöáøö ÇáúæóØúÁö ÈöÇäúÞöØóÇÚö ÇáÏøóãö ÞóÈúáó æóÞúÊöåö) (ÞóÇáó) : -
ÑóÖöíó Çááøóåõ Úóäúåõ - ÅÐóÇ ÇäúÞóØóÚó Ïóãõ ÇáúãóÑúÃóÉö Ïõæäó ÚóÇÏóÊöåóÇ
ÇáúãóÚúÑõæÝóÉö Ýöí ÍóíúÖò Ãóæú äöÝóÇÓò ÇÛúÊóÓóáóÊú Íöíäó ÊóÎóÇÝõ ÝóæúÊó
ÇáÕøóáóÇÉö¡ æóÕóáøóÊú æóÊóÌóäøóÈóåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÇÍúÊöíóÇØðÇ ÍóÊøóì
ÊóÃúÊöíó Úóáóì ÚóÇÏóÊöåóǺ áöÃóäøó ÍóíúÖó ÇáúãóÑúÃóÉö áóÇ íóÈúÞóì Úóáóì
ÕöÝóÉò æóÇÍöÏóÉò Ýöí ÌóãöíÚö ÚõãõÑöåóÇ Èóáú íóÒúÏóÇÏõ ÊóÇÑóÉð æóíóäúÞõÕõ
ÃõÎúÑóì ÝóÇáöÇäúÞöØóÇÚõ ÞóÈúáó ÊóãóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ ØõåúÑñ ÙóÇåöÑñ Úóáóì
ÇÍúÊöãóÇáö Ãóäú áóÇ íóßõæäó ØõåúÑðÇ ÈöÃóäú íõÚóÇæöÏóåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÅöäøó
ÇáÏøóãó áóÇ íóÓöíáõ Ýöí ÒóãóÇäö ÇáúÍóíúÖö Úóáóì ÇáúæóáóÇÁö ÝóíóäúÈóÛöí
áóåóÇ Ãóäú ÊóÃúÎõÐó ÈöÇáöÇÍúÊöíóÇØö ÝóÊóäúÊóÙöÑó ÂÎöÑó ÇáúæóÞúÊöº
áöÃóäøóåóÇ áóÇ íóÝõæÊõåóÇ ÈöåóÐóÇ ÇáúÞóÏúÑö ãöäú ÇáÊøóÃúÎöíÑö ÔóíúÁñ
ÝóÅöÐóÇ ÎóÇÝóÊú ÝóæúÊó ÇáúæóÞúÊö ÇÛúÊóÓóáóÊú æóÕóáøóÊú ÇÍúÊöíóÇØðǺ
áöÃóäøó ÇáöÇäúÞöØóÇÚó ØõåúÑñ ÙóÇåöÑðÇ æóãõÖöíøõ ÇáúæóÞúÊö Úóáóì
ÇáØøóÇåöÑö íóÌúÚóáõ ÇáÕøóáóÇÉó ÏóíúäðÇ Ýöí ÐöãøóÊöåóÇ¡ æóÐóáößó áóÇ
íóßõæäõ ÅáøóÇ ÈöÊóÝúæöíÊò ãöäúåóÇ ÈöÊóÑúßö ÇáúÃóÏóÇÁö Ýöí ÇáúæóÞúÊö
ÝóÚóáóíúåóÇ Ãóäú áóÇ ÊõÝóæøöÊó æóáöÃóäøóåõ íóÝúÍõÔõ Ãóäú íóãúÖöíó
ÚóáóíúåóÇ æóÞúÊõ ÕóáóÇÉò.
æóáóíúÓó ÝöíåóÇ ãóÇäöÚñ ãöäú ÃóÏóÇÁö ÇáÕøóáóÇÉö ÙóÇåöÑðÇ æóáóÇ ÊõÕóáøöí
Ýöíåö¡ æóíóÌúÊóäöÈõåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÇÍúÊöíóÇØðÇ áöÇÍúÊöãóÇáö ÃóäøóåóÇ
ÍóÇÆöÖñ ÈóÚúÏõ ÈöÃóäú íõÚóÇæöÏóåóÇ ÇáÏøóãõ¡ æóÊóÃúËöíÑõ åóÐóÇ
ÇáöÇÍúÊöãóÇáö ÈöÚóÇÏóÊöåóÇ ÇáúãóÚúÑõæÝóÉö¡ æóáóßöäú áóÇ ÊóÊóÒóæøóÌõ
ÈöÒóæúÌò ÂÎóÑó Åäú ßóÇäó åóÐóÇ ÂÎöÑó ÚöÏøóÊöåóÇ ÇÍúÊöíóÇØðÇ áöÊóæóåøõãö
ÃóäøóåóÇ ÍóÇÆöÖñ ÈóÚúÏõ¡ æóßóÐóáößó Åäú ßóÇäóÊú ãõÓúÊóÈúÑóÃóÉð áóÇ
íóØóÄõåóÇ Çáúãóæúáóì ÍóÊøóì ÊóãúÖöíó ÃóíøóÇãõ ÚóÇÏóÊöåóÇ ÇÍúÊöíóÇØðÇ¡
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÇÓúÊóßúãóáóÊú ÚóÇÏóÊóåóÇ Ýöí ÇáÏøóãö Ëõãøó ÇäúÞóØóÚó
ÇÛúÊóÓóáóÊú Ýöí ÂÎöÑö ÇáúæóÞúÊö æóÕóáøóÊú¡ æóåóÐóÇ ÃóÙúåóÑõ ãöäú
ÇáúÃóæøóáöº áöÃóäøó ÇáöÇÚúÊöÈóÇÑó ÈöãóÇ ÓóÈóÞó íóÏõáøõ Úóáóì Ãóäøó åóÐóÇ
ÇáöÇäúÞöØóÇÚó ØõåúÑñº áöÃóäøóåóÇ ÊóäúÊóÙöÑõ ÂÎöÑó ÇáúæóÞúÊö ÅÐóÇ ßóÇäóÊú
ÃóíøóÇãõåóÇ Ïõæäó ÇáúÚóÔóÑóÉö áöÇÍúÊöãóÇáö Ãóäú íõÚóÇæöÏóåóÇ ÇáÏøóãõ¡
æóáóíúÓó Ýöí åóÐóÇ ÇáÊøóÃúÎöíÑö ÊóÝúæöíÊõ ÔóíúÁò¡ æóÅöäøóãóÇ ÊõÄóÎøöÑõ
Åáóì ÂÎöÑö ÇáúæóÞúÊö ÇáúãõÓúÊóÍóÈøö Ïõæäó ÇáúãóßúÑõæåö äóÕøó Úóáóíúåö
ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí ÂÎöÑö ÇáúßöÊóÇÈö ÝóÞóÇáó:
ÅÐóÇ ÇäúÞóØóÚó ÇáÏøóãõ ÚóäúåóÇ Ýöí æóÞúÊö ÇáúÚöÔóÇÁö ÝóÅöäøóåóÇ
ÊõÄóÎøöÑõ ÇáÕøóáóÇÉó Åáóì æóÞúÊò íõãúßöäõåóÇ Ãóäú ÊóÛúÊóÓöáó Ýöíåö¡
æóÊõÕóáøöíó ÞóÈúáó ÇäúÊöÕóÇÝö Çááøóíúáö¡ æóæóÞúÊõ ÇáúÚöÔóÇÁö íóÈúÞóì
Åáóì ØõáõæÚö ÇáúÝóÌúÑö¡ æóáóßöäøó ÇáÊøóÃúÎöíÑó Åáóì ãóÇ ÈóÚúÏó äöÕúÝö
Çááøóíúáö ãóßúÑõæåñ.
æóßóÐóáößó áóæú ÇäúÞóØóÚó ÚóäúåóÇ ÇáÏøóãõ Ýöí æóÞúÊö ÇáúÚóÕúÑö
ÝóÅöäøóåóÇ ÊõÄóÎøöÑõ Åáóì æóÞúÊò íõãúßöäõåóÇ Ãóäú ÊóÛúÊóÓöáó Ýöíåö
æóÊõÕóáøöíó ÞóÈúáó ÊóÛóíøõÑö ÇáÔøóãúÓöº áöÃóäøó ÊóÃúÎöíÑó ÇáÕøóáóÇÉö
Åáóì ãóÇ ÈóÚúÏó ÊóÛóíøõÑö ÇáÔøóãúÓö ãóßúÑõæåñ æóÈöÇáÊøóæóåøõãö áóÇ
íóÍöáøõ áóåóÇ ÇÑúÊößóÇÈõ ÇáúãóßúÑõæåö æóáóÇ ÈóÃúÓó áöÒóæúÌöåóÇ Ãóäú
íóØóÃóåóÇ åõäóǺ áöÃóäøó ÇäúÞöØóÇÚó ÇáÏøóãö ØõåúÑñ ãöäú ÍóíúËõ
ÇáÙøóÇåöÑõ¡ æóÇáöÇÓúÊöÏúáóÇáõ ÈöãóÇ ÞóÈúáóåõ æóÇÍúÊöãóÇáõ Êóæóåøõãö
ÇáúÚóæúÏö áóãú íóÊóÃóíøóÏú ÈöÏóáöíáò åõäóÇ ÝóáóÇ íóãúäóÚõåõ ãöäú
ÇáúæóØúÁö¡ æóßóÐóáößó áóåóÇ Ãóäú ÊóÊóÒóæøóÌó Åäú ßóÇäó åóÐóÇ ÂÎöÑó
ÚöÏøóÊöåóǺ áöÃóäøóåóÇ ÞóÏú ØóåõÑóÊú ÙóÇåöÑðÇ¡ æóÇáúãóÚúáõæãõ ÇáÙøóÇåöÑõ
áóÇ íõÊúÑóßõ ÇáúÚóãóáõ
(3/208)
Èöåö ÈöÇáúãõÍúÊóãóáö.
æóåóÐóÇ ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ Ïõæäó ÇáúÚóÔóÑóÉö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú
ÃóíøóÇãõåóÇ ÚóÔóÑóÉð ÝóßóãóÇ ÊóãøóÊú ÇáúÚóÔóÑóÉõ ÇÛúÊóÓóáóÊú æóÕóáøóÊú¡
æóáóÇ ÊõÄóÎøöÑõ ÓóæóÇÁñ ÇäúÞóØóÚó ÚóäúåóÇ ÇáÏøóãõ Ãóæú áóãú íóäúÞóØöÚúº
áöÃóäøóÇ ÊóíóÞøóäøóÇ ÈöÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÝóÅöäøó ÇáúÍóíúÖó áóÇ
íóßõæäõ ÃóßúËóÑó ãöäú ÚóÔóÑóÉò¡ æóÅöäú áóãú íóßõäú áóåóÇ ÞóÈúáó Ðóáößó
ÚóÇÏóÉñ¡ æóßóÇäóÊú ãõÈúÊóÏóÃóÉð¡ æóÇäúÞóØóÚó ÏóãõåóÇ Úóáóì ÇáúÎóãúÓö
Ãóæú Ýöí ÇáäøöÝóÇÓö æóÇäúÞóØóÚó ÏóãõåóÇ Úóáóì ÇáúÚöÔúÑöíäó æóÓöÚóåóÇ
Ãóäú Êõãóßøöäó ÒóæúÌóåóÇ ãöäú äóÝúÓöåóÇ¡ æóÃóäú ÊóÊóÒóæøóÌóº áöÃóäøó Ýöí
ÍóÞøö ÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉö ÇáúÚóÇÏóÉõ ÊóÍúÕõáõ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö
ÝóÇáúÊóÍóÞóÊú ÈöÕóÇÍöÈóÉö ÇáúÚóÇÏóÉö ÛóíúÑó Ãóäøó Þóæúáóåõ: æóÃóäú
ÊóÊóÒóæøóÌó Åäú áóãú íóßõäú áóåóÇ ÒóæúÌñ ßóáóÇãñ ãõÎúÊóáøñº áöÃóäøóåóÇ
Åäú áóãú Êóßõäú ãõÚúÊóÏøóÉð ÝóÞóÏú ßóÇäó áóåóÇ Ãóäú ÊóÊóÒóæøóÌó Ýöí
ÍóÇáóÉö ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ãõÚúÊóÏøóÉð ÝóáóÇ
íõÊóÕóæøóÑõ ÇäúÞöÖóÇÁõ ÚöÏøóÊöåóÇ ÈöÇáúÍóíúÖóÉö ÇáúÃõæáóìº áöÃóäøó
ÇáÕøóÛöíÑóÉó ÅÐóÇ ÇÚúÊóÏøóÊú ÔóåúÑóíúäö Ëõãøó ÍóÇÖóÊú íóáúÒóãõåóÇ
ÇÓúÊöÆúäóÇÝõ ÇáúÚöÏøóÉö áöÞõÏúÑóÊöåóÇ Úóáóì ÇáúÃóÕúáö ÞóÈúáó ÍõÕõæáö
ÇáúãóÞúÕõæÏö ÈöÇáúÈóÏóáö ÝóÏóáøó Ãóäøóåõ ßóáóÇãñ ãõÎúÊóáøñ ÐóßóÑóåõ
ÈöÇáúÞöíóÇÓö Úóáóì ãóÇ ÓóÈóÞó ãöäú ÛóíúÑö ÊóÃóãøõáò Ýöíåö.
