|
İSLÂM TARİHİ / MEDİNE DEVRİ |
|
Ka'b b. Eşref'in Öldürülüşü |
||
Peygamberimiz aleyhisselam:
" Allah'ım! Beni, dilediğin şekilde, Eşrefin oğlundan kurtar! Çünkü o kötülüğünü şiirleriyle ilan ve neşr etmektedir" diyerek Allah'a dua etti. 415
" Benim için, 416 Ka'b b. Eşrefin hakkından gelecek kim var? Çünkü o Allah'ı ve Resûlünü incitmiştir. 417 Bizim için, kim Eşrefin oğlunun hakkından gelir? Çünkü o bize karşı düşmanlığını ve hicivlerini açığa vurmuş, Kureyş müşriklerine gidip onları bizimle çarpışmaya hazırlamış bulunmaktadır. Bunu, Yüce Allah bana haber verdi" buyurdu. 418
Abduleşhel oğullarının kardeşi Muhammed b. Mesleme:
" Yâ Rasûlallah! Senin için, onun hakkından gelecek, ben varım! 419 Onu öldürmemi istiyorsan, 420 onu ben öldürürüm" dedi. 421
Peygamberimiz aleyhisselam:
" Buna gücün yeterse, 422 evet, 423 yap! " buyurdu. 424
Muhammed b. Mesleme, evine döndü. Üç gün bekledi. Birşey yemedi, içmedi. Kendi kendine düşündü durdu.
Bu durum Peygamberimiz aleyhisselama anılınca, Peygamberimiz aleyhisselam onu çağırdı ve kendisine:
" Sen ne için yemeyi içmeyi bıraktın?" diye sordu.
Muhammed b. Mesleme:
" Yâ Rasûlallah! Sana bir söz söylemiştim. Onu yerine getirebilecek miyim, yoksa getiremeyecek miyim; bilemiyorum" dedi.
Peygamberimiz aleyhisselam:
" Sana ancak gücünün yetebileceğini yapmak düşer! 425
Sen onun işini Sa'd b. Muaz'la bir istişare et! " buyurdu. 426
Muhammed b. Mesleme:
" Yâ Rasûlallah! Her halde, Ka'b'a, senin aleyhinde birşeyler de söylememiz gerekecek! ?" dedi.
Peygamberimiz aleyhisselam:
" İstediğinizi söyleyiniz! Siz bu hususta serbestsiniz! " buyurdu. 427
Muhammed b. Mesleme Sa'd b. Muaz'a gidip durumu anlatınca, Sa'd b. Muaz:
" Allah'ın bereketiyle git!
Kardeşimin oğlu Haris b. Evs b. Muaz ile Abbâd b. Bişr, Ebu Abs b. Cebr ve Ebu Naile b. Silkân'ı da yanına al! " dedi. 428
Bunun üzerine;
Muhammed b. Mesleme,
Ebu Naile Silkân b. Selâme (Ka'b'ın sütkardeşi idi),
Abbâd b. Bişr,
Haris b. Evs b. Muaz,
Ebu Abs b. Cebr toplanarak Ka'b b. Eşrefi öldürme işini konuşup kararlaştırdılar. 429
Muhammed b. Mesleme, Ka'b'ın yanına vardı. Ona (Peygamberimizi kasdederek):
" Şu kişi, bizden sadaka istedi ve bize ağır vergi teklif etti. Ben de, ödünç birşey almak için sana geldim! " dedi.
Ka'b b. Eşref de, Muhammed b. Mesleme'nin dediği gibi söylendi ve:
" Muhakkak, o, sizin usancınızı daha da arttıracaktır! " dedi.
Muhammed b. Mesleme:
" Ne yapalım ki, bir kez ona uymuş bulunduk!
Kendisini derhal bırakmak istemiyoruz.
Bakacağız: Onun hali ne olur? Sonuna kadar bekleyeceğiz!
Şimdi, biz senin bir vesk veya iki vesk* ödünç hurma vermeni istiyoruz! " dedi.
Ka'b b. Eşref:
" Peki! Siz bana bu hususta rehin veriniz! " dedi.
Muhammed b. Mesleme ile arkadaşlan:
" Rehin olarak ne istersin?" diye sordular.