æóáóæú ßóÇäóÊú äóÕúÑóÇäöíøóÉð ÊóÍúÊó ãõÓúáöãò ÝóÇäúÞóØóÚó ÚóäúåóÇ
ÇáÏøóãõ ÝöíãóÇ Ïõæäó ÇáúÚóÔóÑóÉö æóÓöÚó ÇáÒøóæúÌõ Ãóäú íóØóÃóåóÇ
æóæóÓöÚóåóÇ Ãóäú ÊóÊóÒóæøóÌóº áöÃóäøóåõ áóÇ ÇÛúÊöÓóÇáó ÚóáóíúåóÇ
ÝóÅöäøóåóÇ áóÇ ÊõÎóÇØóÈõ ÞóÈúáó ÇáúÅöÓúáóÇãö ÈöÃóÍúßóÇãö ÇáÔøóÑúÚö
æóßóÐóáößó áóæú ßóÇäóÊú ãõØóáøóÞóÉð ÑóÌúÚöíøóÉð ÝóÇäúÞóØóÚó ÚóäúåóÇ
ÇáÏøóãõ ÞóÈúáó ÊóãóÇãö ÇáúÚóÔóÑóÉö Ýöí ÇáúÍóíúÖóÉö ÇáËøóÇáöËóÉö¡
ÝóÅöäøóåõ áóÇ ÇÛúÊöÓóÇáó ÚóáóíúåóÇ¡ ÝóÅöäú ÃóÓúáóãóÊú ÈóÚúÏó ÇäúÞöØóÇÚö
ÇáÏøóãö ÝóáóíúÓó áöáÒøóæúÌö Ãóäú íõÑóÇÌöÚóåóÇ ÃóíúÖðÇ¡ æóáóåóÇ Ãóäú
ÊóÊóÒóæøóÌóº áöÃóäøóÇ ÍóßóãúäóÇ ÈöØóåóÇÑóÊöåóÇ ÈöäóÝúÓö ÇäúÞöØóÇÚö
ÇáÏøóãö ÝóáóÇ ÊóÚõæÏõ Ýöíåö ÈöÇáúÅöÓúáóÇãö ÈöÎöáóÇÝö ãóÇ ÅÐóÇ ÚóÇæóÏóåóÇ
ÇáÏøóãõ ÝóÑõÄúíóÉõ ÇáÏøóãö ãõÄóËøöÑñ Ýöí ÅËúÈóÇÊö ÇáúÍóíúÖö Èöåö
ÇÈúÊöÏóÇÁð ÝóßóÐóáößó íóßõæäõ ãõÄóËøöÑðÇ Ýöí ÇáúÈóÞóÇÁö ÈöÎöáóÇÝö
ÇáúÅöÓúáóÇãö¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ÚóÔóÑóÉð ÝóßóãóÇ ÇäúÞóØóÚó
ÇáÏøóãõ ÚöäúÏó ÊóãóÇãö ÇáúÚóÔóÑóÉö ÇäúÞóØóÚóÊú ÇáÑøóÌúÚóÉõ¡ æóáóåóÇ Ãóäú
ÊóÊóÒóæøóÌóº áöÃóäøóåóÇ ÎóÑóÌóÊú ãöäú ÇáúÍóíúÖö ÈöíóÞöíäò æóáóßöäøóåóÇ
áóÇ ÊóÞúÑóÃõ ÇáúÞõÑúÂäó ãóÇ áóãú ÊóÛúÊóÓöáú¡ æóåöíó ÈöãóäúÒöáóÉö
ÇáúÌõäõÈö Ýöí æõÌõæÈö ÇáöÇÛúÊöÓóÇáö ÚóáóíúåóÇ¡ æóáöáúÌóäóÇÈóÉö ÊóÃúËöíÑñ
Ýöí ÇáúãóäúÚö ãöäú ÞöÑóÇÁóÉö ÇáúÞõÑúÂäö Ïõæäó ÈóÞóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö.
(ÞóÇáó) : ÚóÌõæÒñ ßóÈöíÑóÉñ Íõßöãó ÈöÅöíóÇÓöåóÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó
ÈóÚúÏó Ðóáößó ÝóÞóÏú ÐóßóÑó ÇáÒøóÚúÝóÑóÇäöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - Ýöí ßöÊóÇÈö ÇáúÍóíúÖö ÃóäøóåóÇ áóÇ Êóßõæäõ ÍóÇÆöÖðÇ¡ æóáóæú
ßóÇäóÊú ÇÚúÊóÏøóÊú ÈöÇáÔøõåõæÑö¡ æóÊóÒóæøóÌóÊú áóãú íóÈúØõáú äößóÇÍõåóǺ
áöÃóäøó ÇáÙøóÇåöÑó Ãóäøó ÇáÏøóãó Ýöí åóÐöåö ÇáúÍóÇáóÉö ãöäú ÝóÓóÇÏö
ÇáÑøóÍöãö Ãóæú ÇáúÛöÐóÇÁö ÝóáóÇ íóÈúØõáõ Èöåö ãóÇ ÊóÞóÏøóãó ãöäú
ÇáúÍõßúãö ÈöÅöíóÇÓöåóÇ¡ æóßóÇäó ãõÍóãøóÏõ Èúäõ ÅÈúÑóÇåöíãó
ÇáúãóíúÏóÇäöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÞõæáõ: Åäú ÑóÃóÊú
ÍõãúÑóÉð æóÊóãóÇÏóì ÈöåóÇ Åáóì ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö ßóÇäó ÍóíúÖðÇ
ÇÓúÊöÏúáóÇáðÇ ÈöãóÇ ÐóßóÑó ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí
äóæóÇÏöÑö ÃóÈöí ÓõáóíúãóÇäó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝóÅöäøóåõ
ÞóÇáó: ÈöäúÊõ ËóãóÇäöíäó Ãóæú ÊöÓúÚöíäó ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó Ýóåõæó
ÍóíúÖñ¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ßóÏöÑóÉð áóãú íóßõäú ÍóíúÖðǺ áöÃóäøó ÇáÙøóÇåöÑó
Ãóäøóåõ ãöäú ÝóÓóÇÏö ÇáÑøóÍöãö Ãóæú ÇáúÛöÐóÇÁö Ëõãøó ÇáúãõÚúÊóÈóÑõ Ýöí
Çááøóæúäö Ýöí ÍóÞøöåóÇ ÚöäúÏó ÑóÝúÚö
(3/209)
ÇáúÎöÑúÞóÉö ÝóÅöäøó ÇáÑøõØõæÈóÉó Úóáóì
ÇáúÎöÑúÞóÉö ÞóÏú ÊóÊóÛóíøóÑõ ãöäú ÇáúÍõãúÑóÉö Åáóì ÇáúßóÏöÑóÉö Ãóæú ãöäú
ÇáúßóÏöÑóÉö Åáóì ÇáúÎõÖúÑóÉö ÞóÈúáó ÇáÑøóÝúÚö Ãóæú ÈóÚúÏó ÇáÑøóÝúÚö¡
æóáóÇ ãõÚúÊóÈóÑó ÈöæóÇÍöÏò ãöäú ÇáúÍóÇáóíúäö ÅäøóãóÇ ÇáúãõÚúÊóÈóÑõ
ÚöäúÏó ÇáÑøóÝúÚöº áöÃóäøó ÇáÙøõåõæÑó ÚöäúÏó Ðóáößó íóÍúÕõáõ¡ æóßóÐóáößó
Ýöí ÍóÞøö ÇáúÍóÇÆöÖö ÅÐóÇ ÊóÛóíøóÑó Çááøóæúäõ ãöäú ÇáúÍõãúÑóÉö Åáóì
ÇáúÈóíóÇÖö Ãóæú ãöäú ÇáúÈóíóÇÖö Åáóì ÇáúÍõãúÑóÉö ÝóÇáúÚöÈúÑóÉõ ÈöÍóÇáóÉö
ÇáÑøóÝúÚö¡ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÇáúÈóíóÇÖó ÚöäúÏó ÇáÑøóÝúÚö Ëõãøó ÊóÛóíøóÑó
Åáóì ÇáúÍõãúÑóÉö ÈóÚúÏó Ðóáößó Ãóæú Åáóì ÇáúÎõÖúÑóÉö Ãóæú Åáóì
ÇáÕøõÝúÑóÉö ÝóåóÐóÇ ÇäúÞöØóÇÚñ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ßóÏöÑóÉð ÚöäúÏó ÇáÑøóÝúÚö
Ëõãøó ÊóÛóíøóÑóÊú Åáóì ÇáúÈóíóÇÖö Ýóåöíó ÍóÇÆöÖñ ÈóÚúÏõº áöÃóäøó
ÇáúÎõÑõæÌó ÚöäúÏó ÑóÝúÚö ÇáúÎöÑúÞóÉö íóßõæäõ ÝóíõÚúÊóÈóÑõ Çááøóæúäõ Ýöí
Êöáúßó ÇáúÍóÇáóÉö¡ æóÅöäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ãóÑøóÉð ÓöÊøðÇ æóãóÑøóÉð
ÎóãúÓðÇ ÝóÇäúÞóØóÚó ÚóäúåóÇ ÇáÏøóãõ áöÊóãóÇãö ÇáúÎóãúÓóÉö ÝóÅöäøóåóÇ
ÊóÛúÊóÓöáõ æóÊõÕóáøöí ÇÍúÊöíóÇØðÇ¡ æóáóÇ íóÃúÊöíåóÇ ÒóæúÌõåóÇ ÍóÊøóì
íóãúÖöíó Çáúíóæúãõ ÇáÓøóÇÏöÓõ áöÊóæóåøõãö ãõÚóÇæóÏóÉö ÇáÏøóãö¡ æóÞóÏú
ÊóÃóíøóÏó åóÐóÇ ÇáÊøóæóåøõãõ ÈöÏóáöíáò ãõÚúÊóÈóÑò ßóÇäó ÞóÈúáó åóÐóÇ
æóáóæú ßóÇäóÊú ãõÚúÊóÏøóÉð ÇäúÞóØóÚóÊú ÇáÑøóÌúÚóÉõ ÈöãõÖöíøö ÎóãúÓóÉö
ÃóíøóÇãò ãöäú ÇáúÍóíúÖóÉö ÇáËøóÇáöËóÉö æóáóíúÓó áóåóÇ Ãóäú ÊóÊóÒóæøóÌó
ÍóÊøóì íóãúÖöíó Çáúíóæúãõ ÇáÓøóÇÏöÓõ¡ æóÚöäúÏó ãõÖöíøöåö íóáúÒóãõåóÇ
Ãóäú ÊóÛúÊóÓöáó ÝóÊóÃúÎõÐó ÈöÇáöÇÍúÊöíóÇØö Ýöí ßõáøö Íõßúãò¡ æóÅöäøóãóÇ
íõÊóÕóæøóÑõ áõÒõæãõ ÇáöÇÛúÊöÓóÇáö ÚöäúÏó ãõÖöíøö Çáúíóæúãö ÇáÓøóÇÏöÓö
ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÇäúÞóØóÚó ÏóãõåóÇ áöÊóãóÇãö ÇáúÎóãúÓóÉö¡ æóáóãú ÊõÈúÊóáó
ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÛúÊóÓöáõ áöÊóãóÇãö ÇáúÎóãúÓóÉö¡ æóáóÇ
íóáúÒóãõåóÇ Ãóäú ÊóÛúÊóÓöáó áöÊóãóÇãö ÇáÓøöÊøóÉö ÅÐóÇ áóãú íõÚóÇæöÏúåóÇ
ÇáÏøóãõ åóÐóÇ Ýöí ÍóÞøö ãóäú áóíúÓóÊú áóåóÇ ÚóÇÏóÉñ ãóÚúÑõæÝóÉñ¡
æóáóßöäøóåóÇ ÇõÈúÊõáöíóÊú ÈöÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö¡ æóÊóÑóÏøóÏó ÑóÃúíõåóÇ Ýöí
ÇáúÍóíúÖö Èóíúäó ÇáúÎóãúÓö æóÇáÓøöÊøö¡ æóÞóÏú ÈóíøóäøóÇ åóÐóÇ ÝöíãóÇ
ÓóÈóÞó æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ ÈöÇáÕøóæóÇÈö
[ÈóÇÈõ ÇáäøöÝóÇÓö]
(ÈóÇÈõ ÇáäøöÝóÇÓö) (ÞóÇáó) - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáäøöÝóÇÓõ åõæó
ÇáÏøóãõ ÇáúÎóÇÑöÌõ ÚóÞöíÈó ÇáúæöáóÇÏóÉö Þöíáó Ãóäøóåõ ãõÔúÊóÞøñ ãöäú
ÊóäóÝøóÓó ÇáÑøóÍöãõ Èöåö æóÞöíáó åõæó ãöäú ÇáäøóÝúÓö ÇáøóÐöí åõæó
ÚöÈóÇÑóÉñ Úóäú ÇáÏøóãö¡ æóÞöíáó åõæó ãöäú ÇáäøóÝúÓö ÇáøóÊöí åöíó
ÇáúæóáóÏõ ÝóÎõÑõæÌõåõ áóÇ íóäúÝóßøõ Úóäú Ïóãò íóÊóÚóÞøóÈõåõ.
æóÃóßúËóÑõ ãõÏøóÊöåö ÃóÑúÈóÚõæäó íóæúãðÇ ÚöäúÏóäóÇ¡ æóÞóÏú ÈóíøóäøóÇ
ÇÎúÊöáóÇÝó ÇáúÚõáóãóÇÁö Ýöíåö¡ æóÇÚúÊöãóÇÏõäóÇ Ýöíåö Úóáóì ÇáÓøõäøóÉö
ÝóÞóÏú Ñõæöíó «Úóäú Ãõãøö ÓóáóãóÉó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåóÇ - ÞóÇáóÊú:
ßóÇäóÊú ÇáäøõÝóÓóÇÁõ íóÞúÚõÏúäó Úóáóì ÚóåúÏö ÑóÓõæáö Çááøóåö - Õóáøóì
Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - ÃóÑúÈóÚöíäó íóæúãðÇ¡ æóßõäøóÇ äóØúáöí
æõÌõæåóäóÇ ÈöÇáúæóÑúÓö ãöäú ÇáúßóáóÝö» æóÝöí ÍóÏöíËö ÃóÈöí ÇáÏøóÑúÏóÇÁö
æóÃóÈöí åõÑóíúÑóÉó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÚóäúåõãóÇ - ÞóÇáóÇ: «æóÞøóÊó ÑóÓõæáõ
Çááøóåö - Õóáøóì Çááøóåõ Úóáóíúåö æóÓóáøóãó - áöáäøõÝóÓóÇÁö ÃóÑúÈóÚöíäó
ÕóÈóÇÍðÇ ÅáøóÇ Ãóäú ÊóÑóì ÇáØøõåúÑó ÞóÈúáó Ðóáößó» æóáóÇ ÛóÇíóÉó
áöÃóÞóáøöåö áöÚõãõæãö Þóæúáöåö «ÅáøóÇ Ãóäú ÊóÑóì ÇáØøõåúÑó ÞóÈúáó
Ðóáößó» ÍóÊøóì ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó íóæúãðÇ Ëõãøó ØóåõÑóÊú ÝóÐóáößó
Çáúíóæúãõ äöÝóÇÓñ áóåóÇ ÈöÎöáóÇÝö ÇáúÍóíúÖö ÝóÅöäøó ÃóÞóáøóåõ ãõÞóÏøóÑñº
áöÃóäøó Ïóãó ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö ãóÇ íóßõæäõ ãöäú ÇáÑøóÍöãö æóáöÏóãö
ÇáäøöÝóÇÓö Ïóáöíáñ
(3/210)
íõÓúÊóÏóáøõ Èöåö Úóáóì Ãóäøóåõ ãöäú
ÇáÑøóÍöãö¡ æóåõæó ÊóÞóÏøõãõ ÎõÑõæÌö ÇáúæóáóÏö ÝóáóÇ ÍóÇÌóÉó Åáóì
ÇáöÇÓúÊöÏúáóÇáö Úóáóíúåö ÈöÇáöÇãúÊöÏóÇÏö ÈöÎöáóÇÝö Ïóãö ÇáúÍóíúÖö¡
æóÇóáøóÐöí ÐóßóÑóåõ ÃóÈõæ ãõæÓóì - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí
ãõÎúÊóÕóÑöåö
Ãóäøó ÃóÞóáøó ÇáäøöÝóÇÓö ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ¡ æóÚöäúÏó ÃóÈöí íõæÓõÝó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ áóíúÓó ÇáúãõÑóÇÏõ Èöåö
Ãóäøóåõ ÅÐóÇ ÇäúÞóØóÚó ÝöíãóÇ Ïõæäó Ðóáößó áóÇ íóßõæäõ äöÝóÇÓðÇ¡
æóáóßöäøó ÇáúãõÑóÇÏó Èöåö ÅÐóÇ æóÞóÚóÊú ÇáúÍóÇÌóÉõ Åáóì äóÕúÈö
ÇáúÚóÇÏóÉö áóåóÇ Ýöí ÇáäøöÝóÇÓö áóÇ íóäúÞõÕõ Ðóáößó ãöäú ÎóãúÓóÉò
æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑóº áöÃóäøóåõ áóæú
äóÕóÈó áóåóÇ Ïõæäó åóÐóÇ ÇáúÞóÏúÑö ÃóÏøóì Åáóì äóÞúÖö ÇáúÚóÇÏóÉö Ýóãöäú
ÃóÕúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ãóäøó ÇáÏøóãó ÅÐóÇ
ßóÇäó ãõÍöíØðÇ ÈöØóÑóÝóíú ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ÝóÇáØøõåúÑõ ÇáúãõÊóÎóáøöáõ áóÇ
íóßõæäõ ÝóÇÕöáðÇ ØóÇáó Ãóæú ÞóÕõÑó Ýóáóæú ÞóÏøóÑó äöÝóÇÓóåóÇ ÈöÃóÞóáøó
ãöäú ÎóãúÓóÉò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÝóÚóÇæóÏóåóÇ ÇáÏøóãõ ÞóÈúáó ÊóãóÇãö
ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ßóÇäó Çáúßõáøõ äöÝóÇÓðÇ ÝóáöåóÐóÇ ÞóÏøóÑó ÈöÎóãúÓóÉò
æóÚöÔúÑöíäó¡ æóÝöí ÇáúÅöÎúÈóÇÑö ÈöÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö ÞóÏúÑõ ãõÏøóÉö
äöÝóÇÓöåóÇ ÈöÎóãúÓóÉò æóÚöÔúÑöíäó Úóáóì ãóÇ ÓóäõÈóíøöäõåõ¡ æóßóÐóáößó
ÃóÈõæ íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÅäøóãóÇ ÞóÏøóÑó ÈöÃóÍóÏó
ÚóÔóÑó íóæúãðÇ Ýöí ÇáúÅöÎúÈóÇÑö ÈöÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ
ÇäúÞóØóÚó ÇáÏøóãõ Ïõæäó Ðóáößó ÝóáóÇ ÎöáóÇÝó Ýöí Ãóäøóåõ äöÝóÇÓñ Ëõãøó
ÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ãóÑøó Úóáóì ÃóÕúáöåö
ÝóÞóÇáó: ÇáúÃóÑúÈóÚõæäó áöáäøöÝóÇÓö ßóÇáúÚóÔóÑóÉö áöáúÍóíúÖö Ëõãøó
ÇáØøõåúÑõ ÇáúãõÊóÎóáøöáõ Ýöí ÇáúÚóÔóÑóÉö ÚöäúÏóåõ áóÇ íóßõæäõ ÝóÇÕöáðÇ¡
æóÅöÐóÇ ßóÇäó ÇáÏøóãõ ãõÍöíØðÇ ÈöØóÑóÝóíú ÇáúÚóÔóÑóÉö íõÌúÚóáõ Çáúßõáøõ
ßóÇáÏøóãö ÇáúãõÊóæóÇáöí ÝóßóÐóáößó Ýöí ÇáäøöÝóÇÓö ÅÐóÇ ÃóÍóÇØó ÇáÏøóãõ
ÈöØóÑóÝóíú ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó æóÃóÈõæ íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ãóÑøó Úóáóì ÃóÕúáöåö Ãóäøó ÇáØøõåúÑó ÇáúãõÊóÎóáøöáó ÅÐóÇ ßóÇäó ÃóÞóáøó
ãöäú ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó áóÇ íóÕöíÑõ ÝóÇÕöáðÇ¡ æóíõÌúÚóáõ ßóÇáÏøóãö
ÇáúãõÊóæóÇáöí ÝóÅöÐóÇ ÈóáóÛó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÕóÇÑó ÝóÇÕöáðÇ
Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö¡ ÝóåóÐóÇ ãöËúáõåõ.
æóãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÝóÑøóÞó Èóíúäó ÇáäøöÝóÇÓö¡
æóÈóíúäó ãóÇ ÊóÞóÏøóãó Ýöí ÇáúÍóíúÖö ÝóÞóÇáó: åõäóÇßó ÅÐóÇ ßóÇäóÊú
ÇáúÛóáóÈóÉõ áöáØøõåúÑö íóÕöíÑõ ÝóÇÕöáðÇ Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäö¡ æóÅöäú ßóÇäó
Ïõæäó ÇáúÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóåõäóÇ áóÇ íóÕöíÑõ ÝóÇÕöáðǺ áöÃóäøóåõ áóÇ
íõÊóÕóæøóÑõ åõäóÇ Ýöí ãõÏøóÉö ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ØõåúÑñ ãóÇ Ïõæäó ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑó¡ æóåõæó ÛóÇáöÈñ Úóáóì ÇáÏøóãö ÅäøóãóÇ íõÊóÕóæøóÑõ Ðóáößó Ýöí
ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö Ëõãøó åõäóÇßó ÇáÏøóãõ ÞóÏú íóÊóÞóÏøóãõ¡ æóÞóÏú
íóÊóÃóÎøóÑõ Ýóáóæú áóãú íóÚúÊóÈöÑú ÛóáóÈóÉó ÃóÍóÏöåöãóÇ Úóáóì ÇáúÂÎóÑö
ÃóÏøóì Åáóì ÇáúÞóæúáö ÈöÌóÚúáö ÒóãóÇäò åõæó ØõåúÑñ ßõáøõåõ ÍóíúÖðÇ¡
æóÐóáößó áóÇ íóÌõæÒõ ÈöÎöáóÇÝö ÇáäøöÝóÇÓö¡ æóÅöäøóãóÇ ÞóÇáó: Åäøó
ÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó åõäóÇ íóÕöíÑõ Èóíúäó ÇáÏøóãóíúäöº áöÃóäøó
ØõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÕóÇáöÍñ áöáúÝóÕúáö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖóÊóíúäö¡
ÝóßóÐóáößó áöáúÝóÕúáö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö¡ ÝóßóÇäó
ÇáúãõÊóÞóÏøöãõ äöÝóÇÓðÇ æóÇáúãõÊóÃóÎøöÑõ ÍóíúÖðÇ.