Ka'b b. Eşref:
" Kadınlarınızı! " dedi.
Muhammed b. Mesleme ve arkadaşları:
" Kadınlarımızı sana nasıl rehin verebiliriz?! Sen bugün Arabın en yakışıklı simasısın! " dediler.
Ka'b b. Eşref:
" Öyle ise, oğullarınızı rehin olarak veriniz! " dedi.
Muhammed b. Mesleme ve arkadaşları:
" Oğullarımızı nasıl rehin olarak verebiliriz?! Sonradan, bunlardan herhangi biri 'Bir-iki deve yükü hurmaya rehin olundu! ' diye yerilir ki, bu, bizim için temelli bir ayıp olur.
Fakat, biz sana silahlarımızı, zırhlarımızı terhin edelim 430 Silahta, borcu ödemede yeterlilik vardır" dediler.
Ka'b b. Eşref de:
" Silahta, borç ödeme yeterliliği var! " dedi. 431
Kendisine gelmeleri için bir zaman da tayin etti.
Muhammed b. Mesleme, belirlenen gece, Ka'b b. Eşrefe geldi, kale dışarısından seslendi.
Yanında Ka'b'ın sütkardeşi Ebu Naile de vardı.
Ka'b, onlan kale içine davet etti ve karşılamak için de yanlarına indi.
Ka'b'ın karısı, Ka'b'a:
" Sen bu saatte nereye çıkıyorsun?! " diye itiraz etti ise de, Ka'b:
" Bu seslenen, Muhammed b. Mesleme ile sütkardeşim Ebu Nâile'dir! " diye karşılık verdi.
Kadın:
" Emin ol; ben bir ses işittim ki, ondan kan damlıyor! " dedi.
Ka'b:
" O, benim kardeşim Muhammed b. Mesleme ile sütkardeşim Ebu Nâile'dir!
Hem, kerim olan genç, geceleyin kılıç darbesine çağrılsa bile, o çağrıya muhakkak icabet eder! " dedi.
Muhammed b. Mesleme, kendisiyle birlikte Ebu Abs b. Cebfi, Haris b. Evs'i ve Abbâd b. Bişr'i de kaleye soktu.
Muhammed b. Mesleme bu arkadaşlarına önceden şöyle direktif vermişti:
" Ka'b gelince, ben onun başını tutup saçını koklarım. Siz, Ka'b'ın başını benim sıkıca yakaladığımı görünce, hemen kılıçlarınızı sıyırıp Ka'b'a vurun! "
Ka'b b. Eşref; üstün giyimli, kuşamlı, hamâilli (kayışlı) olarak, etrafına güzel kokular saçarak misafirlerin yanına inince, Muhammed b. Mesleme:
" Bugünkü gibi güzel koku duymadım! " diyerek ona yaklaştı.
Ka'b b. Eşref:
" Sen ne sanıyordun? Arabın en güzel kokulu kadınlan benim göğsümde yaşıyor! " dedi.
Muhammed b. Mesleme:
" Senin başını, saçını koklamama müsaade eder misin?" diye sordu.
Ka'b b. Eşref:
" Evet! Ederim" dedi.
Muhammed b. Mesleme, onun saçını kokladı.
Arkadaşlarına da koklattıktan sonra, Ka'b b. Eşrefe:
" Senin saçını bir kez daha koklamama müsaade eder misin?" diye sordu.
Ka'b b. Eşref:
" Evet! Ederim" dedi.
Muhammed b. Mesleme, Ka'b'ın başını sımsıkı yakalar yakalamaz, arkadaşlarına:
" Vurun! " dedi.
Vurup öldürdüler. 432
Ka'b vurulup yere düştüğü zaman öyle bir çığlık kopardı ki, çevredeki kalelerden, çıralarını yakmayan kalmadı.
Fedailer hemen oradan uzaklaştılar.
Haris b. Evs b. Muaz, Ka'b'a vurulan kılıçlardan birisinin dokunmasıyla yaralanmıştı. Arkadaşlarına yetişmekte güçlük çekiyor, gittikçe geride kalıyordu.