æóÈóíóÇäõ åóÐóÇ ÅÐóÇ ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó íóæúãðÇ ÈóÚúÏó ÇáúæöáóÇÏóÉö Ëõãøó
ØóåõÑóÊú ËóãóÇäöíóÉð æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó íóæúãðÇ
ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÇáúÃóÑúÈóÚõæäó
ßõáøõåóÇ äöÝóÇÓñ æóÚöäúÏóåõãóÇ ÇáäøöÝóÇÓõ åõæó Çáúíóæúãõ ÇáúÃóæøóáõ
ÝóÞóØú Ëõãøó
(3/211)
íõÎóÑøóÌõ Úóáóì åóÐóÇ ÇáúÃóÕúáö
ÇáúãóÓóÇÆöáõ Åáóì Ãóäú íóÞõæáó: ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÎóãúÓóÉð ÈóÚúÏó
ÇáúæöáóÇÏóÉö æóÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ¡ æóÇáÏøóãó ÎóãúÓóÉð
æóÇáØøõåúÑó ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÝóÚöäúÏóåõãóÇ
äöÝóÇÓõåóÇ ÇáúÎóãúÓóÉõ ÇáúÃõæáóì¡ æóÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö ÎóãúÓóÉó
ÚóÔóÑóº áöÃóäøóåóÇ ÑóÃóÊú ãóÑøóÊóíúäö¡ æóÍóíúÖõåóÇ ÇáúÎóãúÓóÉõ ÇáøóÊöí
ÈóÚúÏó ÇáúÚöÔúÑöíäó¡ æóÕóÇÑó Ðóáößó ÚóÇÏóÉñ áóåóÇ ÈöÇáúãóÑøóÉö
ÇáúæóÇÍöÏóÉöº áöÃóäøóåóÇ ãõÈúÊóÏóÃóÉñ¡ æóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - äöÝóÇÓõåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóÚöÔúÑõæäó¡ æóÇáØøõåúÑõ
ÇáúÃóæøóáõ ÛóíúÑõ ãõÚúÊóÈóÑò áöÅöÍóÇØóÉö ÇáÏøóãö ÈöØóÑóÝóíúåö Ýöí
ãõÏøóÉö ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó¡ ÝóÃóãøóÇ ÇáØøõåúÑõ ÇáËøóÇäöí Ýóåõæó ÕóÍöíÍñ
ãõÚúÊóÈóÑñº áöÃóäøó Èöåö ÊóÊöãøõ ÇáúÃóÑúÈóÚõæäó ÝóíóÕöíÑõ Ðóáößó ÚóÇÏóÉñ
áóåóÇ Ýöí ÇáØøõåúÑö ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö æóáóÇ ÚóÇÏóÉó áóåóÇ Ýöí
ÇáúÍóíúÖö ÝóíóÌúÚóáõ Ãóæøóáó ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÍóíúÖóåóÇ ÚóÔóÑóÉð
æóØõåúÑóåóÇ ÎóãúÓóÉð æóÚöäúÏóåõãóÇ íóÌúÚóáõ ÍóíúÖóåóÇ ãöäú Ãóæøóáö
ÇáöÇÓúÊöãúÑóÇÑö ÎóãúÓóÉð æóØõåúÑóåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóÚóÇÏóÊõåóÇ Ýöí
ÇáäøöÝóÇÓö ÚöäúÏóåõãóÇ Êóßõæäõ ÎóãúÓóÉð æóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑõæäóº áöÃóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó Ýöí
ÇáäøöÝóÇÓö Ýöí ÍóÞøö ÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉö ÊóËúÈõÊõ ÈöÇáúãóÑøóÉö ÇáúæóÇÍöÏóÉö
ßóÇáúÚóÇÏóÉö Ýöí ÇáúÍóíúÖö
[Ãóæøóáõ æóÞúÊö ÇáäøöÝóÇÓö]
. æóíóÎúÊóáöÝõæäó Ýöí Ãóæøóáö æóÞúÊö ÇáäøöÝóÇÓö ÝóÞóÇáó ÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó
æóÃóÈõæ íõæÓõÝó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì æóÞúÊõ ÇáúæöáóÇÏóÉö Ãóæøóáõ
æóÞúÊö ÇáäøöÝóÇÓö æóÞóÇáó ãõÍóãøóÏñ æóÒõÝóÑõ ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì æóÞúÊõ ÝóÑóÇÛö ÑóÍöãöåóÇ Ãóæøóáõ æóÞúÊö ÇáäøöÝóÇÓö¡ æóÅöäøóãóÇ
íóÊóÈóíøóäõ Ðóáößó ÝöíãóÇ ÅÐóÇ æóáóÏóÊú æóáóÏðÇ¡ æóÝöí ÈóØúäöåóÇ æóáóÏñ
ÂÎóÑõ ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóÃóÈöí íõæÓõÝó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì ÊóÕöíÑõ äõÝóÓóÇÁó æóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò æóÒõÝóÑó ÑóÍöãóåõãóÇ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì áóÇ ÊóÕöíÑõ äõÝóÓóÇÁó ãóÇ áóãú ÊóÖóÚú ÇáúæóáóÏó
ÇáËøóÇäöí ÞóÇáóÇ: áöÃóäøóåóÇ ÍóÇãöáñ ÈóÚúÏõ æóÇáúÍóÇãöáõ ßóãóÇ áóÇ
ÊóÍöíÖõ ÝóßóÐóáößó áóÇ ÊóÕöíÑõ äõÝóÓóÇÁóº áöÃóäøó ÇáäøöÝóÇÓó ÃóÎõæ
ÇáúÍóíúÖö æóÇÓúÊóÏóáøóÇ ÈöÍõßúãö ÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö ÝóÅöäøóåõ áóÇ
íóËúÈõÊõ ÅáøóÇ ÈöæóÖúÚö ÂÎöÑö ÇáúæóáóÏóíúäö ÝóßóÐóáößó Íõßúãõ ÇáäøöÝóÇÓö
æóÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó æóÃóÈõæ íõæÓõÝó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÞóÇáó:
ÇáäøöÝóÇÓõ åõæó ÇáÏøóãõ ÇáúÎóÇÑöÌõ ÚóÞöÈó ÇáúæöáóÇÏóÉö¡ æóÞóÏú ÊóÍóÞøóÞó
Ðóáößó æóÅöäøóãóÇ áóÇ íóÌúÚóáõ áöãóÇ ÊóÑóÇåõ ÇáúãóÑúÃóÉõ ÇáúÍóÇãöáõ ãöäú
ÇáÏøóãö Íõßúãó ÇáúÍóíúÖöº áöÃóäøóåõ áóíúÓó ãöäú ÇáÑøóÍöãö ÝóÅöäøó
Çááøóåó ÊóÚóÇáóì ÃóÌúÑóì ÇáúÚóÇÏóÉó Ãóäøó ÇáúãóÑúÃóÉó ÅÐóÇ ÍóÈöáóÊú
ÇäúÓóÏøó Ýóãõ ÑóÍöãöåóÇ¡ æóåóÐóÇ ÇáúãóÚúäóì ÛóíúÑõ ãóæúÌõæÏò åõäóǺ
áöÃóäøó Ýóãó ÇáÑøóÍöãö ÞóÏú ÇäúÝóÊóÍó ÈöæóÖúÚö ÃóÍóÏö ÇáúæóáóÏóíúäö
ÝóÇáÏøóãõ ÇáúãóÑúÆöíøõ ãöäú ÇáÑøóÍöãö ßóÇäó äöÝóÇÓðÇ¡ æóåóÐóÇ ÈöÎöáóÇÝö
Íõßúãö ÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉöº áöÃóäøóåõ ãõÊóÚóáøöÞñ ÈöÝóÑóÇÛö ÇáÑøóÍöãö
æóáóÇ ÝóÑóÇÛó ãóÚó ÈóÞóÇÁö ÔóíúÁò ãöäú ÇáÔøõÛúáö¡ æóåõäóÇ Íõßúãõ
ÇáäøöÝóÇÓö áöáÏøóãö ÇáúÎóÇÑöÌö ãöäú ÇáÑøóÍöãö ÈóÚúÏó ÇáúæöáóÇÏóÉö¡
æóÞóÏú ÊóÍóÞøóÞó Ðóáößó¡ ÝóÅöäú ßóÇäó Èóíúäó ÇáúæóáóÏóíúäö ÚóÔóÑóÉõ
ÃóíøóÇãò¡ æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ¡ æóåöíó ãõÈúÊóÏóÃóÉñ Ýöí ÇáäøöÝóÇÓö
ÝóÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó æóÃóÈöí íõæÓõÝó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóæúãó æóÇáÕøóáóÇÉó ÈóÚúÏó æöáóÇÏóÉö ÇáúæóáóÏö ÇáúÃóæøóáö
æóäöÝóÇÓõåóÇ ÈóÚúÏó æóÖúÚö ÇáúæóáóÏö ÇáËøóÇäöí ËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ¡
æóÚöäúÏó ãõÍóãøóÏò æóÒõÝóÑó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì áóÇ ÊóÊúÑõßõ
ÇáÕøóæúãó æóÇáÕøóáóÇÉó ãóÇ áóãú ÊóÖóÚú ÇáúæóáóÏó ÇáËøóÇäöíó æóäöÝóÇÓõåóÇ
ÈóÚúÏó Ðóáößó ÃóÑúÈóÚõæäó íóæúãðÇ.
æóÍõßöíó Ãóäøó ÃóÈóÇ íõæÓõÝó ÞóÇáó: áöÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÃóÑóÃóíúÊ áóæú ßóÇäó Èóíúäó ÇáúæóáóÏóíúäö
(3/212)
ÃóÑúÈóÚõæäó íóæúãðÇ ÞóÇáó: åóÐóÇ áóÇ
íóßõæäõ ÞóÇáó: ÝóÅöäú ßóÇäó ÞóÇáó: áóÇ äöÝóÇÓó áóåóÇ ãöäú ÇáúæóáóÏö
ÇáËøóÇäöí¡ æóÅöäú ÑóÛöãó ÃóäúÝõ ÃóÈöí íõæÓõÝó æóáóßöäøóåóÇ ÊóÛúÊóÓöáõ
ßóãóÇ ÊóÖóÚõ ÇáúæóáóÏó ÇáËøóÇäöíó¡ æóåóÐóÇ ÕóÍöíÍñº áöÃóäøóåõ áóÇ
íóÊóæóÇáóì äöÝóÇÓóÇäö áóíúÓó ÈóíúäóåõãóÇ ØõåúÑñ ßóãóÇ áóÇ ÊóÊóæóÇáóì
ÍóíúÖóÊóÇäö áóíúÓó ÈóíúäóåõãóÇ ØõåúÑñ
. (ÞóÇáó) : ÝóÅöäú ÎóÑóÌó ÈóÚúÖõ ÇáúæóáóÏö Ëõãøó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó ÝóÑóæóì
ÎóáóÝõ Èúäõ ÃóíøõæÈó Úóäú ÃóÈöí íõæÓõÝó æóåõæó Þóæúáõ ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó
ÑóÍöãóåõãú Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Ãóäøóåõ Åäú ÎóÑóÌó ÇáúÃóßúËóÑõ ãöäúåõ Ýóåöíó
äõÝóÓóÇÁõº áöÃóäøó ÈóÞóÇÁó ÇáúÃóÞóáøö áóÇ íóãúäóÚõ ÎõÑõæÌó ÇáÏøóãö ãöäú
ÇáÑøóÍöãö æóßóÐóáößó áóæú ÇäúÞóØóÚó ÇáúæóáóÏõ ÝöíåóÇ ÝóÅöÐóÇ ÎóÑóÌó
ÇáúÃóßúËóÑõ ßóÇäóÊú äõÝóÓóÇÁóº áöÃóäøó áöáúÃóßúËóÑö Íõßúãó ÇáúßóãóÇáö¡
ÝóÃóãøóÇ ÅÐóÇ ÃóÓúÞóØóÊú ÓöÞúØðÇ¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ÞóÏú ÇÓúÊóÈóÇäó ÔóíúÁñ
ãöäú ÎóáúÞöåö Ýóåöíó äõÝóÓóÇÁõ ÝöíãóÇ ÊóÑóì ãöäú ÇáÏøóãö ÈóÚúÏó Ðóáößó¡
æóÅöäú áóãú íóÓúÊóÈöäú ÔóíúÁñ ãöäú ÎóáúÞöåö ÝóáóÇ äöÝóÇÓó áóåóÇ¡
æóáóßöäú Åäú Ãóãúßóäó ÌóÚúáõ ÇáúãóÑúÆöíøö ãöäú ÇáÏøóãö ÍóíúÖðÇ íõÌúÚóáõ
ÍóíúÖðÇ¡ æóÅöäú áóãú íõãúßöäú ÈöÃóäú áóãú íóÊóÞóÏøóãúåõ ØõåúÑñ ÊóÇãøñ
Ýóåõæó ÇÓúÊöÍóÇÖóÉñ æóÞóÇáó ÇáÔøóÇÝöÚöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
íóãúÊóÍöäõ ÇáÓøöÞúØó ÈöÇáúãóÇÁö ÇáúÍóÇÑøö¡ ÝóÅöäú ÐóÇÈó Ýöíåö ÝóáóíúÓó
ÈöæóáóÏò ÝóáóÇ äöÝóÇÓó áóåóÇ¡ æóÅöäú áóãú íóÐõÈú Ýóåõæó æóáóÏñ æóÊóÕöíÑõ
Èöåö äõÝóÓóÇÁó¡ æóåóÐóÇ ãöäú ÈóÇÈö ÇáØøöÈøö áóíúÓó ãöäú ÇáúÝöÞúåö Ýöí
ÔóíúÁò Ýóáóãú äóÞõáú Èöåö áöåóÐóÇ¡ æóáóßöäøó ÍóßøóãúäóÇ ÇáÓøöíãóÇ
æóÇáúÚóáóÇãóÉó¡ ÝóÅöäú ÙóåóÑó Ýöíåö ÔóíúÁñ ãöäú ÂËóÇÑö ÇáäøõÝõæÓö Ýóåõæó
æóáóÏñ æóÇáäøöÝóÇÓõ åõæó ÇáÏøóãõ ÇáúÎóÇÑöÌõ ÈöÚóÞöÈö ÎõÑõæÌö ÇáúæóáóÏö¡
æóÅöäú áóãú íóÓúÊóÈöäú Ýöíåö ÔóíúÁñ ãöäú ÇáúÂËóÇÑö ÝóåóÐöåö ÚóáóÞóÉñ
Ãóæú ãõÖúÛóÉñ Ýóáóãú íóßõäú áöáÏøóãö ÇáúãóÑúÆöíøö ÈóÚúÏóåóÇ Íõßúãõ
ÇáäøöÝóÇÓö Ëõãøó ÇáúãóÓúÃóáóÉõ Úóáóì æóÌúåóíúäö: ÅãøóÇ Ãóäú ÊóÑóì
ÇáÏøóãó ÞóÈúáó ÅÓúÞóÇØö ÇáÓøöÞúØö Ãóæú áóÇ ÊóÑóÇåõ¡ ÝóÅöäú ÑóÃóÊú
ÇáÏøóãó ÞóÈúáó ÅÓúÞóÇØö ÇáÓøöÞúØö¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó
ÇáúÎóáúÞö áóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó æóÇáÕøóæúãó ÈöÇáÏøóãö ÇáúãóÑúÆöíøö
ÞóÈúáóåõ¡ æóÅöäú ßóÇäóÊú ÊóÑóßóÊú ÇáÕøóáóÇÉó ÝóÚóáóíúåóÇ ÞóÖóÇÄõåóǺ
áöÃóäøóåõ ÊóÈóíøóäó ÃóäøóåóÇ ßóÇäóÊú ÍóÇãöáðÇ Íöíäó ÑóÃóÊú ÇáÏøóãó¡
æóáóíúÓó áöÏóãö ÇáúÍóÇãöáö Íõßúãõ ÇáúÍóíúÖö¡ æóåöíó äõÝóÓóÇÁõ ÝöíãóÇ
ÊóÑóÇåõ ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö¡ æóÅöäú áóãú íóßõäú ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó
ÇáúÎóáúÞö ÝóãóÇ ÑóÃóÊúåõ ÞóÈúáó ÇáÓøöÞúØö ÍóíúÖñ Åäú Ãóãúßóäó Ãóäú
íõÌúÚóáó ÍóíúÖðÇ ÈöÃóäú æóÇÝóÞó ÃóíøóÇãó ÚóÇÏóÊöåóÇ¡ æóßóÇäó ãóÑúÆöíøðÇ
ÚóÞöíÈó ØõåúÑò ÕóÍöíÍòº áöÃóäøóåõ ÊóÈóíøóäó ÃóäøóåóÇ áóãú Êóßõäú
ÍóÇãöáðÇ Ëõãøó Åäú ßóÇäó ãóÇ ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÇáÓøöÞúØö ãõÏøóÉð ÊóÇãøóÉð
ÝóãóÇ ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö ÇÓúÊöÍóÇÖóÉñ.
æóÅöäú áóãú Êóßõäú ãõÏøóÉð ÊóÇãøóÉð Êõßúãöáõ ãõÏøóÊóåóÇ ãöãøóÇ ÑóÃóÊú
ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö Ëõãøó åöíó ãõÓúÊóÍóÇÖóÉñ ÈóÚúÏó Ðóáößó.
ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÃóíøóÇãõåóÇ ËóáóÇËóÉð ÝóÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÇáÓøöÞúØö ËóáóÇËóÉð
ÏóãðÇ Ëõãøó ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö ÝóÍóíúÖõåóÇ
ÇáËøóáóÇËóÉõ ÇáøóÊöí ÑóÃóÊúåóÇ ÞóÈúáó ÇáÓøöÞúØö¡ æóåöíó ãõÓúÊóÍóÇÖóÉñ
ÝöíãóÇ ÑóÃóÊú ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö.
æóÅöäú ßóÇäó ãóÇ ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÇáÓøöÞúØö íóæúãðÇ Ãóæú íóæúãóíúäö
Êõßúãöáõ ãõÏøóÊóåóÇ ËóáóÇËóÉó ÃóíøóÇãò ãöãøóÇ ÊóÑóÇåõ ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö
Ëõãøó åöíó ãõÓúÊóÍóÇÖóÉñ ÈóÚúÏó Ðóáößó¡ æóÅöäú áóãú ÊóÑõÏøó ãóÇ ÞóÈúáó
ÇáÓøöÞúØö¡ æóÑóÃóÊúåõ ÈóÚúÏóåõ¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó
ÇáúÎóáúÞö Ýóåöíó äõÝóÓóÇÁõ¡ æóÅöäú áóãú íóßõäú ãõÓúÊóÈöíäó ÇáúÎóáúÞö¡
ÝóÅöäú Ãóãúßóäó ÌóÚúáõ ãóÇ ÊóÑóÇåõ ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö ÍóíúÖðÇ íõÌúÚóáõ
ÍóíúÖðÇ áóåóÇ ÈöÚóÏúáö
(3/213)
ÃóíøóÇãö ÚóÇÏóÊöåóÇ¡ æóÅöäú áóãú íõãúßöäú
ÌóÚúáõåõ ÍóíúÖðÇ Ýóåöíó ãõÓúÊóÍóÇÖóÉñ Ýöí Ðóáößó¡ ÝóÅöäú ÃóÓúÞóØóÊú Ýöí
ÈöÆúÑö ÇáúãóÎúÑóÌö ÓöÞúØðÇ áóÇ ÊóÏúÑöí Ãóäøóåõ ßóÇäó ãõÓúÊóÈöíäó
ÇáúÎóáúÞö¡ Ãóæú áóãú íóßõäú ÝóåóÐóÇ ÃóíúÖðÇ Úóáóì æóÌúåóíúäö: ÅãøóÇ Ãóäú
ÊóÑóì ÇáÏøóãó ÞóÈúáó ÇáÓøöÞúØö Ãóæú áóÇ ÊóÑóÇåõ ÅáøóÇ ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö¡
ÝóÅöäú áóãú ÊóÑó ÇáÏøóãó ÅáøóÇ ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØö æóÃóíøóÇãõåóÇ Ýöí
ÇáúÍóíúÖö ÚóÔóÑóÉñ¡ æóÝöí ÇáØøõåúÑö ÚöÔúÑõæäó ÝóäóÞõæáõ: ÅÐóÇ ßóÇäó
ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó ÇáúÎóáúÞö ÝóáóåóÇ äöÝóÇÓõ ÃóÑúÈóÚöíäóº áöÃóäøóåóÇ
ãõÈúÊóÏóÃóÉñ Ýöí ÇáäøöÝóÇÓö¡ æóÞóÏú ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ Ýóíóßõæäõ
äöÝóÇÓõåóÇ ÃóßúËóÑó ÇáäøöÝóÇÓö ßóÇáúãõÈúÊóÏóÃóÉö ÈöÇáúÍóíúÖö ÅÐóÇ
ÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ¡ æóÅöäú áóãú íóßõäú ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó
ÇáúÎóáúÞö ÝóÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉñ ÝóÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó ÚóÞöíÈó ÇáÓøöÞúØö
ÚóÔóÑóÉó ÃóíøóÇãò ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøóåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉö ÅãøóÇ
ÍóÇÆöÖñ æóÅöãøóÇ äõÝóÓóÇÁõ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ
ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøöº áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó
ÍóÇáõåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáØøõåúÑö æóÇáäøöÝóÇÓö Ëõãøó ÊóÊúÑõßõ ÚóÔóÑóÉð
ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøóåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉö ÅãøóÇ ÍóÇÆöÖñ Ãóæú
äõÝóÓóÇÁõ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ áöÊóãóÇãö ãõÏøóÉö ÇáäøöÝóÇÓö æóÇáúÍóíúÖö
Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ ØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó æóÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉñ¡ æóåóßóÐóÇ
ÏóÃúÈõåóÇ Ãóäú ÊóÛúÊóÓöáó Ýöí ßõáøö æóÞúÊò ÊóÊóæóåøóãõ Ãóäøóåõ æóÞúÊõ
ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö æóÇáäøöÝóÇÓö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÞóÏú ÑóÃóÊú
ÞóÈúáó ÅÓúÞóÇØö ÇáÓøöÞúØö ÏóãðÇ¡ ÝóÅöäú ßóÇäó ãóÇ ÑóÃóÊú ÞóÈúáó
ÇáúÅöÓúÞóÇØö ãõÓúÊóÞöáøðÇ áóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó ÈóÚúÏó ÇáúÅöÓúÞóÇØö¡
æóÅöäú áóãú íóßõäú ãõÓúÊóÞöáøðÇ ÊóÑóßóÊú ÈóÚúÏó ÇáúÅöÓúÞóÇØö ÞóÏúÑó ãóÇ
ÊóÊöãøõ Èöåö ãõÏøóÉõ ÍóíúÖöåóÇ æóáóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó ÝöíãóÇ ÑóÃóÊú
ÞóÈúáó ÇáúÅöÓúÞóÇØö Úóáóì ßõáøö ÍóÇáò æóáóæú ÊóÑóßóÊú ÝóÚóáóíúåóÇ
ÞóÖóÇÄõåóǺ áöÃóäøóåõ Åäú ßóÇäó ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó ÇáúÎóáúÞö áóãú
íóßõäú ãóÇ ÑóÃóÊú ÞóÈúáóåõ ÍóíúÖóåóÇ¡ æóÅöäú áóãú íóßõäú ãõÓúÊóÈöíäó
ÇáúÎóáúÞö ßóÇäó Ðóáößó ÍóíúÖðÇ ÝóÊóÑóÏøóÏó ÍóÇáõåóÇ ÝöíãóÇ ÑóÃóÊú ÞóÈúáó
ÇáÓøöÞúØö Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö ÝóáóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó
ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó Åäú ßóÇäó ÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉð æóØõåúÑõåóÇ ÚöÔúÑõæäó¡
ÝóÅöäú ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÇáúÅöÓúÞóÇØö ÚóÔóÑóÉð Ëõãøó ÃóÓúÞóØóÊú ÇÛúÊóÓóáóÊú
æóÕóáøóÊú ÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØöº áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó
ÍóÇáõåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáØøõåúÑö æóÇáäøöÝóÇÓö Ëõãøó ÊóÊúÑõßõ ÚóÔóÑóÉð
ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøóåóÇ Ýöíåö äõÝóÓóÇÁõ Ãóæú ÍóÇÆöÖñ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ
æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÚóÔóÑóÉð ÈöÇáÔøóßøöº áöÃóäøóåõ ÊóÑóÏøóÏó
ÍóÇáõåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáäøöÝóÇÓö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ
æóÊõÕóáøöí ÚóÔóÑóÉð ÃõÎúÑóì ÈöíóÞöíäö ÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÚóÔóÑóÉð
ÈöÇáÔøóßøö áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó ÇáúÍóíúÖö æóÇáØøõåúÑö
Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ¡ æóåóßóÐóÇ ÏóÃúÈõåóÇ.