İslâm mücahidleri; Benî Ümeyye b. Zeyd mahallesi üzerinden, Benî Kurayzalara doğru gittiler, Buas mevkii üzerinden, Urays namesine yükseldiler.
Gerilerinde kalan Haris b. Evs'i orada biraz beklediler.
Onu taşıyarak gecenin sonuna doğru Medine'ye eriştiler. 433
Yahudiler kaleden inip mücahidleri takipte başka bir yola saptıklarından, onları yakalamaya muvaffak olamadılar. 434
Mücahidler, Allah düşmanı Ka'b'ı öldürdüklerini Peygamberimiz aleyhisselama haber verdiler.
Ka'b b. Eşrefin öldürülüşü, Yahudileri korkuttu. 435
Peygamberimiz aleyhisselam, sahabilerine:
" Yahudi ricalinden, öldürmeye fırsat bulabildiklerinizi öldürün! " buyurdu. 436
Çünkü, onlar Peygamberimiz aleyhisselam ve ashabıyla yapmış olduklan anlaşmayı bozmuş, Allah ve Resûlullahla çarpışma yolunu tutmuşlardı. 437
Ka'b'ın öldürülüşü, yalnız Yahudileri değil, 438 aynı zamanda, onlarla işbirliği yapan müşrikleri de439 korkuttu. 440
Ka'b b. Eşrefin öldürüldüğü gecenin sabahı olunca, Yahudilerden bir topluluk, Peygamberimiz aleyhisselamın yanına geldiler441 ve:
" Büyüklerimizden birisi olan adamımız geceleyin442 hiç sebepsiz ve suçsuz olarak öldürüldü!?" dediler. 443
Peygamberimiz aleyhisselam; Ka'b b. Eşrefin yaptıklarını, 444 Kureyş müşriklerini Müslümanlarla çarpışmaya kışkırtıp hazırladığını, Müslümanlan rahatsız etmekten geri durmadığını hatırlattı445 ve:
" O, kendinden olan diğer kimseler gibi yerinde ve kabında durmuş olsaydı, öldürülmezdi. Fakat, o bizi hep rahatsız eder, şiirle yerer dururdu. Sizden her kim böyle yaparsa, cezası kılıçtır! " buyurdu446 ve onlan Müslümanlarla aralarında bir musalaha yazısı yazmaya davet etti. 447
Bunun üzerine, Remle binti Hâris'in evinde, hurma ağacının altında bir musalaha yazısı yazıldı. 448
Bu yazı, Hazret-i Ali'nin yanında bulunduruldu. 449
Ka'b b. Eşref, Hicretin 25. ayında, 450 Rebiülevvel ayından 14 gece geçtikten sonra öldürülmüştür. 451
-------------------------------------
415. Vâkıdî, c. 1, s. 187, İbn Sa'd, c. 2, s. 32, Belâzurî, c. 1, s. 374, Beyhakî, c. 3, s. 191.
416. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 58, Vâkıdî, Megâzî, c. 1 , s. 187, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 32, Taberî, Târih, c. 3, s. 3, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 143, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 299, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 7.
417. Buhârî , Sahih, c. 5, s. 25, Müslim, Sahih, c. 3, s. 1425, Hâkim, Müstedrek, c. 3, s. 434, Beyhakî, Delâil, c. 3, s. 195, İbn Kayyım, Zâdu'l-mead, c. 2, s. 101, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 5.
418. Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 3, s. 191 , İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 298-299.
419. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 58, Vâkıdî, Megâzî, c. 1 , s. 187, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 32, Taberî, Târih, c. 3, s. 3, Hâkim, Müstedrek, s. 435, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 143, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 299, Zehebî, Megâzî, s. 128.
420. Buhârî, Sahîh, c. 5, s. 25, Müslim , Sahih, c. 3, s. 1425, Hâkim, Müstedrek, c. 3, s. 435, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 3, s. 195, Zehebî, Megâzî, s. 128.
421. İbn İshak, İbn Hişam , Sîre, c. 3, s. 58, Vâkidî, Megâzî, c. 1, s. 187, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 32, Buhârî, Sahih, c. 5, s. 25, Müslim, Sahih, c. 3, s. 1425, Taberî, Târih, c. 3, s. 3, Beyhakî, Delâil, c. 3, s. 191, 195, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 143, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 299, Ebu’l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 7.
422. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 58, Taberî, c. 3, s. 3, İbn Esîr, c. 2, s. 143, İbn Seyyid, c. 1, s. 299, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 7.
423. Buhârî, Sahih, c. 5, s. 25, Müslim , Sahih, c. 3, s. 1425, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 3, s. 191 , Zehebî, Megâzî, s. 128.
424. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 58, Vâkıdî, Megâzî, c. 1 , s. 187, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 32, Taberî, Târih, c. 3, s. 3, İbn Esîr 1, c. 2, s. 143, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1 , s. 299, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 7.
425. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 58, Vâkıdî, c. 1, s. 187, Taberî, c. 3, s. 3, İbn Seyyid, c. 1 , s. 299, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 7.
426. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 187, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 32, Hâkim, Müstedrek, c. 3, s. 434.
427. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 58, Taberî, c. 3, s. 3, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 143, İbn Seyyid, Uyun, c. 1, s. 299, Ebu’l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 7.
428. Hâkim, Müstedrek, c. 3, s. 435.
429. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 58, Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 187, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 32, Taberî, Târih, c. 3, s. 4, Hâkim, Müstedrek, c. 3, s. 435, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 3, s. 199, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 143, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 299, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 7.
* 1 vesk: 60 sa'dır. 1 sa': 4 müd'dür. 1 müd: 1, 5 veya 2 rıtl'dır. (Abdurrezzak, Musannef, c. 4, s. 142-143) 1 rtl: 12 ukiyyedir. 1 ukiyye: 40 dirhem'dir. (Firuzâbâdi, Kâmûsu’l-muhît, c. 3, s. 396).
430. Buhârî, Sahih, c. 5, s. 25, Müslim, Sahih, c. 3, s. 1425, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 3, s. 195-196, Zehebî, Megâzî, s. 128, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 5-6.
431. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 59, Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 188, Taberî, Târih, c. 3, s. 4, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 143, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 299, Zehebî, Megâzî, s. 131.
432. Buhârî, Sahih, c. 5, s. 25-26, Müslim, Sahih, c. 3, s. 1425-1426.
433. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 60, Vâkıdî, Megâzî, c. 1 , s. 189-191, İbn Sa'd, Tabakâtü’l -kübrâ, c. 2, s. 32-33, Taberî, Târih, c. 3, s. 4-5, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 155, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 144, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 300, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 7-8.
434. Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 1, s. 466.
435. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre. c. 3, s. 60, Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 189-191, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 32-33, Taberî, Târih, c. 3, s. 4-5, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 155, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 144, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 300, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 7-8.
436. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 62, Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 191, Taberî, Târih, c. 3, s. 5, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 144, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 301, Zehebî, Megâzî, s. 131, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 5.
437. İbn Kayyım, Zâdu'l-mead, c. 1, s. 102.
438. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 192, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 34, Ebu Dâvud, Sünen, c. 3, s. 154, Beyhakî, Sünenü'l-kübrâ. c. 9, s. 183.
439. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 192.
440. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 192, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 34, Ebu Dâvud, Sünen, c. 3, s. 154, Beyhakî, Sünenü'l-kübrâ, c. 9, s. 183.
441. Aynı kaynaklar.
442. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 192, Ebu Dâvud, Sünen, c. 3, s. 154, Beyhakî, Sünen, c. 3, s. 183.
443. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 192, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 34.
444. İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 34, Ebu Dâvud, Sünen, c. 3, s. 154, Beyhakî, Sünenü'l-kübrâ, c. 9, s. 183.
445. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 34.
446. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 192.
447. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 192, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 34, Ebu Dâvud, Sünen, c. 3, s. 154, Beyhakî, Sünenü'l-kübrâ, c. 9, s. 183.
448. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 192, Beyhakî, Sünenü'l-kübrâ, c. 9, s. 183.
449. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 34, Beyhakî, Sünenü'l-kübrâ, c. 9, s. 183.
450. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 3, İbn Sa'd, Tabakât, c. 2, s. 31.
451. İbn Sa'd. Tabakât. c. 2. s. 31.
|
|