æóÅöäú ßóÇäóÊú ÑóÃóÊú ÞóÈúáó ÇáÓøöÞúØö ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ÏóãðÇ Ëõãøó
ÃóÓúÞóØóÊú ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ ÝóÅöäøóåóÇ ÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó ÎóãúÓóÉó
ÃóíøóÇãò ÈóÚúÏó ÇáÓøöÞúØöº áöÃóäøó ÇáÓøöÞúØó Åäú áóãú íóßõäú ãõÓúÊóÈöíäó
ÇáúÎóáúÞö ÝóåóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉõ ÊóÊöãøóÉõ ãõÏøóÉö ÍóíúÖöåóÇ¡ æóÅöäú ßóÇäó
ãõÓúÊóÈöíäó ÇáúÎóáúÞö ÝóåóÐóÇ Ãóæøóáõ äöÝóÇÓöåóÇ ÝóÊóÊúÑõßõ ÇáÕøóáóÇÉó
Ýöí åóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉö ÈöíóÞöíäò Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó
íóæúãðÇ ÈöÇáúæõÖõæÁö áöæóÞúÊö ßõáøö ÕóáóÇÉò ÈöÇáÔøóßøö áöÊóÑóÏøõÏö
ÍóÇáöåóÇ Ýöíåö Èóíúäó ÇáäøöÝóÇÓö æóÇáØøõåúÑö Ëõãøó ÊóÊúÑõßõ ÚóÔóÑóÉð
ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøóåóÇ Ýöí åóÐöåö ÇáúÚóÔóÑóÉö ÅãøóÇ ÍóÇÆöÖñ Ãóæú
äõÝóÓóÇÁõ ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÎóãúÓóÉð
(3/214)
æóËóáóÇËöíäó Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ æóÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ áöÊóãóÇãö
ÇáúÃóÑúÈóÚöíäóº áöÃóäøóåõ æóÞúÊõ ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáäøöÝóÇÓö Åäú ßóÇäó
ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó ÇáúÎóáúÞö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøóåõ ØõåúÑõåóÇ ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÎóãúÓóÉð
æóÎóãúÓöíäó Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö
áöÊóÑóÏøõÏö ÍóÇáöåóÇ ÝöíåóÇ Èóíúäó Ãóæøóáö ÇáúÍóíúÖö Åäú áóãú íóßõäú
ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó ÇáúÎóáúÞö æóÈóíúäó ÂÎöÑö ÇáØøõåúÑö Åäú ßóÇäó
ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó ÇáúÎóáúÞö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÓöÊøöíäó Ëõãøó
ÊóÊúÑõßõ ÎóãúÓóÉðº áöÃóäøóåóÇ ÊóÊóíóÞøóäõ ÈöÃóäøó åóÐöåö ÇáúÎóãúÓóÉó
ÅãøóÇ Ãóæøóáõ ÍóíúÖöåóÇ Ãóæú ÂÎöÑõ ÍóíúÖöåóÇ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ æóÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ãóÑøóÉð
ÃõÎúÑóìº áöÃóäøó åóÐóÇ ÂÎöÑõ ÍóíúÖöåóÇ Åäú ßóÇäó ÇáÓøöÞúØõ ãõÓúÊóÈöíäó
ÇáúÎóáúÞö Ëõãøó ÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöíóÞöíäò¡
æóåóßóÐóÇ ÏóÃúÈõåóÇ Ãóäú ÊóÊúÑõßó Ýöí ßõáøö ãóÑøóÉò ÇáÕøóáóÇÉó Ýöí ßõáøö
ÎóãúÓóÉò ÝöíåóÇ íóÞöíäõ ÇáúÍóíúÖö æóÃóäú ÊóÛúÊóÓöáó Ýöí ßõáøö æóÞúÊò
ÊóÊóæóåøóãõ Ãóäøóåõ æóÞúÊõ ÎõÑõæÌöåóÇ ãöäú ÇáúÍóíúÖö.
æóÅöäú æóáóÏóÊú æóáóÏðÇ Ãóæú ÃóÓúÞóØóÊú ÓöÞúØðÇ ãõÓúÊóÈöíäó ÇáúÎóáúÞö
æóÇÓúÊóãóÑøó ÈöåóÇ ÇáÏøóãõ æóÔóßøóÊú Ýöí ÍóíúÖöåóÇ Ãóæú ØõåúÑöåóÇ
ÝóåóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉõ Úóáóì ËóáóÇËóÉö ÃóæúÌõåò ÅãøóÇ Ãóäú ÔóßøóÊú Ýöí
ÍóíúÖöåóÇ Ãóäøóåõ ÎóãúÓóÉñ Ãóæú ÚóÔóÑóÉñ æóÊóíóÞøóäóÊú ÈöÃóäøó ØõåúÑóåóÇ
ÚöÔúÑõæäó Ãóæú ÔóßøóÊú Ýöí ØõåúÑöåóÇ Ãóäøóåõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ãóæú
ÚöÔúÑõæäó æóÚóáöãóÊú Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ÚóÔóÑóÉñ Ãóæú ÔóßøóÊú ÝöíåöãóÇ
ÌóãöíÚðÇ¡ ÝóÅöäú ÔóßøóÊú Ýöí ÇáúÍóíúÖö Ãóäøóåõ ÎóãúÓóÉñ Ãóæú ÚóÔóÑóÉñ
æóáóãú ÊóÔõßøó Ýöí ÇáØøõåúÑö ÝóÅöäøóåóÇ ÈóÚúÏó ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ÇáøóÊöí
åöíó äöÝóÇÓõåóÇ ÊóÛúÊóÓöáõ æóÊõÕóáøöí ÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÈöÇáúíóÞöíäöº
áöÃóäøóåóÇ ÚóÇáöãóÉñ ÈöãõÏøóÉö ØõåúÑöåóÇ Ëõãøó ÊóÏóÚõ ÎóãúÓóÉð
ÈöíóÞöíäòº áöÃóäøóåóÇ ÍóÇÆöÖñ ÝöíåóÇ Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÝóÈóáóÛó
ÇáúÍöÓóÇÈõ ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó¡ æóáóåóÇ ÍöÓóÇÈóÇäö ÇáúÃóÞúÕóÑõ
æóÇáúÃóØúæóáõ ÝóÝöí ÇáúÍöÓóÇÈö ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ØõåúÑõ
ÚöÔúÑöíäó.
æóÝöí ÇáúÍöÓóÇÈö ÇáúÃóØúæóáö ÈóÞöíó ãöäú ÍóíúÖöåóÇ ÎóãúÓóÉñ ÝóÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉó ÃóíøóÇãò ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ æóÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöíóÞöíäö ÇáØøõåúÑö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ
ÎóãúÓóÉð æóÃóÑúÈóÚöíäó¡ æóÝöí ÇáúÍöÓóÇÈö ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ
ÇáúÍóíúÖõ ÎóãúÓóÉð¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉñ
ÝóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉð ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ
ÎóãúÓöíäó Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ¡ æóÝöí ÇáúÍöÓóÇÈö ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ
ÇáØøõåúÑõ ÚöÔúÑõæäó¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÇáúÍóíúÖõ ÚóÔóÑóÉñ ÝóÊõÕóáøöí
ÚóÔóÑóÉð ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ
ÓöÊøöíäó Ëõãøó Ýöí ÇáúÍöÓóÇÈö ÇáúÃóÞúÕóÑö ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ
ÚóÔóÑóÉñ¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ØõåúÑõ ÚöÔúÑöíäó ÝóÊõÕóáøöí
ÚóÔóÑóÉð ÈöíóÞöíäò ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÓóÈúÚöíäó Ëõãøó Ýöí ÇáúÍöÓóÇÈö
ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÇáúÍóíúÖõ ÎóãúÓóÉð¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÈóÞöíó
ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÚóÔóÑóÉñ ÝóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉð ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö
ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ÎóãúÓóÉð æóÓóÈúÚöíäó ÝóÊóÛúÊóÓöáõ Ëõãøó Ýöí
ÇáúÍöÓóÇÈö ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ØõåúÑõ ÚöÔúÑöíäó¡ æóÝöí
ÇáúÃóØúæóáö ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉñ ÝóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉð
ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöíóÞöíäò ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ËóãóÇäöíäó Ëõãøó Ýöí
(3/215)
ÇáúÍöÓóÇÈö ÇáúÃóÞúÕóÑö ÈóÞöíó ãöäú
ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÇáúÍóíúÖõ
ÚóÔóÑóÉð ÝóÊõÕóáøöí ÚóÔóÑóÉð ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ
ÊöÓúÚöíäó ÝóÊóÛúÊóÓöáõ Ëõãøó Ýöí ÇáúÍöÓóÇÈö ÇáúÃóÞúÕóÑö ÈóÞöíó ãöäú
ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉñ¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ØõåúÑõ ÚöÔúÑöíäó
ÝóÊõÕóáøöí ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöíóÞöíäò ÎóãúÓóÉð ÝóÈóáóÛó ÎóãúÓóÉð æóÊöÓúÚöíäó
Ëõãøó Ýöí ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÇáúÍóíúÖõ ÎóãúÓóÉð æóÝöí
ÇáúÃóØúæóáö ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉð
ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ãöÇÆóÉð Ýöí
ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ØõåúÑõ ÚöÔúÑöíäó¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÈóÞöíó
ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÚóÔóÑóÉñ ÝóÊõÕóáøöí ÚóÔóÑóÉð ÈöíóÞöíäò ÝóÈóáóÛó
ÇáúÍöÓóÇÈõ ãöÇÆóÉð æóÚóÔóÑóÉð Ëõãøó Ýöí ÇáúÃóÞúÕóÑö ÈóÞöíó ãöäú
ØõåúÑöåóÇ ÚóÔóÑóÉñ¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÇáúÍóíúÖõ ÚóÔóÑóÉð
ÝóÊõÕóáøöí ÚóÔóÑóÉð ÈöÇáÔøóßøö Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ
ãöÇÆóÉð æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó Ýöí ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÇáúÍóíúÖõ
ÎóãúÓóÉð¡ æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ØõåúÑõ ÚöÔúÑöíäó ÝóÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉð ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ãöÇÆóÉð æóÎóãúÓóÉð
æóÚöÔúÑöíäó Ëõãøó Ýöí ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÇáØøõåúÑõ ÚöÔúÑöíäó¡
æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÊõÕóáøöí
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöíóÞöíäò ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ãöÇÆóÉð
æóÃóÑúÈóÚöíäó Ëõãøó Ýöí ÇáúÃóÞúÕóÑö ÈóÞöíó ãöäú ØõåúÑöåóÇ ÎóãúÓóÉñ¡
æóÝöí ÇáúÃóØúæóáö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÇáúÍóíúÖõ ÚóÔóÑóÉð ÝóÊõÕóáøöí ÎóãúÓóÉð
ÈöÇáúæõÖõæÁö ÈöÇáÔøóßøö ÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ãöÇÆóÉð æóÎóãúÓóÉð
æóÃóÑúÈóÚöíäó Ëõãøó Ýöí ÇáúÃóØúæóáö ÈóÞöíó ãöäú ÍóíúÖöåóÇ ÎóãúÓóÉñ¡
æóÝöí ÇáúÃóÞúÕóÑö ÇÓúÊóÞúÈóáóåóÇ ÇáúÍóíúÖõ ÎóãúÓóÉð ÝóÊóÊúÑõßõ åóÐöåö
ÇáúÎóãúÓóÉó ÈöíóÞöíäò Ëõãøó ÊóÛúÊóÓöáõ ÝóÈóáóÛó ÇáúÍöÓóÇÈõ ãöÇÆóÉð
æóÎóãúÓöíäó æóÇÓúÊóÞóÇãó ÏóæúÑõåóÇ Ýöí Ðóáößó¡ æóÚóáóì åóÐóÇ ÇáäøóÍúæö
íóÎúÑõÌõ ãóÇ ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáÔøóßøõ Ýöí ÇáØøõåúÑö Ãóäøóåõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
Ãóæú ÚöÔúÑõæäó æóÇÓúÊóÞóÇãó ÏóæúÑõåóÇ Ýöíåö ÃóíúÖðÇ Ýöí ãöÇÆóÉò
æóÎóãúÓöíäó Ëõãøó ÊóÎúÑõÌõ Úóáóì åóÐóÇ ÇáäøóÍúæö ãóÇ ÅÐóÇ ÔóßøóÊú
ÝöíåöãóÇ Ýöí ÇáúÍóíúÖö Ãóäøóåõ ÎóãúÓóÉñ Ãóæú ÚóÔóÑóÉñ¡ æóÝöí ÇáØøõåúÑö
Ãóäøóåõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔúÑóÉó Ãóæú ÚöÔúÑõæäó¡ æóÅöäøóãóÇ íóÓúÊóÞöíãõ
ÏóæúÑõåóÇ Ýöí åóÐóÇ ÇáúÝóÕúáö Ýöí ËóáóËöãöÇÆóÉö íóæúãò
. (ÞóÇáó) : ÇãúÑóÃóÉñ æóáóÏóÊú æóÇäúÞóØóÚó ÏóãõåóÇ ÈóÚúÏó íóæúãò Ãóæú
íóæúãóíúäö Ãóæú ËóáóÇËóÉò ÇäúÊóÙóÑóÊú Åáóì ÂÎöÑö ÇáúæóÞúÊö Ëõãøó
ÇÛúÊóÓóáóÊú æóÕóáøóÊú ÝóÇáöÇäúÊöÙóÇÑõ áöÊóæóåøõãö Ãóäú íõÚóÇæöÏóåóÇ
ÇáÏøóãõ¡ æóÇáöÇÛúÊöÓóÇáõ Ýöí ÂÎöÑö ÇáúæóÞúÊöº áöÃóäøóåóÇ ØóÇåöÑóÉñ
ÙóÇåöÑðÇ æóÞóÏú ÈóíøóäøóÇ äóÙöíÑóåõ Ýöí ÇáúÍóíúÖö¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú
ØóáõÞóÊú Íöíäó æóáóÏóÊú ÕõÏøöÞóÊú Úóáóì ÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö Ýöí
ÃóÑúÈóÚóÉò æóÎóãúÓöíäó íóæúãðÇ æóÒöíóÇÏóÉö ãóÇ Ýöí Þóæúáö ãõÍóãøóÏò -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - æóÝöí Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - áóÇ ÊóÕúÏõÞõ Ýöí ÃóÞóáøó ãöäú ÎóãúÓóÉò æóÓöÊøöíäó
íóæúãðÇ æóÝöí Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó Ýöí ÑöæóÇíóÉö ãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ
Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì áóÇ ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÃóÞóáøó ãöäú ÎóãúÓóÉò æóËóãóÇäöíäó
íóæúãðÇ æóÝöí ÑöæóÇíóÉö ÇáúÍóÓóäö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - áóÇ
ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÃóÞóáøó ãöäú ãöÇÆóÉö íóæúãò¡ æóÐóßóÑó ÃóÈõæ Óóåúáò
ÇáúÝóÑóÇÆöÖöíøõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí ßöÊóÇÈö ÇáúÍóíúÖö
ÑöæóÇíóÉð Úóäú ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÃóäøóåóÇ
áóÇ ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÃóÞóáøó ãöäú ãöÇÆóÉò æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ.
æóåóÐöåö ÇáúãóÓúÃóáóÉõ ÊóäúÈóäöí
(3/216)
Úóáóì ÝóÕúáóíúäö: ÃóÍóÏõåõãóÇ: ãóÇ
ÈóíøóäøóÇ Ãóäøó ÚöäúÏó ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÅÐóÇ ßóÇäó ÇáÏøóãõ ãõÍöíØðÇ ÈöØóÑóÝóíú ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ÝóÇáØøõåúÑõ
ÇáúãõÊóÎóáøöáõ áóÇ íóßõæäõ ÝóÇÕöáðÇ¡ æóÅöäú ØóÇáó æóÇáËøóÇäöí Ãóäøó
ÇáúãõØóáøóÞóÉó ÅÐóÇ ßóÇäóÊú ÊóÚúÊóÏøõ ÈöÇáúÃóÞúÑóÇÁö Ýöí ßóãú ÊõÕóÏøóÞõ
ÅÐóÇ ÃóÎúÈóÑóÊú ÈöÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö ÝóÞóÇáó ÃóÈõæ ÍóäöíÝóÉó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -: áóÇ ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÃóÞóáøó ãöäú ÓöÊøöíäó
íóæúãðÇ.
æóÞóÇáó ÃóÈõæ íõæÓõÝó æóãõÍóãøóÏñ ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÊõÕóÏøóÞõ
Ýöí ÊöÓúÚóÉò æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ æóÊóÎúÑöíÌõ ÞóæúáöåöãóÇ Ãóäøóåõ
íóÌúÚóáõ ßóÃóäøóåõ ØóáøóÞóåóÇ Ýöí ÂÎöÑö ÌõÒúÁò ãöäú ÃóÌúÒóÇÁö ÇáúÍóíúÖö¡
æóÍóíúÖõåóÇ ÃóÞóáøõ ÇáúÍóíúÖö ËóáóÇËóÉñ¡ æóØõåúÑõåóÇ ÃóÞóáøõ ÇáØøõåúÑö
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóËóáóÇËõ ãóÑøóÇÊò ËóáóÇËóÉõ íóßõæäõ ÊöÓúÚóÉð
æóØõåúÑóÇäö ßõáøõ æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóßõæäõ ËóáóÇËöíäó
ÝóáöåóÐóÇ ÕõÏøöÞóÊú Ýöí ÊöÓúÚóÉò æóËóáóÇËöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøóåóÇ
ÃóãöíäóÉñ ÝóÅöÐóÇ ÃóÎúÈóÑóÊú ÈöãóÇ åõæó ãõÍúÊóãóáñ íóÌöÈõ ÞóÈõæáõ
ÎóÈóÑöåóÇ¡ æóÞöíáó Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
Úóäúåõ - íóäúÈóÛöí Ãóäú ÊõÕóÏøóÞó Ýöí ÓóÈúÚóÉò æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ
æóäöÕúÝò æóÃóÑúÈóÚö ÓóÇÚóÇÊòº áöÃóäøóÇ ÞóÏú ÈóíøóäøóÇ Ãóäøó ÃóÞóáøó
ÇáúÍóíúÖö ÚöäúÏóåõ íóæúãóÇäö¡ æóÇáúÃóßúËóÑõ ãöäú Çáúíóæúãö ÇáËøóÇáöËö
ÝóíóÌúÚóáõ ßõáøó ÍóíúÖóÉò íóæúãóÇäö æóäöÕúÝò æóÓóÇÚóÉò ÝóÐóáößó ÓóÈúÚóÉñ
æóËóáóÇËõ ÓóÇÚóÇÊò æóÓóÇÚóÉõ ÇáúÅöÎúÈóÇÑö æóÇáöÇÛúÊöÓóÇáö ÝóÊõÕóÏøóÞõ
Ýöí ÓóÈúÚóÉò æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ æóäöÕúÝò æóÃóÑúÈóÚö ÓóÇÚóÇÊò
áöáöÇÍúÊöãóÇáö.
ÝóÃóãøóÇ ÊóÎúÑöíÌõ Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
ÝóÚóáóì ãóÇ ÐóßóÑóåõ ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÌúÚóáõ
ßóÃóäøóåõ ØóáøóÞóåóÇ ãöäú Ãóæøóáö ÇáØøõåúÑö ÊóÍóÑøõÒðÇ Úóäú ÅíÞóÇÚö
ÇáØøóáóÇÞö Ýöí ÇáØøõåúÑö ÈóÚúÏó ÇáúÌöãóÇÚö æóØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑóº
áöÃóäøóåõ áóÇ ÛóÇíóÉó áöÃóßúËóÑö ÇáØøõåúÑö ÝóíõÞóÏøóÑõ ÈöÃóÞóáøöåö
æóÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñº áöÃóäøó ãöäú ÇáäøóÇÏöÑö Ãóäú íóßõæäó ÍóíúÖõåóÇ
ÃóÞóáøó Ãóæú íóãúÊóÏøõ Åáóì ÃóßúËóÑö ÇáúÍóíúÖö ÝóíõÚúÊóÈóÑõ ÇáúæóÓóØõ
ãöäú Ðóáößó¡ æóÐóáößó ÎóãúÓóÉñ ÝóËóáóÇËóÉõ ÃóØúåóÇÑò ßõáøõ ØõåúÑò
ÎóãúÓóÉó ÚóÔúÑóÉó íóßõæäõ ÎóãúÓóÉð æóÃóÑúÈóÚöíäó æóËóáóÇËõ ÍöíóÖò ßõáøõ
ÍóíúÖóÉò ÎóãúÓóÉñ íóßõæäõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÐóáößó ÓöÊøõæäó íóæúãðÇ
æóÚóáóì ãóÇ ÑóæóÇåõ ÇáúÍóÓóäõ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - íóÌúÚóáõ
ßóÃóäøóåõ ØóáøóÞóåóÇ Ýöí ÂÎöÑö ÌõÒúÁò ãöäú ÇáØøõåúÑöº áöÃóäøó
ÇáÊøóÍóÑøõÒó Úóäú ÊóØúæöíáö ÇáúÚöÏøóÉö æóÇÌöÈñ æóÅöíÞóÇÚõ ÇáØøóáóÇÞö Ýöí
ÂÎöÑö ÇáØøõåúÑö ÃóÞúÑóÈõ Åáóì ÇáÊøóÍóÑøõÒö Úóäú ÊóØúæöíáö ÇáúÚöÏøóÉö
Ëõãøó ÇáúÍóíúÖõ áóåóÇ ÚóÔóÑóÉñº áöÃóäøóÇ áóãøóÇ ÞóÏøóÑúäóÇ ØõåúÑóåóÇ
ÈöÃóÞóáøö ÇáúãõÏøóÉö äóÙóÑðÇ ÅáóíúåóÇ: íõÞóÏøöÑõ ÍóíúÖóåóÇ ÈöÃóßúËóÑö
ÇáúÍóíúÖö äóÙóÑðÇ áöáÒøóæúÌö ÝóËóáóÇËõ ÍöíóÖò ßõáøõ ÍóíúÖóÉò ÚóÔóÑóÉñ
íóßõæäõ ËóáóÇËöíäó æóØõåúÑóÇäö ßõáøõ ØõåúÑò ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
íóßõæäõ ËóáóÇËöíäó ÝóÐóáößó ÓöÊøõæäó ÞóÇáó: æóáóÇ ãóÚúäóì áöãóÇ ÞóÇáó
ÃóÈõæ íõæÓõÝó æóãõÍóãøóÏñ ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì áöÃóäøóåõ áóÇ
ÇÍúÊöãóÇáó áöÊóÕúÏöíÞöåóÇ Ýöí Êöáúßó ÇáúãõÏøóÉö ÅáøóÇ ÈóÚúÏó ÃõãõæÑò
ßõáøõåóÇ äóÇÏöÑóÉñ ãöäúåóÇ Ãóäú íóßõæäó ÇáúÅöíÞóÇÚõ Ýöí ÂÎöÑö ÌõÒúÁò
ãöäú ÃóÌúÒóÇÁö ÇáØøõåúÑö¡ æóãöäúåóÇ Ãóäú íóßõæäó ÍóíúÖõåóÇ ÃóÞóáøó
ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö¡ æóãöäúåóÇ Ãóäú íóßõæäó ØõåúÑõåóÇ ÃóÞóáøó ãõÏøóÉö
ÇáØøõåúÑö¡ æóãöäúåóÇ Ãóäú áóÇ ÊõÄóÎøöÑó ÇáúÅöÎúÈóÇÑó Úóäú ÓóÇÚóÉö
ÇáöÇäúÞöÖóÇÁö æóÇáúÃóãöíäõ ÅÐóÇ ÃóÎúÈóÑó ÈöãóÇ áóÇ íõãúßöäõ ÊóÕúÏöíÞõåõ
Ýöíåö ÅáøóÇ ÈöÃõãõæÑò åöíó äóÇÏöÑóÉñ áóÇ íõÕóÏøóÞõ ßóÇáúæóÕöíøö ÅÐóÇ
ÞóÇáó: ÃóäúÝóÞúÊ Úóáóì ÇáÕøóÈöíøö Ýöí íóæúãò ãöÇÆóÉó ÏöÑúåóãò áóÇ
íõÕóÏøóÞõ
(3/217)
æóãóÇ ÞóÇáóåõ ãõÍúÊóãóáñ ÈöÃóäú
íóÔúÊóÑöíó áóåõ äóÝóÞóÉð ÝóÊõÓúÑóÞó Ëõãøó ãöËúáóåóÇ ÝóÊõÍúÑóÞó Ëõãøó
ãöËúáóåóÇ ÝóÊóÊúáóÝó ÝóáóÇ íõÕóÏøóÞõ áößóæúäö åóÐöåö ÇáúÃõãõæÑö
äóÇÏöÑóÉð ÝóßóÐóáößó åõäóÇ¡ ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÇáúãõØóáøóÞóÉõ ÃóãóÉð ÝóÚóáóì
Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó æóãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì ÊõÕóÏøóÞõ
Ýöí ÃóÍóÏò æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøó ÍóíúÖóåóÇ ËóáóÇËóÉñ æóØõåúÑóåóÇ
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÍóíúÖóÊóÇäö Êóßõæäõ ÓöÊøóÉð æóØõåúÑõåóÇ ÈóíúäóåõãóÇ
íóßõæäõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÐóáößó ÃóÍóÏñ æóÚöÔúÑõæäó íóæúãðÇ æóÚöäúÏó
ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó Ýöí ÑöæóÇíóÉö ãõÍóãøóÏò ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì
ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÃóÑúÈóÚöíäó íóæúãðÇ¡ æóíóÌúÚóáõ ßóÃóäøóåõ ØóáøóÞóåóÇ Ýöí
Ãóæøóáö ÇáØøõåúÑö ÝóØõåúÑóÇäö ßõáøõ æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
íóßõæäõ ËóáóÇËöíäó æóÍóíúÖóÊóÇäö ßõáøõ æóÇÍöÏóÉò ãöäúåõãóÇ ÎóãúÓóÉñ
íóßõæäõ ÚóÔóÑóÉð ÝóÐóáößó ÃóÑúÈóÚõæäó¡ æóÚóáóì ÑöæóÇíóÉö ÇáúÍóÓóäö -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÎóãúÓóÉò æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ¡
æóíóÌúÚóáõ ßóÃóäøóåõ ØóáøóÞóåóÇ Ýöí ÂÎöÑö ÇáØøõåúÑö ÝóÍóíúÖóÊóÇäö ßõáøõ
æóÇÍöÏóÉò ãöäúåõãóÇ ÚóÔóÑóÉñ¡ æóØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÈóíúäóåõãóÇ
íóßõæäõ ÎóãúÓóÉð æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ ÅÐóÇ ÚóÑóÝúäóÇ åóÐóÇ ÌöÆúäóÇ Åáóì
ÈóíóÇäö ãóÓúÃóáóÉö ÇáúßöÊóÇÈö.
ÅÐóÇ ÞóÇáó áöÇãúÑóÃóÊöåö ÇáúÍóÇãöáö: ÅÐóÇ æóáóÏúÊ ÝóÃóäúÊö ØóÇáöÞñ
ÝóÃóãøóÇ ÊóÎúÑöíÌõ Þóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó Úóáóì ÑöæóÇíóÉö ãõÍóãøóÏò
ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Ãóäú íóÌúÚóáó äöÝóÇÓóåóÇ ÎóãúÓóÉð
æóÚöÔúÑöíäó íóæúãðÇ ÊóÍóÑøõÒðÇ Úóäú ãõÚóÇæóÏóÉö ÇáÏøóãö ÈóÚúÏó ÇáØøõåúÑö
ÞóÈúáó ßóãóÇáö ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó æóØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÐóáößó
ÃóÑúÈóÚõæäó Ëõãøó ÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó
ÝóËóáóÇËõ ÍöíóÖò ßõáøõ ÍóíúÖóÉò ÎóãúÓóÉñ æóØõåúÑóÇäö ÈóíúäóåóÇ ßõáøõ
æóÇÍöÏò ãöäúåõãóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóßõæäõ ÎóãúÓóÉð æóÃóÑúÈóÚöíäó ÝóÅöÐóÇ
ÖóãóãúÊå Åáóì ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó íóßõæäõ ÎóãúÓóÉð æóËóãóÇäöíäó ÝóÊõÕóÏøóÞõ
Ýöí åóÐóÇ ÇáúÞóÏúÑö¡ æóÚóáóì ÑöæóÇíóÉö ÇáúÍóÓóäö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - ÇáÊøóÎúÑöíÌõ åóßóÐóÇ ÅáøóÇ Ãóäøó ÍóíúÖóåóÇ ÈóÚúÏó
ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó ÚóÔóÑóÉñ ÝóËóáóÇËõ ÍöíóÖò ßõáøõ ÍóíúÖóÉò ÚóÔóÑóÉñ
æóØõåúÑóÇäö ÈóíúäóåóÇ íóßõæäõ ÓöÊøöíäó íóæúãðÇ ÅÐóÇ ÖóãóãúÊåóÇ Åáóì
ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó íóßõæäõ ãöÇÆóÉó íóæúãò æóÚóáóì ÑöæóÇíóÉö ÃóÈöí Óóåúáö
ÇáúÝóÑóÇÆöÖöíøö - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÞóÇáó: íóÌúÚóáõ äöÝóÇÓóåóÇ
ÃóÑúÈóÚöíäó íóæúãðǺ áöÃóäøó ÃóßúËóÑó ãõÏøóÉö ÇáäøöÝóÇÓö ãóÚúáõæãñ
ßóÃóßúËóÑö ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö æóßóãóÇ ÞóÏøóÑúäóÇ ÍóíúÖóåóÇ ÈöÃóßúËóÑö
ÇáúãõÏøóÉö ßóÐóáößó ÞóÏøóÑúäóÇ äöÝóÇÓóåóÇ ÈöÃóßúËóÑö ÇáúãõÏøóÉö Ëõãøó
ÈóÚúÏó ÇáäøöÝóÇÓö ØõåúÑñ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÐóáößó ÎóãúÓóÉñ æóÎóãúÓõæäó
ÅÐóÇ ÖóãóãúÊ Åáóíúåö ÓöÊøöíäó íóæúãðÇ ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ ßóÇäó ãöÇÆóÉó
íóæúãò æóÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÝóáöåóÐóÇ áóÇ ÊõÕóÏøóÞõ ÝöíãóÇ Ïõæäó
åóÐóÇ ÇáúÞóÏúÑö ÝóÃóãøóÇ Úóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì - íóÌúÚóáõ äöÝóÇÓóåóÇ ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðǺ áöÃóäøó ÃóÏúäóì
ãõÏøóÉö ÇáäøöÝóÇÓö åóÐóÇ¡ æóÐóáößóº áöÃóäøó ÇáúÚóÇÏóÉó Ãóäøó ãõÏøóÉó
ÇáäøöÝóÇÓö ÊóÒöíÏõ Úóáóì ãõÏøóÉö ÇáúÍóíúÖö æóÇáÓøóÇÚóÇÊõ áóÇ íõãúßöäõ
ÖóÈúØõåóÇ æóßóÐóáößó ÇáúÃóíøóÇãõ áóÇ ÛóÇíóÉó áöÃóßúËóÑöåóÇ ÝóÞóÏøóÑúäóÇ
ÇáÒøöíóÇÏóÉó Èöíóæúãò æóÇÍöÏò ÝóßóÇäó äöÝóÇÓõåóÇ ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ
æóÚóÇÈóåõ ãõÍóãøóÏñ - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - Ýöí Ðóáößó ÝóÞóÇáó:
åõæó íóÞõæáõ ÅÐóÇ ÇäúÞóØóÚó Úóäú ÇáäøõÝóÓóÇÁö ÏóãõåóÇ Ýöí ÃóÞóáøó ãöäú
ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó íóæúãðÇ ÇÛúÊóÓóáóÊú æóÕóáøóÊú ÝóåóÐóÇ íóäúÞõÖõ Þóæúáóåõ
Ýöí ÇáúãõÚúÊóÏøóÉö¡ æóáóßöäú ÃóÈõæ íõæÓõÝó - ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì -
Ýöí åóÐóÇ ÇáúÍóÑúÝö ÇÚúÊóÈóÑó
(3/218)
ÇáúÚóÇÏóÉó Ïõæäó ÇáöÇÍúÊöãóÇáö Ëõãøó
ØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÐóáößó ÓöÊøóÉñ æóÚöÔúÑõæäó Ëõãøó ÈóÚúÏóåõ
ÊöÓúÚóÉñ æóËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ áöËóáóÇËö ÍöíóÖò ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ ÝóÐóáößó
ÎóãúÓóÉñ æóÓöÊøõæäó íóæúãðǺ ÝóáöåóÐóÇ ÕóÏøóÞóåóÇ Ýöí åóÐóÇ ÇáúÞóÏúÑö¡
æóÚóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏò - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - ÊõÕóÏøóÞõ
Ýöí ÃóÑúÈóÚóÉò æóÎóãúÓöíäó íóæúãðÇ æóÒöíóÇÏóÉòº áöÃóäøóåõ áóÇ ÛóÇíóÉó
áöÃóÞóáøó ÇáäøöÝóÇÓö ÝóÅöÐóÇ ÞóÇáóÊú: ßóÇäó ÓóÇÚóÉð æóÌóÈó ÊóÕúÏöíÞõåóÇ
áöáöÇÍúÊöãóÇáö¡ æóÇáØøõåúÑõ ÈóÚúÏóåõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÊöÓúÚóÉñ
æóËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ áöËóáóÇËö ÍöíóÖò ÝóÐóáößó ÃóÑúÈóÚóÉñ æóÎóãúÓõæäó
íóæúãðÇ ÝóÕóÏóÞóÊú Ýöí åóÐóÇ ÇáúãöÞúÏóÇÑö áöáöÇÍúÊöãóÇáö.
ÝóÅöäú ßóÇäóÊú ÇáúãóÑúÃóÉõ ÃóãóÉð¡ æóÇáúãóÓúÃóáóÉõ ÈöÍóÇáöåóÇ ÝóÚóáóì
ÊóÎúÑöíÌö ãõÍóãøóÏò áöÞóæúáö ÃóÈöí ÍóäöíÝóÉó ÑóÍöãóåõãóÇ Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÎóãúÓóÉò æóÓöÊøöíäó íóæúãðÇ äöÝóÇÓõåóÇ ÎóãúÓóÉñ
æóÚöÔúÑõæäó¡ æóØõåúÑõåóÇ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó æóÍóíúÖõåóÇ ÎóãúÓóÉñ
ÝóÍóíúÖóÊóÇäö ÈóÚúÏó ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó¡ æóØõåúÑñ ÈóíúäóåõãóÇ íóßõæäõ
ÎóãúÓóÉð æóÚöÔúÑöíäó ÅÐóÇ ÖóãóãúÊå Åáóì ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó íóßõæäõ ÎóãúÓóÉð
æóÓöÊøöíäó íóæúãðÇ¡ æóÚóáóì ÑöæóÇíóÉö ÇáúÍóÓóäö - ÑóÖöíó Çááøóåõ
ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÎóãúÓóÉò æóÓóÈúÚöíäóº áöÃóäøóåõ íóÌúÚóáõ
ÍóíúÖóåóÇ ÚóÔóÑóÉð ÝóÍóíúÖóÊóÇäö ÈóÚúÏó ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó¡ æóØõåúÑñ
ÈóíúäóåõãóÇ íóßõæäõ ÎóãúÓóÉð æóËóáóÇËöíäó íóæúãðÇ ÅÐóÇ ÖóãóãúÊåóÇ Åáóì
ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó íóßõæäõ ÎóãúÓóÉð æóÓóÈúÚöíäó æóÚóáóì ÑöæóÇíóÉö ÃóÈöí
Óóåúáö ÇáúÝóÑóÇÆöÖöíøö - ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí
ÊöÓúÚöíäó íóæúãðÇ äöÝóÇÓõåóÇ ÃóÑúÈóÚõæäó æóÍóíúÖõåóÇ ÚóÔóÑóÉñ
ÝóØõåúÑóÇäö æóÍóíúÖóÊóÇäö íóßõæäõ ÎóãúÓöíäó íóæúãðÇ ÅÐóÇ ÖóãóãúÊå Åáóì
ÇáúÃóÑúÈóÚöíäó íóßõæäõ ÊöÓúÚöíäó¡ æóÚóáóì Þóæúáö ÃóÈöí íõæÓõÝó -
ÑóÍöãóåõ Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì - ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÓóÈúÚóÉò æóÃóÑúÈóÚöíäó íóæúãðÇ
äöÝóÇÓõåóÇ ÃóÍóÏó ÚóÔóÑó¡ æóÇáØøõåúÑõ ÈóÚúÏóåõ ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó ÝóÐóáößó
ÓöÊøóÉñ æóÚöÔúÑõæäó ÅÐóÇ ÖóãóãúÊå Åáóì ÃóÍóÏò æóÚöÔúÑöíäó ßóãóÇ
ÈóíøóäøóÇ íóßõæäõ ÓóÈúÚóÉð æóÃóÑúÈóÚöíäó¡ æóÚóáóì Þóæúáö ãõÍóãøóÏò -
ÑóÖöíó Çááøóåõ ÊóÚóÇáóì Úóäúåõ - ÊõÕóÏøóÞõ Ýöí ÓöÊøóÉò æóËóáóÇËöíäó
íóæúãðÇ æóÓóÇÚóÉòº áöÃóäøóåõ íóÌúÚóáõ äöÝóÇÓóåóÇ ÓóÇÚóÉð æóØõåúÑóåóÇ
ÎóãúÓóÉó ÚóÔóÑó Ëõãøó ÈóÚúÏó Ðóáößó ÃóÍóÏñ æóÚöÔúÑõæäó ßóãóÇ ÈóíøóäøóÇ
ãöäú Þóæúáöåö ÝóÐóáößó ÓöÊøóÉñ æóËóáóÇËõæäó íóæúãðÇ æóÓóÇÚóÉñ ÊõÕóÏøóÞõ
Ýöí åóÐóÇ ÇáúãöÞúÏóÇÑö ÅÐóÇ ÃóÎúÈóÑóÊú ÈöÇäúÞöÖóÇÁö ÇáúÚöÏøóÉö
áöáöÇÍúÊöãóÇáö æóÇóááøóåõ ÃóÚúáóãõ ÈöÇáÕøóæóÇÈö
(3/219)
|